Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 23, 10 June 1921 — KE ANAINA HOOMANAO NO KAMEHAMEHA MA KAWAIAHAO [ARTICLE]

KE ANAINA HOOMANAO NO KAMEHAMEHA MA KAWAIAHAO

Maluua o na mea e pili āna i ke ola aua. o Kamehameha, ka Na'i Aupuni, li.-i moi e rula ana maluna 6 ka paemokii o Hawaii mamua uku o ka hoea ana niai o na kumu inikauele i 'Ilawaii nei, ,i o ka moi hoi e iioho inana āna inaluna o na mokupuni ho o Hawaii ma ka manawa a VanekOuva, ke kanaka Pelekane kaapuni houua, i halawai ai me ia a lioike aku i ko kej aupuni o Pelekane kulaua nui ko'i a ua loaa aku hoi ia Vanekouva k<» Kamehameha apono ana no ka hooImi ana aku i ka paeaina Hawaii mc s I'elekaiio, ke kahua c> ka Rev. Akaiko Akana haiolelo o ka'haawi aua mai 'ka awai niai o Kawaiahao ma ke kakahi;ika Sabati nei, imua o na Jala o īm ahahui Hawaii like ole i akoakoa aku n(i ka hoohauohano aua i ka moi kiekie a koa loa o na Hawaii apau. M'il.ilo o na hooponopouo ana a ka Ahaluii Kainehameha i noho pooia e ke Ki ikialii J. . K. yKalariianaole, ,a oiai oia aia ma Amerika, ua kaa inalalo o !,a B. N. Kahalepuna, ka per(jsidena, ke alakai aine ka liooponopono ana i ka ahahui. O keia anaina hoomanao i inalamaia ai no Kamehameha ,e na ahahui Hawaii apau elike no ia ine na lialawai hoomanao e malamaia ai ma'nua ae o ka la II o lune i na makahiki' aku la i hala. 0 na ahahui Hawaii. i akoakoa ae oia" ke Kamehameha, Kaahumanu, Kalama. Kahaleonalii, ka Ahahui Mamakakaua, ka AhaMhi Kokua a na Mainakakaua o na keiki wale no, ame na Ahahui Oiwi. Malaila pu ae ke Kamaliiwahine Kalanianaole, ke ' poo o ka Ahahui Kalama, ame ke Kamaliiwaliine Kawananakoa, ke poo o kekahi mahele o ka Ahahui Kahaleonalii. Mawaho ae o keia mau ahahui ae la o ka Ahahui Kawaiahao Alumnae pu kekahi. Ma ka haiolelo i haawiia mai e ka Kev. Akaiko Akaua mai ka awai mai nia ka olelo Hawaii, jna na inea e pili aua i ko Kainehameha ola ana, he nui na mea waiwai e lilo ai i kumu~hoohalike no na Hawaii a lieia au hou e nana aku ai. Ma ikekahi hapa o ka Rev. Akana haiolelo ho alii puni paani o Kainehaineha. O kana man paani punaliele loa .oia ka niaika ana, ka heeholua ana, 3ra oo ihe, ka heenalu, ka hakoakoa ame ka uma, uo ka mea ua ike oia he mau paani ia e loaa ai iaia ka ikaika ma ke kino a he mau paani no hoi e waiwai ai nona ma ia mua akn. Aole ona niakeuiake i na paani e ae, e laa ke konane ame na paani i lik»i me ia, no ka uiea aolie haawi mni

o ia .mau ano paani iaia i ka. ikaika, he niau paani hoopau manawa i kona noonoo. He ali i nana mau aku ia imua no ka pono o kona lahui kanaka; hc kanaka makahehi wale ole aku i na alakai a kekahi poe-me kona haawi 010 i kekahi nianawa no kona-noonoo hohonu aiia maluna o ia mea. Hc alii kupaa o kana mea e ike ai he pono. Hc kanaka ikoa, aole ia mea ho īnaka'u iloko ona. Ua haawi mua ia o Hawaii nei e Kamehamelia ia Pelekane ina o kekahi aelike la i hanaia, ine ia 'a Mr. Akana o kā heluhelu •ana 'inailoko mai o kekahi Buke, hoskahi wale no kumu o ka lilo ole • ana ihāmuli no ia o ka holopono ole o ia hana una ina eia o Ilawaii nei malalo o ka Pelekane rula a iioomalu an& i keia la. Iva Hui a lehulehū na mayao paipai -mai ia Mr. Akna inai e hooni, afia i na' man'uo o na opio ame na lala apau o na ahahui i akoakoa ma ia la e hahai aku mahope o na meheu o Kamehameha. % L r a hookuuia na hana o ke anaina pule niahope o ke meleia ana o ke ' mele lahui Hawaii Ponoi ame ka pule liookuu mai ka awai mai. *