Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 27, 8 July 1921 — Page 2

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

HAAWAI MAKANAIA KE KIAAINA E NA AHAHUI.

 Iloko o ka nanea ame ka palaka, i hookahahaina aku ai ka manao o Kiaaina Charles J. McCarthy, mamuli o ka hoopihaia ana o ko laua home ma Wakinekona Hule i na hoaloha haole ame na Hawaii, ma ke ahiahi o ka Poakahi nei, a o ka mea naua i hooiloa aku i kela manao kahaha iloko o laua, o ia no ka haawiia ana mai o kekahi mau makana neni e na Ahahui Hawaii, ka mea nana i kukuni paa aku iloko o ke laua mau puuwai pakahi, i na hoomanao ana no ka lahui Hawaii, no ke koena aku o ko laua mau la o ke ola ana.

 

Me he mea la, aole i ikeia kekaui hana o kela ano, ma ka moolelo o Wakinekona Hale, i ka wa e ola ana ka Moiwahine Liliuokalani, i hanaia aku e na hoaloha ame na ahahui Hawaii, i kekahi mau mea i pii ae ma kekahi kulana kiekie, elike la me ia i hanaia aku ia Kiaaina ame Mrs. McCaarthy ma kela ahiahi.

 

Malaila ne ka hana Hawaii, kahi i hoolealea ai i kela anaina ku i ka hoopahaohao, me ka hoopuniia hoi a Kiaaina McCarthy ame Mrs. McCarthy e na hoaloha lehulehu, ame na ahahui Hawaii iloko o ko lakou mau kahiko piha; a ma ka olelo pokole aua ae, he anaina kela i piha me na manao aloha, ma ka aono o na kamaaina, no ko lakou mau hoaloha, e haalele iho ana ia Hawaii nei no ko kahua hou o ka laua hana ma Wakinekona.

 

I ka holokaa o Kiaaina McCarthy ame Mrs. McCarthy ma kela ahiahi, me ka maopopo mua ole ia laua, o na hana hookahaha @ ko laua wa e huli hoi mai ai no ko laua home.

 

Ua hele a poeleele loa, ua hoi mai la laua no Wakinekona Hale, he pouliuli wale no oloko o ka pa ame kahale, aka nae i ke ku ana iho o ko laua kaa, mamua pono mai o ka hale, o ka manawa ia i kani mai ai na ohe a na keiki o ka hana, o keia ka hookahaha mua loa i halawai aku me laua; a i ka lele ana iho ilalo, a komo aku la noloko o ka hale, aia hoi, ua hele a piha i na hoaloha, a e kuku mai ana hoi na lala o na ahahui Hawaii, me ko lakou mau kahiko o ka ahaui.

 

Maloko o ke keena, e hoopuniia ana e na lala o na ahahui, i hookipaia aku ao o Kiaaina ame Mrs. McCarthy, alaila ku mai la ke Kamaliiwahine Kalanianaole, ka moiwahine o ka Ahahui o na Mamakakaua me na lala apau o kela aha@ iloko o ko lakou kahiko piha, me ka lakou makana he umekelaau koa.

 

Me ke kulana kilakila, i haawi mai ai kela ahahui i ka makana imua o Kiaaina ame Mrs. McCarthy, me kekahi mau olelo hoakaka pokole mai ke Kamaliiwahine Kalanianaole mai, ma ke ano he malama kela mai ka lahui Hawaii mai, he hoike no na mea maikai he nui i hanaia aku ia lakou, iloko o ke au hookele aupuni e noho kiaaina ana, ka mea nana ka makana i haawiia mai.

 

KA PANE A KIAAINA MCCARTHY

Mahope iho o na olelo hoakaka pokole ma ka aoao o ke Kamaliiwahine Kalanianaole, ame ka haawiia ana mai o ka makana, aole e hiki ia Kiaaina McCarthy ke pane koke aku, no ka mea ua hele oia a piha loa i ka ilihia, aka nae, i ka hala ana o kekahi mau minuke, akahi no oia a pane mai me keia mau olelo:

 

Aole i maopopo ia u ke ano ehaawi aku ai i kou mahalo ia oukou, "wahi ana. "He hana hoopahaohao keia a oukou ia Mrs. McCarthy ame au. Aole he manawa e ae i loau ai iau ka manao hiipoi no ka lahui Hawaii elike ne keia. Ua loihi kou manawa i noho ai ma Hawaii nei, aole hoi no Mrs.McCarthy, maanei kona wahi i hanauia ai; nolaila me ka nana ole i kau mau wahi e hele aku ai, e hoomanao mau ana au o Hawaii nei no kou home.

 

"He mea nau e haaheo ai ke olelo ae, he mau hoaloha pilipaa na kanaka Hawaii nou, ua lilo i mea nui loa ko lakou kulana hoaloha iau. I ka manawa i kailiia aku ai ko lakou pono lahui, owau pu kekahi ma ko lakou aoao, ama ko lako@ aoao mau au e ku ai i na wa apau. Ke hauoli nei au i ka olelo ana ae, ua hooholo mai nei ka ahaolelo lahui i ka hila no ka hoopulapula ana i keia lahui kilakila.

 

"Ua kaulana mau o Hawaii no kona piha ohaoha. O ka lokomaikai o keia aina ame kona lahui kanaka, ua kaili ae ia i ka noonoo o ka poe apau e kipa mai ana maanei.

           

"Ua hele au a piha me ka ilihia no keia hoike o ko oukou aloha, ame na hoailona apau o ko oukou oiuolu ia Mrs. McCarthy ame au; e lawe pu aku ana maua i na hoomanao poina ole ana; no keia mau hana, elike me ka loihi o ko maua ola ana, pela hoi ka maua mau keiki ame na moopuna. E ko maua, mau hoaloha ke haawi aku nei naua a elua i ko maua mahalo nui mailoko lilo mai o ko maua mau puuwai."

 

NA AHAHUI E AE

I ka pau ana o ka haawi makana ana a ka ahahui o na Mamakakaua, i nee mai ai ka Ahahui Kaahumanu, ka Hale o na Alii, ka Ahahui Kalama imua, alaila paneeia mai la kekahi lako inu ti, he makana na na Hawaii ame na haole pu, pela me kekahi paiki ili elepani, a i ka wa i ike aku ai o Mrs,McCarthy i kela mau makana ua hooho okoa ae la oia i keia mau olelo; "Auwe no hoi ka nani e!"

 

Ua aneane  no e hiki ole ia Kiaaina McCarthy, ke kamailio aku, no ka haawi ana i ko laua mahalo, no na hoaloha, na lakou kela mau makana nani, i kau a mea o ka piha ilihia, aka nae, i ka manawa a Senatoa Lueas i ka mailio mai ai i kekahi mau olelo hoolana nanao ma ka olelo Hawaii, akahi no a hiki iaia ke pane aku, ma ka mahalo ana aku i na mea apau.

 

KOMO I KA AHAHUI MAMAKAKAUA

Ma ka hora eono o kela ahiahi, oiai o Kiaaina ame Mrs.McCarthy e hoomakaukau ana e hele i ka holokaa, i kaohi hou ia ai laua ihope, ma o ka hoea ana aku o ka Ahahui o na Mamakakaua, a lawelaweia na hana, e hoolilo ana ia laua i mau lala no kela ahahui, imua o ko laua mau hoaloha, i lilo mua i poe lala.

 

PAUHAOMAI KA LUNAKANAWAI ASHFORD

Mahope iho o ke kaamai ana uo na mahina lehulehu ae nei i hala i pauaho mai ai ka Lunakanawai Clarence Wilder Ashford i keia ola ana, ma koua home ma ka Helu 1@87, ma na, hora o ke aumoe o ka po Poaono nei, o ma ka auwina la o ke Sabati ae, i malamaia ai kona anaina hoolewa, malalo o na hooponopono ana a ka Hui Malu Le PRogress del Oceanic, me ka ukali pu ana aku o kona mau hoaloha lehulehu ma kona huakai heleloa.

 

Ua mauaoua loaa ka oluolu maikai i ka Lunakanawai C. W. Ashford, mahope iho o kona okiia ana maloko o ka Halemai Moiwahine, ma ka mahina aku nei i hala aka mamuli no o ka nui maoli o ka mai i kau aku maluna o kona ki@o ua hiki ole iaia ke ku aku a paio i ka make e hookokoke mau mai ana iaia i na manawa apau o na la hope o kona ola ana.

 

HE KAMAINA OIA

O ka luna kanawai C. W. Ashford ke kahi o na haole kamaaina loa o Hawaii nei, ua hoea mai oia no Hawaii nei, i ka makahiki 1883 a oiai he loio kana oihana, ua komo koke no oia iloko o ka oihana loio maanei nei, ma ke keena o ka Lunakanawai A.S. Hartwell.

 

Iloko o ka mahina o Novemaba, o kela makahiki hookahi no o ka hoea ana mai o ka LUnakanawai Ashford ua mare oia ia Miss Jennie Robertson, ma ka home o ka Mea Mahaloia Mr. ame Mrs. S. M. Damon.

 

O Mr. Ashford kekahi iwaena o na kamaaina i lokahi ole me ka hookele aupuni ana @ Kipikona, no ia kumu, i hoolalaia ai kekahi hana hookahuli aupuni i ka 1887, ma kela hookahuli aupuni, i hookahe ole ia kekahi kulu koko, ua hanaia i kumukanawai hou no ke aupuni moi.

 

Ma kela kumukanawai hou, ua kaaka mana hookohu i ka aha kuhina i ka Moi Kalakaua, me ka hookohuia ana o ka Lunakanawai Ashford, i loio kuhiaa, a o Lorrin A. Kakina i kuhina kalaiaina.

 

Ua paa ka Lunakanawai Ashford i ke kulana loio kuhina ahiki i ka makahiki 1890, ua waiho aku oia i kela kulana, pela pu hoi me ka aha kuhina mamuli o ka like ole o ko lakou mau manao.

 

KIPAKUIA NO KE KIPI

Mahope iho o ka waiho ana aku i ke kulana loio kuhina, ua komo hou oia ma ka lawelawe me V. V. Ashford, a o laua kekahi i komo pu iloko o kela kaua kuloko, i ka ipakuia ai ka Moiwahine Laliuokalani mai ka noho kalaunu mai, apela hoi me ke kaua o ka 1896.

 

Mamuli o ka hui pu ana o na Akepoka me ka aoao aloha, e kakoo i ka moiwahine, ua pau loa lakou i ka hoopaahaoia, a mahope mai i ka 1896, ua kipakuia oia mai Hawaii aku nei me ka hoi ana aku a noho ma Kaleponi, malaila oia kahi i noho a@ ahiki i ka 1902, ua huli hoi hou mai la oia no Honolulu nei.

 

Iloko o ke kupulau o kela makahiki no, ua holo moho kuokoa ka LUnakanawai Ashford no ka aha senate, a haule, pela hou mai no mahope mai, he moho no ka papa o na lunakiai, aole no oia i puka.

 

HOOKOHUIA I LUNAKANAWAI

Iloko o ka 1914, ua hookohuia mai oia e ka Peresidena WIlson, i lunakanawai mua no ka aha kaapuni, he kulana ana i paa ai ahiki i ka 1919, ua paniia ae la kona makalua, mamuli o ka hookohuia ana mai o ka LUnakanawai Franklin ma ia wahi.

 

Ua komo hou oia e lawelawe ma ke oihana loio, a na ka wili mau o ka nawaliwali i kona kino, i hoonoho iaia ma kono home, me ka noho hoomanawanui i na ehaeha, ahiki wale i kona hala ana aku la ma kela ao.

 

Ua haalela iho ka Lunakanawai Ashford, he wahine kane make, ame ka laua mau keiki ekolu, me hookahi moopuna, pela hoi me na hoaloha he nui a lehulehu.

 

WAKINEKONA, Iulai 5- Ua hanaia kekahi kanawai e paniku ana i ke Sabati no ka Apana o Columbia, a ka mea nana i hoomakaukau i kela kanawai, i hoike ae ai, ua hanaia elike me na kanawai hookapu Sabati e ae. O Senatoa Myers he Demokarata no Montana ka mea nana kela bila, e hookapu ana ia i ke kinipopo, na kiionioni ame na hana hoohauoli e ae.

 

NUI NA LEALEA POKIULAI MA KAPIOLANI PAKA

Me he mea la, ua hiki aku ma kahi o ka iwakalua kaukani, ka nui o ka poe i hoopiha ae ialoko o Kapiolani Paka, ma ka Poakahi aku la i hala, no ke komo kino ana aku iloko o na hauoli Pokiulai i keia makahiki, a ma kahi hoi o ka umi kumamalua, a oi aku paha mau lahui kanaka like ole, i hoea ae malaila.

 

Mai ka hoomaka ana o na hana hookuku ma na hora kakahiaka, ahiki wale i ka po ana ma kela la, ua nui maoli ua mea a ka lehulehu i ike ai, me ko lakou hoopihaia me na manao pihoihoi, i kau a mea o ke aiwaaiwa o kekahi mau haua hookuku i hoikeikeia mai imua o ka lehulehu, e na koa, no ke alualu ana i na makana.

 

Ma na ano apau in a e hoohalikelikeia me na hana hookuku a hoikeike o ka Peakahi nei, me he mea la, o keia ka oi loa aku o ka nui, a pela no hoi me ka piha.

 

He ua hiilii ma na hora o kela kakahiaka, me ka manaoia, e mau ana kela ua, i ke awakea ana ae mae, ua wehe ae la na lani, a nohoalii mai la ka malie, nolaila, o na manao hopohopo a kenalua o kekahi poe, no ka ike i na lealea ma Kapiolani Paka, ua hoauheeia aku ia.

 

Ma na hora okela kakahiaka, ua hele na kaa uwila a pilia i ka, poe makaikai eha mau kau e hola ai nowaho o Waikiki, i ka manawa hookahi, pela hoi nakaa otomobile e haohikihiki ana i na ohua.

 

Iloko o ka nui o na kaa uwila e piha mau ana i na ohua i kela ame keia holo ana, a o na kaa otomobile keia i hiki aku ma kahi a ka eono kaukani ma HOnolulu nei, me he mea la o ka hapanui o kela mau kaa, ua hoohanaia lakou, ma ka halihali aua i ne ohua, ame na on a nowaho o Kapiolani Paka, a huli hoi aku no ko lakou mau home.

 

Ua holopono na lawelawe ana apau mawaho o ka paka, ma ka hookomo ana i ka poe makaikai iloko, ua kele hoi na moho i hookauwaleia a piha, me ke kuku okoa o kekahi poe he mau haneri iluna

 

NA HANA HOOKUKU

I kulike ai me ka papa hoonohonoho o na hana o ka la, he ka ihuakai o ka poe i komo iloko o na hana hookuku, ka paua, ma ka hapalua o ka hors ciwa o ke kakahiaka.

 

Mahope aku o kela hana hoikoike, he hookahakaha e na pualikoa kaua lio, i ukaliia aku hoi e na hana hookuku o ka pualikoa pukuniahi, ame kekahi mau hana hoopihoihoi noonoo e ae he nui, me ka piha hoi o na mea apau me na manao mahalo, no ka piha makaukau o na koa, ma ke lakou ma mahele hana pakahi, iloko o ka oihana koa.

 

NA HANA HOOMANAO

Ma ka hapalua o ka hora umi kuma makahi o kela kakahiaka i hoomaha ai na hana lealea, a komo ae la ka lehulehu, iloko o ka hoomanao ana no na hana i pili loa aku i kela la.

 

I ke Kiaaina McCarthy ka haiolelo Pokkiulai ma kela la, a i ke Kahuna pule Longbrake ka heluhelu ana a ke kuahaua o ke kuokoa, a mahope aku o kela mau hana, i kiia ai na pukuniahi.

 

HANAIIA E NA KOA

I ka hoea ana ae i ka hora umikumamalua ma kela la, ua momoku mai la ka lehulehu no kahi o na meaai i hoomakaukauia e na koa; ua kukkuluia ka lehulehu ma ka laina, i ole ai e hookeke, a mamuli o ka hoomanawanui ana, i loaa like ai i na meaapau he mau meaai na lakou, he hapalua ka uku no ka ai ana.

 

He mau meaai e ae no kekahi ma, loko o ka paka, ma kela mau wahi kekahi poe i hele aku ai e kuai i mau meaai na lakou, a o ka poe no hoi i hele aku me ka makaukau he uuku loaka lakou mau mea i kuai aku ai.

 

Ma ka hapalua o ka hors ekahi i hoomaka ai ke koena aku o na hana hoikeike i koe, me ka hoea ana mai o na mokulele, a hookikkaha ae la maluna o ka paka, me ka hoikeike ana mai i na hana apau i pili aku i ka oihana kaua..

 

He baluna kekahi e lele ana iluna o ka lewa, o kekahi mea ku ia i ka nani, mahope o ka lele ana iluna no kekahi mau kapuai kiekie he mau haneri, i lele mai ai he hookahi mea, me ka mamalu mai ka baluna iho, a haule iloko o ke kai, me ka pilikia ole, no ka mea aole no i mamao loa mai kapakai aku, ua au mai oia ahiki i ka pae ana i kahi papau.

 

O na hana ma ia po aua iho, o ia no na hana hoikeike ahikao, no ke ake no o kekahi mahele o ka poe makaikai e ike i kela mau hana, aole lakou i huli hoi mai no ko lakou mau home, aka ua hoomau no ko lakou noho ana malaila, mai na hora mai o ke kakahiaka, ahiki wale i ka hoea ana i no hora o ke aumoe.

 

Ua holopono maoli na hana apau i hoolalaia ma kela la, a o ka malie maikai iho no hoi, aohe mea a ka lehulehu e hoohalahala ai, koe wale no ka nanea ana e makaikai i na mea apau e hoopihaia aku ai lakou me ka hauoli.

 

WAKINEKONA, Iolai 4 - Ma keia la, i kauia ai ma ka papainoa ma ke ano nalawale ka moku kolo o ka oihana kaua Conestoga, i nalowale ai i ka moana me na kanala apau he mau mahina ae nei i hala e holo ana mai San Diego no Hawaii, elike me ia i hoikeia ae ai e ke keena kana.

 

HOOKIPAIA NA KIAAINA MA KA PAINA AWAKEA

I kulike ai me na hoolala ana a kekahi komite, no ka haawi ana he paina i ke kiaaina hou, Wallace R. Farrington, ma ke awakea o ka POalua nei, ka la o kona hehi hou ana i ka lepo aloha o Hawaii, pela pu hoi i ke Kiaaina McCarthy, ka mea i waiho aku i ka noho kiaaina ana no Hawaii nei; ua hookoia aku kela hana, ma ka akoakoa ana ae he mau haneri o ko Honolulu nei poe, maluna o ka Hokele Iana, me ka lilo o na kiaaina elua, i mau malihini hanohano loa ma ia la.

 

Ma ka manawa e noho aua na mea apau maluna o na pakaukau i hoomakaukauia, ua konoia na kiaaina a elua o haawi mai i mau haiolelo, o Kiaaina McCarthy, ka mua o ke kamailio ana mai, i kana haiolelo hope loa, e uwalo ana i ka poe apau i akoakoa ae ma kela pa@a e hilo lakou i poe kakoo a kokua aku i na hana apau a ke kiaaina hou; e ku mahope o kona kua, elike me ia i haawiia aku iaia, iloko. o na makahiki ekolu o kona pau ana i kela kulana.

 

Penei iho ka haiolelo o Kiaaina McCarthy ma ke ano nui:

"Iloko o na makahiki he 40 o kou noho ana maanei, ua nui kau @au mea ike no ka loli o na hookele aupuni ana maanei; aka ke olelo aku nei ae o ka loli i hoea mai i keia la, o kekahi ia o na loli nui no ka hauoli, a me he mea la, ma kau nana aku, he loli kela no ka hookele aupuni holomua.

 

"Ma Hawaii nei na lawe mai kakou i ka noonoo ana no na mea apau me na manao kuio. Ma na hana mahiai, he mea pono ia kakou ke lawe mai iloko o ke kulu hookahi i hoohuihuiia, no ka mea he uuku loa ka iliaina a kakou e hana ai no ia mea. I ka hoea ana mai hoi i pa hana kalaiaina, ua hana aku no kakou ma ia ano like O kela ame keia kane, wahine ame keiki maloko o keia Teritore, ua maupopo loa iau aia ka manao makee no keia Teritore iloko o ko lakou puuwai.

 

"Me kela manao makee iloko o ko lakou puuwai, o ke alahele wale no e hooiaio ai ia mea, o ia ke ku ana mahope o ka hooponopono aupuni hou, me ke kakoo ana aku iaia.

 

"AOle loa e lilo kekahi hookele aupuni ana i mea holomua, ke ole e ku na kanaka mahope olaila. Ua ili aku ke koikoi maluna o oukou, ka poe maanei nei, ame ka poe maloko o keia Teritore ke ku ana mahope o keia hookele aupuni a koo aku ia mea.

 

"Ua kamaaina loa au i ke kiaaina hou e noho mai ana, mahope iho o kona hoea ana mai no keia aina. Ua maopopo iau, aia iloko on a ka manao makee no keia teritore, a oiai he kanaka lawelawe oihana oia aole ana e nele kona haawi ana mai ia oukou i hookele aupuni lawelawe oihana ka mea hoi a oukou i makemake loa ai."

 

He loihi aku no ka haiolelo a Kiaaina McCarthy, e hoakaka ana oia no kona kahaha, i ka noho pouliuli loa o ko Amerika poe, i na mea e pili ana ia Hawaii nei. Ua kuhihewa ka hapanui o lakou akahi no a loaa ka malamalama ia Hawaii nei ma ka manawa o ka hoohuiia ana aku o Hawaii malalo o Amerika, oiai nae o ka mea oiaio, wahi ana, na loaa mua ka malamalama, ame ka naauao ia Hawaii nei, he 2000 makahiki mamua aku.

 

Mahope iho o ka pau ana o ka haiolelo a Kiaaina McCarthy, i haawi makana ae ai ke Kalapu hoolaha, ma o C. R. Frazier la i kekahi noho nui akea, i wahi e ku ai ke kiaaina hou, alaila pii ae la ke Kiaaina Farrington. a ku maluna o kela noho, me ke kamailio ana mai, me he mea la, aia no oia, ma ke kulana peresidena no kela kalapu, ka hoihoi o kana kamailio ana.

 

O kekahi o kaua mau olelo hope, ma kana haiolelo, o ia iho keia:

 

"Ua ano malihini keia kulana hou iau, ma ke ano he kiaaina, aka nae he mea nau e hauoli nei, ka haawi ana i 365 mau la hana iloko o ka makahiki, he mau hana e hooikaika ana no ke teritore.

 

"Ua nui ka loli o na kulana iloko o na mahina ekolu i kaahope aku la. Ua loaa mai iau ka ike e pili ana i ka nee ana o kekahi mau mea, me ka hoomaopopo ana no hoi i ka manawa kupilikii e ku mai nei mamua.

 

"He nui na hana a kakou e lawelawe ai. He mea pono ia kakou ke hana, ke imi a ke noonoo. He mea pono e hoolohe aku kakou i na mea a na kanaka lawelawe oihana i manao ai, o lakou ka poe i ike i ka waiwaiio o ke dala. He mea pono e lawelawe kakou i ka kakou hana kalaiaina, i wahi e holomua ai na hana elike me ka hiki.

 

"Aole au hoohiki kalaiaina e hooko aku ai. Aole no hoi au mau hoopaa kalaiaina i hana ai. Aole he enomi hookahi au e kau aku ai i ka hoopai.

 

ILI ME KA NUI OLE O NA POINO

Ma ka auwina la o ka POaha o ka pule i hala, i kekahi o na moku Aeko o ka oihana kaua o Amerika, o ka hookomo ana mai iloko ae nei o ke awa, mai Puuloa mai, i halawai ai ia me ka ulia, ma ka ili ana ma ka aoao ma Waikiki, o ke awa, e kokoke mai la i ka Uwapo Helu 1, eia nae ua koloia mai, noloko nei o ke awa, mahope o ka ikeia ana o kela pilikia.

 

Ma ka oleloia he maikai wale no ka holo ana mai o kela moku, mailalo mai o Puloa, a i ka hoea ana ma ka nuka o ke awa, oiai hoi e hookomo mai ana iloko nei, ua poino ae la kona hoe, ma ia ano iho la, aole e hiki ke hoopololei i kona holo aua imua.

 

Ua maikai no nae kela hookomo ana mai. o ka hoea mai no hoi koe iwaena o ke awa, o ka wa ia i holo pahu a aku ai, a kau ana ka ihu iluna o kahi papau o ke awa ma ka aoao ma Waikiki. NO na hora elua ka ili ana o kela moku malaila. a oiai maloko no o ke awa kekahi o na moku kolo o ka oihana kaua, na ia moku i holo aku e huki, ahiki i ka hemo ana mai o ka moku pilikia, a kolo loa ia mai ahiki i ka pili ana i ka uwapo.

 

MAKE LA HAOLE KAMAAINA O HAWAII NEI

Ma kona home oho ma ke alanui Keeaumoku, ma ke kakahiaka o ke Sabati aku la i hala. i pauaho mai ai o Allan Herbert, kekahi o na haole kamaaina loa o Hawaii nei i keia ola ana i ke 96 o kona mau makahiki

 

Ua hanauia o Allan Herbert ma Suedena i ka 1828, a iloko o kona mau Ia opio i haalele aku ai oia i kona aina hanau, a hele mai la e huli i kona mau pomaikai, me ka nui o na kanaka e holomoku ana i ka eli gula ma Kaleponi.

 

Mai Kaleponi aku i hoohala ai oia he mau makahiki ma Europa, e kaahele ana mai kekahi aina a i kekahi, ahiki i kona hoca loa ana mai no Hawaii nei.

 

Ma ka manawa i paa ai ka Hokele Hawaii, ua lilo oia ka lunanui no kela hokele mamuli o kona ano eleu, me ka makaukau, ma ka hookipa ana mai i na malihini.

 

He haole o Mr. Allan Herbert i kamaaina i ka Moi Kalakaua, ka Moiwahine LIliuokalani, ame ke aloalii no apau; a ma ka oleloia, iloko o na makahiki loihi o kona noho ana ma Hawaii nei, ua loaa nui iaia ka waiwai me ka nui o kona mau aina.

 

Ua make kahiko no kana wahine pela me ka laua kaikamahine, nolaila aole i maopopo i koonei poe kona ohana e ola nei, oia hookahi wale no ka mea i hoomaopopoia; me he mea la nae, aia no paha kekahi mau ohana on a ke ola mai la ma Suedena.

 

He Demokarata ko Allan Herbert aoao kalaiaina, eia nae aole ana oihana aupuni i paa ai, koe wale no kana mau hana ponoi iho

 

I kona mau hoaloha ame ka poe apau i kamaaina iaia, e kapa ana lakou iaia ma ka inoa kapakapa "Papa Herbert", a no kekahi mau manawa lehulehu, e hookipa mau ana oia i kona mau hoaloha lehulehu, ma kona mau home, me ka hoikeike ana imua o lakou apau i koua ano hoihoi, a piha hauoli.

 

KUU PAPA MR W. K. KALAIWAA UA HALA

Ma ko lesu mau lima,

Ma Kona poli no.

Malaila kakou e maha ai.

Mr. Lunahooponopono o ke K@okoa, Aloha oe:-E ae oluolu mai hoi oe i kekahi keena kaawale o ka hiwahiwa a ka lahui, nou hoi ia wahi rumi, no kela puolo waimaka o ke aloha e kau ae la maluna, i ike mai ai hoi na kini makamaka ame na hoa paahana o kuu papa i komo like iloko o ka hana a ke Akua.

 

I ka la 30 o ka mahina i hala i haalele mai ai kou papa aloha i keia ola honua ana, ua hoi aku oia i kahi mau o na mea apau, ua waiho iho oia he wahine, me na keiki, ame na lei moopuna hoi, e u aku nona ma keia ao.

 

No ewalu mahina kona hoomanawa nui ana i na ehaeha a ka mai i kau iho maluna o kona kino a hala wale aku i la.

 

@@@@huia oia ma Malamauka. Pu@@@@ @@@ waii, i ka la 23 o Okatoba, 1860, holaila ia piha iaia na makahiki he kanaono a oi.

 

He luna ekalesia kuu papa no Moku aikaua ame Helani; ua kamaaina ua haipule iaia, nolaila ke mahalo aku nei makou i na hoaloha ame na makamaka i hele mai ai, me ka lakou mau makana bo ke pua, a peia no ke AKua e kiai mai ai ia kakou apau.

 

O makou iho no me ka haahaa,

ALBERT KALAIWAA,

CHARLEY KALAIWAA,

HENRY KALAIWAA,

MISS DORA KALAIWAA,

ALELUIA KALAIWAA,

MRS. JULIA KIPAPA,

MARY P. KALAIWAA.

 

PAKELE NA KOLOHE MA KA APUA

Ma ka hora umi o ka po o ka POalima aku nei hala, i hoopuiwaia ae ai ka poe e hele ana ma ke alanui Papu, mamuli o ka haule ana mai o ke aniani o ka puka aniani o ka hale kuai o Sayegusa, a mokaki ana iluna o ke alanui kauaoao.

 

Iloko o kela manawa hookahi i ikeia aku ai ka holo ana o kekahi mau koa elua e komo ana i ka iole o ka poe luina, a komo iloko o ka hale pahupahu ma ke alanui Hokele, ma kekahi aoao mai o ka Hale Kiionioni Empire.

 

I ke komo ana maleko o keia hale pahupahu, ua holo loa aku la ua mau koa nei a hemo ma ka puka mahope, me ka pinana ana aku iluna o kekahi paia i hanaia me ka puna kameki.

 

Ua hoao kekahi keiki Pake e alualu aku mahope o kela mau koa, a holo hoi kekahi mea e kii i ka makai, i ka wa nae i hoea mai ai o na kanaka o ke aupuni, aohe wahi mea ikeia aku o na kolohe, ua ahai aku la ke akule i ka hohonu.

 

"He Nuhou Maikai Maoli Keia!"

He nuhou maikai io keia e na kanaka. E hoike mai ana ia i ke ano e loaa ai ka paalole palm beach maikai maoli, he kaa piha o ka mahalo ame ka paa no 16.50 a pii aku. O ka paalole palm beach wale no ka mea kupono e komo ai iloko o keia kikina, a ma ka "Halekuai Hoihoi Hou i ke Dala" kahi e kuai ai ia mea.

E nana i ka makou mau paalole i "Paa Mua ame ka buke hoikeike e kupono ai kekahi paaloe huluhulu ia oe mai ka $25 a pii aku.

He nuhou keia ia OE.

The

Model Clothiers

"Ka Halekuai Hoemi Hoolilo."

ALANUI PAPU

Makai o ka Halepule Kakolika

 

AO I NA KEPANI E MALAMA KE KANAWAI

Ma ka halawai i malamaia ae e ka Ahahui o na Kepani i Huiia, ma ka POalima o ka pule aku nei i hala. i hooholo ae ai kela ahahui, e ao aku i na Kepani, e lilo i poe hoolohe i ke kanawai, o ka oi loa aku ma na mea e pili ana i ke kueana i ke kanawai hookapu waiona.

 

Ua loaa aku ka ike i kela ahahui. i noho lalaia e na Kepaui koikoi o keia kulanakauhale, i ka nui maoli o na Kepani hana a kuai waione, no keia kumu, ua lilo i hana hoohaahaa aku i na Kepani, ka holomoku ana o kela lahui, ma ka hana hakihaki kanawai.

 

Ua aponoia ae kekahi mau olelo hoo holo, ma ka halawai a kela ahahui, no ka lilo o ka ahahui i mea uwalo aku imua o ua Kepani apau, a mawaho ae olaila, ua hooholo pu ka ahahui e komo aku e kokua i ke aupuni, ma ke kina ana i kela hana hakihaki kanawai a na Kepani ma Hawaii nei.

 

WAKINEKONA, Iulai 4- Ma kahi o ka 500,000 i makemakeia ho ke ko kua ame ka hoopulapula ana i na kanaka pilikia o Pueblo, pela i hoike ae ai o Kiaaina Shoup o Colorado ma ke kelekalapa i ke Kakauolelo Weeks.

 

$1.00 o ke Kea

No ka Mahele Kumuwaiwai

Uku hapa i kinohi, o ke koena aku ma ka uku liilii

 

Aole mau luna oihana nunui o ka uku e mimmino ai na puka, aole no hoi he mau mahele hoeueu. He hui kaulike a hoopono e lawelawe oihana ana ma ke ano e kanalu ole ia ai.

Ka Makou Oihana