Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 15, 15 April 1921 — Page 3

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

MAKE KEKAHI KOA I KA MA’I HIAMOE.---

            Ua komo mai ka ma’i hiamoe i Hawaii nei, wahi a na kauka.  Hookahi ma make i ike maopopo loa ia.  Ma ka olelo a na kauka he lehulehu loa keia ano ma’i ma Oahu nei i nei mauawa .a oiai nae, aohe he mau hiohiona no ka laha nui loa ae o ia ano ma’i, a i ole aneane like aku paha me ia ano ma’i, eia nae, aohe mau hiohiono i keia aku ai he ma’i luku ia e holopapa ai maluna o ka aina a e kau mai iho ai i ka weli.

            Ma ka la 12 aku nei o ka mahina o Februari, elike me ka moolelo i hoikeia a i hoopaaia maloko o na buke moolelo o ka papa loa teritore, he koa nona ka inoa o Edward Giles, a nona na makahiki he 27, he koa i kepaia me ka oihana koa a i hoonohoia ae hoi ma Leilehua ka i make maloko o ka halema’i Tr@eler ma Kahauiki no ka ma’i hiamoe, eia nae, aole i hoike iki ia ae ia mea ahiki i ka mamaia ana o na palapala e hoike ana i na make ame na kumu make ana o kela ame keia ma ka papalima aku nei o ka Papa Ola i hooiaio ia ai ka hoike a na kauka.

Pohihihi na Kauka i Keia Ano Ma’i

            He ano ma’i pohihihi loa ka ma’i hiamoe nana i hoohikilele i na noonoo o ka lehulehu a i hoohuikau hoi i ka ike o no kauka.

            Maloko o Europa keia ano ma’i kahi i puka mua ae ai mahope iho o ka laha ana ae o ka ma’i “flu” i kapaia ka ma’i anu Paniolo, a i ka 1918 i ikeia ai maloko o na mokuaina huiia o Amerika.  Mai ka manawa mai o ka ikeia ina maloko o na mokuaina like ole o Amerika. o Kaleponi ka ka mokuaina i hoike ae i ka lehulehu o keia ano ma’i malaila.  Ua hana ia ka kekahi mau hana hoao e hoohui  i keia ano ma’i hiamoe me na ano lehulehu o ka ma’i flu, a ma ka oleloia he lehulehu na ano like mawaena o keia mau ma’i a elua, eia nae o ka huli ana e maopopo loa ai na kumu oka hoea ana mai ua hiki ole i na kauka ke hooholo, a i kulike me ka hoakaka a na kauka he pono ka waiho malie ia a hooholo loa ana ahiki i ka holopono o ka noii ana aku i kona mau aoao apau.

Aohe Poe Pakele i Keia Ano Ma’i

            Aohe poe pakele i nei ano ma’i, pau pu mai na kanaka makua a i na opio, eia nae, o ka heluna nui o ka poe i loaa a i hoikeia mai Nu Ioka mai ai mawaena o na kane opio ka hapanui. Ma na kama ua ikeia he 60 pakeneka ka make ma ka aoao o na kane a he 40 pakeneka ma ka aoao o na wahine.  Mawaena o keia poe ae la i hoikeia mai he mau bebe kane a wahine kekahi, a he poe oo loa kekahi mawaena o na kane ame na wahine.  Oka nui o na make maloko o ke kulanakauhale o Nu Ioka i nei manawa he 29 pakeneka o ka huina nui o ka poe i loaa i nei ma’i.  Ma ka hoakaka a na kauka naauao loa ua ikea kekahi mau hiohiona leulehu ma keia ano ma’i i ike ole ia i na ano ma’i e ae.

            Maloko o kekahi buke liilii i hoopukaia ae mai ke keena ae o ka Papa Ola maloko o ke kulanakauhale o Nu Ioka ua hoakakaia ka maloko olaila na ano like ole e pili ana, i nei ano ma’i, a oiai aohe i loaa mai i Hawaii nei kekahi mau buke o ia ano, a oiai, ma ka hoakaka a na kauka eia i Hawaii nei ia ano ma’i hiamoe, hookahi wale no hana pono o ka noho me ka makaala ma ka hoomaemae mau ana i ka opu, ka hoopumehana mau ana, ame ka imi mau ana e kaawale aku ke anu mai ke kino aku.

KA NAU WAWA IWAIWA I TAHITI, I WAIHI IPUNA I NA HILO I HAMAKUA.

 

            No ka Mr. Lunahooponopono na anoai:-

            O Kuapapanui i kapukapu akua i Halii,

            O pilipili i kea lo o piilpili kua ia Hua,

            O o’eo’e ku, o kunakuna i pohakea,

            O Eleio i Eleimo, o Elepao ia Kane.

            A liua wale hoi ka la,

            Komo okoa no ialoko hale wale a;

            A he po a ao ae no Kane,

            Pilipili a hoopilipili a hoomamau a he!

            No kuu nane, no kuu nane, hulia mai!

            O haha ke kumu; o kalole ka lau, o pohapoha, o kui a lei, o puki kea hi a ke akua, a ola o Kahuku he aina lewa!

            E na loea huli o na mea pohihihi, hookah makahiki holopuni, holo apuni o Kuokoa.

                                                                                                            JOEU KAHIONA,

O WILLIAM KEAUMAIKAI BACLE, UA HALA.

___

WILLIAM K. BACLE.

            E Mr. Lunahooponopono o ke Kuokoa, e oluolu hoi i wahi kowa kaawale no keia molelo:

            Ma ke kakahiaka o ka Poalua i hala, Maraki 29, 1921, ma kona home ma Keaku, Koloa, Kauai, i pauaho mai ai o William Keaumaikai Bacle i keia ola ana.  Ua loihi no ka manawa o kona onawaliwali ana ahiki wale i kona hala ana aku la ma kela home nani ma-o.

            Ua hanauia oia ma Koloa, Kauai, mai ka puhaka mai o Apikaila, kona mama, ame Keaumaikai, kona makuakane, ma ka la 26 o Dekemaba, 1855, a make ma ka la 29 o Maraki, 1921, a piha aku la iaia na makahiki he 65, 4 mahina ame 3 la.

            Iloko o kona mau la opio, ua hoonauaoia oia ma ka Halekula Alii o Kahehuna ma Honolulu, Oahu, a oia kekahi o na haumana holomua o kona papa ma na haawina i a ‘oia a na ke kauoha a kona mama aloha, Apikaila, iaia e hoi i ka aina hanau, oia iho la ke keumu nu ii huli hoi aku a ii ka aina no ka hooko ana i ka leo o kona makuahine.

            Ua maeia oia ia Kekuaiwa, kana wahine mua, a no ka make i hookaawale ai ia laua, aole uae i loaa kekahi hua ia laua.

            Ma ka makahiki 1905 ua hoohuiia oia me Mary Keliiwaiwaiole ma ka mare, ahiki wale no i kona make ana i ka la 22 o Feberuari, 1918, aole no i loaa mai kekahi pua ohaha mai ko laua puhaka mai.

            Aole no he kulana ano nu ii lawelaweia eia iloko o kona ola ana; aka, ua hahai oia i ka hana a kona mau kupuna, he “mahiai” a maluna oia okeia kulana a na ka wili mau o ke ouawaliwali ma kona kina ke kumu nui o kona waiho ana aku i keia oihana i ka makahiki 1920, ma kea no he mea paa aelike mahiko me ka Hui Mahiko O Koloa, Kauai.

            O William K. Bacle kekahi o na kanaka Hawaii i haalele ma ii keia ola ana i komo ke aloha i kona aupuni Hawaii, kona hae, a moe aku la no i ka moe kau a hooilo me kona hae Hawaii.

            He kanaka heahea, he hookipa, a he puuwai hamama a na ia nei ka hana kaulana i lawlaweia ma Koloa, Kauai, iloko o ka mahina o Augate o ka makahiki 1920 i hala aku la, ka haawi aina kaulana i hana ole ia e kekahi poe waiwai o kakou nei.  Aia he apana aina ma Poipu nona ka nui o 10 eka.  Mailoko ae o keia huina, i maheleheleia iloko o ua apaua he nui wale, i haawi makana aku ai oia i keia mau apana pakahi nona ka nui o ka apana hookah he 80 kapuai akea a he 150 kapuai loa i kona mau ohana, kekahi o kana mau moopuna, ame kona mau hoaloha ma ka haawi lilo loa ana aku ia lakou.  Ua lilo keia mau hana a keia Hawaii oiaio o Koloa ne ii mea mahalo nui ia mamuli o kona hana in a hana haawi aina i kulike me ka ka Moi Kamehameha III i hana ai a na keia mau hana a ia ne ii hookaulana aku iaia apuni o Koloa nei.  He haawi aina ae nei no ka kekahi poe aole hoi o ka lilo loa, o ka ia nei haawi ana, he kuai lilo loa a ili aku i ka lakou mau pua no ka manawa pau ole.

            Ma ka make ana aku la o keia kauka ko’iko’i o Koloa nei, ua nele iho la keia apana i kekahi kamaaina maikai.  Aloha wale!

            Ua waiho iho oia mahope nei he hoahanau, he mau poopuna, keiki, hunona, kaikuahine ame ka lehulehu wale o kona ohava e kaia a mau nona.

                        I ka auwina la Poakolu ae i malamia ai kona hoolewa hope loa, a ua oleloia, o ko ia nei kekahi o na hoolewa nui loa i malamaia ma Kolo.  Ua hoomaka ka huakai mai ka home aku ahiki i ka halepule o Koloa.  Na ka Makua Uhane o Koloa, Rev. S.K. Kaulili i malama kona anaina haipule hope loa me kona hoike pu ana ae i ka moolelo o keia kanaka.  He ku i ke aloha ame ka walohia na manao i hoopukaia mai no William K. Bacle, a i ka pau ana o keia anaina, ua nee aku ka huakai no kahakai o Poipu, a maloko o kona pailiua ohana i hoomeia aku ai oia me kana wahine i hala mua ma-o, a moe aku la i ka moe kau a hooilo e kakali aua i ka o le no ke ala hou ana.

            Ma kona manawa i mauliawa hope loa ae a ii kona hanu hope loa, o Apikaila, kana moopunawahine, wale no me ia, a oiai ke kupunakane e waiho oni ole ana ua kahea iho la oia no kekahi manawa, a i ka pane ole ana ae o ke kupunakane, ua piha oia i ka maka’u a ua  holo ku la i kekahi hale okoa aku, a no Mrs. Chandler i hele mai e hoomaopopo i ke kino puanuanu o Bacle.

            He hoahanau kahiko oia no ka Ekalesia o Koloa, a ma ia hoomana kahilo no oia i ku ai a moe wale aku la.  He kanaka malama a aloha ohana oia, he heahea, he oluolu a he pia lokomaikai.  Pomaikai wale ka poe e moe ana iloko o ka Haku!

            Oiai no oia e ola ana ua hoomakaukau mua ia kona kiahoomanao, a iaia i hoomoeia aku ai aohe noonoo hou ana aku no ia mea.

            Ke haawi nei makou i ka makou hoomaikai i ka lunahooponopono ame kou mau paalalo.

            O makou no me ka luuluu,

                        WM. PUA BACLE,

                        ABIBAIL P. BACLE,

                        MRS. B. K. RODRIGUES,

                        GEORGE MOORE.

                        B.N. KAGALEPUNA,

 

KA OLELO HOOHOLO NOI LIMAHANA A LYMAN.

 

            He olelo hooholo hui e noi ana e hookomia ma ii 25,000 mau pake limahana i Hawaii nei, i loaa ai i manawa kupono no lakou e hana ai a e hoahu dalapu ai, no ka hoouna ana aku i mau kala i ko lakou mau ohana ma Kina, maloko o na apana e lukuia mai la e ka wi, ka i hookomoia ae iloko o ka hale o na lunamakaainana e N. K. Lyman.

            Ua hoakakaia maloko o ia olelo hooholo o no Pake limahana e laeia mai ana i Hawaii nei ma ka oihava mahiai wale no lakou e hana ai, a no na makahiki elima wale no lakou e noho ai ma Hawaii nei, a i ka pau ana o ia manawa e hoihoi hou ia aku lakou i Kina.  O keia iho malalo ke kino o ka olelo hooholo ma kea no nui:

            “E hooholoia e ka Hale o na Lunamakaainana o ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii, me ka lokahi pu ana mai o ke senate, ke noi nei makou ma keia i ka Ahaolelo Lahui o Amerika Huipuia e ae ma i ke Teritore o Hawaii e kokua ma ka hoopakele ana i 25,000 a i ole oi aku paha o keia poe, a no ia hana ua makaukau o Hawaii a ua makemake hoi e uku aku in a hoolilo o ka halihali ana mai ia lakou iloko o ke Teritore o Hawaii, no ka hoohana ana aku ia lakou ma ka oihana mahiai wale no, a ma ia ano e hiki ai ia lakou e loaa ked ala lawa pono no ka hoolako ana ia lakou me na lako kupono no lakou iho a e hoouna aku hoi i ke koena o ka lakou mau dala na ko lakou mau ohana e noho mai la me ka polloi ma Kina; ma ia ano e hiki ana e loaa ia lakou ma kahi o $100,000, he uku maikai loa e ola ai kela poe, a e loaa ana hoi ka huina dala i ka mahina e hoouna aku ai na na hoahanau ame ne kaikuahine a ohana paha e noho mai la maloko o na apana e holopapa mai la ka we; o ia poe e lawe ia mai ana i Hawaii nei malalo lakou o na rula ame na hooponopono ana a ka oihana hoopaelimahana ame ka ahaolelo o na makuaina huiia o Amerika no ka manawa o elima makahiki, a i ka pau ana o ka manawa i oleloia, e hoihoi hou ia aku lakou i ko lakou mau home maloko o ko lakou mau kaona pakahi.

HOOMANAO LA HANAU MA KA AEKAI O MOKUAEO.

 

            Ma ka hora 12 m. in oho iho ai na mea apau maluna o na pakaukau loloa i lulu i na mea ai o kela ame keia ano, a ka maka e ono ai, oiai ka makua nana ke kama i kalokalo ae a ii na huapale no ka hoopomaikai ana ma ii ke anaina, ame ka mea nona ka la i haupa iho ai na mea apau, oiai ua hele wale a naluea kahi opu i ka pehia e ka hunakai, a ka makani e hapahapai mau ae ana, nana aku oe in a mea apau, ua ai a ua maona, ua inu a lawa i ka lokomaikai o na kupuna, ua nui na mea maikai i loaa mai.

            Oiai na mea apau e hauoli ana, aia na puukani o ua aekai nei ke honehone la ko lakou mau leo, nana aku oe aia na mea apau ke oni la, na i’ohuki, a haupu ae la i keia mau kanaenae ana:

            Aohe ou loa e Mokuaeo,

            I ka haulani a na kaa otomobile,

            Aole ou loa e Mokuaeo,

            I ka waapa mokuahi e haulani ana.

            Mea ole ia kai loa,

            I ka auku a ka ihu o na waa,

            Ku aku kou kiu a e nana,

            I ke kakini me kamaa a e hema ana.

            Ahuwale na oloolo wawae,

            Koe ae no ka na kupuna,

            Hainaia ka puana,

            O ka ehukai o Mokuaeo.

            Oiai na mea apau e walea ana, aia na waa amen a waapa mokuahi ke halihali la in a ohua; nolaila ua nui maoli na mea maikai i loaa o kela ea maikai o ka a ii na mea maikai ame ka hoi no me kahi puolo, ua makepono na mea apau.

            Nolaila i ka hoopau ana i keia mau wahi pua akulikuli, nou ko’u mau hoomaikai e kuu kapuena opio amen a keiki nana e kikokiko na kaula keleawe o ka ipukukui o ka malamalama ko’u iini pau ole.

KA HUAKA’I A NA KOMITE OLA O NA HALE KAUKANAWAI NO KALAUPAPA.

(Kakauia e J.K. Mokumaia.)

(Hoomauia mai.)

 

            Ia manawa i hoolaunaia mai ai ka Hon. Hanale Laimana, lunahoomalu o ke komite hoonaauao, a mamua o kona ku ana mai, i hone ae ai ka leoe o ia mau iiwi makapolena, nana akku oe he ko’uko’u mai hoi kau i ka nanahe maoli no o ka leo alakai o ia lede makaonaona.

            He ku maoli no i ka hooni i ka puuwai, oiai ua kaheaia ka inoa o keia mau hui hookani pila; nolaila mai ka hui mai keia o Paschoal, he nani na huamele ke puka mai, aoli hoi elike me ko ke kaona nei, ke hoolohe aku he kohu uwe ana a ke kao, ua nui ka pa’ipa’iia e ke anaina, a i ka mahuhia ana iho, i ku mai ai ua mea hanohano nei me kona wahi leo nawali e hoike mai ana in a mea i makemakeia ai e hooko aku keia komite; ua nui ka pa’ipa’iia.

            Ia manawa i hoolaunaia aku ai ka Hon. Kauka Waila, aia no ke kani mau la ka pila, mai ka hui mai a Desha, aia iloko o ia hui kekahi o na kae’ae’a i makaukau ma ke alakai himeni ana, nana aku oe i ua kioni mana nana e alakai ana, iluna, iluna e ke aouli, i ka hoi ana iho i ka hapalua like, auwe ka nani e moe malie i ke kai o ko haku, naueue na kuhi eha o ua kahua nei, a i hui pu ia mai me kela leo i kamaaina i keia kulanakauhale, a i kaulana, iloko o ka hui himeni Kawaihau oia ka mea i mahalo ia John Maipinepine, he nui ka u’i ke hoolohe aku oiai ua lohe wale no, akahi no a ike maka.

            Ua nui maoli ka piha hauoli, mai ua mea hanohano nei main a olelo e pili ana i kona makuakane aloha, oiai i kona manawa e noho ana ma ia kalana aina, oiai e uuku ana no oia, aole kaa, o kahi lio wale no kahi mea i loaa ame kana mau olelo, e paipai ana e malama in a mea e hanaia aku ana no keia ano laau, ua nui ka pa’ipa’iia, no ka mea he lala oia no ke komite waiwai.

            Ia manawa i haawi ae ai ka luna hoomalu i ka bana e puhi mai lakou, a o ka lakou mele i mele mai ai, o Maui no ka Oi, o he ku maoli no i ka nani ame ka huro mai o na ma’i, no ka mea e puhi ana ka ohe a pau, alaila himeni mai me ka u’i, ua nui ka pa’ipa’iia.

            Hoolaunaia mai la ka Hon. R. Ahuna, ka poka pahu o ka apana elima, nana aku oe i ua kaaka nei hoonaueueia ka papahele o ua hale halawai nei oiai o ua mea hanohano nei kekahi komite waiwai, kahi e loaa mai ai ke kala e manaoia nei no keia ninau ano nui pili ia mau makamaka, e noho ne ii ka inea.  Ua nui ka pa’ipa’iia ame ka huro okoa mai no, aia mau no ke kani la kela mau nunu makaonaona i ko laua kileo le’a,  i ke aouli, nana aku oe i kou meakakau nei, imua a ihope e kulaua ai, i luna o ko’u noho, me he la he iniki welawela ka ke aloha.

            Oiai e nee mau ana ka manawa imua i hoolaunaia mai ai ka Hon. Hayselden, a i kamaaina, o Kakaha, ka iwa i ka makani, mai ka mokupuni lei mokihana mai, a mamua o kona ku ana ma ii wehe pau mai ai kela keiki kae’ae’a i kela hieni kaulana i hala aku no Liliu, ame kahi paha olioli pu, ua nui ka akaakaia, no ka mea aia me ua keiki nei he pila waiolina, nana aku oe he ko’uko’u mai hoi kau, i kana mau hana kupanaha, ua nui ko’u mahalo i keia wahi eu, ua nui ka pa’ipa’iia, a ua mea hanohano ne ii ku mai ai ame kona aloha ana mai, a ma kana mau olelo i kamailio mai ai, ua nui maoli kona iini e pono e hanaia ko oukou pono, a kuhikuhi mai la oia no na mea pili i kona kupunakane e noho ana ma ia kahua, ua nui na mea ana i hana ai oia ka mea i mahalo ia Kipikona.

            Ua nui na mea maikai i puka mai iaiai mai ua nui na pa’ipa’iia mai ka lehulehu mai; ia manawa ka lunahoomalu i hoolauna mai a ii ka Hon. Mula o Kona kai opua i ka la’i.  Oiai ka pila e kani mau ana aia mau na minoaka hoohie maluna o ua mea hanohano nei, oiai oia kekahi o na lala o ke komite waiwai, o kana wale no i olelo mai ai, o ia keia:  Aia maluna o kela ame keia hoa hanohano ka hooikaika in a meae e pono ai keia ninau ano nui, a i ka hoopau ana ae i ko’u manao, a oiai he Maui ko’u ainahanau, aia ma keia mau hale kaukanawai o Maui ka oi ma ka nui o na hoa hanohano, ua nui ka pa’ipa’iia.

            Oiai ka pila e kani mau ana, i waiho aku ai ka Hon. Paschoal i ka noho i ka Hon. Kiwini Desha, ma ka aoao o na senatoa, a i ka pau ana iho o ke kani o ka pila i hoolauna mai ai oia i ka Poropeka Kaua Dean; ka mea nana ka aila ola e laha ne ii keia mau la, oiai ua kauia ka weli o keia ma’i, aka i keia manawa ua loaa ka mea e hoola ai, oiai oia e ha’i mai ana in a mea e loaa ai ka hauoli ia kakou apau ame kona olelo mi e hiki mai ana ka wa e loaa ai ka manaolana iloko o ka hoomanawanui, ua nui ka pa’ipa’iia e na mea apau.

            Nolaila, ua kaheaia ka Hon. Chas. Kins e himeni mai, o kela kulana eleu no o ua hiapaiole nei, nana aku oe i kela loihi o ke kino, he olu mai hoi kau i ka nape malie o kona welelau lima e pili ana no i ka himeni no ana i haku ai:

            Imi au ia o eke aloha la,

            Ma na paia aala o Puna la,

            Ihea la oe i nalowale iho nei,

            Hoi mai no kaua e pili.

            Ua pau loa ua mea apau i ka himeni ma kana alakai ana, he u’i maoli no ke nana ia mai, a hoolaunaia mai la ua mea hanohano nei Seoatoa C. King, o ko’u manawa keia; oiai o na manao paipai mua no, o ia no kana e malama in a mea e kauohaia mai ai, ua nui na pa’ipa’ilima ia mai, aia mau no na pila ke honehone mau la i ke kume o ka hana.

            Hoolaunaia mai la o Senatoa John Lucas, ka makua o ka hua Panini, o ia ano no, e a’o mai ana e malama in a kauoha, mai hookuli oukou, ua nui na pa’ipa’iia, a hoolaunaia mai la ka Hon. Wm. Ahia amen a olelo hoolauna mai ka lunahoomalu mai, e pili ana no ua mea hanohano nei, o kona pii ana mai mailalo mai ahiki i ke lau ana iluna.

            Ua nui ka pa’ipa’i ia, alaila olelo aku la ua mea hanohano nei, ua nui loa ko’u hauoli i ka hui pu ana me oukou, aka ina aole e loaa ana ka oukou mea i makemake ai, alaila aia maluna o makou ke ko’iko’i o ia ninau; ua nui ka mahaloia o na olelo paipai, a hoolaunaia mai la ke peresidena o ka hale o na senatoa, ka Hon. Chas. Chillingworth.

            Ua nui ka pa’ipa’iia oiai ka bana Hawaii e puhi ana, aia na hui hookani pila ke kani la no hoi, i ka hoihoi pono ana a’e o ua mea hanohano nei a kukulu maila oia i kekahi o no mea maikai a helu ekahi, o ia hoi he hana pono anei e hookaawale i mau aina aupuni, no na ma’i i ko lakou puka ana mai, oiai aole he mau ohana o kekahi a o kekahi noohoi, ua malihini i ke onehanau.

 

E WEHIEIA AKU ANA I PAPA A’O HANALIMA NO NA KAIKAMAHINE

 

            Ina e loaa ana kekahi heluna nui o na kaikamahine ame na wahine opio i makemake e loaa ia lakoou ka ike ame ka makaukau ma na hnalima akamai.  alaila e wheia ana kekahi papa kula ma ke Kula Kamehameha o na Kaikamahine ma ka manawa hoomaha o ke kula i keia makahiki.

            Ua makemakeia, e loaa maopopo aku ka ike i na kahuwaiwai o ke kula, no ka poe e makemake ana e hoouna ae i ka lakou mau kaikamahine, no ke a’o ana i na ike pili i na hana a na wahine no na home, ma kekahi papa e weheia ana i keia makahiki.

            O na makua he mau kaikamahine ka lakou, a pela no hoi me na wahine opio, i manao, e loaa mai ka ike ame ka makaukau, ma na hana pili i na home, e kakau ae i ke kumupoo o na Kula Kamehameha E. C. Webester.

            O na hana e a’oia ana, maloko o kela papa kula, o ia no ka ike kuke, ka humuhumu ame na hana e ae i pili i ka home; a ua hamama hoi kela papa no ke komo ana aku o na kaikamahine o na lahui apau mai ka umi makahiki a pii aku iluna.

            He umi dala ka uku no ka noho a’o ana maloko o kela papa kula o elima a eono paha pule, elike me ka likhi o ka manawa e hooholoia ai, a he ekolu wale no hora o ka la e kula ai, mai ka hora eiwa mai o ke kakahiaka ahiki i ka hora umi-kumamalua o ke awakea.

AOLE LAWE HAU MA KE

SABATI I KA POE KUAI

LIILII MAHOPE O APERILA 30

 

            Ke manaoio nei ka Hui Hana Hau Oahu me Hoahu Hau e lokahi mai ana ka lehulehu, he mea pono e loaa i na kanaka e hana ana me ka ikaika i na la apau maluna o no kaa kalak halihali hau he Sabati hoomaha.  Makemake makou e haawi aku ia lakou i keia la hoomaha; a e hana aku ana pela, e hoomaka ana i Mei 1.  I hiki ai keia hana, ke noi aku nei makou i ko makou poe lawe hau, e kauoha mai a lawa ka hau ma ka Poaono e hoea ai i ka Poakahi.

KE NOI AKU NEI KA HUI

KAA UWILA I KE KAULIKE

 

Makemake e Hoololiia ka Pauku 13 o ka Bila Kaa Uwila i Hookomoia ae e ke Komisina o na Hana o ka Lehulehu, no ke Kume e Kaohi ana ia i ka Hooloihi ana Aku i na Alahao ame ka Hoohana ana i na Alanui

 

 

 

            Ke hoakaka nei na Kanawai Hooponopono Hou ia o Hawaii, pauka 2225, ua hiki no i ke Kosisina o na Hana o ka Lehulehu ke “nana no” ka lawelawe makaukau ia o kekahi oihana o ka lehulehu ame ukuhana ame na hora hana o kona mau limahana.

            Ma ka Pauku 13 o ka bila kaa uwila, i hookomoia ae iloko o ka ahaolello e ke Komisina o na Oihana o ka Lehulehu, e haawi ana ia i ke Komisina i ka mana kaokoa e “kau i na ukuhana ame na hora hana o na limahana,” pela no hoi me na auhau, na kaki ame kekahi mau hana neepapa e ae o ka hui.

            O ko oukou mau kaa uwila e holo nei, i kokuaia elike me ia i keia wa e kakahi kumuwaiwai kaokoa, aole e hiki ke hoohanaia malalo o kela mau kulana.  Aole loa kekahi mau oihana e ae o ka lehulehu-ke ea, ka uwila, ke kalepona a oihana e ae paha maloko o ke teritor-i noiia aku e hana pela.  Ke ae okoa aku nei makou, ua nele makou i ka manao koa e hoao ai e hana pela.

            Ke manaoio nei makou e loaa mau iloko oke Komisina o na Oihana o ka lehulehu na kana i mahalo nui ia, me ka maukau peha maka lakou mau hana like ole.  aka nae he mea hiki ole ka upu ana aku e maopopo ana ia lakou na lawelawe neepapa o ka hoohana ana i ka hui kaa uwila.

            He mea maalahi loa ma keia mua aku ke komo ana o na kanaka ma keia Komisina, no ka hooikaika ana aku no na pono o kekakhi puulu kalaiaina, a hana aku no ka hoopilikia ana i na limahana a haku hana paha, i wahi e hookoia ai ko lakou makemake.

            Ua hiki ia oe ke holo mai ka Papu Shafter mai ahiki i Daimana Hila i keia wa no 5 keneka.  Ua maikai maoli na mea e hanaia nei i na kanaka na lakou e hooholo nei i na kaa, a ua mahalo no ka lakou hana.  Makemake makou e hele imua a hooloihi aku i ka holo ana o na kaa, hoolako aku i mau kaa hou a mau kaa maikai ae, a pela aku.  Aole e hiki ia makou ke hana i keia, koe wale no.

 

(1)    E aiea mai ka hooloihi ana aku i ka palapala ae e keia KAU o ka Ahaolelo.

(2)    Ahiki i ka hoololooa ana o ka Pauku 13 o ka bila kaa uwila hou.

E noi aku i ko oukou mau Lunamakaainana iloko o ka Ahaolelo e kokua mai ia oukou, ma ka imi ana i ko oukou mau kaa uwila e ku maluna o ke kahua onipaa.

 

Honolulu Rapid Transit and Land Co.