Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 14, 8 April 1921 — Page 8

Page PDF (1.36 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

NUPEPA KUORA, HONOLULU, T. H., POALIMA, APERILA 8, 1921

 

MA KE KAUOHA

Na Kanawai Ahaolelo Kau o 1921

(Mai Ka aoao 7 mai.)

 

1. He kanaka maikai ka mea noi

2. E hoike ae ka mea noi ma kana palapala noi ina he makemake kona e lawelawe i (a) ka oihanah kauka lomilomi, a (e) i ka oihana kauka lomilomi a oki:

3. O na rula loina e loaa ai ka laikini ma ka aina e, mokuaina teritore a panalaau, kahi a ka mea noi i hele mai ai, ua manao ia e ka Papa Hoike Kauka Lomilomi ua ano kulike aku no me na loina e loaa aku ai ka laikini mana maloko o keia Teritore ma ka la i hoopuka ia ai ua laikini la.

4. Ua lawelawe oihana mea noi ma ke ano he kauka lonilomi no ekolu makahiki mamua o ka la o ke komo ana mai o kana palapala noi. Ua hiki no i ka Papa Hoike Kauka Lomilomi, in a lakou e manao pela e waiho ae i hoike e apono ana, a e kui aku e hoopuka ia ae i laikimi i ka mea noi, me ka ninaninau ole ia on a, in a o ka mea noi he haumana i puka pono mai mai kekahi kulanui ao kauka lomilomi o je kulana maikai, a i lawe ae i ka ninanina@ ia a puka mai me ke apono ia no ke kulana kauka iloko o ka @ihana kauka o ka puali kaua aina o Amerika Huipuia, o ka oihana kaua moana o Amerika Huipuia, a i ole ia ka Oihana M@ma Ola o Amerika Huipuia.

E hoikeike ia ka laikini. O kela ame keia mea @ lakini. e hoikeike ae oia i kana laikini ma kahi e ike ia aku @ @ @ mea apau ma kona wahi hana maa mau.

Na pomaikai âme na Kauoha Hana. O kela ame @ kauka lomilomi a kauka lomilomi a oki, e malama loa lakou i na a e komo no lakou malalo o ka malu o, na kanawai o ke Teritore ame na kalana a kulanakauhale a kalana hoi e pili ana no ka hoike ana aku i na keiki hanau hou, ame na mea e make ana ame na kanawai e ae e pili ana i ke ola kino o ka aina. elike no me ka mana ame na kauoha i haawai ia i na kauka e ae maloko nei o ka aina. Maloko o na haukipila o ke aupuni, e loaa no i na kauka lomilomi ame na kauka lomilomi a oki ke kuleana ame ka mana e lawelawe i ka lakou oihana ma ka lakou mau mai, a e loaa pu no hoi ke kuleana e paa i na kulana oihana elike me ia i haawi @ i na kau@ e ae iloko nei o ka aina.

Ka Hoole ia âme ka Hoopau ia o ka Laikini. Ua @ i ka Papa Hoike Kauka Lomilomi ke kuleana e hoole i ka @ ia ana, a i ole ia e kapae a hoopau loa i kekahi laikini no kekahi o na kumu i hoakaka ia malalo iho nei, a i ole ia, ma@ o kekahi o keia mau kumu i hui ia: Ka hoopai ia ana no ka hewa feloni, elike me ia e hoike @ maloko o kekahi kope i hooia ia e ka aha nana oia i hoopai; @ Ka loaa ana mai, a i ole ia, ka hoao ana e loaa mai ka @ a i ole ia. ka lawelawe ana i ka oihana kauka lomilomi, @ ka@a. a o ole ia. o kekahi mea waiwai e ae, me ka hoo@ ma ke ano apuka: Ka lawelawe oihana ana ma ke ano kolohe a lapuwale; Ka hoomau ana i ka lawelawe oihana me ka ike iho no @ mai lele a piliwale kona; @ Ka hoolaha ana aku ma na nupepa i kekahi mau mea hoopunipuni me ka ike iho no he hoopunipuni ia. Ka hoolaha ana, ka lawelawe oihana ana, a hoao ana e lawelawe oihana malalo o kekahi inoa aole o kona ponoi. No ka on a mau, a i ole ia, no ka hana mau i ka laau @ kokaina ame kekahi mau laau hoomauhala e ae. @ nae, aole e hiki i ka Papa Hoike Kauka Lomilomi ke hoole i ka hoopuka ana, ame ka hoopuka hou ana, i ke kapae ana ame ka hoopau loa ana i kekahi laikini, no kekahi o keia mau kumu i @ ia ae la. ke ole e loaa aku i ka mea i hoopii ia iloko o iwakalua la ma ke kakau, he palapala e hoike aku ana i na kumu hoopii iaia, a e hoolohe ia ua hoopii la e ka Papa i oleoia. Ua loaa i ka Papa Hoike Kauka Lomilomi ke kuleana e kau@ a e lawe mai i na hoike ame ka lawe ia ana mai o na buke no ka noii ia ana o kekahi hoopii i hookomo ia mai imua o lakou. A na ka humahoomalu o ia Papa e haawi na hoohiki no keia hana. Pauku 15. Na Hoopii. Ua lilo keia mau hewa pakahi he mikamina. e hoopai ia, ke hoahewa ia, ma ka uku dala no ka h@ina aole i oi aku mamua o elua haneri kanalima dala ($250.00). (a) Ka lawelawe ana i ka oihana kauka lomilomi, a i ole ia, o ka hoao ana lawelawe i ka oihanah kauka lomilomi me ka laikini ole. (e) Ka loaa ana. a i ole ia. ka hoao ana e loaa ka laikini, a i ole ia, ka lawelawe ana i ka oihanah. Ka loaa ana mai o ke kala. A i ole ia, o kekeahi mea he waiwai io kona, ma ke ano hoopunipuni a apuka: (i) Ka hoohiki wahahee ana a hooia wahahee ana ma na wahi o keia kanawai e kauoha ana e hoohiki ia, a i ole ia, e hooia ia: (o) Ka @oola ana, ka lawelawe oihana ana a i ole ia ka haoa ana e lawelawe oihana malalo o kekahi inoa e aku aole o kona inoa ponoi: (u) Ke kue ana i kekahi mea e ae o keia kanawai.

 

PAUKU 16. Na Palapala. E malama ka Papa Hoike Kauka Lomilomi i moolelo a e hamama mau ia no ka ike ana o ka lehulehu i na manawa kupono apau, a ma ua moolelo la, e hoike ia ka hoopuka ia ana, ka hoole ia ana, ka hoopuka hou ia ana, ke kapae ia ana ame ka hoopau loa ia ana o kela ame keia laikini no ka lawelawe ana i ka oihana kauka lomilomi, a i ole ia. i ka oihana kauka lomilomi a oki. E paa pu ma ia moolelo ka inoa, ka wahu hana i ike ia, ka wahi noho i hoomaopopo ia, ame ka la ame ka helu o ka laikini o kela ame keia kauka lomilomi i hoopaa helu ia.

PAUKU 17. O na kanawai apau ame na mahele kanawai apau e ku-e ana i keia, ma keia ke hiipau loa ia nei.

PAUKU 18. Ka Mahele Hoopakele. Ina kekahi aha hookolokolo e hooholo iho o kekahi pauku, a i ole ia, o kekahi mahele o kekahi pauku o keia kanawai, ua kupono ole i ke kumukanawai ame na kanawai e ae i apono ia o ka aina, a i ole ia, ua kulike ole paha me kekahi pauku e ae, a i ole ia, o kekahi mahele o kekahi pauku o keia kanawai, alaila e mana no ia olelo hooholo ma ia pauku wale no, a i ole ia, ma ia mahele o ia pauku wale no, ka mahele hoi i hooholo ia ae he ku ole i ke kumukanawai, a aole ia e mana maluna o kekahi pauku e ae a mahele e ae o kekahi pauku, a i ole ia, o na hoakaka e ae o keia kanawai. A ke hoomaopopo hou ia nei no hoi ma keia, o kela ame keia pauku, ame na mahele a i ole ia hapa o kekahi pauku i hoakaka ia maloko nei, ma ke ano he mea e hooholomua ai i ka hooholo ia ana o keia kanawai, he kaawale a kuokoa loa ia mai kela ame keia pauku e ae. ame kela ame keia mahele a hapa e ae o kekahi pauku, a aole pauku a mahele a hapa o kekahi pauku, e lilo i mea e hooholomua ai i ka hooholo ia ana o kekahi pauku e ae, a mahele a hapa paha o ia pauku.

PAUKU 19: Ka Inoa. E ike ia a e kapa ia keia kanawai o ke Kanawai Kauka Lomilomi.

Pauku 20. E mana keia kanawai mahope iho o kona aponoia ana. Aponoia i keia la 14 o Maraki, M.H. 1921. C.J. McCARTHY, Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.

 

 

He Mau Manao Wehewehe I Ka mama O robins Ame Kana Wahi Eueu

Mr. Sol Hanohano, Aloha pumehana kaua: E ae oluolu mai hoi oe i kekahi @umi kaawale o ke Kuokoa a kana, no kau mau wahi mamalaolelo, e kau ae la maluna; a nau hoi ia e kiola mai a haule iho makai mai o ka halekukui o ke awa o Honolulu, i ike ihi hoi ka mama nana ka eueu, o ka hanaino ana i ka Haw o ka Oihana Kukui; oiai ua h@na iho la i ka inoa, a walaau no nae i ke akea. Ma ka helehelena no nae o ka hoola@a ke nana iho me he la na ka mama no, o ia hoi ka hoolaha i hoopukaia ma ke Kuokoa o ka la 25 o Maraki, e pili ana i ka lawe haaheo o Robin i k2 have a ma ka la 18 aku hoi o Maraki no, i ike hou ai au i ka MR. Peter Lamano hoolaha, no ka lawe haaheo o Amalu i ka have. Ua ku a ululhua maoli i ke ano khukohu ole ka heluhelu ana iho: o ia kau o ka olelo ana iho: Owai ka mea pololei. Ma ka la 27 o Maraki, o ia ke Sabati, na hui iho la au me kekahi keiki i noho puhikukui mua no kekahu mau makahiki i hala ae nei; na ulu mai la kou wahi manao e niele aku iaia no neia have ame ka hoku o ka oihana kukui; a penei iho ka maua kukakuka ana: N. -- Heaha ka manao o keia have ame ka hoku, e hoolahaia nei e pili ana no na puhikukui. H. -- O ka manao o ja have ame ka hoku, o ia hoi keia: E hoomaemae oe i kou halekukui, na waiwai apau, o ke aupuni, e maemae pu lakou, a e hana pu no hoi oe i kekahi mau hana e ao au no hoi e ike ai he mea ia e holomua ai kou halekukui. Ina e apono ana ka luna hoohananui o na halekukui, alaila e loaa ana ia oe kela have; a e paa ana oe i kela have no hookahi makahiki. Ina oe e molowa, e kaili hou ia ana kela have mai ia oe aku, a lilo i kekahi halekukui okoa, a ku iho la oe i kahi o ka hoka, elike me Robins. N. --Alaila o robins anei ka mea mua loa i lawe haaheo i ka have. H. -- Aole, o John Kaukaliu, ke ouhikukui mua o Kaimana Hila. N.-- A mahope mai lilo ia Robins. H.-- Aole mahope mai lilo i ka hale kukui o Makapuu a o Robins mai, iaia ae la hoi hanaino ia. N.-- Nawai mai keia have ame ka hoku. H.-- Na ke komikina o na halekukui ma Wakinekona, D.C., i mea hoi e ikeia ai ka makaala o na puhikukui i ka lakou hana, a i lilo no hoi oe i inoa maemae iloko o ka oihana kukui. N. Alaila, o keia hae ame ka hoku he mea makamae loa ia iloko o ka oihana kukui.  H.-- Ae he mea makamae ia no ka mea, ua like no ia me ka have Amerika. N. -- Ina ia he mea makamae a pehea e olelo nei o Robins. ua kiolaia nana i ka puu opala i kahi hoi e hoahuia ai o na mea pelapela. H.-- Ae ke olelo nei oia ua kiolaia kela have nana i ka puu opala in a ua hooiaiola aponoia e ka luna hoohananui o na halekukui ua pau ka pono o ia have alaila e loaa ana no he have hou a in a na kona manao wale iho no kela kiola ana alaila e eha ana oia i kona haku ma ke hana. N. -- Ina na kona manao wale iho no heaha hoi kona mea e eha ai. H.-- Aole no e hiki iaia ke kiola ke apono ole ka luna hoohananui o na halekukui no ka mea aole e hiki iaia ke kiola wale i ka waiwai o ke aupuni. N.-- A pehea he @ no makahiki o Robins i noho puhikukui ai o ka loaa no ia o ka have. H.-- Ae, he keiki hou loa oia @ia no nae ua noho pu oia me Amalu ma Kilauea. N. --Alaila he  haumana oia na Mr. Amalau. H.-- Ae he haumana oia na Amalu, a na amalu i hoohanohano ae la iaia, a lilo i puhikukui no ke awa o Honolulu. N. -- Ina hoi ha pela iho la ka mea oiaio, alaila, ua loaa no la Mr. Amalu kela hanohano, no ka mea, he haumana ae la hoi no Amalu. H.-- Ae, ua loaa no ia Amalu ia hanohano. N.-- A pehea e olelo nei ka mama i ka ike ole o ke keiki a Mr. Peter Kamano, o 18 makahiki i ke pana pua. H.-- Ae, e hoomaopopo mai no hoi kaua, i ka olelo a ka mama o kana keiki 4 makahiki, o Amalu 18 makahiki, ua like no ia me ka olelo ana ae, he keiki hou loa kana iloko o ka oihana kukui. Hoao ae la e hoikieike i ke akea.  N.--Malia paha ua pololei no hui ka mama e hoikeike nei i ke akea no kaua wahi eueu. H.-- Ae, ua pololei ma kekahi mahele, a ma kekahi mahele hoi aole i pololei. no ka mea, ua pau aku la no kona mau makahiki i lawe haaheo ai, a no keia makahiki e neo nei, no Mr. Amalu ia. Ina paha i hoike mua ae ka mama i ka makahiki mua loa i lawe haaheo ai o Robins i ka hae, alaila, e pololei ana. N.-- Ina pela, ua pololei o Mr. Peter Kamano e olelo nei i ka lawe haaheo o Mr. Amalu i ka have? H.-- Ae, ua pololei o Mr. Kamano, no ka mea o Amalu ke kuleana no keia makahiki aole hoi o Robins. O kekahi no hoi aole o Mr. Kamano i ohiuhiu aku i kekai puhikukui okoa aku, elike me ka mama ame kana eueu e ohiu mai nei ia Mr. Kamano. N.-- Alaila aole he ae ia ka ohana ame na puhikikui okoa aku. H.-- Ae, aole ka ohana ame na puhikukui e hoao e ohiuhiu i kekai puhikukui okoa aku; e hele no lakou maluna o ke alahele pololei: elike me Mr. Kamano e hoolaha nei. N.-- Aole na Robins ka hoolaha, na ka mama?

H.-- Ar, aole io no ua Robins, aka, @ohe no he kuleana o ja ohana ke kamailio ana maluna o na hana a ka oihana kukui. He mea ia e owil@a mai ai ka eueu ana iloko o ka pilikia. N.-- O keaha ka ka hana pono e hana ai i@a ua ike ka mama he mea pololei no kana e kamailio ana. H.-- O ka waiho malie aku no i na puhikukui. O keia iho la ka paniua hope o ka maua kukakuka ana, e pili ana no ka have o na halekukui. Nolaila e nana mai no e mama ame ko eueu in a ua pololei ae la keia mau ninau ame ka haina i hoikeia ae la maluna, alaila ke ao aku nei ka meakakau i na keiki puhikukui e noho me ka haahaa, aole ka hookelakela ae, a huhu iho i ka lilo ana o ka have i kekahi kalekukui okoa aku a olelo ae ua kiolaia ka have i ka puu opala: no ka mea, he ihiihi na @ula ame na kanawai o oukou ma kao nana aku. O ka lilo ana o ka hae i kekahi mea okoa aku, he mea maikai no ia. Nou no ia hemahema o ke kiola ana i ka puu opala, he hoike ana mai ua noho oe @@e ka malowa, me na koiki au i hanai punahele ai; pela iho la i kiia aku ai, a kailiia ae mai ia oe ae. Ina hoi ha he hulali kau mau keleawe a helelei wale mai no na pilali manao au, aole e kailiia ka have mai ia oe aku. Waiho iho la oe a hala hu na pua a ko mau keike i hanai punahele ai, alaila hoike ae. Hoomanao wale ae la no hoi au i neia wahi kanaenae: O ka Lae keia o ka Laau, Goodbye ke aloha nou e Kinau, Ua kohu ekake no na Kona, I ka nuha i ka hope o Maunaloa. Nolaila o ka hoolohe ke ola, o ka paakiki ka eha. Me oe e kuu Mr. Hanohano ame na keiki lima palauehe kou aloha pumehana.

Hawaii Moku O Keawe

Anoai O Kahuku, Moku Ka Piko Alia Hoi La

Mai ka hipa mai i ke kahu, Mr. Lunahooponopono, ua ike oe o ka pepa pule mamua, e ana ia ana, pau pale pau i ka mano, ahiki mai ke kiai, heaha ko ka po. A nana hinu ae la na muaewa o ka aina, a mahamaha wale ka okuu ana mai o kau hale hali ia Limaloa o kau kiei ana aku ia. Ka hui hoahu a lulu o na huhinu o Kahuku, ke holomua loa nei, me kona makelia hoonee, e pii mai ana o ia no ke ana kaupaona he kanalima. Aole e pau, a kukuluia kekahi makekepoo ma Kahukum no na like ole apau, a oiai he poe ihoena wale no na alakai ame ma pohake huula wale no ma na o kihikihi o ka ihe eleku o Hookumukalani kumukahonua.

Mr, Lunahoopono: -- E wehe ia ana he pea nui hoikeike, a kuai ma Laie i ka Poaha, Poalima, Poaono, 31, 1, 2, o Aperila o keia pule a.m. ame p.m. na mea like ole mai na mokupuni mai, Hawaii, Maui, Kauai ame Oahu nei iho o na ano Hawaii like ole apau o kela au kahiko. E pono ka hui a na lii e hiki mai ma kekahi o keia mau la a oiai, o ia ke poonui o ia mau hana o kela au kahiko.

E weheia na ma keia mau la ma ka hal@, a i ole ma kekahi o na rumi o na halekula o Laie nei, oiai e hiki mai ana ko na mokupuni oiai e noho ana ka hui ekalesia paeaina ma Laie elike me ka maa na Kuinapaiula, a kapa apana he nui hewahewa pau ole ke helu neepapa aku ahiki aku i na koikoi a koi pohaku i ka lanakila o na moku; a owai ana la.

Hiki mai apau, he nui kuahewahewa na ono a kahiko i ke kikookoo ame ke kahiau a na waewae, a noho ana i ke alo.

Mokuiki Jr. he wahi paina hoomanao piha makahiki kana i hapai ae me ka a.m. ame p.m. Poaono nei, kana i kahea aku i na oili na @oa, apuni ka aina o kana wahine i make, puna me pipi na like le aku u ka Hawaii, lawa ke hoonui. Ua nohoia e laua na la o ka maluhia he opiopio iloko o ka maluhia a kani a moopuna i ke kakahiaka okoa no; eia no knoa papa he ihukani no no ka aina o Amerika oia a huli hoi mai me ka mauu aeko eheumanu o Laie, a owai hou ana la.

Aia no o Niihau ilalo o Laupahoehoe no aia iuka o ka aina aia no i ka oni ana. He hina na kumukoa nui, moe ka lau o ka amau.       Kau keia. J.A. KAHIONA

KA Makai Kanaka Ui

Malia paha e ninau iho ana kekahi owai la ia makai kanaka ui kiai kaa o na huina alanui a ka oihana makai o honolulu.

O D@id B. Haumea, a no ka mea ma ka pule aku la i halo, no ka makahehi nui ia on a ua paiia kona kii e Miss Margaret Evans o ke kulanakauhale o Anderson, Mokuaina o Karolina Hema, amerika, he wahine malihini o ka hoea ana mai i Honolulu nei no ka hoohala ana i na la iniki konikoni o ka hooilo.

O ke kumu o ko Miss Evans make make ana e lawe i ke kii o Haumea no ka hoikeike ana aku no ia i na luna aupuni kulanakauhale o kona kulanakauhale home no ka hiehie, ke kilak@a, ke kiekie, ka nui ame ka ui o kekahi makai kiai kaa Hawaii o na huina lanui elike me Mr. Haumea.

O ka eha manawa iho la ka keia o ko Mr. Haumea kii o ka laweia ana i keia hooilo oho la, a i kela ame keia manawa no hoi he mau wahihe malihini wale no ka poe na lakou i lawe i kona kii i mea hoomanao a i mea hoikeike pu aku no hoi i ua kauaka o ko lakou mau kulanakauhale oakahi no ke ano o kekahi o na kanaka Hawaii koko piha ui o ka helehelena a kilakila pu hoi o ke  kulana i kupono loa no ka oihana hoomalu a i ole kii onioni. O ka huina alanui kahi a Mr. Haumea e k@ kiai mau nei aia ma Alanui Pap@ me Kalepa a o kahi hoi i kapaia ma kekahi olelo ana ka "Market Street" no ka mea aia malaila na hale oihana nui a i manaoia o kahi ia i akoakoa nui ai ka poe waiwai oloko o ke kulanakauhale. E ku ana oia ma kahi o kana hana ma ia huina lanui ma ka manawa i paiia ai kona kii a o kana huina alanui hoi o ke ku kiai mau ana mai ka mahina mai o Sepatemaba, 1920 no ke pani ana ae ma kahi o Peter Hose i hooneeia ae no kekahi kulana okoa. O Mr. Hose kekahi o na makai ku huina hoomakeaka i makmake nui ia.

 

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

MOOLELO O KA AHAHUI EU ANELIO O NA EKALESIA AHAHUINA O KE KALANA O MAUI, I NOHO MA PAIA MA KE KAU O MALAKI 1921.

 

            Lunahoomalu Rev. L B. Kaumeheiwa ma ka noho, W. E. Saffery, kakau olelo; ma'amaia ke kahea inoa o na la'a; no: o M. P. Waiwaiole e hoaponoia ka moolelo o ka halawai i hala ma ka hilina: ke kakanolelo.

            Noi o L. A. Kanae e kapaeia na rula, lokuaia e D. K. Wailehua, a ua aponoia a waiho mai o L. A. Kanae i ka koike a ke komite o na hoike papahelu e koike ana, aole he mau hoike papahelu i komo aku i ke komite, a e mahalo ana i ke kakauieka o ka Papa Hawaii no kana hoike papahelu ma ka hoina nu lelike me ia i ike mua ia.

            Ma ke noi a J. P. Welch i kokuaia o M. P. Waiwaiole, ua apono ka aha e lawe a noonoo i keia hoike, a ma na koakala ana ua maopopo o ke kumu i @ ole ai na hoike o keia ano, o ia no ka @ ole ia ana aku o na kahu @ me na pepa pa 'i hakahaka no ia mau hoike.

            Noi o J. P. Inaina e apono i ka hoike kokua ia a apono loa ia.

            Hoike a ke komite o na palapala hoopii- Na B. J. K. Nawahine i heluhelu i keia hoike penei: Na palapala laikini @ no hookahi makahiki, J. M. @ @ M. Kepoo, J. Kukahiko, J. N. L. Faufata, L. D Kealoha, J. W. Hawaakoa ame Mrs. M. Inaina.

            Laikini haiolelo no eono mahina- D. Kaialoha Mrs. M. Lum Ho ame Daisy Kalaaupa.

            Na keiki a ka aina- Henry Kaholokula Keliiao Paleka ame D. Kaookele. @

            Na @ kahu ole-Haiku, I. D. @ @ @ J. P. Inaina @ @ J. P. Inaina, komite; @ S. K. Kaailua, komite; Kipahulu J.P. Kaloheiani, komite; Kaupo, @ @ komite: Makena ame @ J. S. Pepoe, komite; Keokea, J. K. Kahoopii komite; Waihee, na na @ ekalesia (ahaaina a ka Haku na @ @ e koho): Kahakuloa, elike no me ke Waihee: Kaanapali, J. Davis, komite: Olowalu, J. Davis. komite: Kaluaaha, Rev. J. P. Webb. komite, no ka mea ua @ ala i kahu a he mea pono loaa na @ ana lala mai ka Papa Hawaii ame papa kokua o Maui mai.

            Nui @ J. P. Erdmn e lawe a noonoo i kela hoike, kok@aia, a aponoia.

            Ku @ o J. P. Inaina ka mea i ma@ i komite no Huelo ame Keanae a @ mai o kona kulana e ku nei. @ kahu no na ekalesia o Huelo ame @ elike me ka lakou noi i ka aha ma kela kau aku nei, a ua aponoia; a ua koho ka aha he komite nana e hoonoho iaia i kahu no keia mau ekalesia @ @ i hooko i ka olelo hooholo a @ @.

            @ @ J. P. Erdman e hoololiia kela hapa o ka hoike a ke komite ae la malama e ppili ana ia J. P. Inaina mai ke komite a @ kahu no na ekalesia i hoikeia, e pili ana iaia, a e noi pu ana e kaunoha ka aha i ke komite hoonoho kahu, @ @ koke aku i kana hana; ko@ a apono loa ia.

            Mahope o na hoakaka ana e pili ana i ke ekalesia o Kaahumanu, Wailuku @ hoapono ka aha i ka inoa o ka @ o keia aha e lilo i komite nana e lawelawe ka papa ahaaina a ka Haku @ ia ekalesia.

            Me keia mau hooponopono, ua noi mai o M. M. Kahiapo e apono ikeia hoike, kokua ia a apono ia.

            Na E. M. Kapoe i heluhelu mai i ka hoike a ke komite o na hoike elele ekalesia, ma ke ano nui o keia hoike e noi @ i ka aha, e a oia na elele no na hemahema @: @, ka hookupono ole i ka manawa nona ka hoike; 2, ka lawe mai i na olelo haanui a hoomahiehie, a @ @ pa ana keia komite i ka aha, he mea pono elike na hoike, a e hoomakaukauia kekahi pa'ihakahaka kupono no na hoike @ keia ano.

            He @ nui o na hoike i komo aku ma ka lima @ keia komite a ma ka lakou nana akahele ana, ua ike lakou o ka hoike o ka Ekalesia o Paia, Maui, ka i hoike mai i ka hana maoli o ia ekalesia ma in a ano apau, a na noi mai ke komite i ka aha, e a'o aku i @ @ e hoi aku a e hana iloko o ko lakou mau ekalesia, elike me ia i hanaia maloko o ka Ekalesia o Paia.

            Noi mai o E. J. K. Nawahine e lawe a noonoo i keia hoike, kakuaia e J. P. Inaina a na aponoia.

            Mahope o na kukakuka ana, ua noi mai o J.P. Erdman i kokuaia e R. J. K Nawahine e aponoia ka hoike, a e @ ka aha i ke komite @ eiwa lala e hana mai i ano like no na hoike elele ekalesia; kekuaia.

            Ma @ nei a R. J. K. Nawahine, i kokuaia ua @ ka aha a noho hou ma ka hora 2. p. m.

            Noho hou ka aha ma ka hora 2 p. m. Kohe lananui. Ma ke noi a J. P. Inaina i kokuaia e R. J. K. Nawahine, ua @ hou ia na lunanui mua no o kela makahiki ma ka @ elike me na @ @ Rev. L. B. Kaumeheiwa. W. E. Saffery, kakauolelo; Rev. E. E. @, pauku; M. P. Waiwaiole, lunahooia.

            @ ana i na lala o ke komite o eiwa. Ua hooko ka aha i na lala mua a koe o A. C. Bowdish e hoi ana i Kaleponi o Dekay, kahu o Kahului ma kona hakahaka.

            Hoike hapa a ke komite o na palapala hoopii e pili ana i ke noi a ka Ekalesia o Kaupo e haawiia aku ia lakou he palapala noi dala no ka hoomaemae ana i ko lakou luakini, ua waiho mai ke komite i kana hoike penei: in a e hoihoi mai ana ka Ekalesia o Kaupo i ka huina o $14 dala i ka puuku o keia aha, alaila he mea pono i keia aha a ae aku i keia noi, a e loaa no ia palapala mai ia Rev. E. E. Pleasant aku. Aponoia.

            Hoike puuku, heluhelu o Rev. E. E. Pleasant, puuku, i kana hoike a ma ke noi a R. J. K. Nawahine i kokuaia e J. P. Inaina, ua apono loa ia ka hoike.

            Koho ka noho ia Rev. H. P. Judd i komite imihana no ke kau o Sept. e hiki mai ana.

            Kauoha e lulu ka aha a e hoopiha i @ dala na ke kakauolelo, ua loaa na lala eha ame kanahiku keneka. Ua ko ka makemake o ka aha a koe he $1.70 no ka waihona ma ka lima o ka puuku.

            Ma ke noi a L. A. Kanae i kokuaia e J. P. Inaina, ua hooholo ka aha e haawi aku i na hoomaikai kiekie i ka Ekalesia o Paia, no ka hookipa aloha a malama ana in a lala o ka aha, ma o ke kakauolelo la.

            Hoopanee loa ka aha ma ka hora 4:30 p.m. me ka himeni ame ka pule.

                        W. E. SAFFERY,

                                                Kakauolelo

 

NA LUNANUI HOU AME KA HANA HOOLAA

 

            I kuu Solomon Hanohano, Aloha oe:-Ma ka auwina la Sabati, la 27 o Maraki, 1921, hora 3:30 p. m., i malamaia ai ka hana hoolaa i na lunanui hou o ka Ahahui Paia Hawaiian @ Aid Association, e ke Kahu M. M. Kahiapo, no lakou na inoa malalo iho nei:

            Mrs. Rose Milikaa, @ peresidena; Mrs. Daisy Kukahiko, hope peresidena; Mrs. Daisy Kalaaupa, puuku; Mrs. Lily E. M. Kepoo, kakauolelo; Rev. M. N. Kahiapo, lunahooia a hope kakauolelo; Mrs. Esther J. N. L. Faufata, lunahoohana nui; Mrs. Alice Kaui Kahoe, hope luna hoohana nui; Mrs. Deborah Kaholokula, hoakuka.

            Weheia na hana ma ka hime 82 o ka L. H. ame ka pule a ke Kahu M. M. Kahiapo, alaila na ka Haiolelo Ed.M. Kepoo ka hana heluhelu Baibala, e hoomaka ana ma Epeso 5: 1-2; 6-10, 14-17; o na olelo ma keia mau pauku, he mau olelo e a'o mai ana e hooikaka mau.

            Ma Iosua 1:5-10, ma keia mau pauku he mau olelo e a'o mai ana e koa, @ he kupaa mau.

            I ka pau ana o ka heluhelu Baibala alaila ua aʻo mai ka Haiolelo Ed. M. Kepoo i na luna nui ou elike me ke kulana o ka oihana i kau iho maluna o kela ame keia o lakou, me na manao kuiʻo. e hoolana ana hoi i ka manao me ka oiaio, o kana mau manao paipai aia ma Epeso 4: 1-4.

            I ka pau ana o na olelo a o a ka Haiolelo Ed. M. Kepoo, ua himeniia ka himeni hoolaa 148 o ka L. H., me ke anoano, oiai ka leo o ka huaolelo hope loa, o ka pauku 2 o ka himeni, e hele aku ana e pau, ia wa i poha mai ai ka leo pule a ke Kahu Moses M. Kahiapo e nonoi ana i na Mana Lani e hoolaa mai i na lunanui hou, e hoolilo ana ia lakou i hookahi ma ka lokomaikai o Kona Uhane Hemolele, he leo pule hoi i piha me ka uhane, alaila hookuuia na hana me ka himeni 178, L. H., me ka pule a ke Kahu Moses M. Kahiapo.

            I ka pau ana o na hana i hoikeia ae a maluna, he mau meaai mama ka i @aholaia mai no na mea apau, o ia no @ ka meaono pai, a pela aku, e na makuahine puuwai aloha o ua ahahui a nona kela inoa hanohano e kau ae a maluna. Ua ai a piha a lawa a pakele mai hu.

            I ka hooki ana iho i keia mau ma@ao e kuu Solomon maikai, ke i ae nei au. owai hou ae kekahi ekalesia elike me keia.

            Me oe e ka Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa ko'u mahalo nui ame na keiki limahei o kou papapa'i ko'u welina pau ole.

            Owau iho no me ka haahaa,

                        MRS. LILY E. M. KEPOO.

                        Kkauolelo o ka P. H. L. A. A.

 

STATEMENT OF OWNERSHIP MANAGEMENT, CIRCULATION

 

Nupepa Kuokoa, Weekly.

Editor, Solomon Hanohano.

Business Manager, C. S. Crane.

Publishers: The Advertiser Publishing Co., Ltd.

Owners: Stockholder holding 1 percent or more of total amount of stock:

L. A. Thurston. Honolulu.

C. S. Crane, Honolulu.

Mrs. A. W. Pearson. Honolulu.

Edward Dekum, Honolulu.

G. L. Samson, Honolulu.

Bondholders, Mortgages and other security holders: None.

Average number of copies of each issue of this publican sold or distributed, through the mails or otherwise, to paid subscribers during the six months preceding the date of this statement. 5035.

            CHARLES S. CRANE.

                        Manager

Sworn and subscribes to before me this 7th day of April, A. D. 1921.

            G.A SEYDE.

Notary Public for the First Circuit, Territory Hawaii.

My commission expires June 30, 1921.

 

KAUKA HOMER HAYES

 

            Hoololiia ka helu kelepona o ka halenoho mai ka 8889 a i ka 4445.

6446-Apr. 8. 15, 22.   

           

PIHA HAUOLI NA MA'I LEPERA

 

            Mr. Sol. Hanohano, Aloha oe: -Ina he keena kaawale kekahi o ka hiwahiwa, e ae mai hoi no keia makapeni kauwahi keena, i ike mai ai na kini heluhelu o kaua mai kela pe'a a keia pe'a o na aekai o Hawaii nei.

            Ma ke kakahiaka nui o ka Poaono, o ka la 26 o keia mahina, i hoopuiwaia ae ai na ma'i o Kalaupapa nei, i ke kani ku'ilua a ke oeoe o ua nene aukai nei, e ha'i mai ana eia ae na malihini maluna o kona mau oneki, a he wa iho la ia no ke pioloke o na ma'i mauka nei me na manao kuaki he bana ana paha kekahi aole paha, aka ua hoopau koke ia ae ia mau manao kohokoho mamuli o ke kani ana mai o ka bana mailuna mai o ka moku.

            He wa hauoli loa iho la ia no na maʻi, e ake wale ana no o ka lele koke mai luka nei o ka aina.

            He mau minuke pokole mahope iho ikeia aku la na waapa me kana mau malihini e hookomo mai ana i ke awa, a he kakahiaka malie loa keia, aole makani, aole no hoi he nalu, o kekahi keia o na huakaʻi kipa a na solona i ikeia ka maikai, o keia ka oi, aole no hoi he mau hoopiipii mai na ma'i aku, a ua hauoli like na aoao a elua, o ia hoi na malihini ame na kamaaina.

            Mahope o ka akoakoa ana o na malihini ma kahi o ko makou makua Lunanui J. D. MeVeigh, ua hookaniia mai e ka Bana Hawaii kekahi mele e hiki ole ai i na maʻi ke ku malie a hoolohe, no ka mea, ua oi ae ka u'i ame ka nani o ka hookaniia ana mai, e ia mau opio limahei ma ia hana, e kani kikiko'u ko'u ana, e hoouweuwe ana, e kani alapine ana, e hokiokio ana, o ia no oe o ka leo o na manu leo leʻa o ke kuahiwi, na ia mau mea maikai i hoopiha loa mai i na ma'i me ka hauoli.

            Ke haawi nei keia makapeni ame oʻu mau hoa ma'i i ka mahalo a nui loa i ka Poropeka Major Kealakai me na hoomaikai he nui mai ka poe apau e noho nei ma Kalaupapa me Kalawao, pela pu no me kau mau keiki ma ia haawina hookahi, oiai ua hoohauoli mai oukou ia makou me ka maikai, e ole ia lohe iho la i na leomele hou o keia au e nee nei.

            Ke manzo nei kahi poe, o na mele no i ke au i okikilo; nolaila imua e na opio a kau i ka pua aneane, a na ka Makua lani e kokua mai ia oukou apau, a na Kona aloha e kiai mai ia kakou apau.

            Mahope mai o ka pau ana o ke puhi ana a ka bana, ua hele aku kekahi mau komite no Kalawao ame na home, a i ko lakou hoi ana mai, ua makaukau ka papaaina me na ono no apau a ka Hawaii, aole no hoi e nele ka poina ole o na solona ia mau meaai ono, aia no paha ke moni la ka haae.

            I ka puka ana mai o na mea apau mawaho o ka lanai ahaaina, ua lawemai la o Mrs. Goodhue i ka lei ilima a hoolei i ka ai o na solona ame na keiki puhiohe ame ka poe no apau, he memele mai hoi kau i ka ai o na ilipuakea nei o Maleka, uwoki oe e hoomahie ana luna na li'a loko: Sure kela, o Molokai no ka heke.

            Maanei i hiki mai ai o Kiwini a olelo i na ma'i e hele i ka hall e hoolohe i ko makou mau pilikia, a ua hele na mea apau ame ka bana pu no, ame koonei mau wahi kalapu himeni, a ua himeni aku a himeni mai, ame ka bana no hoi e puhi mai ana a pau, a himeni mai no, nui ka maikai ame ka hauoli, aka minamina loa makou i ka loihi ole o ka noho ana mai o ka bana e puhi, aohe hoi e hihi o ia wale no kahi wa i aeia mai; e pono no e aeia mai ka bana e holo mai ianei e puhi ia makou i hookahi manawa o ka makahiki, a ae ia ka hoi ka bana e hele ma na wahi apau owaho, a pehea hoi na maʻi lepera, aole anei e lohe pu no makou kekahi, a pela no hoi lakou ia makou, e ike no hoi lakou i ka makou me maikai, he ahamele, no ka mea he nui no ka poe ike himeni o Kalaupapa nei, ame hana tabalo, aole no i pau ia oukou i ka loheia, nolaila e hooholo ka ahaolelo i dala no ka bana e hele mau mai i na makahiki apau.

            Maloko o keia hall i haiolelo mai ai na solona e hoolana mau mai ana i ka manao o na ma'i lepera ame na pilikia o na ma'i, i ka nana aku ua lokahi like lakou apau e hana no na ma'i, ana hoolaunaia mai ka Poropeka Dean imua o na ma'i, mahalo nui i keia keonimana puuwai aloha, ma o kana hooikika ana e imi, i loaa ai he ola, iloko o na kapakai aloha o Hawaii nei, malia he la no e hiki mai ana e pau loa ana keia poe i ka hookuuia, oiai ua loaa ka laau nana e pepehi ka iloilo maʻi, a in a pela iʻo ana, alaila o kakou kekahi hapa o ka Lahui Iseraela, a ke hoihoi liilii ia nei no ko lakou mau wahi ponoi.

            Nolaila e oʻu mau hoa, oiai kakou he poe hoomana Akua, e noho nei ma keia aina, mai poina i ka hele mau ana iloko o ko kakou mau luakini a hoomaikai aku iaia no keia pono nui i loaa ia kakou, oiai he ekolu luakini e ku nei o Kalawina, o Kakolika a o Moremona, a e hele like na hoahanau apau o keia mau hoomana, waiho na manao nonohua a mokuahana, hoike kakou i ko kakou haipule oiio, a hoolilo ia kakou apau i hookahi ohana, o ia hoi he poe haipule oiaio, mai hoohemahema kakou i keia pono nui ma ko kakou aoao na maʻi e hana i ka pono, waiho na ano mea kupono ole, e hauoli kakou no keia ola hou, he ola ano kupaianaha no, aka na ko kakou Makua lani no ia, ke lalau mai nei Kona mau lima a hoihoi aku i ka aina o na kupuna o kakou.

            Uahaiolelo pu mai me ka makua maikai ka Peresidena o ka Papa Ola oia hoi no keia laau no kana kalele nui ana i kona manao no ke ola i'o keia laau ua haawi mau ae na ma'i i na pa'ipa'i lima ana i ka poe haiolelo apau mai ka mua a ka hope nui ka mahalo ame ka hauoli pju no ka maluhia o keia halawai.

            Ke haawi pu nei keia makapeni i ka mahalo a nui loa i na puukani a haku mele Chas. E. King ame kona mau kokua himeni, he uʻi mai kau o ka leo, eia no ko Molokai poe puukani i ka olo paikini, aka ua loaa iho la paha ke kumu hoohalikelike aku ai, in a nu kaila e nee nei.

            Ke hooki nei keia makakila me na hoomaikai i ka Lunahooponopono o ke Kuokoa ame na keiki o ka papapaʻi.

            E oluolu pu mai e pahola aku i ka makou mau leo mahalo me ka puuwai oiaio o ke aloha i ka Meia ame na solona, ame ka papa ola i ka ae ana mai i ka makou noi no ka bana, a ua moni no hoi i ka ono o ia mau mea nani a makou e poina ole ai.

                        Me ka mahalo,

                                    MAʻI LEPERA.

 

HE PANE ME KA OIAIO

 

            Mr. Sol. Hanohano, Aloha kaua:-E ae mai i kauwahi rumi kaawale no'u o ka hiwahiwa a ka lahui, ka elele wahaolelo imua o ka lehulehu, no kahi poomanao e kau ae la maluna, i ike mai ai kuu hoaloha o ka po hu'ihu'i kehau anu i huna i kona inoa, o ikeia aku auanei e kahi kaaka piha eu, o ka lae o Makahuena, a hoomanao ae la i keia wahi mele:

Mai hoeueu mai oe,

I ka wai ua lana malie,

E kakali malie oe,

A la'i pono ka makani.

            Ma ka la 25 o ka mahina i hala i ike iho ai au ma ka Nupepa Kuokoa, aoao 2, kolamu 4, poomanao, "Lawe Haaheo o Robins i ka Have," auwe no hoi ke aloha e!

            He mea oiaio, ua lawe haaheo iʻo no o Robins i ka hae, aole au e hoole i kela, no ka makahiki mua ia, i hala aku la, ua pololei no kau kaena e kuu hoaloha; eia nae ka mea apiki i ua hoaloha nei o'u, aole oia i hoike ae i ke akea ia manawa, ua lawe haaheo o Robins i ka have, aia hoi a puka aku nei iaʻu, ka lawe haaheo o kaʻu keiki 18 makahiki ma ka oihana, kukahalake mai nei ua hoaloha nei oʻu.

            Ea, ua lohi loa oe e balala, ua eo no i ke kiu hanu meahou o ka Lae o Makahuena a hoomanao hou ae la i keia whai mele:

Ihea no oe i ka wa pono,

I ka wa a ka ua e haluku ana,

Waiho oe a kupilikii,

Alaila ka oe pinahole mai.

            No Mr. E. E. Robins, he hoaloha oia noʻu, mai kinohi mai, ahiki no iloko o keia manawa, iloko o ka oihana hookahi, ka mea nana e kiai nei ka halekukui o ke awa o Honolulu ame kela @oe kaulana ku i ka nuku, he boe pele, nana e hoowali noi ka moana.

            He hauoli nui koʻu manao ke ike aku i na keiki Hawaii maoli, iloko o keia oihana kukui e lawe haaheo mau ana i ka have i na manawa apau, aole hoi i  na haole wale no, nolaila e bala'a, mai olelo oe i ka huhewa o ke pana pua ana a kaʻu keiki, a he 18 makahiki ma ka oihana, akahi no a loaa kahi have, malia paha hoi ua ku pololei ka pua a kau keiki i ka huihui niu mawaho pono, i keia makahiki, ke hele @a a pau elua maua i ka ha'ukeke.

            Aohe no kau he pana ana e Sam, pau elua ana kaua i ka ha ʻukeke, liilii pua makeneki, kani pono i ka puke linahao.

            Me ka Lunahooponopono ko'u mahalo nui ame na keiki oniuhua kepau o kou papapaʻi koʻu aloha nui.

            Kou no me ka haahaa,

                        PERER KAMANO SR.

Makahuena Light Station.

 

HE HOOMAIKAI NUI.

 

            Mr. Sol. Hanohano, Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa, Honolulu. Oahu; Aloha oe:- Eoluolu oe e hookomo iho ma kahi hakahaka o kau pepa o keia pule i kahi hoomaikai malalo iho penei:

            O makou o na komite no lakou na inoa malalo iho nei, ma ka aoao o ka Ahahui Manawalea Imi Pono Kristiano o na Wahine o ka Ekalesia o Waialua, he haawi aku nei makou i ko makou mahalo nui loa i na kalapu himeni Hawkeye State Orchestra, Mr. and Mrs. Jack heleluhe, Kalapu Himeni a George Awai, Kalapu Himeni o Kualoa, Papa Kula Sabati o na Opio Wahine o Waialua ame ka poe e ae i komo pu mai ma ka himeni ana i ko makou ahamele ma ka po o ka la 19 o Marakai, 1921.

            Pela pu no hoi me ko kakou Meia Hohn Wilson, @ana lede, Mekia Kealakai, na hoa apau, ke pahola pu ia aku nei na hoomaikai ana ia oukou no ka oukou mau hua oliva o ke aloha i luiho ai no ka pomaikai o ko makou ahahui manawalea.

            Maluna ae o keia, ke hoomaikai ae nei makou i ke Akua me ka noi ana e hoopihaia mai ko oukou waihona me na hua maikai o ka uhane no kona inoa ame kona ekalesia.

            O makou iho no ka komite,

                        MRS. ROSE AIAU,

                        MRS. EMMA COX,

                        MRS. REBECCA L. CLARKE.

 

HE NANE.

 

He ua anu hoeha ili ka makani,

Ua kipuupuu o Waimea,

He makani kupuni kapa o ua aina la,

E kuehu ana mamua;

Hoomaka'u i ka huaka'ihele,

No kekaha, no Puako ame Wainanalii,

He olauniu ka makani,

He pilia ko Kaniku,

He a'e ko Kalaau,

He pohu, he eka, he holopoopoo makani o Kona,

He Maa-a kualapu ko Kahaluu;

He pilihala ko Kaawaloa,

He kehau ko Kapalilua,

He puuohooilo ko Kau,

He hoolapa ko kamaia,

He kuehulepo ko Naalehu,

He uahiapele ko Kilauea,

He awa ko Leleiwi,

He puulena ko Waiakea,

He uluau ko Hilo-pali-ku,

He koholalele ko Hamakua,

He holopoopoo ko Waipio.

            E Mr. Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa, Aloha a nui:- E oluolu mai hoi oe no'u kekahi rumi kaawale, i ike mai ai hoi na olohe huli mea pohihihi o keia au naauao e nee nei.

            He mau kama ka'u ekolu i ka ipo hookahi penei: Mahele 1. Owau okoa no keia mai luna a lalo, aole wahi hoohewahewa ia Kauanaulu. Papa au ma ka aina nei, a eia iloko nei o keia mahele ko'u inoa ponoi, aole no nae oukou e ike ana ia'u.

            Owai la au i ka ipo hookahi?

            Mahele 2. Owau no keia mai luna a lalo a muli ponoi o kuu kaikuaana, a i pono no kuu kaikuaana iaʻu. Papa au ma ka aina nei, aole no nae oukou e ike ana iaʻu. Owai la au i ka ipo hookahi.

            Mahele 3. Owau keia kahi muli pokii, in a he aloha kou iaʻu, imi ae oe a loaa au i ka uka waokele, i na kualono e hoekepue ana i ka nani o Aipo. Alaila loaa ke ki uwila o Uwesanana.

            Ua ike no oukou iaʻu, a i aʻu e loaa ai ko oukou makemake, a e ike ana oukou. Owai la au Ina e huiia keia mau kama i ka ipo hookahi, owai la ka ipo?

            O ka mea e loaa ana ke laina ame na wehewehe ana, e lawe wale oia i ka Nupepa Kuokoa, o hookahi makahiki ame eono mahina.

Z. P. KAWIKAUMAIIKAMAKAO.

            KAOPUA.

Napoopoo, Kona, Hawaii.

 

MA KE KAUOHA

KUAHAUA KOHO BALOTA WAE MOHO.

 

Owau o H. D. Wishard, Lunahoomalu o ka Papa Lunakiai o ke Kalana o Kanai, Teritore o Hawaii nei, mamuli o ka mana i loaa iaʻu ma ke kanawai, ma keia ke hoolaha a ke kuahaua aku nei au e malamaia ana he KOHO BALOTA no ka wae ana ae ame ke koho ana aku i na moho no na Oihana Aupuni Kalana maloko o ke Kalana o Kauai, Teritore o Hawaii nei, elike me keia:

            HOOKAHI LUNAMAKAI NUI

            HOOKAHI KAKAUOLELO

            HOOKAHI LUNAHOOIA

            HOOKAHI PUUKU

            HOOKAHI LOIO KALANA

            HOOKAHI LUNAKIAI NO WAIMEA

            HOOKAHI LUNAKIAI NO KOLOA

HOOKAHI LUNAKIAI NO LIHUE

HOOKAHI LUNAKIAI NO KAWAIHAU

HOOKAHI LUNAKIAI NO HANALEI

ma ka Poaono. Mei 21, 1921. maloko o ke Kalana holookoa o Kauai nei ma na hora mawaena o ka hora 8 kakahi aka ame ka hora 5 ahiahi.

O na mahele koho ame na wahi e koho balota ai i amanaia a e amanaia ana paha ma na kanawai o ke Teritore o Hawaii nei no ke koho balota ana i na Lunamakaainana maloko o ka Apana Koho Balota Eono, oia no hoi ke Kalana o Kauai nei, oia no na mahele koho ame na wahi e koho balota ai no ka wae aua i na moho ame ke koho ana i ka Luna Oihana no ke kalana o Kauai nei.

            Ke kahea nei au i ka poe mana koho balota apau o ke Kalana o Kauai nei i hoopaa ia lakou iho i poe koho balota elike me ke kanawai, e akoakoa ae no ka manao i haiia maluna ae ma na wahi a ma ka manawa i oleloia.

            I HOIKE NO KA OIAIO O KEIA

                        ke kau nei au malalo ae nei o

(Sila)                keia i koʻu lima me ka hoopili

                        pu ana mai i ke Sila o ke

                        Kalana o Kauai, Teritore o

                        Hawaii nei.

            HANAIA ma ka Kahua Hale Poo Oihana Aupuni ma Lihue i keia la 4 o Aperila, M. H. 1921.

                                    H. D. WISHARD,

Lunahoomalu, Papa Lunakiai, Kalana o Kauai.

Ikea:

            J. MAHIAI KANEAKUA,

                        Kakauolelo, Kalana o Kauai.

 

Keena o ke Kakauolelo

                        Kalana o Kauai.

            Owau, o J. Mahiai Kaneakua, Kakauolelo o ke Kalana o Kauai nei, ma keia ke hooia nei au ua loaa pono mai iaʻu i keia la no ke Kuahaua Koho Balota Wae Moho maluna ae mai ka Mea Hanohano H. D. Wishard, Lunahoomalu o ka Papa Lunakiai o ke Kalana o Kauai nei, a oiai ua kulike ia palapala me ke kanawai a ma na ano apau ua pili pono mai na olelo i ke Kalana o Kauai nei, ma keia ke hoolaha aku nei au i ua Kuahaua Koho Balota Wae Moho nei i haiia ae la.

            I HOIKE NO KA OIAIO O KEIA

                        ke kau nei au malalo ae nei o

(Sila)                keia i koʻu lima me ka hoopili

                        pu ana mai i ke Sila o ke

                        Kalana o Kauai nei me keia.

            HANAIA ma ke Kahua Hale Poo Oihana Aupuni ma Lihue i keia la 4 o Aperila, M. H. 1921.

                        J. MAHIAI KANEAKUA,

                                    Kakauolelo, Kalana o Kauai.

6446-Apr. 8, 15, 22, 29.

 

HOOMAKAUKAU NO MUA AKU NEI

            E Hoao e Hoomakaulii Ano..E Malama i ke Dala e wehe i Buke Banako Hoahu me ke

            CHINESE- AMERICAN BANK

                        A NANA AKU I KA ULU O KAU DALA

NA PAHU DALA     $1.00 no ka Wehe       Kihi o ke Alanui

no ka Hoolimalima      Ana i ka Hoahu           Moi me Nuuanu

 

LUAU

Na Pa, NOHO, PAKAUKAU ame na HALELOLE no ka Hoolimalima.

PEOPLEʻS HARDWARE STORE.

453 Alanui Moi Akau, Kokoke i Palama Settlement.

            KELEPONA 2670

6348-8 wks.

 

MA KE KAUOHA

TERITORE O HAWAII.

Keena o ka Puuku, Honolulu, Oahu.

 

Ma ka hana e hoopau ana i ka WAIPAHU MERCANTILE COMPANY, LIMITED.

            OIAI, o ka WAIPAHU MERCANTILE COMPANY, LIMITED,, he hui ia i kukuluia a e ku ana malalo a ma ka mana o na kanawai o ke Teritore o Hawaii, i kulike ai me ke kanawai i hoomakaukauia ma na hana o kela ano, ua waihoia mai iloko o keia keena ho palapala noi no ka hoopau ana i ka hui i oleloia, hui pu me kekahi palapala i hooiaioia i hoohui pu ia me ia, elike me ia i koiia ai ma ke kanawai.

            NOLAILA, ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha i kekahi mea, a i na kanaka apau, he mau kuleana mamua a e kuleana nei paha i keia manawa ma kekahi ano iloko o ka hui i oleloia, e pono e waiho mai i na ku-e ana no ka aeia aku o ka palapala noi i oleloia maloko o keia keena, mamua ae o ka hora 12 awakea o ka la 2 o Mei, 1921, a o kela ame keia mea e makemake ana e hooioheia aku maluna o ia mea, he pono e hoea kino ae ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho maloko o ka Hale Mana Hooko, Honolulu, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia, a e hoike mai i ke kumu, in a he kumu kekahi i wahi e ae ole ia aku ai ka palapala noi i oleloia.

                        DELBERT E. METZGER,

                                    Puuku, Teritore o Hawaii.

            Honolulu, Feberuari 18, 1921.

6440-Feb. 25; Mar. 4, 11, 18, 26; Apr. 1, 8, 15, 22, 29.

 

TERITORE O HAWAII.

Keena o ka Puuku, Honolulu, Oahu.

            Ma ka hana e hoopau ana i ka HAWAIIAN JEWELRY & NOVELTY COMPANY, LIMITED.

            OIAI o ka HAWAIIAN JEWELRY & NOVELTY COMPANY, LIMITED, he hui ia i kukuluia a e ku ana malalo a ma ka mana o na kanawai o ke Teritore o Hawaii, i kulike ai me ke kanawai i hoomakaukauia ma na hana o keia ano, na waihoia mai iloko o keia keena he palapala noi no ka hoopau ana i ka hui i oleloia, hui pu me kekahi palapala i hooiaioia i hoohui pu ia me ia, elike me ia i koiia ai ma ke kanawa..

            NOLAILA, ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha i kekahi mea, a i na kanaka apau, he mau kuleana mamua a e kuleana nei paha i keia manawa ma kekahi ano iloko o ka hui i oleloia, e pono e waiho mai i na ku-e ana no ka aeia aku o ka palapala noi i oleloia maloko o keiakeena, mamua ae o ka hora 12 awakea o ka la 2 o Mei, 1921, a o kela ame keia mea e makemake ana e hooloheia aku maluna o ia mea, he pono e hoea kino ae ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho maloko o ka Hale Mana Hooko, Honolulu, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia, a e hoike mai i ke kumu, in a he kumu kekahi i wahi e ae ole ia aku ai ka palapala noi i oleloia.

                        DELBERT E. METZGER,

                                    Puuku, Teritore o Hawaii.

            Honolulu, Feberuari 18, 1921.

6440-Feb. 25; Mar. 4, 11, 18, 26; Apr. 1, 8, 15, 22, 29.

 

HOOLAHA A KA LUNAHOOPONOPONO O KA WAIWAI O WILLIAM PUKO MAUWALE.

 

            E ike auanei na mea apau, ma ka la 31 o Maraki, 1921, ua hookohuia mai ka mea nona ka inoa malalo iho nei, e ka Mea Hanohano Jas. J. Banks, Lunahi, i Lunahooponopono no ka Waiwai o hi, i Lunahooponopono n ka Waiwai o William Puko Mauwale i make kauoha ole, o Honolulu, Mokupuni o Oahu. Nolaila, o ka poe apau a ka mea i make i aie ai, e waiho mai i ka lakou mau koi ame na hooiaio iloko o na mahina ekolu, mai ka puka mua ana ma ka Nupepa Kuokoa; a in a aole pela, alaila, aole e aeia, a o ka poe he mau aie ko lakou i ka mea i make, e uku mai i ka mea nona ka inoa malalo iho: o na koi ana apau, ame na hookaa ana. e hoouna iaʻu ma koʻu wahi noho ma ka Helu 1233 Baele Lane, Honolulu.

            MRS. HANNAH THORNTON,

Lunahooponopono o ka Waiwai o William Puko Mauwale i make.

6446-Apr. 8, 15, 22, 29.

 

E HELE MAI E KUAI I KEKAHI O NA APANA AINA EMI LOA O PAU KOKE AUANEI.

 

            E hoike aku ana au i koʻu kumu hoolaha ole iho nei iloko o ke "Knokoa," no ka pau koke no o kaʻu mau apana aina i ka lilo i kela ame keia poe like ole.

            A no ka loaa hou ana iho nei o kekahi mau apana aina maikai loa iaʻu ma Kalihi, ma Alanui Kapahulu, kokoke i ke kaa uwila; Palolo, Kaimuki, Kapiolani Paka, Pauoa, Puunui ame Lanakila, nolaila au e hoolaha nei.

            Hoholo loa ka lilo o keia mau apana aina a o hele koke mai e koho i apana aina ne oukou, mamua o ka pau ana.

 

PAULO KALAUKA

(P. E. R. STRAUCH)

Helu 74 Alanui Moi.

 

KakelameKuke

(KAUPALENAIA.)

Poe Kalepa ma ke Komisina

            A HE

Poe Agena no na Mahiko Lehulehu

 

HOOLAHA

 

E malamaia ana e ke Komisina o na Hana Kivila o Honolulu he hoike hookuku laula a i hoohonoho papa ia ma ka Halekula Kiekie McKinley, kihi o na alanui Beritania ame Victoria, Honolulu, ma ka Poakolu, Mei makaainana Amerika e makemake ana i mau kulana oihana maloko o ke Keena Kinaiahi o Honolulu ame ke Keena o ka Oihana Makai o ke Aupunni Kulanakauhale a Kalana o Honolulu, o ia hoike i oleloia ae la e malamaia no ia malalo o na rula ame na hooponopono ana a ke Komisina i oleloia, no na kulana oihana malalo nei:

                        OIHANA KINAIAHI

            Hoike laula no na mea apau.

                        OIHANA MAKAI

            Makai Kaulio, Makai Kuhuina, Makai Motokaikala, Makai Kaa, Makaikiu. Kakauolelo, Kiai Halepaahao, Makai no na Kuaaina ame na Wahine Hooponopono.

            Ua hiki no e loaa na pepa paʻihakahaka no na palapala noi ma ke keena oihana o ke Kakauolelo o ke Kulanakauhale a Kalana ma ka Hale Kapiolani, Honolulu, a e pono e waihoia ae ia palapala noi maloko o ke keena i oleloia ae la, aole e lohi aku mahope o ka hora 12 awakea o ka Poaono, Aperila 23, 1921.

            O ka mea noi, he mea oia e noho ana maloko o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu no ka manawa i emi ole iho malalo o hookahi makahiki mamua ae o ka la o ka hoike ana, a ua piha iaia na makahiki he iwakalua (20).

            O ka mea e noi ana no ke kulana makai kuhuina, a i ole, makai nana kaa paha, e pono e loaa iaia ke kiekie o elima kapuai ame eiwa iniha, a he kaumaha kona i emi ole iho malalo o ka 150 paona, a no ke kanaka kinaiahi hoi he kaumaha kona i emi ole iho malalo o ka 145 paona.

            O ka põe noi no ka kulana oihana apau mawaho ae o na kakauolelo ame na wahine hooponopono no ka Oihana Makai, ame na kakauolelo, na wiliki ame na mekanika no ka Oihana Kinaiahi, e pono e hele ae e hoike ma ke Keena Hooikaika kino o Peter Baron, Halepohaku o C. Q. Yee Hop Co., puka komo ma Alanui Maunakea, Helu944, ma ka Poaono, Aperila 30, 1921, e hoomaka ana mai ka hora 12 awakea aku, no ka hoao ana i ko lakou mau aahuki ame ko lakou mau ola kino.

            Ma ke kauoha a ka

HONOLULU CIVIL SERVICE COMMISSION.

                        D. KALAUOKALANI,

                                                Kakauolelo.

6446-Apr. 8, 15, 2.

 

B.B.C.

            He laau i hoohuiia o na launahele, laau e hana pu ana me ka hana a ke Akua, he hoomaemae a hooikaika ae i na mea paahaoa holoohoa o ke kino, e kipaku ana i ka maʻi kino ame na maʻi @ wale mai, e haawi ana i ke kino i ka ikaika, ke ole ame ka mana i na aalolo.

            E hoopiha ana ka B.B.C. i ke kino me ka ikaika hao o keola ame ka ikaika o na la opio. Ua @ na poe nawaliwali ma na manawa lehulehu mahope o ka inu ana he mau pule wale @. Ua aponoia e na kauka kaulana he nui ame na kanaka iloko o ke ola lahui ana. O ka B.B.C. ka laau ka @ loa ma ke ao.

            KUAHA MA NA WAHI APAU.

Keena Kuai Laau B.BC., 161 Alanui Moi.

            Honolulu, Hawaii.

 

NUPEPA KUOKOA

No ka makahiki (one year)……2.00

No eon mahina (six months)…. 1.00

            O na Dala âme na Hoolaha Apan@ hoouna pololei mai i ka ADVERTISER PUBLISHING COMPANY, LTD, wale no, P.O. Box 208. Honolulu, T.H.

217 Alanui Moi, ma ke keena o ka Nupepa Advertiser.

            Entered at the Post Office at @ @. T.H., as Second Class Matter.

CHARLES S. CRANE LUNA NUI.

 

 

KEANAS PEPA STARTS HERE!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

 

 

 

 

HOOMAKAUKAU NO MUA AKU NEI

         E Hoao e Hoomakaulii Ano—E Malama I ke Dala e wehe I Buke Banako Hoahu me ke

CHINESE-AMERICAN BANK

         A NANA AKU I KA ULU O KAU DALA

NA PAHU DALA       $1.00 no ka Wehe         Kuhi o ke Alanui

No ka Hoolimalima      Ana I ka Hoahu  Moi me Nuuanu

 

LUAU Na PA, NOHO, PAKAUKAU amen a HALELOLE no ka Hoolimalima.

PEOPLE’S HARDWARE STORE.

453 Alanui Moi Akau, Kokoke I Palama Settlement.

KELEPONA 2670

6348-8 wks.

 

T O Murala Furniture Store

(Na noho hoolimalima me lako pa maanei.)

Na leko Hale Hou me Kahiko.

Hoolimalima me Kuai Hoolilo.

715 Alanui Hema, Honolulu, T. H.,

Kelepona 1695.

 

MA KE KAUOHA

TERITORE O HAWAII.

Keena o ka Puuku, Honolulu, Oahu.

         Ma ka hana e hoopau ana I ka WAIPAHU MERCANTILE COMPANU, LIMITED.

         OIAI, o ka WAIPAHU MERCANTILE COMPANY, LIMITED., he hui ia I kukuluia a e ku ana malalo a ma ka mana o na kanawai o ke Teritore o Hawaii, i kulike ai me ke kanawai i hoomakaukauia ma na hana o kela ano, ua waihoia mai iloko o keia keena he palapala noi no ka hoopau ana i ka hui i oleloia, hui pu me kekahi palapala i hooiaioia i hoohui pu ia me ia, elike me ia i koiia ai ma ke kanawai.

         NOLAILA, ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha i kekahi mea, a i na kanaka apau, he mau kuleana mamua a kuleana uei paha i keia manawa ma kekahi ano iloko o ka hui i oleloia, e pono e waiho mai i na ku-e ana no ka aeia aku o ka palapala noi i oleloia maloko o keia keena, mamua ae o ka hora 12 awakea o ka la 2 o Mei, 1921, a o kela ame keia me e makemake ana e hooioheia aku maluna o ia mea, he pono e hoea kino ae ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho maloko o ka Hale Mana Hooko, Honolulu, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia, a e hoike mai i ke kumu in a he kumu kekahi i wahi e ae ole ia aku ai ka palapala noi i olelo ia.

         DELBERT E. METZGER,

         Puuke, Teritore o Hawaii.

Honolulu, Feberuari 18, 1921.

6440-Feb. 25; Mar. 4, 11, 18, 26; Apr. 1, 8, 15, 22, 29.

 

TERITORE O HAWAII.

Keena o ka Puuku, Honolulu, Oahu.

 

            Ma ka hana e hoopau ana i ka OIAI, o ka MANGAWA COMPANY, LIMITED, he hui ia i kukuluia e ku ana malalo a ma ka mana o na kanawai o ke Teritore o Hawaii, i kulike ai me ke kanawai i hoomakaukauia ma na hana o keia ano, ua waihoia mai iloko o keia keena he palapala noi no ka hoopau ana i ka hui i oleloia, hui pu me kekahi palapala i hooiaioia i hoohui pu ia me ia, elike me ia i koiia ai ma ke kanawai.

            NOLAILA, ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha i kekahi mea, a i na kanaka apau he mau kuleana mamua a e kuleana uei paha i keia manawa ma kekahi ano iloko o ka hui i oleloia, e pono e waiho mai i na ku-e ana no ka aeia aku o ka palapala noi i oleloia maloko o keia keena, mamua ae o ka hora 12 awakea o ka la 11 o Aperila, 1921, a o kela ame keia mea e makemake an ae hooloheia aku maluna o ia mea, he pono e hoea kino ae ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho maloko o ka Hale Mana Hooko, Honolulu, ma ka hora 12 awakea o ka la oleloia, a e hoike mai i ke kumu, in a he kumu kekahi i wahi e ae ole ia aku ai ka palapala noi i oleloia.

            DELBERT E. METZGER,

            Puuku, Teritore o Hawaii.

            Honolulu, Feberuari 2, 1921.

6437-Feb. 4, 11, 18, 25; Mar. 4, 11, 18, 25; Apr. 1, 8.

 

TERITORE O HAWAII

Keena o ka Puuku, Honolulu, Oahu.

            Ma ka hana e hoopau ana i ka HAWAIIAN JEWELRY & NOVELTY COMPANY, LIMITED.

            OIAI, o ka HAWAIIAN JEWELRY & NOVELTY COMPANY, LIMITED, he hui ia i kukuluia a e ku ana malalo a ma ka mana o na kanawai o ke Teritore o Hawaii, i kulike ai me ke kanawai i hoomakaukauia ma na hana o keia ano, ua waihoia mai iloko o keia keena he palapala noi no ka hoopau ana i ka hui i oleloia, hui pu me kekahi palapala i hoiiaioia i hoohui pu ia me ia, elike me ia i koiia ai ma ke kanawa.

            NOLAILA. ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha i kekahi mea, a i na kanaka apau, he mau kuleana mamua a kuleana nei paha i keia manawa ma kekahi ano iloko o ka hui i oleloia, e pono e waiho mai i na ku-e ana no ka aeia aku o ka palapala noi oleloia maloko o keia keena, mamua ae o ka hora 12 awakea o ka la 2 o Mei, 1921, a o kela ame keia mea e makemake ana e hooloheia aku maluna o ia mea, he pono e hoea kino ae ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho maloko o ka Hale Mana Hooko. Honolulu, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia, a e hoikke mai i ke kumu, in a he kumu kekahi i wahi e ae ole ia aku ai ka palapala noi i oleloia.

            DELBERT E. METZGER.

            Puuku, Teritore o Hawaii.

Honolulu, Feberuari 18, 1921.

6440- Feb. 25: Mar. 4. 11. 18. 26; Apr. 1, 8, 15, 22, 29.