Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 27, 8 July 1921 — Page 1

Page PDF (1.31 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

HOOPUKAIA I NA KAKAHIAKA POALIMA APAU

@@@@@@@@@@@@@@@@ poalima iulai 8 1921

UKE LIX HELU 27

Kaa Ia Dempsey ke Eo o ka Hakaka Ku'iku'i Puupuu

Hiki Ole i ka Moho o Palani ke Ku hou Mai Mahope Aku o ka Eha o na Puni

POHO KA MANAOLANA O NA KANAKA PALANI

Kela ka Hakaka Ku'iku'i Puupuu i na i Ikeia Hookahi Miliona Dala ka Loaa

@ @ hakaka ku'iku'i puupuu no ka @@@ moho a ke ao nei mawaena o @@ @@ Carpentier ka moho ku'iku'i @ paa o Palani ame Jack Dempsey @ moho Amerika ma ka Poaono aku @@ hala ma Jersey City ua aha'i ae @ moho Amerika i ka lanakila ma @ aoao ma ka hiki ole ana i kona @ pale ke ku hou mai a hakaka @@@ iloko o na puni eha o ka lana @@@@ apa

I lolike ai me ka moolelo o kela @@@@ i loaa mai i Honolulu nei ma @ @@@ o kela Poaono na like ka @@ Palani me ka ole imua o ka @@@ Amerika a in a ka no ke kuupau o Jack Dempsey i kona ikaika ame ke @@ a@nai hakaka i na puni mua no i ipoki na waiho malie o George Carpentier ilaila me ka hiki hou ole ke aa @@@@ hakaka me kona hoa paio

Hakaka ma na Puni

Puni ekahi Ua hoomaka ka hakaka @@ e na mohe ma ka hora 2:18 me ke kaa mua ana i ka moho Palani a haawi ana mai i kana puupuu ma@ nahana mai kona lima hema mai K ukaliia mai kela puupuu mua e ekahi puupuu mai ka lima akau mai o ka moho Palani o keia nua ka mea mana i hoouli au @@@@@@@@@@ moho Amerika a @@@ aku ia oia i kekahi puupuu mai ka lima hema mai ma ke poo o kona hoa paio (blank area words weren't copied) amaamau ana aku o kana ku'i ana o na mea i ikeia aku o ia no ke kune manewa o ka moho Palani me k kahi ua mai hoi o ke koko mai iaia mai maka pau ana o kela puni ekahi ua maopopo loa na ka moho Amerika @ lanakila o kela puni aka aia no @ heluhelu o ka poe makaikai ke noho @ me ka mahaelua o ke anaina ma ka aoao o na moho a elua Puni elua Ua hoao ka moho Palani @ ku'i mai i ka auwae o ka moho Amerika me ka puupuu mai kona lima hema mai oia mae e loaa mau aku ana oia na puupuu a ka moho Amerika me @ loaa pono ana aku o kekahi puupuu ma kona papa auwae a o ka ha@noi o na puupuu a na moho a elua ua ku wale aku no ma ko laua ma iho ua mahaelua ka hanohano i loaa na moho ma kela puni Puni ekolu ua hahana ka hakaka aia a na moho ma keia puni me ka @@ao mau ana o kela ame keia e loaa @u kona hoa hakaka i na ai hoopau @ ka u'i eia nae iloko o na hooikaika @ia a ka moho Palani e loaa pono mai @ana hea i kana mau puupuu mahanaana ua palepale wale ia ae no ia me a hamareia ana aku o ka papaauwae @ka moho Palani me kekahi puupuu ikaika me kekahi mau puupuu i ku'iia ku ma ka iwiaoao mai ka lima hema me ka lima akau aku a o ka mea wale no nana i hoopakele ae i ka moho Palani mai kona hina ana ilalo o ia o ke kaui e ana mai o ka bele hoai ma no ka hoomaha o ka hakaka ana Puni eha Ma keia puni i hoikeike mai ai ka moho Amerika i kno kulana maie maoli me ka hookeia ana aku o ka moho Palani a pili i ke kaula me a loaa pono ana aku hoi o kona kino kekahi puupuu ikaika Aole no nae i hopo iho ka moho Palani no ka mea ua loaa pono mai la kona hoa i kekahi puupuu ma ke poo o keia nae ka mea nana i hoopii aku i ka wela i ka moho Amerika nolaila haawi aku la oia i kekahi puupuu makamahana loa mai kona lima hema mai ma ke kino o kona hoa hakaka a ku'i aku la hoi kona lima akaua ma ka papa awae o ka hina aku la no ia o ka moho Palani ilalo Ohai ka lunakanawai nana e nana ano i ka hakaka e helu ana ahiki i ka eiwa ua hoomaka hou ae la ka moho Palani e ku iluna no ka a hou ana mai imua o kona hoa hakaka ua (E nana ma ka Aoao 4)

 

Hookohuia Mai o H.E. Murray i Luna Kukeawa

Waeia ae Kekahi o na luna Aoao Repubalika i Kaawa Ai i na Kakoo Ana

OIA NEI KEKAHI O NA LIO KAUA KAHIKI

Nui Kana Mau Kulana Oihana i Paa Ai Iloko o ke Teritore me ke Kulanakauhale

Ma ka Poalima aku la i hala ka la i o Iulai nei i hoomaka aku ai ka inoa o Harry E Murray o Honolulu nei i luna kukeawa nui i kulike ai ma ke kelekalapo @ ka hoounaia ana mai na keia kalanakauiole o ka hoea ana mai la hoi keia i ka maopopo ana o ke kanaka ana @ @@aulana oihana ano nui ma Hawaii nei o ka mea wale no i koe o ia ke apono mai o ke enate i kona hookohu me he mea la mae aole he kanalua ana no ke aponoia mai

He mau la mamua ae o ka maopopo loa ana e hookolu mai ana ka Peresedena Harding ia Wallace R. Farrington i kiaaina no Hawaii nei hoounainai la ka Elele Kalanianaole he keekalapa i ke Komte Lahui Shingle e hoakaka mai ana no ka mahemahe o ke kakauolelo o ke keena puuku e wahiho aku ke komite kuwaena Teritore Repubalika i kekahi inoa no ka hookohuia mai i luna kakeawa nui no Honolulu nei

He elua nae la mamua ae o ka loaa ana mai o ka nuhou i Honolulu nei no ka lilo ana mai o Wallace R Farrington i kiaaina ua noho ae la ke komite kuwaena Teritore Repubalika auwae he elua mau inoa no ke kulana luna kakeawa uui oia na iaoa o Harry F Murray ame ko Konela J Walter Jones me ka hooumaia ana aku o kela mau ino a elua i Wakinekona

Ma ka manawa o ka loaa ana aku o ka lohe i ka Elele Kalanianaole no ka mea a ke komite i hana ai pela hoi ka hoea ana aku o na inoa o Murray ame Jones imua on a o kana mea i hana ai e ikeia no ia elike me ka ka Elele Kalanianaole kelekalapa o ka hoouna ana mai i ke Komite Lahui Shingle

Ma kela kelekalapa e hoakaka ana ia i ka hooikaika ana o na lala o ke komisina hoopulapula ame ke komisina limahana i ke kakanolelo o ke keena puuku e hookohu mai i ka lakea kanaka pakahi i makemake ai i luna kukeawa nui no Honolulu nei No ka manao nae o ka Elele Kalanianaole o kela ano hana a kela mau komisina he mea alalai aku ia no ka hookohuia mai o kekahi kanaka o Honollu nei ma kela kulana oihana ua kahea aku la oia i na lala apau o kela mau komisiua elua e akoakoa aku imua on a inoa o Murray ame Jones o ka inoa a ka hapanui o kela komisina e kakou ana o kana ia e waiho aku ai no ka hookouia mai

Ma ke koho ana a kela mau koisina ua kaa ka hapanui mahope o ka inoa o Murray o ia hoi he ehiku e ka koo ana iaia a he eha mahope o ka inoa o Jones ma kela ano iho la i hoouna aku ai ka Elele Kalanianaole i ka inoa o Murray a hookohuia mai la oia i luna kukawa e ke kakanolelo oloko o ke keena puuku

He Lio Kaua Kahiko

Aole he malihini o Harry E Murray i na hana kalaiaina ma JHawaii nei mai ka manawa mai i lilo ai o Hawaii i Teritore

Ua hanauia o Harry E Murray ma Okalana Kaleponi ma ka la 28 o Sepatemba 1878 he elua wale no on a makahiki i hoea mai ai oia no Honolulu nei me kona mau makua

He elua manawa a Harry E Murry i kono ai iloko o ke kaua iloko o ka pualikoa o Bebraska ma Manila i ka 1898 I holo mahuka maoli oia maluna o ka moku lawekoa i ka wa i kipa mai ai ma Honolulu nei no kon makemake e hele i ke kaua

Iaia i huli hoi mai ai mai ke kaua mai ua noho hana oia maloko o ke keena o na hanahou a mahope mai lilo i kakauollo no ka oihana makai malalo o ka Namuku Brown a pela uo i ka wa i pii ae ai o Wlliam Henry i Makai Kiekie

Komo i ke Kalaiaina

Mai kela manawa mai i komo ai o Harry E Murray iloko o ke kalaiaina a ma ke koho baloka mua loa i malamaia no na luna oihana malalo o ke

Lawe ke Kiaaina Wallace R Farrington i ka Hoohiki Oihana Mahope Koke Iho o ka Hoea Ana Mai ma ka Poalima Nei

awai na kaikamahine himeni he ka uahikukumamalima ka nui malalo o ke alakai ana a ke Kamaliiwahine Kawananakoa

Ke Kokite Hookipa no ka Mokuahi

Ma ka manawa a ka mokuahi Maui o ka hoea ana mai mawaho ae nei o ka nuku o ke awa ua holo aku la na komite hookupa me ka Bana Hawaii no ka hui pu ana me ke kiaaina hou a hookipa mai iaia i ke Teritore nei ma ke ano he malihini hanohano na ke aupuni Hawaii

I ka moku o ke komite e hookokoe aku ana i ka mokuahi Maui aia ka Bana Hawaii ke paani la i na mele nani a mailuna mai o ka Maui i haawi mai ai o Kiaaina Farrington i kona aloha ma ke ani ana mai i kona papalebiva i na komite a iloko no hoi o ia manawa hookahi i haawi mai ai na olua o ka moku i na pa'ipa'ilima ana no na mele a ka bana i paani aku ai

I ke kau ana aku o na lala o ko komite hookipa iluna o ka mokuahi ua apoia mai lakou e Kiaaina Farrington maloko o ke keena hookipa o ka moku ahi pela hoi kana wahine ame ka laua kaikamahine o ka hoea pu ana aku me ke konitehe mau minuke ia i hoohalaia iloko o na manao hauoli mawaena o na lala o ke komite ame ke kiaaina hou

Kani na Oeoe o na Mokuahi

I ka mokuahi Maui e hookomo mai ana iloko nei o ke awa ua kani olowalu ae la na oeoe o na mokuahi e pili anama na uwapo he hoike no na me nao ohaoha o ke ohohia e hookipa mai i ke kiaaina hou a he hana hoohano hano no hoi iaia elike me keano mau i hanaia i ua malihini iekie a hanohano o kia ano

Ua hele ka uwap Helu 15 a puho i na kanaka e kakali aku ana o ka lele mai o ke kiaaina hou

I ka pulu ana o ka mohuahi i ka uwa poi ua lele mai la ke Kiaaina Farrington noluna o ka uwapo me ka ukaliia ana mai e na Konela W F Potter ame L P Blaekmau na ukali pilikino o ke keena kiaaina

Aia hoi maluna o ka uwapo na lala o ke Kalapu Hoolahi kahi i ku laino ai ma kela ame keia aoao o kahi a ke kiaaina hou e hele mai ai me ka noke mau ana o ka Bana Hawaii i la paane i na mele laiwale a i kela mae keia manawa e haawi aku ana o Kiaaina Farrington i kona aloha imua o kona mau hoaloha lehulehu

Ka'i no ke Kakpitaia

Mai ka uwapo mai i alakaiia aku ai o Kiaaina Farrington no kekahi kaa otomobile i hoohiwahiwaia a kau aku la oia me kona ukali a ma kekahi kaa okoa ae hoi o Mrs Farrington ame ka laua kaikamahine me kekahi aliikoa o ka hoomaka aku la no ia o ke

(E nana ma ka aoao eha)

NA HELU APAU 6459

Aha'i ka Makala me ka Healani i na Lanakula

Hului Pau na Hui Waapa o Honolulu Nei i na Heihei Waapa i Malamaia ma Hilo

I KA MAKALA KE EO O KA HEIHEI MUA LOA

Poho Wale na Manaolana o na Keiki o Hilo no ka Aha'i i ka Lanakila o na Heihei

Ma na heihei waapa o ka malamaia ana mai nei ma Hilo ma ka pokiulai ku la i hala mawaena o na hui heihei waapa elua mai Honolulu aku nei ame na keiki o ka Uakanilehua ua ahai na hui heihei waapa o Honolulu nei i ke ao ma na heihei ano nui a poho hoi na manaolana o ko Hilo mau keiki me kela lanakula i loaa ia lakou i huli hoi mai ai na keiki o ka Uakukaia hale me na manao haaahea ma ka mokuahi Mauna Kea o ka Poalua nei

Ma ka heihei waapa o ka papa ekahi ka heihei ano nui o ka la ua ahai ae na keiki o ka Makala i ka lanakila me ka hanohano nui no ka mea he elua wale no kapuai ka oi o ka waapa o ka Makala mai ka waapa mai o Hilo a o kekahi hoi kela o na heihei hahani loa i ikeia ma ka moolelo o na heihei waapa ma Hawaii nei

He eha mau waapa i kno ma kela heihei o ia ka waapa o ka Healani ka Makala Hilo ame ka Royal Hawaiian

Mahope iho o na hoao lehulehu ana mawaena o na waapa e loaa ka hoomaka like ana ma kela heihei ua hoomaka aku la ua mau waapa nei e holo me ke kaa mua ana i ka waapa o Hilo ka oili ana mamua me @@@@@ aku mahope o ka Makala mai a o ka Royal Hawaiian mahope loa

He manawa olole wale no nae keia a ka waapa o Hilo i paa ai i ke alakai ana mamua ua oni aku la ka waapa o ka Healani a lilo aku la ke alakai ana iaia oiaia hoi na waapa e ae ekolu e hahani mau aku ana mahope i ka hoea ana i ka hapalua mile aia no ka Healani mamjua me na waapa elua o Hilo mahope pono aku a o ka Makala ka hope loa

Oiai nae e hookokoke aku ana i kahi e hoohuli mai ai na waapa noloko o ka paha eo ua kuupau aku la na keiki o ka Makala i ko lakou ikaika hoe a mamuli o ka eleu o ka hoohuli ana na kaa mai la i ka waapa o Hilo ke alakai ana mamua o ka Healani mai mahope eia nae ma keia hoohuli ana i oili mai ai ka Makala a kaa iaia ka helu elua me ka waapa o Hilo mamua

Ma kela hoi ana o na waapa no ka paku eo ua kuupau aku la na kaiki o Hilo i ko lakou ikaika hoe me ka ma  mao loa ana aku o keia waapa mai ka Makala aku ma kahi o ka ekolu waapa a ua pae maoli no ka manaoe ka poe makaikai na ka waapa o Hilo ke ea o kela heihei

Me ka manao paa iloko o na keiki o ka Makala e papahi lakou i ka hanohano o kela heihei ua hoomaka aku la lakou e hoe me ka ikaika komana aku i ko lakou waapa me mea la opai mau aku ana imua i kela ame keia mapuna hoe he oiaio iloko o ka manawa pokole loa ua hahani aku la ka Makala mahope o ka waapa o Hilo

He pokole wale no kahi i koe e hoe aku ai o ka hoea no ia i ka pahi eo me ke alakai no o ka waapa o Hilo mamua a no ka aha'i ana ae i ka lanakila i haawiia ae ai ke kauoha i na keiki o ka Makala e kuupau i ko lakou ikaika hope loa ia wa i oni hou aku ai ko lakou waapa a hele no hoi a kani ka pu a ka luunakanawai a like pu me elua kapuai ka oi o ka waapa o ka Makala mamua o ka waapa o Hilo he eha hoi waapa ka mamao o ka Healani ihope a he elima waapa ka mamo o ka Royal Hawaiian

Lanakila ka Healani

Ua haule ino ka Healani ma keia heihei mamuli o ka loaa ana o kekahi mau keiki i ka pilikia aka nae ua hooikaika no ka poe i komo ma kela heihei elike me ka hiki ia lakou

ma ka heihei waapa mai o ka papa elua ua kaa ka lanakila o ia heihei i ka Healani me ka aha'i hoi o ka waapa o Hilo i ka helu elua a o ka Makala aku ma ka helu ekolu

Elike no me kela heihei o ka papa ekahi ke kaa i ka waapa o Hilo ke alakai mua ana pela no ma keia heihei ana eia nae i ka loihi ana aku o ka

(E nana ma ka Aoao 4)