Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 19, 13 May 1921 — He Moolelo no LEOLA DALE a i ole Mai ke Kulana Nele a i ka Waiwai-Na Aloha Elua i ka Ipo Hookahi. [ARTICLE]

He Moolelo no LEOLA DALE a i ole Mai ke Kulana Nele a i ka Waiwai-Na Aloha Elua i ka Ipo Hookahi.

Ua kuha'u mai la o Pilipo ihope, me he mea la, e hoike okoa aku ana imua o ka Loio Foda, no kona piha i ke kaao ia kana oka pane ana aku: "Heaha ke ano o keia palapala?" "O keia ka palapala kauoha hooilina hope loa a Sr. Geoiere Lome." "O kena i'o anei ka palapala kauoha a Sr. Cieoferc?" wahi a F*ilipo me ka hooi loa ana ae i kona ano kahaha. "Ae. o keia kana palapala kauoha hooilina, a i ole, he palapala keia i hanaia ma ke ano apuka." MOKUNA XXXIX. I ka lohe ana aku o Pilipo i na otelo hope i hoopukaia aku. no ke apukaia o kela palapala kauoha hooilina, ia wa i noho pono ae ai oia iluna. a ninau aku la: "Ua loaa aku anei keia palapala ia oe maloko o ke keena waiho buke?" "Ae, maloko o kekahi ume o ke pakaukau. a ua heluheluia keia palapala e a'u, no ka mea aole i silaia ka wa-hi leka, a o kekahi kumu no hoi, owau ka loio o Miss Dale. Re hoaloha kahiko au ame ko'u makuakane no Sr. Geo-1 ferc Lome 'ma kona manawa e ola ana, nolaila aole au i ike i kekahi mau kumu e hiki ole ai ia'u ke nana i na manao maloko o keia palapala." I "Ua kulike ko'u manao me kou e Mr. Foda, he kuleana nui kou e nana ai i na palapala apau e loaa ana ia oe, ma-1 loko o kela keena waiho buke." i pane aku ai o Pilipo Daika, me ke kunou ana aku o kona poo. "Ua makemake anei oe e hoike aku au i ka manao maloko o kela palapala? E hiki ana anei ia oe ke koho mai?" "He kuhihewa mau ka'u mea e koho ai, nolaila e hoike maoli mai no oe ia'u i na manao maloko o kena palapala. No kekahi manawa nae, mamua o ka make ana o Sr. Geolere. ua manaolana wale aku no au, malia—" "Ae," i kahamaha mai ai o Mr. Foda, "o oe ka hooilina o na waiwai o kela elemakule. Auhea nae oe e Pilipo Daika, ua hookoia ua manaolana nei ou. no ka mea o oe ka hooilina o ke Kakela Lome nei, ame na waiwai apau 0 Sr. Geotere. aole o kekahi mea okoa ae." Nui iho la ka hanu o Pilipo no ka lohe pono ana aku i na hoakaka a Mr. Foda. me kona huli ana aku nana i kahi e. palulu ae la hoi i.na lima ma kona maka, alaila kamailio hou mai la o Mr. Foda i ka i ana mai: "Nolaila ke hoomaopopo mai la oe i ka manao o ka'u mea i kamailio mua aku nei ia oe, o ka hoohakalia wale ana, malia he mea ia e hiki ole ai ia oe ke hoohulihuli i ka noonoo o Leola, nolaila o keia wale no ka manawa kupono loa. o i noho pouliuli kela kaikamahine, no keia palapala kauoha hooilina hou." "Alaila'heaha ka'u mea e hana aku ai?" wahi a Pilipo. "Ina hoi paha no ka hoopau o Leola i kopa mau manao maikai ole nou, a hoi mai ko olua mau manao, a ka wai lana malie, alaila aole e lilo ka loaa ana ae nei o keia palapala i mea ano nui, no ka mea e lilo an.a olua a elua i mau haku no ke Kakela Lome nei, ame na waiwai apau o Sr. (ieofere. aka nae." me ka paa ana mai o kekahi lima o Mr. Foda ma ka poohiwi o Pilipo, "ina e lohe aku ana o Leola 1 na manao maloko o keia palapala. ina i'o hoi he kauoha pololei. e ike auanei oe. he hana paakiki loa ma kou aoao. ke koi ana aku iaia e lilo mai i \vahine nau. Malia e loaa ana ke kakela nei ia oe. aka e nele ana nae oe i ka wahine!" "Ua oi ae kuu hauoli, e hooneleia mai au me kei.a kakela. mamua o ke kaawale ana aku o Leola mai ia'u aku," wahi a Pilipo me ke ku okoa ana ae iluna. "Aole loa he |x>no e hoikeia aku na manao o keia palapala ia Leola!" "Aole loa he pono e noho pouliūli o Leola no keia palapala: a ma ko'u ano he loio nona, he manawa wale no no'u e hele aku ai imua ona. a hoike aku iaia i ka mea i loaa ia'u, malia paha he palapala kauoha pololei keia. a i ole he palapala apuka paha, he ninau okoa ia, o ka niea nae i loaa ia'u o ka'u ia e hoike ae ai imua ona, me ka huna ole iho. Ina hoi paha no ka loaa ole o kekahi oaee mawiena o olua, aole he olelo ana, a o ia kau e i hou aku nei ia oe, he mea pono e lilo mai o Leola i wahine nau." "Ke kanalua loa nei au no ka hoea mai i ka hookoia ana o ia manao," wahi A. Pilipo me kona ku okoa ana ae iluna, a hele holoholo iho la maloko o kela keena. i "Ina e hiki ana ke hooiaioia, he palapala kauoha hooilina oiaio keia, alaila e hooneleia aku ana o Leola, me keia mau pono ame na pomaikai ana e hauoli nei i keia la. a e holo aku ana ia mau pomaikai maluna ou e Pilipo. Aole he mea maloko o keia palapala kauoha, e hoakaka ana no Leola, ma ia ano iho la e konoia aku ana oia e pani hou aku i na mea apau ana i hoolilo ai, mailoko mai t o na wai-

wai o Sr. Gcoferc." "No keia mau mea au e kamailio mai nei e Mr. Foda. aole loa he mea maikai ka hoike ana aku i keia palapala kauoha imua o Leola. ahiki i ka la apopo." "Ina o kou manao ia ea, alaila ke ae nei au. e huna loa i keia palapala iloko o na hora he i\vakalua-kumatnaha, #ole c oi aku mamua o kela manawa.''. "Ae, e hunakele loa oe i kela palapala. a iloko auanei o keia manawa, e hoao ai au ma na ano apau e hoomalielie aku iaia, ahiki i ke akakuu ana mai o kon mau manao maikai ole no'u. Ua aloha aku au ia Leol.a me kuu ikaika apau, a ina he palapala kauoha oiaio keia, alaila ua makaukau au'e haawi aku i keia kakela ame na waiwai apau i manaoia no'u. maluna o Leola, no ke kuapo ana no kona aloha. Mawaen.a nae o kaua iho, aole no he hewa o kou l:oakaka ana mai imua ou, i kāu mea i noonoo ai no keia palapala." Nann potio loa mai la o Mr. Foda ia Pilipo. a i mai la: "Ma ke ano he loio au no Miss Dale, aole e hiki ia'u ke hoike aku imua ou. i ka'u mea i manao ai." "Pehea. e ae mai ana anei oe e aana aku au i na manao i kakauia maloko <J kena palapala kauoha hooilina.'"' "Aole o'u manao. he mea hewa kekahi ma kou nana ana mai." alaila wehe ae la o Mr. Foda i ka palapala, a hoikeike mai la i na mea i kakauia maloko iinua o Mr. Daika. Alawa wale iho la no o Pilipo i ke ano o ka piilapala. a pane ae la : "Kt ike nei au, he palapala keia o !ce aho a Sr. Geofere e malama mau ai maloko o kona p ikaukau: •a ua kakauia e kona lima ponoi." • "Ae. a he pokole loa na manao o keia palapala o ia hot e waiho ana i ke kakela ame na waiwai apiu nou o Pilipo." "Owai na hoike i kakauinoa i keia palapala?' i ninau aku ai o Pilipo. me kona makemake e ike aku i na im a malalo loa o ka palapala. i alaiia ae nae e na manamanalima o Mr. . Foda. . * - . , "Akahi ahiki ia'u ke hooiaio no ka pololei o l eia palapala!" wahi a Mr. Foda me ka imoimo ana iho o kona mau

maka. Eia no nae paha kela kanaka o Mr. Kalaina kc noho mai nei, maluna o kekahi o na aina o Sr. Geofēre_ea?" Pela no kou manao, aka nae ua loaa aku ke kauoha iaia e haalele īho 1 ka noho hana hou ana-malalo o Miss Dale, aka ua īke no nae au iaia, i kekahi mau manawa lehulehu, maloko no o kona hale, aole i hele. Ke kanalua loa nei au | no keia lioike, oiai he kanaka ona mau kela." I ba maopopo no ia'u kon.a ano f aka nae he mea nui ka lohe ana i kana hoike no kana mau mea i ike e pili ana i keia palapala. wahi a Mr. Foda me ke ku ana ae, a hele mai la no kahi o ka bele kahea, a i ka hoea ana mai o kekahi 0 na kauwa, pane aku la oia i ka i ana aku: Ke makemake nei au, e hele koke aku oe e huli ia Mr. Kalaina. a ke loaa kela kanaka ia oe ea, alaila e hoike aku iaia, ua makemake nui loa au e hui pu me ia i keia ahiahi." "fca, e oluolu oe e Mr. Focla e hookuu mai ia'u, e hele aku mawalīo o ka lanai e noho ai, no ka mea, ua hele au a piha me na manao.like ole, no na mea i oili ae nei i keia la. me ka maopopo inua ole," i'pane aku ai o Pilipo ia Mr. Foda, a haawi mai la no hoi ka loio aoo i kona ae, o ka hemo aku la no ia o Pilipō iwaho no ke puhi paka ana, a no ka noonoo pu ana no hoi kekahi i na hopena o ka mea g oili mai ana. No ka loio Foda hoi, uwai pono mai la oia i kona nolio ma ka aoao o ke pakaukau, a nana pono loa iho la i ka palapala e waiho la iloko o kona lima, o ia no hoi kēla palapala kauoha hooilina, e hooili ana i na waiwai apau maluna o Pilipo Daika. No ka hapalua hora kela noho ana a Pilipo mawaho o ka lanai, me ke ku ana ae no hoi iluna a hele holoholo i kekahi manawa; oiai hoi ka Loio Foda e kalele ana i kona mau lima maluna o ke pakaukau, a iloko o ko laua puiwa, ua komo mai la kekahi kauwa, me ka ipukukui,.a mahope aku hoi o ua kauwa nei'o Mr. Kalaina, kahi i ukali aku ai. Aole i ona ua kanakai nei elike me kona ano mau, a ua hookahaha loa ia aku ka manao o Mr. Foda ame Pilipo pu, i ka ike ana mai nae o ka loio aoo ia Mr. Kalaina, ia wa oīa i kahea mai ai ia Pilipo e komo aku iloko, me ka i ana mai iaia: "K lawe pololei loa aku oe ia M». Kalaina noloko o ka rumi waiho buke, malaila kakou e kamailio ai, aole e pono maloko nei o keia rumi," o ka lalau aku la no ia o Pilipo 1 ka lima o Mr. JCalaina. a hele like aku la laūa mamua, a mahope aku hoi o Mr. Foda kahi i hahai aku ai. Ta lakou o ke komo ana aku maloko o ke keena waiho huke. pani mai la o Mr. Foda i ka puka a paa maloko mai, me ke ki pu ana mai no hoi. i maluhia ai ko lakou noho ana maloko olaila, me ka hoopilikia ole ia aku e kekahi mea. oe no Sr. Geofere ea?" Aia o Mr. Kalaina ke kunana wale la no, me ka lomaloma o kona ano. ke miliapa wale la no oia, i kona papale, me ka nana ana aku ia Pilipo i kekahi manawa, a nana mai ana no hoi ia Mr. 'Foda i kekahi manawa. "He mau ninau moakaka loa ka'u i makemake ai e waiho aku imua ou e Mr. Kalaina, ke hoomanao nei no hoi paha oe n oSr. Geofere ea?"

"Ae, aole e hiki ia'u ke hoopoina nona," wahi a Kalaina. me ka awihi ana aku o kana nana ana ia Pilipo. "Ua maopopo ia'u ia mea, aole e hiki ia oe e Mr. Kalaina ke poina no kou haku, a pehea, ua poina nae paha oe no Mr. Uilama ea, ke kahukaa o Sr. Geofere?" "Aole no au i poina nona, ua make nae oia i keia manawa a kakou e kamailio nei nona." "Ae, ua make kela kanaka." wahi a Mr. Foda, me ka alawa ana aku maluna o ka palapala kauoha hooilina e waiho ana maluna o ke pakaukau. "Pehea, he ike pinepine no nae paha oe ia Mr. Uilama maloko nei o keia rumi ea?" "Ae." "Ke hoomanao nei no anei oe i kekahi manawa, no kou ike ana ia Mr. LTilama me Sr. Geofere maloko nei o keia keena ?" . . Kunana iki iho la o Mr. Kalaina me ka pane koke ole aku. alaila i aku la: "Aole," wahi ana, me ke ala koke ana mai nae o kekahi hoomanao ana iloko ona, no kekahi mea ana i aelike ai me Pilipo, ia wa i hoololi hou ae ai oia i kana pane, me ka t fwiwi ana aku i ke kamailio ana: "Ae, ke hoomanao.nei au no kuu ike ana ia Mr. Uilama. me Sr. Geoferc maloko nei, no ka mea ua kauoha niaoli ae no o Sr. Geofere ia maua e hoea aku imua ona, no kekahi hana ano nui." "Pehea i maopopo ai ia oe, ua kauohaia aku o Mr. Ui!ama e Sr. Geofere e hele mai ?" "Aole no i maopopo ia'u, aka i ko'u hoea ana mai, e noho ana oia, a oiai ua kauoha maoli ia ae au e hele mai, nolaila. aole o Mr. Uilama e hoea w-ale mai, ke ole oia e kauohaia aku, elike no hoi me ko'u hoea ana mai imua o ka haku o maiia." "O ka manawa hea o ka makahiki, kela wa a olua o Uilama i hoea mai ai imua o Sr. Geofere maloleo nei o keia keena ?" "Iloko o ka mahina mua o ka makahiki, ma kekahi la o ka mahina o lanuari." _ "Pehda i paanaau loa ai ia oe kela mahina, me kou poina ole?" "No ka mea, ua kauoha mai o Sa Geofere ia maua e kakauinoa aku maluna o kekahi pepa, o keia ke kumu i hiki ole ai ia'u ke hoopoina." "Pela io ka. ua kakauinoa aku olua i kekahi palapala. o ka manawa hea ia o ke kakahiaka?' '

"Aole i ke kakahiaka i kakau ai maua i kela palapala, aka i ka po, ua pau ka hora eiwa." "Pehea i maopopo ai ia oe ua pau ka hora eiwa o ka po, a pehea i poina ole ai ia oe kela manawa?" Ma kela wahi i kunana hou iho ai o Mr. Kalaina. aka pane aku la nae i .ka i an.a mai: "No ka mea. ma ka manawa. a'u i hoea mai ai 110 ke kakela nei, o ka wa hookahi no ia i hoea mai ai o ke kaaleka. ma ka hora eiwa mau kela kaa e hoea ai 110 ke kakela i na po apau, aole mamua ae o kela manawa." Ma kela wahi. i hilinai mai ai o Mr. Foda ihope o kona noho. paa ae la hoi i kona mau lima. mamua o kona mau maka a ninau hou mai la: -"Olelo mua mai nei oe e Mr. Kalaina. o ka mahina o lanuan. kela manawa a olua o Oilama i hoea mai ai imua o Sr. Geofere, pela anei?" "Ae, aole loa au i poina i ka mahina, a ina -me a'u ka'u buke hoomanao i keia manawa, ua hiki loa ia'u ke kuhikuhi aku i ka la o ua mahina nei. o ka la ia a maua i kakauinoa ai i ka paiapala." "Heaha ka mea loaa ia oe maloko o kau t>ulse hoomanao?" ma-ka au i ka la o ka mahin.a maloko 'o ka'u buke hoomanao: o ko u kumu o ka hana ana pela, mamuli no ia o ka lilo o ke kauoha ana mai a Sr. Geofere e hele aku i ka po. oiai nae. he hana hiki wale 110 iaia ke kakali ana a ke kakahiaka ae o kekahi la mai, alaila hele aku au e hui pu me ia. O kekalii kumu no hoi o ko'u hana ana pela, mamuli o ko u kakauinoa ana aku i kekah? palapala.' "Eia no anei kela buke hoomanao au i ma-ka ai i ka la me oe ?" " Aole me a u i ke«a man.awa, aka ua hiki ia'u ke lāwe mai i na manawa apau e makemakeia ai." "Pehea. e hiki ana anei ia oe ke ike i kou inoa. au i kakau ai maluna o ka palapala a Sr. Geofere i waiho aku ai imua o olua?" "Aole ia.he hana pohihihi." Wehe ae la o Mr. Foda i ka palapala kauoha hooilina,.me ka hohola ana aku nialuna o ke pakaukau. alaila pane mpi la: