Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 27, 8 July 1921 — Page 3

Page PDF (1.44 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

HAAWI I KE ALOHA HOPE NO HAWAII Mamua o ka haalele ana iho o kiaaina mcarthy ia hawaii nei, no ke kahua o kana hou ma wakinekona, ma ka pakolu nei, ua haawi mai oia i kona aloha hope no hawaii ame na hoaloha ma o ka nupepa advertise la, ma ka po o ka poalua aku, no ka hoike ana ae i ke akea,

 

Penei kona mau manao hoakaka e hoike ana i kona aloha kui'o no hawaii

 

Ke makemake nei au e hoike aku i ka nui o ko'u mau manao mahalo kuio a hiipoi imua o ko'u mau hoaloha apau ma hawii nei , no ke kakoo lokahi i loau ia'u iloko o ko'u kau, o ka noho ana he kiaaina no hawaii.

 

Aole he kanaka e ae i loaa aku iaia ia kakoo ana elike la me ia i hanaia mai ia'u, a ua lilo ia i mea nui loa i ko'u noonoo.

 

Ua noho au ma hawaii nei no ka manawa i oi aku i ke 40 makahiki ua hanuia no ka'u wahine maanei nei ua lawe mai mau ia hawaii nei o ko maua home ia. e haalele iho ana au ma ka la apopo no ka lawe ana ae i ka'u mau hana hou, ma ke ano he mea e hana ana no ka ahahui kalepa o honolulu nei a ke hooia aku nei au i na kanaka o keia teritore, i ka paa o huu manao ame kuu iini e hana aku no ko lakou mau pono elike me ka ikaika i loaa ia'u oiai au e noho kiaaina ana .

 

Aole he hana maalahi na'u ka haalele ana iho ia hawaii nei, a ma ko'u manawa e e kaawale aku ai i kahi e, eia no ko'u puuwai maanei nei, ua maopopo ia oukou ka manao o ia mea. e oluolu e hoike aku i ka poe heluhelu o ka advertiser, e noonoo ana au no hawaii nei ame kona mau ninau ano nui, a e hooikaika no au ma na ano a pau e hiki ana i ko'u mana ke hana, i wahi e maweheweheia ae ai ia mau ninau. ke manaoio nei au ua niaopopo loa ko'u manao ma ka'u haiolelo i mua ke kalapu hoeueu i keia la o ia hoi, ua manaoio au ho hanna na kela ame keia mea ma hawaii nei ke ku ana mahope o kiaaina farrington a haawi aku iaia i ka lakou kakoo lokahi ana. ke makemake nei au e hoike hou ae i ka'u mea i mkamailio ai malaila. na ke akua e hoomaikai mai ia hawaii ame ka poe apau e noho ana naanei.

 

EHA I HOPUIA NO KA HEWA AIHUE

Elike me na ilio hanu meheu pela iho la ke kulana i loaa i na makaikiu o honolulu nei ma ka hookolo ana i ka poe aihue na lakou i komo aei kekahi mau keena oihana he mau pule ae nei i hala a pau nui i ka paa i ka hopuio.

he ekolu nae poe i paa mua mai i ka hopuia o ka makikiu mcduffie, he elua ne nei pule i hala ua hooka'uluaia ko lakou hookolokolois, mamuli o ka paa ole mai o ka eha o lakou aka nae, ma ka poakolu aku nei o ka pule i hala i paa aka ai oia i ka hopuia ma hilo.

he mau keena maloko o ke kue a campbell ka i komo aihueia, a ka poe piko pauiolem ma ka wehe ana i ka laka o ka puka me ke kalam o ke keena ekahi o ke kanikela pelekane i komo ia, a ma ka po o ka la 12 o iune aku ueim i omo aihueia ae ai oloko o ka halekuai pua o straus, ma ke alanui papu;o ke ano o ke komoia ana o kela mau wahi apau, ua like loam pela i hoomaopopoia ai, he hookahi no puulu na lakou kela hana aihue.

ma kahoolooheia ana nae o ka hihia o kela poe aihue, he poe haole wale no a eha, he elua o lakou i ae okoa aku uo ka pili i ka hewa ma ke degere ekahi, a he elua i hoole no na mea nae i ae i ko laua mau hewa ua kauia mai ka hoopa'i e noho maloko o ka halepaahao no ka manawa aole e emi iho i na makahiki elima aole hoi e oi aku i na makahiki he umi

HE HOOMAIKAI I KA AHAHUI KAAHUMANU

Mrs. Lahilahi webb, Kakuaolelo hui kaahumanu o honolulu aloha oe ma ka noho ana o ko makou ha lawai ma ka poakahi jiune 20 i hala, ua hooholo lokahiia penei:

Ma ka aoao o ka ahahui kaahumanu helu 3 o hilo, ke haawi aku nei i ka hoomaikai nui palena ole, ia oukou e ko makou ahahui makuahine kaahumanu helu i o honolulu no ka oukou hana kokua, a ku i ke aloha hoakanaka oiaaio i hana aku ai no ko makou hoahanau aloha mrs amika keaouli na momoku, o ko makou hui lala kaahuinanau o waiohinum kau, hawaii, i make naia honolulu, mei 24, ma ko oukou lawee ana ae i ke ko'iko'i o ka hooponopono ana, a uku aku la niai ko oukou waihona ae i kona mau lilo hoolewa nia kana huakai hope loa, a hoi waku la ka lepo i ka lepa, a o ka uhane hoi i ke mea nana ia i hana he kokua ke akua i ka poe e kokua ana ia lakou iho; "a pela hoi kaou e pono ai e kokua aku kekahi i kekahi."

Owau iho no me ka haahaa,

MRS. E NAMOHALA

Kakauolelo, Hui Kaahumanu helu 3 Hilo.

Hilo, Hawaii, Iune 24 1921.

 

 

Ke kii keia o na keiki poola hawaii he 39 me ko iakou alakai george k kane i haalele iho ai ia honolulu nei no ka ipuka guis o kapalakiko no ke pani ana ma kahi o na luina olohani oluna o na mekuahi o ka hui matson navigation co. Aia o George K. Kane ma haki a ka pua e kuhikuhi lam e hoopunilia ana e kona mau keiki hana

 

KA HUAKA'I A NA KEIKI KIPIKOA NO KA IPUKA GULA O KALEPONI

(Hoomauia mai)

O ka poakahi keia, Mei 30 eia makou ke holo nei ma ke alahele n e o na hiohiona o keia la he malie maikai me he wai la he laumania hoi ka moana me he moena pawehe la o mokuleia o keia ua like no a like me ka ua nahunahu hoehaeha ili, a hoomanao wale ae la no au i ka aina ame ka'u mau mea aloha

eia nae e pii mahuahua mau mai ana ka hu'ihu'i aole nae hoi i ka nui loa aka ua lawa i a no ka hoike ana mai ia'u ame ka'u poe keiki, eia makou ke hookokoke aku nei i ka ipuka gula o kaleponi he 29 minuke koe kani ka hoa 5 a.m. oili mai la ka la au we he nani ke nana aku he ula hoi kona helehelena ke nana aku elike me ko koko a ike iho la'au i keia mau mea kamahao loa i ko'u mau maka, a ke akua i hana ai a hoomanao aela au nona oiai au e ku ana ma ka aoao o kapalekai a'u i olelo ae ai ma kona inoa ma kona inoa laahia loa o oe no kuu alakai aole loa a'u mea hele ai

a ia'u e nana ana i keia mau hiohiona nania ko'u mau maka e ike nei, me ka lana mai no hoi o ke pa'imalau apuni na apuni na aoao o ka moku kela mea wewela ke pili mai i ka ili ma keia wahi a'u i ike ai he nunui maoli ua paa pu ka moana a loaa pu mai la no hoi ia'u ke kauoha mai ke aliimoku mai, ka malamamoku ekahi no ka'u hana oia hoi iloko o ke keena wiliki kamana ame ka hoomaemae ana i ka oneki kahi o na waapa i kau ai

nolaila mahope iho o ka pau ana o ka makou ai ana mahelehele a ku la au i ka'u poe keiki no na wahi i make makeia he 36 a'u poe keiki i hana i keia la a he hu no hoi ka aka ia'u ame ka'u poe keiki he kakaikahi loa o lakou e noho ma kahi o ka hana i makemakeia o ka hapanui i ka hana i ka hele a maalea mai la no hoi kekahi a nana aku oe aia ma kahi o ka ohua kahi i noho ai o na wahi kapu o ka moku he mea ole ia i ka'u poe keiki he lilo na aliimoku i mea paani ia e lakou owau iho la ka ilina a na aliimoku e hele mai ai e olelo e kauoha au i ka'u poe keiki aole e hele ma kahi i hookaawaleia no na ohua.

Huhuaku la no hoi au ia lakou ma ke a'o pu aku eia nae he mea akaaka wale ia mai no ia e keia poe keiki u nui wale a kane aole nae a'u mau ahewa ana no lakou no ke mea ua hoohauoli mau mai ai mamua o makou ka buford a haalele ia oia e ka u'i nohea wilhelmina mahope me he pahu balala la ke kakaa i ka moana a loaa mai la ia'u ke kauoha mai ke aliimoku mai aole e hana ia hapa la no ka la nui

Haupu ae la au o ka la kau pua ka keia heleli iho la ko'u mau waimaka no ka hoomanao ana ae i ka he o ka'u aliiwahine Mrs. Sarah Kainoaku puna kane e moe la me ka maluhia i ka ilina o kawaiahao kauia ae la paha na he apau i ka pua o kea he hoi o ka'u mea aloha hele iho la aohe wahi pua a ka puuwai aloha e haawi iho ai nona

Me keia mau hiohiona imua ponoi o ko'u mau maka ua hooluolu loa i ko'u uhane me ke kaumaha pu o ka puuwai oiai i na makahikio apau ole loa au i poina nona i ka hooanao mau ana i wahi pua no kona wahi he he oiaio ua hala oia i ka ma koe hoi au ame na kiahoomanao poina ole nona oia no na hua ponoi a kona puhaka i waiho iho ai na'u ka mea nana e malama i kuu inoa ma keia hope aku ka'u mau leialoha hoi o ko'u mau la u'i G. H Iane Jr ame ai K Kane, Aame ku moopuna miss Sarah M. K. ka hua pnoi hoi a koa'u hiapo nana e hoonui a hooma huahua aku i ka'u mau mamo ma keia mua aku.

Me keia mau noonoo kuamaha iloko o'u ho'iho'i hope aku la au i ka'u mau hoomanao ana no ka aina, kaukau wale ae la no au i ka makani a'u hoi i olelo ai penei

E na ahe lau makani o ka hikina akau e pa uei, e loaa hoi ia'u ke ahonui ame ke aloha ia e ka mea kino ike maka ole ia a ke akua i hana ai lawe aku hoi oe i kuu aloha ame ka'u wahi olelo a ma na pepeiao o ka'u mau leialoha ha'i iho hoi oe eia ke aloha o ko olua papa mai ka moana mai ka na moopuna hoi ame ka hunona e hoomanao mai poina i wahi pua no ka he o mama ko olua luanui makuahine

He oiaio i kuu hooki ana iho i kea mau wahi leo kaukau a'u pohina ae la ko'u mau maka i ka waimaka hele mai la ke aloha o ka'u mea i aloha ai a papale i kuu maka, me he la e uwe mai ana ia'u me kahi huaolelo i maa iko'u mau pepeiao. Aloha no hoi kaua. Ku iho la au e nana eia nae he makani wale no ka'u e hoomaopopo la ame ka ili laumania hoi o ka moana e waiho mai ana mamua o ko makou alahele aohe ike wahi ao aina ia aku, he kai wale no mai o a o, a ka ihu hoi o ka wilhelmina e palau hala ole ana i na ale apiipii o ka moana ka ipo aloha hoi a na keiki kipikoa hawaii e alo pu nei i ka Ipuka Gula o Kaleponi i ka hauoki hoi o maleka hooanuanu ili eha oe ia'u kaomi malie! He oiaio o na hoomanao aloha i loaa ia'u ma keia la aole loa au e hiki ke hoopoina koe wale ihoo no eia au i ka moana, koe wale iho no eia au i ka moana, ka aina lewa i ke kai, aohe a'uy mea e hana ae ai, he hookahi wale iho no ke aloha o ka'u mau keiki e au pu nei me a'u i ka inea o ka moana ka aina lewa i ke kai, aohe a'u mea e hana ae ai, he hookahi wale iho no ke aloha o ka'u mau keiki e au pu nei me a'u i ka inea o ka moana, a pela hoi ko'u aloha no'u iho ame ka'u mau mea aloha a'u hoi i hoomanao ae ai i keia wahi himeni i alhoaia o Hawaii:

            Na ke aloha i hanai mai,

I kuu la pololi hoi;

Na ka hali'a i hooinu mai,

I kuu la makewai hoi.

na ka hoene o ka leo o ka pila ame ka hauoli o ka'u mau keiki i hoomama ae i ko'u puuwai kaumaha, a he nui ka hauoli ma keia la, hulahula haole, halaku'i, pelepele ame ka hookani iluna o na kaula eono o ke gita anel wale aku, ua le'ale'aia ahiki i naoro o ke aumoe, akahi no a hoi na maapau e hiamoe, a he lohe maoli akon au i ka olelo a ka haole, o na hiki hawaii, ua piha loa lakou me meakani ua hiki ia lakou ke hookah ka pila a himeni i ka manawa hoe a he hoopai wale aku no ka'u e ko'u olelo pu aku, o ke ea o hawaii kuu aina aloha, ua piha me ka melodina o na meakani e lohe ana e i ke ao ame ka po aole loa on a we nalohia ai a ua po aole loa on a we nia'u i ka oiaia hooia pu mai ka aole ia'u i ka mea ua ike o ka'u mau ole no ka mea ua ike o ka'u mau ole no ka mea ua ke koana o honolulu pau

pau ae la a hana o keia la hoi aku la au e hoomanao mau i kuu al ai no ka mea oia no kuu akua ae loa o'u mea e nele ai a haule al la hiamoe i waena o ka'u poe keiki e momoe ana apuni ko makou wai i haawiia mai ai

ke kakahiaka poalua mei 31 keia holo nei makou wai i haawiia mai ai.

ke kakahiaka poalua, mei 31 keia, e holo nei makou ma ke alahele E.P.N. me kahi makani uuku hoi e oaniani mai ana mamua o makou, o na hiohiona o keia la, he umaumalu, me kahi kualau heleuluulu, kela makani nuhele o ka moana me ka pii pu mai no hoi o ka hu'ihu'i me he ipo manuahi la i ka o'eo'e i ka piliaoao , he mea ole nae ia i na keiki hawai'i he wahi palule lahilahi wale no i ka ili a na haole hoi e holoholo mai ana iluna o ka oneki me na kuka loloa loihi pumehana, me na lima iloko o na eke, a kekahi haole hoi i kamailio mai ai ia'u

"pehea la keia poe keiki hawaii, aole paha o lakou ike i ke anu a ua hele mua no paha lakou i amerika!"

Eia hoi ka'u "O makou apau loa, he poe malihini wale no, akahi no makou a hele i ke anu o amerika eia nae o ke anu o keia wahi he like no ia me ka wela o ko makou aina nui ka aka o keia haole ia'u i kuu olelo aku pela, no ko ia la aka mai ia'u olelo hou aku nei au: "Ina oe i ike i na keiki Hawaii auau kai ma ko'u aina, he hiki ia lakou ke noho iloko o ke kai a po ka la aole lakou ike i ke anu "pau no ia o ka akaaka ana o keia haole ia'u.

ua loaa mai la ke kauoha i'u no ka hoomakaukau ana i na bumi huki ukana no ka mea ua kokoke makou i ka aina haawi aku la au i kuu ae me ko'u pale ole i'na kauoha a na aliimoku, oiai nae au e nana la, aohe ike wahi ao aina ia aku, no ka paa i ka noe, ua loaa mai la hoi keia kauoha mamua o ko makou ai ana o ia wahi aka aku no ia i ka'u poe keiki, o ka ai, in a makou e ai iho, o ka poe eleu no, nui no ka lakou meaai, o ka poe ano hoololo no ai i ka hakina a kekahi, nuha mai la no hoi kekahi hookeekee kekahi, hele mai la e hoopii ia'u a hoopnopono aku au i keia pilikia, ma ke noi hou a i ke kuke i meaai, na ka mea i nelawa ena o ka'u poe keiki pela wale no au i hooponopono ai i ka oe keiki i na manawa ai apau aole ke kunukunu ame ke kaniuhu iloko aka, o ka hoomanawanui i na ine ka pau aho ole, o ia ko'u mau uncle, ua pii mai no hoi keia poe ke maluna o'u i kekahi manawa eia ua a'o aku au ia lakou me ka ike loaa pu ia'u aole e hiia'u hookahi wale iho no ke rula i ka poe keiki hawaiilehulehu in a ao o ke akua pu kekahi kuu alakia ana i haawi mai ia'u ka ike ame naauao, no ka malama ana i ka'u keiki iloko o ke kui kahi ame maluhia.

he oia i ka pau ana o ka makou ai ana homaka makou e hapai i na bumi lilo i mea ole i na keiki hawaii hooholo ana kekahi i ke kake, e paa a hoi kekahii na kai o ka bumi hookahi manawa e hoopii ai o na apau, aohe mea a na aliimoku e naau mai ai he hookahi wale no o ka mahalo i ka hana a na keiki hawaii. oiai nae he poe kela no koluna o ka moku he poe wale no lakou apau no kawaihae, kahi o sam paka, aole i kau iki ka lakou wahi bumi iluna, ahiki i ka waihoia ana mai o na hana apau na'u e hana, a a makou aku hoi, kau na mea apau i luna me ka malie wale no i hanaia ai kalia no hoi na mea apau a hoike mai la ka malamamoku ia'u ua lawa ka hana oia la he 20 a'u noe keiki i hana ma keia la.

Hora 8:30 ponoi o ia ahiahi ikeia ke kukui, a hoikeia mai la ia'u he 35 mile ko makou mamao mai ka farallones long, o ka aina mua loa hoi ia e ikeia ai a loaa aku ka moku kukui i kukuluia i ka moana no ka poeleele, aole e hiki ia;u ke hoomaopopo pono i ke kulana o ka aina a'u hoi e waiho nei i keia wahi ahiki i ko'u la e hulihoi ai no hawaii, alaila hoopau pono aku au i na nani o ka ipuka gula

Ekuu solomon, ahonui mai oe ia'u ua maeele no hoi kuu mau wahi manamana i ke kikoni mau iluna o ka lailahi o ke kalama no ke anu mai no hoi kekahi o kuu puni no o ke kakau i na meahou o ka'u huaka'i hoomanawanui no a hooponopono aku kaua i hawaii ua pae i ka aina a ke pau pu akau nei no hoi kuu wahi kalana a'u i pas pu mai ai mai ka aina mai, i ahona i na wahi apnapana pepa helelei oloko o kuu wahi buke, loaa no ka'u wahi mea kakau, me na kuhinia o kaleponinei.

Hoike pu iho hoi oe i na hoa heluhelu o kaua o ka makaikiu wela ke koa kiai puka helu 6, ka bea keokeo hoi o na halokolokowai o palani, eia oia i ke anu o kaleponi nei, kahi i kuekaa ai i na alahele huna pohihihi o mosekao, pela iho hoi kaua e kun solomn kaomi malie, he ua ia no ka aina aloha no!

Nolaila, hora 12 ponoi o ka po ku iho la makou i fort mason hookuu ka heleuma o kahi hoolulu mau keia o na moku i ka po a ao alaila hoi iloko o kapalakikio kahi e pili ai i na wapo nana wale aku la no au a o ka poeleele iho hoi aku la au e hooluolu

O ka Poakahi inue 1 keia ao he la keia manawa hora 5:30 pii ae la au iluna a kiei aku la au i ke kulana o ka aina he aina apuni aia makou mawaho ponoi i ho o chirardelli kahi nana pu ame poka o ke aupuni e pili mai ana no hoi na mokukoa i kamaaina i ko'u mea maka ma honolulu lele mai la no hoi ka manu kamaina o keia aina puni ka moku, he like no ne ko kakou manu kai a hoomaka ma la keia kuene e kuhikuhi ia'u ame ka hoike pu mai i ka inoa o angel kela a me marcland, kahi hoi o ka oihana kaua moana o ke aupuni, o kela wahi mokupuni au ike la i kela hale poaaku kohu papu o alcatra, kahalepaalao o ka oihana koa

ma keia wahi, ku io la au e nan me ke kamahao o na mea a'u e ike nei me ka loaa o ka ike ia'u aole loa he paahao e pakele ke manao oia e ia no ka mea he ikaika loa ke kai o ka la wahi i ke pale ana iwaho a hui pu ho me ka huihu'i ua make mua no ka mea e hoao ana e mahuka oiai me aole no he mamao loa o elua paramile ma ka'u koho eku a hoike mai la ke kuene ia'u he elua mile ka mamaao loa o keia aina paahao uai ka ipuka gula mai a pau ia wahi hula ae la ka ma ua nana ana ma ka aoao hema a kahikuhi mai la oia ia'u o sausalito kela kahi o ka poe lawai'a italia e noho ai aole nae o'uike aku i ka waapa he mamao loa eono pana mile mai ia makou aku a he kuoo hoi keia wahi ke nana aku elike me kou nana ana aku ialoko o ke awao hilo mai puukaa aku a o milecroc no hoi kela kahi na keiki hawaii kapa ai o paina la ailana ia maawa ninau aku nei au heaha la ke kuu o na keiki hawaii i kapa ai i kela no olelo mai la oia kapa ai i kela ia'u aole maopopo iaia koe wale no kona lohe i keiki hawaii i kamaaina ia kaleponi ke kahea mau i kela wahi aina o hina apala ailana a hauoli iho la aia he wahi lihi o hawaii iloko oka ipuka gula

Eia ia'u e hookuku la i keia mau hohiona malihini imua ponoi o kona mau maka e laa hoi ka uliuli o ma i ka hele o ka ulu o ka laau o i ke kai hoomanao ae la au i ko'u ehanau ia kauai ma na huli kooku ai wanini aku a hanalei a huli ma na pali he like loa keia wahi melaila a i iho la au iloko iho o'u aohe no ka hoi i u'i loa o kaleponi nei ma ka olelo nae hoi mea ae no o ka ipuka

gula eia ka hoi he puu o ahi o keia aina elike me kuu aina aloha a'u i kaena iho ai iloko iho o'u o hawaii no ka oi ka onohi o na mokupuni o ka moana pakipika

pau ka maua kilohi ana i keia wahi huli aku la ka maua nana ana ma ka aoao mauka o keia wahi a maua i ma kaikai mua ae la a ike aku la au i ke keokeo mai o keia hale iluna o ka pali olelo mai la oia ia'u o cliff house kela kahi au e ike ai i ka liona kai (sea lion) aia no hoi malaila ka aina o seal rock a ina no kou hele ilaila, e ike ana oe i ke ano o kela holoholona

Haawi aku la au i kuu mahalo i kuu kamaaina kuene he kanaka hapa italia keia a no kuu kakau mau i na wahi apau ana e kamilio mai ai, i mai la kela ia'u

"Heaha kau mea e kakau nei!" I aku la au: "E hoopaa ana au i na wahi apau a'u i ike ai, a iko'u wa e huli hoi ai no hawaii e hoolaha ana au maloko o na nupepa hawaii no ke ano o keia aina a'u i ike ai

(Aole i pau)

MAKE NO KA INU ANA I KA OKOHAO

Maloko o ka halema'i o na ulia poino, ma ka paha o ka pule aku nei i hala, i make ai kekahi korea o chang kyung ka inoa mamuli o ke kumu i hooomaopopoia o ia no kona inu ana ka okolehao maikai ole pili ana i kulike ai me ka moe i ka okolehao, ua hele ona ka inoa o Choi Kyung @ahaloko o Kapiolani Paka, ma ka auwina la o kela la, malaila laua kahi i noho ai, me ka inu ana i kekahi omole okolehao.

Mahope o ka hoohala ana i kekahi manawa ma ka inu ana i ka okolehao, ua haule aku la laua hiamoe, a i ka wa i puoho mai ai o ke kokoolua, ike iho la oia ua loaa kona hoa i kekahi haawina kupilikii.

No kela haawina pilikia i hoikeia mai ai ka lohe i ka oihana makai, a i ka wa i hoea aku ai o ke kaa makai, ua hoihoi loa ia mai la oia no ka halema'i o na ulia poino, me ke kupouli o kona noonoo, a aole i hoi mai kona noonoo maikai ahiki wale no i ka lele loa ana o kona hanu hope loa.

Managa, Nicaragua, Iulai 1. Ua loaa aku kekahi mau meapaahana dala apuka me na papaahao no ka hana ana i na dala Amerika maanei nei.

PAU KA LAWELAWE ANA O NA KEPANI I NA HANA AUPUNI

Mamuli o ka hooholoia ana mai nei o ke kanawai hoopulapula Hawaii e ka ahaolelo lahui o Amerika Huipuia, e hoopau loa ia ana ka noho ana o na Kepani ame na lahui e ae, aole lakou he mau kupa Amerika, ma na hana federala ma Hawaii nei.

Ma keia ano iho la, o ka hana wale no i makaukau mau e hookipa aku ia lakou, o ia na hana ma na mahiko, a ma na mahi halakahiki, a mau hana e ae paha, i kuleana ole aku ai ke aupuni.

Ma kahi o ka elima haneri ka nui o na Kepani e noho hana nei i keia manawa, ma na hana o ka oihana koa ame ka oihana kaua, e waiho hakaha ka ana ko lakou mau makaina me ka hoopihaia aku e na makaala@ Amerika, e makemake ana i keia hana.

Ua hoopomaikaiia aku na mahiko ma o ka hooholoia ana mai a o kela bila, no ka mea e hoopau ana ia i kekahi pauku o ke kanawai kumu e kaupale ana i ka nui o na eka aina, a kekahi mahiko e kuleana ai; aka ma keia mua aku, ua hiki i kekahi mahike, ke kuleana elike me ka nui o ka aina loaa ana iaia.

O na aina e weheia aku ana bila, hoopulapula ana, maloko o ia keia malalo iho Molokahi: Palaau,

            Ma ka moi aku a emi mai paha; 11,400th EA, 2000 eka, oi a emi mai pa@ Kalamaula, 5000 eka, oi aku a emi mai paha; Hoolehua, 3500 eka; Kaimiloa, I ame II. 3600 eka ame Kalaupapa, 5000 eka.

Ma ka mokupuni o Hawaii: Waimanu, ma ka apana o Hamakua; Keaaukaha, ma ka apana o Hilo Hema; ame Panaewa, Waiakea ma ka apana no o Hilo Hema.

He $3000 a ke aupuni e kokua aku ai i ka mea hookuonoono, me ka uka ana he elima pakeneka ukupanee no ka makahiki, a iloko o na makahiki he kanakolu, e uku ai i kela mau dala i ke aupuni.

Ua koiia ka mea hookuonoono, e hoi oia ame kona ohana e noho mahina o ka aina, me ka imi ana aku i na mea apau e pomaikai ai, ina ma ka mahiai, a ma ka hana holoholona paha, elike me ke kulapa o ka aina e kohoia ana.

No na makahiki mua elima, ua hookuuia ka mea hookuonoono, mai ka uku ana i ka auhau, aka mahope aku o kela manawa, ia wa e uku ai i ku auhau, elike me ka waiwaiio o ka aina ame na hanahou apau malnuna iho olaila.