Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 35, 2 September 1921 — He Moolelo no ko Helena Simoa Lanakila Ana A I OLE Ka Hoowalewaleia Ana o Halebatona [ARTICLE]

He Moolelo no ko Helena Simoa Lanakila Ana A I OLE Ka Hoowalewaleia Ana o Halebatona

Ina hoi no koha halawai me ka makapaa, oia lioi ka paoa, alaila ua hooholo oia e haalele i ka nui o lakou a hoi hookāhi aku oia no Amerika ka pahuhopu, no ka mea oia wale no kahi manawa i lako iki ai oia me ke dalar a ina e loihi loa ana ko lākou manawa e hele ai e pau koke ana kana mau wahi lala i koe a o kona pilikia ana ia, wahi ana i noonoo iho ai, a he anoāi ana palia auanei ka ke kaikoeke i ke kokua mai iaia. Ma ka moolelo o nei wahine elike me ia i ikeia ma na mokuna i hala, he hookiekie no ka ike iho he nui kana dala, aka i neia manawa, mamuli o ka leka i loaa mai ai iaia niai ka lunahooponopono no ka waiwai mai ona ua poho kana mau dalā apau, akahi 110 a hoi iho la ka naau a ilalo me ka ohi i ka ia he alainihi. p keia kana maii mea e noonoo ana i nei manawa, oiai oia e noho ana nia ka lanai; ma ka mea oiaio akahi no oia a ike iho iaia ame kana mau hana o na la aku i auwale a noohoo iho no ia mau mea. 1 Aole paha i piha iaia na minuke he iwakalua ma ia nolio mehameha ana. v hoea aku ana o Lanakasa ame Makoli i ka puka aniani e ku ana mahope aku ona. oiai nae aohe o laua ike aku iaia, no kona noho ma kahi malu o ka pou uui owa-h'o-'o ka lanai a e koo ae ana i ka lanai iluna. I ka hoea ana aku o Mokali ma ma kela wahi hoomaka koke aku la no o Makoli e kamailio i-kāna mau mea o ka npbnoo wale ana e pili an:i no ka lakou huukni iloko o kela rrin;nawa a lakou o ka hele kaawale ana. "He mea oiaio, he nni no.ka hauoli ma kela hele ana a makou. a ua nui no hoi na mc;i ano hou a'u o ka ike ana riiii ia rnau wahi. aka nfre. aohe no he pau o ko'u noonoo ritii no mama a pela no hoi me Uol>aka ame ka hapanui ae o oukou i haaleleia akii mahope; uo Mr. ame Mr's. Welina, nui ko laua malama ia'u, Ua like laua me he mau inakiia ponoi la no'u," wahi a Makoli o ke kamailio ana aku nia k'ā. hoōmaka ana o kana kamailio. "O he hea mau no ia, i pane aku ai o Mr. fcanakasa," ua maopopo ia'u e lilo ana no i mea maikai ole no kou noohb.o kou hookaawaleia ana aku' a makou aku no kdkahi iMnawa loihi, a no ka ilee pti ilio no hoi kekahi aia kou itiau hoaloha iloko o kela aina i kaulana i ka piva ame iia dno ma'i e ae. . "I hai aku au ia oe i keia mea oiaio, ina aole'ko makuah'ine me makou. pehea la makou e hana ai novia mea ma'i; ujC maopopo ia oe ua ma'i o Robaka, a'pela no.ho; me .Mrs. Satevana, ko anate? l'a lilo ko makuahine i mea wā,\v;ii loa a i mea kokua nui mai hoi ia makou iloko o na ki' ā makou o ka hoho ana ma kela aina. ua ahonui loa'oia

fā- rnakbu a pau, a u«i lilo no hoi kana hana i niea hookahaha 'nū.i mai i ko'u noonoo.a ia niakou pu a pau..... . •'Aole l maopopo iki ia'u ka hiki ana iaia ke hana me ka Hootriau i kona ikaika iloko o kela.mau lā, no ka mea, aole āiu i ike iki i kona kaniuhu mai, aole 110 hoi i hoonawaliwalimii koiia kinn, aole tio hoi oia i loaa iki i ka ma'i. a'o'ū iho ua hiki ole ia'u ke hoomau aku i ke kiai aiiii ia Rphaka, a i ko'u ike iho ia'u ua like au me keakhi k.eiki uiileu ka hiki ole ia'u ke kokua ia'u iho iloleo o.ko Rob'aka n'iānawa e ma'i ana, o ka niea hiki wale 110 ia'u ke hana aku ribnā, oia ka lioolohe aktt i lia niea apaū'.ā -Mrs.' .Rla\vokji. e kaiioha māi ai." ' . / "No anate he maikai 110 kōhā helehelena i k'a uana'aku k6e wale no kona wiui a'eini loa niai kona kino i like ole rile ko na manawa mamua aku, o kpna ma'i ana," wahi ā Mākoli oka pane ana niai. "U,a hoopiha mai la oe ia'u ika haupli no ko'u lohe ana aku la i ko mania ahonui ame ka lawe ana i kā hana o ka malama ana i na mea ma'i iloko o kona lima, 110 ka mea, aole au i manao e hana a i ole elike ākū ana oia me kekalii mea malama ma'i i maa i ka lawelaWe āna ia hana." Ia māiiāwa ua lohe mai la o Mrs. Klawoka i na olelo hope ā Makoli, a ia manawa i akaaka ae ai oia a nui ka leo me kā i aiia mai: "E Makoli, kuu mea aloha, akahi 110 pahā oe a lohe pono aku la i ka hiki i kou mama nei ke hana ma ke āno he kahumā'i. he hana au i ike ole ai ia'u i na manawa mamua ākli nei.'' Ua hiki ole ia Mrs. Klawoka ke hoomau i ka noho ana rriā kona wāhi o ka noho an'ā me ia lohe mai ona i na olelo e kamailioia ana mawaena o Makoli ame Lanakasa. fa manāwa ua hina mai la oia ihope i kahi o ka malamalama e lele aku aila ma ka puka anini i ka manawa ana i kamailio māi ai, ā he nani kona helehelena ke nana aku ia manawa, he ltiā ohelohelo wale iw kona helehelena ame kona aahu mamuli o ka malamalama o ke kukui meke aniani e hooouni āna i ka a o ke kukui, a ua liUe hoi kona nanaina ia manawa me ka loke ahiahiā. . "Auwe, e mama! Aia anei oe mawaho o ka lanai?" i nihau akii ai o Makoli, a ia manawa pu kiei aku la oia iwahO ma ka puka aniani, i hiki pono ai iaia ke ike.aku i ka hetehetena o ka makuahine. - <k Ae; eia au mawaho nei; 110 ko'u ike iho i ko'u maluhiluhi ame ka wela pu no hoi pela au i hele mai nei iwaho nei e hoomaha aihe hoopunipuni olelo a Mrs. ElawoUa, no ka niea, nuia ae nei oe, e ka makamaka heluhelu, i ke kunui nuij3 kona holo ana malaila e noho ai. i ht&i āi iaia ke noonoo nona iho i kana hana pono e hana aieu ai ma ia nuia aku. Aole ahei oe e oluolu mai ana e hele mai iwaho nei: he oluolu owaho nei la. a he nani no hoi ke kulanakauhale i ka nana aku. o kekahi hoi keia o.na po oiuolu loa," wahi a'ka mākuahine. "Ke manao nei au aole," i pane aku ai o Makoli," no ka mea ua hanwi mua aku. nei hoi au i ko'u ae ia W'ile \Yelina e hula pu me ia .i keia hula nui ae, o hele mai hoi auanei oia e huli ia'u. No kekahi mau minuke ke kamailio liilii ana o na mea ēkolu, alaila kii mai la ke kanaka opio ia Makoli no ka hoi ana aku iloko o ka rumi e luilahula pu ai me ia, o ko Makoli ku ae la no hoi ia a haalele mai la me kona hoa iā Lanakas<i ma o laua wale no malaila ia manawa. ,r fna aole oe e olelo mai ana ia'u i ka mea komohewa, e haiioli ana au ke hele aleu iwaho a noho pu me oe ma ka lqjiai, e Mrs. Kla>voka," wahi a Lanakasa o ke kc\mailio ana akū .i ka manawa i haalele aku ai o Makoli ame kona'hoa no leo laua komo ana aku e hulahula. No keia lohe ana mai la o Mrs. Elawoka i ka Lanakasa mau olelo, lele e wale ae la no ka hauoli iloko ona, no ka mēā, oia ka manawa maikai loa ana e waiho mai ai i ka pahi. "Aohe au ku-e ana aku i kou hele mai iwaho nei, Oiā hoi paha ka pono loaa hoi ko'u hoa kamailio, aole hoi e niehameha loa." 0 ka huluaa ia o Hauailiki; o ka eu koke ae la no ia o 6 Mf. Lanakasa me kā hauoli a oili aku la iwaho ma ka laftai kahi a Mrs. Ēiawoka e noho mai ana, a ia hoea ana iku ana, huki mai la i kekahi noho a pili. ma ka aoo o ko Mrs. Elawoka nohO a haule iho la ilunā olaila.

"He manaol.ina ko'u aohe paha ou ma'i, pela anei?" i ninau koke aku ai oia me ka leo i lilo ai i niea Hoohikilele ae i ka noonoo o ka lede. "Aohe o'u nia'i, he maikai no ko'u ola kino e noho aku la, aka hookahi mea nana i hoolilo ia'u i wahine maikai ole o ka noonoo, oia hoi. ua ioaa mai ia'u kekahi mau leka mai kuu lunahooponopono inai, e kauoha mai ana a o lee kanaka no hoi nana e nana niai la i ko'u mau pono mahope, he he may manao maloko o ia mau leka i lilo i mea hookaumaha loa i ko'u naau. r "Wahi ana, o ka'u mau elala apau i hoomoeia aku ai iloko o kekahi hui hoopuk\Tpuka ua pau loa ke polio mamuli o ke poho ana o ka hui, a i ka'u nana aku i ko'u ola ana o nei mua aku, he kanalua nui loa ka loaa o ko'u pono, 110 ka.mea, ina ua poho aku la ka'u mau elala .i hilinai aku i ko'u pono o ka noho ana o nei mua aku, alaila he pouliuli wale no nei mua aku i ka nana aku," wahi a Mrs. Elawoka, 0 ka hoakaka ana mai, mc kona manaolana e hoakaka aku ana o Mr. Lanakasa i kekahi alahele e palekana ai oia, a •i ole, komohia ihō ana pahā ke aloha iloko o ke kanaka waiwai nona a hoakaka aku iaia i kana mea pono e hana aku ai. v "Ō, he nuhou kaumaha maoli ka hoi kena au i hoike mai la, ke kaumaha loa nei au nou," wahi a Mr. Lanakasa o k.a pane ana aku. "Ina nei no ko kakou hoi hou aku i loka, e ae mai ana anei oe na'u e huli aku i kela hana nou, a ma ia huli ana aku malia e hiki ana no hoi ia'u ke hana aku i kekahi mea no kou pono." . . "O, lokomaikai maoli oe, a no kena manao maikai ou ke haaw'i aku nei au i ko'u ae *ne ka manao maikai," i pape mai- ai o Mrs. F«lawoka me ka leo hauoli. "O. me ka mahalo, a no ka mea, no ke aha auanei e nek ai ko'u kokua aku ia oe. a no ka mea, ua ike iho au i nei manāwa i. ka nui o ko'u aie iar oe," i pane aku ai o Mr. 'Lanakrisa! "Aohe āu ha)ia e ae. oiai ua ike oe ua aie nui att 1 kou loleomaileai, o ke noi wale mai no kau mea i makemake mai ai ia v u e hnna aku nou a e haawiia aku ana ia, e llke me kela mau iiuaolelo i hoopukaia i kela au i hala. ina no o ka hapalua ia o kuu aupuni. e haawiia.aku no ia ia oe." Xo keiā pane a' Mr. Lanakasa. ua piha lon iho la ka lede piha maalea i ka h'auoli no kn.loaa ana aku la o ka paiie mnikai loa no ka;ia mau mea o ka umi nna. eia nae aole oia i hoike nmaka ne.ia hauoli on.a i\va.ho, uumi m'alie wale iho lā no oia iloko iho ona.

I MOKUNA XXXI\ r . KA HOOMAOPOPO ANA. | No ka pihri iho la oka lode ina manno pihoilioi no nei haawi lokomaikai ana aku la o kc keonimana i kona naan 1 no ke kokua ana aku iaia, naka iki ae la kona kino a ninau I iho.la iaia iho: "Ile oiaio anei ua hiki mai ka hora no ko'u lanakila ana maluna o-;keia a i ole a kekahi inanawa okoa aku anei?" ' y Ua hooīnaopopo oia ke manao kuio he manao niiikai ko Mr. Lanakasa o ka pime ana aku la iaia no kona 'kokua akū, ina no ko 'lakoū. hiki aku i Nu loka, nolaila mai kela ma- ] nawa. aku hooholo iho la oia e makaala mau e hilinai mau i aku ai o Mr. Lanakasa iaia, a i mea hoi e hookoia ai kona makemake ke hiki mai i ka manawa poho. "K£ haawi aku nei au i Wu mah&lo nui ia oe, e Mr. La- ; nakasa, iio kena manao maikai 011 i hoakaka mai la," vvāhi, | ana, oiai oia e niili ana i ka piiā loke e kau aiia ma I kokoke i kona puuwai a Mr. Lanakaf?<i no o ka haawi ana | aku iaia." i "Pehea 1a oe i ike ni o ka'u mea i makemake ai oia ke-poo 0 kekahi mea, e like me ia i hanaia ai ke poo o loane Bapetisb iloko o kēla au kahiko i hhiri?" _ • "Aole au.e haua aku ana, elike ipe, keia wahinea 1-Teradia 1 hana ai/' i aku ai ke kēonimana. "E hoopoina aku kaua i ka noonoo ana 110 ia-hana ino i hanaia i kela au, a e noonoo ae kaua no na hana i hanaia ma kela mau piile | a ka ineā ame ke kaumaha i hoohalaia ma ke kulanakauhale ,i » Ela Arisa, a'u ame oe no e poina ole nei! E nana aku | me ka hoohewahewa ole i na ifiea «iu i hana ai iloko o kela :nau piife. la'u e hoomanao ae ai no.kau mea i hana mai ai me ka hoomanawanui no kuu keiki, ua loaa ia'u keia inanao aole i lawa ke ao holookoa e haawiia aku .ai ia oe no kau hana maikai o ka malama i ke ola i kuu keiki ahiki i kona ola hou ana, he hana hoi au o ka malama ana j i hiki ole i kuu waiwai apau ke uku aku ia oe, a 110 ka mea, I aole liiki i ke ola makamae ke kuaiia me ke dala." I "Nui maoli no kp'aloha o keia kanaka ike keiki ana,',' ' wahi a Mrs. El'awōka o k.i nalu ana iho iloko ona, a me ka j leo nui pane mai la:

"Ua nui loa kau pai ana mai la ;a'u.no ka hana a'u i hann aku ai no'ko keiki, a no ka mea, oia hana a'u i hana ai. ua hana āku au me kiiu manao ole e ukuia mai ko'u luhi, a n*o ka mea, ma kuu noonoo iho, he hana no ia na kela a me keia mea he .uliane aloha kekahi iloko ona e hana aku ai no ka hoakanaka, a no ka mea, ua lilo pu o Rohaka i mea makemake a i mea aloha pu na'u, a 110 ke aha la? "No keia kum.u no. anle a'u makemake e ike aku iaia e moe 1010 mai ana me kona mau ehaeha i na manawa ap«lu me.kela ma'i piva i|caika loa, me ka haawi oīe aku i kekahi hana no ka hoopakele ana ae iaia mai kela pilikia koikoi loa mai, a i hai aku no hoi au ia oe i kela minuke ua hoopihaia mai kuu naau i ka hauoli no kuu ike ana aku iaia ua kaawale aku ka pilikia mai iaia aku, a ke ola nei oia i keia la!M "l'a ike au i kou nana ole ia oe iho, o ka oi aku oi ailoko 0 na hora he kanahakumamawahi oiai o Robaka e waiho ana i ka ma'i kalilolilo loa, i ka manawa hoi o na manaolana a pau aneane e haalele mai ia'u no ko Robaka lanakila ae. O. aoie loa e hiki iki ana ia'u ke poina ia mau la! "No ia kumu he mea pono ia oe e ike mai ki'u ma ke ano he haloha nou e komo aku ana e auamo pu me oe i kou mau kaumaha apau. x elike me oe i auamo pu ai i ko'u mau kaumaha aoau, i kou manawa e ike iho ai ua komo oe iliko o kekahi pilikia loa e hiki ole ai ia oe ke auamo hookahi. e pono oe e hoike mai ia'u ia mea, a e ike ana no oe i ka hoopaii kokeia aku o kou pilikia oiai au e ku makaukau mau ana no ke kokua ana aku ia oe, elike me ka hiki ia'u o ia hana ke haawi aku ia oe." "hia.no o ka hanalua ia o kou aupuni?" i ninau hoopili j mai ai ka leile i piha me manao no ka hookoia o kana 1 mea i upu ai. . . , - ■ | "Ae: a ke manao nei au ua uuku loa īio ia uku no koi | panai ana aku ia oe no ka hana nui koikoi au i hana ai,": | wahi a Mr. Lanakasa me ka noonoo ole oia ponoi no ke- ! kahi uku a ka lede piha noonoo a maalea e upu mai am | e lilo aku ia i ala. | "Mai hooiaio loa iho oe maluna o kau mea i olelo mai la , no ka mea. e lawe mai ana au i kau mau huaolelo apat a hooiaio iho o kou manaoio maoli no ia. no ka mea malia ma kekahi manawa mahope aku e ike iho ana paha oe i k t hewa o kau mau olelo a makemake oe e hoihoi hou aku ei nae. ua hala ka manawa." wahi a ka wahine piha maale. me ka hilinai ana mai maluna o Mr; Lanakasa. a nana por> loa ana mai. " F. hoio mai oaha oe ia'u la, a ke ike oe hou iho. He m* mai la i na maka o ke keonimana rrie ka ininoaka oluo4.

oiaio loa keia a'u i hoakaka aku nei ijr oe, e Mrs. Elawoka | aole au e hoi hope ana i ka'u olelo, o keia ka makamua loa liouo o ko'u ola ana i hoike aku ai au i ko'u manao me ke ka oiaio loa. "Heaha la ka mea hiki ia'u ke hana aku nou ka hooiaio an:i aku.ia oe no ka nui o ko'u inaholo a-iiie nfi manao mai- : kai 11011?'" a me ia mau huaolelo hope, kau iho la oia i kona f linia akau maluua o ka lima o ka lede e anapa ae ana na ko-! inolinui momi nia kona mau manamanalima. j Nee ae la ka ledc i ka akaaka no nei haiia iho la a La- 1 i,akasa a pane niai la: 'ive manao nei a.\ a«>le hiki i oe ke i;ooknlca:ia mua iho i ke aupuni ina e helu iho ain ~'.i o u īloko! o'aila., Klua wale 110 mau kanaka iloko o ia aupuni. a mo 1 ke kanalua ole o Robaka kekahi mea i kuleana hapa iloko j o ia O ka manao nui o Mrs.lila\voka ma keia olelo aha ae la ana no ka mea 110 ia e pili ana i ko Mr. Lauakasa waiwai. "Pela 110, oia maoli ka # manao, aka aole hiki ia'u ke haawi aku ia oe ia Robaka, oia 110 ka mea kuleana e haawi iho aole owau," wahi a Mr. Lanakasa i pane mai ai, mahope iho 0 kona hoomaopopo, ana mai i ka manao o ka lede, aole oia 1 hoohuoi iki i kekahi meii nona a pela hōi-me ka wikiwiki loa o kana haawi ana inai i kona aupuni. "A pehea hoi, ina e koi aku ana au i kekahi hapa? O ka manao o ka lede ma keia oia hoi ko Lanakasa haawi ae iaia iho nana. Ika hooki ana iho oka wahine i kana kamailio ana, kulou iho la kona poq ilalo me ka hoka no ka hooko piha ole ia ana iho la o kona makemake; o kana i makeniake loa ai, o lea lilo 0 .\lr. L.anai<asa iain, a 0 Kohaka lioi ia Makoli, a o ka lana malie ana no ia o kawai i llauoli, ;iohe hana a Kauhikoa ua kau a waa ke aki." Noho pono ae la ke keonimana a pololei iluna o kona noho', a nui iho la ka hanu 110 nei inanao liookahaha loa a ka ledc o ka hoakaka ana ae la iaia, aka naē, ia manawa aole 110 i manaoio loa iho la oia o ko ka lede manaoio maoli no ia elike me ia ana o ka hoakaka ana aku la; o kana i manao iho ai he mau olelo hoomeamea wale no ia na ka lede, a minoaka iki ilio la oia, eia nae ia koho ihp no ona he mau olelo hoomeaunea w.ale no na iea lede, ua hoopiha iho la no nae oia me ke kahaha, jne kona nalu pu iho i ka aa maoli o ka lede i ka hoopuka.niai i kona manao huna imua ona, oiai nae ma ke ano hoopaahi wale no paha ia kamailio ana inai ana a Lanakasa hewa ana ia īnanawa. Akahi no o Mr. Lanakasa a ike lea iho.i kona komo kuhohonu ana iloko o ke kuhihewa, aole 110 na hai i alakai iaia a komo aiiii iloko olaila, nana no, a no kekahi manawn kona mumule ana me ka nnaopopo ole iaia o kana mea e pane inai ai i ka lede. I kona noonoo ana iho he mau olelo paani wale mai no ia na wahine me ka hookuio ole i kona manao, alaila i mai la: . "'Me ka oiaio loa e pono oe e hoakaka maopopo jnai i kou nianao, eia hoi e hoike maopopo niai oe i keu uku 110 kekaiii mea waiwai nui au j'ulakemake nui ai, ,a oiii mea la au i inakemake loa ai oia ke haawiia aku. ia oe, a malia aole 110 paha e. lawgi aua- ka! waiwiio. o ia mea e haawiia aku ana .ia oe.ke ; hix>hHlil{eia a-e )jve ka hana au i lawelawe ai 1110 ka ma,halo nui ia,. ; ... ' 'A eia, nae' ka'u e papa aku ia oē, aole pono e komo mai o R<>baka ijioko o kau mea e"n;oi m.ai ai. No'"' iho hoi ua eiemakule, , au* uā kuakea ka lauoiio. ua halā' k«\ : nani oka helehelena, ua .ikab.oka, pela paha ; oe. olelo iho ai,. aka no na .mea e a£ ea, ua noa ia oe," alaila. ; hamo ae 'la ke keOniinana i kona lauohō," a eia h.ou ua ha'la ko'u ni'aii la ā i,ia liili loa wāivyaiioM k<)e no keia ao."

~.Pii. ae ,la uia ma na papalilia o Mrs. Ela\voka.ia manawa nie Wpii pu ae la o ka inaina iloko ona, 110. ka hooleia . ana aku o Ko.na makeniake, a eia nae, oiai ua halawai -iho la oia nie mi/manao iiooiioka-i, kana papahana i hoolala ai, e moq ;poo lna no nae oia ma na ano a pau me ka liaawipio ole nie M makau wale la. "Ke, Wohaahaa iiei no pe ia oe iho, e Mr, Lanakasa, aole paha. kaAo)i .ana o kpu t latu>ho a kuakea elike. me ka hou, he nie.i ia Jho'ohaahaaia ai kou kulana. no'u. iho o ka oi aku o ke aiai o «ou mau oho oia ka oi aku o ka hanohano o kekahi kanaka/a wahine paha, hc kahiko nani ia e hoike mai ana ua oo ke/anaka. a he kahiko hoi e haaheo ai ka mea i loaa ai ra," wahi/ Mrs. lilawoka. KjJou mai la.o Lanaaksa imua a nana mai la i ka o ka wahine a i mai la: "/) kou manaoio maoli no anei ia elike me ia au i hoakaka mJ la, e \irs. Elawoka?*' me ka leo o kekahi mea i hookaliahrp aku la. "No ke kumu !iea la auanei au e hiki ole ai ke hoakaka aku la pela ? () ko'u manaoio maiili no ia. me kona haka pono ana mai no hoi i na maka o ke keonimana. "A eia hoi paha—ua poina oe—." '. "l-ja poina au i ke aha la?" "lika hoōmanao ana ae'no na la o ko'u ola ana i hala!" t "Aole au i poina, oia niau ka hoomaiiao ana iloko o'u no ia n|au la o kou ola an.ā," i pane aku ai ka wahiiie. A ua manaoio maoli no'anei oe e hiki ana no ia ano hana ke aooponopono ia? Manao anei oe oia mau hana maikai ole a'tß hana ai o kela manawa i hala e 'hiki ana no anei ia ke buf alaia me ka hoopoiua loa ia aku ?" |\ nb ke aha la auanei. e ninau aku au ia oe?" wahi a ka w:line. me ke ano lioopepe nae. me he mea la ua eha aku la oiili kekahi mea: |He mea pono ia oe, e Manena, ke hoomaopopo iho, he hana hif ole ia ke hanaia, wahi a Lanakasa o ka pane ana mai. kimua loa hoi o na manawa o kona kapa ana niai ia Mrs. paiwoka ma ka inoa i maa iaia i ka kahea mamua Mariena. aro ka mea," alaila kulou iiiai la oia kokoke loa i ka pepeio. Manena a pane mai la. oia mau no ko'u aloha iaia." rAha! Alaila oia mau no anei kou aloha ia Makaleka Wiliona? Pela anei?" wahi o ka ninau a ka waliine me na lelllehe i-like ke keokep ia manawa me kekahi l:lina aiai loa, #> ka piha iho la i ka ukiuki. 11 : a manao o Mariena, mamuli o ka loihi loa o na makahiki jhala mai ko Mr. Lanakasa kawaale ana niai a Makaleka Ini me ka ike hou ole aku i kena mau maka ua poina loa la oia | bia, eia ka. oia mau no kona hoomanao ana nona, no keia lohe lono ana aku ona i ka manao o ke keonimana ua hiki. ole iaia lie uumi iho i ka inaina. j "Ae. o kou lohe rono aku keia mai ia'u.aku: aole he la, aole «o hoi he hora, a i ole he minuke'paha i hoopoluea ole ia ai «n'u noonoo nona. O kona helehelena. kona mau maka ona- | na, me he mea 1a eia mau no mamua mai o'u kahi i kau ai: 'p kona leo nie he mea la ke pa mau mai nei no ma kuu mau >nepeiao, a nona mau au e hoomanao poina ole nei i ka po ame Jce. ao," a hooki iho la kapa kamailio ana me ka leo o ka iuea jjj piha i ke manaolanq poho. V Aea ponb aku la o Mrs. Elawoka iluna a hina aku la ihope r,o ka noho me ka oupuku ae 1a o ka lae ame ka hulili o no i maka. a he helehelena hei o ke kaumaha l<>a ma kona mau [ maka no kona hoohokaia ana, no ka mea. ia manawa kona >ike paka ana iho o ka panah«7na ana i hoolala ai aole e hookoia ,ana. a ia'mauawa no hoi ua piha oia me ka inaiua kolm ole no , koha enemi kahiko no Mnkaleka Wilekona. ka mea nona ka ; uohea, ke onaona o ng maka. ka niaemae o na huaolelo: a i kkanuia a paa iloko o nii puuwai.o Keoni Wilekona ame Mr. ' Halebakona Lanakasa. "Ke ike ole nei au i ( ke kumu o ka hiki ana ia oe ke o!a me ka o keia mau makahiki lehulehu he iwakalua ,a oi i hāla P oe hookahi wale no aohe 011 kokooUia ma keia ao, me.kā.mau no o kou alplia aime kou hoomanao ana rio

Makaleka Wilekona, kela wahine i hiki ole kr holnia akn . nei la oin kekahi māwAēiia o ka p(( k( ikoi •• k:i aina ; hiwahine anwana oia e no!if» mai la i Anur;ku. iiio ka koi!\.:;k.'« kino oia e imi mai !a i *kctna pono: _cia wali.ne iho la aiu'i i heln ole ia nie ka poe maikai iloko o ka aina kan e al >ha inan akn ai. no ke aha no la hoi kon mea hnli ole akn iaia. a l»<»a«. hon akn i kou laki a hoohoka hou ia niai palia ?" No nei m:\n olelo hoinoino a Mai'iena. nni iho 1a ka hami 0 ke keonimana a kani pu iho la 110 lioi kana !eo nlni o ka hoowahaawaha. no ka wahine e noho ana nia kona aoao, «1 mihi pu iho la oia i kona hele ana mai e nolio jni me ia malaila ia manawa. Hia nae. i ka loaa ana o kana mea e pane inai ai i mui la: -l r a noke 110 au ika huli iaia ma na walii a pau. mahope iho oka mao ana ne o nian'ao kupilikii 1« »a. a ' 110 hoi o ka hoi hoii ana na manao maikai. na hoo.naopopo au i ka hewa ino loa a'u i hana aku ai iaia. a ina 110 kona Inaa nei ia'u. ina la ua haule iho au maluna o ko'u mau kuli a mihi aku me ka haahaa loa,imua ona nie kr tioi pu aku iaia aole. nae oia i loaa ia'u." "Alaila', mai kela manawa mai aole anei i ike hou iaia. a aole hof i lohelohe iki no kona wahi i noho ni.'ame kana hana e lawelawe ana ia manawa," wahi o ka ninau a ka wahine piha huhu me kojia hoao ikaika nae e liuna iho i kona huhu. me ka leo olohi oia o ka pane ana mai. eia nae. h<* hiki wale 110 i ke keonimana ke ike aku ua piha oia i k:i inainn ia nnna\ya. "Aole loaa iki ia'u o kekahi lono no kona wahi i nolio aianie ke ano o kona noho ana. a pela lioi me kann hana e laweiawe ana ia manawa no ka imi ana i kona po'nn; i ko'it noonoo iho me he mea la ua aleia ae oia e ka lionua. a i ole na nalowale lon oia mai ka honna akn, elike me kekahi hokulele i hajile mai ka lewa mai. •'O ka'll mea nui i kaumaha ai nona oia kma nele i ke «lala e hiki ai ke malama iaia iho, no ka mea. u'i holo mai oia mai kela hale mai ona i noho ai me ka nele i kekahi mea nana e kokua iaia, a oiai aohe ana no' ]iaha oia e p.e ana e lawe aku 1 kekahi mea mai a'u aku. a i ole hnikala mai p..iha, ina no kona lona nei ia'u, aka nae. e imi aku ana no au i kekahi alahele e hiki ai ia'u ke kokua aku iaia. a e liaawi aku ai h<>i i kekahi hana e hoomaluia ai oia. a e loaa ai hoi iaia kekahi wahi kupono e nolio ai. me ka lako pu e ike ole ai-oia ia moa lie nele a he pih'kia paha ma keia ola ana. "Ile mea maopopo loa ke olelo ae aia 110 oia ma kekahi wahi n Amei ika e nolio mai la i keia la. koe tlae hoi ka maopopo ••ana o ia wahi. a me he mea Ja ua hele aku la pah'a oia a hai.auea loa no kona hooikaika kino i ka hatia i mea e pouo ai kona ola ana, a i ole ua make paha oia. aobe nae he mea i maopopo: aka nae, ke ola mai 11ci.no paha oia a make paha. • iia mau no nae ka mau o ko'u āloha iaia. i nei manawa. me ka oiaio loa. elike ma ko'u alolia iaia iloko o ko niaua mau la op : o. a 110 la la ea. ua maopopo mai la ia oe ke kutnu—" ''Ae; kr maopopo aku la hoi ia'u me ka hoohewahewa ole " i p.me mai ai ka wahine, a o kona ku koke ae la no ia iluna. A eia 11 ae ka'u e olelo aku ia oe e Mr. Lanakasa, e ae mai oe ia'u e kapa aku ia Mak'aleka, ia Keoni Wilekon.i a ia oe no hoi. he poe hlipo wale 110 oukou apau. he poe a'u i ike ole ai i k<t Ina tna kekahi wahi. koe wale no paha au 110 ko'u lapuwale ;nts ma kekahi maiiawa i hala koke aku nei." Mrs. Klawoka, e ae mai oe e kamailio hou aku au," i roi ae iii o Mt\ I.auakasa.

Aohe Kholoheia ilio o knna 1101 cka wahine, maalo la oia wiāfVina ona, e like me ka hele* ana a keknhi moiwahine i h.ma hewaia akn. a leomo hon ftkn la iloko o ka hokele. nie ka hoi pololei 'loa ana akn noloko O kona rnmi moe. a aole no hoi oiu i ike hon ia aku mawaena o na malihim ma ia po. \o kekahi manawa ko Mr. Lanakasa noho. hookahi ana iho aiia i hianleleia iho l'n. a mamnli o ke knkm o kona poo ilalo, me ka helehelena o-ka mea i piha i na manao kanmaha, i hiki ai ke ike akn iaia me ka maopopo loa aolie mau noonoo maikai iloko ona ia manawa. •H(C hora ina ia hope iho hnli ae la n Mrs. I'.lawoka i ke kaikoeke. Mr>. Salevar.a 1110 ka helehelena haikea !oa, he helehelena e hoi'ke akn nnn 1 Uona knikorkc he kann weliweli kana o ka lioouka ana i ka h >ra mamua ilio oia wale no mai ka mana'Wa mai o ko lana kaniailio ana me Mr. Lanaka>a ma' ka l&uai. "Eliza, e haalele ana au i ka huakai a Uaknu a hoi pololei loa aku 110 ka home." wahi ana me ka helehelena kauinaha a me he mea la ua luhi loa oia me na manao uluahewa loa iloko ona. "E haalele mai ana oe! Auwe. 110 ke aha iho la hoi keia: I feaha keia pilikia nui 011 i makemake ai oe e hoi koke aku 110 ka home. e Marienai ninau aku ai ke kaikoeke me ka piha loa i ke pahaohao. "Elike iho Ia no hoi me ia a'u i hoike aku nei ia oe. I ; . hoomaka «iku ana au e hoi ma ka po oka la apopo, l*a ike r.o oe i ke kumu o ko'u niakemake ana e hoi koke aku no ka mea. ua hoike aku au ia oe i ka nuhou kaumaha loa i loaa mai ni ia'u mai a Jenina mai, a no ia 10110 kaumaha aole t loaa ana ka maha i ko'u uhane ahiki i ko'u maopopo ana i ko'u kulana eku ai nia keia ao. lle wahine ilihune loa au i keia la. i l.ohe mai oe!" ' "'O, e hoppau oe i kena noonoo hupo 011. e Mariana! l'a pau hoi kou mau tikiki ukumoku i ka ukuia. nol.-iila he mea pojio e loaa 1a oe ka pomaikai o ia mau likiki apau. a oiai oe e hele aku ana he mea pono no ia oe e ike aku i na wahi like o na aupuni a kakou e hele aku ana, oiai hoi keia r.ihnawa maikai loa i loaa ia Makoli iloko o kona manawa e ola ana. "Pela 110, aka nae ua niao]x>po 110 ia oe aole o na īikiki wale no na mea e pono ai; o ke Hala kekahi mea e pono ai, o ka nui o ia mea oiai kakou e ola ana oia ka hoaloha pilipaa maikai loa e pono ai, i hiki hoi paha e uku aku i na hila a pau o kela ame keia ano oiai kakou e noho ana nialoko o ua hokele, a oiai ua ike iho au i ko'n nele me ia i nei manawa. ke ike ole nei au i kalu a'u e hiki ai ke kii aku a loaa niai ia mea waiwai nui,i makemakeia he elala " \ana pono akū la o Mrs. Satevana «i ke kaikoeke no kekahi manawa me ka noonoo nui iloko ona a pane aku la: "O. ina no ia ke kumu o kou uhu ana e hoi koke ea. ua hiki ia'u ke haawi aku ia oe i dTila e lawa ai kou makemake. e ike ole iho ai oe ia mea he nele a hoea hou aku k:\koti i ka home." ."l'a loaa no ia'u ia n]anao,,#ka eia ka pilikia. ina e aie aku ana au ia oe tna hea ana e hiki ai e losa ia'u ke dafa 110 kē pani hou ana aku i kau?" ipane mai ai'o Mrs. Klawi»ka; aole, e pono 110 au e haalele koke iho ianei a holo koke aku no Honakona, kahi e' kau aku ai makou ma ka moiaiahi ma ke ahiahi o ka la apopo. me ka lawe pu ana ia Makoli me a'u. "Malia paha d loaa aku ana no ia maua kekhi poe kaahele honua mawaena o .na Amerika ame na Pelekane e hoi ana no Amenka. loaa hoi ko maua lehulehu e hoi pn ai. ma ia ano aole hoi o maua wale no ke hoi aku, aka e lehulehu ana makou a hauoli 110 hoi ka hoi ana, aole no hoi e mehameluk." "O, e pono oe e haalele m;ri ia Makoii nie a'u," wahi a Mrs. Satevana. "Aole OUI makemake e nele oia.i ka ike aku ia Kina ame lapana oiai;mako»i e holo aku ana maloko aku o ia mau aupuni. "O, aole au e ae akii ana i kou manao; anei oe owau wale no ke lioi aku i kau mea mehanielia? O, aole. ina 110 ko'u hoi aku, o Makoli kekahi e hoi pu aku ana me a'u," wahi o ka pane okalakala a Mrs. Klawoka. "No ko Makoli pomaikai wale no au i manao iho la e kaohi iaia a hoi pu akū makou. a malia he mau pomaikai e ae paha kekahi e ala ae ana ke alahele, ina no kona noho mai me niakou. Pehea ko Makoli launa ana me Mr. F.qelakona, oia mau no anei ko lana luii mau ana, a i ole ia kaawale paha?" (Aole i pau.)