Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 30, 29 July 1921 — Page 5

Page PDF (1.65 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

He Moolelo no

WILEBA DANUBA

a i ole

Mai ke Kaulana Haahaa a i ka Hanohano

He Moolelo i Piha me na Hana

Hoopahaohao

 

            O kela kaoulana konela i loaa ia Puluka, ua lawa ia, no kona hapaiia ana ae mai kekahi kaulana haahaa mai, a i kona komo pu ana aku iloko o k pohai o ka poe hanohano, nolaila, i ka pau ana o kana hana, ma ke keena o ka oihana kaua, ua hoi ae la oia a noho ma kekahi hokele, a oiai aole ana haua o kela mau la, ua hoolilo nui oia i kona manawa, ma ke komo pu ana aku me ka lehulehu iloko o na hana apau e hoohauoliia ai hona noonoo.

            Ne kekahi po, hele aku la o Konela Gawila noloko o ka halekeaka, no ka ike ana i kekahi keaka hou loa o ka hoeaana mai Ladana mai.

            Ua hele no hoi oloko o ka halekeaka a piha i ka poe makaikai, aia maloko olaila na wahine opio huapala o na kulana like ole, me ko lakou mau lole silika, na lole veleveka no hoi, kekakinia ame na ano lle nani no apau, a ka maka e makahei ai.

            Oiai o Konela Gawila e noho ana maloko o ka halekeaka aia kona mau maka, ke au la ma kela ame keia wahi, a i ke kau pono ana aku o kana nana ana maluna o kekahi lede opio, maka aoao aku o ka awai keaka, aole e hiki iaia ke kaili ae i kana nana ana mailaila mai, me he mea la, ua pu la me ke Kuhina Palani, me kona mau hoa.

            "Ea,ovai hoi kela lede opio e noho mai la mawaena o ke Kuhina De Koe ame kana wahine?" i ninau ae ai o Konela Gawila, i kekahi mea i kamaaina ai, aole nae he hoono ko lakou hono i hiki ke pane mai i ka haina, ua like no ko lakou noho pouliuli me ko'u nolaila aole e hiki ia'u, ke hoopau aku i kou pohihihi e kuu konela.

            "He hookahi nae kumu o ka malihini o na mea apau i kela lede, me he mea la o keia no kona manawa mua i hoea mai ai no Wakinekona nei, a ma ka'u mea i lohe mai nei, mai Parisa mai oia ; me he mea la he kaikamahine paha hoi paha i kamaaina mua ia'u ka Lede De Koe, aole a'u hoopepe ana iho, ua hiki ia'u ke hele a he hookai ka noho like ana me lakou ma kahi hookahi."

            Ua pomaikai loa nae o Konel Gawhila, no ka mea ua kamaaina oia i ka Lede De Koe, he palapala kono kekahi i hoounaia mai iaia, e waiho la maloko o ka pakeke o kona kuka, no kekahi aha hulahula ui e haawiia ana e kela lede ma ka Poakolu mai.

            Mamuli o kela kamaaina mua, he hana hiki loa ia Konela Gawila, ke ku ana ae iluna, a hele aku no kahi a ka Lede De Koe enoho mai ana, aka nae noonoo iho la oia ma kekahi ano, aole paha he hana maikai nana ka hoao ana aku e hele, oiai e piha ana oloko o ka halekeaka i ka poe makaikai, o lilo mai auanei oia i mea kamailio nui ia nolaila ua hiki no iaia ke hoomanawanui, ahiki i ka wa kupono.

            ke kokoke ae la i ka manawa no ka uuia o ka pa-ku iluna, aole nae ilaila ka Puluka Gawila nana ana, aka aia no ia maluna o ka helehelena nohea o ke kaikmhine opio, a i ka wa i uuia ae aii ka paku, aia hoi e waiho pono mai ana imua o kela anaina nui, kekahi hiona o ka poe hana keaka me ke ku i ka nani ke nana aku aka no Gawila nae, aohe ona hoihoi e nana aku i kela hiona, ua oi loa aku la kona hoohihi i ka helehelena u'i o ka lede opio, oiai ua lede nei, e huli aoao ae ana no kahi o ka poe hana keaka.

            "He nui no na wahine u'i nohea, ua like nae ka u'i o kekahi poe wahine me ka u'i o na pua, o ka ui o kela lede opio, ma ka hoohalike aku a Puluka Gawila, ua like ia me ka hoku o kalani, ka lilelile. O kona oiwi kino, he pu'ipu'i maikai, aole i ka momona loa, aole no hoi i ka pilalahi, aku ua kupono maoli e hoohihi ai ka manao o ka mea e ike aku ana iaia.

            I ka manawa i ike aku ai o Puluka Gawila i kela kaiamanihe opio, me he mea la, o kela ka mua loa o na wahine u'i ana i ike ai, alaila hoomanao koke mai la oia no Dane, kela kaikamahine wiwi pilalahi, me ka kaikea o kona helehelena, a i wale iho la no oia iloko ona, i kona laki, i ka ae ole ana aku i ka manao o kona makuakane, e mare aku me Dane oiai no nane o ka mea oiaio maoli, o Dane no keia ana e hoohihi aku nei me ka makemakae maoli, i hiki ole ai iaia ke noho malie iho i kahi hookani, a e nele ole ai hoi knoa kuko no kela kaikamahine.

            O ka hele hoi ia a pau ka mahele mua o na hana keaka, a uuia iho laka paku ilalo, ua pia koke ae la kahi a ka Madame De Koe e noho ana me ka lede opio, i na keonimana he nui, i makemake aku, e hoolaunaia aku lakou me ka lede opio, a ke ike aku la no hoi oia, i ka haawi mai o ua lede nei i kana mau konou ana imua o kela poi keonimana me ka piha hiehie maoli, o ia no oe o kekahi moiwahine.

            Ua hele o Puluka Gawhila a piha loa i ka lili i kela ike ana aku ona, i ka hoopuniia o ka lede opio e na keonimana, o no kulana like ole, nolaila hooholo iho la oia i kona manao, aole he mea maikai nona, ka hele ana aku e ike i ka Madame De Koe, no ka hoolauna ana ae iaia imua o ka wahine opio, aka ua hiki no iaia ke kakali hoomanawanui, ahiki i kekahi wa kaawale okoa aku.

            I ka manawa hoi i uu hou ia ae ai o ka paku iluna ua hoi aku la na keonimana no ko lakou mau wahi mua i noho ai, a koe wale iho la no ka Madame De Koe me ka wahine opio ma ko laua wahi, akahi no a olu iho ka manao o ua o Puluka Gawhila, ua kaawale aku la kela poe kanaka ana i lili loa ai.

            Elike no me ka Puluka hana, ma kela manawa e hanaia ana ka mahele mua o na hana keaka, ka nana pono maluna o ka helehelena u'i nohea o ka wahine opio me kona oiwi kino kilakila, pela no ma keia mahele hou o ke keaka, me kona hoihoi ole aku la e nana i ke keaka.

            O ka hele hoi ia ahiki i ka hookuuia ana iho o ka paku ilalo, a oia ke anaina e noke ana i ka pa'ipa'i me ka huro, no ka holomua o na mea apau, ua ku ae la ka Madame De Koe, ame kona mau hoa, a haalele i ko lakou mau noho, no ka hoi ana a ua hoopuiwa loa ia o Puluka Gawila, i kona lohe ana aku i ka hooho ana ae o kona kokoolua e noho puana ma kahi hookahi.

            "Awe no kahi e, ua haalele mai la oia ialoko nei o ka halekeaka," wahi a Kapena Gedena.

            Huli ino ae la o Puluka Gawila nana i kona hoa, me ka piha i ka puiwa, hulili pu ae la no hoi kona maka, a iaia i ike i'o aku ai, aohe he noho mai o ka wahine opio ana i hoohihi ai ma kona wahi me he mea la, i kana nana maoli iho no, aole he wahi hoihoi iki e noho hou aku ia ilolo o kela halekeaka, no ka mea maluna o kela wahine opio wale no kona noonoo, ka li'a ame ke kuko, e ake ana e lilo mai i hoa kaunu nona.

            Me hea mea la, ua kailiia aku ka hoihoi mailoko aku ona o ka mea walke no mae nana i hoolana mai i kona noonoo no ka ike hou i kela helehelena u'i nohea, a no ka halawai pu hoi me ka wahine opio, o ia no kela aha hulahula a ka Madame De Koe e haawi ai ma kekahi Poakolu mai, nolaila e kakali malie ana oia a hoea mai i keia la, o ka wa ia ana hoonuu aku ai i ka u'i o kela wahine a lawa ka makemake.

MOKUNA VIII

            I ka hoea ana mai keia i ke ahiahi o ka Poakolu, ka manawa o ka aha hulahula nui e haawiia ana e ka Madame De Koe, ua wehe hamamaia na rumi apau o ka hale me na laau uliuli, a maloko o kela ame keia rumi, na kukui uwila, o na wahooluu like ole, a ma na ano apau ke nana aku ialoko o kela home, he keu aku a ka u'i ame ka nani, a na hana hoohiwahiwa a lakou i makahei loa ai.

            Ma ka hora umi o kela po, ua hoikeia ae la ka hoea ana ako o Puluka Gawhila, imua o ka Madame De Koe, me ka hele koke ana mai o ke kanaka opio, no kahi a ka madame e ku ana, no ka hookipa ana mai i na halihini.

            Haawi aku la o Puluka i kana kunou haahaa ana imua o ka wahine nona ka home, me ka panai pu ana mai no hoi o ka Madame De Koe, ma kona kunou ana mai.

            Aia hoi, ma kahi kokoke a laua e ku nei, ka wahine opio me ka huli o kona alo i kahi e, e kamailio pu ana me kekahi poe wahine opio e ae, aka nae ua hiki loa ia Puluka Gawila ke ike, ma kona mau ano apau, o kela no ka wahine opio hookahi, nana i ume aku i kona mau manao hoohihi nona maloko o ka halekeaka, a ke kakali wale la no oia o kona hoolaunaia aku imua o ua wahine u'i nei.

            Huli ae la nae ka madame De Koe, a hoopa aku la i ka welelau o kona mau manamanalima mak a poohiwi o ua wahine opio nei, a pane aku la: "Auhea oe e kuubele, e ae mai ia'u, e hoolauna aku ia oe imua o Konela Gawhila. E Konela Gawila o ka mademosele Aka De Galacia keia," wahi ana me ka leo malie loa.

            Ma ka aoao o Puluka Gawila, haahi aku la oia i kana ana, i ka wa i huli mai ai ka wahine opio, me kona kunou pu ana mai no hoi imua o ke konela opio, ma ke ano piha paarula.

            Aia i'o ua o Puluka Gawhila, ke ku la imua o ka wahine hookahi ana i hoohihi ai ma kana hoomaopopo aku, ua oi loa ae ka u'i ame ka hiehie o ua wahine nei, mamua o kela manawa ana i ike mua ai, a e komo ana hoi ua wahine opio nei, i kekahi lole silika anapanapa, ka mea nana i hooi loa ae i kona u'i, a i hooi pu ae hoi i ka hoohihi o Puluka Gawila nona.

            I ka halawai ana ae o ka ie a ko laua mau maka kekahi me kekahi, ua pahola ae la ka ula ohelohelo ma na papalina o ka wahine opio, me he mea la, ua loaa koke aku la no iaia ka ike, no ka mea e ku aku ana imua o kona alo, aka ma ka aoao nae o Puluka Gawhila, aole he wahi hoomaopopo iki iloko ona.

            Me ka leo nanahe malie nae, me kona kulou pu ana aku imua, i noi aku ai oia i ka wahine opio, i na paha e ae mai ana oia, e hulahula pu laua i ka hulahula mua loa, ua lohi loa nae kana noi, no ka mea ua lilo mua ka wahine opio, me kekahi mea okoa ae ma kela hula, pela no hoi me na hulahula lehulehu mahope aku a i ka ewalu o na hulahula, i loaa ai kona wahi maluna o ka pepa hoomanao o ka wahine opio.

            Oiai no nae laua nei e kamailio ana, o ke kii mai la no ia o kekahi keonimana opio, a lawe aku la i ka wahine opio, no ka mea he wa ia no ka hoomaka ana aku i ka hulahula, aole no he nana o Puluka Gawila, ua hiki no iaia ke kakali a hoea mai i ka wa o ka hulahula ewalu o ka hulahula mua loa.

            I ka hoea ana mai hoi i ka ewalu o ka hulahula, kii aku la o Puluka Gawila i kona hoa hulahula, a o ia ka ka Mademodele De Galacia i pane mai ai.

            "He malihini loa kaua ma keia halawai ana a ke manao nei au, aole no paha oe i maopopo ia'u."

            Nana aku la o Puluka Gawila, me ka piha me na manao kahaha maluna o ka wahine opio, me ka hiki ole iaia ke pane mai, a o ia ka ka Mademosele De Galacia o ka pane hou ana mai:

            "Aole anei ou hoomaopopo mai, owau no hoi keia o Dane?"

            Ua nele maoli o Puluka Gawila, i kekahi hualelo kupono e kamailio mai ai imua o Dane, no ka mea aole oia i hoopiha wale ia aku no me ke kahaha, aka ua piha pu oia me ka hilahila, eia ka o kela kaikamahine me ka helehelena haikea, kela kaikamahine hoi me kona kino pilalahi, ana no hoi i hoole paakiki aku ai imua o Kapena Fula, aole kela o ke ano o kana wahine e mare ai, o ka mea no ia nana e ume aku i kona manao hoohihi nona.

            Iloko o kela mau sekona me he mea la o ka noonoo hookahi wale no iloko o ua kanaka opio nei, o ia ka hamamaae o ka honua a ale aku iaia ; i kela manawa nae i hoea koke mai ai kekahi keonimana aoo, a noi mai la ia Dane, e hulahula pu laua i kekahi hulahula nui, e kani mai la na pila, o keia ka mea nana i hoomama mai i ko Puluka manao."

            "Ua maopopo ia'u, ua hoohewahewa maoli oe," wahi a Dane a o ka Mademosele De Galacia hoi, ma kekahi inoa, me ka haawi koke ana aku i kona lima, i ka mea o ka hele hele ana mai e kii iaia.

            "Ua hoopiha loa ia mai au me ke kahaha, a iloko no hoi o ia manawa hookahi, ua hoopiha pu ia mai au me ka hauoli," wahi a Puluka me ka ukali pu ana mai no hoi mahope.

            Alawa mai la ka Dane nana ana iaia, me ka pane ana mai: "Me he mea la, aole i lilo keia halawai hou ana o kaua i mea hoohauoli aku i kou noonoo!"

            "Nawai hoi ka ole, ua oi loa aku mamua o ka hauoli," wahi a Puluka, me ka hoololi ana ae i ke ano o kana mea e kamailio hou aku ai i ka i ana aku: "Ke haawi aku nei au i ka'u mau mahalo kiekie ana ia oe, no kou hui hou ana me kou ohana."

            "Ea, ke hoopohihihi loa mai nei kau mau olelo ia'u, no ko'u ohana."

            "He mea oiaio hoi ia, aka ke kamailio wale aku nei no au, no na mea a kuu makuakane hanauna i kamailio mai ai o pili na ia oe, a ke ole au e hulahewa, ua pololei oia."

            Aole a Dane pane mai no kela mau olelo, mamuli o kona pohihi i ka manao o ka Puluka mea e kamailio aku nei iaia, a o ia ka Puluka o ka pane hou ana aku:

            "Aole oe i phohihi i ka manao o ka'u mea e kamailio aku nei, o ia no na mea pili i ke kakela, kou mau makua ame kela kulana hanohano."

            "O! Akahi no au a paopopo," me ka noke okoa ana ae o Dane i ka akaaka, a i hou mai la: "Aohe au mea e haawi mai ai i na hoomaikai ana ia'u ; aka o ka'u wale no e nonoi aku nei ia oe, e hoopau loa ko kaua noonoo ana no na mea i hala, aole keia o kahi e hoihoi hou ia aku ai na noonoo ihope."

            "E hoonanawanui iki mai hoi oe, i hookahi a'u ninau i koe. Aole i'o anei i loaa kou-" me ka hooki ana iho o ke konela opio, me ke kakali ana aku i ka Dane pane.

            "Aole mea i loaa ia''u, koe wale no keia, eia oe ke noke mai nei i ka niele ia'u, me he mea la aia au imua o kekahi aha hookolokolo."

            "Enoni aku ana au i kau mau huikala ana mai e da Mademosele De Galacia no ko'u piha mahaoi. Iloko au o ka ululaau kahi i noho ai no na kamahiki ae nei ekolu i hala, pela paha i makanahelehele loa ai au a poina i na olelo kupono e kamailio ai, aka nae, koe hooia aku nei au imua ou, aole loa au e hoao ma kekahi ano e hoehaeha ai hou noonoo."

            Aole i hoehaehaia aku ko Dane manao ma kekahi ano, koe wale no kona hookahahaia, no ka hoomaopopo ole maoli o Puluka iaia.

            I kela wa, i lilo aku ai o Dane i ka hulahula me kona hoa, a haalele aku la no hoi o Konela Puluka i kela wahi, me koua mihi loa ana iho, no ke ano o kana mea i noonoo mua ai no kela kaiakamahine, aia mau no kela hilahila iloko ona, a me ia ano no, i huli hoi aki ai oia no kona mau rumi mahope iho o ka hookuu ana o ke aha hulahula ma kea po.

            Aole loa i loaa iki iaia he hiamoe maikai ana me kela po, a hiki wale no i kona puoho ana ae ma kekahi kakahiaka mai ke hoolalau wale la no oia, me ka makemake e hoopoina i ka mea nana i hoohiaa i kona noonoo, aole nae he wahi mea a poina iki, e kau mau mai ana kana mau hoomanao ana no kela helehelna u'i honea o Dane.

            E hoomakaukau ana nae oia e komo mai i kona mau lole a hele aku e holoi i kona maka, ua weheia mai la ke pani puka o kona rumi, me ke kikeke mua ole ia mai mawaho, a komo ana no o Kapena Fula kona makuakane iloko.

            "Auwe, o oe ka keia e kuu makuakane!" i hooho ai ae o Puluka Gawila ma ke ano hikilele.

            "Ae, owau no keia e kuu keiki aloha!" i pane mai ai no hoi o Kapena Fula, me ka hele ana mai imua, a poili aku la i ke kanaka opio imua o kona umauma.

            "I ka manawa hea oe i hoea mai nei?" wahi a Puluka Gawila, i ko laua wa i hookuu ae ai kekahi i kekahi.

            "I keia manawa no ko'u hoea ana mai nei. Malua mai au o ka mokuahi Bee a hoea i Bolatimoa, a kau maluna o ke kaaahi no Wakinekona nei, o ko'u hoea ana mai nei no ia, peha ua ai anei oe i kou aina kakahiaka?"

            "Aole, o ko'u ala ana mai nei no ia, aole i hoomakaukau ia'u, iho, mono koke mai la no oe e kuu makuakane."

            "Ina hoi ha pela, e hoomakaukau koke oe ia oe iho, a hele like ae kaua e ai i ko kaua aina kakahiaka. Ua mao popo no ia oe e kuu keiki, o ka hora ewalu ko'u manawa mau e ai ai i ko'u aina kakahiaka, o ka hora umi-kumamakahi keia i keia manawa, ua hele maoli au a pololi."

            I ka makaukau ana o Puluka Gawila, hele like aku la oia me kona makuakane noloko o ka rumi aina, a haawi aku la oia i ke kauoha i ke kuene, imau meaai na laua.

            "Pehea la kou manao no Dane i keia manawa? " i ninau mai ai o Kapena Fula.

            "He keu aku kona u'i maoli? Ua oi ae ka nohea o kona helehelena mamua o kekahi wahine opio i halawa mai ai me ka ike a ko'u mau maka. Aole loa au i moeuhane, e hiki ana ke loli ano e ae ko Dane mau ano, a like pu me ia i keia wa!"

            "Auhea oe e kuu keiki, he ekolu makahiki i hala ae nei, he wahi kaikamahine ano ole wale no o Dane, he kii kaha i piha pono ole kona mau ano apau ; aka i keia wa, akahi no a piha pono, elike me ka makemake o ka Mea Nana i hana mai i ke kanaka. Ma na ano apau he o ia mau no o Dane elike me ia au i ike hope ai, a o ke kanaka i hiki ole iaia ke ike aku i ka u'i ame ka nohea o kela helehelena haidea, he keu aku oia a ka mea makapo maoli."

            "Ua maopopo ia'u kau mea e kamailio mai nei e kuu makua, o wau ua kanaka makapo la. He keu maoli no au a ke kanaka hupo haalele loa, me ka ike ole i ka waiwai i'o o kela kii, ahiki i keia manawa, akahi no a kaakaa pono na maka," me ka luliluli ana i ho o ke poo o Puluka Gawila.

            "Heaha ka manao o kau mea e kamailio mai nei e kuu keiki. E hoakaka pono mai i kou manao, me ka huna ole i kekahi mea imua o'u, kou makua nei!"

            "He mea oiaio anei, aole i hoohihiaia aku kona puuwai ame hona mau lima?"

            "Ke paa loa nei kuu manao, aole i hoohihiaia aku oia ma kekahi amo, alia nae malia paha ua kuhihewa au, o ka'u wale no e hopohopo nei, malia paha ua hihia knoa puuwai i ka punawelewele!"

            "Ea, heaha keia mea au e hoao mai nei e kamailio ia'u?"

            "Aole he like ole o Dane, mai na wahine opio e ae, i like mai na makahiki me kona. Aia no kekahi wahi pluplu iloko o kona poo, elike no me ka poe e ae.O ua wahi palupalu la, o ia no kona mau hoomanao ana no kona hoa paani o na makahiki aku nei i hala, i kona wa he kaikamahine wale no."

            "Alaila, he mea mau anei iaia ka hoomanao ana no'u? O ina e hiki ia'u ke ike aku ia mea iloko o kona puuwai, alaila ua makoukou loa au e lana aku i kuu ola no kona haooli o ke ola ana ma keia honua."

            "E kamailio malie e kuu keiki, mai walaau nui ae oe, o loheia mai auanei ka kaua mau olelo. Pehea, ua makemake anei oe e mare ia Dane?"

            "Aohe a'u mea e hoole aku ai, ua nana aku au iaia me he momi makamae kumukuai nui loa. Ina e ae mai ana na lani i ka li'a a kuu puuwai, alaila he mea hauoli na'u ka olelo ana ae i keia minuke, na'u oia e pono ai no ka wa mau loa!"

            "Ua loaa ia Dane ka hoonaauaou maikai ia, ua loaa pu iaia ke ola kino maikai, me na manao uilani, a ua lawa oia me na lole nani, mamua o kela manawa, he ekolu makahiki ae nei i hala ; ua loaa pu iaia kekahi inoa maikai loa, me kona komo pu ana iloko o na anaina a ka poe hanohano a ulaolako o ka aina. Ma kona kulana nae, he o ia mau no ia elike me kau i haalele ae ai iaia."

            "E kuhihewa ana au la, i ka loli ana ae o kona inoa, ua loli ae kona kulana. E ae mai oe ia'u e ninau aku, ina paha o kela no kekahi o kona mau inoa ponoi."

            "Ae, o kela no kekahi o kona inoa."

            "Alaila he inoa ohana anei o De Galacia?"

            "Aole he mea i maopopo ia'u no kona ohana. O koa inoa bapetizo kela, ak ae hoakaka aku au i hiki ai e maopopo ia oe. Ma hope koke iho o kou haalele ana ae ia makou ae ekolu makahiki i hala, ma kekahi la, e huli ana au ialoko e ka hale o kela kanaka lawai'a i puhiia e ka makani, a iloko o ka nui o na opala, i loaa aku ai ia'u kekahi pahu ili? Maluna o ua pahu nei e kau ana kekahi papa keleawe, ma kekahi mau huapalapala e hau ana, i hiki ole nae ke ikeia iho. Ua malama au i kela papaa keleawe, me ka hoomaemae ana ahiki i ka ike moakakaia ana iho o na huaolelo ike iho la au i ka inoa Ake De Galacia. Iloko no hoi o kela manawa, ua hoea ae ke kahunapule, a e noho ana ma ka hale kahu no ka bapetizo mua ia o Dane, nolailawe aku lau au iaia imua o ke kahunapule, a hookau aku la i ka inoa Ake De Galacia maluna ona, nolaila aole hela he inoa i kau aku maluna ona mai kona ohana mai, aka he inoa ma ka bapetizo ana.

            O ka manaolana iloko o'u, malia paha ma o kela inoa la hiki ai ke hookoloia aku ahiki i ka loaa ana o kona mau hoaloha, ina he ohana kekahi ona e ola nei ma kekahi wahi.

            "Ua lohe anei oe i kekahi mea e pili ana no Dura o Konapoka?" i ninau aku ai ke kanaka opio.

            "Aole he mea a'u i lohe mai ia lakou mai, oiai nae u" nui ko'u hooikaika ma ka ninau ana e pili ana ia lakou ma na wahi like ole. Mahope koke iho o kela bapetio ana @ Dane e ke kahunapule ua hoihoi aku au iaia maloko o kekahi kula nohopaa ma ka Akau iwaena o na mauna o Enelani Hou, malaila oia kahi i noho ai no na makahiki elua me ka hapa.

            Mailaila nai, i lawe aku ai au iaia ma Europa, me ke maua hoohala ana he ekolu mahina ma ke kaahele ana ma kela ame keia wahi, a he ekolu hoi mahina maloko o ke kaulanakauhale o Parisa. Ua hoolauna aku au iaia na na wahi apau, ma ka inoa ka Mademosele Ake De Galacia, me ka manaolana mau iloko o'u, e lilo kela inoa, i mea e loaa aku ai o kona ohana, aole nae he mea i oili mai.

            "Mailoko o Parisa, ma ka hale o ku kuhina, i halawai mua ai maua me ka Monisua ame ka Madame De Koe. Ioko o kela mau mahina ekolu o ko maua noho ana ma Parisa, ua ku a kamaaina maoli makou, me ka lilo no hoi i mau hoaloha pilipaa, a o kahi i oi loa aku ai o ka pomaikai, ia maua o ka huli hoi ana mai imaluna o ka mokuahi, Bolatika, ua kau pu mai la makou he mau ohua like maluna o kela mokuahi, oiai he kuhina ka Monisua De Koe no ke aupuni o Palani, i keia aupuni.

            "Ma kela huakai, ua pipilipaa ka manao o ka Madame De Koe ia Ake, a i ka hoea ana mai no Wakinekona nei, ua nnoi mai la kela lede, e ae aku au e noho pu o Dane me ia, no keia kikina. Ua paopopo ia'u, aole he wahine kupono e ae nana e hookamaaina aku ia Dane iwaena o ka pohai o ka poe hanohano, o ka Madame De Koe wale no, nolaila haawi aku la au iaia i ko'u ae e noho me ai, a huli aku la au no ka Mokupuni Fula, no ka nana ana i ka poi maliala ; aole he piliia iki o lakou, a he mau la helu wale no ko'u o ka noho ana, hoomanao mai la no au no Dane, o ko'u kau hou no ia maluna o ka mokuahi Bee pela iho la au i hoea mai ai a hui pu ana kaua e kuu keiki."

            "Ina e manao ana ka Madame De Koe, e au'a loa aku i kuu Dane me ia a pau keia kikina, he mea pono i kela wahine, ke lawe pu aku ia'u, a he hookahi kuu noho lik eana me kuu Dane."

            "Pehea, ua maopopo anei i ka Madame De Koe, ke kluana oiaio o Dane, iloko o kou ohana/"

            "Ma ko maua halawai ana me kela wahine iwaena o ka pohai o ka poe hanohano ma Parisa, he mea makehewa wale no ka hoala ana mai i kekahi mau ninau ; hookahi me mea nui, ua ike mai oia, he kaikamahine o Dane na'u, ua lawa ia; a me he mea la o kela noonoo mua o'u, no ka oili o kekahi ohana hanohano loa o Palani, e poho wale ana ia Nolaila e Gawila, ina aole loa he manaolana i koe, no ke loaa ana o ka ohana pili pololei loa ia Dane, o ka'u wale no e olelo aku nei ia oe i keia wa, e oopau loa oe i ka noonoo hou ana nona."

            "Aole loa au e hoopau i ka noonoo ana nona ; aka ke hauoli nei au i ka lawe ana mai iaia, e like me kona ano i kia wa, no ka mea ole he wahine u'i ae, e loaa aku kuu Dane."

            "Ina pela kou mano e kuu keiki, alaila aole he mea nana e hoahewa aku iea oe, no kou hoololi hou ana i kou manao mua, e pili ana no Dane. O ka'u wale no ia oe e hele aku imua ona, a e noi aku iaia i wahine nau. Ina no kona haawi mai i ka a@, mai hoohakalia i ka lawe koke ana mai iaia i wahine marenau, aole he mea hoohauoli e ae i kuu noonoo, o ka ike wale aku no ia olua he mau keiki na'u, aka nae, mai hoao oe e kaili iaia mai a'u aku."

            Haawi mai la o Puluka Gawila i kana hooia ana, no kona noho pu me kona makuakane, ina nei no ka ae mai o Dane, e lilo i wahine nana, ma kela wahi, i ku ae ai laua iluna, a haalele aku la i ka rumi aina, no ka hele ana aku e ike i ka Madame De Koe ame ka Mademosels Ake De Galacia.

            Ma kela hoea ana aku a laua nei, ua apo mai la o Dane i hona haku hanai me na manao ohaoha, aka iaia i haawi mai ai i kona aloha ia Puluka Gawila, ua pii ae la ka ula ohelohelo ma kona mau papalina elike me ke ano mau o ka poe opio i komohia na manao hoomahie iloko.

            He manawa pokole wale no keia ike ana o lakou, a haalele aku la no o Puluka Gawila me Kapena Fula i na lede, aka nae mahope mai, e hoea mau aku ana o Gawila, no ke ake no e pahele i ka noonoo o Dane, elike me ke kauoka a kona makuakane iaia.

            Ma kela ike mau ana aku a Puluka Gawila ia Dane ua noi okoa aku la oia ia Dane, e lilo mai i wahine mare nana ; iloko nae o ka mali o kana mau olelo, ka huai pau aku no hoi i ka nui o kona aloha, ua hookahaha la ia mai ua kanaka opio nei i ka haawi koke ana mai o Dane i kana pane e hoole mai ana, ma na ano apau :

            "Aole e Konela Gawila aole au e mare aku ana me kekahi mea, a oki loa aku hoi me oe," wahi a Dane i pane mai ai me ka leo Kuoo.

            "Pehea la oe i wae ae ai ia'u, owau ka mea hiki ole e mare aku me oe?" wahi a ke kanaka opio me ka hele a pii ka lena, me ka hilahila pu no oi iloko ona.

            "No ka mea, o oe ke kanaka haaheo loa a piha hookano i halawai pu mai ai me a'u. Owai auanei au? He mea ano ole loa au, i nele i ke kaulana, ka ohana ame ka inoa, he mea komohewa, i kuleana ole ma ke kulana a'u e paa nei iwaena o ka poe hanohano."

            "E kuu Ake De Galacia, ua hu wale aku kena mau olelo au, mamua o ke kupono. Ua kapa mai nei oe ia'u i ka haakano ; he mea oiaio, e hooiia ae ana kela haaheo iloko o'u ame ka hookano, ina e hiki mai ana ka la a'u e kapa aku ai ia oe na'u ponoi ke olelo mai nei oe, aole ou kuleana i ke kulana au e paa nei i keia manawa, e noi aku ana au ia oe, e hoihoi hou aku ia mau olelo, o lilo auanei ia i mea hoehaeha aku i ka manao o ko kaua makuakane hanai. Mai hoehaeha aku oe i kona noonoo, ma kou kapa ana ia oe iho he mea komohewa, oiai nae ua lawe aku oia ia oe he kaikamahine, nana, ma ka hookama ana, a ua haaheo pu hoi oia, i kou hui pu ana aku me ka pohai o ka poe kiekie a hanohano. O kela inoa e o la maluna ou, he kuleana kou ia inoa ma na ano apau, he inoa hoi i kapaia aku maluna ou, ma kou manawai bapetizo ai."

            "E hoomanao oe e Konela Gawila, ua nele au i kekahi inoa ohana."

            "Aole no au kauka'i ana aku i kekahi inoa o kela ano! Ua makaukau au e haawi aku i kuu inoa nou. O e ku Ake, mai lilo kekahi wahi mea ano ole loa, i kumu he hooliloia ai ko kaua mau houoli i mea ole!"

            Iloko nae o kela noke ana mai apau a Konela Gawila, i ka uwalo ma na ano e ike maoli aku ai no o Dane, aia ka maee ioko o ke kanaka opio nona, a ua aloha mai no hoi iaia nei, me kona puuwai apau aole ia he kumu no Dane e maliu aku ai akaua hoole loa aku la oia, me ke ku ana ae a haalele iho la ia Puluka Gawila, me ka piha hoonaukiuki.

            Hoi koke aku la o Puluka Gawila, a hoike aka la imua o Kapena Fula, i ka maliu ole mai o Dane i kana mau uwalo ana aku imua ona, e lilo mai i wahine mare nana, a i ka lohe ana o ke kapena aoo, pane mai la oia , i ka i ona mai:

            "Ua uluhia maoli o Daue me na manao hehena!" wahi ana me ke ku'iku'i ana ho i kana puupuu maluna o ke pakaukau. "Iloko ka hoi o kou aloha iaia, a ua haawi aku no hoi au i ko'u ae, e mare aku oe iaia, ua hooleia mai ia keu makemake, molaila he keu aku keia a ka mea hookahaha, me ka hookaumaha pu mai i ko'u noono. Ua alona mua o Dane ia oe, i ko'u koi ana aku nae ia oe e kuu keiki, e mare aku me Dane ua hoole paakiki loa mai oe ua like ko olua mau ano, a owau o ko olua kahu hanai, ka mea i hookaumahaia mai ka noonoo. Ua aloa mua o Dane ia oe, i ko'u koi ana aku nae ia oe e kuu keiki, e mare aku me Dane, ua hoole paakiki loa mai oe ua like ko olua mau ano, a owau o ko olua kahu hanai, ka mea i hookaumahaia mai ka noonoo.

            "Aole nae o'u kanalua iki, e hoea mai ana no i ka manawa e lokahi like ai olua, ke auhee aku na manao uluahewa iloko o olua pakahi a ke hoea ma e ike ia'u e haawi aku no au i ka'u mau hoomaikaiana.

            "E hoomanawanui iho nae oe pela e waho mai i na hana apau iloko o kuu lima a ke holopono ka hoi au ma ka'u mea e manao nei o ka hoea ana mai ia i ka hookoia ana o kou makemake e kuu keiki," o ka haalele iho la no ia o Kapena Fula, a hele aku la no ka hui pu ana me ka Madame De Koe.

(Aole i pau)