Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 15, 15 April 1921 — He Moolelo no ko Helena Simoa Lanakila Ana A I OLE Ka Hoowalewaleia Ana o Halebatona [ARTICLE]

He Moolelo no ko Helena Simoa Lanakila Ana A I OLE Ka Hoowalewaleia Ana o Halebatona

; h«»i jn»un ana aku hoi a na lede noloko o ko laua na haawi koke -aku la np ka ledc Simoa i kana noo,ui maluna o na kauoha e mokaki mai aua iluna o pakaukau. no ka mea ua nui a lehulehu wale na ;i a b.'j'->lalc hoi no ka humuhumu ana aku i mau paa- : ..u no na lcde mai na wahi like ole mai o ke kulanai r. a oiai hoi o Helena, e noho ana maloko o kona . kahakii ua hoomaka aku la no ka nana ana i kana :nca hana akamai no ia makahiki aku, a oiai oia ma:nr ka lana malie waie no kona noonoo no ka holo- . .. kana mau haawina o ka makahiki e nee mai ana, ,h..M>kahua ana i kona noonoo maluna o kana .. maluna o ia hana i manao ai oia e huli i kona mau : likai no ia mua.' i k.ina hana i hoolala ai i kona manawa e hemo mai-:-i;r ai mai ke kula mai e kukulu ae ana oia i kula a'o kn a peuakii nona ponoi maloko iho o ke kulanakauma ke ano oia ke kumukula, me ka loaa ole ae o :n hoohuoi iloko ona he la kekahi e hiki mai I«>ku ai na ale o ka moana, e hiki mai ai he ino īMinua ka mea hiki iaia ke hoomaopopo aku, a e ai k«>na noho hauoli ana i mea hookaumaha mau ia. k ( hala a»a o na pule ekolu mai kela huli hoi ana mai •i':a mai kela home kuahiwi mai o laua ma ka Adironai. l..aa mai la ia Helena kekahi p.alapala loihi i piha , • i.i manao like ole mai a Makoli mai. a ua loaa pu mai ... h..i kekahi leka mai a Robaka Egelakona mai, kana „. a oiai ua piha o Helena i ka hauoli no ka ike ana ka Robaka leka. oia leka kana o ka wehe mua ana ike iho oia i kona mau manao ame kona mau ano i noho mai ana ma Europa. 'i'*' mau mea ano nui i hoakakaia maloko o ka Roieka o ke kakau ana mai, o ka hoike wale mai no i m ai..ha. ke kauoha mau mai no hoi ia Helena e kupaa :; iii;i niia. a e hoakaka pu mai ana i ka maikai o ko inau ola kino me ka anakala, a pela hoi me kona piha a hauoli no ka ike ana aku ina wahi ano nui o ka aina •r.i'.;iiini. N'.. ka Makoli palapala hoi, elike no me ko Makoli ano •v i oiiiohi ma ke kamailio ana, ka hapuku no hoi ma ka ana ma na mea like ole ana e ike aku ai, a ma ke iHia:b<» ana ma kela 'ame keia mea ana e noonoo a e m aku ai. pela no na manao o kana palapala o ke kakau ..•;;i mai. Ma ka hapa mua o kana palapala e hoakaka ana ia ■ • ka luiaka'i moana a laua o ka holo ana aku a pae i ! iinipa, nie ka loaa ole o kekahi ulia poino ma ke alahele vi..ana. a pela no hoi me ko laua holo ana a hoea i Sui- * ;l;uia. a mailaila aku a Sana Morita. ke kauhale a ka maknahiue e noho ana ia manawa, ka nani no hoi o ia wahi, k i 'n hukhu o na kanaka e noho ana nialaila, a pela tne k.-i :n:i ame ka leluilehu o na malihini e noho ana maloko ka hukele' a laUa i noho aku ai, me ka oluolu a lokoīaikai o ia poe iaia. a ma ka hapa hope loa o kana pala- •' W.i ana n ke kakau ana e hoakaka mai ana n ona kanaka '<■■wnlohii a laua o ka hnikau pu ana aku ma Sana Morita. 1 ia ka hoi kekahi mea hoike aku ia oe," wahi a Ma- '' ma kekahi hapa o kana palapala, "ua poina au i ka i ..ike mua aku nei ia mea ia oe, aole mau rumi i loaa ia niaiia maloko o ka hokele a mama i noho ai no kekahi •n «nawa loilu. nolaila ua hele aku makou ekolu e huli i i■.<!(' h<Kilimalima hou, i wahi e hiki ai ia inakou ke noho : n. a e koho mai oe. owai la ka mea i loaa aku ia makou na ia hale mahope iho o ka hala ana he hora hookahi ia ■ lakuu malaila? \ole he mea e ae. aka. o Robaka Egelakona no, a e t< ana nae paha keia hoike ana aku la a'u ia mea ia oe. nu a h«K>kahaha nui aku i kou noonoo. a i ole e lilo ana ' ihn i mea hookaumaha aku i kou noonoo, kekahi o na ! '-'knla nu nona ke kii a'u o ka ike ana maloko o ko buke o ka hoikeike aua mai ia'u ma kela la a'u inaloko k"ii halr ma ka Adironadaka. au no e poina ole la. a pela koiia anakala, Mr. Halehakona Lanakasa. a o ka mea -•kahaha oi loa aku i kou manao. oia keia, eia ka he ka*auia mna no o mama ia Mr. Halcbakona Lanakasa, he au makahiki lehulehu i kaahope aku nei nia na moku•a ke Komohana ko laua hui mua ana. L a hoolaunaia aku au ia Robaka, a ua hoike aku no •' au. laia i ko kaua halawai ana ma kela home kuahiwi. i<>ike aku au ia oe i ka mea oiaio loa. ua oi pakele loa i Kona u i i ka u ike ana aku i kona helehelena niainua u i ike ai ma kona kii, a mawaho ae o ia u'i ona he •nim.ma oiaio maoli oia ma na ano apau. a ke manaoio au e lilo ana maua i mau hoaloha pilipaa ina no ko ■' : jua hookamaaina loa ia maua iho, . .: ak u au iaia i kahi a'u o ka ike ana i kona kii a iioi me kau mea i hoike mai ai ia'u no ko olua kaauia mua ana kekahi i kekahi maloko o ka halekula a " ka hele pu ana. La nui kona mahalo mai nou. a manuili o ia kamailio i mai ona ia u no ia mea i loaa iho ai ka ike ia'u aole ka a ke ano he hoaloha wale no ko olua launa ana. aka he ' a i <»i aku i ko ia. eia nae, aole o'u kulieana e ohiuhiu • c aku ai no i ka mea i pili ia oe ame ia, oia ka i mao • nou a pela hoi oe nona, oiai nae aole oe ma ka papa kie like me kona ma keia ola ana." pau ana o ka Helena heluhelu ana i keia palapala a "li nee ae la oia i ka akaaka me ka pane ana ae a nui c«»: ''f kaikamahiiie piha eu maoli no o Afakoli, o ka mea i i'ia iloko o kona noonoo oia no kana e hoopuka ae ai • K* uumi ole iho." nae, wahi hou a Makoli maloko o kana palapala •<- " u manao ua oi loa aku kona u'i mamua o ka ana i «lemakule ona. Ua olelo ae la au nona he 'elemakule'. 1 "<ac aole oia i elemakule m.a ke ano oiaio maoli, kot 11 ? keokeo kona lauoho elike me ka hau, eia nae •«yuili o ia ano ona i ka'u hoomaopopo aku, he haawi ana 'a iaia i-ke kulana hiehie a kulana keonimana oiaio. a iike ka hiehie o kon.a kulana i ka'u nana aku me ke ' o na moi'ainioku. a he like hoi kona paa rula ame ka '"Mi me kekahi o na naita kaulana loa o kela au kahiko 1 e kona helehelena me kekahi kii mabala i hanaia me ; ..J M;nau loa a .* kau ole ia hoi e kekahi kiko eleele. a e •; k" wahlne' maka . ona - ua 'jke ka '' Kl * ana no kou mahalo iaf-i '"V 14 ! 1 no kou ikemaka iaia aJ,aJo ,aīa nie « e hoakaka aku nei ir 1 aka a |'^noo'| l ohOTt,'l a |-a l< n' Onol ''i nii ' he ° luolu a 1,0 an aopaa hiki ole ke honh«ri ?? a^ U " eia nae ' he ka "aka ,nu ia'u me he ,? u", a , ak , U ' a ina n ° kona "ana ' me he n,ea ,a e hakilo loa mai ana oia i ko'u

inau ano apau, rne he mea la e heluhelu mai ana i ko'u mau ano me ko'u mau manao, eia nae, iaia e minoaka mai ai e poina ae ana oe i kou manao hoahewa apau nonā a e komo iho ana no ka manao makemake iloko ou." "Ma ka hoomaopopo iho i ka manao o nei palapala a Makoli i kakau mai la, me he mea la he kanaka kulana ko'iko'i aku la no hoi kela a Makoli e haanui mai nei, e mama," wahi a Helena o ka huli ana aku a kamailio i ka makuahine, no ka mea, me ka leo nui o Helena o ka heluhelu ana aku i ka leka i ka makuahine, me ka huli hou ana iho a Helena a nana me ke kaholo ihope ina ka hopun-aolelo hope loa, me he mea la e hoao ana oia e paanaau iloko o kona noonoo na ano apau o ka anakala o Robaka. "Pela i ka hoomaopopo aku," i pane mai ai ka makuahine no ka liooia ana mai i ko Helena manao. Hookahi niea i paanaau loa iloko o ko Helena noonoo, oia hoi. ma kahi o ka palapalA a Makoli e hoakaka ana no Robaka. "e lilo ana oia i ho.aloha pilipaa no'u." Ma kd<ahi ano aohe iho la o Ilelena makemake la mau olelo a Makpli. no ka mea. ua komo koke iho la no ka man.ao lili iloko ona. a no ka mea, ina no fco Makoli lioao mau e liui me Robaka a lilo oia i mea na Robaka e hoohiiii ,ai, inalia e lilo aku ana ko Robaka noonoo ia Makoli apau kona 11001100 hou ana mai nona. Hoopau ae la nae oia i ka noonoo hou ana aku no ia mea ia man'awa a lioomau aku la i ka heluhelu ana i ke koena aku o ka palapala a Makoli: "He'nui ke anu o keia wahi kauhale uuku i pili i ke kuahiwi, i oi aku mamua o ke anu o kela wahi kulanakauhale uuku a kakou i noho ai ma ke kuahiwi Adironadaka. a no ke anu loa ua lehulehu loa ka poe i haalele mai ianei, inamuli o ka nui o ka haule ana mai a ka hau ame ka ua liilii no hoi e hele pu mai ana me ka makani hu'ihu'i, me he kui la e houhou mai ana i ka ili. "Ma keia pule ae makou apau e lioi aku ai noloko o ke kulanakauhale o Parisa. Ua olelo ae la au 'apau'. no ka mea, he ieliuleliu loa na kanaka v\merika e noho nei maloko o keia kulanakauhale o Sana Morita, a ua hoolala makou e hoi aku no Parisa, ke kulanakauhale hewa a ino loa ma ke ao, he kulanakauhale pumehana nae no ka hoohala ana i ka wa hooilo, a ua manao au e hauoli ana no o Mr. Egelakona ame ka anakala ona no ko makou hoi pu aku noloko o ia kul.anakauhalc. "Mamuli o keia manao o makou e hoi aku no Parisa i hoololiia ae ai hana mua i hoolala ai e holo aku i Kelemania no ka hoomahuahua ana i ko'u ike i ka olelo Kelemania, a e holo aku ana no nae paha maua mahope aku ke hala ae na la ino o ka hooilo. "Ua oleio mai o mama ia'u ia makou e hoi aku ai i Parisa maiaiia k.a au e hoomaka ai i ke a'o ana i ka olelo Kelemania, malalo o ke a'o ana inai a kekhi kumukula naauao (oa olaila, a he hoonui ana mai ia i ka hauoli iloko o'u mamua hoi o ko'u holo ana aku i Kelemania.e a'o ai, a e hoopaaia aku ai paha au maloko o kekahi kula nohopaa 'kohu paahao." No ke koena aku o ka Makoli palapala e hoakaka wale ana no ia no na mea e pili ana i na hana hoohauoli e malamaia ana no ia kikina aku e hiki mai ana, a ma ka hapa hope o ka palapala e hoakaka ana no na mea e pili ana i ke aloha a e hooiaio mai ana no hoi no na mea pili i kona aloha poina ole a e kauoha mai ana mai hoopoina o Helena i ke kakau ana aku i leka nana i na manawa kaawale apau 0 kela ame keia pule. Mahope o ka pau ana o ka Makoli palapala i ka heluhelu hoomaka hou iho la o Helena i ka heluhelu hou i ka Robaka leka, a ua hoehaehaia kona noonoo mamuli o kona ike ana iho i ka pokole IoA o na manao i kakauia, aole hoi elike ka loihi me ko na leka mua ana o ke kakau ana mai. Hc inea hou no ka i hoopaaia maloko o ka leka, eia nae, ma na .wahi e hoakaka ana no ke aloha, a prcla aku, ua nele ia mea maloko o' ka leka oiai nae, he mau mea haule ole lioi la: ia Robaka i ka hoike mai ma na leka mamua aku, a mamuli o ka nele i na huaolelo kuliu loa a Helena i makemake mau ai e hooia mai o Robaka ia mea iaia, ua lilo ia 1 mea no llelena e ehaeha loa ai. Ua hoakaka niai no nae o Robaka i kona halawai ana me Makoli ,a e hoakaka pu ana he kaikamahine huapala pu oia a he hoaloha niaikai, a pela aku, aohe nae he nui aku 0 kana mau olelo e pili ana nona. No ko Helena ike he oiaio loa ka Robaka mau huaolelo 1 hoike mai ai iaia no ko ua o Helena lilo aku ia Robaka i kekahi la. a no ko Helena ike ana iho no hoi kekahi e hooko mai ana no o Robaka i kana olelo me ke kupaa a luli ole. 'iole oia i haawi i kekahi keena iloko o no na manao lili a lioohuoi paha e lilo aku ana o Robaka i kekahi la ia Makoli. ua kamailio iho la oia iaia iho aole e hoopoina ana kana aloha iaia, a e lioike mai ana no oia i kona inanao oi.aio no ka hilinai piha maluna ona ma kekahi leka hou aku e loaa mai ana mai a Robaka mai. Ma na pule maliope mai e loaa mau mai ana no ka Makoli palapala ia Helena, a elike i\o hoi me kana mau hoakaka mamua o ke ano kolohe e pili ana i ka "naita o ke au i hala." oia hoi no Mr. I.anakasa ka manao, a pela me "Bob." ka ipo hooheno a na ipo elua. pela no i ka hapanui 0 na leka i loaa mai ia Helena, a he mea haule hoi ia Makoli ka hoike ana mai i ko laua halawai mau me Robaka oiai he mea hao ole na Robaka ka hele ana aku i ko lakou hale e nanea ai a e hoohala ai i kekahi manawa o ke ahiahi me lakou. He mau olelo ano lioohaehae keia a Makoli ia Helena i ka noonoo iho i mea paha no Helena e hoike okoa aku ai 1 kona manao huhu. a e loaa maopopo aku ai ka ike ia Makoli la hoopalau i'o ia no o Robaka me Helena, eia nae ua uumi wale iho no o Helena ia ma.it mea iloko ona me ka hoopoina \vale aku ia mea, aole nae me ka maalahi, aka me ka hooikaika no oia o ka uumi ana ia manao iloko ona. no ka mea, aohe palapala hala a Makoli i ka hoike mai no 'iona l.ilo i niea punahele ia Mr. Lanakasa, a e hoike mau mai ana no hoi me ka p.ai i ko Robaka kanaka u'i, ka oluolu i pela aku. a ua o Makoli i ike ole ai i kekahi kanaka opio me ia mau ano maikai mamua aku. Mai ka nianawa m?i i hui mua ai o Makoli me Mr. La•iakasa, ka anakala o Robaka, ma ke kulanakauhale o Sana Morita, a ike'o Makoli i ke kanaka u'i a oluolu o Mr. Lana'<asa. a ike pu no hoi i ka u'i oßobaka, ua komo koke k.a makemake iloko ona no Robaka, a i mea e hookoia ai ia manao ona heokahi wale no ana hana pono o ka hooikaika f lilo oia i mea punahele a i mea makemake ia hoi na Mr. Lanakasa. ka mea i kuleana ia Robaka, a ke lilo ka hoi oia 5 mea punahele loa la nana o ka hookoia ana no ia o.kona :nakemake, oia ka lilo o Robaka iaia. No Mr. Lanakasa hoi he kanaka makemake nui oia i '<a poe opio, nolaila inamuli o ia makemake ona ua holo)ono loa ka Makoli mau hana hoohulihuli i kona noonoo i mea e lilo ai ka noonoo apau o ka elemakule maluna ona, ī malia nia ia hana ana e lilo ai o Robaka iaia. I ka malawa mua loa nd a Makoli i halawai ai me Mr. Lanakasa •ia hoomaka koke no oia e paani i kana pepa hah.au nie ka maalea loa, a ua ike aku no hoi oia i na hiohiona no ka 'iolopono o ia mau hana maalea ana niamuli o ka pipili o 'ea naau o ka elemakule iaia. 1 Mahope iho o ka hoolauna muaia ana aku o Makoli ia Vlr. Lanakasa. ua hoomau aku la o Makoli i kana kamailio \na iaia no kekahi inanawa, elike no me ko ua o Makoli mo mau ka ohiohi ame ka puni kamailio, a oiai ka elema;ule e hoolohe a e nana mau mai ana iaia ua lilo koke o Makoli i mea makemake na Mr. Lanakasa. Ma< kekahi manawa a Makoli ,i halawai ai me Mr. Lanakasa. nana pono mai la ka elemakule i ua o Makoli, a o ka hana pono aku no hoi o na maka o ua o Makoli i

ka elemakule, oia ko Mr. Lanakasa manawa i ninau mai ai: 'LEa, e Miss Ēlawoka, heaha kou kumu o ka nana pono ana mai ia'u? £ hoāo ana anei oe e ana i ka hohonu o ko'u puuwai. e loaa ko'u niau ana apau me kou mau maka nunui? Heaha kau mea i koho iho la no'u?? Ua ike mai la anei oe i kekahi mau kee iloko o'u o kau nana pono loa ana mai la i ko'u mau maka a i ko'u helehelena pah.a ?" Alaila nee aku la o Makoli a pili ma ka aoao o Mr. Laaakasa. elike me ka hana a kekahi keiki i kona makua, me ke ano hoohilahila no nae a hookomo aku la i kona lima ma kekahi lima o Mr. Lanakasa. a pane ae la: "Hc makemake au e nana i kou inau ano apau a e heluhelu pu aku hoi i kou mau manao. a pela me kou kulana. a no ka mea. aole au i ike i kekahi kanaka a'u i makemake nui ai mainua e loaa mai oe; he kanaka kulana kiekie loa oe i kuu manao, he keonimana oiaio, a o ke ano no apau i loaa i keekahi moi oia k'a i loaa ia oe, a o kekahi mea nui a'u i ti,alu ilio la, ua ike no anei an ia oe mamua. a ihea la ia wahi a'u o ka ike nnia ana?" i pane ae ai o Makoli. "Ke manao nei au aole pela ka paa o ko'u manao, heaha ka mea nana i hoeueu a i hoolana ae la i kou manao e hakilo pono loa mai i ko'u mau ano apau?" i ninau iho ai 0 Mr. Lanakasa.' "Aohe maopopo ia'u, aka me he mea )a i ka nana iho. me he moeuhane la wale no, a he mea kupanaha 110 keia. a no ka mea. i k.a minuke mua loa no i kau aku ai ka ike a ko'u mau maka maluna o kou helehelena ua ume koke ia aku ko'u 11001100 nou, me he mea la ua launa mua kau& ma kekahi wahi a ua kamaaina wale, ka ulu koke o ke alolia ame ka makemake iloko o'u nou." Nee ae la o Mr. Halehakona Lanakasa i ka akaaka a ntii k.a leo, me he mea la ua hauoli loa oia ia manawa 110 ia mau olelo a Makoli, a i mai la: "A'laila he kaikamahine oe. e Makoli e make e wale ana 110 i ke aloha mamuli o ka ike wale aku no i kekahi mea me ke kamaaina mua ole. He manaoio 110 anei oe no ka mau o kou aloha 110 kau poe i aloha ,ai i auwana no kekahi mau makahiki me ka halawai hou ole, a e noho kaawale ana kekahi mai kek.ahi aku. a i ka hala ana o kekahi manawa loihi hoohui hou ia ae la?" wahi ana o ka ninau ana aku nia ke ano paani. "O. ,aole oia o ko'u manao no kahi mea elike me ia; ua make ko'u makuakane i ko'u manawa e bebe wale aan no a no'u iho aohe hiki ia'u ke hoomanao i kekahi mea e pili ana no kona ano ame kona helehelena i nei manawa, o ka'u mea ia o ka nalu ana iho la i nei manawa, a'ke manao nei au o ka manao koho w-ale aku no no ka helehelena o kekahi mea a'u i ike ole ai oia ka'u e noonoo nei i keia manawa ua aneane paha kona helehelena elike me oe. No ko Mr. Lanakasa nana aku i ko Makoli helehelena ia manawa me he mea la aia iloko ona ka makemake nui e ike aku i ka helehelena o kona makuakane. ua komohia iho la ke aloha iloko ona. me he mea la o ko Makoli iiti ; maoli 110 ia ia manawa, oiai ua make kona makuakane aole e kala loa elike no me ia a ua o Makoli o ka hoike ana ma : la iaia. "Aloha ino 110 ka hoi oe!" i pane aku ai o Mr. Lanakasa me ka oluolu loa. no k.a mea. ua komohia loa iho la ke aloha iloko ona no Makoli 110 kona makemake loa ia manawa e ike aku e ola mai ana kona makuakane." Ke m.anao nei au aole i loaa ia'u ke kulana ame ka mahalo kiekie e waiw.ai ai kou hoohanohano ana mai ia'u, aka, ina o kou makemake i'o ia o ka loaa o kekahi makuakane nou, ke hooia aku nei au imua ou i nei manawa ke iini loa nei au e lawe mai ia oe i kaikamalijnc na'u, a ke manaojo nei no hoi au e lilo ana kaua i mau r»ea aloha kekah? i kekahi i ka manawa e ike maopopo ai kaua ia kau,a iho," alaila kaomi malie iho Ia oia i ka lima o Makoli ana e paa ana, i ka w.a i .hooki iho ai i kana kamailio ana ma ke ano e hooiaio aku ana oia i kana mea o ka olelo ana aku la. MOKUNA XV—Ka Makuahine 0 Helena. Mahope o ka pau ana o nei kamailio mawaena o Mr. Lanakasa ame Makoli i hoikeia ae la ma ka hapa hope e ka mokuna i hala ua lilo koke laua i mau hoaloha a Mr. /.anakasa nae e ike ole mai ana i ka Makoli manao e hooikaika ana iloko ona ia manawa e lilo oia i mea aloha ia mai e Mr. Lanakasa, i kumu e lilo ai o Rob,aka iaia. He kaikamahine piha akamai o Makoli ma ke pahele an;' 1 ka noonoo o kekahi mea a lilo mai iaia,'a 110 ka manaoie loa o Mr. Lanakasa he kaikamahine maemae a oiaio loa 1 Makoli ina kona mau ano apau, ua hoohamama koke mai ka elemakule i kona puuwai, a ua lilo koke o Makoli i mer punāhele iaia, a elike me ka loihi o ko laua launa ana pel; ka oi aku'o ko Makoli ailuie i ka noonoo o ka elemakule No ko Mr. Hanakasa hilinai kuhihewa ia Makoli he kai kamahine maemae a aloha oiaio, a elike me ka nee ana o k; nianawa, ua hoomaka aku la oia e hana ma ke alahele < liio ai na opio i mau mea aloha kekahi i kekahi, eia nae iaia e hoao ana e hana pela, aia no iloko ona keia manae u;i lilo mua ko ohaka aloha ia Ilelena, ke kaikamahine r k;i "wahine kelalole" ana e olelo mau ai aohe i kupono ( Helena ka Robaka wahine e mare aku ai, no ka mea. he kulāna kiekie ko Robaka a he kaikamahine hoi o Helen? na ka wahine ililuine a haahaa o kona kulana, o ke kupone loa i kona manao i mea waiwai a i me,a waiwai ke mare aole i mea waiwai a i mea ilihune, a ina no ka holopono e kana hana e lilo ana o Makoli i wahine na Robaka i kekahi la. No ko Makoli mikimiki a hoopipili mau no hoi kekalr ua ume koke ia aku ka noonoo o Robaka nona, ma kaiK tioontJo iho he u'i okoa no hoi ko Makoli ma ke ano i ku pono iaia ,ao!e nae e loaa aku ka nohea ame ka onaona e na maka o Helena Simoa. a pela me kona mau manao wai |iahe a oluolu. aka, oiai o Helena ua mamao loa mai iaii inai a o Makoli ka mea pili mau me ia. a e kaawili mat aku ana no hoi o Makoli me ka hooikaika mau e kaili i ke aloha iloko o kā puuwai o ua o Robaka ana i ai no Helena, ua haawipio aku la oia iaia iho i ka manae 0 kona anakala. Uoko o ua mau la ua lilo o Rob,aka i kauwa paahana n; ke diabolo; iloko o kona puuwai ua hooholo paa oia aole ( hoolil i ke aloha i makiaia iloko o kona puuwai no Helena ka wahine ana i hooholo ai i kona manawa e huli hoi ae a 1 Nu loka e mare koke aku ana oia iaia, me kona nana olt aku i ke ku-e mai a kona anakala, o«ai wahi ana iaia iho ina no aole e ae mai ana o kona makuakane iaia a hoonel' tnai paha iaia i na pomaik.ai apau. ua hiki no iaia ke han; nona iho me ke kauka'i ole aku i ka loaa o kona anakala Aole i ike maopopo o Makoli i nei manao o Robaka. no laila i kela ame keia pule aole o Makoli i hoopalaleha wal( nia kona aoao, a aole 110 hoi oia i ae aku i kekahi kumi ake'ake'a e kup mai mamua o kona alo i mea e lilo o!e a j o Robaka iaia, aka, e hooikaika ma uana oia ma na ane apau. elike me ka hiki iaia, ma ke pahele mau ana i k< Robaka noonoo. Aohe pule hala ia Makoli i ke kakau leka mai ia Helena a maloko no hoi o kela ame keia leka ana e kakau ana « kakau mai ai he mea hao ole nana na mahalo ana mai i; Robaka a pela me kona anakala. Aka, elike me ka ne< niau ana o ka manawa, no na mea pili wale no ia Roba ka ka oi aku o kaua mea e hoakaka mai ai. •'Ua lilo inaua me Robaka i mau hoaloha pilipaa i ne nianawa," wahi ana ma kekahi leka ana o ke kakau atu niai- U E oi mau ae ana ko'u makemake ame ko'u aloh? j a ia i kela ame keia manawa mamuli o ko maua launa mau a e hoike aku au ia oe i keia mea oiaio, ua lilo maoli ko't puuwai iaia, i hoike aku Ia au i keia mea ia oe no ko'u ike

c nalo ana ka'u mea huna eia ue, a he hilinai no hoi au maluna ou, e ka lioaloha—ua ike iho au i nei manawa i ka pipili loa aku o ko'u noonoo iaia mfttnua o kekahi poe okoa aku. aole ma ke ano he hoalolia wale no, aka ma ka mea i oi aku i ko ia. "Kc ike pu nei no hoi au i nei inanawa i kou makemake a hilinai pu mai maluna o'u. Kc ike nei 110 au i ko'u lilo i mea waiwai ole e lilo mai ai oia na'u, a no ka mea, ua nmopopo ia oe ua like ko'u ano me ka lepelepeohina, aka. ina aole oia e hoomaikai mai ana ia'u me ia ike mai no ona i keia makemake aku o'u iaia. alaila e hoomahuahua mau aku ana au i ko'u mau ano maikai apau i mea nona e aloha a e makemake mai ai ia'u." E ike iho ana oe e ka inakamaka heluhelu ma keia mau manao o Makoli he ku maoli no i ka hoehaeha i ko Helena noonoo me ka hoohaehae pu mai, aka he hoomahuahua ani xnai nae ia i ka makaala ma ko Ilelena aoao. M,h na leka apau i loaa mai ia llelena o keia ano oleh», ua like me kekahi pahioilua i ko Helena puuwai. a mamuli 0 keia mau leka hoohaehae i hooni mau ia ae ai ka wela iloko o kona puuwai a kakau mau aku la i kekahi mau ikea hoonaukiuki ia Robaka. a ma ka Robaka mau leka nae apau e kakau mai ai iaia he ano puanuanu na manao ke heluhelu iho. a e ha'o mau ana 110 hoi ka loaa mai o ka Robaka leka i na mokuahi apau, a pela hoi me ka Heleua. he mau pule e hala loaa mai la ka Robaka, a he mau pule no hoi e hala a hoouna aku la o līelena i leka na Robaka, no ka ukiuki mai keia hoohala o Helena i ke kakau ak.u Aneane ekolu mahina mahope iho o ka holo ana aku o Makoli ma 110 Europa, loaa mai ana kekahi leka ia Helena mai i.aia mai i kakauia ma Parisa a ma na manao o ia leka he ano huikau ke nana iho, me he fnea la ua loaa kekahi hoohuoi ia Makoli. "Ua aloha au iaia me kuu uaau apau ame kuu uhane pu, a ke manaoio pu nei au. ae. ke manaoio pu nei ua aloha pu mai oia ia'u me kona naau ame kona uhane. no ka mea e hoopipili mau mai ana oia ia'u i ka hapanui o kona manawa kaawale. a ma ka'u nana aku 110 elua a ekolu ana manawa o ka aneane ana e hoike mai i kona aloha no*u, aka 110 kekahi kumu i maopopo ole ia'u ua kaohi oia i ka hoopuka okoa ana mai i kona manao. "O ka'u i nalu iho ai, heaha la ia kumu nana i kaohi i kona manao ,aohe hoike mai. O. ina hoi e hiki ana ia'u ke hoike aku iaia i ko'u waiwaiio e lilo aku ai i mea a1o!)a nana, elike me kou ano e kuu Helena. Malia paha e maiiao mai ana oia ia'u he ano kamalii loa a he pum lealea me ka noonoo ole, ua ike i'o iho nae au ia'u iho he kulana 1 like me ko ka lepelepeohina, e ku ole ai palia i kona makemake. aka. e hooikaika ana no nae au e lanakila maluna 0 ko'u mau an omaikai ole. i mea nona e paulele mai ai maluna o'u a e hauoli pu aku ai oia. "E haawi ana au i ko'u manawa i kela ame keia U ma ka noonoo aua i na mea ana i makemake mai ai ia'u e hana aku nona, a ke manaoio nei 110 au. ac. ke manaoio nei no au. e make ana au ina e iiele ana ko'u hoea aku i ka pahuhopu a i ka palena hoi o ka mea a'u i makemake nui ai e loaa. "Eia hou. e hooikaika pu ana au ina na ano apau e ltkj mai ke aloha o Mr. anT.akasa. ka anakala o Robaka, maluna o'u, a ke lilo niai ka hoi kona aloha !a maluna o*u, a lilo au i kaikamahine nana, elike nie kana e kapa mau mai nei ia'u ma i,a inoa, o ka loaa no ia o ka mea a'u e kaunui 1 nei. O. e elīelena. e oluolu oe e pule mau no'u, e pule mau i loaa ai ka mea a kuu ola e hauoli ai ,a e hoomaikai | aku 110 au ia oe 110 ka manawa pau ole." Ua like keia mau olelo imc kekahi pahi oilua i hou ia I mai i ka puuwai o Helena Simoa, ua like kona helehelena ; me ke keokeo o ka hau i ka hooki ana iho i kana heluhelu ana. | Aohe wahi leka i loaa mai iaia mai a Robaka mai, kana aloha. ma na mokuahi ekolu i hala ku, nolaila hookahi wale 110 mea ana e hoomaopopo iho ana ia manawa, ua hoopau o Robaka i ka noonoo hou ana mai iaia he ipo, ua lilo ko Robaka 11001100 nui aia i Manua, ua pau maluna o Makoli. nolaila mai ia la aku aohe ana manao hou ana aku i koe nona a e hoopoina loa oia i ka 11001100 hou ana aku ia Robaka he ipo a he kane hoopalau nana, eia nae, he hana paakiki loa ia e uumi ai. Aohe oia i hoahewa aku ia Makoli; aole oia i īnoeuhane e hoolilo mai ana o Makoli iaia i mea hoopuj)uleia mM ka uoonoo ma o ke kaili ana aku la ia Robaka mai iaia aku. ! mamuli o ko Makoli maopopo ole he kane hoopalau o Ro- [ baka nana mamua o ko ua o Makoli holo ana aku 110 Kuroi),a. ina palia i maopopo mua ia Makoli he kane hoopalau > Robaka nana aole 110 la oia e hoao aiia e pahele i ko Ro- ! ! >aka 11001100. a pela lioi nie kona anakala i mea e lilo mai ai ko laua mau noonoo maluna ona. He manao koho wale ! io keia o I lelena. Ua manaoio maoli 110 oia o kela halawai ana a Robaka ne Makoli mamuli wale 110 ia o kekahi uīla. a maniuli o ia 'iala\vai ana, a Imi pu nie ka launa mau ana o laua. a hui •iu no hoi me ko Robaka kanaka u'i. ka oluolu ame ka wainahe o kana mau olelo. a huipu me kona lilo ana he keiki la kekahi kanaka waiwai. pela wale no i ikaika loa ai ka nanao iloko o Makoli e hiu a kela a e Jawc a lilo ia Ro'iaka nana. Aohe kanalua iloko o Heiena 110 ko Makoli aloha oiaio 'aia. kona kupaa ma kana niau mea apau o ke kamailio ana nai i mau hoaloha laua a na ka makee hookaawale, aole 10 hoi o Helena i kanalua iho 110 liookahi minuke no ko Nīakoli maemae nia kona naau, a aole no o Makoli i malaoio maoli e kaili ia Robaka mai iaia aku ina oia i maoiopo mua he wahine hoopalau oia na Robaka. "Lanakasa! Lanakasa!" wahi aua o Helena oka hooho ma ae. no kona hoomanao ana ae ia inoa ma kekahi wahi ) ka Makoli leka. "Auwe, ke kuhi nei ka au o Egelakona 'a ka inoa o ka anakala o Robaka, elike la lioi me ko Ro>ak,a inoa! Alaila uakuhihewa loa ia au." "Heaha ia niea au e Helena o ka hooho ana ae la?" wahi l ka makuahine o ka ninau ana mai, oiai oia ia manawa e īoho ana 111 a ke pakaukau kakau a e hooponopono ana i 'eekahi mau bil,a no kt hoouna ana aku i ka poe no lakou ia paalole o ka hoolale ana mai iaia e liana aku no lakou, t huli pu mai la e han,a ia Helena ia manawa. "Auwe. haikea maoli kou helehelena! Heaha keia pili<ia nui i ano-e ai kou helehelena? E ha'i mai. e kuu aloha! He ma'i anei kou? Kc ike aku nei au i kou haalulu me 'ie mea la ka hoi ua loaa oe i ke anu, ka haukekel" Alaila, ku ae 1a o Helena nie ka hikaka a hele mai la a <u ma ka aoao o ka makuahine a haule iho la i'alo maluna > kona niau kuli. a me kona niau maka e paluluia ana e :ona mau linia. a e kulou iho ana no hoi ilalo. i ae la: "O. e mam.a. ua eha au i ka eha lima ole a ke aloha. oia %eia mau waimaka e hanini nei! Aohe kumu e ae. no ka nea wale no e pili ana mawaena o Robaka ame a'u" Li'iha ke aloha la ea! "Ke maopopo ole aku la ia'u la kau mea e kamailio •nai nei! Heaha kou manao nia ia olelo ana mai la au no '<a mea e pill ana mawaena ou ame Robaka? E Helena. nai hoike niai oe ia'u i kekah imea hookaumaha noonoo ia hoopoinoia kou ola elike ai kou ola ana me ko*u! M No 'ea mea ua maopopo i ka makuahine ina he oiaio ka Helena 1 ke kamailio ana ae la iaia. alaila enaha ana ko Helena )uuwai, a e lilo ana i mea e poino ai kona ola. a no ka mea i kona ola an.a no Helena wale 110. a ina e poino ana ko Helena ola. o kona.poino pu ana no ia, 110 ka mea. aia wale no maluna o Helena kona aloha i na manawa apau, elike 10 hoi me na makuahine e ae aoau i lelepau ko lakou aloha maluna o ka lakou mau keiki. (Aole i pau.)