Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 23, 10 June 1921 — KA HOOKOHU KIAAINA O HAWAII NEI [ARTICLE]

KA HOOKOHU KIAAINA O HAWAII NEI

lloko o ke paonioui no ke kulana kiaaina o'Hawaii nei. iui hoouna aku ta ka Peresi(kha Harding i ka inoa o W allaee R. Farrington i ka aha senate » ka ahaolelo lahui, 110 ke apono ana mai i kona inoa. e lilo i kiaaina no keia teritore. Aia a aponoia mai kela inoa e"kd alxa senate, n'aila lilo i'o o Mr. Wallaee R. Farrington i kiaaina 110 llawaii nei; ina aole, alaila e konoia aku ana ka Peresidena e noonoo i inoa hou'a hoouna al:u i ka aha senate. Ma keia ano iho la» ua nana oleTa mai n.a kakoo a ka aoao Repubalika i haawi aku ai i kana moho, no kela kulana; a ua hooko ole ho.i ka Pere.sidena i kana me.a i kamailio ,mai ai i ke Komite Lahui Shingle, e hookohu wale no oia i ke kanaka a ka «ioao Repubalika'i kakoo ai; aka ūa wae ae oia ia Mr. FarHngtoli, ma ke ano hoalōha, aole hoi ma ke ano he moho' i kakoōia e ka aoao Repubalika kūloko. Ma kekahi olelo ana ae hoi, ua lawe kaokoa ae ka Percsidena Hardiitg-, i ka mana hookohu kiaama ilokp o kona linla, a hana mai la elike me kana i ike ai he pono, me ka nana ole mai i ka aoao kalaiaina Repubaiika kuloko. Ma ke ano kalaiaina, Jie puupuu ikaika 'keia i l-u'iia mai i ka aoao Repubalika kuloko, a ke Kuokoa nae e manaoio nei, aia he mau kuinu maikai na ka aoao o ka Peresidena llarding, o ka nana ■ le ana mai i ka aoao Repubalika kulbko, mamuli «.» ka hooko ole ia ana aku o ka aelike i hanaia ma-! waena ona ame ke komite lahui. Ma ka manawa a ke Komitc Lahui Sliingle o kct ike hope ana i ka Peresidena Harding, maluna 0 ka ninau kūiaina no Hawaii nei, ua hoike maoj «opo loa mai ka Peresidena, 110 ka hiki ole iaia ke liookohu mai i ka Elele Kalanianaole i kiaaina 1 , a ua paa hoi kona manao e haawi aku i kela hanohano..ia Mr. Farrington. I ka lohe ana o ke Komite Lahui Shingle i kcfa pane. ua hoike aku oia, aole loa e liaawi ana ka a<»ao Kepuhalika kuloko. i na kakoo ana i ka mea ;i ka Percsidena i niakeniake ai, 110 kela kumu, r.a kauoha maoli mai ka Peresidena ia Mr. Shinglc, e ht>i mai 110 Honoiulu nei, a hoouila aku i kr= inoa ,n kekahi kanak.i Repubalika i haawiia na kakoo lokalii ana a ka aoao kalaiaina ame .ka 1 uulu o k.a poe lawelawe oihana o keia kulana- \ «'iuhale, mahope ona.

Ua liuli lio'i mai ke Komite Lahui Shing"le 1161 Monolulu nei, lie mau pule lehulēliu- ae nei i hdla,i ma kahi 0 kona hoouna aku i ka mea a ka Peresi-: c.(.na i makemake mai ai iaia e hana aku, o kona| inoa.ponoi ka ke komite kuwaena o ka aoao Re- i ]-übalika i hoouna aku ai i kiaaina, a noho hamau, J<>a oia maluna o kela kumuhana ano nui lo,a, aj ka P£residena e kakali mai a'na. lleaha nae ka ka poe iiia Ilawaii iiei e liana aku ai 110 keia ninau kiaaina? He elua rto mea maopopo loa. () ka mua, o i.a no ka haawi ana aku o ka poe i ku-e ia Mr. Farrington, i ka lakou kakoo ana iaia; a i ole o ■ ka. nolio malid* wale 110 paha; ua like 110 nae ia me ke kakoo ana. O ka lua hoi, o ia 110 k.a hoomau ana aku i ke ku-e ana. ma ka lawe loa ana aku ia ku-e ana iloko 0 ka aha senate. ka manaolana hope loa, no ka hiki ole ia Mr. Farringtort, ke pii ae ma ke kulana kiaaina 110 keia teritore. Aole o Mr. ī'arringion, he moho na kā aoao Ke--1 uhalika, aka he. moho oia na ka poe kakaikahi \vale 110 ; a oiai. lie puupuu ikaika keia i ku'iia mai 1 ka aoao Repubalika kuloko, ma ka manaoio nae o keia pepa, aole he hopena maikai e oili mai ana, ma ka hoala ana aku i na ku-e ana, ma ka mea a k»i I eresidena Harditig i han,a mai la, koe wale no kekahi manao paonioni e hoopomaikai ole ia' m<'|i ai o Hawaii nei nia ia mea. Ma ke kulana aoao kalaiaina, aia no he mau kumu kupono ma ka aoao o na alakai Repubalika kuloko e ku-e al ia Mr. Farrington, mamuli o ko lakou makee, no ka pono o ka aoao, 110 ka mea he pono e holo aku na hookohu oihana i na Repubalika. aole hoi i ka poe i pili ole aku i ka aoao; ehke me ka mea m.aa ma na hana kalaiaina apuni ke ao nei. N T o ka pono nae o liawaii nei, ina e nana ana kakou ma ia mahele, alaila aole he hana naauao e ae a na Rcpubalika kuloko apau e hana aku ai. (. ka hoopau wale 110 i na manao ku-e, a liaatvi aku i na kakoo ana, i ka mea a ka Ptresidena. i koho mai la. ina nei np ke apono niai o kā alia -enaie i kona hookohu oihana. Ma ka mea maopopo loa, aole he kanalua 110 ke ;:pono mai o ke senate i ka hookohu kiaainā o Mr. J'arrington ; aole ka Peresidena Hardifi£ e hoouna > ka inoa o ke kanaka ana i makemake ai i kiaa:na no kakou i kela aha, me kona ike mua ole, i ke kulana ikaika, o na kakoo e haawiia aktl ana iaia. 110 kaua mau huokolni oihana apau e liaiia ai; ina o keia ka mea oiaio loa, alaila aohe waiwai (» k;t hoomau ana aku ina ku-e ana. • He Repubalika no ko Mr. Farrington aoao kalaiaina, he Repubalika kuokoa nae, elike me kekahi mahele nui o na Repubalika ma Hawaii nei, ka ]>oe i komo kino ole aku iloko o na hana kalaia?na. O na mea i hoalaia aku 110 kona ku-e ana i na nioho a k.a aoao Repubālika, ma na ; kau-kohō : baloka ae nei i liala, no ke ku ana no ia o Mr. i'arrington ma ka aoao. o ka poe ana i manaoio i ko lakou kupono i'o, elike 110 nie ka meā a na Repubalika e ae i hana aku ai, e koho ku-e ana hoi i na moho o ko lakou aoao ponoi iho, i ike maoli ia ke kupono ole ma na oihana hilinaiia o ka leliulehu.,

Aolie mea niai ia k«-)kou iīoko o kc paonieni; oki loa aku lioi, ka hoao ana e hooili aku i na ahewa ana maluna o ka Peresidena; o ka mea wale no e loaa ai ia.kakou, he man hopena maikai ma Ilawaii nei, ma keia mua aku, o ia no ka U.kahi like ana, e hooikaika aku, ma na mea apau e pono ai, a e pomaikai ai o nei ma ke ano laula. ,• •