Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 20, 20 May 1921 — Page 4
| This text was transcribed by: | Anhthu Nguyen |
| This work is dedicated to: | To my daughter Kira Nguyen; I love you, mom. |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
2 NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H., POALIMA, MEI 20 1921
NUPEPA KUOKOA
SOLOMON HANOHANO, LUNAHOOPONOPONO
HOOPUKAIA I NA KAKAHIAAKA POALIMA APAU
POALIMA MEI 20, 1921
EIA KE ALAHELE E LOAA KOKE AI NA HOME
O ka pilikia nui e hoomaopopoia nei ma keia kulanakauhale i keia manawa, o ia no ka hoaa maoli o kekahi heluna nui o na makaainana i na hale e noho ai, a o ka poe i loaa na hale hoolimalima no lakou e noho ai, ke uku nei lakou i na uku hoolimalima kiekie, me ka aneane no e hiki ole i kekahi poe ke uku i kela mau hoolimalima me ka maalahi.
Aole he olelo ana no ka poe he mau loaa makahiki mahuahua ko lakou, pela ka poe e ohi ana i na ukuhana nunui o ka mahina, aka no ka poe, e hooikaika nei i na hana, me ka ukuia ma ka pule, ua lilo maoli keia uku mau i ka hoolimalima o ko lakou mau hale, i hana nui a koiko’i e noonoo mau ai i kela ame keia mahina: mawaho ae o na meaai a lakou e uku nei i kela ame keia la, me ka mau no o ka pipii o na kumukuai.
Ma na mea oiaoi loa e ku mai nei imua o ko kakou mau maka, ua hapa mai na hale imua o na kanaka, a ke pii mhuahua nei keia pilikia i kela ame keia manawa, me ka hooikaika ana o kekahi mau hui kukulu hale o keia kulanakauhale, e hoopakele ae i ka lehulehu, mai keia kulana kupilikii ae.
He mea maikai ka loaa ana o na home ponoi, oia nae, he ninau pohihihi no ia i ka poe uuku o ko lakou mau loaa: aka nae, ina aia iloko o na chana lehulehu, kela makee e loaa he home kuokoa no lakou e noho ai, aole no kela he hana paakiki ma ka manao o keia pepa, o ka mea nui wale no, o ia ke koho o ka manao, me ka hooko ana aku ia manao ma ka hana.
Ke hoikeike aku nei makou i kekahi alahele maalahi loa e loaa ai na home no kekahi poe kanaka Hawaii, o ia no ke komo ana i poe paa mahele iloko o na hui kukulu hale, elike me ka Hui Union Syndicate, Ltd. e koi nei i na kanaka e komo iloko o kela hui: o ka pomaikai nui e loaa ana o ka poe paa mahele, o ia no ka loaa koke ana o na home no lakou e noho ai, a iloko o ia manawa hookahi, e ohi pu ana i na dala puka i kela ame keia manawa e hoomaopopoia ai ka puka o kela hui.
Na kela hui e kuai ika aina, a e kukulu i ka hale maluna iho, alaila hoi aku ka mea makemake home, maloko o kela hale e noho ai, me kona uku hilii ana i ke kumukuai o ka hale ame ka aina, elike me ka aelike i hanaia, ahiki ike kaa ana ma keia amo iho la, ua hoopakeleia ae ka mea e loaa ana he home nona ma keia amo mai kona uku ana o kekahi uku hoolimalima kiekie, i na maahina apua a o ka me aoi loa aku, e olokaaia ae ana kekahi haawe kaumaha mai kona mau poohiwi ae, e loaa maoli ai ka hauoli iloko ona ame kona chana.
He lehulehu wale o na Hawaii,i loaa ko lakou mau home ma keia ano iho la, i ko lakou komo ana iloko o ka Hui Pioneer, kekahi o na hui kuai aina ame kukulu hale kahiko ma keia kulanakauhale; pela hoi keia hui hou, e koi aku nei i na mea apau e komo mai i mea paa mahele, no kela manao no, e hoolako aku i ka poe nele home, me na home maikai, i kupono i ko lakou makemake; a mawaho ae olaila, ina aole i makemakeia na home, e loaa ana na dala puka i kela ame keia manawa, mai ka hui mai.
Elike no me ka keia pepa i a’o mua aku ai, i kona poe heluhelu, e huli pono i ke kulana onipaa o ka hui, mamua ae o ke komo ana, pela no ia e a’o hou aku nei i keia manawa, ina e laweia aku ana keia manao o ke Kuokoa a hiipoiia, me ka makee e na Hawaii, alaila mamua o ka lawe ana i mau mahele iloko o ka hui, e hele ae e ninau i ka poe hiki ke hilinaiia; a ina he hui kupono i’o, alaila e hoomaka koke ka lawe ana i mau kuleana iloko o ka hui, me ka iini, ma ia lilo ana i mea paa mahele, e hoea aku ai i kahi e loaa ai he home ponoi e noho ai, me ka uku ole i na uku hoolimalima kiekie.
O kekahi nae o na mea e kanalua ole ia ai ke kupono o keia hui hou, eia kela hui maanei nei kahi i ku ai, me kona mau lunanui i koho pono ia: ua hoohuiia aku hoi me ke aupuni, e hoopakele mau ia ai ka poe kuleana iloko o lela hui, ina no ke komo iloko o kekahi pilikia.
Ke hoouna pololei nei keia hui i kana papa i na aina hana papa; elike me na hui o Sam Allen & Robinson, ame Lewers & Cooke, e hoouna pololei nei i ka lakou papa mailoko mai, ma ko lakou mau moku ponoi; nolaila ma kahi o ke kaki ana mai o keia hui i ke kumukuai o ka hale a kiekie, e loaa ana ia me ke kumukuai oluolu, no ka mea he emi ka loaa ana mai o ka papa ia lakou; he pomaikai nui hoi keia e loa ana i ka hui, a i ka poe makemake i na home no lakou e noho ai.
Ke kukulu nei kekahi mau hui hoopukapuka i na hale hoolimalima, ma ke ano imi dala, ke ohi i’o nei i na pomaikai i keia wa, ma o ka nunui o na uku hoolimalima e kakii nei i ka poe e noho ana ma ia mau hale, o ke a’o a ke Kuokoa nei, i na kanaka Hawaii, e pau ka uku ana i kela mau hoolimalima, aka e hookomo ia oukou iho iloko o ka pilikia, ma ka hoopaa ana e uku i ke kumukuai o ko oukou mau home ponoi me ka hoomanawanui, e hoea mai no auanei he la ma keia mua aku, e ike iho ai na kanaka e lawe aku ana a malama i keia a’o a ke Kuokoa, i ko lakou pomaikai maoli.
KE PII MAI NEI KA POI I KEIA MAU LA
He keu no hoi ka nohoalii ana mai o ka maluhia maluna o ka aina iloko o keia mau la; pela ke emi mai o kekahi mau meaai, ame ke kumukuai o kekahi mau mea e ae, e komo mai nei i Hawaii nei, he kumu ia e emi mai ai na meaai e hooulu ponoi ia nei maanei; o ka oi loa mai ka hoi ia o ka pipi, ka mea i ike mua ole ia ma ka moolelo o ka poi, ka ai kumu a keia lahui kanaka mai kinohi mai, a pela pu hoi me ka i’a.
Ke olelo mai nei na Pake, ka poe iloko o ka oihana kuai poi, o ke kumu o ka pii loa o ke kumukuai o ka poi i keia wa, mamuli o ka hapa mai o ke kalo; i ka nana aku, o keia kekahi o na kumu palaueka loa, no ka mea i ka hoopiiia ana ae la o ke kumukuai o ka poi, aole ia he mea e emi mai ai ke kuai ana aku a ka poi, i kela ai i maa ia iakou; nolaila pehea auanei na Pake e manao iho ai , o ka hoopii ae i ke kumukuai o ka poi ke kumu e loihi ai ke ku ana o kela oihana, ina ua hopohopo olakou, no ka pau e o ke kalo, i ka uhukiiia, ma he emi iho ke kumukuai?
Malia paha, ua hapa mai ke kalo, ma o ka ma’i o ke kalo ma kekahi mau wahi, a ma o ka hoomalooia ana no hoi o kekahi mau aina kanu kalo; o ka mea oiaio nae, he nui no ke kalo e ulu nei ma kela ame keia wahi, a aole no ka hapa mai o ke kalo ke kumu oiaoi o keia hoopii hou ia ana ae o ke kumukuai o ka poi, aka mamuli o ka noho mana ana o na Pake, apau, ma ka lakou mau mea e hooholo ai, a e hana ai no hoi.
He pii kahiko ko ke kumukuai o ka poi, he mau mallina loihi ae nei i hala, ina aole i komo o Jonah Kumalae, iloko o ka hana kuai poi, o Mr. Kumalae ka mea nana i paa i ke kumukuai o ka poi ilalo, aka i ka manawa ana i hoopau ai i kela oihana, ma ke ano laula, a hoolilo aku i kana mau kalo i na Pake, ua holo kaokoa aku ka mana o kela oihana iloko o na Pake, apuni keia Teritore, me ia ike o lakou, ua mala’ela’e ke alahele; i hoopii hou ia ae a@ ke kumukuai o ka poi, elike me ia e kuaiia nei i keia mau la.
Ua nui keia pilikia o na kanaka Hawaii, he pilikia hoi e hiki ole ai ke alo ae, koe wale no ke kulou ana aku imua o na Pake kuai poi, a uku aku i ke kumukuai a na Pake e kau mai ai no ka paona: ma keia mea nae e loaa ai he mau haawina a’o maikai loa ia kakou na kanaka Hawaii, ua lilo na hana hoohemahema, a hoopalaieha i ka oihana mahiai kalo, i mea no kakou e auwe ai i ka pilikia i keia la, a o na pomaikai i manaoi no ko kakou poe kanaka mahiai, o na Pake ke ohi nei ia pomaikai me ka maalahi loa.
Ua ike na Pake iloko o ka oihana kuai poi ma keia kulanakauhale, aole he alahele e hiki ai ia lakou ke ohi i kekahi pomaikai nui ma kela oihana o ke kipaku wale no ia Kumalae mai ka hana kuai poi aku, noolaila me ia manao paa, i minamina ole ai lakou, i ka uku ana aku i kekahi huina dala mahuahua no ka lilo mai o na kalo a Kumalae ia lakou: a hui pu iho no hoi me ko Kumalae puni wale ana aku i kela maunu hoowalewale, me ke ku ole maluna o ke kahua ana i kukulu ai i kinohi, e lilo i hoa paonioni no na Pake, ua lanakila maoli lakou i keia la, e hiki ole ai ia kakou ke alo ae mai keia pilikia mai.
Aole he alahele e hiki ai ia kakou ke kaawale mai ka auamo ana i keia ko’iko’i i kau iho maluna o ka poi, a malia e oi loa aku ana paha ka pipii ma keia mua aku; koe wale no ina e lokahi ana na Hawaii apau loa, aole e kuai poi no hookahi mahina ka haahaa; e ike aku auanei kakou e wikiwiki ana ua poe Pake nei e hoemi iho i ke kumukuai o ka poi, i ole ai lakou e poho! A i loaa ole kela manao lokahi, e mau ana no ko na Pake ku ana mai, me ka noke mai i ka akaaka ia kakou.
Ua like no ka i’a me ka poi, eia no kela oihana kuai i’a i na Pake, a ke mau nei no ka pipii o ke kumukuai o ka i’a : o ke alahele wale no e emi mai ai ke kumukuai, o ia ko na Hawaii kuai ole i ka i’a no kekahi mau pule, e ike aku no auanei kakou e emi loa mai ana ke kumukuai o ka i’a.
He hana maalahi loa ke kamaikio ana ae, e lalau hou aku na Hawaii i keia oihana a paa mai iloko o ko lakou mau lima, no ka hoopakele ana ae ia kakou, ma kahi nae o ka kooko ana aku, he hana pohihihi, loa ka hiki ana e holomua, a oki loa aku hoi ka oili mai o kekahi mau hopena e hauoli ai.
HE MAU HOKAKA POLOLEI
Eia o Mr. James L. Holt, kekahi o na kanaka opio Hawaii, ke kono mai nei i na Hawaii, ke komo pu aku me ia, ma ke kukulu ana ae i kekahi oihana kalepa, mai na meaai, ka lole, ke kamaa, ame kekahi mau waiwai kalepa e ae.
He mau hoakaka oiaio kana i hoopukaia aku maloko o ke Kuokoa nei, a e puka aku nei no hoi ma keia helu, no ko kakou lilo ana na Hawaii, i poe hoowaiwai aku i na lahui e; oiai nae, ina he oihana kalepa waiwai ponoi kekahi a na Hawaii e hoohana ana no lakou iho, e kuai pololei ana hoi i na waiwai mai na Hawaii aku, aole loa he kanalua iki, no ka holo pololei o kela mau pomaikai i na Hawaii.
I ka nana aku, aia ka makee iloko o Mr. Holt e hookau ae ia kakou Hawaii ma ke kulana like me na lahui e, ma ka oihana kalepa, aole keia he hana paakiki, i hakalia wale no i ka lokahi mai o na Hawaii apau, ua hiki loa ka hui kalepa ke ku a hoonee koke aku i na hana apau imua, me ko kakou kanalua ole, no ka ohi i’o i ka pomaikai o kela oihana.
Ma na mea oiaio i hoomaopopoia iloko o ka Hui Malama a Hoahu Dala o na Hawaii e ku nei keia manawa, he ahahui hoi i komo nui aku ai na kanaka Hawaii, ua hoopalaleha maoli no na Hawaii i ka hooko ana i na kumu hoopaa a lakou i hana ai me ka hui, ma ka hoomau ole ana i ka uku ana i ko lakou mau mahele i lawe ai, a ma ka uku ole ana i ko lakou mau moraki. Pehea la e hiki ai ke holomua kekahi hui o keia ano, ina iho la pela na lala e hoohemahema ai, a e makee ole ai i ka pono o ka ahahui a lakou i kukulu ponoi ae ai, no ko lakou pomaikai ponoi iho?
Nuhou Kuloko
Ua pii hou ae nei ka kumukuai o ka poi i keia manawa a ke kuaiia nei ma ka umi kenaka no ka paona.
Ua malemakeia na lala apau o ka Ahahui Kokua a Hookuonoono o na Wahine Oiwi e hele ae i ka pule ma ka luakini o Kawaiahao ma keia Sabati iho, Mei 22, me ka aahu piha ame na lei.
O kau haina nane Maile Laulii e J.M.K. ka Ohu Nihi Pali o ka Ua Haao, no ka nana a Z.P. Kawikaumaiikamakaokaopua, ua hu mai la i kula, a pela pu no hoi me kau haina e D.H. Kamanapunionalani.
Ua hoopaneeia aku la ka manawa e noho mai ai o ka Aha Euanelio Paeaina ma Haili, Hilo, Hawaii, mai ka la 30 o ka mahina ae nei o Iune, a i ka la 7 aku o ka mahina o Iulai.
No ka loaa ole o na wahi kaawale o ka nupepa i keia pule, i hoopaneeia ai ka hoopuka ana aku o kekahi mau palapala a na makamaka, ahiki i keia pule ae.
Ma ka hapalua o ka hora ekahi o keia auwina la, e noho ae ai ke kiure kiekie o ke Teritore maloko o ka hale hookolokolo, mahope o ka hoopanee ana no kekahi mau la ae nei i hala.
Ma ka Poakahi iho nei ka la hope loa e uku ai i na auhau, me ka ukupanee ole, o ka poe i uku ole i ko lakou mau auhau, e kakiia aku ana lakou he umi pakeneka paku’i iho no ke dala.
Ma na mea e hoomaopopoia aku nei, e hoea mai ana i ka wa e pau ai ka olohani o na kanaka uniona ma Kapalakiko, e hoomau mai ai na mokuahi i ka holo ana ma ko lakou mau manawa maamau me ka pilikia ole.
Eia no ka ninau kiaaina ke hamau loa mai nei iloko o keia mau la, aka nae ke oiliili mai nei nae kekahi mau lono, o Mr. Farrington, ke pii ae ana ma kela kulana, na keia mua aku nae e hoike mai i ka mea oiaio.
Mauka ae nei o ke Kula Kaikamahine o Kamehameha, ma ka po o keia Poaono, Mei 21, e malamaia ae ai ka ahamele a na haumana mua loa i hemo o kela kula, no ka pomaikai o ka waihona kukulu home i hoolalaia e kukulu ma keia mua aku.
Mahope o ka lawe aihueia ana no na la ewalu ae nei i hala, i loaa aku ai ke kaa otomobile o Kauka Cooper, ma kahi he eha mile mai ke alanui aupuni ae ma Punaluu, Koolau. Mamua ae o ka Hale Memoriala ka aihueia ana aku o kela kaa otomobile.
Ma ke Sabati aku la i hala i hoea mai ai ka Lunakiai Joseph N. Uahinui o Molokai no ke kulanakauhale nei, a ma ka Mikahala no o ka Poalua mai i huli hoi aku ai oia no kona home ma Kaunakakai, Molokai. He o ia mau ka maikai o ke ola kino o ua lunakiai nei.
O ka hana nui a ke komisina hoonaauao ma na halawai i malamaia i na la aku la i hala, o ia no na mea e pili ana i na kumupale a Mr. Edgar Wood, o ke lula a’o kumu, ame William McCluskey o Lihue, Kauai, me ka loaa ole o ka olelo hooholo i ke komisina, no ka mea e hana aku ai no kela mau kumukula, ma ka Poakolu aku nei i hala.
No ke komo pu ana aku ma ka halawai haipule makahiki a ka Ahahui o na Oiwi Wahine, maloko o ka Luakini o Kawaiahao, ma keia Sabati iho, ua makemakeia na lala apau o ka Hui Kokua a Hookuonoono o na Oiwi Hawaii o na Kane, e hele mai i ka pule, ma ka luakini i oleloia, ma ka hora 10 o ke kakaahiaka.
Mauka ae nei o Kapalama, ma ka auwina la o ka Poakahi iho nei, i haawi ae ai o Mrs. James H. Hakuole ame Mrs. Wm. C. Kamakawiwoole, he paina hoomanao la hanau no ka lana mau keiki James Hakuole Opio ame Miss Violet Kamakawiwoole. Ua ai iho na hoaloha apau i hoea ae malaila a lawa i na mea i hoomakaukauia, me ke kalokaloia ana ae o kekahi mau olelo, no ke ola o na kama no laua ka la.
MAKE IA HOALOHA O HAWAII NEI.
I kulike ai me ka lono kelekalapa i hoea mai no Honolulu nei, ua haalele mai o Franklin K. Lane, ke kakauolelo mua o ke keena kalaiaina ma Wakinekona, ma Rochester, Minn., ma ka Poakolu nei, ka la 18 o keia mahina, mahope o kona loohia ana i ka ma’i no kekahi mau mahina lehulehu.
Ma na ninau apau e pili ana i ka pono o Hawaii nei, ua nanaia aku o Mr.Lane ma ke ano oia kekahi o na hoaloha i hooikaika no keia Teritore, a mamuli o kona maopopo i na hemahema i pili loa aku i keia Teritore, pela iho la i hiki ai iaia ke hooikaika mau i kekahi mau hooponopono ahaolelo ana no ka pono o Hawaii nei.
Nuhou Kuwaho
NEW YORK, Mei 1@--He aelike ka i kakauinoaia me ka hui kapilimoku o Nu Ioka no ke kapili ana i mokukaua na ka uwila e hoonee nona ka ikaika i like aku me ka ikaika o 20,000 lio no ka oihana kaua moana o Iapana, elike me ia i hoikeia ae e ke Kapena Yokura i keia la, ka lunahoomalu o ke komisina o ka oihana kaua moana. O ka aelike i kakauinoaia he hoike oiaio ia wahi a Kapena Yokura no ka manao maikai o Iapan ia Amerika “ko Iapana hoaloha oiaio a kokua hoi no na makahiki he 50 i hala.”
SAN FRANCISCO, Mei 17.—O ka hana o ka hookomo ana mai ianei i na limahana i komo ole i na hui uniona mai ka aoao Atelanika mai o Amerika a mai na awakumoku mai ma ke Kaikuono o Mekiko, ka i noonooia e ka ahahui a ka poe ona moku maanei, ina aole e hooponoponoia ana a pau ka olohani a na limahana o na moku maloko o na pule elua, elike me ka hoakaka a na luna nui i keia la.
(picture below)
KA PAU ANA O KA AILA I KE AHI
Hookahi kaukani kini aila mahu a oi i pau loa i ke ahi ma ka Poaha o ka pule i hala ma Kahakaaulana.
NA MARE.
August Kuewa ia Libbie Peter, Mei 7.
Jacob Kaumiumi ia Beke Pili, Mei 9.
Santos B. Castaneda ia Rose Kamaka, Mei 13.
John Kalulu ia Martha Kawailaahia, Mei 13.
Howard De Vanghan ia Nain Akiona, Mei 14.
NA HANAU.
Na Albert A. Hussey ame Katherine Gregory, he kaikamahine, Mei 11.
Na Henry Adams ame Amoy anin, he keikikane, Mei 11.
Na Wm. Karratti ame Louise Kealahou, he keikikane, Mei 14.
Na D. M. Keliiaa ame Abbie A. Piimoku, he kaikamahine, Mei 14.
Na Geo. Schutte ame Mary Kelepina, he keikikane, Mei 15.
Na Daniel Puu ame Annie Lohiau, he keikikane, Mei 16.
Na Rodney Burgess ame Emily P. Hulihee, he kaikamahine, Mei 16.
Na Mr. ame Mrs. H.K. Daniels, he kaikamahine, Mei 15.
Na Mr. ame Mrs. A.K. Akau, he keikikane, Apr. 24.
Na Mr. ame Mrs. D.M. Kupihea, he keikikane, Mar 19.
NA MAKE.
Malia K. Pekelo, ma ke alanui Kula, Mei 13.
Mary Halemano, ma ke alanui Long. Mei 14.
Julia Kealakahi, ma ke alanui Auld, Mei 14.
Rebecca Pae, ma ka Halena’i Moiwahine, Mei 14.
M.P. Burgess, ma ka Halema’i Moiwahine, Mei 16.
Kaimi M. Kuehu, ma ke alanui Mokauea, Mei 16.
S.W. Schutte, ma ke alanui Robello Mei 17.
David Pulauina, ma ke alanui Mokauea, Mei 16.
Sam N. Pumu, ma ka Halema’i Moiwahine, Mei 15.
Mary A. Punohu, ma ke alanui Waiakamilo, Mei 18.
HOPUIA HE WAHINE HAOLE NO KA HEWA PEPEHIKANAKA
Ma ka Poakolu o ka pule aku nei i hala, o paa ae ai he wahine haole, nona ka inoa o Mrs. Southard, i ka hopuia, malalo o na kauoha anai ka oihana makai mai o Los Angeles, no ke kumu hoopii, o ia no kona pepehi ana i kana mau kane mua eha a pau i ka make, pela hoi me kekhi keiki uuku ana me kana kane mua ame ke kaikaina o kela kane.
Aole e kala i koea mai ai keia wahine no Honolulu nei, me kana kane, he aliimoku no ka oihana kaua moana, a malalo ae nei o Puuloa kana hana.
Ma ka manawa i hopuia ae ai o kela wahine, he mau ioio elua ka i hoea aku imua ona, no ko laua makemake e lawelawe i ka hihia o kela wahine, ua hooole loa mai oia i ka laua noi, a mamuli no o kona manao ponoi, ua ae aku oi me ka manao maikao, a ke kakaliia aku nei o ka hoea mai o kekahi mea mai Amerika mai me na palapal pili kanawai kupono, o kona hoihoiia aku no ia no Amerika e hookolokoloia mai ai.
HE HOOMAIKAI.
Ke haawi aku nei ka ohana o Mrs. Kaimi Mahiai Kuehu i ka lakou koe maikai piha i na makamaka ame na hoaloha i komo pu mai e kumakena pu me lakou no ka lakou mea aloha o haalele mai i keia loa ana a i haawi mai hoi i na makana pua no ka hoohiwahiwa ana iho i ke kino wailua o ka mea i haalele mai la i keia ola honua ana.
WAAPA LAWAI’A NO KE KUAI
Eia ma Kakaako e waiho nei he waapa lawai’a ame na lako apau e pili ana i ka waapa no ke kuai aku. He waapa nui a kupono maoli no ka oihana lawai’a, me ka mikini i lawa maoli ka hoonee ana me ka ikaika, ina no ka makemake e hele ma kahi loihi. Ua komo pu ma keia hoolilo ana kekahi mau upena lawai’a.
Ina no ka makemake e ike maka i ka waapa, a i ole ia, i kahi paha e waiho nei o keoa waapa, e ninau ia Mrs.Panako Ivy Lawelawe ma kona wahi noho ma ka helu 766 Alanui Hema,Honolulu, Oahu.
He oluolu ke kumukuai, a pele no me na kuka’i olelo ana. E wiki. Na ka oioi mua no ka loaa.
6452-Mei 20,27; Iune 3,10.
KA HALEKUAI O NA HAWAII ME KA LEHULEHU
I NA MAKUAHINE O KA HOME, Aloha Oukou:
Ke kono aku nei ka HALEKUAI O NA HAWAII ME KA LEHULEH apau, e naue mai a maka’ika’i i ko makou halekuai measi o na ano apau ma ka Ala Makeke, malaila no e loaa ai ka oukou mau mea apau i makemake no ka home me ke kumukuai makepono mamua o ko oukou kuni ana aku m na lahui e mai.
Kumukuai o ka Makou Halekuai
Kopaa helu 1, 11lb no …. $1.00 Kopaa helu 2, 13lb no …. $1.0
Laikini helu 1, 15lb no ….. 1.00 Kopaa helu 3, 15lb no ….. 1.0
Laiki helu 2, 17lb no …….. 1.00 Kini pipi, 1lb no …………. .2
Eke palaoa helu 1, 49lb no … 2.50 Kini waiu, 2 no …………….. .2
Eke palaoa helu 1, 9 ¾ lb no.. .65 Kini waiu, 4 no …………….. .2
Palena ono helu 1, 5lb no …… 1.00 Kini kamano, 2 no ……….. .2
Waiubata helu 1, 1lb no …….. .50 Kini sardine, 3 no ………… .2
Waiubata Nu Kilana, 1lb no ….. .60 Kini jams, 3 no ………….. .@
Huamoa, 1 kakini no …………….. .35 Kini ohia, 4 no ………….. .2
Huamoa Hawaii, 1 kakini no … .75 Kini Crisco, 1lb no ……. .2
Opelu maloo, 40 no ……. .75 Kini Crisco, 1 ½ lb no …. .4
Opelu maloo nunui, 3 no …. .25 Kini Crisco, 3lb no ……… .7
Hee maloo, 1lb no …………… .75 Kini Crisco, 6 lb no …….. 1.3
Amaama maloo, 3 no ………. .25 Kini Aila Puaa, 2lb no …. .4
Akule maloo, 3 no ……………. .25 Kini Aila Puaa, 4lb no …… .7
King salmon, 1lb no ………… .25 Kini Aila Puaa, 8lb no ….. 1.6
Puaa paakai, 1lb no ………… .35 Kini Aila Mahu no ………… 1.6
Pipi paakai, 1lb no ………….. .25 Kini Aila, Pahu 2 no ……… 3.2
Uala Kahiki, 1lb no ………….. .3 ½ Kini Waiu Kia, 1 no ………. .2
Uala Hawaii, 1lb no ………… .03 Kini Apricots, 2lb no …… .2
Akaakai Haole, 1 lb no …….. .02 Kini Peaches, 2lb no …… .2
Alani nunui, 1 kakini no ……… .50 Kini Pears, 2lb no ……….. .3
Lemi nunui, 1 kakini no ……… .25 Kini Prunes, 2 ½ lb no….. .3
Apala maikai, 1lb no ………….. .15 Kini Prunes, 5lb no …….. 1.2
Poi a na Pake, 12lb no ………. 1.00 Kini Pork & Beans, 2 no ….. .1
Puaa Hame, 7 ½ lb no ……… 2.00 Kini Kupa ono, 1 no …………. .1
Puaa bacon, 1lb no ………….. .45 Omole Kama, 1 no …………… .2
He nui wale aku na meaai e hoolako ai i ko oukou home ma ke kumukuamakepono loa, e loaa ai ia oukou, ke naue mai oikou ma keia makeke hou AALA i lako i ka i’a hou, he kaa pu ko makou e ho’iho’i ai i ka oukou ukana a kauhale me ko oukou luhi ole. Kokua na lahui e ia lakou iho. Pehea na Hawaii?
HE KAUOHA ANO NUI.
KA AHAHUI MALAMA AME HOAIE DALA O NA HAWAII, LTD.
Ke haawiia aku nei he 6 mahina ma keia la aku, no na lala apau i uku piha ole mai i ko lakou mau kea, e hoopiha koke mai me ke kali ole. He nui na lala i haule hope loa ma ka uku ana ina aole e hanaia mai ana keia hana alaila e poho ana na lala, a e lawe ana ka hui i na dala i hookomoia ma elike me ke koi ana a na kanawai a ka hui. O ka poe i uku mua i ko lakou mau uku mahina, a e hoomau nei, aole no lakou keia hoolaha. Nolaila, e ma kaala mai na lala haule hope. O na moraki apau loa i uku ole ia mai, e makaala mai ka poe no lakou na moraki, o kudalaia aku auanei e ka hui. Ke hoohemahema loa nei kekahi poe.
Ke kauohaia aku nei ma lala apau o ka hui, e hoouna mai i ko lukou wahi noho ame ka haleleka i hiki ai i ka hu@ ke kakau aku ia lakou. O ka hapanui ke kakau aku ia lakou. O ka hapanui o ma lala, aole i maopopo ko lakou wahi noho, aole i maopopo i ka hui. Hoo una mai i keia ike i ka hui ma ka pahu haleleka i hoikeia malalo iho.
Wehe Hou Ia na Koa i Koe.
Mai keia la aku, ke hoohemo hou ia aku nei na kea o ka hui i koe i na lala ame ka poe e makemake ana. Ua makemakeia na lala kahiko e lawe aku i keia mau kea i koe ina e hiki. Ua makemake ka hui e loaa ka huina o $50,000.00 maluaa iho o na mea i loaa elike me ia i hoikeia ae la ma ka ho ike maluna. O ka poe i kauoha mai i mau kea hou, o ko oukou manawa keia, oiai ke pau loa aku nei na kea i ka lilo.
O ka uku o ke kea hookahi, $100.00 ma ka uku piha wale no.
Mai kali i ke noi ana mai i na palapala noi i ka hui.
KA AHAHUI MALAMA AME HOAIE DALA O NA HAWAII, LTD.
P.O. Box 550, Honolulu, T.H.
KA AHAHUI MALAMA AME HOAIE DALA O NA HAWAII I KAUPALENAIA
He hoike no ka manawa e pau ana Maraki 30, 1921.
Na moraki ame na noka ….. $5,797.00
Ola o ke dala ……………………. 1,111.41
Noka ma ka baanko ……………………………… $1,400.00
Noka ma ka hako ………………………………… 2,400.00
Na dala ma ka banako ………837.15
Na kea i nkuia ……………………………………… 20,121.0@
Na lilo ………………………..31.79
Na pono hale ……………. 355.65
Hoahu no 5 makahiki ……………………………… 209.00
Ke oia i ukuia no ka noka ……………………….. 20.02
Inikua ……………………………… 20.00
Ukuia mai no ka moraki …………………………. 123.80
Na noka hou ame moraki …….757.05
Waiwai aina o ka hui …………. 15,167.40
Uku hoolimalima i komo mai …………………… 32.50
Hoolilo limahana ……………… 103.45
Na auhau …………………………. 110.25
Pooleka hana ………………… 15.00
_____________ _____________
Ka huina ……………………….. $24,306.15 $24306.15
Ka hookuku ana ma ka makahiki Jan. 17, 1917, $4,011.00; Dec,1917,$10,207.92; 1918, $17,783.40; 1919, $18,939.64; 1920, $23,827.68; Mar. 30, 1921, $24,306.15.
Ma keia mau huahelu e ikeia ai ke kulana holomua o ka Ahahui ahiki mai la i keia la. Ma ka la hope o Dec., 1920, i hoopukaia aku ai ka puka o ke dala no ia makahiki. O ka poe i uku piha mai i ko lakou mau kea, ua hiki no ia lakou ke unuhi aku i ka puka o ka lako mau dala, ma o ka hoike ana ae, ma ke kakau, i ka Puuku, D.S.K. Pahu, ma ka Honolulu Water Works,Honolulu. Ina aole e hoike ae, alaila e hoopaaia aku no ia puka ma ko lakou mau kea ma ka buke a ka hui.
KA AHAHUI MALAMA AME HOAIE DALA O NA HAWAII, LTD.
P.O. Box 550 Honolulu, T.H.