Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 28, 15 July 1921 — Page 4

Page PDF (1.52 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

NUPEPA KUOKOA. HONOLULU. T. @.. POALIMA, IULAI 15, 1921

 

NUPEPA KUOKOA

SOLOMON HANOHANO, LUNAHOOPONOPONO

HOOPUKAIA I NA KAKAHIAAKA POALIMA APAU

POALIMA

KE KANAWAI HOOPULAPULA I NA HAWAII

            Ma keia helu o ke Kuoka, ke hoopuka aku nei makou, i ka Bila Hoopulapula Hawaii, o ka lilo ana mai nei i kanawai, ma ke kakauinoa ana o ka Peresidena o Amerika Huipuia; e hoopuka mau ia aku ana keia kanawai, ahiki i ka pau ana, no ka pomaikai o ko ke Kuokoa poe heluhelu, ame na Hawaii ike ole i ka olelo Beritania.

            Eia kekahi mau mea ano nui maloko o keia kanawai, e pono ai i na Hawaii ke hoomaopopo:

            O no aina aupuni kaawale e waiho la ma ka Mokupuni o Molokai, a me ka apana o Hamakua ame Hale Hema, @ @ @ ia e wehe mua ia @ @ @ ka hookuonoono ana no na makahiki elima ma ke ano hoao.

            O ka poe i kuleana i kela mau aina, ma keia hoao mua ana, a ma keia hope aku, o ia no na kanaka Hawaii koko piha, ame na hapa-Hawaii.          O ka nui o na eka e loaa i ka mea hookuonono hookahi, in a he aina mahiai, mai ka iwakalua eka ka haahaa ahiki i ke kanawalu ke kiekie.

            Ina hoi he aina hanai holoholona o ka papa elua, alaila mai ka elua haneri me kanalima eka ka haahaa, a i ka hookahi kaukani eka ke kiekie.

            E uku ana ka mea hookuonoono i ka uku hoolimalima o hookahi dala no ka makahiki, a he kanaiwa-kumamaiwa makahiki ka loihi o kela hoolimalima.

            Ma ka manawa e hanaia ai ka hoolimalima, e hoi koke aku ka mea hookuonoono e noho maluna o ka aina, a i ole paha i kekahi manawa, mamua ae o ka piha ana o ka makahiki hookahi.

            Ua papa loa ia ka mea hookuonoono, mai ka hoolilo, moraki, hoopaa a hana paha ma kekahi ano e ae i kona aina, koe wale no ka paa ana no kekahi Hawaii okoa aku, malalo nae o ke apono ana mai a ke komisina.

            No na makahiki mua elima, ua hookuuia ka mea hookuoonono mai ka uku ana i ka auhau o ka aina ame na hanahou maluna iho, mahope aku o kela manawa, e uku ai oia i na auhau apau.

            I ka makemake ana o kekahi mea hookuonoono i mau kokua, ua hoamanaia ke komisina, e haawi aku ma ke ano hoaie, i ka huina o ekolu kaukani dala, me ka uku ana hoi i elima pakeneka ukupanee o ka makahiki, maluna o ka huina i aieia, a o ka loihi o ka manawa e hoihoi hou ai i kela mau dala, he kanakolu makahiki.

            O na dala e haawiia mai ana ma ke ano aie, e hoohana wale ia aku no, no ke kukulu ana i na hale, ame na hana e ae apau, i pili ponoi aku i ka aina. No ke kuai ana i na holoholona ame na lako meahana @ a ma kekahi ano e ae paha, e loaa ai ka maikai i ka aina.

            Me keia mau hoakaka ma ke nao nui, e hiki ana i na Hawaii ke hoomaopopo mai, aole he hana maalahi ka hoi ana aku e noho ma keia mau aina hookuonoono, ke ole e loaa kekahi mau dala mahuahua ma ka aoao o na Hawaii me lakou.

            He hana maalahi loa ka olelo ana ae e hoi aku maluna o kela mau aina hookuonoono; in a nae aole he huina dala mahuahua i loaa mua, a he loaa makahiki paha mai kekahi wahi mai, he hana paakiki loa na kekahi kanaka Hawaii hemahema, ka manao ana e pono oia ame kona ohana no ka manawa mua loa o ka noho ana aku ma kekahi o kela mau aina.

            No ka põe i makaukau me ke dala no lakou iho, e hiki ai ke hoolako i na mea apau no lakou e pono ai ka noho ana, mamua o ka ike ana aku i na hua o ka lakou hooikaika ana maluna o ka aina; no lakou ka keia pepa e hoeueu aku nei, a i hoea mai i ka manawa no ka wehe ana i kela mau aina, mai hoohakalia, i keia manawa maikai loa, a i keia pono nui hoi, i haawiia mai la malalo o keia kanawai, no na kanaka Hawaii.

            O ka põe i hoomakaukau ole ia lakou iho, no ka hoi ana aku e noho maluna o keia mau aina hookuonoono, ua oi loa aku ka pono o ko lakou noho malie ana pela, a e hookuu aku i ka poe makaukau, na lakou e hoohana i kela mau aina; e lilo nae ka noho hemahema ana i keia wa, i kumu e hoomakaukau ai, i hiki ai e loaa ka pono, e hoi ai maluna o na aina, i hookaawaleia no ka hoopulapula ana i na Hawaii.

            Aole loa he kanalua ana, no ka loa o ke kuonoono i na Hawaii ma keia kanawai hoopulapula; pela me ka ulu ana o na Hawaii ma kekahi ano; eia nae ua ili iho no ke koʻikoʻi maluna o keia lahui kanaka ka hooko ana aku i na mea apau e kuonoono ai, a e ulu hou ai hoi.

 

KE KULANA KUMUPOO O LAHAINALUNA

            Ua waihoia mai nei ke kulana kumupoo no ke Kula o Lahainaluna, i ka Rev. Akaiko Akana, e ke komisina o kela kula; a ua ili iho maluna o mr. Akana ke koʻikoʻi o ke apono, a hoole ana aku paha i kela noi.

            He kahu ka Rev. Akaiko Akana no ka Ekalesia o Kawaiohao, ka ekalesia ano nui, iwaena o na ekalesia Hawaii apau, mamuli o na moolelo kahiko e pili ana ia Kawaiahao, a mamuli o kona ku ana ma ke kapitala o Hawaii nei; a ua kupono ka noho kahu ana o ka Rev. Akaiko Akana no kela ekalesia, i kulike ai me ka naauao hohonu i loaa iaia no ka oihana kahunapule, e hiki ole ai e loaa he pani hakahaka ma kona makalua, in a nei no kona waiho aku i ka noho kahu ana no kela ekalesia. Ma ke ano nae he alakai no na Hawaii, he mea i makee e lilo na opio o keia hanauna hou e nee nei, i poe makee i ko lakou lahui kanaka, aole wale ma na mea pili i keia noho honua ana, aka ma na mea pili uhane pu; e hooiia ae ana ka pemaikai, ame ka waiwai e loaa mai ana, ke lilo ka Rev. Akaiko Akana i kumupoo no ke Kula o Lahainaluna.

            Ua kaulana ke Kula o Lahainaluna i na makahiki i kaahope ae nei, me ke kapaia ana aku o kekahi inoa kaulana loa i kela kula, ka "Ipukukui Iio Ole i Ka Makani Kauaula," mamuli o ka naau ao o na haumana, ame ka makaukau i na hanalima pili i ka mahiai; i na makahiki mahope mai @ ua emi mai kona kaulana a aneane no e lohe hou ole ia, na mea e pili ana i na keiki o kela kula i keia wa e nee nei.

            N ka hapai hou ana ae i ke Kula o Lahainaluna, no ka hookau ana ae i na haumana o kela kula, ma na anuu kiekie, e hoi hou mai ai kona kaulana; ke mahalo nei keia pepa, i ka mea a ka papa komisina i hana mai ai, ma ke kikoo ana mai i kekahi kanaka Hawaii i loaa iaia ka hoonaauao kiekie ia, e lawe ae i ka noho poo ana no ke Kula o Lahainaluna: malaila oia e hoopukapuka aku au i kona naauao me ka waiwai loa, a iloko no hoi o ia manawa hookahi, e alakai ana i kona lahui kanaka, ma na alahele apau, e hapaiia ae ai lakou, ma na anuu kiekie o ko lakou ola lahui ana.

            Aole a keia pepa mau hoohalahala ana no ke kulana a ka Rev. Akaiko Akana e paa nei, he kahu no Kawaiahao, ua kupono loa oia ma kela kulana, me ka mahalo nui ia, e ka poe i hoomaopopo i ka makemake ame ka iini iloko on a, a na hoahanau e hana aku ai, ma ko lakou hoomana ana i ke Akua; aka nae he oi aku kona lawe ana mai i keia kulana hou, no ka hooi ana ae i kana mau hooikaika ana no ka pono o na Hawaii, elike me kona makee ana, i ka ninau hoopulapula i keia lahui kanaka.

            O ke apono ole i keia kulana hou i haawiia mai la, o ka Rev. Akaiko Akana wale no ka mea kuleana e hooholo ai ia ninau; ke paa nei nae ka manao o keia pepa, ma kana mea e koho ai, e hookahuaia ana ia, malalo o kekahi mau kumu kupono loa.

 

KA AUHAU HOU O KA NUPEPA KUOKOA

            Ma ka helu o ka pule aku nei i hala, o ke Kuokoa nei, hoakaka aku ai makou no ka hoopii hou ia aku o ka auhau o ka nupepa, he elua dala me ka hapalua iloko ae nei o ka mahina o Augate e hoea mai ana.

            Mamuli o ia hoakaka, aole paha i maopopo pono i kekahi poe lawe nupepa kumau ke ano o keia hoopii hou ana ae i ka auhau o ka nupepa no ka makahiki no ia kumu, ua hoouna okoa mai kekai poe, i uku pilia i ka lakou nupepa no ka makahiki, he hapalua i koe a ua hoihoi hou aku makou ia hapalua i ka poe na lakou i hoouna mai.

            No ka hoopau ana ae i na pohihihi, ma keia hoopii hou ana ae i ka auhau pepa, ua konoia mai makou e hoakaka hou aku, ma ke ano moakaka loa, e kuhihewa ole ai ka lehulehu, elike me keia :

            O ka poe lawe nupepa kumau, i uku piha i ka auhau o ka lakou nupepa ahiki i ka la hope o Dekemaba o keia makahiki, aole a lakou uku hou ana he hapalua mawaho ae o ka elua dala a lakou i uku mua ai no ka nupepa no ka makahiki holookoa.

            O ka põe hoi i uku no na mahina mua eono, ahiki i ka la hope o ka mahina aku la o Iune i hala, e kaawale ana lakou mai ka uku ana i keia hapalua hou i hoopiiia ae no ka makahiki in a e uku mai ana lakou, no na mahina i koe e hoomaka ana mai Iulai aku nei, iloko o keia mahina; aka o ka poe e hookaa ole mai ana he hookahi dala i koe, no keia mau mahina eono, a hala ka mahina o Iulai nei, e konoia aku ana lakou e uku mai he hookahi dala, me ka hapaha no na mahina eono i koe o keia makahiki.

            Ua hoike aku makou i na kumu o keia hoopii hou ana ae i ka uku auhau pepa no keia nee ana aku, a he mea hauoli na makou ka olelo ana ae, noka @o@a ana mai o na hooia ana mai ka lehulehu mai o ka poe lawe kumau i keia pepa, no ko lakou apono ia kau hou ia ana iho he hapalu no ka makahiki; mamuli o ko lakou ike maoli ana i ke kupono o keia hoopii hou ana ae i ka auhau, no ka nui o na mea heluhelu a keia pepa e panee mau aku nei imua o na Hawaii, i kela ame keia pula.

            "Makepono ka lilo ana o ke dala i ka mea maikai," wahi a kekahi mea o ka hoea kino ana mai no keia keena, no ka uku ana iho i keia hapalua hou i hooiia ae o ka nupepa no ka makahiki, oiai nae ua uku piha oia no kana nupepa ahiki i ka la hope o Dekemaba, ua hoihoi hou aku makou i kana hapalua; a he lehulehu o ka poe o ia ano hookahi i makaukau e uku mai i keia hapalua, ua hoole aku nae makou i ka lawe ana mai ahiki i ke komo ana i keia makahiki ae, mahope o ka pau ana o ka manawa, ma ka lakou uku mua ana.

            O keia hoopii hou ana ae i ka auhau pepa no ka makahiki, mai ka mahina aku o Augate ae nei, no ka poe ia e uku ole mai ana i ka uku piha o ka makahiki elike me ka auhau kahiko o elua dala ; a pela hoi me ka poe hou, akahi no a hoomaka e lawe i kanupepa mahope aku o keia mahina, nolaila me keia mau hoakaka maopopo loa, ke manao nei makou, ua lawa loa keia, e hoopauia ae ai na pohihihi apau ; aka nae, ina no he mau kanalua kekahi, a mau pohihihi paha, ua makaukau mau makou e hoopau aku ia mau pohihihi i na manawa apau, ke hoikeia mai i keia keena.

 

Nuhou Kuloko

            Ma ka auwina la o keia Sabati i ho, e hoau ae ui ka Bana Hawaii, i na ohe hou o ka loaa ana mai nei.

 

            Eia ke hoomaka mai nei na liana o na alanui, e apo ana mai ke alanui Moi ke alanui Hema, ame ke alanui Ala Moana.

 

            Ma ka hora ekolu o ka auwina la o keia Poakolu ae, Iulai 20, e malama ae ana ka Ahahui o na Kaikamahine o Hawaii i ka lakou halawai ma Hanaiakamalama.

 

            Ua paa ka uwapo puna kameki o Waimanalo i keia manawa, nona na hoolilo i hiki aku ma kahi o ka $10,000. He ekolu ae nei mahine i hala, i hoomakaia ai na hana o kela uwapo hou.

 

            Ua hoike ae ka Puuku Kulanakauhale D. L. Conkling, ua emi loa iho na dala auhau o keia makahiki, i ko ka makahiki aku nei i hala; ua like pu me $200,000 ke emi iho o ko ke kulanakauhale mahele ma keia makahiki.

 

            Ma ka Mauna Kea o ka Poalua iho nei, i huli hoi mai ai o Theodore Richards o ka Papa Hawaii, mai Hilo, Hawaii mai, kahi ana o ka hoohala ana i kekahi mau la ma ka Uakanilehua.

 

            Eia ke Kiaaina Farrington, ke paa mai nei i na kaula kaohi o ka hookele aupuni Teritore ana, me ka nui o ka poe e hele aku nei e ike iaia, ma ke ano pili oihana, a ma kekahi mau ano lehulehu e ae no hoi.

 

            Ma ka la apopo, e huli hoi mai ai na lala o ka ahahui Paeaina, i noho mai nei ma Hilo, Hawaii; a in a he poe kekahi e noho aku ana mahope mai, alaila ma ka Mauna Kea o keia Poalua ae lakou e hoea mai ai.

 

            Ma ka auwina la o ka Poalua nei i huli hoi mai ai o Mr. ame Mrs. Edward Kahale, ma ka mokuahi Wilhemina, mahope iho o ka hoohala ana i kekahi manawa ma ka Ipuka Gala o Kapalakiko.

 

            He keoki opio nona ka inoa o George Rosa ka i haule mailuna mai o ke kumulaau Manako, ma ke alanui olo@ Cunha, ma ke Sabati aku nei i hala, a eha kona kua, me ka hoihoi awiwiia ana ae no kona lapaauia mai maloko o ka halemaʻi o na ulia poino.

 

            Ma ka hora ehiku me umi-kumamalima minuke, o ke ahiahi o ka Poalua nei, i pauaho mai ai o Robert K. Kalauokalani, i keia ola ana, ma ka home o kona kaikuahina Mrs. John M. Asing. Ma ka auwina la o keia Sabati iho e malamaia ai kona anaina hoolewa.

           

            Ma ke kakahiaka o ke Sabati iho nei, i hoea mai ai ka Lunakiai Joseph N. Uahinui o Molokai, a ma ka Mikahala o ke ahiahi o ka Poalua iho nei, i hula hoi aku ai ke keiki o ka Moku o Hina, no kona home, ma Kaunakakai. He o ia mau no ka eaeakai o ua lunakiai nei o Molokai.

 

            I kulike ai me na hoike i loaa mai i Honolulu nei, ua komo aihueia ae ka home o Senatoa James W. Russell ma Hilo, ma ke Sabati, ka la 3 o Iulai nei, a lilo aku i ka piko pauiole na lako dala, ma kahi o ka elua ame ka ekolu haneri dala ka waiwaiio.

 

            Ua huliamahi ae na kaa kinaiahi, no kekahi pauahi ma ka auwina la o ke Sabati aku nei, ma ke alanui Beritania e kokoe ana i ke alanui Puowaina, o kahi nae o ka laki, he ahi kela i a ae ma kekahi puu opala o na mea like ole i hoahuia, me ka pau ole o kekahi hale malaila i ke ahi.

 

            Ma ke kakahiaka o ka Poakahi nei, i loaa aku ai ke kaa otomobil@ o ka Lunakiai Low, o ka lawe aihueia ana, ma ka po o ke Sabati aku, oiai oia iloko o ka hale kiionioni, ma ke kihi on a alanui Moi ame Alapai. Ma ka oleloia, o kela iho la ka eha o na manawa o ka aihueia ana o kela kaa.

 

            E hoomanao e ko ke Kuokoa poe lawe kumau i ka nupepa, in a aole e hookaa mai ana, ka poe e noho aie nei i ka nupepa, no keia mau mahina eono i koe e nee aku nei, iloko o keia mahina, alaila e uku ana lakou he hookahi dala me ka hopaha e hoomaka ana mai ka la ekahi o ka mahina ae nei o Augate.

 

            Ma ka po a ka Poakahi nei i houia ae ai he Pilipino nona ka inoa o Melieiano Mariano i ka pahi, e kekahi Pilipino okoa aku o Estamitas a make, ma Hilo, elike me ka lono meahou i hoea mai i kulanakauhale. Ma ka oleloia no ka puaa mai ke kumu o ko laua hoopaapaa ana, ahiki i ka hoohana okoa ia ana o ka pahi.

 

            LADANA, Iulai 12 - Ma keia la i make ai o Harry G. HAwker, ka mea mua loa i hoao e lele ma ka moana Atelanika, mamuli o kona haule ana mai kekahi mokulele mai i a ia ae @ ke ahi.

 

Nuhou Kuwaho

 

            ATHENS, Greece, Iulai 7. -Ua oleloia ae ma kekahi hoike i loaa mai, ua koi ae ke aupuni Lahu o Tureke no ka hoopauia o ke Suletana Tureke, Mano@@da V. Ua oleloia ae no hoi, ua pane aku ke seletana, ua makaukau oia e haalele i ka noho moi a haawi aku i kukahi o na koa o ka ohana alii, koe ke Keikialii Abdul Medjid, ka hooilina oiaio, ka mea i hui pu aku ma ka aoao lahui.

 

            DES MOINES, Iowa, Iulai 7. -Ma kekahi haiolelo i haawiian a@ e Maurice Ricker, ke kokua luna hooko, o ka oihana ola  o Americka Huipuia imua o ka ahahui Hoonaauao Lahui maanei i keia la, i olelo ae ai oia, mamuli o ka ike i loaa mai ma o ka noii pono ana ua ikeia o ka poe i hookuuia mai na kula nui mai, ke lawe nei lakou i ke ola o ka lahui, ma ke ana kiekie.

 

            LOS ANGELES, Iulai 7. -Ua hoikeia aku ka aha lahui o na ekalesia huiia no na hana ekalesia ma Hawaii i keia la e ka Rev. A. W. Palmer, Rev. Henry P. Judd ame Rev. Henry P. Kelsey.

 

            COLUMBUS, Kansas, Iulai 8. -Ua haawiia aku he eono mahina hoopaʻi ia Alexander Howat ame Augustus Derehy ka peresidena ame ka hope peresidena o ka ahahui o ka Poe Eli Lana@u o Kansas, maanei i keia la no ke kahea ana i ka olohani o Feberuai o ko lakou hui uniona.

 

            BELFAST, Iulai 8. -Nui na hana ki pu ma ke aumoe ma na alanui o Belfast. Ua eha kukonukonu kekahi ma kai, a ma ka oleloia, ua nui ka poino ma ka aoao o ke Sin Feiners. Ma ka olelo a na makai, he nui ka poe i make, i hoihoiia aku noloko o na hale. Ua hoomaka kela pilikia, i ka manawa i hoomaka ai ka poe huli e imi i na meakaua ame na lako kaua i hunaia.

 

            LADANA, Iulai, 11. -Iloko o ka umikumamakahi, o na puni, he 20 i kuiia ai o Jim Higgins o Enelani e Pete Herman, ka moho kuikui puupuu maanei i ka po nei.

 

            MADRID, Iulai 11. -Ua kakauinoaia na hoolala ana no ka aie dala e na kanaka kukulu banako Amerika ia Potugala no $50,000,000. E hooliloia ana kela dala no na lako ai, na mikini ame kekahi mau waiwai e ae maloko o Amerika Huipuia.

 

            KIKAKO, Iulai 12. -Ma keia la i olohani ai na kanaka hana uwila o ke kulanakauhale pouliuli na alanui i keia po. I ka manawa i kauia ae ai ka hoailona uwila iwaho, ua hoomakaukauia he 8000 mau makai me na kanaka kinaiahi no ke kupane ana aku i ke ala ana mai o na hana karaima.

 

            WAKINEKONA, Iulai 7. I keia la, i ai pu ai ka Peresidena Harding me na @@oa o ke senate maloko o ke kapitala.

 

DR. CAPPS.

Mea Nana Maka

156 Alanui Hokele

Mauka o ka Hokele Young

 

HOOLAHA

 

            E malamaia ana ka halawai kumau o ka Hale o na Alii o Hawaii (Ahahui Poo) ma ka Phoenix Hall, i keia Sabati Iulai 17, hora 2 p. m. Ua makemake ia na mamoalii apau e hiki kino ae a ike i na Aliinuupule, na Alii opio Kalakaua, Kapiolani me Liliuokalani.

            He hoolaa lala komo hou ana kekahi e malamaia ana.

            Ma ke kauoha a ka Iku Hai.

                        WM. J. COELHO,

                                    Iku Kau

6460-Iulai 15.

 

HALE O NA ALII O HAWAII

 

(Ahahui Poo)

            E malamaia ana ka halawai kumau o ka Hale o na Alii o Hawaii (Ahahui Poo) ma ka San Antonia Hall, kihi o alanui Ema ame Vinia, i ka hora 2 p. m., Sabati, Iulai 17, 1921. Ke kauohaia aku nei na lala apa e hiki ae malaila ia la.

            WM. A. HALL,

            Iku Hai, Hale o na Alii o Hawaii.

            (Ahahui Poo)

6460-Iulai 15.

 

HOOLAHA.

 

            Ua kukulu ae na mea no laua na inoa malalo iho nei, ma ka la 1 o Iulai, 1921, he hoa-hui malalo o na kanawai o ke Teritore o Hawaii, a e ikeia a i kapaia ke SAWAMURA-NODA FILM TRADING COMPANY, no ke kuai ana mai, ka hoolilo ana, ka hoolimalima ana ame ke kuapo ana i na kiionioni, me ke keenapoo i keia wa ma Kahi Kuai 31, Aala Makeke, moloko o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu, Teritore o Hawaii.

            S. G. NODA,

            S. SAWAMURA

6460-Iulai 15, 22.

 

HAAWI I KONA WAIWAI MA KE ANO MANAWALEA

 

            I kulike ai me ka palapala kauoha hooilina, a Mr. Allan Herbert i hana ai, o ka hookomoia ana ae iloko o ka aha kaapuni, ma ka Poaha, o ka pule aku nei i hala, he heluna nui o kona mau waiwai, i haawiia aku ma ke ano manawalea i na home lehulehu ma Honolulu nei.

            Maloko o kela palapala kauoha hooilina, e kono ana ka mea nana ka hooilina i ka Henry Waterhouse Trust Co., ma ke ano he luna hooko kauoha, a o ka manawa e hoolohe ai kela noi no ka hooiaio ana i ke kauoha, ma ka Poakahi no ia ka la 15 o ka mahine o Augate ae nei.

            Ua hiki aku ka nui o na dala i hoakakaia maloko o ka palapala kauoha hooilina, ma kahi o ke $85,000, aka nae, ma na mea i hoomaopopoia ua hooliloia aku kekahi mau waiwai iloko o na la hope mai nei o ko Mr. Herbert ola ana.

            Ma ka hapamua o kela kauoha, e hoakaka ana o Mr. Herbert@ aole ona ohana maloko o Amerika Huipuia; ua hanauia oia ma Suedena, a maloko o Amerika, a ma Hawaii nei, ka hapanui o kona noho ana.

Suedena, he kaikuahine, me na kaika-

            He mau ohana lehulehu no kona ma @@ahine, aka nae, ua hookaawale mua no oia, i ko lakou mahele o kona waiwai, a o ke koena iho, o ia kana i puunaue aku ai, elike me ia malalo iho nei:

            I ka Home o na Kaukamahine a ka Moi o Honolulu nei, he $5000, i ka Ahahui no ka Pono o na Kanaka ame na Holoholona $1000, i ka Halepule o St. Clement, Makiki, $500, a ia Ethel Humphis, ka wahine a Kauka Howard H. Humphis o Ladana, Enelani, $500.

            No kona mau lole apau, na lako hale, na buke na kii ame na hanalima akamai, ua haawi makana aku oia ia mau mea apau no ka Home o ka Puali Hoola.

            Ia E. A. Mott-Smith, i haawi makana aku ai oia i kona kii ponoi, ke kii o kana wahine, ka laua kaikamahine, ame ke kii o kona makuahine; i kana kaikamahine hanai hoi, Josephine V. Campbell kona home, ma ke alanui Kinau me Makiki, o kana mau buke leo mele, me na meakani apau, i na kaikamehina a Mott-Smith Helen ame Anne, a o kona mau kaa otomobile elua ia Ernest Campbell ame Robert Mott Smith, pela me elua mau pakaukau pahupahu. O ke keena aku o kona mau waiwai, e puunaueia aku elike me ke kauoha a ke kanawai.

 

POWAIA HE KIAKAA A LILO HE KANAKOLU DALA.

 

            Ma ka auwina la o ka Poaono aku nei i hala, i powala ae ai kekahi kiakaa otomobile nona ka inoa o Taihaehi Masuda, o kahi hoolulu kaa otomobile , ma ke alanui Iwilei, a lilo ma iaia aku he kanakolu dala, me kona waiho ana iloko o ke kulana kupiliki no kekahi manawa, ahiki i kona pohala ana mahope mai.

            Ma ka hoakaka a kela kiakaa Kepani, i ka oihana makai, he kanaka Hawaii ka mea nana i powa iaia, eia @ae, aole he moali i loaa aku e ke kolohe, e hiki ai oia e paa i ka hopuia.

            Ma kela Poaono, i kulike ai me ka hoike a Masuda, ua hoea aku la keia kanaka Hawaii, no kahi hoolulu o kona kaa, a hoolimalima aku la iaia no ka holo ana nouka o Nuuana.

            I ka hoea ana ka o ke kaa no Nuuanu, a iloko hoi o ka nanea o kela Kepani, ua hahauia aku la oia mahope aku o kona poo no kekahi mau manawa lehulehu, ahiki i ke kupouli ana o kona noonoo, ma ka holo pahua ana aku o kona kaa, ahiki i ka hookui ana i kekahi kumulaau.

            Mahope aku o kela manawa, aole he mea maopopo iki ia Masuda, a holo aku la hoi ka mea powa, me ka maopopo ole o kona wahi i holo aku ai.

 

NA MARE

 

            Elmer B. Hoapili Holt ia Franecs W. Kupihea, Iulai 9.

 

NA HANAU.

 

            Na Mr. ame Frank Kanae he keikikane, Iulai 8.

            Na mr. ame Mrs. Peter Solmon he kaikamahine, Iulai, 7.

 

NA MAKE.

 

            Geory Nahola, maloko o ka Halemai Moiwahine, Iulai 7.

            Jack Kane, ma Kapalama, Iulai 7.

Bebe a Mr. ame Mrs. Frank Kanae, ma Kalihi, Iulai 8.

            Bebe a Mr. ame Mrs. Peter Solomon, ma ke Alanui Hokele, Iulai 7.

            Bebe a Mr. ame Mrs. M. Kaehuokawai, ma Kapahulu, Iulai 10.

            Robert K. Kalauokalani, ma ke Alanui Kalakaua, Iulai 12.

            Bebe na Mr. âme Mrs. John Mokulehua, ma ke Alanui Ololi Alapai Iulai 13.

            Bebe a Mr. ame Mrs. Joseph Kekoanui, ma Kalihi, Iulai 12.

 

NALOWALE

 

            He lio hulupala laekea, koekoe ma @ awawae eha a makapaa ma ka maka hema mai Kapiolani Paka aku. Oluolu ka mea e loaa ai o kelepona mai i ka Helu 7027.

            6460-Iulai 15.

 

LILO KA BILA HOOPULAPULA I KANAWAI

 

            Ma ka auwina la o ka Poaono aku la i hala, i loaa mai ai ka hoike ia Kiaaina Farrington, ma ke kelekalapa, mai ka Elele Kalanianaole mai, e hoakaka mai ana, no ka lilo ana o ka bila hoopulapula i na Hawaii i kanawai, ma o ke kakauinoa ana o ka Peresidena Harding i ka bila.

            Penei ke ano o ke kelekalapa a ka Elele Kalanianaole o ka hoouna ana mai i ke Kiaaina Farrington:

            "Ma keia auwina la i kakauinoa ai ka Peresidena Harding i ka bila hoopulapula. He la ano nui loa keia no Hawaii ame na kanaka o Hawaii. He epake hou keia ma ko kakou moolelo."

            Mamuli iho la o ka lilo ana mai la o ka bila hoopulapula Hawaii i kanawai, ua ili aku maluna o ke kiaaina ame ke komisina aina, ke koikoi o ka hoohola ana, ina paha he mea pono, ka hoolilo ana ku i na hoolimalima o na aina aupuni, i ka poo koho kiekie, a i ole, e hookoe no paha i keia mau aina, no kekahi mau hana e ae.

            Ua pili aku keia i na aina kanu ko o Waimanalo ame Kekaha, na aina i noiia mai ai e na makaainana, e weheia aku o ka hookuonoono ana, malalo o ka mana o ke Kanawai Kumu.

            O kekahi mau mea ano nui e ae maloko o kela kanawai i hooholoia mai la, o ia no ka hook@pu loa ia o na lahui e, aole e noho ma na hana federala; ua komo pu no hoi iloko olaila, ka uku o na luna oihana federala ame na luna oihana Teritore.

 

HAINA NANE

 

            Mr. Solomon Hanohano, Welina kaua: -E oluol umai i kekahi rumi kaawale o ke Kuokoa, no ka nane a Z. P. K. o Napoopoo, S. Kona, o ka la 15 o Aperila, 1921, aoao 8 o ke Kuokoa.

            Mahele 1. He mau komo kau ekolu i ka ipo hookahi, owau okoa no keia mailuna alalo, aole wahi hoohewahewa a Kauanaulu, Papa au ma ka aina nei, a eia iloko nei o keia mahele kou inoa ponoi, aole nae oukou e ike ana iau.

            Owau la au i ka ipo hookahi @ Ha@na Kawaikaumai.

            Mahele 2. Owau no keia mailuna alalo, a n@uli ponoi o kuu kaikuaana, a e pono no kuu kaikuaana iau. Papa au ma ka aina nei, aole no nae oukou e ike ana iau.

            Owai la au i ka ipo hookahi @ Haina. Ikamaka.

            Mahele 3. Owau keia kahi muli pokii, ina he aloha kou iau imi ae oe a loaa au i ka uka waokele, i na kualono e hoekepue ana i ka nani o Aipo; alaila loaa ke ki uwila o @@esa@ana.

            Ua ike no oukou iau, a iau e loaa ai kou oukou makemake, a e ike ana oukou, owai la au! Haina. Okaopua.

            Ina huiia keia mau ko@a ekolu i ka ipo hookahi, owai la ka ipo! Haina Kawaikaumaiikamakaokaopua.

            Me ka mahalo a nui ia oe e Mr. Lunahooponopono, ame na keiki hoonohohuakepau o ke Kuokoa.

            Owau no.

            GEO. PO OPUKOA,

            Naalehu, Kau, Iulai 2, 1921.

           

            Aole ilaila ka iini a ka makemake, eia iho i ka huahui i ka pili koolua. Huli hou i mai ka no ahuna pohihihi!

            -L. H.

 

            LEAVENWORTH, Iulai 9. -I keia la i hookuuia aku ai o Jack Johnson, ka moho kuikui puupuu mua o ke ao nei, mai ka halepaahao aku, mahope o ka noho hana ana no 10 mahina hoopai no ke ku-e ana i ke Kanawai Mann. Ua olelo ae o Johnson ua makemake oia e hakaka me Dempsey, a ua hiki iaia ke hoohaule i ka moho hou. He 42 na makahiki o Johnson i keia wa.

 

HOOLAHA KUAI O KA AINA AU. PUNI MA KAPAA, KAUAI.

 

            Ma ka hora 10 a. m., Poalima Augate 12, 1921, ma ka puka komo mamua o ka Hale Kapitala, Honolulu, T. H. malaila e kuaiia aku ai ma ke ku@ala akea, i ka mea koho kiekie loa, i kulike ai me na manao o ka Pauku 358 o na Kanawai Hooponopono Hou ia o Hawaii o ka 1915, ka mahele o ka aina aupuni ma ke Taona o Kapaa, Kapaa, Kauai, no na hana Kahua Hoolulu Kaaahi, nona ka iliaina o 1.31 eka, oi  aku a emi mai paha.

            E kuaiia aku ana ka aina i oleloia malalo o na kulana mahope ai nei:

            1. He mea pono i ka mea kua mai e kukulu i kahua hoolulu kaaahi maluna o ka aina i oleloia, iloko o na makahiki (5) elima mai ka la aku e hoopukaia ai ka palapala kila.

            2. Ina e hoohemahema ana ka mea e lilo ai ma kekahi manawa i ka hoohana ana i ka aina no na hana kahua hoolulu kaaahi, e lilo no ke kuleana no ia mea, i mea ole, a e hoi hou aku ka aina i oleloia a pili me ke Teritore o Hawaii.

            3. E uku ka mea kuai mai i na lilo o ka hoolaha ana.

            Kumukuai haahaa, $2754.00

            Kumu aelike: Kuike.

            No na kii pa@@pala aina ame na hoakaka aku i koe e noi ae ma ke keena o ka Hope-Akena, Mr. G. W. Sahr, Lihue, Kauai a i ole ma ke keena o ke Komosina o na Aina Aupuni, Hale Kapitala, Honolulu, T. H.

            C. T. BAILEY

            Komosina o na Aina Aupuni.

            Hanaia ma Honolulu, Iulai 7, 1921.

6460-Iulai 15, 22.