Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 33, 19 August 1921 — Page 5

Page PDF (1.58 MB)

This text was transcribed by:  Dawn Delatorre
This work is dedicated to:  Robin Gannon Junior

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H. POALIMA. AUGATE 19, 1921                    5



He Moolelo no

KONARADI KEKEKONA

a i ole

Ka Hiena o na Awawa Kuhoho ame Demona ka Lio Eleele Kupaianaha

 

Haalele iho la o Konaradi i kona noho, no ka hele holoholo ana aku mawaho o ke kaa, o ka mea kupaianaha nae, iaia no a ku ana mawaho o kahi holopapa o ke kaaahi, e lele aku ai ilalo, i nana mai paha kona hana, e ku aku ana ke kanaka elemakule, ma kekahi wahi kokoke iaia, a e haka pono aku ana hoi kona mau maka maluna ona; a i ka wa i ike mai ai o ua kanaka nei, i ka nana aku o ka opio, na huli aku la oia i kahi e, me ka hele hoolalau wale ana aku no, a nalowale aku la iloko o ke kaa.

“Ua hoohuoi paha kela kanaka he kiu au, e hakilo ana iaia, a ke hookolo nei au mahope o kona mau kapuai wawae: akahi ka hoi, kona hakilo mau ia’u,” i nalu iho ai o Konaradi iloko ona.

Lele aku la nae oia ilalo, a ninau aku la i ka mea ohi kikiki, i ka manawa e haalele iho ai kela kaaahi ia hale hoolulu, a hoikeia mai la iaia, aole e holo ana ahiki i ka hala ana he mau hora.

Ua kakahiaka nui loa kela hoea ana aku o ke kaaahi no ka hale hoolulu, nolaila, aole he nui o na kanaka i hoea mai; a no ka haawi ana i manawa maikai no kona kino e hooikaika ai, a hui pu iho no hoi me ka makemake e hele makaikai, haalele iho la ke kanaka opio i ka hale hoolulu, a hele aku la ma na alanui.

He poe kakaikahi wale no ka i loaa aku iaia ma na alanui, he poe kekahi maluna o na lio, a e helewawae ana no hoi kekahi. He hookahi kanaka kuai waiu o ka halawai ana mai me ia, me kana mau kini waiu nunui, ma na aoao o kona lio: me ka haawi ana mai i ke aloha iaia nei.

Ma kela manawa nae o kona haalele ana aku i ka hale hoolulu kaaahi. me he mea la ke hoomaopopo la ke kanaka opio, he mea kekahi e ukali mai ana mahope ona, o ka mea apiki nae, iaia e huli aku ai nana ihope, aole ona ike aku i kekahi mea, eia nae, aole no he pau iki o kela manao hopohopo iloko ona, no ka hoohalua o kekahi mea i kona ola: me ka hookomo ana iho o kona mau lima. iloko o na pakeke o kona kuka, kahi i waiho ai o kana pu panapana.

Hoomau aku la no oia i ka hele ana imua me kona ike ole aku nae i kekahi poe, he mehameha pu wale no, ia wa i komo mai ai ka manao hopohopo iloko ona me ke kamailio wale ana ae@

“Aole loa o’u makemake e powaia mai au e kekahi mea m akeia wahi mehameha, he oi ae aq pono o ko’u hoi hou ana ihope,” ia wa i huli hope mai ai oia, o ka mea apiki nae, ike koke mai la oia i kekahi kanaka, i ka oili ana mai ma kekahi kihi alanui, me ka awiwi o kana hele ana, me he mea la e ukali mai ana mahope oia nei; i ka ike ana mai nae i kela huli hoi hou aku o ka opio, ku iki iho la i kahi hookahi.

He kanaka Paniolo keia, i aahuia me kekahi koloka loihi elike me ka aahu o na Paniolo e ae, he papale laulau nui hoi ma kona poo: i ke kokoke ana mai nae o Konaradi i kahi a ua kanaka nei e ku ana, huli aku la ka nana ana a ke’a kanaka i kahi e aka nae ma ka Konaradi hoomaopopo aku, ua kamaaina no oia i ka helehelena o kela kanaka, o ka mea apiki nae, ua kaha aku la ua kanaka nei hele no kekahi wahi okoa, me ke ku malie ana iho o Konaradi a nana iaia e hele la.

Aia na lima o kela kanaka maloko o ke koloka kahi i waiho ai, aka nae aole oia i hoohewahewa aku, i ka paa o ka pahi maloko o kekahi lima, he pahi i hoomakaukauia no ka inu ana mai i kona koko.

No kekahi manawa nae ke ku malie ana o Konaradi e nana i kela kanaka, ia wa i hooho ae ai oia, i ka pane ana ae:

“Ua like loa kela kanaka me Felipe, aole wahi ano e ae: o kela koloka nae ana e komo la ka mea nana i hoopohihihi loa mai ia’u, no ka mea na kela koloka, i hoohalike i na kanaka apau, me he mea la he hookahi no ano.”

 

 

MOKUNA XX.

 

Ma kela hoea ana aku a Konaradi no ka hale hoolulu kaaahi, na hookahaha loa ia mai kona manao, i ka ike ana aku, ua hele maoli a hookeke i na kanaka, a e ku mai ana he kaaahi hou, o ke komo ana mai, he hapalua hore mamua aku, maopopo iho la iaia ke kumu o kela nui o na kanaka, no ka hele ana mai e nana i na ohua.

Aia iwaena o kela puulu kanaka, na ano lahui like ole e laa na Paniolo, na Ilikini, ame na koko awiliwili; mai na kanaka no hoi o na kulana like ole. e laa ka poe mahiai, na kanaka hanai holoholona, ahiki aku i ka poe he mau oihana e ae ka lakou.

Elike no hoi me ke ano o na wahine ana i ike ai, ma na hale hoolulu kaaahi e aku pela no na wahine ma keia hale hoolulu, i ko lakou puhipaka, o ka oi loa aku nae o ka poe puhipaka, o na wahine Ilikini.

Haalele aku la ka opio i ka hale hoolulu. a hele ae la no na haleaina, aia hoi, he nui na kanaka e ai ana, a e inu rama ana no hoi kekahi poe, me kekahi keena nui, i hanaia no ke kuai ana i ka waiona, i like loa aku me na hale inu rama o Amerika, a ua hookahahaia mai ko Konaradi manao, no ka loaa ana o kela ano hale me kekahi aina mamao loa, mai na kanaka aku i maa i ka noho ana, o ke au malamalama.

Oiai ua pololei na o Konaradi. hele aku la oia a noho iho la ma kekahi pakaukau kaawale, kauoha aku la i mau meaaai nana, o keia hou aku ia mea nana i hookahaha nui mai i kona noonoo. ua oi ae ka maikai o na meaai o ka laweia ana mai nana, mamua o na meaai o kekahi mau haleaina ana i ike ai ma Amerika.

Ua hoolana loa ia mai ko Konaradi noonoo, i ka ike ana, eia ka. aole no i noho pouliuli loa na kanaka o kela wahi. aka na like no me Amerika. Ke nana la oia i ka hi-o o na kanaka ma kela ame keia wahi, alaila hoi aku la oia no ka hale hoolulu kaaahi, no ke kakali ana ahiki, i ka wa o ke kau e holo aku ai.

Ua loaa ia Konaradi kekahi noho kupono loa, e hiki ai iaia ke nana mai ke kaaahi aku, i ke ano o ka waiho ana o ka aina. O na ano o na aina ma ia wahi aku a ke kaaahi e holo la, ua kaokoa loa, mai na wahi aku i kaahone. o keia he haahaa ka aina ma kekahi mau whi, a he kiekke hoi ma kekahi mau wahi, me ka pii ana o ke alahao iluna o ka puu, me ka malie.

Aia wale no ka hapanui o ka Konaradi nana ana iwaho o ke kaa. ma kela ano. aole oia i ike mai. i ke komo ana aku o ke kanaka elemakule me kona makaaniani gula iloko o ke kaa ana e noho la. me ka au hele ana o kona maka mao a maanei. ahiki i ka ike ana aku i ka noho o ke kanaka opio ma ka aoao o ke kaaahi, akahi na apau kona nana ana. o ke komo loa aku la no ia ma kekahi kaa okoa aku, me ka wehe ana ae o na kanaka nei i kona ciga, a hoomaka ae la e puhi.

I ka uhi ana mai o ka no. ua hoaumoe hou o Konaradi maluna o ke kaaahi me kona hiamoe ana no maluna o kona noho, a ma ka hora elima o ke kakahiaka. i hoalaia aku ai oia e ke kuene, no ka hoea ana o ke kaaahi i ka hale hoolulu, o ko ia nei ala ae la no ia, a hele aku la no kahi mamua o ke kaa, no ka lele ana aku ilalo.

Nana aku la oia i kela aina, he keu aku a ka nani, aole he mau puu, a mau awawa kuhoho paha, elike me kekahi mau wahi a ke kaaahi o ka holo ana mai, aka he palahalaha maikai. e ulu mai ana na meakanu me ka uliuli ma na aina kula, e kahe ana hoi ka wai ma na kahawai.

Nana aku la oia iuka, e ku mai ana kekahi kuahiwi kiekie ma kahi mamao, hoomanao ae la oia, o kela ka Mauna Anade, ke ike pu la hoi oia, i ka wena mai o na kukuna malamalama o ka la i kahi mamao loa, a ma na ano apau ke nana aku, he ku i ka nani ame ka hoohihi maoli o ka manao, ke ike aku i kela hiona.

No ka hookeke nae o na kanaka ma kela manawa a Konaradi o ka lele ana aku ilalo, ua aneane oia e hooku’i aku me ke kanaka elemakule, a kona noonoo i nalu nui ai i kona mau ano, mamuli wale no o kona hooikaika ana ae e alo, pela i kaa aku ai kela elemakule ma kekahi aoao, a oili aku la no hoi ua o Konaradi he aoao okoa. me ka i ana iho iloko ona: “ O keia ka manawa hope a’u e ike ai i keia elemakule, akahi ka hoi ka hoonaukiuki, i kona oili mau mai imua o kuu alo!”

Ua kuhihewa nae kela manao o ke kanaka opio, no ka mea, ma kahi o kona koho ana, aia ka maka’u ame ka hopohopo iloko o ke kanaka elemakule nona, o ka mea oiai loa, o kela elemakule ke makaala mau mai ana nona, me ka maopopo ole aku nae iaia.

Haalele awiwi iho la o Konaradi i ka hale hoolulu kaaahi, a pii aku la no ke taona, kahi o na kauhale e ku mai ana. no ka ai ana i kona aina kakahiaka. a no kona ninau ana i kekahi alakai. nana e lawe iaia ahiki i kahi i hoopaaia ai o kona makuakane.

Eilke no me ke ano o ka hanaia aha o na alanui, ma na kulanakauhale i hala hope aku, ana i ike ai, pela no alanui o keia wahi, koe wale no nae, ka oi aku o ka u’i o ka hana ia ana o kela mau alanui, aia hoi na kumulaau malumalu e ulu ana ma kela ame keia aoao o na alanui, a e kahe ana hoi ka wai, ma na kahawai nunui.

Ke ike la oia i na kaa pipi kauo, e halihali ana i na pena mauu ma na alanui, pela hoi me na kaa lio, i hele a piha i na ukana o kela ame keia ano. Ma kekahi mau alanui okoa aku hoi, ike aku la oia i na kanaka o na apana kuaaina maluna o ko lakou mau lio, e hoolelele ana kekahi poe o lakou i na lio, me ka haaheo nui. e hookakani ana i ko lakou mau kui-ke-pa bele nunui. Maluna o na poohiwi o kela poe apau, he koloka wale no, a he ku i ka nani ke nana aku i ko lakou mau kahiko.

Ma ka aoao hoi o na alanui, e nonoho ana na wahine Paniolo me na wahine Ilikini, e kuai ana i ka lakou mau meakuai o na ano like ole. Ke nana aku i ka hanaia ana o na lauoho o kela poe wahine, he like wale no, o ia hoi ka hiliia i elua mua maawe. e lewalewa ana mahope o ko lakou kua, a maluna hoi o ko lakou mau poo, he kihei eleele.

He mau halekuai kekahi ana i ike aku ai i ke ku mai, eia nae ua pailaia na waiwai kuai apau iloko o kekahi rumi, aole hoi elike me na halekuai ma Amerika, ka hoikeikeia mai o kela ame keia ano meakuai ma na puka aniani, i hiki ai ke ike aku ka poe e maalo ae ana malaila, i ke ano o na waiwai maloko o ia halekuai.

O ka noonoo i oili ae iloko o ke kanaka opio, ina nei no kona noho ma kela wahi, e kukulu ana oia i halekuai lole, ma ke ano e hookahahaia aku ai ka manao o na kanaka o kela aina, a no kona lilo loa nae i ka nana i na mea ano hou a kona mau maka e ike la, ua poina loa ka pololi mai iaia aku, o kona hele aku la no ia e ninaninau i waena o na kanaka e kuku mai ana maluna o ko lakou mau lio, ina paha he poe kanaka lakou. i maa i ka hele ana o ke alahele mauna, a i ole he poe alakai paha lakou i na malihini.

Me kahi olelo Paniolo uuku i loaa iaia. e awiliwili ana me na olelo Beritania. i hiki ai ke maopopo aku kona manao i kela poe kanaka, a hoikeia mai la iaia, o ka hala koke ana aku no ia o kekahi huakai, ma ke alahele mauna, ma ka la aku mamua.

Ua hoopiha loa ia ke kanaka opio me ka pihoihoi, no kela hala e ana aku o ka huakai o kekahi poe malihini, mamua o kona hoea ana mai no kela wahi. nolailaa noke aku la oia i ka niele ia lakou. ina paha he alahele kekahi e hiki ai iaia ke imi aku ahiki, i ka hui pu ana me kela puulu. No ka hiki nae ke maopopo ole aku i kela poe kanaka, ka manao maoli o ka Konaradi mea e kamailio aku ana. ua loihi kela noke ana o lakou i ke kamailio. ahiki i ka maopopo ana mai i keia poe kanaka kona makemake, ia wa i olelo mai ai kekahi o lakou, aole he hana maalahi. ka huli ana aku i kela puulu. oiai he hookahi la okoa lakou mamua, a ina oia i makemake e ukali aku mahope, alaila e pono oia e uku i kekahi huina dala mahuahua i ka mea nana oia e lawe.

Mahope iho nae o kela kamailio ana no kekahi manawa loihi, me ka holopono ole. alakai okoa aku la kekahi kanaka ia Konaradi. no ke Kalapu Hoohauoli ma ka hokele. oiai aia ilaila kekahi kanaka Pelekane hiki ke kamailio i ka olelo Paniolo.

I ka hoea ana aku o Konaradi no kela hokele. hoolaunaia aku la oia me ke kanaka Pelekane nona ka inoa o Kale Rode. a o’ia ka ua kanaka nei i ninau mai ai:

“Ua makemake anei oe e loaa kela puulu o ka haalele ana iho i nehinei? Aole aku la no hoi e nele ke ano nui i kau huakai, ke makemake loa nei oe e haalele iho i keia wahi?”

“Ae, ua makemake loa au e hele ma ke alahele mauna. ke loaa he mea nana e alakai ia’u,” wahi a Konaradi.

“Ke olelo mai nei keia kanaka ia’u, ua hiki loa iaia ke lawe aku ia oe, ahiki i ka loaa ana o kela huakai o nehinei, aka nae aole e hiki ia olua ka haalele koke iho ahiki i keia po. a o kekahi. he mea pono e loaa he lio nou ame kona mau lako apau.”

“Ke hoomaopopo nei anei oe i ka wela i keia manawa? He elua hora mai keia wa aku a kaua e kamailio nei, e oi loa mai ana ka hahana o ka wela o ka la, me ka hiki ole ke lawelaweia kekahi mau hana mawaho, koe wale no malok oo na hale. O ka’u e a’o aku nei ia oe. o ia kou noho ana ma ka hokele nei, hoomaha no keia koena la. ahiki i ke ahiahi ana. Ma kela wahi, ua hoomaka aku la o Konaradi e hiike kona moolelo, ame ka hana nui o kona hoea ana aku no kela wahi.i ka lohe ana aku o ke kanaka Pelekane. koi paakiki mai la oia i ke kanaka opio. e noho malie oia ma ka hokele. a nana e hele e huli i kekahi lio. ai ole hoku paha, ina ua makaukau oia me ke dala, no ke kuai ana i kela holoholona, ame kona mau lako apau.

Ma kela wahi. i hoomaopopo iho ai o Konaradi i ka nui o kana mau dala i koe. he mahuahua no. e hiki ai iaia ke uku aku i ke kumukuai o kekahi hoki. a kuai aku i kekahi noho emi, me ke koe mai no o kekahi mau dala iaia, a i ka lohe ana o ke kanaka Pelekane i kana hoakaka. pane mai la ua kanaka nei:

“Ma ko’u manao, aole loa he mea maikai nou, ka hoao ana e hele ma keia huakai, ahiki i ka wanaao, he mea no hoi ia e hoomaha ole ai oo ma ke alahele. Ua hiki ia oe ke hoohala i na hora o ke ahiahi ma keia kulanakauhale, ma ka hele ana e nana keaka, oiai eia ianei, kekahi hui hana keaka o ka hoea ana mai, i kela mau la aku nei ntai Amerika mai. o keia ka po o kela hui keaka e noho ai. alaila hele aku no kekahi kulanakauhale okoa.”

I ka lohe ana o Konaradi. he keaka kekahi mai Amerika mai, aia ma kela kulanakauhale, ua hoopiha loa ia oia me na manao kahaha, me ka makemake pu e hele e makaikai. Ina ma kona home oia kahi i noho ai, he mea liilii wale no na hana keaka iaia, aka eia oia i ka aina mamao loa. nolaila koho iho la oiai kona manao, e ae aku i na hoolala ana a keia kanaka Pelekane, o kona haawi koke mai la no ia i kona ae, e hoopaneo i kana huakai hele, no ka huli ana i kona makuakane, a ka wanaao, ka manawa oluolu o ka hele ana.

No kela haawi ana aku o Konaradi i kona ae. e hoopaneo i kana huakai a ka wanaao, hele koke aku la ke kanaka Pelekane e hui pu me ke alakai, a kukakuka no ka hoomaka o ka huakai hele, ma ka hora ekolu o ka wanaao, he manawa hoi. i lokahi mai ai ke alakai.

Laweia aku la o Konaradi e hoomakaikai i kekahi wahi auau maloko o ka hokele e kona kamaaina, a oiai ua loihi na la o kona auau ole ana, ua lilo kela ike ana aku i ka wai, i mea hauoli i kona manao, o kona wehewehe ae la no ia i kona mau lole, a lele ku la iloko o ka wai, me kona ike maoli iho la i ka oluolu maikai o kona kino.

Mahope o ka hoohala ana i kekahi manawa. ma ka auau ana. hoi ae la oia no kahi komo mai la i kona mau lolo; a iaia i hoi ae ai a noho mawaho o ka lanai o ka hokele, ike iho la oia, i ka oiaio o na mea apau a kona kamaaina i kamailio mua aku ai iaia, i ka hahana maoli o ka wela ma na alanui, aole he maaloalo ae o na kanaka.

Aia hoi he mau ahamaka lehulehu i hanaia malalo o na kumulaau. maloko o ka pa o ka hokele. o ko ia nei hele aku la no ia, a kekahi o kela mau ahamaka. haule aku la hooluolu. a iloko o ka manawa pokole, o kona lilo aku la no ia, a i ka puoho ana ae. eia ka ua ahiahi, me kona ike maoli iho nae i ka oluolu maikai o konakino.

Hoi mai la o Konaradi no ka hokele, no ke kakali ana ahiki i ka paina ahiahi, halawai hou iho la oia me kona kamaaina. a mahope o ko laua ai ana i ka paina ahiahi, hoonanea wale iho la no ahiki i ka poeleele ana. o ko laua nei haalele iho la no ia i ka hokele. no ka hele ana mai e makaikai i na hana a ka hui keaka ma ia po.

Oiai ua auhee aku ka wela a ka la, a ua nohoalii mai ka oluolu, ua hele na alanui a piha i na kanaka. e hi-o ana, elike me ke ano mau o na wahi nui o na kanaka. a e momoku ana ka nui o lakou no kahi i ku ai o ka halekeaka.

Aia na kukui ke a la ma na huina alanui, a maloko o na halekuai, nolaila ua hoohala ke kanaka opio he hapalua hora ma ka makaikai ana i kela mau hiona, i malihini loa i kona mau maka, mamua o ka hele ana aku e nana i na hana keaka ma kela po.

Ke ike la o Konaradi i na wahine opio ame na kanaka opio. me ko lakou mau lole nani, ua hao mai kela ame keia iaia iho a paihi, a i ka pau ana o ka Konaradi makaikai ana i kela mau hiona, hoomaka mai la laua e hele no kahi o na hana keaka.

Ia laua e hookokoke mai ana i kahi o ke keaka. o ka manawa ia i paani ae ai o ka bana i ke mele i paanaau. i na kanaka Amerika apau, “Yankee Doodle,” no ka akahi paha hoi a lohe hou i ke melel o kona aina, ua hele o Konaradi, a piha maoli me ka olioli, me ka kamailio okoa ana ae i kona kokoolua:

“He keu aku maoli ka nani okela mele a ka bana e paanui mai la,” wahi ana me ka lelele okoa ana ae iluna. Awiwi aku la ko laua nei hele ana, oiai ua lohi loa laua. ua hele oloko o ka halekeaka a piha i ka poe makaikai; ma ka ulia laki nae, ua loaa mai la ko laua nei mau kikiki, no kekahi mau noho elua. i hookaawaleia, i lilo ole i ke kuaiia ma kela po.

Ia laua nei o ke komo ana aku iloko o ka halelole nui i kukuluia, ua hele a piha loa i ka poe makaikai, me ka lawa ole i na noho, a ke kuku la kekahi heluna nui o na kanaka iluna.

Hele pololei aku la laua, a na noho i koe. o ka loaa ana mai ia laua nei. noho iho la ilalo, no ka makaikai ana aku i na hana keaka.

Ia laua nei e noho ana, o ka manawa ia i kani hou ae ai ka bana. a iloko no hoi o ka manawa pokole. i oili mai ai ka poe hana keaka. maluna o ko lakou mau lio, mai na wahine a na kane, e hookikakaha ana iloko o kahi i hookaawaleia no lakou. O ke alakai mamua loa o ua poe nei, he kanaka opio. maluna o kekahi lio eleele. e holo kainepu ana, me ka lele ana iluna. me ke peku ana hoi o kona mau wawae.

Ua hoopiha loa ia mai o Konaradi me ke kahaha. iaia i ike aku ai i kela kanaka opio. me ka hiki ole iaia ke onioni ae. maluna o kona noho, o ia no oe o kekahi kii pohaku mabala. aia wale no kona mau maka, maluna o ke kanaka opio. ame ka lio eleele ana e kau ana.

No ka hiki ole paha i ua o Konaradi ke noho malie hou aku. no ka mea ua ike maopopo loa aku oia i ke kanaka opio maluna o ka lio eleele. o kona ku oloa ae la no ia iluna a kahea mai la me ka leo nui:

“Aole loa au i hoohewahewa, o Kakeo Kilikona kela kanaka opio. a o kela lio eleele ana e kau mai la, no’u ponoi kela lio, oia o dike Demona!”

 

 

MOKUNA XXI.

 

Ua pololei ka ike a Konaradi, o Kakeo Wilikona i’o kela kanaka opio, o ka holo mahuka ana, mai kona mau makau mai. a o Dike Demona no hoi kela lio eleele ana e kau mai la, ka lio ana, o ka lawe aihue ana i ka’po. elike me ka kaua e ka makamaka heluhelu i ike ae nei ma kekahi o na mokuna i hala.

Ua lohe mai na mea apau maloko o ka halee a nui i kela leo kahea o Konaradi, aia ko lakou mau maka ke nana mai la maluna o ke kanaka opio, aole nae he nana aku o Konaradi i kela poe, aia wale no ona noonoo maluna o kona lio punahele, ka mea ana i moeuhane mua ole ai, e ike hou ana oia ma kela aina malihini.

I ka manawa hoi i lohe mai ai o Kakeo Wilikona i ka leo kahea o Konaradi. ua hele oia a piha loa me ka maka’u, a nana mai la i ke ku aku o kona enemi, me ke kuhikuhi aku o kona lima. i ka lio eleele. a mamuli o kela pihoihoi iloko o Kakeo. i ka manawa i huli ae ai o Dike Demona ma kekahi aoao. o ka haule aku la no ia o ua keiki nei ilalo. mailuna aku o ke kua o ka lio eleele.

Ua noke mai la ke anaina nui o na kanaka, i ka huro. me ka akaaka pu ana. i ka wa i haule aku ai o Kakeo ilalo, e hoike mai ana, i ko lakou hoohenehene i ke kanaka opio kaulio. no kona makaukau ole ma kela hana. a ua lilo hoi ia i kumu e hilahila loa ai ka luna nui o ka hui hana keaka.

Iloko o na sekona helu wale no. aia o Kakeo ke ku la maluna o kona mau wawae. aia hoi ka lio eleele ke holo kaapuni la ialoko o ka rina keaka. me ka hiki ole ia Kakeo ke hookokoke aku. ua hele ua lio nei a piha i ka piena.

Oiai o Kakeo e alualu aku la mahope o ka lio eleele, ke noke mai la na kanaka i ka huro iaia, ma ke ano pahenehene, me ke kamailio okoa ana mai i na olelo maikai ole ma ka olelo Paniolo. Ke kani la ka bana puhiohe, a ke noke la no hoi o Demona i ka hulahula. me ka holo kaapuni ana ialoko o ka halekeaka. nolaila ua mahaelua ka noonoo o ke anaina iloko o kela mau minuke. aia ka mahalo maluna o ka lio eleele. aia hoi ka hoowahawaha maluna o ke kanaka opio.

Na kela leo huro o na kanaka i kono aku i ke poo nui o kela hui hana keaka e oili mai iwaho. mai kekahi wahi halelole uuku mai. e ku koke mai ana ma ka aoao o ka hale, e malamaia ana ke keaka, e paa ana hoi i kekahi huipa loihi iloko o kona lima, a me ka leo okalakala. i kamailio mai ai oia ia Kakeo, i ka pane ana mai:

“E aha ana oe e keia keiki lapuwale e hoka nei?” wahi a ke alakai, me ka hele a pii ka ula ma kona mau papalina. “E alualu koke oe ahiki i ka paa ana o ke kaulawaha o kela lio, a e kau aku maluna ona, he ku mali keia hana, i ka hoohilahila ia’u!”

“Ua noke aku nei au i ke alualu iaia. he ole ka loaa: aole ona ae e hookokoke aku au ma kona aoao. pela iho la oe e ike mai la ia’u e ku ana me ka hiki ole ke hana aku i kekahi nea.” i pane aku ai o Kakeo, me ka hele o kona kino a piha i ka haalulu. i kau a mea o ka maka’u.

“He keu aku oe a ke kanaka maka’u wale.” i poha hou aku u ka leo o ke alakai o kela hui hana keaka, me ka hele a piha me ka huhu. “E nana mai oe i ka maalahi loa o ka hopu ana aku i kela lio!” o ka oili aku la no ia o na kanaka nei iloko o ka rina hana keaka, me ka hookani ana ae i kana huipa loihi.

Ku malie iho la o Demona i kahi hookahi, me ka nana pono ana mai maluna o ke kanaka e hookokoke aku ana imua ona, me ka huipa, alaila iaia no paha ka ike, e hele aku ana kela kanaka e hopu iaia, o ka holo mai la no ia imua, me he oili ana la na kekahi poka, mailoko mai o ka pu kuniahi.

No ka hoopakele ana i kona ola iho, ua noke aku la ua kanaka nei, i ka hookani i kana huipa. me ka loaa pono ana aku ma na wawae o Demona, aole no nae ia he kumu e kuemi hope aku ai ka lio eleele, aka hoomau mai la no i ka holo ana imua, ahiki i ka holo okoa ana o na kanaka nei, e pee iwaena o ka poe makaikai.

I ka nana aku iloko o kela mau minuke, ua piha maoli o Demona me ka huhu, ua puehu liilii na lio e ae, ame ka poe hana keaka mailoko aku o ka halelole, aia hoi ka poe makaikai ke nana mai la me na manao pihoihoi, me ka noke ana i ke kamailio i na olelo e hoohilahila ana i kela hui hana keaka.

O kahi nae o ka laki, aole o Demona, i hoao e haalele iho i ka rina keaka, ke ku malie la ua lio nei, me he mea la, he moi la. no kela wahi, oiai hoi na mea apau e nana aku ana, me ka maopopo ole o kekahi mea e hana aku ai, i wahi e paa ai kela lio.

“Ua hele maoli kela lio a piha i ka huhu, a ke ole au e kuhihewa, e kau aku ana kekahi poino, maluna o na alakai o keia hui hana keaka,” i kamailio mai ai ke kamaaina o Konaradi, aohe nae he hoolohe aku o ke kanaka opio i kela mau olelo, aka, haalele awiwi iho la i kona noho, a oili mai la me ka lelele ana mai maluna o na noho o ka poe mamua aku ona. ahiki i kona ku ana iloko o ka rina poepoe.

Hakalia no a ku iho kona mau wawae iluna o ka honua, o kona hokio aku la no ia, me ka hoomaka ana aku e holo no kahi o Demona e ku mai ana; a i ka lohe ana aku hoi o Demona i ka hokio i hele a kamaaina iaia, huli pono mai la ua lio nei imua o ke kanaka opio, a iloko o ka imo ana a ka maka, aia o Konaradi. maluna o ke kua o Demona kahi in oho ai.

Ua hoopilihua loa ia aku ika noonoo o ka poe apau maloko o ka halelole, no keia oili honua ana aku o kekahi keiki malihini a lakou i ike mua ole ai, a kau ana maluna o ke kua o ka lio eleele, ka mea hiki ole i kekahi poe o ka hui hana keaka, ke hoaano aku.

Ua pau ka paani ana a ka bana i kela manawa. aka haawi mai la o Konaradi i kekahi hoailona, na ka hoomaka hou ana o ka bana e paani i kekahi mele laiwale, i hakalia no a kam ka bana , o ka hoomaka aku la no ia o Konaradi e hoeu i ka holo o kona lio.

Ua maopopo iho la ia Demona iloko o kela manawa, o keia no kona hoaloha kahiko. ua hoike okoa mai la ua lio ne ii ka piha hoihoi, me ka hauoli pu. e hoolohe ana i na kauoha apau a ke kanaka opio.

No kekahi mau puni kela holo ana o Demona iloko o ka rina keaka, alaila haawi la oia i kekahi hoailona i kona punahele. o ka wa no ia i hoomaka ae ai o Demona e lele iluna, e owala ana, e peku ana. me ka noke ana i ka uwe, me ke ku maoli i ka weliweli ke nana aku; o ka poe apau e nana aku ana i kela mau hana a ka lio eleele, ua ku maoli i ka weliweli, wia nae, he mea ole loa ia ia Konaradi. aia no ua keiki nei, ke kau maluna o ke kua o Demona, me he mea la, ua hauholia i ke kaula a paa; e noke ana hoi i ka akaaka, kea no o ka mea i piha loa i ka hauoli.

Mailoko mai o kela anaina e noho mumule ana i piha me na manao pilihua o ka menemene no ke kanaka opio. i puoho mai ai na leo huro o ka mahalo. alaila meha hou iha la, no ka mea ua oi loa mai la ka hana a ka lio eleele. mamua o ka mea hiki ke hoomaopopo aku. ke lele la iluna, ke moe la ilalo. me ka manao e kiola aku ia Konaradi ilalo, a ma ka mea oiaio maoli ke olelo ae. ke hoouka la ke kanaka opio me Demona, i kekahi paio hahana loa, no ka mea o laua e lanakila ana.

Ua hele a pilihua maoli ka hanu o ka lehulehu. ia lakou e nana mai la i ka lio eleele, i ka holo iloko o ka rina poepoe, me ka lele ana iluna, a olokaa aku ana iluna o ka lepo, eia nae, ke makaala mau la o Konaradi i na manawa apau, mamua o ka pa ana aku o ke kino o Demona iluna o ka honua. ua ku e aku la oia i kahi mamao, a mamua oke ala ana ae o Demona iluna, aia oia maluna o ke kua o kona lio kahi i noho hoola’i mai ai, me ka haawi ana mai i kana mau kunou ana i ke anaina, a e minoaka mau ana no hoi oia, i na wa apau e hoike mai ana. aole he wahi lihi maka’u iloko ona, no kelalio.

Mamuli o ka hahana loa o kela paio mawaena o Demona me Konaradi. ua hoopau honua iho la na kanaka puhiohe i i ka lakou paani ana; aka nae, i ka manawa i kaalo hou ae ai o Demona ma ka lakou wahi e noho ana, haawi mai la o Konaradi i ka hoailona, no ka hookani hou aku o ka bana, o ka wawalo hele ae la no ia o ka leo o na meakani. apuni oloko o ka halelole.

Pau ae la ka owala ana o Demona. me ke peku ana, ame ka ka nanahu ana. ke holo kainepu malie la ua lio nei me ka hiehie nui, o ka manawa no ia, i ku ae ai o Konaradi iluna. a kukuli iho la maluna o ke kiwi o kona lio, a heaha la ia oni ana ae, aia kona poo iluna o ke kua kahi i ku ai. me ka manana o na wawae i ka lewa, a iloko o ka imo ana a ka maka. ua hoi mai la kona mau wawae a ku iluna o ke kua o ka lio.

No keia mau hana ku i ke aiwaiwa ma ka aoao o Konaradi. ka mea hoi i ike mua ole ia ma na hui hana keaka apau, aohe mea maloko o ka halelole, e hiki ken oho malie aku, ua ku okoa mai la na mea apau iluna. me ka noke ana i ka huro, e pa’ipa’i ana hoi i ko lakou mau lima. a e kamailio okoa mai ana ma ka olelo Paniolo, me ka maopopo ole aku nae ia Konaradi. o ka lakou mea e kamailio mai la iaia, koe wale no kona koho ana aku. e haawi mai ana i ka mahalo iaia nei.

No ka hapaha hora paha kela hoikeike ana a Konaradi, i kela mahele o na mea ana i a’o ai ia Demona a lehia, a i ke kaalo hou ana ae ma kahi a ka poe puhiohe e noho ana, kamailio mai la oia, i ka i ana mai:

“E paani mai oukou i kekahi mele hulahula.” me kela kani no o na meakani, ua hoololi hikiwawe ae la na keiki puhiohe i ka lakou paani anam a mele mai la i kekahi mele hulahula. o ka wa no ia a Konaradi in oho aoao ae ai maluna o ka lio. me ka haawi ana iho no hoi i kekahi hoailona ia Demona. o ka hoomaka aku la no ia o ka lio eleele e hulahula. me ke ku maoli i ka hiehie o ke kulana ke nana aku, e nele ole ai ke komo o na manao hoohihi iloko o ka poe makaikai, no ka piha akamai maoli o kela lio i ka hulahula.

I ka pau ana o kela mele hulahula. kaohi mai la o Konaradi i kona lio o ke ku iho la no ia i kahi hookah, lele iho la no hoi oia ilalo. apo aku la ma ka a-i o Demona. a kamailio aku la i na olelo kaukau me ka piha i ka olioli, no ka loaa hou ana iaia o kona lio punahele.

(Aole i pau.)