Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 30, 29 July 1921 — Page 3

Page PDF (1.50 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

MOOLELO HALAWAI HANA O KA AHAHUI KULA SABATI, MOKUPUNI O KAUAI, MA KA LUAKINI O LIHUE, KAU O APERILA, 1921

La Hana 1, Aperila 20.

            Noho ka halawai hana hora 3 p.m., Mrs. E lovell, lunahoomalu, ame ke kakauolelo mau ma ka himeni L. H. 135 ame ka pule a Kaiwi.

            Hoomaopopola na lala o ka aha: W. H. Rice, peresidena nui (aole i hiki mai); W. Werner, hope peresidena ekahi. Na K.K.S.N. me na hope: Kauai Hikina, W. Werner me J.M. Kaneakua; Kauai Komohana, Lucy Wright me Mrs. H. Blake. Na K.K.S.A. me na elele: Waioli, W. Werner me Mrs. Werner; Koolan, J. Werner me Mrs. Meheula; Kapaa, J.M. Kaneakua me A.M. Kuhaulua; Lihue, Hawaii, L.A. Dickey me Mrs. Kaiawe; Lihue Union, Elsie Wilcox me Mrs. Slogget; Koloa, Mrs. Blake me Henry Blake; Hanapepe, Mrs. Sabo, elele; Waimea, Mrs. Cox, elele; Waimea Pake, Miss Ako me Miss Chin; Waioli Pake, Loi Yet Foo, aole elele.

            Na lunanui o ka Ahahui K.S. Mokupuni: Mrs. E. Lovell, lunahoomalu; Mrs. F. Sabo, hope; Abbie Kaauwai, kakauolelo; Rev. Bayless, puuku; J.M. Kaneakua, kakauleta; D. Kapahee, komite hoeueu A.G. Kaulukou, hoakuka.

            Koh ka noho i na komite: Komite hoike a na K.K.S. Nui, Kaauwai, Kaulili, Keahi. Hoike papahelu a na K.K.S. Apana me na elele, o na hoike papahelu ame na elele o Kauai Hikina, aia i na komite o Kauai Komohana, na komite, Kaulili, Mrs. Cox ame Henry Blake; na hoike papahelu me na elele o Kauai Komohana, aia i na komite o Kauai Hikina, na komite, Kaauwau, J. Werner ame Kuhaulua.

            Komite no na hana hou, W. Werner, Lucy Wright, J.M. Kaneakua. Hoalohaloha, Puuki, Mrs. Meeawa, Kaulili. Komite wae inoa i na luna nui o keia aha ame ko ka Aha Paeaina, Kapahee, Mrs. Meheula, Mrs. Kaiawe, Mrs. Werner me I.K. Kaauwai.

            Hapaiia ka hoike a na K.K.S.N. Na W. Werner i ko Kauai Hikina, a na Lucy Wright i ko Kauai Komohana a waihoia i ke komite. Na Mrs. Sabo i waiho mai he olelo hooholo a hooholoia, "E hookomo aku i na hoike papahelu a na K.K.S.A. ma ka lima o na komite me ka heluhelu ole ia."

            Hapaiia ka hoike a na elele: Na Mrs. Werner, Mrs. Meheula, Kuhaulua, i ko Waioli, Koolau me ko Kapaa, a komo ma ka lima o na komite o Kauai Komohana, a o ke dala i ke kakauolelo. Na Mrs. Kaiawe, Mrs. Slogget, Henry Blake, Mrs. Sabo, Mrs, Cox, Miss Chin, i ko Lihue Hawaii, Lihue Union, Koloa, Hanapepe, Waimea me Waimea Pake, a komo ma ka lima o na komite o Kauai Hikina, a o ke dala i ke kakauolelo.

            Ma ke noi a Kauiki i aponoia e ka Aha, ua Kapaela na rula no ka manawa, a heluhelu keia komite i ka lakou hoike n na Papahelu a na K.K.S.N. e apono ana, a e kauoha ana nae i na Komite Pa'i, e hoomakaukau i ka papa helu a na K.K.S.N. o na komite o ia ka Lunahoomalu a ne ke kakauolelo o keia aha, hooholoia pela.

            He haiolelo na Dickey kumuhana Ke manao i kukuluia ai ke Kula Sabati o na hoike a ke kakauleka, aole i makaukau.

            Kumuhana 1. -Ma ke noi a Werner, e pa'i ia na Papa Helu a na K.K.S.A. ma ka olelo Hawaii a me olelo Enelani a o ke komite hoomakaukau o ia o W. Werner; hooholoia, a o na hoolilo ma ka waihona mai o keia Aha, hooholoia. Kumuhana 2. Waihoia na kela me keia K.S. e hana i na hana hoeueu, hooholoia.

            Kumuhana 4. Ua pau i ka hoike a ke komite wae inoa o na luna nui. Kumuhana 5. Ma ke noi a Werner, na na K.S. o Kauai Hikina e kokua i ke Ahahui o ke K.K.S.N o Kauai Hikina i Hilo he $15.00 a pela no o Kauai Komohana ia Lucy Wright he $15.00 hooholoia. Kumuhana 6. Ua pau e keia kumuhana i ka hanaia, a ua hooholoia, o na hoolilo no keia hoomaksukau ana a ke komite, mai ka waihona mai o keia Aha.

            Hoike komite. Na Kauilili i na hoike papahelu a na K.K.S.A. me na Elele o Kauai Hikina, a na Kaauwai i na hoike papahelu a na K.K.S.A. me na Elele o Kauai Komohana, na aponoia ka laua mau hoike komite a hooholia pela.

            Ma ke noi a Kaneakua, e lilo o Kaulili ame kekahi mau hoa eae, i komite waiho inoa i ka inoa o W.H. Rice i Peresidena Nui, no na Kula Sabati, hope peresidena ekahi; na K.K.S.N. me na hope no ka Mokupuni o Kauai nei, ma ka Ahahui Paeaina ma Hilo, Hawaii, kokunia e W. Werner, a hooholoia pela.

            Ma ke noi a J. Werner, he mea pono i keia aha e lohe i ka hoike a ke komite o ke Kiahoomanao o C.K. Haae ma o I.K. Kaauwai la. Ma o keia noi ua hoike mai ke komite penei: Mai na Kula Sabati mai he $27.00, mai na C.E. mai $50.00, huina $77.00.

            Ma ka hoike a ke komite, aole paha e lawa ana na hoolilo no ke kiahoomanao-elike me ia i hooholoia he $100.00 e oi aku ana paha, a ma ke noi a W. Werner e lilo oia aku na hoolilo mamua o $100.00 ma ke noi ana no ke koena i koe, hooholoia. Hoike a ka Puuku, na Rev. Bayless ai kana hoike koena dala i koe ma ka waihona he $8.00.

            He haiolelo na J.O. Werner, ke Kula Sabati he mea hoonaauao mai. Na Miss Edana J. Hill, hoomaamaa ana i na paahana.

            Ma ke noi W. Werner, e hoomanaia ka puuku o ka aha, e uku aku i na hoolilo o ka papa kuhikuhi hana mai ka waihona aku a me ko ka Aha Makua a hooholoia.

            Ma ke noi ua hoopanee ka aha a ma kahi a ka Aha Makua e noho ai. Himeni L.H. 189 a pule o Puuki.

                        ABBIE KAAUWAI,

            Kakauolelo Aha Mokupuni o Kauai Kapaa, Iulai 26, 1921.

            NEW YORK, Iulai 14.--Ma ka hoakaka a Anthony Fulton o ka oihana koa Amerika o ka huli hoi ana mai nei mai Naples mai, oia mau no ka nawaliwali o Enrico Caruso, ke kanaka kaulana i ka himeni, a me he mea la aole oia e hiki hou ana ke himeni.

            HE MANAU HOOMAKAI

            Mr. Soloman Hanahano, Lumahooponapono o ke Kuokoa, Welina kanai:--- Ua ike iho au i kou manao hoakaka o ka la 15 o Iulai e pili ana i ke Kula o Kahaainaluna. Ke hauoli nui nei keia maka peni i kou mau manao waiwai nui. Malia o hiki i'o mai ka manawa e hoi ae ai ke Kula o Kahainaluna elike me kona au mamua ke au o na kanaka Hawaii oiaio naauao o ka aina.

            Ke huli aku kakou i ka moolelo o ke Kula o Lahainaluna ua puka mai na kanaka naauao a i hoopiha ae hoi i na oihana kiekie o Hawaii nei. Nolaila ua ala hou mai keia nihau ano nui e loaa hou i mau kanaka naauao i loaa ka poe e noho ae i na oihana like ole o ka aina. Ke Hoomaikai pu aku nei no hoi keia makapeni i na Komoaina hoonaauao o Maui i ka waiho ana mai i ka inoa o Rev. Akaiko Akana i kumupoo no keia Kula. O keia inoa i waihoia mai la e ko Maui poe oia ka inoa maikai a kupono.

            Aole i loehia kona manao i keia manawa no keia ninau. O ka inoa o Akaiko Akana wale no ka mea naha e hooala hou i keia lahui i kona wa mua. He nui hou ae no na kanaka naauao o kakou oia hoi elike me C. E. King ame Samuel Keliinoi. Ua makemake pu ia no hoi i mau kahu no na ekalesia e noho wale mai nei. Ma kekahi mau manawa i hala ae nei ua makemake ia keia kula e hoopau, aka, mamuli o ka hooikaika o na lunamakaainana i paa hou ai.

            Aohe uku o keia kula elike me kekahi mau kula eae, he haawi wale ka naauao. He manaolana ko'u e loaa ana he mau kanaka naauao hou ke hoi ae o Rev. Akaiko Akana i kumupoo no Lahainaluna.

            Ua holo mai la ka bila hoopulapula a nolaila, ua makemake ia na kanaka naauao e hoi ae a a'o mai i ka lahui i na mea e pili ana no ia ninau ame ka noho ana.

            Aole au e olelo ana o keia wale no ke kula naauao aka, eia no kekahi mau kula e ku mai nei e hiki ai ke hoonaauao i ka kakou mau keiki, ola hoi ke Kula o Kamehameha, Hilo ame @ Lui.

            Ke nana aku i keia i keia manawa o na haumana e a'o ia nei o Kamehameha he haahaa loa, pela me Lahainaluna.

            Nolailo e ala ae e na Hawaii naauao a noho ae e a'o mai i ka lahui he hoike ana aku no hoi ia ua lawa kakou i ka naauao no ka hoopiha ana ae i keia mau kula.

            Ke hooki nei au i ko'u mau manao, a ke haawi aku nei au i kuu hoomaikai ia oe, e Mr. Hanohano, i ka ae ana mai ia'u no keia mau manao.

            HE LAHAINALUNA,

Honolulu, Iulai 18, 1921.

NA KAMALII KA POE MAALAHI O KA LOAA O NA KO'E ILOKO O KO LAKOU OPU.

He Mea Hoopilikia ka Ulu Ana o ke Keiki i Loaa na Ko'e Iloko.

            O ka hapanui o na kamalii me ka nana ole i ka maemae o ka malama ana a ko lakou makuahine, aohe mea hookomo ole iloko o ka waha, ua ikeia keia no na bebe. Ma keia ano iho la i loaa ai na ma'i like ole ia lakou. Iwaena o kela mau ma'i hoopilikia loa, o ia no ke komo ana iloko o ko lakou opu na ko'e i kapaia ke pine, ka pipi, ka puaa, ai ole ka moo lipine. E hooneleia ana ke keiki i kana mau meaai e keia ko'e lipine, e hoomailo ai oia i ka hana a keia ko'e lipine iloko o kona ola ana. Nolaila e makaalaia e pono ai.

            O ka hoailona maopopo loa o ia no ka hemo ana o na ko'e liilii; o na hoailona e makaala ai, o ia ka ono ole o ka ai, ke ano alunu, ke keokeo o ke alelo, ka wela o ka umauma, ka eha o ka opu, ka naluea iloko o ka naau, ke kalakala o ka puu, ke kuhakuha mau, ka wali ole o ka ai, ka hu'i ma ke kua me na lala, ke poniuniu, ka nalulu, ka maluhiluhi, ka molohai ke nakahaka ka opu, ka ike i na pohaku eleele mamua o na maka. Pele pu me ka ma'i haalulu. Ma ka hapanui o na ma'i, o ka make ame ka pupule, ua ikeia mamuli mai no ia o ka loaa ana o na ko'e. O na keiki i loaa i ke ko'e, aole o lakou hoihoi i ka paani me na kamalii e aku, aka he mumule ko lakou ano, a i kekahi manawa he haalulu, hoihoi ole, e hopu mau ana ma ko lakou ihu. O ka Laxatodes ka mea nana e kipaku aku i na ko'e mailoko aku o ka opu. Ua hoohana laula ia ia ma Europa no keia ma'i. Ina ua hoohuoi oe ua loaa oe a o kau mau keika paha i keia ma'i weliweli, kauoha mai i lapaau piha ana o ka Laxatodes no ka umi dala ame kanaha-kumamawalu keneka, hapalua lapaau ana no eono dala ame kanahiku-kumamalima keneka, e hoounaia aku no ke loaa mai ke dala kuike, Bila Haleleka, a bila kikoo banako paha, a hoopau aku i keia anoano weliweli. Aole e lilo ana ke ola i mea hoohauoli, oiai keia ma'i e nali ana ia oe. Ke kuai wale ia nei no ka Laxatodes e ka Marvel Med. Co., ka poe hoolaha i ka Huaale no ka Lepopaa. "Dept." M-5 B-963, Pittsburg, Pa. Inisua no ka puolo iwakalua-kumamalima keneka.

KA HUAKAI HOOMAHA I KA AINA ULUWEHI.

            Sol. Hanohano, Anoai a nui:--He malihini keia i kou alo, ua kamaaina nae hoi i ka leo, wahi a Kakelamaluikaleo, nau nae hoi au e hookipa aku, i malihini no ka rumi oneki o kou moku papa lahilahi.

            I ka hapalua hora 4 p.m. o ka Poalua Iulai 5 i hiki aku ai au i kai o ka uwapo o ka Mikahala e ku ana, me ka'u lei kaikamahine a hui iho la me ka'u aliikane ame ko'u kamaaina e hele pu ai i keia huakai. Oiai ke kokoke ae la i ka manawa e haalele iho ai o ka moku, a pii aku la iluna o ka oneki o ka moku, me ka mea wela a ka houpo, holoke iho la ka leo he nanu ka olelo ke ike ala o loko, ua paila ke kolohala a na lii me na seia oiai nae he wa keia no ka aneane ke huikau nei ka ohua liko, me ka ohua palemo, i ke kaawale ana aku o ka poe o ka aina mai ka moku aku, o ka wa no ia i oni ae ai ka hope o ka moku, a nee awiwi mai la mai ka uwapo mai, he wa ia no ka nipoa a ka manao, aka, ke hao nei o Maleka la lilo, haaheo i ka ili o ke kai.

            I ka moku e holo nei no ka nuku kaulana o Mamala, ke huli aku la ko'u alo a nana i ka waiho mai a ke Kaona ame kona mau luhiehu a'u i Paulehia iho ai, a haupu ae la loko hananui e puana ae i keia mai lalani.

Kaulana mai nei a o Mariposa,

He kima heihei no Kaleponi.

            A he helu ekahi no ke kaona,

No ka hae kowelo i ka ili kai.

Akahi hoi au a ike maka,

I ka hana hooipo a ke aloha.

Ua kupono i ka ii a loko,

I ka papa holuholu i ka puuwai.

Eia no au ke naue nei,

E haawi ke aloha no Honolulu.

Kaalo i ka nuku o Mamala,

O ka poe keia o ke kalepa

Ilaila au la ike i ka nani,

I ke ku kilakila a helalii.

I ka welowelo a ka Hae Hawaii,

Kiani hiehie la i ka makani.

Oni mai Daimana hila mamua,

Ma ke alo pono iho o Kaimuki.

Haina ia mai ana ka puana,

O ka pua kapu i ka iu o Lono.

I ka moku e auku nei i ka holu a ka ale, e pakika ana hoi i ka lawe a ke au, ke nee ae la o Waikiki me kona Uluwehiwehi i ka aui ana ae o ka moku ma ke alo makahi o Leahi ua pau aku la ka ike ana ia.

            Aia i Honolulu kuu pohaku, o ke alohilani kuu haku ia, huli aku la nana i ka waiho mai a na kaha o Waialae ame Kuliouou ame Maunalua, kau mai la imua o'u ka haili a ke aloha, no kuu Lani Mrs. May Kaaolani Clark, oiai au ame ia na hoahele oia huakai, no ka ike ana i ka lae hone o Makapuu i ke kahi, ame Malei ke kaulana i ka Uhu Kai. I ke ano ana iho o ka liula, i ka ilikai, ikeia aku la ka Lae o Makapuu, a o mai la ka malamalama o kona hale ipukukui me ka nani nui i ka'u ike aku, me he mea la, e i mai ana ia'u.

            Owau e hele i na lae ino o Koolau,

            Ina lae makakai o Moeau.

            E noho ana ka wahine au hulaana o na pali,

            Nana uhu kai o Makapuu.

            He malie ka moana, a he nani papuhea hoi ka umauma lahalaha o ke kai o Kaiwi imua o ka maka au e ike nei, o ka hora 6 keia o ke ahiahi. Ua nui ko'u piha hauole i keia huakai hele, ame na nani au e ike nei, na ia mau mea i kono mai ia'u e ui aku au i kuu kamaaina o keia huakai oiai oia e noho koke mai ana no me kuu lei au o ke kai kuu kaikamahine, e puana ae hoi i mau wahi olina leo, no keia ano ahiahi.

            Ua himeni ae la maua, i ka lei o Malei i hakula e kekahi mea au e mamao nei.

            O ka honi papalina,

            Umii paa a ka ipo,

            Ko maka kau hiaaai,

            Ka mohala pua i ke alo,

            Cho:--Upu iho upu ae ka manao,

            Ae honi no au i ke ala,           

            Honi iho honi aku honi ae,

            Honi au a honi hoomau.

            Ka haupu ae a loko

            I ka wai mapunapuna,

            O ke koi a Kawailoa,

            Hoohele o ke alanui.

            Ua hakuia keia himeni he ohua he lei no ke'lii Kaaolani, oiai makou ma kela huakai no ka lae o Makapuu, a ike ia Malei ke kuula I'a o Moeau. I ke kuu ana iho oia mau mapuna leo eia o Hikapoloa ke nee mai nei a pili me makou, ike aku la au i kuu mau hoa ohua like i ke ku ana ae iluna a i ke kapuai wawae i kai ae ai ike aku la au me ke kuhihewa e hula ku'i ana paha eia nae, aole pila, aole no hoi he mapu leo hoene hula e i mai ana auhea wale oe e ka moae, e lawe hele nei i kuu aloha.

            Ke ike iho la au ke hookokoke mai nei o poluea ma ko'u aoao, noonoo ae la e aho ka hoi i ke keena i olu pono iho ka moe ana, ia'u i pua aku ai i ka lima o kuu kamaaina me ka noi pu aku iaia e hoi au i ka rumi kapu o eha ka manao, ku ae la au iluna a o ka'u e ike ala ia manawa, me he mea ala e hula kui ana au me ko'u makemake ole, aka, aole e hiki ia'u ke alo ae, i ka makemake o keia kumuhula kupaianaha, (ka oni o ka moku,) oiai eia ka moku ke aneane @ la i waena o ke kai o Kaiwi, a ke kau mai la ke kukui o ke lae o Kalaau, manao ae la oloko e ike ana ia, Molokai au i ke alakai e. O ke kula o Kalae wela i la la la. O mauna aloha la Kaluakoi e, na @ aku la ka lae, eia kakou i ka puu o Waieli. I keia manawa a ka moku e holo nei me he mea la aia iloko o kekahi muliwai ka waiho oni ole o ka moku i ka aui ale, koe wale no ka maka haalulu i ka oni kapalili a ka huila, a hiki i ka pili ana i ka wapo o Kaunakakai, i ka hapalua horra 10. p.m., puka aku la iwaho a nana ae la aohe mea ike a ka maka, eia nae ke ike aku la au i ka lana malie mai o ke kai me he moana wai la a ua kohu io no ke keha ana a kolaila kupa Kalaiakamanu, he lai io no a he nani papuhea i ke alo o ka malihini; hoaumoe iho la ilaila, hora 4 a oi o ke kakahiaka Poakolu holo mai la no Pukoo, mailaila mai no Kekaa apau ko laila ukana, holo aku i ka lai o Hauola. I nana aku ko'u hana i ke kaona o ka maluulu a'u i kamaaina ai he mau loli liilii wale no, lele aku la i uka o ke ano no hoi o ka malihini, o ka imi i ke kamaaina, kuhikuhi ia mai la ka hale. Ia hiki ana aku, e noho mai ana ko'u pili, a hui iho la me ka hauoli. Mahope o ka aina awakea ua hele holoholo aku la e ike i ka nani o ka Malu Ulu, i na wahi hoi i lua i kuu maka, maluna o ka mikini o kau kamaaina Mrs. A.D. Furtado, a hala loa i waho o Moalii, ike aku la i ka uwapo hou e hanaia nei. Aia mau no ka mikini ke nee ala imua, nana ae la i ka holu a ka lau niu o Mala, aohe ikeia aku o ka pohaku o Hinamanna ame ka Heiau o Halulukoakoa ke mau ala no ka nee imua a hala o Kekaa a hiki i Honokawai hoomaha liilii a huli mai la hoi no ka Malu Ulu. I ka hiki ana i ka uwapo hui me ke kupakako ninau ka manawa holo o ka moku hai mai la kela hora 4 p.m. nana iho la he nui no ka manawa i koe, o ka pai no ku ke kamaaina e hele o ka ne no hoi ka'u o ka lilo mai la no ia no Olowalu, ka pahu hopu, he hauoli keia o ka malihini e hele nei i ka ike hou ana i keia mau wahi. Ia makou iwaho o Launiupoko, pau iho la ka holo ana o ua lio mikini nei, ku iho la mahai o ke alanui, aole aila e niniu ai, nana aku la i kuu kamaaina hookipa o ka moku o Hina, a maua e hele pu nei, ike aku la au i ka hiona kaumaha e hekau ana iluna ona, huli mai la oia me ka huki ana ae i kana uwaki pakeke, a i mai la o ka hapalua keia o ka hora 3 p.m. he hapalua hora wale no koe a pau ka manaolana no ko @ kau ma ka moku. Wehe mai la ola i ke pani o ke kaa, alele aku la ilalo o ke alanui oiai ka wela ikiiki o ka la e nopu ana i ke kula maluna o kekahi kaa ohua mai Wailuku mai, i kau aku ai ke kamaaina a holo hou i Lahaina, aole no nae i u iho hoea mai ana ma ke kaa aila hoainu iho la i ka makewai aila o neia holoholona anoe a i ke ana ana o kona makewai pau iho la ka nuha ana, a hoopokole ia ka huakai oiai ke kokoke mai la i ka wa o ka moku.

            I ka hiki ana i ka uwapo, hui iho la me kuu Mrs. G. G. Seong in lede makaonaona o ka Malu Ulu, a pili hoi o mi nei. Oiai au iloko o ka hauoli no keia huakai, a ike hoi i ka ohana pa e mai la ka leo o ke kupakako, ina kakou; hooma u na papalina i ka ihu me ka ohana a kau i ka waapa no ka oneki o ka MIkahala. I ke kau ana i ka moku me kuu mau hoa o keia huakai ike aku la au i kuu kamaaina e nana ana iuka o ka aina, huli mai la oia a pane mai la ia'u e nana aku oe i ke kuahiwi o LIhau, e ike oe nou iho, i ka nani o na mea apau e waiho nei i ke alo, o Kapo-i-Hauola, a hoomaka ae la oia e himeni i keia mau lalani:

Cho:--E aloha wale @ ana no au,

I ka ua Pa upili,

I ka nihi koi aweawe i na pali,

Mauka o Halona.

Kuu lei lehua onaona,

Me oe ke aloha bonito,

I lia wale akh no au i ke ala,

I ke onaona o ia pua.

            Ia maua e nanea ana i ka nana, ke nakeke nei ke kaulahao, hoomanao ae @ loko e haha poeleele ana ka ike ana aku i na pali Koolau o Molokai nui a Hina. Kau ka heleuma kui ka huila, huai ka mapuna kai ke nee nei imua, ka moku, a kuu kamaaina i puana ae ai i kela @ lalani, me ka minoaka ma kona mau papalina.

Kui ka huila la,

Oni na hao la,

O ka holo ia o ka moku la,

Ehiku mile la,

I ka hapa hore la.

            Ku aku la i Molokai ke kunewanewa nei, kahi ohua , hu ae la ko makou aka me na alii moku, hora 9 p.m. hekau iho la ka moku mawaho o Kikipua kahi i holo i ke mele a na lii.

            I ke ao ana ne ona kakahiaka Poahu, hora 5 me hapa a.m. hookomo aku la ka moku no ke awa o Wailau. Ke mana nei au i ke ku o ka pali Kalahale o keia aina me ka wai e lele maopu mai ana i ka pali kahakai i piha me ka lipolipo o na lau nahele. Ke mahalo ala i keia mau @ a'u e ike nei. I ke ku ana o ka moku, nana aku la au i ke awawa o Wailau, me ka hiaai hui, a hoomanao ae la au i kekahi mau lalani a Solomon i haku ai iloko o ka buke, no kana aloha.

            Iho aku la au ilalo o ke kahawai o Agora,

            E nana i na mea uliuli o ke awawa,

            E ike i ka ulu ana o ka waina

            Ame ka pua ana o ka POmelaite.

            Pela hoi au e makahei nei i keia awawa. Hoopa mai la kuu kamaaina ma kuu poohiwi a i mai la, ua hiki mai la kaua i ka pahu hopu o ka kaua huakai, maanei kaua e lele ai, o keia wahi lae pali e oi ae nei iwaho, o Malelewaa ia, a o kela wahi a na hale e kuku mai la i ke awapae o Keiu ia, no keia wahi keia mau lalani mele.

            Lei Keiu i na hala a ka makani,

            I na hala maka,

            Ehukai o Malelewaa,

            I kuia e Kahiwa kiki opua,

            He lei wale no ka Hakaaano e--

            Makaukau ae la kamahele a kau i ka waapa holo aku la no uka aina, ahiki i ke awapae ia lele ana aku iuka a hehi iho la ko'u mau kapuai malihini i na papahele kahulihuli o ka halealii o ke awawa, auwe ka nani e! Ano ua hiki mai la ka pahu hopu o ka huakai hele, ke luakaha ae nei i ka lupea ia e ke kehau o na pali a ke ai nei i na mea apau o keia aina, piha i na ono like ole a ka puu e koi ai.

            Hookahi pilikia i ka'u ike o na kamaaina o ka aina e noho nei, aole i piha ke kauna, anoai nae paha o aui ae ke au o ka manawa, e piha hou ai o keia Paredaiso a'u e manao nei, ka Edena o Molokai nui a Hina.

            Me ka hoomaikai nui i kou mau limahana.

            MRS. K. BERINGER,

Keiu, Wailau, Molokai, Iulai 14, 1921.

KA MAKUA REV. KAULILI MA KA AE KAI O WAIKELE.

            Kakauia e J.K. Mokumaia

            Ma ka hora 12 p.m. Poaono, Iulai 16 i haalele iho ai au i kahi e ku nei ko'u kaa oiai ua makua maikai nei ame kona kamaaina i kuu mai ai a oiai ua makaukau ua mokukaa nei i na mea apau o ka oni ae la no ia no ke alanui Papu no ke kii ana i kekahi mau mea liilii, a i ka loaa ana mai o ka huli ae la no ia o ka ihu o ua mokukaa nei no kahi i hai ia ae la. Oiai au e hoike pau ana i kela ike makaukau piha aia ua mokukaa nei ke oni ala no mua a ua mau olopala nei e @ hoolai ana la laua e lilo ana i ka olelo o kela au i kaa hope aku a laua e komo ana i na lolewawae ekekei ua nui maoli ko laua piha hauoli, a mea mai la laua iau e pau ana paha keia mau olelo la i ka hoolahaia e oe oiai, o ka poe apau e kau ana ma keia mokukaa e puka mau ae ana. Ae aku la au i ua mau keonimana nei a kaalo ae la o Kapalama holu ana ia Kalihi, hooiho ana ia Kahauiki, hooikaha ana me Moanalua. Aia mau laua ke haawi ala i ka nani o na mea i hanaia ai no Moanalua, kahi a ka eepa i noho ai a haupu ae la a'u i keia mau hua manako:

Moanalua hoi ke au,

I Kahauiki hemo ka umoki,

O ke kula loa hoi o Kalihi,

O Kaiwiula kikiipau,

Makani hou hou ili,

Kuehu i ka holoku.

            E kala mai ua pahee loa aku la, a honi ana me ka ui o hulamanu a e kau hoolai mai ana o Pukaki, kiei ana ia Halawa, ahuwale ka ia Hamauleo o Ewa, hoi hope ae la o Aiea, lululima ana me Kalauao, ua no kaua e ka inuwai, a e oili ae ana Waimalu, ua kapu ko nui kino na'u wale no. Aia mau au ke hooi mai ala i ka holo imua a pii ana i kahi piina ikiiki o Waipio, a haupu ae la au i ke onaona oia kaikamahine:

He inoa keia no Waipio,

O ka hale lauokekoa,

I puia i ke ala,

Onaona ke honi iho.

            A kaalo ae la o Waipahu a palau ana i ka lepo nolunolu o Waikele, kele aku kele mai na mea apau, oia ka kamaaina i mea mai na mea apau, oia ka kamaaina i mea mai ai i kou kapena nei pehea la keia alanui @ kou manao? No keaha hoi, he inoino maoli a ke nana ae no hoi oe la a manoaka aku la au i ua hoa nei ou. E kuu hoaloha nei, o keia alanui he maikai maoli no ina e holo a hala he hapalua hora, ke puka mai oe ua loli ka lauoho ame ke kulana o ke kanaka oia ka mea i kapa ia ai waikele, kelekele na mea apau no ka mea, ea, ua kamaaina oe i na wahi pana o keia kaha a Kaaupahau i waiho iho ai na keia hanauna hou e imi aku ai:

            Me ka lululima pumehana ana me laua ua piha maoli makou me ka hauoli. Me oe e kuu kapena opio kou iini pau ole.

            PAA IA MAKAI I KA HOPUIA.

            Ma ka auwina la o ka POaha o ka pule aku la i hala i paa ae ai i ka hopuia o James Stupplebeen, kekahi o na makai o Honolulu nei, e na makai federala o ke keena o na oihana Ohi Loaa Kuloko ma Honolulu nei no kona lawelawe i ka hana kuai wai momona, maloko o ka Halekuai Wai Momona Honolulu e ku nei ma ke alanui Kamika ame Pauahi, kahi i loaa aku ai e kuaiia ana ka waiona.

            Ma na mea i hoikeia ae ua loaa aku ka waiona i na kanaka o ke aupuni maloko olaila. I kekahi manawa pokole i hala ae nei ua paa o Stupplebeen i ka hopuia no ka hewa hoopae opiuma me kona kapaeia ana mai mai ka oihana makai mai no ka manawa. Ua hoihoi houia ae nae oia ma kona kula na makai mua mahope iho o kona @ kuuia ana mai mamuli o ka like @ o ka manao o na kure na lakou i hoolohe i kela hihia. O Albert Vierra kekahi i hopuia ae no ia hihia hookahi @

            Ua hookuu ae o Lunakanawai Vaughan o ka aha hookolokolo apana o @ aupuni federala ia laua ma o ka hela @ hookahi tausani dala o ka mea hookahi @ a ma ka la 28 o keia mahina e ku @ ko laua hihia imua o ka aha.

            @ na mea i hoike ia ne e na kanaka o ke keena ohi loaa kuloko o @ aupuni federala he eha wale no la @ ke kaa ana mai o kela oihana malalo o Stupplebeen ame Vierra, a aohe hoi @ laua laikini kuai wai momona.

MODESTO, Cal., Luiai 14.--He mokuea lawe waiwai kalepa mai ke Awawa Yosemite mai ka i opeapea iho @ kau pono maluna o kekahi uwea uwilo ikaika loa o ka uwila e holo ana maanei i keia la, a o ke pailaka o Harold Coffee o Modesto me ekolu o kana mau ohua ka i pau i ka make mamuli o ka a ia ana e ka uwea uwila Mamuli o ka poino ana o ka enekini ma kahi o 600 kapuai ke kiekie i ka lewa ke kumu o ka make ana o keia poe.

 

E MAOPOPO

kou hana i ke kulike nou iho i kou manawa e kuai ai i paalole hou. E kuai i ka mea oi aku me kau dala ma ka maikai, ka hana ame ka lawa o ka makemake. O ka manao o ia aole kou hoolilo ana i kekahi huina dala nui.

            Ua kaulana ka "Halekuai Hoi Hou o ke Dala" no ka haawi ana i ka mea maikai loa no ke kumukuai emi loa.

            Ua haawi mai anei oe i manawa no makou e hoike aku ai ia oe no ka mea hiki ia makou ke hana aku nou?

            Ina aole aole oe i hana i ke kaulike.

The Model Clothiers

"Ka Halekuai Hoemi Hoolilo."

ALANUI PAPU

Makai o ka Halepule Kakolika

 

O ka Hoomoe Dala Ana Aole Ia he Hoomoe Kupono Aia Wale no a Loaa Mai Kekahi Panai

            He hana naauao ole nau ke kiola ana aku i kau dala iloko o na hana hoopukapuka e hiki a e hiki ole ai paha ke loaa mai kekahi mea panai no ia dala. O ka hoomoe ana i ke dala he hoomoe dala wale ana no ia e loaa hou mai ai kekahi mea panai no na dala kumupaa au i hoomoe aku ai.

            Ke uku nei makou i nei manawa i na dala puka a e hoomau aku ana i ka hana ana pela. Aohe a makou kumupaa e hoonui ae ana, aohe no hoi a makou mau luna ukuhana kiekie e ai mai ai i na dala puka. O kela ame keia keneka e holo aku ana i ka poe na lakou na dala i hoomoe mai.

            Ke kukulu nei makou i na hale maluna o na apana aina i makemakeia ma na wahi lehulehu like ole o ke kulanakauhale, a mamuli o ka emi a lawa ole o na hale, ke kuaiia aku nei lakou elike ka hikiwawe me ka paa i ke kukuluia.

E Komo Mai i Keia Hui Oiai e Emi Ana ke Kumupaa

KUMUPAA $1.00 NO KA MAHELE

Iwakalua-kumamalima pakeneka hookaa mua, o ke hoena aku ma ka hookaa liilii

UNION SYNDICATE, LIMITED

12 ALANUI BERITANIA AKAU KELEPONA 5222