Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 25, 24 June 1921 — KAKOO I KA MANAO PILI I HAWAII [ARTICLE]

KAKOO I KA MANAO PILI I HAWAII

..Mn ka Advcriiser o ka Poalua nei, iime 21% i l-.oopukaia ae ai kekahi leka i kakaūia e Mr. W. K-. ' MeNullen, e hoakaka ana i kona manao no kā. haiolelo a Mr. Joseph Kamakau, ē a'o ana- i na Hawaii i na' mea e pono ai lakou, a ke Kuokoi e l.ooia nei.i ka pololei o kela manao, o keia' makainaka. Ua mahalu nui keia pepa i ka- haiolfclo r a Mt. j«»seph Kamakau. ma ka la 11 o ihne, ka La o Katnehamehaj o ka manao hookahPnh'ia itokō O ; tta Hawaii āpau, i makee'i keia lahul kanaka, aka 6 ka pilikia nui .elike hle" ka hoakaka a keia niakdni'alīfa, o ia no ke kamailio wald ilio no, i lia liiea' poho a 'na Hawaii e'hahā aku alj aoleiiae he Itu ae o kekahi poe mamua, ina ke a'no he* mau alakai. a a'o mai i na Hawaii i na mea pcffiO a lakou e hana aku ni, i hoi hou mai ai kela ano kahiko i maa iā lakou ike au kahiko; • • Eia kekahi hapa o kaha leka i kakau' ai;; a makoU i makeniake ai, e hoikeike aku i' ka : ma'nao o! keia makamaka: a kakoii ho Hoi e hikfolii'ai ke i'oole ac *kā pololei ame ka oiaio ovk māhāb : ' "Ke mahalo nui aku nei au i ka niaiia'o hhakakā i kamailioa ae e ka meakakau e p|H' āiia uka hapai hou ana ae i na Ilawaii'i" ko l'akoū kulanā mua. He tnanrfo maikai loa keia, ke ae aktt ntji au ia. rsea. Ua heluhelu no au i na maliao hoakaka ō keia ano, malioj)e mai *o ka loaa ana fo'u 6 ike h.eluhelu ame ke kakau; aōle nae o'U ike4 ka'hahiaii ( i kīkahi mea e hoilioi hou* mai aha i ka mea' a" nā Hawaii i nalowale. • - "Heaha ka waiwai o ke kamailio wale ana ame ke pa'i ana, me ko kak'oh' h6āb ol« e hooko i ka kakou hana? Hē hana' maalāhi ioa ; ke kaiiiāilio ana. aka aohe hāe he waiwai, lee ole| kakou e hooko i kekahi hana. Ua hiki ia kakc*u ke kamailio elike me ka hiki ia kakou, aka t!ike me ka hooko ole ia ana o kekahi mea, aohe waiwai t ioaa rriai. . ' r 1 ' "O keia ka hiea nana i hōāla iliai r ko'u noonoo vo kekāhi pauku iloko o ka olelo tf .ke Akua, ptttet ka heluhelu ana: 'lna he kapa ple ko ke kaikaiua ].aha. ke kaikliahine pafhā. a i'"hēle' Kd'i '-f "fejif !si*'i* kela' la i keta la: a i aku k&kāhi 0 ōUkollMā Vatia',: ( ) luele olua me ka pomaifcri a e lV6ō|>uthfehāhāli,' d e māona ho hoi: aole nāe oiikoū e lta.awi i'o 'aku ia laua .i. ka iuea e pono ai ke kiiio, Heaha la ka waiwai ?' " —lak'oha 2 :15-16. "Nolaila ina ua makemake kakou 6 pa'iia. kei*

! fnatt mea maloko o na nupepa/hokeaha* no hoi ka mea lawe oela e ia mau keehina hookahi a oi aku no e hoopomailiaiia mai ai kakou, nia ka l;ookomo-»na aku Hoko o ka noonoo o na Hawaii; ;he niea* pOno-ia lakou ke ala ae, Oiai aia*no he mau . manaolaiia? r • ' • ! VKe maiiaOio loā nc?i- ati,"aolc i' mak'emakē-ke AMua, e make ka lahui Haw'aii; nie ia'e liblo•nitH<u nei'i' āole lioi e hooHliikauia e ke'-kahi-lahui e ;i akvi.: : Aofe rio hoi e paa tia Hawaii tnilkl'o o ka auamo hooluhi no ka wa mau loa, me'ka pii ole mai ma ke aua iliWai me na lahui e ae. Ma keia mea, au e kamāilio ana no na Hāwaii wale no; aka no na' lahui-āpau. M'amuli inai o kā lioao nd lakoWe kaomi ia ka- .. kou malald o'ka-auāriVō , ' : hooltih've l ike me' ka hiki i i V<<k(su ke haiia, 1 a elike me ka loihi o ko kakou pāa ana ma ia' ano, me' k'a hāna ole aku i kekahi nlea', tika o ka uWē' wale iho' no, me ka hooikaika o?e e oili ae māu aole he'loihi o ka ma'nawa i kōe. e hoea mai ana i ka nalohia ana o ka lahui Ilawaii. "Ua ifia«ao-anei 6 Mr.' Kamakau a i oie keleahi poe dko4t aka paiia, e hiki ana i 'keik poe naaupo. a hemallemia, i Wiki ole ke ike aku i na mea, -elike me ia, ke pii mai iluna nō lakou iho, m'e ka loaa ole o ke āīākni', £-'niāif alākai p'aha? Aole anei i hōouiia akii ke Akua ia' MoSe e lawe iriai t ka Isent<ffla mai* nia Hank hooluhi māi o Aigiipita? Vlel ahā-ka waiwai o kekahi puali, inii aole ke kapena |'a i' ole kenera[a pahā? Nokeaha ka in'ea kukuliii ci&"ae 'i Mose na kakou ? Ke ole e hanaia keia .inea, e mau aiia no-ko kakou noho ana elike me 'k'eia u*a ; me ka man'''n'o i ka uwe. Nokeaha ka Lmea' ku olē ae o kekahi'poe liāw-aii naauāo' iluna | a hōohana' al<u i k'o lakou māu manā naauao, a e e hoihoi hou mai i ka mea i lilo mai ia kakou hku', aolē hoi' o 'kēia mau dlelo* kuālelielehe anō 'ole a pa'i āku malok'o o na nupēpa? "Htf hookahi' a'U nieā i k*oē i makemake ai e kamailio, mamua o kp'u hooki aha, e pili ana no ia i nā ! kula Hāwaii e kukulūia mā keia m&u nioku : puhi. O keia kekalii mea a'u i lohe ole i kekahi mea e kamailio anaf, aole no hoi o'u ike i ke pa ; iia .māloko o ha nupēpa. • "E hoohfcmahema ānei : na HaWaii i ka lakou* iplelo kupā? ManaO ajiei ōukou' uā aponoia ia imua' o ke Akūa, no kō kākōu hōopōina' aiia' i ka kakōu' olēlo'kuiīa? liia ua aeia na Kepaiu ame jia Pake e kiikulu 1 i ko lakōu mau kula, nokeaha ka mea e ai 'ke loāa f ko kakōu ? M G keia ka mākaniaka mua loa iieuia i knhikuhi mai i kekahi alalkle, no kakou nā Hawaii e pono ai; 'ma kekalii olelo ana ae hoi, e hooko i na mea ! ,c" kamailioia Mei no ka pono ō keia lahui kaiiaka, ma kā hana aole ma ka wālaau wale iho no. Aia' he mafe alākai kupono" loa iwaena o kakou i keia la; i hiki'ke nanaia'aku: nie ria īiianaō hilināie k'eia lahui kanāka, he poe naaiiao a mākaukau inaoli mk ka Haiō4elb ; liā loaā ha ike kuhohōnii, nō : na'"pilikia'ō kteiā lahhi ; a līa iiiaopopo no lioi ha alahēle ē'palēk'āna'ai lākou, o kā pilikia nae, aole l:b ku ae 0 kekāhi mau ālakai imua ā alakai akii i ko lakou lahui, ma na alahele apau e palekana eii lākou,' mai-na pilikia' ame na pōino e hoOpuni niau nei i na Hawaii.