Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 15, 15 April 1921 — Page 4

Page PDF (1.55 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

_____

@

@ paa ana o kona mau aahu a mahope hoi o kona kilohi @u ma ke aniani kilohi nui e ku mai ana maluna o ka @. me ka hoponopono liilii ana ae i kona lauoho i kiwa@mua iho, alaila kii aku la i kona koloka a kau ae la no @ uki o kona poo.  hele hou aku la a ma kahi a Harisona @ mai ana, a pane iho la:

 

@akii aku  ana au i kekahi bainaka mamua o ko waha i @nawa. i ole ai oe e uwa ae oiai au e iho ana no ka hale @ a no ka mea, he mea pono no`u ka holo ana aku a @ mai keia hale ino aku."

 

"@ a no ka mea, he mea pono no`u ka holo ana aku a @ mai keia hale ino aku."

 

@ oia e kamailio iho ana ke nakii pu la oia i ka hainaka @ waha o Harisona, a i kona ike ana aole e hik iana ia @ ke uwa ae a hala kekahi manawa loihi mahope iho @ hala ana aku hele aku la oia uo kahi o ka puka a wehe loa mai la.

 

KUNA XXX -- Iloko Hou o ka Hale o Kona Enemi.

 

@ wehe mai ai i ka puka, a no kekahi manawa kona ike @ he meha wale no oloko o ka hale elike me kekahi ilina, @ wale la oia no kona lohe ole ia mai, aka nae, oiai no @ weke mai ana lohe aku la oia i ka hamumu mai o kekahi @ maloko loa aku o kekahi rumi, a ke noonoo la oia he @ paha no na wahine o ia hale.

 

@ko Harisona manawa i komo aku ai iloko o kela hale @oha ikaika loa aku oia i na wahine i ka on a no nae @hale. aole e ae iki i kekahi mea e hele mai ana ia hale, e @mo mai. oiai oia e noho ana maloko olaila.

 

@ keia manawa aia ka wahine Paele maloko o ka rumi @luahine nona ka hale kahi i noho ai a no Iaua ka hamumu @ o ka lohe ana aku, o ka laua mea no e kamailio ana, @ laua hooikaika me ka uakaala pu ma na ano apau e pa@hou ole aku ai o Elese mailoko aku o ka hale, a ua mao@ maoli no ia laua ia manawa@aole e hemo hou aku ana @ mai ia hale aku. he manao palaualelo wale no nae ia @ o ka noonoo ana.

 

Ua paa ko Elese manao e hoomakaukau iaia iho no ka hoo@ ana i kona inoa maikai ma na ano apau e hiki ana, in a @ hana ia e poino ai kona ola, a oiai oia e noonoo ana no @kaka ana i mea e hemo aku ai oia iwaho mai kela hale @nana ae la oia ma o a maanei no ka huli ana e loaa kekahi @ no ka hoopakele ana iaia, in a he pahi paha ia a he pu @.

 

@ ka mea wale no ana o ka ike ana aku e hiki ai ke kokua iaia, a me ia mea hoi oia e hakaka aku ai me na wahine.  @o ko laua hoea mai malaila ia manawa. oia kekahi kii ke@ kek ahi wahine e kau mai ana maluna o ka ume.

 

@ kana o ka hopu ana aku a paa mai la i kona lima, @ hooikaika pu ia ae la o kona manao koa no ka hoohana @ @ no ka hiki mai i ka manawa e hoohana aku ai.

 

I kona ike ana ua makaukau oia me kekahi mea e hakaka @ ai me na wahine maloko o kela hale. papani mai la oia i puka mahope on a o hoomaka aku la ka iho ana me ka malie @ ke alanuipii.

 

@ oia e iho la ke lohe aku la oia i ka hamumu mai o @ mau leo ma ka hale malalo. a elike me kona hooko@ mau aku ia lalo loa o ke alanuipii.  pela no kona lohe mao@ loa ana aku i ka uunui o n leo o na wahine e kamailio @ ana. a ua hiki hoi iaia ke ike maopopo iho i kahi a ia @ wahine e noho mai ana aia ma ka rumi hookipa mahope @ hale malalo.

 

@ manawa i kaua hoomaopopo iho. ua hiki loa iaia ke koho @ i na mea e kamailio mai ana a no laua hoi na leo ana e eku ana, no ka wahine luahine no ia ka on a o ia hale, ame @ wahine Paele, eia nae aohe on a lohe maopopo aku i ka laua @ e kamailio mai ana.  Ua koho iho la oia o kela no ka @ ana i lawe mua ia mai a i pakele ai ma ka apua, manuli o rumi ana o ka hoomoeia ana aku. a malaila no hoi oia o ka @ mai la.

 

@ o Elese i haule loa aku ai ilalo ku iho la oia e hoolono @ha ua loneia mai e na wahine kela iho ana mai ana, a o @ malia e hele mai ana paha kekahi o na wahine malaila @ pono mai oia. a iaia e ku la ke kapalili la kona koupo.  @ no ka hiki i ke kanaka ana o ka kauhoa ana aku la ke @ a hana ae paha i kekahi meano na wahine e hoo@ aole oia e hopohopo ana. no ka mea, aohe hiki iaia ke @ ae i ka welu i hauhoaia ai kona waha. eia nae aohe no @ i hoheia aku mai kela elemakule mai. nolaila o kona @ aku la no ia`i ka puka ma ke alo o ka hale.

 

@ keia kana wahi o ka maka`u loa ana. no ka mea. malia @ hiki pono ana iaia me ka holopono ke wili ae i ke ki e @ no i ka puka. a ke pale ae hoi i ka laka hooholo me @ ole.  Ke ku la oia me ka hoolono loa o ka lohe aku @halulu kapuai wawae mai, aohe nae on a lohe mai.  no @ ekolu manawa kona hoolono ana. alaila hoomaka ae la @ wili i ke ki. a hoolono hou mai la.  No kona lohe ole i  @ nakeke a halulu hoi.   kau aku o ola i kolna koloka ma  @ ka laka hooholo i ole e loheia ke kani.  a pale malie loa @hope.

 

@ wahi kani liilii wale no ka mea ana o ka lohe ana iho. @ hemo ae la ka puka, a manao iho la kona lanakila i kona @ i wehe mai ai, a he sekona mahope iho oili loa aku la @waho a iluna o ka lanai.

 

@ manawa aole hiki iaia ke uumi iho i kona hauoli. a me @ nana ole mai i ka puka e hamama ana pela.  hoomaka @ oia i ke kuupau i kona mama. aia ka pono a mamao @ku i kahi e, a ua hala no hoi he kuea iaia ihope, akahi no @ hoomanao ae he po ia manawa ana e holo ana. a e lilo @ paha kona holo, oiai he wahine hookahi wale no oiam i @ hoala aku i na manao hoohuoi iloko o kekahi poe e nana @. a e lilo ana ia i mea kamailioia e ka poe e ike mai @ ma ke ano he wahine oia i hele i ka auwana. a i ole @ ana paha e huli i ulua nana.

 

I kona hiki ana aku ma ke kihi o na alanui.  ku iho la oia @ e noonoo no kana mea pono e hana aku ai.  Ua ike @ e lilo ana ka lole ana e komo ana i mea nona e nana @ ai e kekahi poe e ike mai ana iaia in a no kona hele aku @una o na alanui e hoomalamalamaia ana e na kukui.

 

Ke noonoo pu lo oia no na kamaa hila aulii ana e komo ana @ me kona lole nani, kona a`i olohelohe a pela me na @ he mau hiona a kekahi poe e ike mai ana e nele ole @ ke komo o na manao hoonuoi no kana hana o kela po o @ hookahi ana me kekahi mea ole e ukali ana iaia.  Aohe @ manao e hoi i kona home a i kona makuahine hoi a i kona @u@ana ua maku`u oia ia laua o ninauia mai kana wahi o @ hele ana a ia po a e lilo ana kona hele i ka no i mea hoo@maha aku i ko laua manao mamuli o ko lauakoho hewa mai @ hele paha oia i ka auwana a ua haulehia oia i ka hewa.  

 

O wahi ana iloko wale iho no on a. "No ke aha no la hoi @ale i ae ole mai ai ia`u e hoi aku au imua okuu makuahine a hoike aku iaia ua lilo au he wahinemare anna? I nei manawa ke ike nei au i ko`u pilikia. hokahi wale no a`u hana pono e hana ai i nei manawa o ko`u hana aku me he mea la he kaikamhina au i nalowale a i haule hoi i ka hewa."

 

Oiai oia  e noonoo ana no keia mea, kulu iho la kona waimaka. Ke ike iho la no oia nona iho aole oia i haule iki i ka hewa, aka ua nalowale oia i new manawa.  No kekahi manawa paa ae la kona mau lima a elua i kona poo. me he mea la ua niniu i kana hoomaopopo iho, a ia manawa hookahi ke noonoo pu la oia i kana alahele e lawo ai am kana hana pono e hana aku ai.

 

"Aole hiki ia`u ke hoi aku i ko`u home. aohe no hoi he maopopo ia`u o kahi o kela wahi hale o maua o Hale e ku mai la.  Keaha aha la ka`u mea e hana aku ai?"

 

O kona hoomka koke aku la no ia e hele me ka awiwi no ka mea, ma kekahi aoao loa aku o ke alanui ke lohe aku la oia i ka walawalaau mai o kekahi poe me he mea la ua on a e akaaka ana no hoi kekahi poe, a e nunui mai ana no hoi na leo o kekahi poe.

 

"E hoi hou aku ana au i kela hale kahi o`u i laweia mai ai me kuu ike ole." wahiana o ka hooholo ana iho.  "Aohe maopopo ia`u kahi o kela hale i ku ai, aka nae, e hele ak! ana au  a kahi e loaa aku ai o kekahi kaalio a ee aku maluna on a, a na ia kaa au e lawe aku ahiki i ka hale.  Ua hoaa aku la paha o hale me ka huli hele ia`u, aka nae. in a no ko`u hoea aku i kela hale i ka manawa kupono aole oia e hokaumahaia aku ana."

 

Aohe ia he manawa nona e hoopau manawa wale ai, o kona awiwi aku la no ia i ka hele a hoea ana i kekahi kihi alanui, a ke nana ala oia iuka a i kai me ka manao e ike aku ana i kekahi kaalio a kahea aku e kii mai iaia.

 

Hookahi kuea mai ia kihi aku e ku mai ana kekahi kaalio o kona uhi ae la no ia i kona poo me ke koloka a hoomak aku la ka hele ana me ka mama a hoea i kahi o ke kaalio.

 

"Ae mai oe e kau aku au." wahiana i ke kalaiwa, me ka nui o ka hanu ame ka piha i na manao pihoihoi.

 

Ua kamaaina wale na kahukaa i ka poe hele o ka po maloko o ke kulanakauhale o Nu Ioka nolaila aohe oia i niele wale mai.  O kona lele mai la no ia ilalo e wehe i ke pani o ka puka i hiki ai ia Elese ke pii aku. a oiai o Elese i pii aku ai, ua hoopihaia ke kahukaa me na manao kahaha no ka ikeana mai i ka u`i launa ole o ko Elese helehelena ame ka nani o kona aaku aohe nae on a kamailio wale mai koe wale no ka ninau ana mai:

 

"Ihea au e lawe aku ai ia oe, e ka lede opio?" i ninau aku ai ke kahukaa.

 

"Ua poina ia`u ka inoa o ke alanui. aka hookahi nae mea e paanaau nei ia`u oia ka hale o Paulo Harisona, ke kanaka kalepa waiwai.  Hiki ana anei ia oe ke huli aku a loaa ia wahi?"

 

"O, ua kamaaina au ia wahi au i olelo mai la, e ka lede." wahi a ke kahukaa me ka mana pono mai la ia Else.  O ke kumu o ka nana pono loa mai o ke kahukaa ia Elese ua kaulana o harisona maloko o ia Kulanakauhale he kanaka limanui i na kaikamahine, a heaha la ka hana a new kaikamahine o ka makemake ana e lawe aku iaia ia hale, eia nae, aohe on a i mai, e mai hele oe ilaila, no ka mea. ike iho la no oia iaia iho aohe on a kuleana e ninau wale mai ai no i ka mea ana i kuleana ole ai e ike.

 

"Ua pono kela, na`u e lawe aku ia oe ia hale," o kona papani aku la no ia i ke pani o ka puka a hoi ae la a kau ma kona wahi mamua o ke kaa a hoomaka aku la ka holo ana no ka Eles wahi i kauoha aku ai.

 

Ua pau ae la ko Elese hopohopo hou ana i @ manawa no kona loaa mai i kekahi kanaka. a ke noho la oi@ me ka noonoo no kana hana hou e hana aku ai; oiai oia e noonoo ana ua nohoalii hou iho la ka kuu maluna on a no kona hoomanao ana ae i na mea i hanaia mai maluna on a ma kela hale ana o ka haalele ana aku a huipu me k ulu ana ae o kekahi manao iloko on a na kona enemi na Mabela no i hoolala i ka hana nona e laweia ai mai kela hale mai on a, no ka mea, aole e hana iki ia ana ia hana me ka ae ola mai o Mabela.

 

Eia nae, he mea paakiki no nona ka noonoo ana iho e lilo ana ka manao ino iloko o Mabela i mea hoolilo i kona makuakane i mea paahana no ka hoohaumia ana iaia a i kekahi mea okoa aku paha.

 

"Malia paha aole a Mabela ii ke i kela hana," wahi a ua o Elese o ka noonoo ana iho: "hele no hoi a nana kela mau hana he keu aku oia a ke kaikamahine aloha ole i kona inoa maikai, a i ole i kona makuakane; e aho kekahi holoholona mamua on a he loaa iaia ka noonoo."

 

Ua liuliu loa no ia wahi a laua o ka holo ana aku ahiki i ke ku ana iho o ke kaalio mamua oka puka o ka hale o Harisona.  Ua ike koke aku la no o Elese o ka hale pololei ia ana i makemake ai. mamuli o ka nui o na kaalio e kuku mai ana mawaho. a pela hoi me ka anini ma ka aoao o ka hale. ame ke kani mai o ka piano maloko o ia hale.

 

O kona pilikia ia manawa aohe ana dala me ia e hiki ai iaia ke uku aku i ke kahukaa no kela kau ana mai on a. aole i loaa mua ia manao iaia ma kela manawa ana o ke kau ana mai i ke kaa. a iaia i makaukau ai e lele mailuna aku o ke kaa. no kona manao e noi mai ana no ke kahuka@ i kona uku. i aku la:

 

"E oluolu oe e kali maanei a hoi hou mai au, e hala ana paha he hora hookahi a aole paha."

 

"Aohe pilikia o kela, ua hiki ia'u ke kali ahiki i kou hoi ana mai." i pane mai ai ke kahukaa me kela leo halulu on a.

 

O kona pii aku la no ia me ke alapii ahiki i ke kau ana aku iluna o ka lanai a hele aku la a ku ma kahi o ka puka a kikeke aku la ma ke aniani o ka pua, me kona hooholo mua ana i kona manao no kana mea a hana aku ana.  O ke kanaka lawelawe o Mabela ka i hele mai e wehe i ka puka nona, a ia ike ana mai ana ia Elese i ke ku aku mawaho o ka puka. nana pono mai la iaia me ke kahaha no kona hoi ana aku. aohe nae he pane mai.

 

I ka puka no a weheia mai o ko Elese komo aku la no ia a pii pololei loa aku la no ka rumi komo kapa maluna. kahi ana o ka pii mua ana, a o ke kaikamahine lawelawe ka i loaa aku iaia maloko olaila.  Ia ike ana mai ana ia Elese ia komo ana aku i mai la me ke kahaha:

 

"Auwe! Noko iho nei o Hale Venona i ka huli ia oe apau  na wahi oldko nei o ka hale. a ma ka`u nana aku iaia ua kaumaha loa oia no kou nolowale honua loa ana me kona maopopo ole."

 

"Eia no nae paha oia maloko o kela hale i nei manawa?" i ninau aku ai o Elese.

 

"Aole o`u manao pela. ua hele oia no kekahi wahi, pela ko`u manao. a in a ua hele. aole o'u manao ua hoi mai oia."

 

"Ina pela e oluolu oe e kokua mai ia`u ma ka houluulu ana mai i ko`u mau mea liilii." a ia manawa hookahi hoo@aule iho la oia i kona koloka ilallo mai kona mau poohiwi iho.  "[a`u i nalowale ai aohe nae paha he mea i kamailioia no`u? E hoike mai oe ia'u ika mea oiaio a mai huna mai oe."

 

"Aohe a'u mea i lohe, e i auanei e he iho aku kekahi o`u i ka hale malalo`u hiki ai la ia`u ke lohe aku i kekamailio a kekahi poe nou.  Ma keia rumi no au kahi i noho ai ma ka manawa a Hale ame Mabela o ka pii ana mai a ninau mai ai ia`u nou. a oiai aohe a`u mea i maopopo nou ame kau wahi o ka hele  ana aku. ua hoole aku au i ko`u ike ana mou.  Ua piha loa a Hale me ka manao kaumaha i ka`u hoomaopopo aku uo kou nalowale ana. ua like ke keokeo o kona helehelena me ke poho, a ma ka'u nana aku ua piha pu oia i ka huhu ia Mabela.  me he mea la ma ka`u naua aku aia kekahi manao iloko ona na Mabela i hoolala i kekahi hana a o ke kumu hoi o kou nalowale ana."

 

Akaka aku la o Elese no keia mau olelo a ke kaikamahine lawelawe no ka huhu o Hale ia Mabela a ninau aku la nae:

 

"Pe hea la, ua loaa no anei kekahi ha`oha`o i kela mau maliini e noho mai la malalo no ko`u nalowale honua ana?"

 

"Aohe o'u manao pela. e ka hoaloha.  Ina e hoike aku ana au ia oe i kekahi mea e nalo ana anei ia mea ia oe me kou kumakaia ole ia`u?"

 

"Me ka oiaio loa. aole au e hana ana i kekahi hana ino elike me ia. e ka hoaloha." i pane aku ai o Elese.  "Heaha hoi ko'u mea e hana ai pela me ko`u ike iho no ka hoi he manao maikai kou no'u?"

 

"Eia ka'u mea o ka lohe ana aku ia Hale o ka olelo ana ae ia Mabela: mai hoike iki aku oe ikekahi mea e pili ana no no lapuwale loa kekahi i hanaia e lilo ai i mea no ko Elese keia, e Mabela.  Ke hoohiki aku nei au imua ou iua he hana inoa maikai a hoowahawahaia ai. ke hoike aku nei au ia oe i keia manawa e kaawale ana kaua. o kela aelike hoopalau o kaua e pau ana. aohe au manao hou ana mai ia`u he kane hoopalau nau, a pela hoi me a`u aohe manao hou ana aku he wahine hoopalau oe na`u."

 

"O ia mau olelo kau o ka lohe pono ana aku ia Hale i ka olelo ana ae ia Mabela?"

 

"Ae: ua maopopo loa kela mau olelo ana me ka paanaau loa ia`u." wahi a ke kaikamahine lawelawe o ka pane ana ae, oiai oia e palaki mai ana i ka lauoho o Elese i hele a kiwalao no na hana i hanaia mamua aku, au e ka mea heluhelu o ka ika mua ana ae mei.

 

"E ike mai oe i keia ua hoopalauia laua no ka mare aku i kahi manawa e hiki mai ana, a ua nui ke aloha o Mabela ia Hale, nolaila i ole ai oia e hana aku i kekahi mea no Hale e huhu ai iaia, e aho oia e auamo i na olelo hoahewa apau a Hale mamua o kona pane ana aku i kekahi mea no Hale e eha iho ai."

 

"Maikai kela ; auhea oe, o kou lohe aku keia a mai hoike wale aku hoi oe i kekahi mea, aole loa oia e mare ana me Hale, a no ka mea.  ua lilo o Hale ia`u mai ke poo a ka hi`u."

 

"E nele oia e pono ai, no ka mea, he kaikamahine hookiekie a hookano, ua manao oia no kona waiwai ana a hanohano e kaawi aku ana o hale i kona naau iaia, eia nae, ua maopopo no ia Hale kona mau ano apau.  No`u iho, aole o`u makemake ia Mabela, aka. oiai au e ukuia mai ana me kekahi uku maikai.  ma ka uku no ka`u nana aohe o`u nana i kona mau ano maikai a lupawale paha.

 

"O na kakamahine kiekie o ka manao me ka haakei e pono lakou e kaawale mailuna aku o ka ili konua. elike me Mabela.  He oiaio he kaikamahine u`i no oia, aka nae, aole i loaa mai ka hapalua o kou u`i, a ma ka`u hoomaopopo aku ua lilo maoli oe i mea na Hale Venona e hoomana ai.  Ua like oia me kekahi kanaka pupule i kona manawa i ike ai ua nalowale honua oe a ua nele hoi kou loaa iaia maloko okeia hale mahope o kona huli ana ma na wahi apau."

 

"Aohe e nele aku la kona kaumaha loa," i pane aku ai o Elese. me kona kulou ana iho ilalo a ia aea ana ae e kiheahea ana na waimaka ma kona mau lihilihimaka.

 

MOKUNA XXXI -- Ka Lanakila Ana o Elese.

 

I ka pau ana o ka laua kamailio ana o ko Elese iho aku la no ia no ka hale malalo, kahi a ka lehulehu e akoakoa mai ana me ka lamalama o kona helehelena me ka piha hauoli pu, me he mea la ua lilo na olelo a ke kaikamahine lawelawe ana o ka lohe ana i ho la i mea hoolana loa ae la i kona manao.

 

Ua maopopo loa iaia mamuli o na olelo a ke kaikamhine lawelawe aia mau no iloko o ko Hale noonoo ke aloha ame na hoomanao poina ole nona.

 

O kona inoa maikai ame kona hanohano aia mau no me ia ; aole i lilo na hana lapuwale a kona enemi i mea nona e haulehia ai i ka hewa me kona makuakane, ua hoopiha pu ia oia me ha kaaheo ia manawa no kona ike ana ua lanakila oia maluna o Mabela. kona enemi.

 

Ua pau iho ke kani ana o ka piano ma ko Elese manawa o ka hoea ana aku i ka rumi hooluana.. nolaila iaia i komo aku ai ua huli like ma la na mea apau e nana iaia me ke kahaha.

 

Ia Mabela no kona aho o ke au ana ae a kona mau maka a ike aku la iaia e noho mai ana mawaena o na lede; ua like ko Mabela u'i me kekahi hoku e hoolele mai ana i kona malamalama : eia nae i ka Elese nana aku ua hiki loa iaia ke kiu aku iloko o kela hiohiona hoihoi o Mabela aole no i nele kona ike aku aia kekahi manao inaina iloko on a.

 

"Aia ka inaina iloko on a kahi i honaku ai no ko Hale hoike ana aku iaia ua aloha oia ia`u," wahi a Elese o ka namunamu ana iho, me kona piha i ka hauoli no ia hoike ana aku oHale ia mea iuma o ua o ua o Mabela.

 

Aka aole on a manawa e noonoo iho ai, a no ka mea, iaia no o komo aku o ka huli @ke mai la no ia o na mea apau e nana iaia. a ku okoa mai la no kekahi o na lede a hele mai la e hui me ia, a no ka mea, ua nui ko lakou ha`oha`o nona i ka hora a oi mamua iho, a ua hoohoka maoli ia no hoi ko lakou manao no ka ike hou ole mai iaia iloko o ia manawa.

 

Na kekahi lede no ka eu ae a hele mai la e hui me Elese. a pau a pau na lede. a he mau sekona helu wale no ma ia hope iho. ua puni ae la o Elese i na lede, me ka lakou mau ninau lehulehu no ko Elese wahi o ka hele ana a pela aku. a o kekahi hapa o lakou ua huai mai la i na manao mahalo e pai ana iaia no ka u`i. ka maikai o kona leo i ka kimeni, ke kulana kiekie no hoi i loaa iaia ma ka ike himeni, a pela aku. a no ka nui loa o nei mau olelo pai iaia ua hiki kupono ole iaia ke pane aku i haina kupono no ka kela ame keia o lakou mea e kamailio mai ana.

 

Elike nae me ka maikai loa ame ka naauao no hoi i loaa iaia pela no oia i pane aku ai i ka ninau a kela ame keia, a ua lilo ka ono o kaua mau olelo i na pepeiao o na lede e hoopuni mai ana iaia me he mea la he wai hu`ihu`i loa i ka puu o ka mea makewai, a iloko no nae o kona kamailio aku i na lede a hoopuni mai ana iaia aole no i nele ka leha mau ana aku o kona mau maka maluna o Mabela, kona enemi.

 

O i noho mai ua o Mabela a o ka ike mai i ke kakaikahi loa o na lede e noho pu aku ana ma kana wahi e noho ana a ia huli ana mai e ku aku ana o Elese. a e hoopuniia ana e na lede: hulia mai la oia e nana ma kahi a Elese e ku aku ana. ke kaikamahine ana o ka manaoino ana a i hoao a i hoao ai hoi e hohaahaa a e hoohaumiaia e kona makuakane. a i kona ike ana iho paha i kona hewa he hiona o ke hilahila ka i pahola ae ma kona mau maka, me ka ukali pu ia mai e kekahi hiona maka`u a wiwo. me he mea la akahi no oia a ike iho i kekahi mea kamahao loa iloko o on a mau la o ke ola ana.

 

"Heaha la hoi ka Elese mea e noke mai la i ke kamailio i kela mau lede. me ka noke i ka akaaka me he mea la aohe poino i hanaia aku nona?" i ninau iho ai ua o Mabela iloko iho on a.

 

No keia manao ulupuni ae la oia i ka huhu. a nohoalii iho la ka inaina maluna on a.  a he ike wale ia aku no ia ano on a ia manawa ma kona helehelena, me kona nana ole mai i ka nana aku o ka poe e hoopuni aku  ana iaia ia manawa.

 

"Eia o Miss Beranadona maanei i nei manawa." wahi a kekahi o na keonimana o ka pane ana aku.  "Ua manao iho nei au ua hoi aku nei la oia."

 

"No ka manawa pokole wale no ia o ka hele ana aku nei a hoi hou mai la." wahi ana. "E hele ae au e kamailio me ia E oluolu mai ana anei oe e hahai mai ia`u?"  I kekahi keonimana oia o ke kamailio ana mai. 

 

"Aohe i maopopo i ua o Mabela ka Elese ma mea e noke mai ana i ke kamailio ma kekahi aoao o ka rumi. a no kona makemake e lohe pono i na mea e kamailioia ana e alkou. pela iho laa oia i makemake loa ai e halawai he alo a he alo me Elese.

 

O kona hopu mai la no ia i ka lima o ke keonimana a hulimai la hele no kahi a Elese ma me na lede e kuku aku ana.  Aia mau maluna o Mabela ko Elese mau maka kuhi i kau ai i ka hapanui o ka manawa. a i kona ike ana mai i ke ku ana ae a Mabela a hele pu aku la me kekahi keonimana e pa@ an@ i ka lime o ua o Mabela, ke ike mai la o Elese ma na maka o ua o Mabela.  aia he manao ino iloko on a nona ma o ka hulili anoe ana ae o kona mau maka.  a i ke ku poao ana mai a ua o Mabela mamua o Elese i mai la:

 

"Ua ha`oha`o iho nei o Hale no kau wahi o ka nalowale ana, ua moke iho nei oia i ka huli ia oe a no ka loaa ole ua hele hou aku nei. aohe nae i maopopo ia makou kana wahi o ka hele ana aku nei."

 

"Aia oia a hoi mai alaika hoike aku au iaia i ka`u wahi o ka nalowale ana. aole imua o oukou," i pane aku ai o Elese, me ka hulili ae la o kona mau maka, elike me ke ano o ka mea i piha i ka inaina.

 

"Malia paha aole oia e hoi hou mai ana," i pane hou mai ai ua o Mabela.

 

"O mai kanalua oe. e hoi hou may ana oia e kii ia`u no ka mea, ua aloha oia ia`u: heaha auanei kona mea e hoi hon ole mai ai no ka mea ua lilo oia na`u a owau hoi nana." i pane aku ai o Elese. a huli ae la oia e kamailio i kekahi o na keonimana o ke kamailio ana mai iaia.

 

Ua like nei mau olelo a Elese o ka pane ana aku i ua o Mabela me kekahi pahi oilua i houia aku i kona puuwai e nele ole iho ai ka wili i ka eha a he mau olelo ikaika hoi e hoike ana i ka inaina iloko o kela ame keia o laua ka i kukaiia me na leo liilii loa, e nele ole ai no nae ka loheia mai e ka poe e kuku ana malaila ia manawa, a mai nana hou ole aku paha o Elese ia Mabea mahope iho, in a aole o Mabela i kamailio mai me ka leo, me he mea la. aohe ia mea he inaina iloko on a ia manawa i ka i ana mai:

 

"O, e Elese, he mea ano nui a waiwai loa ka hoi ka`u i make make ai e kamailio aku ia oe.  E oluolu mai ana anei oe e hele pu mai me a`u no kekahi mau minuke?"

 

Huli papu aku la o Elese e nana i ua o Mabela me ka aa pono o kona mau maka a no kekahi mau sekona kona ku ana me ka pane olu aku mamua o kona hoike ana aku i kona manao:

 

"Ke ike ole nei au i kekahi kumu e hiki ole  ai ia`u ke hele pu aku me oe.  A pehea, i nei manawa anei oe i makemake ai ia`u e hele aku?"

 

"A hoihoi hou mai no oe iaia maanei. e Mabela. no ka mea. aole i pau ko makou makemake kamailio me ia!" i pane aku ai kekahi o na lede, a na kekahi hoi o lakou ke kauoha ua komo pu mai la na lede apau ma ia`manao hookahi me ka hooho like ana mai.

 

"E hoihoi hou mai ana no au iaia ia oukou koe wale no paha keia. in a ua ikaika loa ke kauoha iaia mai kona home mai no kona hoi aku aohe hiki ia`u ke paa aku iaia, he kelekalama ka`u nana mai Kalivilana mai kahi ana o ka hoike ana mai ia`u o kona home ia." wahi a Mabela maalea.

 

Ma keia manawa a Mabela o ke kamailio ana mai aia mau maluna o kona helehelena o Elese mau maka kahi i nana ai  a ua ika aku la oia  he manaoino aia iloko o Mabela nona a ka hapanui o lakou e ike pu mai ana. ma kahi a ua o Mabela o ke kamailio ana mai.  "kona home ia".  Aohe nae on a nana aku no ia ano-e o ua o Mabela aka me ka helehelena hoihoi hahai aku la oia mahope o Mabela.

 

O ke alakai ia o ua o Mabela ia Elese a komo iloko a ka rumi hoaku buke me ka naka e wale no o ko ua o Mabela kino i ka ua mea o ka piha o ka naau i ka inaina. a ia laua no a komo iloko. o ka upa ino mai la no ia o ua o Mabela i ke pani puka. he mea haalulu no hoi ia la oloko o ka hale, me ka huli like o na mea apau e nana. 

 

"Ua huhu o Mahela I kela lede opio," i hawanawana ae ai kekahi lede i kekahi.

 

"Pela i ka nana aku, no ka mea ua lilo kela mau olelo a Elese o ka paee ana aku nei iaia no ko Hale aloha iaia, a ua lilo o Hale nana a oia na Hale."

 

"Ae: ua pololei kau i olelo mai la. a me he mea la oia no paha ko ua o Mabela ma o ka lawe ana aku la ia Elese noloko o ka rumi

: o ka`u e makau e nei o kona hana mai i kekahi karaima. aka. e hana ole ia mai kekahi mea o ia ano e pono ai." wahi a kekahi lede.

 

la komo apa aku a laua iloko huli ino mai la o Mabela me na maka i hele a Kahuene a i mai la me ka leo huhu:

 

"I`ehea oe i aa ai e hoi hou mai i keia hale?"

 

Ua hiki loa ia oe e ka makamaka heluhelu ke ike iho ke mau olelo keia a Mabela e nele ole iho ai no ka pii ae o ka wela iloko o Elese: nana aku la oia i kona enemi me na maka o ka mea i piha loa i ka hoowahawaha a elike hoi me kekahi moiwahine i honaukiukiia aku a pii ka lena. i aku la:

 

"Aole au i hoi mai nei i keia hale me ka manao e papaleo me oe aole loa, aka. i hoi hou mai nei au e huli ia Hale Venona ; i hoi hou mai nei au me keia manao e kii mai i ko`u mau pono a`u o ka waiho ana iho maloko o keia hale, a hoi pu aku me ka mea nana au i lawe mai i keia hale.  Ke ike ole nei au i ka`u mea pono e koho ai, o ko`u menemene aku paha i kou kulana. a i ole o kuu hoowahawaha aku paha ia oe: me he mea la he wahine oe o ke kulana haahaa loa.  Ke kaumaha nei au me ka menemene nui nou. no kou hoohaahaa ana ia oe iho a haule loa malalo o ke kulana o na wahine lopa haalele loa oloko o keia kulanakauhale.

 

"Aole au i manao o oe kekahi o na wahine kaakaa loa, oiai he kulana kiekie kou.  he waiwai a hanohano. aka. mamuli o kau mau hana haahaa loa i hana @, a i hoikemaka ma@ ai oe ia ano haahaa loa ou nia keia po, ke manao nei au e hiki mai ana he la e anaia aku ai ia hana au maluna ou. a e auamo ai no hoi oe i ka ehaeha o kau mau hana."

 

"Owau kekahi o na wahine haahaa loa?" ma ke ano hea?" ininau mai ai o Mabela me ka piha loa i ka huhu ame ke kahaha pu no nei mau olelo hoohaahaa a Elese iaia.  "Ua haule au a haahaa loa! Pehea la oe, he wahi kaikamahine hana wale no no noloko o ka halekuai o kuu makuakane. e hoohaahaa mai nei ia`u me kena mau olelo au? He wahi kaikamahine kuewa wale no oe, he wahine na kuu kane hoopalau i paulele kuhihewa ai, a o oe iho laaneka mea nana e hoohaahaa umai ia`u?"

 

Ua piha loa mai la o Elese me ka inaina ia manawa. ke ike mai la o Mabela i ka hapai pu o kona umauma. a ia manawa i poha aku ai kona leo elike me ke keni ana a ka bele:

 

"Ina he kaikamahine hana au noloko o kekai halekuai. alaila ua oi aku ko`u pono. me kuu haaheo pu inoa.  mamua o kekahi kaikamahine e hana ana i kekahi hana ekaeka loa.  Aole au he kaikamahine kuewa. elike me kau i kapa mai nei ia`u. he home no ko`u he haahaa no. aka. he oi aku ka aala o kuu ino ame ka inoa o kuu ohana mamua o kou.  Aole au he wahine manuahi na Hale Venona, a i ole he kaikamahine hana paha naua. aka. na'u oia a nana au.

 

"A ke olelo hou aku nei au ia oe, ua oi aku kou haahaa malalo aku o na wahine e ae, a no ka mea ua hana oe i kakahi kana ekaeka i no loa i hiki ole i kekahi wahine pupule ke hana. He oi aku ho`u alohan i kekahi o nakaikamahine kuewa e hele ana maluna o na alaniu i ka po mamua ou, a no ka mea. ua hoao oe a ua hana hoi i kekahi hana hoohaahaa loa ia oe iho.  a ua hoao pu oe  e hoohaahaa ia`u ma o ko`u hoohaumiaia ana mai e kou makuakane. he kanaka ino loa a`u e hoopailua loa nei ke noonoo ae iaia ame kana mea i haoa mai ai e hana maluna o`u!"

 

Ke hoolohe mai la o Mabela i nei mau olelo a Elese me ka piha loa ika huhu.  O na huaolole hoine apau i puka mai ko Elese waha aku e pili ana nona ame kona makuakane ua hike ole iaia ke homanawaniu iho ika ehaeha, a no ka hiki ole i na o Mabela ke homanawanui hoa iho kipaku okoa mai la i ka i ana mai:

 

"Hookaawale hoke aku oe ia oe iho mailoko aku o keia hale i keia manawa! E hoikeia aku ana e a`u kou mau ano lapuwale apua imua o kela poe melihini! E hoike aku ana au i kou mau kee ma na ano apau! Hookaawale koke aku oe @ oe iho i new manawa me ke kali hou ole iho1"

 

(Aole i pau)