Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 30, 29 July 1921 — Page 1

Page PDF (1.47 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Paa i ka Hopuia Mahope o ka Mahuka Ana

 

Ekolu Mau Kepani Olohani i Holopee no Kekahi Manawa i Paa Ae i ka Hopuia

 

LOAA AKU ILOKO O KEKAHI HALE AHAAINA

 

Hoao Kekahi o Kela Mau Kepani

e Holo a Kiia Aku i ka Pu Aohe Nae i Ku Aku

 

            Mahope iho o ka hele lauakila ana ao kuukahi makahiki, ua paa ae o M. Fujita kekahi o ke kolu o na Kepani hoohaunaele ma ka olohuni iho nei a ua limahana o na mahiko, i ka hopuia e wakaikiu McDuffie, ma ka Sabati nei.

            Mahope iho o ka paa ana ae o Fujita ua hoea ae o K. Furushio ame K. Kobayashi a haawi maoli ae ia laua iho imua o ka loio Kalana.

            Ma ka la 15 o Iune 1920 ua hoopaiia kela mau Kepani ekolu e noho ma Kawa. He elua o laua ma ka hookahi makahiki pakahi a hookahi he eono wahina no ka hoeha. Ua hookuuia mai lakou mahope iho o ko lakou hoopii ana i ko lakou hihia i ka aha kiekie a ma o ko lakou bona ia aua hoi. Mahope iho o ka hooloheia ana o ko lakou hihia ua hoopuka mai la ka lunakanawai kiekie i ka olelo hooholo e hoahewa ana ia lakou, a mahope koke iho o ia manawa, o ko lakou nalowale honua ana ia.

            Ma ka la Sabati uei ua loaa mai la ka hole ia makaikiu McDuffie aia kekahi Kepani ke haawi ala he paina hoolaulea no kekahi mau hoa Kepani paahao ma ke alanui Beekeley. I ka loaa ana mai iaia o kela lolie ua lawo @, a i ka hoea ana aku ma kekahi hale mahope aku o kahi hoolulu koa ma Fort Shafter, ua ikeia mai la lakou e kekahi wahine Kepani, me ka uwa koke ana ae hoi o ua wahine nei i ka poe e noho ana iloko o ka hale a ma kela paina hoi. Ua hoopuni koke ae la na kanaka o ke aupuui i kela hale, a ia wa koke no i ike aku ai o McDuffie i kekahi Kepani e holo ana we kona ulualu koke ana aku a paa ana i ka hopuia ma ka wawae.

            No Furushio hoi, ua holo aku oia e pee ma kekahi wahi mahope aku o ka pa koa me ka hoounaia ana aku o kekahi mau koa e huli iaia. Ua ike ia aku oia e ke Kopola Dyer me kona kiia aua aku i ka pu eia nae aole i ku aku.

            Ua hopuia ka poe apau loa maloko o kela hale e na makai, a ma na mea i hoikeia ae ua loaa aku kekahi mau hoike he nui a waiwai i pili aku uo na hana olohani i hala aku nei.

 

ELIMA TAUSANI DALA KE KOIPOHO.

 

            Ma ke kakahiaka o ka Poaono o ka pule aku la i hala i hookomo ae ai o Miss Julia M. Woodley, he wahine opio e noho hana nei maloko o ka Waterhouse Office SUpply Co. he hoopii koipoho ia Clinton W. Crandall no ka hanaaelike pohoiaio. Wahi a ka mea hoopii, ua hoike aku o Crandall iaia he kanaka oia i mare ole i ka wahine, oiai no nae o ka mea oiaio i kona wa i hoike mai ai ua makemake oia e ware i keia wahine opio, he kanaka oia i mareia ma Leonine Auna Crandall, nolaila, i hoopiiia ae ai oia e ka wahine opio no $5000 koipoho.

            Ma ka la 16 o Ianuari i hala aku la, wahi o ka mea i hoikeia maloko o ka palapala hoopii, ua hoike aku o Crandall i ka wahine opio he mea oia i mare ole i ka wahine. Ua hoike pu aku i kela wahine opio ua makau @ oia e mare me ia ma ka mahina o Sepatemaba e hoea mai ana me kona hoouna mau ana aku i kekahi mau leka o ke ano hooipoipo e hoike aku ana i kona inakemake loa e hoea koke mai ka la e lilo mai ai kela wahine opio i hoa pilipaa nona.

            Maloko o ka olelo hoopii e hoike aoa no ka loaa ana o ka ike ia Miss Woodley he kanaka o Crandall i ma @ia ia Leonine ANna Craudall a ua moku hoi laua mamuli o ka haalele wahi moe, malama ole ame ka hana ino mau iaia, a mamuli o ia mau kumu ua kauoha ae ka aha iaia e uku i kana wahine i kanaono dala o ka mahina ma ke ano he malama ola a ke mau nei no ka mana o kela kauoha a ka aha ahiki i keia wa.

 

Makemakeia o John Lane ke Kakauolelo

 

Noiia Ae ke Kiaaina e ke Komite Kuwaena e Hooia Aku ia J. Lane i Kakauolelo Teritore

 

HAUWAWAIA AE KA HOOKAEIA O NA HAWAII

 

Makemake ke Kiaaina e Hana Like ke Komite Repubalika Kuwaena ma Ia

 

            Mu ka hora umi o ke kakahiaka o ka Poalua nei, i kulike ai me ka lono a ke Kiaaina Farrington i ke Komite Kuwaena o ka aoaoa Repubalika no ka akoakoa ana aku o ia komite imua ona no ke kukakuka ana maluna o kekahi mau ninau pili kalaiaina, ua hoea aku he @w@alua-kumamalua mau lala o ua komite la mailoko ae o ka huina o iwakalua-kumamaha imua o ke kiaaiua.

            He elua mau lala o ke komite i hoea ole ae ma ua halawai nei, eia nae, ua hoike mai laua i ko laua makaukau mau e kakoo mahope o na mea a ka hapanui o ke komite e hooholo ai.

            I ka hoea ana aku o na lala o ke Komite Kuawna imua o ke kiaaina ua hoike mai la oia i ke kumu nui o kona kono ana i ua komite la e hoea aku imua on a, mamuli no ia o kona makemake e hana a e huki like me ke komite ma na hana hookele aupuni repubalika apau maloko o ke Teritore nei no ka holomua o keia teritore, mai kela pe'a a keia pe'a o ka aina, Ua hoike pu mai oia, aohe on a mau hoaloha e haawi mai ai i kekahi mau uku pauai, @ wi mai ai i kekahi hoopai. Wahi hou a ke kiaaina i hoike mai ai, "aole he manao iloko o'u e kukulu i kekahi mikini o na haua kalaiaina, aka, ua hauoli loa au i ka waiho ana aku ia hana imua o ke Komite Kuwaena o ka aoao Repubalika."

            Ma ka aoao o ke Komite Kuwaena, ua hoakaka aku o Lunahoomalu Lorrin Andrews no ka lokahi ana o na lala apau o ke Komite maluna o ka inoa o John C. Lane i kakauolelo no ke Teritore o Hawaii, me ka waiho ana aku i kekahi leka i kakooia e ke komite imua on a, e hoakaka ana i kekahi mau kumu kupono e lilo ai o Lane i kakauolelo.

            Ua hoike aku o Lorrin Andrews i ke hiaaina ma kela halawai ua lauahea ae kekahi mau olelo mai kela pe'a a i keia pe'a o ke Teritore nei, o keia hookele aupuni Repubalika he hookele aupuni hookae i na Hawaii ame na Hapa-Hawaii, mai ka lilo ana i poo no kekahi keena oihana aupuni; o ka hookohu ole ana o Peresidena Harding i ka Elele Kuhio Kalanianaole i kiaaina no ke Toritore nei, he kukala ana mai no ia i ka hookae i na Hawaii mai ka pii ana ae ma ke poo o kekahi oihana aupuni, a o ka hookele aupuni malalo o Kiaaina Farrington he hookele aupuni hookae Hawaii. O keia mau olelo, wahi a ke komite, he mau maunu kii balota a hooemi mai i ka ikaika o ka aoao kalaiaina i oili mai mailoko mai

(E nana ma ka Aoao 2.)

 

$1,000,000 DALA I MAKEMAKEIA NO KA OIHANA WAI.

 

I kulike ai me ka hoike a ka Lunanui o @a oihanawai Wall, aia ma kahi o ka hookahi miliona dala o @ ka lawa pono o ka hoomoa ana i mau paipu wai hou ma kela ame keia wahi like ole o ke kulanakauhale nei no ka hoopakele ana i ke kulanakauhale mai kekahi pauahi mai.

            Oiai, ua haawi mai ka ahaolelo i hala iho la i ka mana i ke keena o ka Oihana Wai e hoopuka i kekahi bona aie no ka huina aole e oi aku mamua o $1,000,000.00, eia nae ke kunana nei na lunaaupuni i ka hoopuka ana aku ia mau mea mamuli o ko lakou kanalua o lilo nui ole ia mau bona.

            O na mea i hoolalaia no ka hoonui ana ae i ka wai o ia no ka hana ana i lua hookio o 6,000,000 galani wai ma Puoina nona ka hoolilo i manaoia o $250,000.00.

            No ka hoomoe ana i mau paipu hou ma ka apana o Palama ame Kalihi. $47,117, Kewalo ame Kakaako $140,663. Ma ke kulanakauhale nei $100,576, Punahou ame Manoa $88,630, Kaimuki ame Kapahulu $258,158. Waikiki $15,092.

 

Eono Mau Keiki Maloko o Ekolu Makahiki Mare

 

Ua Hanau Mai Kekahi Wahine Pake Ekolu Mau Keiki i ka La Hookahi

 

HE MAU KEIKI MAHOE KEKAHI I HANAU MAI

 

Akolu no Makahiki o ka Mare Ana o Keia Paamare Loaa Ia Laua Eono Mau Keiki

 

            Ma ka Poaono nei i hoohuaia mai ai mai ka puhaka mai o Mr. ame Mrs. Jun Towe Young o ke Alanui Liliha he elua kaikamahine ame hookahi keikikane a eia kela poe bebe ke ola nei me ke ola kino maikai.

            Ua mareia keia mau makua ma ka la 19 o Ianuari 1918, a ma ka la 25 o Okatoba 1918 ua hanau mai la ka laua hiapo. He hookahi makahiki mahope mai, ma ka la 7 ame ka la 8 o ka mahina o Dekema@ 1919, ua loaa hou mai la no mailoko mai o ko laua mau puhaka he mau mahoe, he hookahi keikikane a he hookahi kaikamahine. Ua hanauia ke keikikane he mau minuke mamua iho o ka hora 12 o ka po o ka la 7, a o ke kaikamahine he mau minuke mahope iho o ke kani ana o ka @ora umi-kumamaluu o ia po hookahi no, a oiai he mau mahoe laua ma ka hanauia ana eia nae he okoa loa ko lama la hanau.

            Mamuli o ka hanauia ana mai la o keia mau keiki ekolu mailoko mai 'o laua ua papaluaia iho ka nui o ka laua mau keiki mamua o ka nui o ko laua mau makahiki o ka noko mare ana.

            Ua hanauia o Mr. Young ma Honolulu uei he 25 makahiki i hala ae nei, a eia oia ke @ nei me ka hui bana Halakahiki ma ke ano he kupakako, a no ka makuahine hoi o na kamaiki ua hanauia no oia ma Hawaii nei he 24 makahiki i hala ae nei.

            Ua manna o Mr. Young oia ka helu ekahi e loaa ole ai ka lua ma ka hooulu lahui. a no ka mea iloko o ekolu makahiki he eono a laua mau keiki.

 

NA KA LUNA NUI O NA HANA HOU E HOOKOHU I KAPENA

            Ma ka halawai a ka papa komisina o na awakumoku o ka noho ana ma ka Poakolu o ka pule aku la i hala i heamanaia ae ai ka luna nui o na hana hou o ke aupuni Lyman H. Bigelow no ka hookohu ana aku i kapena no na kanaka hoopakele ola ma Waikiki ma ka $110 o ka mahina, a no kona mau hope aku i $90 o ka mahina, a e hoonohoia aku ia mau kanaka no ka hoopakele ana i na olu o ka poe e hele ana i ke auau kai ma ka Hokele Pierpout a ma na liokele Moana ame Seaside, me ko lakou aahu mau i na lole auaukai me na huaolelo nunui maopopo e kau ana mamua o ko lakou mau lole auau mamua o ka umauma "Kiai Hoopakele Ola."

            Mawaho ae o keia hana ua haawi pu ia aku ke apono ana a ka Papa Komisina Awakumoku i ka Hawaiian Constructing Co. no ka hana ana aku mahope o ka manawa e pau ai ka mauawa hana o ka la no ke kukulu ana i na mea hao o ka hale malumalu maluna o na Uwapo Helu 8,9 ame 10. O ke kumu o keia haawiia ana aku o ia kuleana ia hui no ka loaa ole he wahi kaawale maluna o ia mau uwapo no na mea hao e ahu ai, a ua loaa ka manaoio i ka luna nui o na hana hou Bigelow e pau ana ia hana maloko o na mahina elua, in a e hana aua ka h@i nanu e kukulu mai nei ia mau hale malumalu mahope aku o ka manawa mau e pau ai o ka hana o ka la.

 

UA AE MAI O KUHIO I KA HOOKOHU KOMISINA.

 

            Ma ka Poahe o ka pule aku la i hala i kelekalapa mai ai ka Elele Lahui Jona K. Kalanianaole i ke Kiaaina Wallace Farrington mai Wakinekona mai e ae ana e lawe a e lilo oia kekahi o na Komisina o na Home Hawaii.

            Ma ka Poakolu aku, ua kelekalapa aku ke Kiaaina iaia in a paha oia e ae ana e lilo i Kimiaina no na Home Hawaii, a ia wa hookahi e noi aku ana e hoouna piha mai oia i kekahi mau manao kuhikuhi no ka pono o ka lawelawe oihana ana a na komisina i na he mau mea kekahi ana i hoolala ai.

            "Ua hauoli loa au i ka lawe ana mai i ke kulana komisini," i kelekalapa mai ai o Kuhio.

 

Make Loa he Pake i ke Kaa Kalaka Holonui

 

He Luina ke Kalawa o ke Kaa i Hooku'i Aku Ai i ka Paku ma Moanalua

 

LAWEIA MAI KA MEA POINO I KA HALEMA'I

 

Aole ka i Ike ke Kalaiwa o ke Kaa Kalaka Ua Make Loa ka Pake

 

            Ma ka auwinn la o ka Poalima aku la i hala i make ai he Pake, o Chow Yim, ka inoa, ma ka manawa i hooku'ila aku ai oia e kekahi kaa kalaka e kalaiwaia ana e V. M. Rokey, he luina, maluna o ke alahaka o Moanalua, elike ma ke hoike i loaa ae i ka oihana makai kulauakauhale. Aole i ike o Rocky ua hookui aku kana kaa i ka pake, elike me kana moolelo o ka hoike ana ae, ahiki i kona manawa i paa aku ai i ka hopuia e ka makai. Ua paaia oia no kona ninaninauia aku. He mea kupanaha loa keia i ka hoomaepopo iho, ka hiki o@ ana i keia kalaiwa ke ike i ka hooku'i ana aku o ke kaa ana e kalaiwa ana me keia Pake.

            I kulike me ka Makai Nui Kulanakauhale a Kalana Chas. H Rose o ka hoike ana ae ua hoao o Rocky e hoalo ae i ka hooku'i ana aku o kona kaa o kalaka me kekahi kaa kalaka e  holo mai ana ma kekahi aoao mai o ke alahka, o hope nae o kana kaa ka i hooku'i aku ia mua o ke kaa kalaka iaia i kaalo ae ai mamua o ke kaa kalaka. Mamuli o ka ikaika o kela hooku'i ana i hiki ole ai ia ROcky ke paa i ke huina o kana kaa a o ke kumu @ aku ai o kona kaa me ka Pake, wahi a no makai.

            Ma ka hoakaka a T. F. Correa, ke kalaiwa o ke kaa kalaka elua, ua ku iki o Rocky e nana in a ua loaa ka poino like i na kaa a elua a ia manawa aole hookahi o na kalaiwa i ike i ka Pake make a hiki i ke kaawale ana aku o Rocky me kana kaa. Ua laweia mai ka Pake make no ka halema'i ma Kahauiki, a malaila i koike ae ai ka Mekia Cobett, ka mea i nana i nana i ka Pake make, ua make loa ka Pake. O B. A. Lee kekahi koa e kau pu ana maluna o ko kaa kalaka a Rocky e kalaiwa ana.

           

HA'O KE KANI ANA A KE OEOE HOAILONA

 

            Ma keia mau la e nee nei, a oiai i ka wa a na mokuahi Kaleponi e komo mai ai no Honolulu nei, ua ha'o ka loheia o ke kani o ke oeoe hoailona e hoike mai ana i ko ke kulanakauhale nei ei ae he moku a komo mai, mamuli o ka wehe ana o ka hale hana uwila i ke oeoe mai ko lakou hale hana mai, ke oeoe hoi nana e hoike mau mai ana no na moku komo mai no kekahi mau makahiki loihi i hala ae nei.

            O ka weheia ana o kela oeoe o ka nele ana no ia o na poola i ke kukui malamalama nana e hoike mai no ke kokoke mai o kekahi moku ma ke awa i hiki ai ia lakou ke haalele i ka hale iloko o ka wa pono i loaa ai kahi hana, a aole wale nohoi o lakou, aka, o ka lehulehu pu kekahi.

            I keia mau la e nee nei, aole loa he maopopo o ka wa ku mai o na mokuahi Kaleponi koe wale no aia oe a kelepona maoli aku i ke keena o na akena. Aka, wahi'a Keaka Lucas i hoike ae ai, aole paha e loihi na la alaila e lohe hou ana ka lehulehu i ka leo o ke oeoe hoailona elike me na la i aui ae la. Wahi a Keaka Lucas, eia oia ke kukulu nei i kekahi hale wili papa ma Kakaako, a i ka wa e paa ai e kukulu aku ana oia i kekahi oeoe i hiki ke lohe ia ma kela ame keia pe'a o ke kulanakau hale nei.

            Oiai o ke oeoe kahiko, ua kukuluia ia me ka hale uwila mua o ka Hawaii an Electric Co., aka, mahope iho o ko lakou kukulu hou ana he hale hana uwila hou ua nele ke kukuluia ana o kekahi oeoe.

            Ua hoike ae o Geo. P. Denison, ka peresidena o na oihana kalepa, no kona manao ana e hoohana i ke oeoe o ka Hale Olo Papa o Lucas ma e waiho nei ma ka Hui Alahao, mahope iho o kona ike ana he mea maikai ke oeoe hoailona o kela ano, aka, mahope iho o kona hui ana me Keaka Lucas, ua hoike hou aku o Lucas iaia e "hoomanawanui" a paa kela hale olo papa hou ana e kukulu nei ikeia wa.

 

Hoopiiia Ae no ka Lawe i ka Waiwai

 

He Kanaka o Harry Chung i Lawelawe Hana no ka Hui Honolulu Realty Mamua

 

HE ELUA MAU HOOPII E KU E ANA IAIA

 

He $250 i Pau Iaia Mai a Antonio Perry Aku a he $1000 Mai a Kuwada Aku

 

            Ma ka Poaha o ka pule aku la i hala i hoopiiia ae ai o Harry Chung, ke kanaka nana i hookele i ka haua a ka Honolulu Realty Co., ma ke alanui Beritania, kokoke i ke alanui Rikeke, no kekahi manawa, a no ke ano hauhili hoi o ka lawelaweia ana o ka hana a ia hui i kaa ae ai malalo o ke keena o ka loio kulanakauhale ka noii a ninaninauia ana no kekahi manawa loihi i hala, e ke kiure kiekie o ke teritore.

            Ma kekahi hihia o Harry Chung ua hoopiiia ae oia no ka aihue ana i na dala he 250 i waihoia aku iloko o kana malama ana e Antonio A. Perry, Sr., ma ka la 15 o Iulai, a ma ka lua o kona mau hibia ua hoopiiia ae oia no ka aihue ana i ka huina o $1000 i waihoia aku no kana malama ana, e K. Kuwada, he Kepani, ma ka la 21 o Iulai.

            O kekahi põe e ae i hoopiiia ae e ke kiure kiekie o ke teritore a i hookuuia mai hoi kekahi oia keia malalo nei:

            No ka hewa apuka i hoopiiia ae ai hoi o David Lukela, ma ka oleloia ma ka la 15 o Iulai i hala ua kakauia eia ka inoa o George H. Fuller maluna o kekahi bila dala a kikooia i ka Banako Hawaii, a e ukuia ae ia Joseph @95.

            Ma ka hihia hoi o Henry Kapela i hoopiiia ae ai no ka lawe aihue i ke dala i haawiia iaia e malama, ua ike ke kiure kiekie ma ka ninaninau ana aohe pili iki o ka hewa iaia, a ua hoo kuuia mai oia.

 

HOOLE KE KANE I KA LAWE ANA AE A MALAMA.

 

            O keia ka ninau i ala ae maloko o ka aha hookolokolo kaapuni a ka Luna kauawai John De Bolt mamuli o kekahi hoopii i hookomoia ae e Mrs. Kimoko Tanaka no ke koi ana aku a Tanaka e malama mai i kona ola mahope o kona hiki ana mai i Hawaii nei. O ka mea kamahao ke nana iho ma ka mareia ana o nei mau Kepani i Iapana no ka wahine a i Honolulu nei no hoi ke kane, a ma ka leka a ma na kii wale no o laua ko laua ike ana ia laua iho a hooholo ka mare, he hana kuluma paha ia i ko lakou aupuni, a eia ka mea apiki, i ka hoea ana mai o ka wahine i Honolulu nei, a i ka ike ana aku o Tanaka, ke kane ua kulike ole paha ka helehelena i kona makemake ua hoole oia i ka lawe ana mai a malama i keia wahine, a ke kumu hoi o keia wahine o ka hookomo ana ae i ka hoopii no ka hahakiia ana o ka aelike.

            I kulike me ka moolelo a ka wahine o ka hoike ana ae, i ka manawa ana e noho ana no ma Iapana a ma Honolulu nei no hoi o Tanaka, ua mareia ka laua i kulike me ke ano o ka mare ana ma Iapana, he mare i komo pu ai kekahi aelike no ia mareia ana o laua, mamuli o na manao o laua pakahi e haawi ana kekahi na kekahi maloko o ka laua mau leka o ka hoounaia ana aku a hoounaia ana mai, a pela hoi me ko laua mau kii.

            Mahope iho o ko laua aelike ana a i manaoia ua mareia laua, ua holo mai la o Mrs. Tanaka i Honolulu nei, a ua hoea ae hoi o Tanaka i ka uwapo e ike iaia, a i ka manawa nae a Tanaka i ike aku ai i ka helehelena o ka wahine ua hoole o Tanaka i ka lawe ana mai a malama i ka wahine. O ka ninau i ala ae maloko o ka aha hookolokolo ma ka manawa a Mrs. Kimoki Tanaka o ka hookomo ana ae i ka hoopii, ua mareia anei laua malalo o na kanawai o Hawaii nei.

 

PAA I KA HOPUIA NO KE PUHI OKOLEHAO.

 

            Ma ke kakahiaka o ka Poaono nei i hopuia ae ai o Manuel Texeira e na makai federala o ke keena ohi loaa kuloko no ke puhi okolehai. I ka hoea ana aku o na makai no kahi o Manuel Texeira ma Kapahulu ua loaa aku la kekahi ipuhao puhi okolehao i hanaia mailoko mai o kekahi kini waiu o umi galani me ka laweia ana ae o ia mea no ka hale hookolokolo.

 

Hooku'i he Kaa Otomobile me ke Kaa Uwila

 

Elua Mau Ohua o ka Otomobile i Kiolaia Aku a Kaa Malalo o ke Kaa Uwila

 

UA HOIKE AE KE KALAIWA NONA KA HEWA

 

Ua Poino ka Oto a ua Laweia Ae ka Poe i Eha no ka Halema'i no ka Lapaauia Mai

 

            Aohe no hoi he pule e hala me ka loaa ole o kekahi uila kaa otomobile maloko iho o ke kulanakauhale. Ma ka auwina la o ke Sabati iho nei ekolu mau ohua e kau ana maluna o ke kaa otomobile e kalaiwaia ana e S. Yamasaki, he Kepani, i hooku'i me kekahi o na kaa uwila e hookeleia ana e ke kiakaa Bettencourt, ma ka hookuina o na alanui Moi ame Ahana, i kiolaia mailuna aku o ke kaa oto aku a loaa ua eha mauwale koikoi maluna o ko lakou mau kino, a no ke kaa mikini hoi ua nahaha omua. He mau Kepani wale no na ohua e kau ana maluna o ka mikini a Yamasaki no kalou na inoa Mrs. Okada Yoshiko, H. Fujuiehi, a mamuli o na eha mauwale i loaa ia lakou i laweia ae no ka halema'i o na ulia poino no ka lapaauia ana mai o ko lakou mau wahi i eha ai. Ua hopuia o Yamasaki, ke kalaiwa o ke kaa, a ua hookuuia mai no nae oia mai ka halewai mai mamuli o kona bela ana ae he $25. O kona kumu hoopii i hookomoia ae ai, i ka aha oia kona kalaiwa ana i ke kaa otomobile me ka laikini ole.

            Ma ka hoakaka a ka Makai motokaikala Carreiro o ka hoike ana ae i ka oihana makai o na ohua i halawai ai me ka eha mauwale ua @ lakou malalo o ke kaa uwila mailuna aku o ka mikini, loaa aku o Mrs. Yoshiko malalo o ke kaa otomobile a Yamasaki, no kekahi mau ohua e ae elua loaa aku laua malalo o ke kaa uwila. Ua hoike ae o Yamasaki nona no ka hewa ke kumu hoi i loaa ai ka ulia poino i keia poe. Ma ke kakahiaka Poakahi nei i hooloheia ai kona hihia.

 

HAAWI PAINA AE O MR ame MRS. THOMPSON, MA KO LAUA HOME

 

            Ma ke Sabati i hala iho la he paina i luluu i na kohikelekele a ka puukolu ka Mr. James Aukai Thompson ame kaua aliiwahine, Mrs. Thompson, o ka haawi ana moloko o ko laua home kuaaina ma Hauula, a he 70 mau hoaloha na Kaikamahine ame na Keikikane a ka Ahahui a na Mamakakaua i hookipaia aku ma ia home, a o na hoaai hoi o ia papa ahaaina i hoomakaukauia ai, a ma ka lono i hoikeia mai manuunuu ka ua mea he nui o na meaai i hoomakaukauia, ke hele a luluu na pakaukau i ua kuhinia like ole, mai ka puaa kalua, na ia maka, na meaai e moni ai no hoi o ka haae oloko o ke kai, a pela me ka ipu aiwaha ame na meaono, o i ai iho ka na hoaai a kupalaka i ka palukuia e Keonibulu.

            Maluna o na kaa otomobile na lala o ka ahahui Mamakakaua i laweia aku ai no Hauula, ma ke alahele aku o ka Pali o Nuuanu. I ka hiki ana aku o na mea apau no Hauula, elike me ka lono ua hele aku la na mea apau e auaukai, a ma ka oleloia he moakaka ka ke kai ma kela wahi aohe limu, elike me ko kai ae nei o kuaau o Kalia ka hele a pouli olalo, a oiai ua mea apau e auau ana he manawa ia no na pakaukau i hoomakaukauia ai, a i ka hoi na mai o na mea apau no kula, apau no hoi ko lakou mau aahu i ke komo, ua haule like iho la na mea apau maluna o na noho no ka hoopiha ana i ko waho mau meaono ialoko. He papaahaaina hauoli loa ka i malamaia ma kela home, ma ia la, ua hoi mai na mea apau me ka maona i na mea maikai i panaiia mai, me na leo mahalo i ka lokomaikai o na haku no laua ia home.

            Mawaena o na malihini kiekie a Mr. ame Mrs. Thompson i hookipa aku ai i ko laua home, o ke Kamaliiwahine Kalanianaole ame Mrs. A. P. Taylor kekahi, ame na luna nui o ka Ahahui Mamakakaua, ame kekahi mau keonimana maka hanohano o ke kulanakauhale, O ke komite iaia ka hana o ka hoomakaukau ana i na kaa otomobile, no ka halihali ana i kela poe oia o Rudolph Duncan ame Leader Beckley.

 

            Ma ke kakahiaka Poakahi o ka la 12 o Sepatemaba e wehe hou ia ai na kula aupuni no keia hapa makahiki aku 1921-22.

 

No ka Hoopa-hu I'a i Paa Ai i ka Hopuia

 

Lehulehu na Manawa i Hoikeia Mai Ai ia Bob Lillis no ka Hoopa-hu I'a o Nei Kepani

 

NO KEKAHI MAU IA KONA HAKILOIA ANA

 

Ma Waianae Keia Kepani i Paa Ai i ka Hopuia i ka Manawa Ana i Kiola Ai i ka Pauda

 

            Ma ke Sabati nei i paa ae ai he Kepani o T. Nakano ka inoa i ka hopuia e Bob Lillis, ka makai a luna a ke komisina i'a teritore, no ka lawai'a me ke kiana pauda, a laweia ae e hoopaa maloko o ka halepaahao a ka oihana makai kulanakauhale.

            Mamuli o ka pinepine loa o na hoopii i loaa ae ia Bob Lillis no ka hoopa hu i'a o nei Kepani i hoohala ai oia i kekahi i hana mau ai i ka lawai'a me ke kiana pauda, no ka hoomakakiu ana iaia, a ma ke Sabati iho nei i loaa ai ka hua o kana hoomakakiu ana, oia hoi ka paa ana o keia Kepani iaia i ka hopuia.

            I kulike me ka Bob Lillis moolelo o ka hoike ana ae, ma ke Sabati iho nei, oiai o Nakano e hoomakaukau ana @ kiola aku i kana kiana pauda iloko o ke kai me na lima ame na kuli oia o ke kokolo ana aku a kokoke i kahi a Nakano e hoomakaukau ana e k@ aku i ke kiana pauda. Ua ike aku oia ia Nakano i ke kiola apa aku i ka owili pauda mua iloko o ke kai, eia nae, oia pauda mua ana o ke kiola apa aku aole i pahu ae. No ia pa hu ole ua haua hou iho la o Nakano i pauda hou a kiola aku la, a ma ia kiola ana aku ana i pa hu e ai a make na i'a Mamua o ko Nakano lele ana aku iloko o ke kai no ka ohi ana mai i na i'a ua paa mua aku la oia i ka hopuia, a o ua o Nakano ame na auka pauda ekolu ka i lawe pu ia mai a hoea i ka halewai.

            I ka hoea ana mai o Nakano i ka halewai ua hookuuia aku oia no ka hoea ana ae mamua o ka Lunakanawai Lightfoot ma ka hora 9 a. a. o ka Poakahi nei no kona hookolokoloia.

            Ua hoopa'iia mai keia Kepani $100 ana o kona hihia, ma ke kakahiaka e ka aha ma ka manawa o ka hooloheia Poakahi nei.

 

HOOPII I KONA HAKUHANA NO KA PANAI ANA AKU I KA INO

 

            I ka manawa a Seto Chan, he Pako nona kekahi haleaina ma Leilehua, i ukiuki ai a hoopau i kana kuke, he Pake no, ma kekahi manawa kokoke i hala aku nei, ua pii ka wela o ka Pake kuke i hoopauia a panai aku la i ka ino i hana ia mai iaia ma kona hele ana ae e hoike i na luna aupuni a hookomo ae la i ka hoopii he Pake o Seto Chan i komo mai i Hawaii nei ma ke ano i hoopae maluia mai. Ua holopono ka hoopii a ka Pake kuke.

            Ma ka Poaono aku la i hala i paa ae ai o Seto Chan i ka hopuia e ka Ilamuku Amerika, a he haole okoa iho o Harry Brown ka inoa o ka oihana hoopaelimahana mamuli o kekahi palapala hopu i hoopukaia mai ka aha ae e hoopii ana ia Chan no kona ana mai i Hawaii nei me ke ku e i ke kanawai.

            Ma ka hoike i loaa a@ i ka Ilamuku Amerika mai ka hakuhana mua ae o Chan, he Pake o Chan i hanauia ma Kina a ua komo mai oia i Hawaii nei ma ke ano kue kanawai oia hoi kona komo malu ana mai me ka ike ol@ o na luna aupuni.

            Ua koho o Chan i loio nona no ka hakaka ana ae i kona hihia @ o ke Komisina Amerik@a E. J. Botts. Ma ka Chan, ka Pake i hoopiiia ae ai, hoakaka ua hanauia oia ma Hawaii nei a nui i Hawaii nei a hoonaauaoia no ma Hawaii nei, a ma ia kumu ua lilo oia he kupa Amerika. He Pake p@ ka keia i ka Olelo Hawaii ame Beritania, aole hoi ka olelo Pake, o kana olelo makuahine ia.

            Ua hookuuia oia malalo o ka bona e kakali ana no ka hooloheia o kona hihia no ke kipaku ana aku iaia e hoi i Kina, a oiai oia e hele laula mai nei ke huli mai nei oia i na ike oiaio apau e hooiaio ai i kana olelo he Pake oia i hanauia ma Hawaii nei.

            Ma ka Poakahi nei i hoopuka@ mai ai he mau pala pala hopu no Cahn Chin a me Dung Fung, na Pake i maopopo o ka pili o ka hewa ia laua no ke komo kuleana ole ana mai maluna o ka lepo o Amerika. E hoihoiia aku ana laua i Kina maluna o ka mokuahi mua loa e holo aku ana i Kina.