Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 16, 22 April 1921 — He Moolelo no LEOLA DALE a i ole Mai ke Kulana Nele a i ka Waiwai-Na Aloha Elua i ka Ipo Hookahi. [ARTICLE]

He Moolelo no LEOLA DALE a i ole Mai ke Kulana Nele a i ka Waiwai-Na Aloha Elua i ka Ipo Hookahi.

Ua hrki ia oe ke hele mai e ike ia'u i na manawa apau i au i makemake ai,' wahi .a Leola me ka hoao ana mai e minoaka. i Hakalia no nae a oili inai o Pilipo iwaho, o ka haule ino iho la no ia o Leola maluna o ka noho. me ka hooho ana ae: "O, heaha la ka'u mea i hana aku nei?" me ka pa]ulu okoa ana .ae i kona mau lima, ma kona mau maka. "Aole loa o'u iki, no kona l;oi hou mai, a e hoopauia aku arva kona noho hana ana mai m.alalo o'u, mamuli oka mana o kela palapala ia Pilipo. O, ua kuhihewa loa !ke>a mea a'u i hana aku la; ua like pu ©ia ke kekahi kauwa ke kipaku ino ia, e hiki hou ole ai ia'u ke i kona heleheleaa. O, heaha la ka'u mea e hana aku.ju?" > I na minuke wale no mamua il\o, o ka lilo i kona huhu ka i nohoalii iho maluna ona; i keia manawa nae, ua auhee aku ia.mau mea apau, a o ke aloha ame ka makee no Mr. Kinikele, kji i pani iho ma ia mau makalua. a o ia kana o ka hooho hou ana ae: *

"O, e kuu Kikila, aole au e ike hou ana i kou mau maka! Pehea no la au i ae aku ai, e hana i kekahi mea e hoehaēhaia aku ai kou noonoo?" me ka palulu okoa ana ae i kona mau lima ma na maka, he hookahi hana o ka uwe, he uwe waiwai ole no ka mea aia ka palapala ia Pilipo Daika kahi i paa.ai, e kipaku ana ia Kikila mai ka noho hana hou ana aku, malalo ona. . Ma ka ao # ao nae o Pilipo, ua olu maoli ka manao oua kanaka nei, o kana wale no e kakali la, p ia ka huli hoi hou mai o Kikila, a* ia wa oia e kipaku aku ai i kela enemi ino ona, ma ke ano ku i ka hoohilahila. , l kela hoea ana ,aku oua o Pilipo no ka hale malalo, haawi aku la oia i ke kauoha i ka mea kiai puka, i ka pane ana aku: , "Ina e hoea mai ana o Mr. Kinikelie no ke kakela nei, ke makemake nei au e loaa aku ke kauoha iaia, aole oia i make r makeia e Mi»s Leola, a e Mrs. Wekela palia, a ua hiki ia oe ke kipaku aku iaia, me ka hehi ole i na papahele o ke kakela uei." . , . . Mamuli o ka hoomaopopo i loaa-aku i na kauwa apau, ua hoopalauia ko Jako.ii haku wahine me Pilipo Daika, aohe hoole ana ipai a kela i ke kauolia a.Pilipo, no ka mea e noho haku aku ana kela kanaka maluna o lakou apau. Ua holopono na hoolala ana apau a ua o Pilipo, i kona nana iho, aia iloko o ka poho o kona lima. na pepa hahau hope loa,'no ke kaa o ka lanakila iaia. Mahope iho o kela haawi ana aku i ke kauoha i ke kauwa 0 ke kakela, huli hpi pololei loa aku la oia no kona home, kahi hoi a kona kaikuahine e npho mai la kakali iaia. ĪJa hoopiha loa ia ka Lede W.aka, ine ka hauoli, no kela hoopalauia ana o kona kaikunane me' Leola, a ia ike ana mai 1 kela hoi ana aku o Pilipo, lamalama koke ae la kona mau maka, a ninau mai la: - "Ka, ano haka-nu mai nei hoi oe e Pilipo i keia kakahiaka! Ua hele. aku nei nae paha .oe e ike i ko aloha ea?" "i ke kakela aku la «iu no ka ike ana iaia, a mailaila no au i hoi poblei loa mai nei no ko kaua home," wahi a Pilipo me ka hpikp ole aku i kona ano hoihoi. "Mai ke alo mai la anei oe o Leola? F,a, he keu aku a kuu hoolvahawaha i kela kaikamahine, a mai nana hoohuhu mai oe ia'u e Pilipp, pehea auanei e hiki ai ia'u ke alo ae, i ka ike maoli aku no t kona hoihoi ole, o ka pono noho mai no, me he mea la, aolē pia he wahine hoopalau nau. O keia ka mea oiaio loa a'u e kamailio aku nei ia oe, a oiai e lilo aku ana oia t kaikoeke no'u mā keia mua aku ,aole he mea pono no'u, ka malama ana i na mea maikai ole e pili ana iaia. "Ma ko'u aoao nae, ke haawi aku nei au i ka'u mau hoomaikai ana he nui. ia oe e Pilipo no kou pilia maoli me ke akamai ame ka maalea. Ua ku aku oe a paio imua o kekahi hana paakiki loa, o ka mea nae .i ikeia. o ia no ka loaa ana o.ka lanakila ia oe. Ua pomaikai kaua e Pilipo ,e hoea mai ana i ka la e lilo i'o aku ai oe i haku no kela kakela."

"Pehea, ua noonoo anei oe no Mr. Kinikele? Aole anei o« manao, e huli hoi mai ana oia, i kekahi la. a ahuwale ae kau niau mea apau i hana ai?" "Aole o'a wahi hopohopo iki nona. Ua maopopo ia'u e hoeā h'ou mai ana no oia, aka nae ua makaukau mua au me kekahi palapala i kakauia e I-eola, e kauoha ana iaia e haalele koke iho i ka noho ana maluna o ka aina hanai holoholona, eia kela pālĀpala maloko o ka pakeke o kuu kuka kahi i waiho ai, e kakali wale ana no o ko'u hooko aku i ka'u hana." , "Mamuli o ko'u lilo ana he'wahine, ua oi aku ko'u ike no na ano o »a waliine mamua ou, a o ka'u e olelo aku nei ia oe, aia mati iloko o I.eola ka noonoo no kela kanaka, a he mea v>aakiki loa ka hiki ana iaia ke hoopoina no keia kanaka me ka maalahi." "Ina no paha he noonoo kekahi iloko o Leola nona, aole o'u nanā oiai eia me a'.u kana palapala i kakauinoa <li, e hoopau loā ana i ka noho hana hou ana mai o kela kanaka he kauwa malalo ona, e hiki ole ai i ua o Leola ke ike aku iaia r koe wale no kona pili mau ana niai me a'u." "Ina nela e hauoli kaua, no kou lilo aku i liaku no ke Kakela Lome, a no ka loaa hoi o kekahi wahine u'i loa ia oe!" i pane aku ai ka Lede Waka. hele ana oe ihea i keia manawa-e PilipO?" iaia i ike mai ai i ke ku ana āe o Piljno iluna.. "E hele aku ana au e hoike ia Mr. Kinikele ua pau kona noho hana hou āna mai malalo o Leola; ua hoea mai la paha oia, tna ke ku ana mai nei o ke kaaAhi i keia kakahiaka. He~ niea maopopo loa, e hele ae ana oia' no ke kakela, aka aole oia e aeia tnai ana e komo maloko o \kela kakela. a o kona wahi.no e hele aku ai. ma kona hale maluna o ka aina hanai holoholona, ilaila oia e loaa ai iā'u, a hooko aku i ka hana i waihoia mai iloko o ka poho o kuu linia." N T o ka halawai pu ana o Pilipo me Kikila. ua ike mua ae nei e ka makamaka heluhelu. a mai loaa ole palia iaia ka eha mai ia. Kikila niai, ina i hoouna aku oia i kekahi mea okoa ne mawaho ona, no ka hoike ana aku ia Kikila ua pau kona noho ha«a .hōu ana 1 īnaluna io«kff;rti»a hanai holoholona, aka jaia i manao ai< oia maoli no>J«» hele aku e halawai kino me kona enemi, pela iho la i halawai mai ai oia me ka eha, ka mea Hoi ana i moeuhane mua ole ai, pela iho la oia e hoohaahaaia mai ai e Kikila. k ?vIOKUNA XXXVIT. Oiai nae, ua holopono loa ka hahau ana a Pilipo Daika i kana mau pepa apau, 110 ka holonono loa o kana mau mea apau i hoōlala ai, ua poina oia. i ke pahele ana i ka noonoo o Mr. Tibeta, ki wahine e noho pu ana me Kikila maloko o kā halē hookahi, me kona ike ole. o kela wahine auanei, ka mea nana e hoohiolo i kona ma»» manaolana anau, elike me ka kaua e ka makamaka heluheki e i'<e aku ai ma keia mua aku. Maloko no o ka hale o Mrs. Tiheta kahi i noho ai. ma ka manāwa i hoea aku ai o Pilipo no ke kipaku ana ia Kikila mai ka nohft hon ana iho maluna o ka aina o Leola, ua lohe keU vvsbinC, i .na olelo apau i.kaniailioia inawaenā o na ka-

haka a elua. iluna « Kikila, a kiolaia aku ma.luna aku o ka lana, o ;. Ua hele ke)a wahine a piha "ī^?/ l | ( , rl 'g kbna li'l'au a i hakalia no a haalele iho o Kikilal ka » * aku la no ia i kona papale, a hoomaka aku ' kapuai wawae awiwi «o kahi i k« ai o ke.Kakela Lome no ka hoike ana aku imua o Leola » kana i ,k Aole he mea e ae iloko o ka nponoo o Mrs Tibeta e_.he!o la 110 ke kakela, o kona halawai wale no me I " e ° la ' ' Kona hoea ana aku no ke kakela, a oiai ua kama » • aj)au iaia. aole a lakou mau ku-e ana mai, he p • aku la no ua wahine nei, a ku iho la mawaho o ka rum 0 Leola. me kona kikeke ana aku ika puka mwa i [ M-e mai ai ka leo o Leola maloko mai o ka rumi ? i ka pane ana mai. I, "Owai kela mawaho?" ■ , . >| - 7 - ; "Owau no keia e Miss Leola, i pane a uai o . s. ; hcta ine kona kahaha no ka haalulu o ko 1-eola leo o ka i ninau ana mai iaia. ~ .. . « . ; I kela lohe ana ak« o Leola ika mea nana i kikeke aku i 1 ka puka, ku ae la ua kaikamahine ne), a hele mai k e wehe i ke panipuka .a ia hāmama ana ae o ka pu a, a 1 * hoi o Mrs. Tibeta, i ka hele a haikea pu ka helehelena o kona hoalolia opio, hooho ae la oia i ka i ana ae. " Auwe no ka hoi e! He keu maoh ka hele o kou helehelena a keokeo P u e kuu Leolā. heaha ka pihk.a i loaa m oe "Heaha ka hana nui nana i kono aku ia oe e Mrs. Tiheta e liele mai i keia kakahiaka?" wahi a Leola, me kona pane pololei ole aku i na olelo a Mrs. Tibeta vaia no ka haikea n kona helehelena. ' ' . . ]; "O, e Miss Leola, ua hoi hou mai nei Oia! "Owai keia mea au e kamailio māi nei e Mrs. Tibeta.

"Owai mai auanei o Mr. Kinikelē, ua hoi mai uei oia i keia kakahiak», na hele no lwi a ano e maoli kona ano, me ka piha i ke pihoihoi, a ua hoole paakiW loa mai nei oia, aole oia i holo mahuka me Pole Madena, a loa no oia i ike iki i kahi i hele ai ō kela kaikamahine/' alaila noho i}io la o Mrs. Tibeta ilalo, me ka puili ana ae © kona-mau lima, mamua o kona umauma, oiai hoi o Leola i- hele mai ai a ku iho !a ma ka aoao o kona hoaloha, me ka ninau ana iho: <4 Ma na mea apau a Mr. KinikeJe i kamailio mai nei noua iho, ua manaoio anei oe, ua kamaiHo mai oia i ka niea oiaio ? "Ua manaoio aku au i na olelo apau i kamailioia mai e kona walia. me ko'u nana ole i ka mea a na kanaka o ka honua nei e olelo ae ai nona. O, e Miss Leola, ina oe e ae ana e ike hou iaia, a e hoolohe aku i kan;i mau hoakaka nnna iha, aole aua e nele kou manaoio, aole loa he wahi pili iki o ka hewa iaia -ma kekahi ano. no nn mea a kakou i kuhihewa ai i kinohi. "I kuu manawa i kamailio aku ai iaia, no kona holo mahuka ana me Pole Madena, ua kuhihewa loa au, e pepehi mai ana la oia ia\u no ka mea ua piha maoli oia i ka huhu, tne ka inaina, ka me.a a'u i ike o!e ai iaia mamua pela, v hoike okoa mai Ana kona mau ano apau, i ka piha makee 110 kona inoa maikai, i hapa!a wale ia aku, me na mea oiaio ole," alaila noke okoa iho la uA o Mrs. Tiheta i ka uwe. "Ua niihi loa au me ka walania o kuu naau, 110 ko'ii puni wale ana aku no i na moolelo hakuepa e.pili ana iaia; no ka mea iloko no o ko'u kamaaina i kona mau ano apau, 0 ko'u ala aku la no ka ia iaia. Aole he kanaka keonimana eaema ka honua nei elike me Mr. Kinike.le. Klike. no me kou hewa ole ekuu Leola e ku mai nei imua o kuu alo, pela no ka pili ole aku o kekahi hewa inaluna ona, ,i ke pan loa nei kuu manao, aia kekahi mau hana imihaln. 1 hoolalaia* no ka hapala ana aku i kōna inoa maikai; a no ka imi ana i alahele e hoowahawaha aku ai oe iaia, a kipaku aku i kona noho haua ana mai malalo ou." Ke ku malie la o Leola hoolohe i na olelo a Mrs. Tibeta. me he mea !a ua kōmo pōno aku na huaole'lo'hpali ana e lohe mai la iloko o kona puuwai, no!aila, noho ino iho la oia ilalo. paluhi ae !a hoi » kona mau maka, a hooho ne In i keia mau olelo: "O! L'a kumakaia aku au i kuu Kikila! Ua hele kuu aloha nona a nui e noho nei, pehea no la au i hiki ole ai ke hilin,ai no kona oiaio! Ke ike nei au, aole he kupono o ko'u ola hou ana aku. O, heaha la ka'u mea i hana aku ai?" alaila noke iho la i ka wili 1 kona mau lima, e hoike mai ana, i ka nui maoli o kona ehaeha, mamuli o kana man hana kuhihewa, o ka ae wale ana aku noepaheleia mai kona noonoo e Pilipo Daika, ke kanaka ana i hoihoi ole ai.

lloko o na manao «luahewa i ku ino ae ai o Leola ilunn me ka holo an.a aku no kahi o ka puka, a mamua nae o kona wehe ana aku i ka puka, hoi hou mai la oia ihope, n ku iho la ma ka aoao o Mrs. Tiheta me ka pane ana mai: "K Iwe koke mai ia Kikila imua o'u, i kukuli aku ai au im.ua ona, a nonoi aku i kana mau huikala ana mai. 1 : . wiki. ua makaukau loa au e waiho aku ia'u iho imua ona, me ko vi nana ole i ka niea a'n-i hana aku ai me Pilipo! "Aohe mea hiki ia kaua-ke han&'aku e kuu 110 kn mea ua hala aku oia no kahi a ? u i ike ole ai," wahi a Mrs. Tibeta. me kona hele mai la a pihoihoi i ka ike aku i ke ano o Leola. "Ua haalele mai .anei o Kikila ia Lome nei ?" "Ae, ua haalele mai oia i ka aina hanai holoholona. Aole anei nau i hoouna ae ia Pilipo Daika e kipaku ia Kikiln mai ka noho hou ana iho maluna o ka aina hanai holoholona? O, c kuu Miss ī.eola, ua ku niaoli au i ka hoowahawaha ia Mr. T)aika, no kA hiki ole iaia ke kamailio i na olelo kupona, o kana mau olelo i noke aku ai i ke kainnilio ia Kikila, he mau oldo ia i kupono ole na kekahi kanaka e hooJ°he aku ai. Ua lohe maoli aku au i kon,a kapa ana ia Kikila i ke kanaka aihue, me ka aneane hiki hou ole ia'u ke wehe hamama i ko'u mau pepeiao i n.a olelo o kela ano." Ka, ua lawa, mai kamailio hou mai oe, aole e hiki ia'u ke hoomanawanui iho, i ka hoolohe an.a aku i na mea mai ka ' ole i hanaia aku maluna o kuu Kikila." 0 Kikila kekahi i Uiki ole ke hoomanawanui, 110 ka men 13 wa a Pilipo i kamailio aku ai i kela mau olelo kohu o e, o ka manawa no ia i hopu mai ai o Kikila iaia, a kioln aku la mailurta aku o ka lanai o k.i hale, a haule ana ilunn o ka honua, me ka nui o ka eha i loaa ia Pilipo " "A kola, o ka uku iho la ia e loia 1 na kanaka elike mc 1 ,h P° ano > ' niai ai o Leola, aia hoi ma kona mau maka e hoike okoa mai ana oia, i ka hele a pihn i kn hoowahawaha no ke kanaka, ana i ae aku ai e lilo i knne noopalau nana. Ae, ua like pu maoli o Pilipo Daika me kekahi ilio, k'a nonuia ana aku e Kikila a kiolaia iwaho o ka hale." leaha hou aku mahope olaila, e hoomau mai i kau kamiho ana e Mrs. Tibeta?" "1 kela manawa o ke kiolaia ana'aku o Pilipo Paika a haule iwaho o k,a hale, aole.e. hiki iaia ke aa hou mai e kamaihoi kekahi mau olelo hailiiīi ia Mr. Kinikele, o kona huli mai la np ia hele, a haalele ae la no hoi o Kikila i ka L- a -i -i • 11 nlanao, ° maoli, aole e hoi hou mai ana o Kikua, aia wale no paha a kauoha maoli ia aku oia e oe. ke loaa aku ma*kekahi wahi o Enelani nei." Palulu ae la o Leola i kona mau lima ma na maka, me he mea la ke īke okoa aku la oia i kela hiona a Mrs. Tiheta •i hoakaka aku ai iaia, ? laa na olelo ikaika a Pilipo i kamailio aku ai imua o Kikila, a o ka mea nae nana i ho- | enaeha loa aku i kona noonoo, o ia no kona kakauinoa ann i i ka palapala nana i kipaku aku i ko Kikila noho hana hou j ana mai malaJo ona, ka hana e ikē la, ua hookau aku oia i na hoehaeha atia nialuna o ke kalia&a ana i aloha ai jme kona puuwai apau. (Aole i pao.) ; r