Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 20, 20 May 1921 — He Moolelo no LEOLA DALE a i ole Mai ke Kulana Nele a i ka Waiwai-Na Aloha Elua i ka Ipo Hookahi. [ARTICLE]

He Moolelo no LEOLA DALE a i ole Mai ke Kulana Nele a i ka Waiwai-Na Aloha Elua i ka Ipo Hookahi.

/ "Ma na ano apau kc īiana ihu, hc palapala uiaio loa keia, a iia loJiq pu ae nci no hoi kaua i ka pane a Mr. Kalaina. kekahi o. na hoike, i kukauinoa i keia palapala," wahi a Mr. Foda.- , No kela hpakaka a ka loio aoo. nui iho la ka hanu o Pilipo. "Ina he palapala apuka keia i lunaia, alaila owai ka mea nana i hana i keia palapala?" i pono ninau wale mai ai 110 o Mr. Foda.< ; "Aole he mea e ae, nana e liana i kekahi palapala apuka, ow.au wale no, ina hoi ua apukaia kena palapaU. no ka mea owau ka mea i hoopomaikaiia ma kena palapala, aole he kohu iki o |cekahi mea i kuleana ole i na waiiwai e hana ai i palapala kolohe." "(Ja pololei loa kena mau hoakaka au e Pilipo, aka nae. aol'e loa he wahi manao hoohuoi iki iloko o'u,!e aa ana oe e lawelawe !i kekahi hana hoohaahaa i kou kulana, a imi aku paha i kou waiwai, n?a ke ano epa a kolohe." "Me kā mahalo a nui ia oe e Mr. Foda, no kou hilinai ana mai malun.a o'ti, a o ka'u kauoha wale 110 ia oe e Mr. Foda, e laweia kena palapala imua o ka lunakanawai 110 ka hooiaio ana, a e lawelaweia hoi na hana apau, e kanalua ole ia iho ai ka pololei ame ka oiaio maoli o ka palapala i lianaia." "Ae, o ka'hopena aku ana ia o keia palapala .aka he hōokah.i. nae a'ii mea aloha, o ia no kela kaikamahine opio: ■ua ahona ku'.u waiho malie loa ana i.aia, me ka l'awe ole mai 110 ke kakelii nei. no ka mea e oi aku ana ke kaumaha ame ka_ (īhaeha e lo.aa 'iaia. 'ke'hoea mai i ka manawa e hoonele loa ia aku ai oia, i na waiwai apau ana e hauoli nei i keia la." "Aole loa he pom» e loaa aku k.a loho. ia Leola, e j)ili ana no J*eia mea, ahiki i ka hookoia ana o ka mare mawaena 0 maua. Mamua ae o kela manawa. e hunakele loa ia keia palapala e pono ai. Ma ka'la a'u e lawe mai ai ia Leola i wahine marc na'u. e holo aku no na waiwai apau loa ana e paa nei i keia wa. maluna ona; e inau aku kona noho ana he haku no keia kakela." "Ke ike aku la .au i ka nui makee niaoli iloko ou e Pilipo no Leoia. a i mea nae e hookoia ai kou niau iini apau, e hooko koke ia ka mare mawaena o olua, me ka hoohakalia hou ole aku. MOKUNA XL. iki, iho ka ono e ka inakamaka heluhelu, *ua poina loa iuai uei paha oe no Kikila ame Leola. ina pela e kiei iki Uoi.kaua i ua mau opio nei. M,a .Uuli, hoi aiia aku a Leola noloko kona nimi. inaho}Te iho o ka haalele ana aku ia Mr. Oaika ma ka hale malalo, he 'elua mau ninau ano nui uana i hoopoluluhi i kona noonoe) no, n.a h'ora o kel'a po. ahiki walo tio i koua hoi ana e hiamoOi oia keia: "lllea la o Kikila i hele aku ai? F hoi hou mai: ana anei oia?" Ma kela hoi ana aku hoi a Mrs. TibeU no kona hal« iiKi : ka aina haiiai holoholona, «o haawi aku oia.i ke kauoha 1 mau kauw.a lehvilehu e hele e huli ia Kikila, ina nei no ka loaa aku o ua kanaka opio nei, alaila ua makemake o L6ola c.ike.iaia. Ua-hele aku n.a elele i hoounaia ma kela anie keia wahi, 110 kekahi mftu hora loihi. o ka lakou pane. mahope iho o ka hūli hoi nna mai, o ia nele, aole he wahi moali maopopo iki ia lakou o kahi i liala aku ai o Mr. Kinikele. He hookahi nae kanaka i ike i ua o Kikila e holo pololei ana no ke kulanakauhale o Ladaua, a ua hoihoiia mai kona lio. e kela kanaka, he mea kalewa huaai o ka, huli hoi ana mai me kona kaa 110 Lome. Aole he mea hiki i ke'a kanaka ke hoakaka ae, koe wale no kona olelo ana mai, he nanaina kaumaha ko Kikila ana o ka ike an.a. aole no hoi he kamailio wale aku o Kikila, ina paha e hoi hou mai aua oia. aole paha. lle hookahi rt'ae mea nana i hoolana mai i ko Mrs. Tibeta manao, o ia no ka lawe ole ana o Kikila i kona- mau ukana, nolaila ua inaopopo loa, i kela wahme,ve hoea mai ana no ka la a na kanaka opio nei e liuli hoi hou aku ai i ka aina hanai holo» holona, 'no k'e kii ana i kona mau ukana, ana i haalele aku ai iloko o kona pupuahulu loa. i ka haalele i ka aina hanai holoholona. No ka hiki pono ole ia Leola ke hiamoe ma kela po. i hakalia no a ala ae kona hiamoe n,ia kekahi kakahiaka mai. o kona komo awi\Vi iho la 110 ia i kona lole, no ka manao no e" hookaatvale i,aia iho mai ke kakela aku, kahi ana i makemake ole ai e ike ia Mr. Foda, a ia Pilipo paha. • He elua mau manawa a Pilipo Daika i hoouna aku ai i ke kauwa, ma kela kakahiaka, no ka ae niai o Leola, e lo<aa he manawa 110 laua e kamailio pu ai, aole nae he wahi mea £. maliu mai o ua kaikamahine nei.

O Mr. Fotla 110 hoi kekahi i kauoha aku, ina o ke kauwa la. ua makemake loa oia e iho mai no ka hale malalo no ke kamailio ana, maluna o kekahi ki\mviha\rA ano nui loa, ua like pu 110 ka uahoa o ua kaikamahine nei, mamuli o kona manaoio, aole he hana nui e ae ā Ktr. Foda i makemake ai e ike iaia. aka no ke koi ana mai no ia iaia nei. e ae aku < lilo oia i wahine marc na Pilipo Daika. Me kona kahea ole aku ia Mele, kana kaikamahine laAvelawe e kokua mai-i ka hookomo ana i kona lole, o ka awiwi iho la no ia o ua o a i kona makaukau ana, kau ae la i kekahi kihei hoopumehana maluna o kona niau poohiwi, o. kōna iho malie mai la no ia, me na kaina waw4e palanehe loa, a haule ana i ka hale malalo me kona ike ole ia mai, a oiai ua maopopo iaia, aia o Pilipo ma ke keena hookipa kahi i noho ai. o kn oili aku la no ia o ua o Leola ma kekahi wahi puka uuku. ma ka aoao o ke kakela, a iloko. o na sekona helu wale 110, oili aku 1a oia iwaho o ke kahua manienie. O ka nrea kupaianaha nae, i kela oili ana aku a ua o Leola, o ka manawā hookahi 110 ia i hoea mai ai o Mrs. Tiheta. e hookokoke mai ana i kela puka ana i hemo aku ai i\Vaho. a halawai ae la ua mau hoaloha nei, me ke kaā e ana tna ka aoao o Mrs.*Tibet,i ka ninau ana mai: ';Ea, heaha Imu hana nui e Miss Leola owaho nei o keia manawa kakahiaka?" Aōhe » Leok: pano- pololei aku 110 kela ninau a Mrs. Tibeta, oiai aia r..le no kana hoonoo i kahi e loa, a o ia kana o ka ninau ana aku: "Ua loaa anei ia oe?" <f Aole e kun Miss Leo!;i, M wahi a M*rs. Tibcta i pane mai ai me ka luliluli ana ae ho hoi o kona poo. "Aole o'u k'analua iki no kona lpaa ia leaua ma keia mua aku, 110 ka mea aoie oleakou.wale no ka poe e huli nei iaia, aka he poe

| okoa ac no kekalii. Ile keonimapa malihini ka i hoea a | nei iio ka aina hanai holoholona i kei« kakahiaka ntii. .1 < : ka'u ia i hele mai la e hoiko akn ia oe. e pill ana nona, i l)nl/ i . wale ia mai nei no e a'u, a halawai pu iho la kaua. me Vo'i 6 ! lioomaha ole." ! "I hele mai anei kela keonimana malilut»i m» ka ru ui | ana ia Mr. Kinikele?" - i "Ae, o kaua haua» nu» ia oka hoea ana mai. a i kuu ma : ! nawa i hoike aku ai iaia, ua haaiele mai o Mr. Kinikele, f i ka noho hana ana ma ka aina hanai holo|to|ona, ua h»>tk ! koke m.ai kona helehelena i ka pil*a kahah». me ke k.uv maha pu." ? ka hoi kou kumu o ka hoouna ole ana mai i kel. keonimana e hele mai e ike ia'u?" wahi a Leola me ka j okalakala. ;, "Ua kamailio aku no au iaia pela. aka luliluli wale a< L no kona poo, me ka olelo ana mai o Mr. Kiaikele kana inei: i makemake loa ai e ike, o kona kah* aku la no ia hele. m" ! ka hoolohe hou ole mai i ka'u mau olelo." N Mahea oia \ hele aku ai, mahope iho o ka lualele i'nai ia oe? Ke makemake loa nei e loia aku kela ku naka ia'u." 1 "Ua hele pololei aku oia no kahi i ku ai o ka hale wili'Mn a ina e hele ana oe e huli i kela keonimana ea, owau kekaii e pu aku me oe, aole pono o kou hde hookahi ana." "Aole, owau hookahi wale no ke hele. a e hoi pololei U'v no ka aina hanai holoholona. O ka niea pololei maoli. aoh oe e haalele i ka hale, malia o hoi ae o Kikila, aole oe, a liK i hana nui ka huli liou ana aku iaia! Ina e hoi mai ana >>n e lawe pololei mai iaia imua o kuu alo, a e hookuu nu oe e hele hookahi ae au e huli i kela keonimana malihini.' o ka haalele iho la no ia o Leola ia Mrs. Tibeta ma ke *U hele e hoea aku ai no ke kahawai. • Oiai hoi e huli ana ka poe ma Lome no Kikila, a oiai auli loa.he walii mea maopopo iaia. no kona pono, aole he han n e ae a ua kanaka nei, o ka imi wale aku no i na mea e kaa wale aku ai na hana hapala walē a.kona enemi mai iai. aku. Ke hoomanao nei no oe e ka makamaka lieluhelu i kei. halawai pu ana o KikiU me Miss Cicile; i ka haalHe au,i iho o Kikila i kela kaikamahine opio, kamoe pololei aku 1 konn'alahele no l..aflana, me konn h(K>mau i ka liele an. ma ke alanui, ahik? i kona halawai kino ana me kekahi o n;: kanaka mahiai o l.ome, alaila haawi aku la i ka lio i kel,l kanaka me ke knuohn ana aku iaia e hoihOi pololei a ho<, ( komo aku maloko o ka halelio ma Lome. ( Ma kela wahi akn i liele wawae ai o Kikila. aka nae i k;i ulu ana inai o ka po. o ke pelu hou mai la no in o ua kanak ( opio nei' no hope o Lome, me ka lioi pololei anA no ka hah wiiiwai. Ua hele a na hora o ke hoea aku la o Kikilw nu ka hale kahiko, o kela no hoi kekahi po liu'ihu'i loa, m»«ail.pupuu wale iho'la no oi.a ma kekahi kuono, no ka hooH .l; ana. aia ka pono o ke ao ae. Hoko nae o ka hu'ihu'i o ka po, pela hoi ke kaumah i . ] kona noonoo. o ka mea nana i hoopunieham mai iaia, a , hoomama mai hoi i kona noonoo', o ia no kona manno nn e ike hou aku ia v Leola, ke kaikamahine a kona puuwai ,aloha ai. . ( Aole kela wahi i kupono no Kikila e hooluolu ai, aka nar aole kela g ka intla 1c»;i o kona hoea ana ma na wahi elik'me in, aka he oi nku ke ino o kekahi mau wahi ana i hū» moe ai i ka nahelehele. a he mau manawa no hoi ana i h< i, aku ai e liiamoe, me ke komo ai ole maloko o kona opu. i Me kela hoomannwanui i ka pupūe i ke anu o Kikii t - nolio ni. aliiki i ka lulumi ana mai u makeliiam'."'. «. i kona lilo aku la no ia, a hoopoina ae la i kona kukin;i r 4fcu kai ole apau, n i kona puoho ann ne. eia ka ua kiekie ka la liuna: Ku ino ne 1n o Kikila ilunn, nte ka nana ana aku i ke kakela ,no ke ;\kr no keia e ike aku. ina ]>aha e n>aal<; ae ana o Le'ola ma kalii e hiki ai iaia ke ike aku, a i ka hala ana o kekahi mau minuke o kona ku malie ,ana pela. 0 kona haalele aku la no ia i kona wāhi e noho ana, a ihe mai la no ka lvnle malalo, no ka holoi ana i kona mau maka, Ua kuai no oia i kekahi mau apana palāoa, nie ka puau hame, ma lee ahiahi mamua aku, oiai oia ma ke alahele w Laelana. nialoko o kekahi o na hale inukope liilii, ma Lome a hoomanao ae la kn loaa o ko ia nei ;iina kakahiaka. I kona holoi ana i nn maka ame na lima a mohala maikaī ae 1a kana nana ana, o kona hoi hou ae 1a no ia n«» kela wahi mua ana i hiamoe ai ma ka po mamUa aku, tne ka hoi ana aku a noho iho la ma ka puka aniani, alaila hooniaka iho la e ai i kona aina kakahiaka; me ka haupu ole ae, aia nā kauwa lehulehu ke huli mai 1a iaia. a ua m r kaukau hoi o Leola e hookipa aku iaia, elike me na 1a i kaahope aku. Mai kela piika aniani aku a Kikila e noho la, ua hiki loa iaia ke ike aku i ka aoao hema a*nie ka aoao komohana o ke kakela. me ka hakilo pono ana. o kona ike aku i ka poe e hele nku ana i ke kakela. a e oili mai ann mailaila mai. lain ma kela wahi. ua ike oia ia Mrs. Tibeta i ka h«l<» ana aku no ke kakeln, ua ike pu aku no hoi oia i k.a 1.010 holo mai o Mr. Foda mawaho o ua kakela nei. me miinamu liilii ana iho nae o ua o Kikila: * "Aole aku la no hoi e nele ka hoikeia aku o ka lohe ia M \ I r oda. no ka hoopalauia ana o Leola me kela kanaka ino lapuwale!" Ua ike pu aku oia i ka holo ana aku o iee kaa o Pilipo a ku iho la mamiia o ke*4takela me ke komo ana aku iioko. aka no Leola nae, aole ona wahi mea a ike aku, oiai na<». oia hookahi wnle no ka iini nui a kona puuwai e nolv> aku ana, o ka ike aku i kela kaikamahine opio. "He ekolu mau ninau iiui a'u e kuekaa aku ana." i namu namu hou ae ai ua o Kikila. Oka mua. owai ka mea naiu 1 kakau i kela mau leka kolohe. O ka lua, owai ka i holo mahuka pu me Pole Madena, a o ke kolu. owai keL wahine i kapa iaia iho ma ka inoa o Mrs. Kamaki o dana?" No ka o ua o K*ikila I ke kakali o ka ike hlii aku i ka helehelena o Leola, haalele okoa aku la oia i ka papahele ekahi o ka halē wiliwai. a iho mai la no ka nana pono ana i ka huilawai, me ka leīia mau ana aku no nae o kana nana ana i ke kakeln. Ma na -ano apau, he o ia mau ka maikai o kela Imila. ina nei no ka loaa o ka wai, a i ole me ka mahu paha e hoohanaia ai. he maalahi loa ka nin?u ana o kela liuila. No ka hoopau manawa wale ana no nae, kii aku la oi« e hookaa i ka huila, a mamuli o kona ikaika niaoii. i on ae ai ua huila nei, mfc he mea la, e huhu mai ana iaia nei i ka hoonioni i ka hiamoe ua ninea. Aia ua o Kikila ke apa wale 1a no, e aho hoi ia, mamua o kona noho malie ana elilo ai kona mau noonoo uluah? wa i mea hoopilikia loa mai iaili. • Oiai nae o Kikila ma kela mau hana, o ka wa ia a Le»i» e hele mai la no ka hale wiliwai, no ka huli aiū i ke kAna ka malihini, Iloko o keln manawa. ke pa mai la kekahi wahi oania makani, a ke hakumakuma mai 1H t»a ao o ka lani, * h«>ikf mai ana, no kekahi īno h hoea mai. aole nae he noonoo lae o Leola no ia mea, aia wale no kona noonoo. no j kanaka m.alihini, malia ina no ka loaa aku i'aia. e hiki ; paha i ua kanaka nei ke hoakaka mai i kekahi mea i ■ ana no Kikila. i Aia hoi ma kekahi aoao mai oka hale wiliwai, ke I mai la o Mr. Kalaina no ka luāwai Khokl'o. He hana | mau na Kalairta ka hele anā no kefe īuā\Vaj. a no ka hi'e ! wiliwai no hoi, i ka ona anne ka manawa ona i o ka hapanui nae o kona wa'ik* iWāu ia ma kela wahi, o j kona wa e inu nui ai i ka ra | (Aole i piu .)