Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 24, 17 June 1921 — Page 4

Page PDF (1.33 MB)

This text was transcribed by:  Anhthu Nguyen
This work is dedicated to:  To Habilitat Inc.; thank you for helping me save my life.

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

4                                  NUPEPA KUOKOA HONOLULU, T.H. POALIMA,IUNE 17, 1921

 

noi a e hoike aku i na aina i noho ona ia e ua mea la i make a i loaa nae ka palapala kakau aina no kona aina, me ka waiho pu ana aku i ua palapala kakau aina la, me ka nana ole ae ina ia waiho iho oia i palapala hooilina aole paha, a ina he palapala hooilina kekahi, e waiho pu ia aku ia mea; e hai aku i ka inoa piha, ka wahi noho ame ka hale leka e hoounaia ia ai ka leta i ka hooilina, ina he hooilina kekahi, a ina hope aku a hooilina a hope o ia hooilina a hope i pili mai ika mea i make a o kela ame keia kanaka i kuleana iki maloko o ua waiwai nei, e noho ana ia manawa, a mahope iho o ka hoomaopopo ana a ka mea hoopii ma ka inaninau ana ame ka imi pono ana, a mamuli o kona manaoio, a ike a hoomaoopopo ana aole he hooilina e aku i koe, ina ua hanau ia a hanau ole ia i pili mai maloko o ia waiwai, e lilo ae ia mau ike a pau i mea e hoole ia ai. ina o kekahi kanaka he kulea iki kona aka ua hiki ole iaia ke hoomaopopo no kona pilikia ma ke kino o kekahi ano, a e hai ia ke ano o ia pilikia, me ka inoa pu, ka wahi noho ame ka wahi e hoouna ia ka leka o kona kahu malama a kahu waiwai, ina he kahu kekahi, a ina he mau keiki oo ole, e hai ia ka nui o ko lakou mau makahiki, a ina he mau keiki oo ole, e hai ia ka nui o ko lakou mau makahiki. O na poe apau he kuleana ko lakou e komo pu ole mai ana ma ka palapala hoopii e hoolilo ia lakou i poe pale malalo o keia a e hoike ia lakou ka hoopii a e lawe ia mai imua o ua aha nei e like me ke ano i hoomaopopo mua ia no ka hoopii kakau palapala mua a i ole ma ka palapala kauoha kii e like me ia i hoomakaukau ia ai e ke kanawai ma na hihia kivila e ae, e like me ka ka aha i kauoha ai. Ina e ike ia, ma ka palapala hoopii paha a na kekahi ano e ae paha he kanalua kekahi a he maopopo pono ole o na kanaka e paa ana i na kuleana maluna o ka aina i makemake ia e kakau palapala e like me ia i oleloia ae nei, a i ole ina o ka inoa ame ka wahi o ia kanaka aole i ike ia, ina ma ka inoa ina ua ike ia ia, a ina aole, malalo o ke poo ‘o na kanaka apau he kuleana maloko o ka aina e hoakaka ia nei maloko o keia, o na poe apau loa e lilo ana lakou apau i poe maloko o ka palapala hooii a e hooko ia aku maluna o lakou ma ka hoolaha ana e like me ia i hoakaka ia maluna o na palapala noi mua a i ole e like me ia i hokaka ia ai ma ke kanawai no na hihia kivila e ae, e like me ka ka aha e kauoha mai e hana ia. E hookohu ia i kahu malama waiwai no ka manawa e ka aha a o kana mau hana ana a pau e like no ia me ka hana ana no ka palapala hooii mua. O ka palapala olelo hooholo ame ka palapala kakau aina malalo o keia e like no ke ano ame ka helu ma ka palapala kakau aina mua, koe keia ina e hoopukaia keia palapala manua o ka pau ana i ka hooponoponoia ka waiwai o ka ona i make e aku, a i ole mamua o ka manawa o ka pau ana o ka hoopaapaa ana maluna o kona waiwai, a i ole mamua o ka hoopuka ia ana mai o ka olelo hooholo no kekahi hoopii e hoopaapaa ana maluna o kona palapala hooilina a waiwai, e hoike ia ae me ka moakaka lea ke hoopuka ia nei keia palapala kakau aina ma ka hoololi mai ka ona hope mai i hoopukaia ai ka palapala kakau aina, i kona hooilina aku me ka hoomaopopo ia no nae e mana ana ka olelo hooholo hope loa no ka hooponopono ia ana o ka waiwai o ka mea i make. Mahope iho o ka hooponopono ia ana o ka waiwai imua o ka aha ame ka pau ana i ka manawa no ka hoopaapaaia maluna o ka palapala hooilina, a i ole o ka hoopukaia ana mai o ka olelo hope loa maluna o ka hihia hoopaapaa i ka palapala hooilina, alaila o ka hooilina, a i ole o ka mea kuleana mai ai ole o kekahi kanaka e aku i kuleana ua hiki ke noi ae i ka aha e hoololi ia ka olelo hooholo i hookauia maluna o ua palapala kakau aina la i hoopuka mua ia ai, me ka hoike pu aku he kuleana e hana ia pela mamuli o ka olelo hooholo i puka mai e hoololi ia i ka manawa e pau ai ka waiwai i ka hooponopono ia a i ole i ka pau ana o ka hoopii hopapa no ka palapala hooilina, a o ka aha, mahope iho o ka hoolohe ana a hoike ana ae ma ke akea, ua hiki no ke ae aku i ke noi; aka o na koi maluna o na hooilina o na aina i hoopuka ia na palapala kakau aina no na koi maluna o ua waiwai la o ka ona i make aku aole loa e pau ae ma ia hoolilo ia ana ia lakou ka poe hooilina. Aole kekahi palapala kuai a kekahi kahu malama waiwai a hooko kauoha a hope i haawaiia no ka pono o na poe a ka ona i make aku i aie aku ai, a ka makai nui, a ka mea hooponopono waiwai i hookohu ia e ka aha, a kekahi komisina a luna e ae e hoike ana i ka hoolilo ia ana aku ai ole ia i ka lawe ia ana ae i kaki maluna o kekahi waiwai a kuleana o ua mea la he hooilina maluna o ua aina nei i hoopukai ai ka palapala kakau aina, a i ole e hoomana ana e hana ia pela e mana malalo oke kanawai a i ole ia ma ke kaulike aia wale no a kakau palapala ia ke kuleana o ua hooilina la e like me ia e hoakaka ia nei maloko o keia. O kekahi koi i hana wale ia o kekahi kaki maluna o ka waiwai o ka mea e makemake ana e kakau ia kona palapala kakau aina, o ka hooilina a hope o ka mea i make nona ka aina, mamua o ka hoopaa ia ana o ke kakau ia ana o kona kuleana, ua hiki ke loaa ma ka waiho ana ae i na pepa pololei apau me ka me kakau e like me ka maa mau ma na hihia e ae, a e hookomo ka mea kope ia mau mea ma ke ano he mau mea hoomanao maluna o ka palapala kakau aina o ua mea la i make, me ka waiho pu ana ae i ka inoa ka wahi noho a me ka hale leka o ua poe la maluna o lakou i hoopuka ia ai ua koi la, ua kaki nei ame na hoopapa e ae no ua aina nei.

            Aole na hoakaka ma keia pauku ma kekahi ano e manao ia e hoopau i ka mana o ka aha hookolokolo no ka hooponopono ana i ka waiwai o ka hoomana ana i kekahi hooko kauoha a kahu malama waiwai e kuai aku a e hoolilo aku i kekahi waiwai i hoopuka ia ai ka palapala kuai aina no kekahi kumu maluna olaila i haawi ia ai i ka aha ka mana e hana pela e like no me ka aina i loaa ole ka palapala kakau aina. O ka mea i kuai mai i ua aina la mamuli o ke kauoha a ka aha e like me ia i hoakaka ia ae la maluna, e hoopukaia aku no iaia i palapala kakau aina hou, a i ole o mea hoomanao ua kakau palapala ia ua aina la.”

           

PAUKU 2.      He pauku hou kekahi e hoopili ia aku nei me ua kanawai nei i hooponopono hou ia e oleloia nei, a e ikeia ia o ka Pauku 3224A a e heluhelu ana penei:

 

            “Pauku 3224A.           O ka mea kuai mai a loaa ke kuleana mao ka hooko kauoha la ua hiki no ke koi e hoopukaia i palapala kakau aina. I ka manawa o ka palapala hooilina o kekahi ona i loaa ka palapala kakau aina i  make, a he waiwai paa kona, a he waiwai e ae paha, a i ole he kuleana iloko o kekahi waiwai, ina ua palapala hooilina nei e hoomana i ka hooko kauoha e kuai aku, e molaki aku a e hana aku i ua waiwai la ma kekahi ano e ae, alaila aole no e koi ia ana ua hooko kauoha nei ma keia e hoopuka i palapala kakau aina no ua aina nei a i ole kuleana hapa iloko o ua aina nei; aka o ke kanaka e lilo aku ana iaia ka aina a i ole ke kuleana iloko o ia aina mamuli o ka hoohana ia ana o ia mana, he hiki no iaia ke koi aku e hoopuka ia mai ka palapala kakau aina, ma ke noi ana ku i ka aha a me ke kauoha a ka aha i hoopukaia ae i na poe a pau i kuleana iloko o ua waiwai nei e waiho ia ae ana e ke kakauolelo o ka aha ma ka leka i hoopaa koi likiki ia a i ole ia ma kekahi ano e ae a ka aha e koi aku ai e hana ia.”

 

            Pauku 3.          O na hoakaka a ka pauku 3169, e like me ia i hoololiia ae la maluna, aole loa ia e pili aku i kekahi hihia i hookolokolo ia a i hoopukaia kona olelo hooholo mamua aku o ka manawa o ka hooholo ia ana o keia kanawai

 

            Pauku 4.          E mana keia kanawai mai a mahope aku o ka la o kona aponoia ana

 

            Aponoia i keia la 27 o Aperila, A.D.1921.

 

C.J. McCARTHY,

Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.

 

KANAWAI 215.

 

[B.H. Helu 215.]

 

HE KANAWAI

 

E HOOMAOPOPO ANA I KA HOOKOHUIA ANA O KEKAHI MAKAI I’A AME MANU, A  HOOKAAWALE ANA I HAAWINA NO KA UKU ANA I KONA UKUMAHINA.

 

E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:

 

PAUKU 1.      Eia ma keia ke kukuluia nei he oihana makai i’a ame na manu o ke Teritore i Hawaii, a o kana hana, i huiia me na hana e ae a na luna aupuni o ke aupuni, a i ke kauoha ana mai a ka papa o na komisina i’a ame manu o ke Teritore o Hawaii, e hooko i na kanawai o ke teritore, e pili ana i ka hoopakele ana, laweia, pepehiia, huliia, hoopulapulaia a i  ole hoonuiia o na ia ame na manu maloko o ke Teritore o Hawaii, ame na wai malalo o kona mau kuleana.

 

PAUKU 2.      Na ka papa komisina i’a ame manu o ke Teritore o Hawaii e hookohu i kekahi mea kupono, a he kupa oia no Amelika Huipuia ame ke Teritore o Hawaii, i oi aku maluna o iwakalua-kumamakahi makahiki, e hoopiha i ke kulana makai i’a ame manu i kukuluia makeia, oiai me ka loihi o ka manao ana o ka papa i oleloia; a o ka mea i hookohuia pela e like me ia i hoikeia ae nei ua hiki no e hoopauia mai kona kulana ae no na kumu kupono i ka manao ana o ka papa i oleloia.

           

            PAUKU 3.      E ukuia no ka makai i’a ame manu i ka ukumahina o hookahi haneri me kanalima dala ($150.00) a e haawiia i haawina no na hoolilo aole e oi aku mamua o iwakalua-kumamalima dala ($25.00) o ka mahina hookahi, a e ukuia maluna o na kikoo aie i aponoia e ka lunahoomalu o ka papa komisina o na i’a ame manu, a o ka heluna o eha tausani elua haneri dala ($4,200.00) ma keia ke hookaawaleia nei mai loko ae o na dala maloko o ka waihona puuku o ke Teritore o Hawaii, aole i hookaawale mua ia, no ka uku ana i ka ukumahina ame na hoolilo i oleloia.

 

            PAUKU 4.      E mana no keia Kanawai mei a mahope aku o ka la ekahi o Iulai, 1921.

 

            Aponoia I keia la 27 o Aperila, A.D. 1921.

 

                                                                                    C.J. McCARTHY,

                                                                          Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.

 

 

KANAWAI 216.

 

[B.S. Helu 111.]

 

HE KANAWAI

 

E PAPA ANA I KE PA’I IA ANA, KA HOOLAHA IA ANA AME KA LAWE IA ANA MA-O A MAANEI NEI O NA MANAO NUPEPA A MAU MEA E AE O KE ANO KU-E I KA NOHONA O KA LEHULEHU, A E HOOMAKAUKAU ANA I MAU ALAKAI HOPONOPONO AME NA HOOPA’I.

 

E Hooholoia e ka ahaokeko o ke Teritore o Hawaii:

 

            PAUKU 1.      O kela ame keia mea e pa’i ana, e hoolaha ana, e kuai aku ana, e mahelehele ana a e hoouna ana mao a maanei iloko nei o ke Teritore o Hawaii, i kekahi hoolaha manao i kakau ia a i  pa’i ia paha, a o kekahi mea ano like aku ma ia, maloko o kekahi ano a malalo o kekahi olelo, a ma ia haku manao ana e hoike ae ana e hookikina aku ana, a i ole ia ma ia hana ana ua manoia e hoike aku ana a e hookikina aku i ka hana ia ana o na hana lima ikaika ku oke i ke kanawai e like me ka hoomakaukau, koi e puhi ahi, kipi, hooulu kipi, hoohaumaele a ku-e kanawai, a i ole ma kekahi ano ma ka pololei a ma ka hoopili manao mai paha e koi aku a e hookikina aku i ka hoohana ia ana ame ka hoohaule ana me ka limaikaika, ka hoomaka’uka’u ana, ka hooweliweli ana, ke ana ana aku, ka paa ana ku i wahi e nele ai, ka paweo loa ana aku i wahi e makau mai ai, ame ka imi hala hoopunipuni ana i wahi e loaa mai ai ke dala no ka manao no e hooki e hoomaka’uka’u a e hooweliweli i kekahi mea e aku mai ka lawelawe ana i kana oihana hana me ka manao maikai ame ka alalai ole ia a i ole ia mai ka noho laelae ana maluna o kona mau pono ame kona kulana kuokoa ame kona waiwai, a i ole ma ka hoopuka hoopunipuni ana ae me ka ike iho no he hoounipuni i mea e hoala mai ai a i ole i lilo i mea e hoala mai i ka manao ku-ee a hookamani mawaena o na kanaka o na lahui like a i ole mawaena o na kupa ame na kanaka o na lahui like ole, e ku no ka hewa mikamina iaia, a mahope o ka hoahewa mua loa ia ana, e hoopai ia no ma ka hoopai dala no ka huina aole e oi aku malalo o hookahi tausani dala ($1,000.00), a i ole ma ka hoopai hoopaahao no ka manawa aole e oi aku mamua o hookahi makahiki, a i ka ahewa elua ia ana no ke ku-e ana no i keia pauku, iloko o elima makahiki mai ka hoopai mua ia ana e hoopai ia ma ka hoopai dala no ka huina aole e oi aku maluna o elima susani dala ($5,000.00) ai ole ia ma ka hoopai hoopaahao no ka manawa aole e oi aku maluna o hookahi makahiki a i ole ia ma ka hoopai dala a hoopaahao pu.

 

            PAUKU 2.      O kela ame keia kanaka a mau kanaka paha e pa’i ana ma kekahi olelo e i kekahi nupepa, a i ole mea pa’i e ae o ia ano no no ka hoolaha ana aku i na nu hou ame na olelo iike, e waiho ae no i kope piha a pololei o kela ame keia o ua nupepa la e pa’i ia ana a i ole ia o kekahi mea i pa’i ia e like aku me ia maloko o ke keena o ka loio kuhina o ke Teritore i ka manawa e pai ia ai o ua mea la.

 

            PAUKU 3.      O kela ame keia manawa a kela ame keia kanaka e pa’i ai a e hoopuka a hoolaha ai ma kekahi olelo e iloko nei o ke Teritore i kekahi buke, palapala, pepa, buletina, palapala liilii, palapala lawe lima, a ano e ae no apau o na mea i pa’a ia a i kakauia a i ole ia o kekahi haku manao ana aole i komo aku malalo o na hoakaka ana a ka pauku 2 o keia kanawai, e pili ana nae ia mea a e kuhi ana paha i ke aupuni a i ole ia i na kanawai o Amerika Huipuia, a i ole o ke Teritore o Hawaii, a i ole o kekahi mahele aupuni iloko o laua, a i ole i kekahi hookele aupuni ana, i ka hoohana ana i na kanawai, a i ole ia e pili ana i ke kuleana ame na pono o ke kanaka ame kona waiwai, a i ole i kekahi manao hailiili e ulu mai ai ka ma naoino mawaena o na lahui like ole, a i ole o na limahana a me ka poe e hoohana ana ia lakou, a i ole i ka like ole mawaena o ka poe waiwai ame ka poe ilihune, a i ole ia i kekahi o na mea i hoakaka ia maloko o ka kaupu 1 o keia kanawai, e hookomo iho ia kanaka maloko olaila i hoike o ka inoa a mau inoa ame ka wahi noho a wahi oihana o ka mea a mau mea nana i kakau ia mau manao, a me ka mea a mau mea nana i pa’i ia mau mea, a e waiho ae i kope piha a pololei o ia mea maloko o ke keena o ka loio kuhina o ke Teritore, i hui pu ia me kekahi kope i unuhi ia me ka piha ame ka pololei ma ka olelo Beritania, a e hoohiki ia ka pololei a me ka piha o ia unuhi ana e ka mea nana i kakau a i oleia e ka mea nana i hoolaha a pa’i.

 

            PAUKU 4.      Ina e hoahewa ia kekahi mea no ke pa’i ana a hooolaha i kekahi manao a mea e ae paha i ku-e i na manao o ka pauku 1 o keia kanawai, a ma ia hope mai e hoopuka hou a e hoolaha hou ae oia i na mea i hoakaka ia maloko o ka pauku 2 o keia kanawai, i kekahi haku manao a mea e ae ma kekahi olelo e ku, i kekahi mea e pili ana i ke aupuni a i ole ia i na kanawai o Amrika Huipuia a i ole o ke Teritore a i ole o kekahi mahele aupuni iloko o laua, a i ole o kekahi manao kanawai, a i ole i ka hoohana ia ana o na kanawai, a i ole i ka pono laula o ke kanaka ame kona waiwai, a i ole ia i kekahi ninau pili ili, pili hana a pili i ka poe waiwai ame ka poe ilihune, a i ole i kekahi mea e ae no i hoakakaia maloko o ka pauku ekahi o keia kanawai, e waiho ae oia me ua mau haku manao nei ana i kope piha a pololei i unuhi ia a i hoohiki ia ua pololei.

 

            PAUKU 5.      O kela ame keia mea i kauoha ia malalo o ka pauku 3 a i ole o ka pauku 4 o keia kanawai e waiho ae i kope i hoohikiia o ka mahele ia ana o kekahi haku manao ma ka olelo Beritania, i hoopuka ia ma ka olelo e, a e waiho ae ana i hoike ana no i ike iho he hoopunipuni a he pololei ole ka unuhi ia ana o ua haku manao la a me ai pa’i ia, a i ole ia o kela ame keia kanaka e ike ana o ka unuhiia ana i hana ia e ia maluna o ua haku manao a mea hoolaha e ae la e waiho ia aku ana ia me ke aupuni a me ia ike no nae hana iho la no i unuhi pololei ole, a hawa no ua haku manao la a mea i pa’i ia no ka waiho ia ana o ia mea me ke apuni, e ku no ka hewa wahahee iaia, a e hoopai ia oia e like me ke kuhikuhi a ke kanawai no ka hewa hoopunipuni a wahahee.

 

            PAUKU 6.      Ua kaa ke koikoi maluna o ka loio kuhina ka noii ana aku i na mea i kauoha ia e waiho ia ae maloko o kona keena ma ke ano ana i manao ai he kupono i ike maoli ia iho ai ka manao o na mea i kakau ia, a e lawe mai i mau hoopii i na poe a pau e hana ana i na hana ku’e i ka manao o keia kanawai e like me ia e lawe ia mai ana imua o kona ike; a oia no hihia no hoi ua hiki pu i na loio kalana a kulanakauhale a kalana ke lawelawe.

 

            PAUKU 7.      Aole no e manao ia o na palapala a pau e waiho ia ae maloko o ke keena o ka loio kuhina malalo o na hoakaka ana a keia kanawai e malama ia a oi akuk mamua o hookahi makahiki, a ua loaa ke kuleana i ka loio kuhina ma kona manao ana he mea kupono i ao ka hoolei a hanaino ana aku i ua mau palapala la.

 

            PAUKU 8.      O na mea a pau e waiho ia ae maloko o ke keena o ka loio kuhina malalo o na pauku 2,3 ame 4 o keia kanawai e hamama mau no ia no ke makaikai a imi ana a ka lehulehu.

 

            PAUKU 9.      O kela ame keia kanaka (mawaho ae o na hui ) e hoahewa ia ana no ka uhaki na i na kuhikuhi a keia kanawai, a aole i hoomaopopoia ke hoopai no ia hana hewa ana e hoopai ia no ma ka hoopai dala no ka huina aole e oi aku maluna o hoohaki tausani dala ($1,000.00) a i ole ia ma ka hoopai hoopaahao no ka manawa aole e oi ku mamna o hookahi makahiki, a i ole ia, ma ka hoopai dala a me ka hoopai hoopaahao e like me ka manao ana a ka aha.

 

            Ina e uhaki ia kekahi pauku o keia kanawai e kekahi hui, e hoopai ia ua hui la ma ka hoopai dala no ka huina aole e oi aku mamua o ka papalua o ka huina o ka hoopai dala e hiki ai ke kau ia maluna o kekahi kanaka e uhai ia kanawai o ia ano hookahi.

 

            PAUKU 10.    Olelo hoakaka. O ka huaolelo “kanaka” e like me ia e kamailio ia nei maloko o keia kanawai, e manao ia e pau pu ma ia manao ke kanaka, ka hui, ahahui a hui i hoohui ia me ke aupuni a i ole ia ko lakou mau luna nui, na akena a poe hana aku o ua mau hui nei, koe wale no ina ma ka hoakaka ana a ke kanawai ua ku ole ia pili ana ia lakou.

 

            O na olelo mawaho ae o ka Beritania ame ka Hawaii ua manao ia ia poe olelo he olelo e malalo o ka manao o keia kanawai.

 

            PAUKU 11.    Ina o kekahi pauku, hapapauku mahele olelo a mapuna olelo maloko o keia kanawai no kekahi kumu e lilo ana i mea ku ole i ke kanawai a ua ke-e i ke kumukanawai, aole o ka lilo ana o ia mea i mea ole ka mea nana e hoopau ae i ka mana o na wahi i koe aku o keia kanawai.

 

            PAUKU 12.    E mana keia kanawai i kona aponoia ana.

           

            Aponoia i keia la 27 o Aperila, A.D.1921.

 

                                                                C.J McCARTHY,

                                                            Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.

 

(E nana ma ka aoao elima.)

 

 

AOLE KUPONO O KA PUAA HOOMO’A OLE IA—E MAKAALA PONO IA KE KUKE ANA A MO’A PONO LOA.

 

E Heluhelu I Keia no Kou Pomaikai Iho.

 

            Ke olelo nei na kauka o ka pipi hoomo’a ole ia a puaa paha, nolaila mai ke ko’e e komo ai iloko o ka opu, kela enemi ino o na kanaka--- ke ko’e lipine. Nolaila no ke pale ana aku i ke komo ana o ke ko’e lipine iloko o (picture on side) kou opu, a no ke pale ana aku no hoi i na auwe, o ka poe i loaa i na ko’e puaa, pipi, pine a ko’e lipine paha, e makaala loa e kuke a mo’a pono kau pipi me ka puaa. Nui wale na kane, na wahine ame na kamalii i noho auwe i lapaauia no kekahi mau ma’i okoa, me ka oluolu ole, oiai nae o ko lakou pilikia maoli, mai ke ko’e puaa, pipi, pine a lipine mai. O na hoailona maopopo loa o ia keia: Ka hemo ana o na ko’e liilii. O na hoailona e hoikeia aku nei, o ia ka ono ole o ka ai, me ka alunu i kekahi wa, ke keokeo o ke alelo, ka wela o ka umauma, ka eha iloko o ka opu, ka naluea iloko o ka naau, ka pa o ka puu i kekahi mea, ke kuhakuha mau, ka wali ole o ka ai, ka hu’i o ke kua ame na lala, ke poniuniu, ka nalulu, ka paupauaho, ka maule ke hakahaka ka opu. Ka ike i na pohaka eleele mamua i ka maka. O ka hailona kamaaina iwaena o na kamalii. O ia no ke kihekihe mau o ka ihu, ka hiaa, a pela aku. O ka Laxayodes ka mea nana e kipaku aku i ke ko’e lipine mailoko aku o ka opu, a oiai o keia ka laau i hoohana laula ia ma Europa, ua ikeia kona kupono. He kanka maoli keia ma ke ano kanake- makemake na kamalii ia mea-a nole ou pilikia na kamalii ia mea-a aole ou pilikia ma ka haawi ana ia lakou. Ina ua hoohuoi oe aia he ko’e, no kou ole kino iho, e kauoha mai i lapaau piha ana o ka Laxatodes no umi dala me kanaha-kamamawalu kenaka, Hapalua lapaau ana no eono dala me kanahiku-kumamalima kemeka, e hoouna koke ia aku no ke loaa mai ke Kuai wale i a no e ka Marvel Med. Co., ka poe hoolaha i ka Huaale Ti Bulgaria kaulana no ka Leopopaa. “Dept.” M-5 B963, Pittsburgh, Pa. inisua no ka puolo, iwakalua ku mamalima keneka.

 

IKEIA KA INO O KA HANA KA KAU I KE KINO.

 

            Ua ikeia ke ino me ka hoopilikia maoli o ka hana kakauhua maluna o na kanaka o ka oihana koa ame oihana kaua, no ka mea maiwaena mai o kekahi poe lehulehu i waiho aku ia lakou iho, e kakauia mai i na hua, na kii ame ka lakou mau mea i makemake ai, he heluna nui o lakou, i ku a pikikia maoli, me ka hoihoiia noloko o ka halema’i e lapaauia mai ai.

            No ka huli pono ana aku, e loaa ka poe na lakou kela hana kakauhua maluna o na kanaka o ka oihana koa me kaua moana, eia na aliikoa kiekie, me ke kokua pu ana aku a na luna oihana o ka papa ola, ke noii pono mai nei, me ka paa o ko lakou manao, e loaa ana ka poe e lawelawe nei i kela amo hana.

            Ma ka oleloia, he hookahi ka koa luina, i pilikia maoli kekahi o kona mau wawae, mamuli mai o ke koko ino, i loaa mamuli o kela haua kakauhua, a o ka hopena i ikeia no ka hoopakele ana ae i kona ola, o ia no ke okiia ana o kela wawae i pehu.

            Ma ka makahiki aku nei i hala, o na Pilipino, ka i wehe okoa ae i mau keena oihana no lakou, no ke kakau ana i na hua, a i na kii paha maluna o na lima a ma na kino o na koa ame na kanaka o ka oihana kaua.

            Ua nui maoli ka poe i waiho aku ia lakou iho imua o kela poe Pilipino i ka wa e ku ana ke auinoku kaua maloko nei o ke awa i kela manawa, oiai he hana makemake loa kela na na kanaka o ka oihana kaua, e piha mau ana na keena oihana o na Pilipino, mauka ae nei o Palama, a ma ke taona no hoi o na Pake.

            Ma kela manawa e kakauia ana na hua ame na kii maluna o na kanaka o ke aumoke kaua, ua ikeia ke kapulu maoli o ka hana a kela poe Pilipino, o ia lo lakou holoi ana no i ke kui me ka welu hookahi no, mai kekahi mea a i kekahi, a  he hookahi no wahi e houia aku ai o ka wai, i hookaawale ia no ke kakau ana i ka hua, a kii paha, ma keia ano iho la, i manaoia ai, pele iho la i halawai ai kekahi poe koa me ka pilikia, ma o ka aai ana o na wahi i houhouia i ke kui, a hele maoli i ka nui.

            Aole i pau ka hana noii a na alii koa, ake ke imi pono loa mai nei lakou me ka manao paa, e kau aku ka auamo ana i na ko’iko’i o kela mau hana ma luna o ka poe i pili maoli ka hewa ia lakou.

 

            LOS ANGELES, Iune 6.—Ma ka pu ka aniani o ka papahele elua i kiei mai ai o Mrs. Cohn iwaho o ka hale e a ka ana e ke ahi ma keia wahi a hoolo mai la i na kanaka kinaiahi aole oia e wehe mai ana i na puka no lakou. “Ho’o pela,” wahi ana, “he hiki no ia’u ko kinai i ke ahi owau wale no.” Ea nae ua wawahiia aku la na puka e ia kanaka kinaiahi. Ia naha ana aku loaa aku la ia lakou he ipuhao puhi lama e a ia ana e ke ahi mahope i ke pa-hu ana. Ua loaa aku he 50 galani omole barani i hanaia maloko o ka ame me 21 mau barela kulina i hoawaawaia.