Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 16, 22 April 1921 — Page 2
| This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
| This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
KE SENATE
La Hana 42
Na ila hon i hookomoia ae:
B.S. 118-He kanawai e hoopau loa an i ka pauku 2051 o na kanawai i hooponopono hou ia o Hawaii, 1915, e pili ana no na laikini kalepa.-Wisc.
BS 119-He bila hoohana aku i na luakiai o Honolulu e hoohana aku i ka huina o $125,000 mai ka waihona mai o ua hau hou paa mau no ke kuai ana i mau lako hana alanui, kinaiahi a i mau uwila no ka hoohana ana i na mkini.-Judd.
Holo ma ka heluhelu ekoluia ana ua BH 162, 278, 311, 335, 336 ame na BS 55, 103, 104, 108, 113.
Waihoia ma ka papa ka BS 105 ame ka BH 364
Holo ma ka heluhelua eluaia aua na BH 195, 203, 228, 223, 390, 85 ame 116
La Hana 43
Holo ma ka heluhelu ekoluia ana na BH 195, 203, 228, 273, 330 ame na BS 85 ame 116.
Hlo ma ka heluhelu ekoluia ana @ BH 195, 203, 228, 273, 330 ame na BS 85 ame 116
Holo ma ka heluhelu eluaia ana na BH 14, 117, 100, 287, ame ka BS 110 aue ka BH 400 me na hooloi i hamana e na kmotic hookolokolo ame ke kemite o na loaa ame na hoolilo.
Moe na ka papa ka BS 118 e hoopau loa ana i na laikini kalepa
La Hana 44
Ka bila hou i hookimoia ae:
BS 122-He bila e noi ana i ha wina o $1500 no ke kukulu ana i hale puhi kino make Hilo Hema-Akina.
Holo ma ka heluhelu aluaia ana na BH 11, 12 95, 133, 176, 188, 247, 264, 287, 288, 400 ame na BS 10, 110, 117.
Hoopaueeia mai ka noonoo ana ma luna o ka BH 380 a ka Poakahi nei. He bila keia i hoolalaia no ka hoamana ana aku i kekahi akena no ka phi na ana aku i kekahi akena no ka ohi ana i na auhau i hookaa ole ia, a e hookeawale ana i $6000 no ka ukuhana ame auhau i hookaa ole ia eliko me ia malalo nei:
Ma Oahu $214, 373; Hawaii $30,693: Maui $2875: Kauai $97 a he lehulehu o na luna auhau i haule hoohuia akpe ka hookaa ana i ko lakou mau auhau.
No boike kounite:
Na ke komite hoonaauauo he hoike e apono aua i ka waihoia o ka BH 326 ma ka papa a o ka BH 242 e pili ana i ke kukulu ana i halekua kiekie ua na opio ma Waialua, Oahy, e wahio ia aku i ke komite o na loaa ame na hoolilo
Na ke komite o na loaa ame na hoolilo he hoike e apono ana i ka hooholo ia o na BH 275, 306, 77, 94, 284, 226
La Hana 44
Na bila hou i hookimoia ae:
BS 123-E hookohu ana i komisina ogaolelo o eha lala, a e hookhua aku e ke Kiaaina no ka holo ana aku i Wakinekona no ke koua ana aku i ka elele a waiho aku mamua o ka abaolelo lahui i ka haua i hoakakaia maloko o ka SCR i hooholoia ai e ke senate a e hookaawale ana i huina o $15000 no na hoolilo o ia komisina-Wise
BS @-@ He bila e hooponopono ana i ka hooill ana maluna o na moku ame ka lawe ana mai i na bipi me ko lakou malama pono ia-Desha
BS 124- E hoamana ana i ke kiaaiua e haawi mua aku i dala i ke aupuni Kulanakahale o Honolulu no ka hoopiha ana i ka Paku Kaipolaui-Harold Rape
Olelo hooholo hui:
Na Senatoa LM Judd he olelo hooholo hui e moi ana i ka a@aolelo lahui e hoolako mai i home uo na koa ma Hawaii nei a e noi ana i ka elele lahui e hooikaika aku oia ma na ano apau i mea e hooholo mai ai ka ahaolelo lahui i keia hana
Holo ma ka heluhelu ekolou ia ana na BH 109, 225, 256, 262, 366, 367, 378, 393, 398, 403, 405 a me na BS 106, 114
Hoike a na komite
Na ke komite hookolokolo he hoike e hoapono ana i ja waihia o ka BS 99 ame na BH 329, 425 ma ka papa a e holoia na BH 23, 83, 171, 270, 354, 355, 360, 379, 387
Na ke komite o na loaa ame na hunolili he hoike e apono ana i ka holoholo ia o na BH 333, 348, 369, ame na BS 101, 121
Holo @ ke senate ka SCRS i hookomoia ae ai e Senatoa Wise.
La Hana 45
No bila i hookomia ae:
Elua mawotlling bila hou i hookomia ae ka mua na Senatoa CF Chillingworth e noia ana ao ke kokua ana aku ia Lizzie K Hiram no na dala auhau i ohi hewaia
Ka hua na Senaroa Russell e kauoha ana no ka hauaia o kekahai aalahaka ma luna o ka Muliwai o Wailoa, Hilo Heuna
Holo ma ka heluhalue ekoluia ana na BS 101,121 ame na BH 23, 63, 171, 185, 270, 333, 348, 354, 360, 369, 379.
O ka poe i loaa na pomakai uku hoomau i hooholoia e ke senate maloko o kekahi mau bila ma ka Poalua nei oia keia malalo nei.
Mrs. Annie Kanakanui; Lunakanawai WS Edings $150 o ka mahinal Kapena F Mosher o Hilo $100 o ka mahinaL Louise Ball $50 o ka mahina Mrs N. Norgaard: Kapena NC Nielsen $50 o ka mahiua Mrs. G Lowden $50 o mahinaL PK Ohulenui $50 o ka mahina: JP Kapuniai $80 o ka mahinaL Elijah Sniffen $60 o ka mahina.
No hokie komite.
Na ke komite o ka oihana mahaiai ame ululaau he hoike e hoakala ana e waihoia ma ka papa ka BS 125 e pihi ana i ka hopili ana ma moku ame ka lawe ana mai i na holoholona malama o na moku.
Na ia komite hookahi no he hoike e apono ana i ka hooholoia o ka BH 156 e pili ana i ke kikina kapu no ke ki ana i na manu.
Apono ke senate i ka hoike a ke komite o na loaa ame na hoolilo ma luna o ka BH 190, ka bila e hookaawale ana i hiana dala o $20,000 no ua hoolilo o ka fea maloko o Honolulu.
Na ke komite maluna o na hana o ka oihana koa he hoike e olelo ana e waihoia ma ka papa ka bila 421. Aponoia.
Na ke komite maluna o na hana o na aiana aupuni he hoike e apono ana i ka hooloia o na HCR 20, 21, 23, 26, ame 27
KA HALE
La Hana 44
Holo ma ka heluhalue eloua ia ana na BS 102, 95, 58 ame ka BH 388.
Holo ma ka heluhelu koluia ana na BH 109, 313, 342, 347, 378, 387, 393, 403, 405 ame na BS 68, 72, 81, 88,
Moe ma ka papa na B@ 281, 222, 249, 268.
Lilo i kanawai na BH 283, 335, 336, 162, 178, 278 ame 311, mamuli o ko ke kiaaina apono a kakauninoa ana a hoikeia mai ka hale e CP Laukea, ke kakauolelo o Teitore.
La Hana 46
Na bila hou i hookomoia ae:
BH 417-No ka hoomaalahi i ka nana ana i na palapala auhau a e hoaaka no ka hookohu ana i kekahi kanaka nana e huli pono i palapala auhau, a e hookaawale ana i $10,000 no ia haha-Andrews.
BH 418-E hoakaka hoo ana ua mana o ke komisiana i'a ame manu-Wider
BH 419-No ka hookaawale ana i $6000 no ka hana ana i alanui mawaena aku o na apana aina pili kahakai o Waikuii, Lahina, Maui- Kaumeheiwa
BH 420-No ke kokua ana kau i ka hi mokuahi holo piliana-Muller
BH 421-He hoamana aua i ka hookohu ana aku i kekahi kanaka lawa'ia i poo lawai'a e kalana a i ole kulanakauhale ame kalana-Kupihea.
BH 423- E hooponopono ana i na hora hana bana o na makai ku huiana nana kaa a e kaupalena ana i 45 hora hana o ka pule- Ahuna
BH 424-No ke koho balota ana a ka poe kupono i ke koho balota o Kauai maluna o ka BH 10, e pili anan no na hooloi i ke aupuni kalana-Hoopii
BH 425-No ka holoi ana i ka pauku 2507 o na Kanawai o Hooponopono Houia o Hawaii, 1915 elike me ia i hoololiia e ke kanawai 57 o na kanawai o ke kau o 1919, e pili ana i na hoopii hoohalahala mai na aha a pana mai
BH 426-E hoowaawale ana i $200 a e mana koke ke kanawai no ke k@ai ana i kaa oto Ford no ka makai kula o ka Apaua Hookolokolo Elima Kauai-Hoopii
BH 427-E hookaawale ana i ka huina o $10,000 no ka hana ana i mau alanui mawena aku o na a@@a onoono ma Kumauu, Hilo-Lyman
BH 428-E hakaka anan no ka uku hoomau anan aku i kekahi mau kumukula i hoohanaia ma kekahi mau kula kuiawa-Kaumeheiwa.
BH 429-E pili ana i ka hooliana aku i kekahi mau laau make no ka luku ana i na niahele ame kekahi maui mu hoopoino mea kana a pela aku-Cristy
BH 430-No ka hoololi ana i ka mokuna 100 o na Kanawai i Hooponopono Houia o 1915-Cristy
Holo ma ka heluhelu ekoluia ana na BH 100, 387, 258, 378 ame ka BS 68
La Hana 48
Na bila hou i hookomia ae:
BH 433-He bila e koakaka anu o ukuia no komisina o ka papa aina teritore i $10 no ka la no ka akoakoa ana ma na halawai a ka papa, me ua lilo kaahele o ua hoa o ka papa e noho ana mawaho aku o ke kalana o Honolulu-HJ Lyman
BH 434-E hoakaka ana no ka hookaawale ana i haawina dala haawi mua o $2000 mailoko mai o na loaa laula o ke tritore na ka hana ana i alanui mai Makaha-Kai a e holo ana ahiki i ka hookuina o na apana aina o Keanu me Ohikilolo e ke aupuni kulanakauhale o Honolulu- Fernadez.
BH 435-No ka hoololi ana i ka pauku 308 o na Kanawai i Hooponopono Houia o Hawaii o ka 1915, e hoakaka aua no na pomaikai i loaa mai na kula aupuni a o hanalima mai-Lowrey
BH 436-E hoololi ana i ka mokuna 121 o na Kanawai i Hooponopono Houia o Hawaii, 1915, e hoakaka ana no na laikini ma o ka hoohui anana aku me ia i pauku hou a i ikeia pauku 2100 A.-Uluihi
BH 437-E noi aua i kokua no John Reveira-Joseph
BH 438- He bila e noi ana e k@kuluia i halekula kiekie no na opino ma Lahaina, Maui- HJ Lyman.
BH 439-E hoakaka ana no ka haawi ana i na hoa o ka papa awakumoku ma ka $10 no ka la hana. Aole mae e oi aku mama o ka $100 no ka mahina-
Hoika a na komite:
Aponoia ka hoike a ke komite maluna o na aina aupuni e hoihoi hou ia aku ia Lee Chong Lee Kwai kona aina hookuouoono, ma Kahoe, Puna, Hawaii, i lawe hewaia ai e ka papa aina.
Apono ia ka hoike a ke komite hookolokolo o ka hoihoi ana i ka olelo hooholo a Lunamakaainana Goodness e huli pono ia na hana a ka Hui Kaa Uwila in a he aie kekahi on a i ke aupuhi teritore
Apono ia ka bila a Kupihea i hookomo ae ai e pili ana i ka hoowalewale ana i ua limahana i mea no lakou e laweia aku ai mai Hawaii aku.
Holo ma ka heluhelu eluaia ana ka BS 80, e kauia i hoailona ma ka a'e ana aku maluna o ke alanui-Kaaahi
La Hana 49
Olelo hooholo
Na Lunamakaamana NK Lyman i hookomo ae he olelo hooholo e noi ana no ke kuaiia e ka Teritore o kekahi hapa o ke alanui i hanaia e ka hui malike o Pepeekeo, ma Hilo Hema. Oia wale no ke alanui e hiki ai e puka aku kekahi poe noho hookuonoono he iwakalua ka nui maloko o kela apana, a no ko lakou pono keia olelo hooholo i hookomoia ae ai.
Holo ma ka heluhelu ekoluia ana e ka hale ma BH 74, 123, 271, 323, 324, 383, 384, 388, 397, 402, 406, 409, 432, 434.
K@kauinoaia e ke kiaaina na BS 85 ame 102
Na ke komite waiwai he hoike e apono ana i ka hooholoia o ka BS 31 e pili ana i ka uku hou ana aku in EJ Lord ka mea iaia ka aelike no ka hana ana i ke alanui holopuni Kamehameha i ka huina o $45,878.49 ua hoe miia mai na keia huina e ke senate a i ke $43,298.04
La Hana 50
Holo ma ka heluhelu ekolu ia ana na BH 285, 126, 294, 307
MRS. ANA F. KALAMA
Mr. Solomon Hanohano, Aloha kaua:-E oluolu mai kou hanohano no'u kekahi rumi kaawale o ka kaua hiwahiwa a ka lahui, ka mea nana e uwila aku apuui na paemoku, i ike mai ai o'u mau kini lehulehu, e noho ana mai ka la puka mai ma Haehae a kieiaku i ka mole o Lehua, i kela mau mamala e kau ae la maluna.
Oiai au e hoho ana me ka nanea home ana ke kelepona hoolelehauli, e ha'i mai ana no kuu hanaumua, ua hala i ka Lapule, la 17 o keia mahina. Auwe, luuluu wale!
Ua hanauia kuu kaikuaana, Mrs. Ana F. Kalama, mai ka puhaka mai o Malina(w) ame SW Jaauwai o Naiwi(k), ma Puuhane, Kohala Akau, Hawaii, i Augate 15, 1864; ua piha iaia na makahiki he 56 me na mahina keueiwa, me na la elua o kona hanau ana i na hu'ihu'i o keia ao mauleule. Aloha ino!
Ua hoomaauaoia oia ma ke kula o Honomakau, oiaia he kula kanaka ko ia mau la, e noho kumupoo ia aua e DW Kapaona; nolaila ua noho oia i keonehanau i waiho no na iwi ilaila.
He amau manawa wale no kona noho ana ma Honolulu nei; nolaila ua wahio iho oia mahope nei ke kane wahine make, he mau moopuna lehulehu, me na kaikamahine eha; elua on a pokii hookahi i kona alo, a owau o maua ke noho nei i ka Uakuklahale o Honolulu e ano@@no aku i ka huuluu me ke kaumaha.
Ke kakau nei au me ka waimaka pu no, aka he mea hiki ole ka paa aku oiaia ko ke Akua kuleana no ia, a o ke kino no ka lepo no ia.
Ua paa kana olelo, e hoi aku no oe i ka lepo, no ka mea, mai ka lepo mai oe pela i oleloia ma ka Buke Nui!
Nolaila ke haawi aku nei au i ko'u aloha i na ohana apau ame ka maua kane i hooneleia i kona hoapili he wahine ame ka poe apau i ku kiai pume ka maua kane i na hona o ke kaumaha.
Ke hooki nei au maanei me ke aloha a maluna o ka Lunahooponopono ko'u aloha hope ame kona mau keiki limahei o ka papapapa'i ko'u anoai.
Owau iho no kona pokil me ka ohana
MRS. KEHUKAI McGIFFIN,
MRS. JULIA KAWAA
MRS. KAMILA KAOPUA
MRS. M. KULAKUKUI,
MRS. ELAA DIMOND.
1951 Colburn St. Honolulu
ORW SHINGLE KA I KAKOOIA I KIAAINA
No ka hooko ana aku i ka makemake o ka Peresidena Harding, o ia ka lokahi ana o ko Hawaii nei poe, maluna o kekahi moho, no ke kulana kiaaina no ke pani ana aku i ka makalua, e waiho hakahakaia iho ana e Kianina McCarthy, ua haawi ae ke komite teritore o ka Aoao Repubalika, i ke kakoo ana i ka inoa o Robert Shingle no ka hookohuia mai Kiaaina no Hawaii nei.
Ua lilo ka nin@@ kaaina no Hawaii nei i mea pohihihi loa i keonei poe, mahope iho o ka hoea ana mai o ka lohe aole e hookohuia mai ana ka Elele Kalanianaole no kela kulana, pela hoi me Mr. Farringtonl a in a e hooko ana ka Peresidena Harding, i kana mea i hoike mai ai, aia wale no a lokahi ko Hawaii nei poe i kekahi moho alaila o kana kanaka ia e hookohu mai ai i kiaana alaila e hoea mai ana i ka manawa e pau ai na pohihihi ma keia mua iho.
Holo ma ka heluhelu elua ia ana ka bila waihona hoaie teritore o $3,395,320, he $275,426 ke @mi iho mai ka hiina mai i hoakakaia maloko o ka bila i ka wa i loaa mai ai mai ke senate mai. Ua hoopau e ke komite kekeahi mau itamu i hoakakaia maloko o ka bila a ma paku'i ia iho he mau itamu hou a ke komite i ike ai he mau mea pono loa e hana koke ia.
Ma ka po o ka Poakolu o keia pule ae e pau ai ka ahaolelo o keia kau.
La Hana 51
Kakauinoaia e ke kiaaina na BH 256, 367, 382, 393, 403, 405, 109, 368, 378 ame na BS 7 ame 2.
Holo ma ka heluhelu ekolu ia ana na BH 74, 126.
Moe ma ka heluhelu elua ia ana na BS 55, ame 59 ame ka BH 394.
Moe ma ka papa ka BH 191, e pili ana i ka aku ana aku i na limahana o k. Aupuni Kulamakauhale o Honolulu iloko o ka manawa ma'i, ma ia bila e hoakaka ana e akuia ka limahana o keaupuni kulanakauhale me ka uku piha Hoko o na mahina mua ekolu o ka ma'i ana a e ukuia ka limahana ma'i i na mahina hope aku ekolu me ka hapalua o kona ukuhana.
KUʻE O ROBERTSON I KA BILA HOOPULAPULA
(Hoomauia mai)
No laila ma ka aoao o ke kanaka'ili koekeo, aole wale o na eka he 200,000 o na aina kula ka i kiliia mai iaia aku no na hana hookuonoono, aka he mau kaukani eka o ka aina haiai o ka papa ekahi, maluna olaila e hiki ai ke kauuia ke ko, ua lawe pu ia ae ia mai keia pono hookunoono mai, nolaila ua waiho aku ia i ka lahui ili keokeo ma o me ka nele, ma kahi e pili ana i ka hookuonoono ana i na aiana; a manw@ena o na eka he 200,000 o ka aina hanai holoholona i haawiia i na kanaka Hawaii-he hana alunu keia-a nole i maopop ia'u ka nui o na kaukani eka aina o na aina kanu ko, e haawiina aku ana i ka hui kopaa, no ka mea aole no i maopopo ia'u ehia la makahiki i kuwakuwaiia ai ke kana ili keokeo manawa o na pohaku a elua.
Senatoa Pittman-Peha ke kanawai aina hookuonoono e ku nei i keia wa?
Mr. Robertson-He kanawai ano huikau keia, i hanaia i ka 1895, i laweia mai ke kauawai mai o Nu Kilani. E hoakaka ana ia i na ano lehulehu o ka lawe ana i na aina aupuni.
Aole e hiki ke kuai hooliloia aku ka aina koe wale no ma na apana liilii, no na kauhale. Aka mae he kanawai ko makou ma o makou i kapa aku ai, ka pono kuai hoolimalima.
Ma ke ano hoohalike, ua hiki i ka mea hookuonoono ke lawe i apana aina malalo o ka mana hoolumalima a he uku hoolimalima kona no ia me elike ka loihi me ka manawa o ka hoopilimalima a he kuleana kona e kuai ai ia mea, ma kekahi waiwaii'o haahaa, ma ke ano kuleana. O kekahi pono keia.
Ua loaa ia makou kekahi ano i kapaia he hookuonoono pilipaa; na iliaina liilii, no 99 makahikil na hoolimalima pilipaa, aole hooliloia aku. Ua hiki i ke kana ili keokeo ame ka Hawaii ke lawe i keia mau aina me kaulike.
O ka like ole manawa o ke kanawai hookuounoono ame ke kanawai hoopulapula o na iliaina i hoakakaia ma keia bila hoopulapuu, ua oi kela aku ia mamua o na iliaina i aeia no na home hookunoono pilipaa malalo o ke kanawai e ku nei i keia wa.
Ma ko'u manao, o ku iliaina aole ia e oi aku mamua o ka 16 eka o ka aina mahiai, aole hoi e oi aku mamua o 40 a i ole 80 eka o ka aina kula; aole nae i maopopo loa ia'u, o ka mea hea la, malalo. o ke kanawai e ku nei i keia wa.
Malalo o kiea bula hoopulapula o ka huina o ka aina ahiai e hele aku ia ahiki i ka 80 eka ao ka hina o ka aina kula @@iki i ka 2000 eka. Ke mananao nei ae, o keia ae la ka papa ano nui. O ia hoi ka pono kuai hoolimalima, he alahele kamaaina no ka lawe ana o ka poe hookuonoono 'i ka aina.
Kaa na Aina Kanu Ko Malalo
o ka Hookuonoonoia
Senatoa Pittman-Ano, o keia mau aiana kanu ko i hoolimalimaia aku i na hui e ke aupuno-o na aina anei ia i kaa aku malalo o ka hookuonoono aua, malalo o ke kanawai e ku nei i keia manawa?
Mr. Robertson-Ae, ua hookononoonoa ia lakou, malalo o ke kanawai e ku nei. E hookala ana ke kanawai i ka wa e loaa aku ai he noi a na makaainana he 25, i waihoia aku me ke komisina o na aina upuui, ua lilo i hana nana, ke kauoho aua e anaia kelu aina a meheleheleia a wehe aku no ka hookuounoono ana.
Senatoa Pittman- Ma ka pau wale ana no o ka hoolimalima e hiki ai iaia ke hana ia mea?
Mr. Robertson-Ma ka pau aua o ka hoolimalima; joe wale no nae o na hoolimalima i hanaia mahope mai o ka 1910, ua hoakakaia ma ia mau hoolimalima ma kekahi manawa a ke aupuni e makemake ai e hookuonoono i ka aiana, ua hiki i ke aupuni ke hoopau ia mau hoolimalima.
Senatoa Pittman-O ka aina maikai loa anei ia ma Hawaii-Ka aina kaou ko.
Mr. Robertson-Ae. O ka hookuonoono holomua wale no aole mae aue olelo ae aua wale no no ka mea aia no kekahi mau mea i koe ma ka olelo lula ana ae o ka hookuonoono holomua loa; maluna o keia mau aina ka@@ ko, aole ma na aina mahiai o ka papa elua a aina kula paha.
Ma ke ano @oohalike, le lawe mai i ka aina o kekaha, o kekahi kela o na aiha momona kanu ko ka na paemoku. He 20 makahiki o ka ulu ana o ke o malaila. E noonoo mai ia mea! O ia hoi mahope iho o kou oki mua ana ia mea, e man ana no ka ulu ana mai na kumu ko kahiko mai no 20 makahiki.
E Hoopau Ana i Kanawai Kahiko
Senatoa Pitman-O ka hooholoia ana o keia bula, he mea anei ia e hookauia ai o ke kanawai kahiko?
Mr. Robertson-Pela ka mea oiaio loa; e kailiia ae ana kela aina mai ka hookuonoonoia aku e na kana ili keokep ame na kanaka Hawaii, ma ka hoomau ana aku i kona hoohanaia ana e ka hui e paa nei i kela aina, elike me ka Senatoa Smoot i kamailio mai nei ka pololei, no kekahi uku hoolimalima haa @@ 30 makahiki
Ua aku mau ka hui o Kekaha i na puka nunui no 30 makahiki maluna o kona kumuwaiwai, a na loaa ia lakou he mau milions dala no na aina leialii.
He 30 anakahiikie holo ai o kela hoolimalimal a ke makemake mai nei lakou i keia wa i 15 makahiki hou i koe maluna iho o o ia mea: a ke makemake nei ka poe kakoo i keia bila e olelo ae i ke kanaili keokeo ma o, Aole e hiki ia oukou ke hookuonoono i kela? E hoolimalima aku ana makou i kela no 15 makahiki hou i ka hui i hiki ai ke hoolakoia aku keia mau kanaka me ke dala, ka poe i lawe ae he 200,000 eka o ka aina hanai holoholona.
O keia iho la ka hana i manaoia, a elike me ka'u i olelo iho nei, o ke kana ili keokeo ma ua auanaiia oia manawea o na pohaku elna.
Senatoa Pittman-Pehea ka loihi o kou noho ana ma Hawaii?
Mr. Robertson Elike me ka loihi o ko'u ola ana; 53 maahiki. Ua hanauia au malaila.
Senatoa Pittman-Heahea kou kulana i paa ai maloko o ke Teritore?
Mr. Robertson-Ua aeia au e lawelawe i ka oihanaloio iloko o ka 1893, mahope iho o ka puka ana mai ke kula a'o kanawai mai o Yale. He 13 mahina ko'u noho ana he lunakanawai hederala malaila, alalila hoololiia ae i ka aha kiekie, ma ke ano he lunakauawai kiekei no Teritore,a noho hana ma i kulana no makahiki ehiku. Ua waiho aku au ia oihana, a ke laewlaew hou nei i ka oihana loio.
Ka Lunahoomalu-Ano, e ka Lunakanawai, ma ka'u mea i hoomaopopo ai, o kekahi o kau mau kumu kua i keia bila, o ia no ka moemiia mai o ka aha apana o ke Teritore mai ka elua hoa mai i ka hookahi?
Mr. Robertso-Ke olelo nei au aole o'u kue ia mea.
Ka Lunahoomalu-Ina pela ua kuhihewa aku nei au i kou manano.
Kokua i na Hoololi
Mr. Roberston- Aolel o ka'u mea i kamailio iho nei, aole o makou kue i kekahi o na pauku, ma na mea e ae, i paa maloko o keia bila. He oiaio, no na mea e pili ana i ka hoomhuahua uku o na lunakanawai ame ka pauku e haawi ana i ka hana ma na hana federala, ma ko'u manao iho, ua apono loa au i kea mau hoololi apau.
Senatoa Pittman-He hookai ninau i koe: Ua kaa aku anei ka aina hoolimalima o ka Aina Hanai Holoholoua o Parker, malalo o ke kanawai hookuonoono e ku nei?
Mr. Robertson-Ae e pau ana kela mau hoolimalima ma o ka hoolaha la mai ke komisina aku o na aina aupuni o ia hoi ua makemakeia ka aina, a o kekahi hapa paira, no ka hookuonoonoia.
Ka Lanahoomalu-O keia wale ae la no anei e ka Lunakanawai?
Mr. Robertson-Aole e ke Senatora eia au ke imi hou nei i aho hou no'u. Ano elike me ka'u i olelo iho neil o na kulana elike me ia au i hoakaka ai no lakou maanei, me he mea la i ko'u noonoo ua kue loa ia i ka ho Amerika ana i ke Teritore.
Ua olelo ae ka Peresidena Roosevelt he mea pono ke hoopalahalahaia aka ke Teritore o Hawaii maluna o na moolelo Amerika.
Kapake Loa Mai na Loina
Mai a Roosevelt
Me he mea la ma ka'u nana aku o ka lina laula, i ike amaoli ia ke kupono, na kiolaia e ka poe e kokua nei i keia bila; o ka hana hoopilineaai ame ke kaulike ole a keia bila e hana ana maluna o kekahi papa o na kanaka no ka pomaikai o kekahi aole loa ia he ano Amerika, a ua kapaeke loa mai Joina alakai mai i hoakakaia e ka Peresidena Roosevelt-e hoopalahalahaia aku ke Teritore, ma na hoolelo pili Amerika.
Ua kuhihuji pu aku nie au, he hana haohao nui keia o ka lilo. O keia waihona kaa mau o $1,000,000 e hookaawaleia ae ana, o ka nakeke mua ia mailoko ae o ka pahu, in a e hoololoia ana keia bila, he hapa wale no ia o na hoolilo no keia hana hoao.
Ina lakou e hoao aku ana e imi i wahi e loaa mai ai na pono wai, a kukulu aku i hana hookahekahewai, e hiki aku ana no hoolilo ma kahi o na miliona dala. Mailoko wale mai no keia o ka pkeke o ka poe hookaa auhau ili keokeo.
Ke ninau aku nei au ia oukou e ua Senatoa; e noonoo ana anei oukou i keia bila no elima minuke, in a mailoko mai keia dala o ka wihona puuku federala? A nokeaha na Senatoa e lokomaikai ai me ke dala a ka poe hookaaauhua o keia Teritore liilii ma o ma mua ae o ka waihona laula o keia la hui?
O ka mea oiaaio, in a e hoopuapulaia ana keia lahui, ma keia hoolilo he mea pono e noonoia he hana federala pili lahui ia. Aole keia he hana namakou mao
Ina mamuli o ka mana o ka malamalama ua hookeia aku keia lahui kanaka a pili i ka paia, a i wahi e hanaia aku ai kekahi mea e pono ai lakou, he mea pono e hanaia e ke Aupuno Federala a he hana kohu ole ka hooili ana mai i keia mau hoolilo hewahewa ma luna o ka poe hookaa auhau o ke Teritore uuju.
I ka hoi hou ana ae i ka aina hanai holoholona o Parker ua nanaia aku ka Aina Hanai Holoholona o Parker e ka oihana koa he wahi ia e hoolakoia mai ai ka oihana koa.
(Aole i pau)
Kumukuai Kukaa o na Meakuai ma ka Makeke
HOOPUKAIA E KA MAKEKE KULANAKAUHALE NO KA PULE E PAU ANA APERILA 16, 1921
Waiubaka mokupuni, lb……………….48e/ Moa wahine lb…………………………..6@
Huamoa, wae doz………………………70e/ Pelehu, lb………………………………@
Moakana opiopio lb……………………75e / Kaka Museovy ……………………….4@
Huakaka doz. …………………………..55e/ Kaka Pekiu …………………………..4@
Babaki ola lb………………………….20e/ Kaka Hawaii lb…………………………35@
NA HOLOHONA
Kuaiia ka pipi âme ka hipa i pau i ka loleia.
Pipi helu 1 lb………………………..19e/ Pipi keiki lb………………………………@@
Pipi helu 2 lb…………………….16e17e/ Puaa lb……………………………….25e
Pipi helu 3 lb…………………………../ Hipa…………………………………..17e
Puaa liiliiola lb…………………………./ Puaa @@nui, 50 a So lbs…………….26e
Puaa nunui, 80 a 100 lbs…………24 26e/ Puaa nunui 100 a 150 lbs……………22 21
Puaa nunui 150 a oi aku lb…………..22e/ Kuaiia ka puaa nunui me ke ola.
NA ILI O KAPIIA.
Pipio'a helu 1, lb……………………4e/ Pipi keiki lb…………………………….
Pipio'a helu 2, lb……………………../ Kao, heokeo, pakahi…………………….
Pipio'a, hulu huele, lb………………./
AI A KA HOLOHOLONA
Kulina liilii melemele, tona…………..Oka, lona…………………………..
Kulina nunui melemele tona……….47,50/ Huika tona……………………
Kulina wawahiia, tona…………………../ Mikilina, tona…………………
Balani, tona……………………………../ Mauu, Huika…………………..
Bale, rola…………………………..4400/ Mauu, Alfalfa………………….
Ai i wiliia………………………………./
HUAAI
Maia Pake, lb………………………….03e/ Lemi, 100 no………………….65@
Maia Hawaii, lb………………………..4c/ Lemona, 100 no………………..$1.80
Waina Lsabella lb……………………..12c/ Piku, 100 no……………………$1.00
Ipu Aiwaha, lb…………………………../ Pea Hawaii, doz…………………75c $1.00
Halakahiki, lb…………………………3.5c/Ohelo, no ke ie…………………..@@
Papaia, lb………………………………2.5c/Alani, Kona, 100 no……………..2.25
NA MEAULU
Papapa, loloa, maka, lb…………………08c/ Pi, malaloo, libs……………………51@
Papapa loloa, wax, lb………………………./ Pineki, nunui, lb……………………@@
Papapa, Lima, maloo, lz………………….5c/ Uala kahiki, lb………………………2c
Papapa, Lima, iloko o ka aa, lb……………../ Uala maoli, keokeo, lb……………….@@
Papapa, ulaula, Maui, lb…………………7c/ Uala maoli, ula, ula lb…………………@@
Papapa, kalakoa, lb………………………5c/ Uala, anaoli, ulaula, lb…………………@@
Papapa, liilii, keokeo, lb…………………..6.5c/ Pu(palaai) lb…………………………@@
Papapa, kikokiko, lb………………………..5c/ Nioi, maka, Bell, lb…………………..@@
Biki, (beets), lb…………………………….04/ Nioi, maka, Chili, lb…………………@@
Karike (carrots), lb………………………….3c/ Pi, maka, lb…………………………..
Kapiki, lb…………………………………..5c/ Ohia, lb………………………………18c
Kaukama, doz…………………………….$1.20/ Kalo, 100 lbs…………………….2.25
Kulima, momona maka 100 no……………3.00/ Rosele, lb…………………………..
Mai Poina i ke Kauohe i Hau Hou ma ka Poaono
Aole Lawe Hau ma ke Sabati i ka Poe Kuai Liilii Mahope Aku o Aperila 30
Ua manaoio ka Hui Hana Hau ame Hoahu Hau Oahu aole he pono i kona poe kanake lawe hau ke hana i ehiky la o ka pule. Nolaila, e hoomaka ana i Mei 1, e loaa aku ana ko lakou Sabati hoomaha no ka la holookoa. Ke manao nei makou, e kokua mai ana ko makou poe kuai hou ma keia hana ma ke kauoha ana a lawa ka hau ma na poaono e hoea ai i ka Poakahi.
He mea pono e maopopo i ka poe malama halekuai ame na huaai ame kekahi mau waiwai pilikia wale, na hiki ia mau mea ke hoahuia ma ko makou mau rumi waiho hau. me ke makamaka hou o ka maikai no kekahi manawa loihi. Ninau mai no na kaki.
HALEKUAI O NA HAWAII ME KA LEHULEHU MA KA HELU 8 AALA MAKEKE, KELEPONA 6311.
Kumukuai makepono o na meaai malaila a na Hawaii e hoowahawaha ole ai ma ke dala kuike.
Ka Makou Kumukai Ka na Kepani me Pake ma
Kumalae Poi, 15 paona…………..$1.00 Poi, 14 paona……………….$1.00
King Salmon, 1 Paona……………. .25 Salmon, paona………………. .30
Pipi Paakai, 1 Paona……………… .25 Pipi Paakai, 1 Paona………… .30
Puaa Paakai, 1 paona……………… .40 Puaa Paakai, 1 paona………… .50
Opelu Maloo, 5 no………………… .50 Opelu Maloo, 1 no…………….. .50
Kala Maloo, 1 no………………….. .50 Kala Maloo, 1 no……………..... .75
Kopaa Keokeo, 10 paona…………. 1.00 Kopaa Keokeo, 9 paona………. 1.00
Laiki Hawaii, 15 paona…………… 1.00 Laiki Hawaii, 12.5 paona……… 1.00
Waiubata Lehua, 1 paona………… .55 Waiubata Lehua, 1 paona……… .65
Eke Palaoa, Helu 1………………. 2.50 Eke Palaoa, Helu 1……………. 3.00
Kopa Holoi 1 no…………………. .75 Kopa Holoi 12 no………….…. 1.00
Huamoa Kaleponi 1 kakini………. .40 Huamoa Kaleponi 1 kakini………. .45
Huamoa Hawaii. 1kakini………… .70 Huamoa Hawaii. 1kakini………… .75
He nui loa ua auo meaai makepono o keia halekuai i hoolakoia no ka pomaikai o na Hawaii, in a oukou e kip mai malaila a ninau i na Hawaii e lawe lawe nei i na hana malaila me ka noeau.
He kaa ukana no e lawe ai kau mau poolo a kou ipukahale me kou lilo ole i ka hoolimalima hou ana i kaa no kau ukana aka aohe no maliu mai o ka hapanui o na Hawaii, e kokua, a kuai mai hou i ka lakou mau meaai ma ka halekuai o na Hawaii: akani no ka pakele aia aku la. no i na lahui e ka pomaikai o ia mau kenikeni e lu ai me ka noonoo ole i ke kumukuai o kahi makepono o na meaai.
E ala kakou! Haawi ka lima akau o ke aloha i na Hawaii apau e lawelawe nei i na oihana kalepa;
HALEKUAI O NA HAWAII ME KA LEHULEHU
Ma Aala Makeke, me ka Makeke o ke Kalana, malalo o ka hookele ana a keia mau Hawaii Opio- Peter Kalaluhi ame James L. Holt
HOOPIIA O ROPEDO NO KA PEPEHIKANAKA
Ma ka Poalima aku la i hala i hookomoia ae ai e kue ana ia L. Ropedo no ka hewa pepehikanaka ma ke degere ekahi. Ua hopuia keia Pilipino a hoopiiia ae no ka pepehi ana a make i kana wahine ma o ka houhou ana iaia me ka pahi maloko o o ko laua hale ma ka mahiko o Waialua, ma ke kakahiako o ke Sabati o ka pule i hala.
I kulike me ka moolelo a na makai o ka hoike ana ae, ma kela kakahiaka Sabati ka ua kauoha aku la Ropedo i ka wahine hoomakaukau mai i mau meaai nana, a ia manawa ka ka wahine i hoao mai ai e hou iaia me ka pahi.
O kekahi hoopii hoahewa i hoihoiia ae i ka aha e ke kiure kiekie teritore ma ka Poalima, e kue ana ia ia Alvin Medeiros ao ka hewa hoowalewale e moekolohe. Ma ka po Poaono aku la i hala ka hookoia ana aku o ka palapala hopu i hookuaia aku e ka aha maluna o ka mea i hoopiiia, ua hookuaia ae.nae oia mamuli o ke noi a kona loio WT Rawlins, no kona hoea ana ae imua o ka aha ma ka manawa e makemakeia ai oia.
Ma ka hihia hoi a ke aupuni e ku@ana ia Pablo Sarmiento ame Jose Hobana, na kanaka i paaia ai no ka hewa laweola, ma ka noonoo ana a ke ki@re kiekie na ike ia kino i ka pili ole o ka hew ia laua a ua hoo@@@ mai. He mau pale aku nei i hala i ka manawa o ka wahine a Sarmiento e hou ana mai Honolulu nei aku no Waipahu maluna o ke kaa otot a Hobauaua make oia me kana bebe e hii ana ma ka manawa o ka hooku'i ana aku @ ke kaa otomobile me kekahi kumulaa mahai o ke alanui, a ma ka oleloia o ke kane a keia wahine i make ai ka i ha hai aku mahope o ke kaa oto a ka whine ae Sarmiento i kona kaa mamua o ke alanui i hoohuli ae ai o Hobana i kona kaa ma kekahi aoao o ke alanui, a hooku'i i ke kumulaau, a lilo ai ia hana i kumu no ka wahine ame @@ bebe e make ai.