Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 15, 15 April 1921 — Hoeueu Ka Elele Kuhio No Ka Bila Hoopulapula Hoea [Illegible] Imua o na Hoa o ka Ahaolelo ma ka Auwina ka [Illegible] Nei a Hoike no ka Hopena o [Illegible] Bila [Illegible] ma Wakinekona [ARTICLE]

Hoeueu Ka Elele Kuhio No Ka Bila Hoopulapula

Hoea [Illegible] Imua o na Hoa o ka Ahaolelo ma ka Auwina ka [Illegible] Nei a Hoike no ka Hopena o [Illegible] Bila [Illegible] ma Wakinekona

» ii rr.- na $i«ofāia ana a na v e a ei'.ia, ua akoakoa o ame ko&a hale ( . -a maloko ke^-l 0 na. -unaaia&iainana,-ma ka auwi-i -i la * haJa » 110 •:». aaMKM hīiolelo a ka Elele ka bila hoo-i Ma'aope iho ana mai | i- kuiana o «Hml** hoopulapula ka- i iiao, uoko o lahui, ua ka-' rn;:io niai ua nui loa na j \e 200,000 JHke zāe ia ma ka hiia i alaila ua hiki no ke' -.n»r.i;a mai; o Wale no i make-j -nke eui ai, k*lawelaweia akul e i*kahl 9 pona a,i na kanaka; Il£*a:i. f * | O mea ilna i%oākaka mai ai,; .1 īa ao ka hoemi an* mai i ke koko j Hawaii. a i hookahi ahiki j i ie koko Hawaii o lakou ka poe t hoopomaikaiia 5 mak>ko o ka bila | hepul&pala la. ... Ka l ka I Ko ka psne aaa m$ i ka ninau i nku imutf.ona|Jno ke ku a ku f»k> O ia bila i ke kumukaeawai, wahi anfc, uilku kela bila i he kumukans.wai, Jaa «a manao o ka :aio kuLisi, o ka no i ku-e i *r".a Mis, nn ke i ke JtUmukar.awai ,o:a k« Robertson. O 2f. ..«Jpihv i ku-e, no V.> e o ka bi'kß i aka aae aole oia he loi<£jri|* hoa malihini oia co)oko o fea "W«fc: ana, xna ka nana akn,-*ia iloko ( o sa hoa apau o ka ahaolelo ka manao iokihi no ka hoopulapula ana i na' Hawaii; aka nsa kahi nae o ka hoomaiia'aua ana si i na uku o na lunakaeawai ame ke kiaaina, he hana paakiki ea iakou ka ae ana 3nai, o ke kumu, ua oxi iho ka uku o na kiaaina ame na '.aūakanawai o leekahi mau wahi e loaa 1 keia wa. Makankau e Hookomo i Bila Hou Ina o ka makemake o ke ahaolelo ka'iOKO. o ia no ka hookomo ana aku : "r>ila iianawai hōpulapula hou ma ka ahßolelo lahui, u& hoike ae ka Elele Kaianianaole, i kona makaukau e hooio aku ia makomako, ma ka hookomo £ia aku i bila hoopulapula hou, ma keia kau kuikawa o ka ahaolelo lahui. Ma kela wahi o na hoakaka i ku aai ai ka Mea Hanohano Holstein a iieike mai 1& i kona manao, he oi aku 7r.no e aponoia kekahi olelo hoo-

bai, p ka ahaolelo kuloko, e koi Ikaika aku ana i ka ahaolelo laliui, e "ooeoo koke mai maluna o ka bila hou. Ma ka hookuu ana cr kela anaina, ua iu na hoa o na hale a elua iluna, e ana i ko lakou manao malialo, a '•o.maikai i ka Elele Kalanianaole, no Una 3iBu mea i hoomalamalama mai - i r.a hoa kaukanawai o ka ahaolelo. iho ke ano nui o ka ha-olelo " m Elele Kalanianaole: ¥ Mr. Peresidena, Mr. Lunahoomaiu, .Scnatoa ame na Lunamakaainana ia Ah.ioloK) o Hawaii, e na Keoni—l kulike ai me ka oukou kau- • .< ii au imua o> qukou, no ka "hoike aku no na hopena o ka'u hana ma *skinokona, ma ka aoao o ka Bila epuiapula. -Vla ka hoomaka ana, ke -.'kemake nei au e hooia aku imua o ua hiki ia oukou ke nema uiai 'u t«s na mea apau i hanaia, a eia xaanei no ka pane ana aku i na ap au j pil» i ka bila. Apoaoia e k& Ahaolelo Lalioi H-> pono, e kamailio kakou ma-•"•«-a e ke kumuhana holookoa tna ke iT - laula, i wahi e lo'aa ai ia kakon •;t hoomaopopo piha ana, no k.a m a e hana aku ai i keia manawa; ina mpa kekahi e hoala hōu ia mai >•" a hooponopono ahaolelo ana, ma ka 2r.3n]e] o e hōea mai ana o keia Aha-f-o Lahai hou. Oiai nae, ua make nila nona iho, elike me ka hala *■■ a aiu }a o ka ahaolelo lahui i hala ta !a 4 o Maraki, ia'u ke - r .ite aku ia oukou, he iiui wale o komanao, i halawai ole me na -• e ana, a o na p.iuku i kue£i - eai ia t e wehe ana i ke alahele. a no ka hoi an& aku o na Ha--naluna o ka aina, ua nanaia aku •2 m? na manao apono e na hoa o na a elua o ka Ahaolelo Lahūi. -'"•MaUa o ka mea. i haiaia, he pono iawe ae ma ke ano hooponopono ai ao:eio hou maloko o ka Ahaolelo

Lahui hoii. He moa pono 0 hoomaka hou kakou. Hoaha nae ka kakou meal e j;ina ai ? E ku maloeloe anei ka-: V. kou mahope o ka bila elike me ia i ku ai ma ke kau aku nei 0 ka ALaolelo i. hala ? E kakoo anei kakou i kekahi o na hoololi i hoakakaia ao e kekahi lala 0 ke komite senate; oiai nae, aole J oia i ku-e i ka bila ma ke ano holookoa, aka ua manao he mea pono ke ianaia kekahi mau hoololi i oi ae ai ka maikai? A i ole e noonoo anei kakou i kekahi mau hooponopono e ae e hoololi ana i ka kakou loina pili i ka aina? E na keonimana, ua loaa mai ka'u mau kauoha mai ia oukou mai e pili ana i keia bila, a ua hana aku au elike me ka hiki ia 'u, no ka ■hooko ana aku ia mea. Ua hookoia ko ; oukou makemake me ka piha pono ma ka bila 11. R. 13,500, i hooholoia ai e ka Hale o na Lunamakaainana, me ka lokahi, a holo ole maloko 0 ke Senate ma ka apua wale no. Ma keia kulana iho la, i huli hoi hou mai la au imua o oukou no ke kukakuka ana a no na oleloa'o. Aia i ko oukou :manao. Ha Hana a ke Komiaina Ahaolelo Ua hoakaka pono mai ka Elele Kalanianaole i ka hana a ke komisina ahaolelo, 0 ia ka hooko ana aku i ka mea a ka ahaolelo kuloko i makemake ai jia kela komisina e hooko aku ma Wakinekona. Ua hoea ke komis ; .na ahaolelo no Wakinekona, a waiho aku ; l'a imua 0 ko komitc teritore o ka hale ! 0 na lunamakaainana i na hooponopoj o ko kSfuoha a kela komite j teritore 0 ka hale i hookomo aku ai oia \ x ka bila hoopulapula, ka bila hoi e apo 1 ana i na mea a ka ahiaolelo kuloko i j hooholo ai, a i makemake al i ka aha- ! olelo lahui e hana mai. Ma kela wahi 1 hoakaka mai ai ka Elele Kalaniana-1 ole, o ka makemake o ka ahaolelo ku-! loko i kauoha ai i lee komiaina ahaolelo, e hoololi i ke Kanawai Kumu, i j hiki ai ke hookoeia i hookahi hapalima 0 na aina 0 ka papa ekahi, ke : ! hoolimalima hou ia aku no ke kanu j ana i ke ko, ua kapaeia ae ia, e ke koi mite' teritore,- a hookomoia aku ma ia Iwahi, he manao okoa, e haawi ana i lea inana i ke komisina, me ke apono I ana mai a ke kiaaina amo elua mau hoa 0 ka papa aina, no ka hoomau hou ana aku i ka hoolimalima 0 kekahi mau aina me kā hookuonoono ole ia. Wahi hou ana V kinohi, ua manaoia, he elua mau bila e hookomo ai iloko o ka Ahaolelo Lahui, e hookaokoaia ka bila hoopulapula, i na Hawaii. a e kaawale hoi ka bila, pili i na luna oihana ame ko lakou mau uku, ame kekahi mau hooponopono ahaolelo e ae, ua ku-e loa inai nae na hoa o ka ahaolelo, 4 no ka hiki ko noonooia elun bila 110 Hawaii noi, ma ia ano iho la i hookomoia ai na mea apau maloko 0 ka bila hookahi. Ma ka hope 0 kana mau hoakaka ana i olelo mai oia, ma kona hoomaopopo aku i ka manao 0 na scnatoa. aia ka noonoo iloko o ( kela poe, no ka hoopo•nopono hou ana, i na ano o ke koleo H»waii iloko 0. ka poe i makemakeia e kuleana malalo o ka bila hoopulapula. Mahope.A kona hoakaka piha ana mai i na moa apau e pili ana i ka bila hoopulapula, i waiho mai ai oia i na mea apau iloko 0 ka lima 0 na hoa 0 ka ahaolelo kuloko, no ko lakou noonoo ana me ke akahele loa, a hana. aku i na mea a lakou i ike ai he pono maluna 0 ka | ninnu hoopulapula i na Hawaii. !