Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 35, 2 September 1921 — He Moolelo no WILEBA DANUBA a i ole Mai ke Kulana Haahaa a i ka Hanohano-He Moolelo i Piha me na Hana Hoopahaohao [ARTICLE]

He Moolelo no WILEBA DANUBA a i ole Mai ke Kulana Haahaa a i ka HanohanoHe Moolelo i Piha me na Hana Hoopahaohao

Ua hooko aku ka Madamc De Oalaeia, i na a'o ana a ke kuhina -Amenka, nolaila. i kekalii la, hoolaunaia aku 1a au i'.uia o ka ma<lame; a oiai e makaukau ana nō hoi au no ka 1 uli h.oi aua mai no Amenka nei. nolaila ua holopono na kukaatka aua mawaena o makou, no ko'u lilo i loio a i akena'lioi i!o ka Maelame De Galacia. Iloko o keia manawa e hoolalaia uei 110 keia huakai liolo inai no Amerika nei, ua loaa ae la ke kauoha ike kuhina Amerika no ka hoi mai, nolaila i haalele ana aku o ka mokuahi ia Parisa no Nu ioka, ua kau hke mai la makou aj>au maluua o kela mokuahi, a ina ke kakahiaka, <« nehinei i l<u mai ai ko makou moku, a kau no maluna o ke leaaahi no Wakinekona nei, mamuli o ko'u inanaoio, o ke liele pokole loa e hoea aku ai no ka Mokiipuni Fula, nui k< ;a wah.i aku no ia. "Ma ka j>o nei makou'i hoea nuii ai no keia hokele, a oiai ua hele ka Maclairfc De Oalaeia a maluhiluhi loa, ua hoi koke no dia e hiamoe, a hele aku la au e ninaninau i ka poe hana oioko nei o keia hoekle, no ke alahele e hoea ai i ka Mokupuni I uia: a iloko o ko'u kahaha , i hoohu/ pu ia me.ka hauoli loa mai la ia'u ka ike, eia o *kapena Fula ke noho nei ma kei;\ hokele. "Il.iko no o aumoe o ko makou hoea ana mai, ua ulu kuke ae ka makemake iloko o'u, e liele mai e hui pu me ( e ma kela manawa. i ko'u wa nae i ninau aku ai nou, hoikeia mai !a. ua hala oe i ka nana keaka. Ma keia kakahiaka nae. i ka wa i maopopo ai ia'u ua pau kou ai ana i kou aina kakahiaka. o ko'u hele mai nei no ia e hui pu kaua, elike me kau i ike ai." Ma keia wahi o na kamailio ana a ka loio opio, koino ana kekahi o na kauwa iawelawe a ninau mai la ina paha aia o ileha Danuba nialoko o kela rumi kahi i noho ai. a i ka haawiia ana aku o kā ae, hoike mai la oia i kana misi>>na, o ia ke ala ana mai o ka Maelame De Oalaeia, ua pau k«»na ai ana i ka paina kakahiaka, a u makemake oia e hui pu me ka loio opio maloko o kona keena hookipa. Ku ae la ka loio opio iluna, me ka nonoi ana mai ia Kapenn Fu!a, e kala aku iaia, o kona hemo aku la no ia iwaho, no ka hele ana aku e hui pu me ka maelame; a ike koe hookalii ana iho hoi o ke kapena aooo, hoohala oia i kona manawa. ma ka noonoo ana, i na mea apau ana i lohe ai mai ke- kanaka opio aku, me ka nui o kona kahaha, no ka oili ana mai o na mea ana i moeuhane mua ole ai. No na minuke he iwalealua paha kela noho hookahi ana o Kapena l : ula, ua weheia mai la ka puka o kona rumi, a komo hnu ana no o WHeba Danuba me ka i ana mai: "l'a hoike aku nei'au i ka i\radame De Galaeia no ko'u halawai ana me me oe i.keia kakahiaka. a ua makemake nui loa oia e hele aku oe e hui pu me ia i ka manawa kaau ale mua loa e loaa ana ia oe ma keia-kakahiaka." "L'a liiakaukau au e hui'pu me ia i keia manawa. a alakai aku ia'u imua o ka nuulame," o ke ku ae la no ia o Kapena ula iluna. a ukali ijiai la mahope o ke kanaka opio.

MOKUNA XV. Alakai pololei aku la o Danuba i ke kapena aoo, ahiki i. ke keena hookipa o ka Maelame De Galacia, e noho ana ua wahine nei maluna me ka hoolauna ana aku o Danuba i kana malihiin imua o ka M{tdame, me keia mau olelo: "E ae mai e ka madame, e hoolauna aku ail imua ou ia Ka--1 ena Fula, o ka Mokupuni I r ula; a e kuU kap<;na maikai, o | ka .Madamc Dc Galacia keia." j llaawi aku la o Kapena Fula i kona kunou ana, ma ke ano I piha paa rula, aka pahola mai la ka Madame De Galacia i kona lima imua, a pane mai'la: "E kuu kapena, he mea pono e hopu aku au i kou lima no ke n'oha ana, aole e |)ono ia kaua ke hoomalihini, aka e hookama:iina kaua i#i kaua iho. N.o'u iho, ua noho aie au ia ōe, a oi aku imua o kuu ola nei; ka makua o kuu keiki, a o ka hoo- ] akele hoi o ka me.a nawaliwali; pehea la e hiki ai ia'u, ke.hooku;i aku i kuu aie ia oe?" Hopu aku'la o Kapena Fula i ka lima o ka .madame, me ke kunou hou ana aku hoi imua ona. eia uae, aole he huaolelo ana i pane aku ai, a o ia ka ka Madaine De Galacia o ke kaniailio hou ana mai: "E oluolu oe e nolio iho ilalo, a e hoakaka mai ia'u, i ke alahele kupono aku e hooiaio aku ai i ka nui o ko u mahalo, t ho k*au mau hana maikai ku i ke aloha oiaio no ka u keiki," j nie ka hopu okoa ana aku o ka madame i ka noho a uwai | mai la i kokoke i kona noho. , "Auhea oe e ka madame, aolie ou nie au e manao ai e hōokaa mai. O ka loaa ana o kau kaikamahiue ia'u, o ko'u lawe | ;ma mai hoi iaia i kokoolua no ko'u noho mehameha ana, ua i hoopihaia mai kuu uhane me ka hauoli. a oi aku. mainua o j r»a huaolelo hiki ia'u ke'kamailio ao. Ile hookahi wale no i mea nana i hpokaumaha loa mai ia'u. oiai au e noho ana iloko o ka hauoli, no ka lilo ana o kau kaikamahine i malamalaina | no l«Vu ola ana. a i momi mak?Thiae hoi 110 'ko'u home. ua kau j aku na haawina o ka ehaeha maluna 011. ka mea i kuleana | maoli. i na hauoli he nui, aole hoi owau o kaua ke noho iloko j 0 ia hauoli." ... ' "He mea oiaio loa, o na lani wale no ka hoike oiaio. no ka nui o na kaumaha ame na auwe ana he nui au i hoomana\yanui ia. I kela la. i keia pule, i kela mahina a i-keia no na makahiki loihi, e hohkalie mau ana au i mau waimaka o ke aloha ame ka makee keiki. ile niau po lehulehu 1 alaia e a'u, me ka hiki ole i na lihilihimaka ke upo'i iho, tio ka hoomanao mau ana no kuu lei makamae he keiki. 'ia'u iloko o ia mau haawina hoehaeha o ke kaumaha, aia mau na uianao hopohopo no na hopena awahia i kau aku maluna ona: e ukali ana paha ka nele, ka hune ame ka pololi mahope ona, na ia mau hiona ku i ka ehaeha noonoo, i kono okoa mai ia'u, e nonoi aku i ka lani, ua ahona ka lawe ana aku o ka make iaia, mamua o ka auanio i na liana hoomaew'aewa a ka poe lokoino o ke aloha ole. Ina lie kanalua kekahi iloko ou, no keia niau mea a u e hoakaka aku nei e kuu kapena alaila e nana mai ma kuu helehelena. ua hiki ia oe ke heluheiu mai i na hoaUonaa maopopō loa o na hana hoomaewaewa he nui maluna o'u.' "Aolie a'u mea e hoohe\vahew r a aku ai. no ka oiajo o na olelo apau i puka mai nei mai kou mau lehelehe mai, ina no owau nia kou walii. e ike ana no au i na haawina hookahi. i kau aku maluna ou e ka madame. Ua hala aku la nae ia man makahiki, aia ke waiho mai le he mau makahiki lehulehii imua 0 ko.u alo. oiai' he opiopio no oe. e hoolilo aku ia mau makahiki 1 mau makahiki no ka hauoli. e hoopuniia ana e ke 'aloha o knii kaikamahine i piha me ka maenlae ame ka maikai." . "Pela ka manaolana iloko o'u, e lilo anā ka loaa ana o kuu u.ikamahlne i mea nana e hoauhee aku i na manao kaumaha apau mai ia'u aku. Ō kona lilo ana i kaik.iinahine maeniae a maikai, o kona malamaia ana nie na s pulama a ka makua

e konoia mai ana aii, e molia aku i kim ola nei. 110 kau mea i hana aku ai maliina ona, ua makaukau au e hooko aku. alaila hiolo iho la na kulu wainiaka o ka makuahine. noi kh hu ar»n wiai la o k« aloha 110 kana keiki nalowale. "-\uhca oe e ka mailame, he kanaka au i nui na makahiki. o ke olii ana. ke kokoke aku nei au ma ka'e o ka lua kupapau, Vt he hookalii 110 uku nui a'u e upu aku nei. aia maliuia ina ka lani No na nie"a e pili ana i kau kaikamahine. ua hoike mua aku nei no au i ko'u manao inma ou. un nku pr>tn » i mki au. mainuli o kona lilo ana, i mea hoohauoli loa mai ia'u, £a mea hoi i loaa imia ole ia'u ahiki i kp'u lawe. ana mai iaia nialalo o ko'u n:alu. O ka u,iea pololei maoli ma ko'u aoao' e fiana aku ai, o ia 110 ka nonoi ana aku i kau mau huikala aiia mai, no ko'ii noho ana ileko o ka olioli. omi hoi oe e hooinananawanui ana i na haawina hoehaeha he nui." "E kuu kapena. ua lilo kou ano oiaio. ame-na maikai he nui iloko ou, i mea e-makehewa ai ko'u hoohulihuli nua i kou noo--1100; nolaila ke nohoi aku nei au ia oe e hoakaka mai i na mea e pill ansi i kuu kaikamahine!" "O kou makemake anei. o ia ko'u hoike ana aku ia oe, i ka moolelo piha o ko'u hookama ana iaia, a lilo mai he kaikamahine ha'u ?" "Ae o ko'u manao maoli ua hele au a piha me ka poulj-> uli'e noho akti nei. a ua piha pu no hpi ipc ka iini, e lohe i ke ano o kona kua aiia mai malalo o kau malama ana." Ma kela wahi, i hoomaka mai ai o Kapena Fuh. e hoomaka i kaiia mof.lelo mai kinohi''■ loa mai, o kona kainaaina mua loa ana me Dane. kona lawe aua mai i kaikamahine hookama nana, ka lilo ana o ko laua noho kokoolua ana, i mea hoohauoli niai i koua mau la elemakule; pela hoi kona hoonaauao ana iaia r ame ko laua holo ana iio Parisa, me ka mana e loaa ana ka ohana oiaio o Dane.

Ma kahi nae o ka liauleliia ana o Dane i ke aloha no Puluka Ga\vila, pela ka tnare ana aku o kela mau opio, ua huna iho la oia i ka hoike ana niai nia ia hapa o ko Dane ola ana. eia nae ke hoomaopopo aku la 110 ka Madatne De Oalaeia. aia kekahi mea a ke kapena elemakule, i luina aku ai mai iaia aku. a o ia ka u'a wahine nei o ka pane afla aku: "Aia kekahi mea au i inakeniake ole ai e hoike mai ia'u. no kuu kaikainahine, pehea, ua halawai anei kuu keiki me kekahi haawina maikai ole?" "He maikai ke ola kino o kau kaikamahine, a ua hoopuniia 'ho'i kona r>la ana me na haawina pookela loa o ka hauoli. no ka mea. o kena hoohui koke ia ana iho nei no ia ma ka berita o ka mare me Koiiela Gawila." "Aiuve no ka hoi e! E olelo mai ana anei oe, ua mare kuu kaikainahine i ke kane?" " Ma keia wahi e ka maelame maikai, ke nonoi aku nei au i kau mau huikala ana mai ia'u, no ka mea ua mare aku kuu Dane i ka'u keiki hanauna me kou ae ole mai. ka mea i knleana maoli iaia." alaila hiolo okoa mai la na waimaka o Kapena Fula, noua hoi ka uwe, he hookahi ke kupenu like ana me ka Maelame De Galacla. L T a p.ha ka ma<!amc me ke kahaha. i owili pu ia me-ka mahalo, no ka mwi a kela i hana aku ai no kana kaikamahine, ka mea nae ana i kuhihewa loa ai, e apo aiiai ana la oia, i kana keiki, ma ke ano he men i ike ole i ke kane, eia ka he mea i mare, a ua loaa hoi kana keikikane, alaila lalau mai la ua wahine nei i ka lima o Kapena Fula; a pane mai la ka ha'uha'u ana iho me ka uwe ana: "E kuu hoaloha maikai aohe a'u mea e haua aku ai. o ka liaawi wale aku 110 i ka'u mau mahalo kiekie ana maluna ou. Ua lawe mai oe i kuu keiki, me he kaikamahine ])<)hōi la nail, na hoonaauao aku iaia. a o ka mea oi lōa aku. kou huli ana aku i makua nona, oia kail-keiki hanauna." ' ; "O k«:ia keiki han.iuna a'u. oia le kahi o na kanaka opio kupono loa, he konela kona kulaiia iloko o ko maou mau pualioa, ine ka lilo o Dane i 'mea nui iaia.'aka ma ko laua kulana oiaio nae iwaena o ka poiiai o ka poe hanohano, ua oi kelakela aku kuu Dane, maluna o kana kane." "Heaha hou aku kekahi mau mea hiki. ia oe ke hoakaka mai no kuu kaikamahihe? Mahea. a i'ka mana\Va heā oia i ; mare ai i ke kane?" "Ua mare kuu Danc, .maleko o ka Luakini Sana Joanc, maloko o keia kulanakauhale, he elima wale ae nei 110 la i hala." ' ' '• "Eia oia ihea i keia manawa?" "Ua hnli hoi aku oia me kana k.ine no ka Mokupuni Fula, ko'u liome, n oka hoohala ana i ko laua mau la mahina meli. v "I ka manawa hea au e ike aku ai iaia?"

"Ina he mea okoa ka mea nana i waiho niai i kena ninau imua o'u, o ka'u pane aole e liiki ia oe ke ike iaia, ahiki i ka piha aha o na la elinia. 110 ka niea lie elia la mai keia manawa aku, e loaa ai kekahi moku. e holo pololei ana no ka Mokupuni | Fiila: f<ka hoi. ua ike au i ka nui makemake iloko ou. e hui ko- j ke me kau kaikamahine,. aia 110 lie alahele e hoea koke ai oe 110 kela mokupuni. ina nae aole ou pilikia. ina J<e kaahele ana i no kekahi alahele loihi ma ka aina. Ua hiki ia kakou ke. kau maluna o kekahi kaa hoolimalima. e holo pololei ai no Koiiapoka, he elua okoa la e kaaliele ai, a hoea aku no kela \vahi. a ilaila e hoolimalima ai i kekahi mokuahi, nana e tawe aku ia kakou i ka Mokupuni Fula, iloko o na hora elua wale no. "l : a makaukau au no ka hele ana ma kekahi huakahi loiiii, me ka iiana ole ae i ka nui o na pilikia, he hookahi wale 110 iini iloko o kuu puuwai. o ia ka ike aku i na maka o kuu kaikamahine, ka mea a'u i kanikau mau ai no na makahiki he nui i kaahope ae nei." "Ile-mea pono paha. e loaa lie mau hora nou e hoomakau kan ai no keia huakai hele a kakou!" "No'll iho. aohe a'u mau hoomakaukau ana. he o ia mau no ko'u 'mau ukana apau iloko o ka pahu. ua lawa 110 au i kekahi mau mea kupono a'u i hookomo ai maloko 0 ko'u paiki paalima: aka e kala mai oe ia'u. malia paha, o oe o kaua ke hooinakaukau nou iho. no keia huakai!" "(7a makaukau ko'u mau ukana apau iloko o ka pahu. o ko'u kau aku ia maluna o ke kaa. 110 ka holo ana i ka hale hoolulu kaaahi, hoea e mai nei kou loio. a hala ka manawa kupono no'u e huli hoi aku ai. nolaila ua makaukau au i na Wa apau, no keia huakahi." "Ina pela, e liele aku oe e Mr. Danuba e kauoha i kekahi kaa no kakou no keia huakai loa. a iloko no hoi o kou wa e hala aku ai. e kii aku au i ko'u papale tne ka hoomakaukau ana ia'u iho." "Owau no kekahi e' kii ae i ko'u papale,. a liele niai 110 ke kokua ana aku i kekalii mau ukana 011," i pane mai ai o Kapena Fula. ' .. līuli hoi awiwi aku 1a ka Maelame De Galac.mia no kpna ruim, a i aku la i kana kaikamahine lawelawe: "E hoornakaukau mai ee i kekahi mau lole kupono o'u, a hookomo maloko o kekahi paiki. no ka mea e hele ana kakou ma kekahi huakai loihi 0 elua la. e wiki. no ka mea iloko o ka hapaha hora wale no. e haalele iho ai kakou i ka hokele nei!" Kleu aku 1a ka wahine kauwa lawelaw r e a ka Maelame De Oalaeia, nia ka hookomo ana rrrai i na mea i makeniakeia no kela huakai, maloko o ka paiki. a 0 ia ka ka Maelame Dc Galaeia o ka pane hou ana aku: "O e Ela. iloko o na la eluā mai keia la aku. e puili mai ana au i kuu kaikamahine: pela hoi ōe e apo pu aku ai iko hanai.

MOKUNA XVI. Pehea la ka loihi o kekahi alahele, he mea tSHii" wale no ia'» ka mana o ke dala, nolaila iloko o ka hora hookahi wale no. tia holopono na mea no kela huakai, o ka me'a i ikeia. o ia no ka hoea ana niai o keleahi kaa nui, e hukiia .ina e kekahi mau lio ikaika elua. a ku ana mamua o ka puka o ka hokele-; Mawaho ae o kela kaapio, he mau lio kekahi i lawe p u^* a

pu ia mai hoi c Ela ka waliine kauwa, a kau ae la ka madamc me ke kauwa maluna o ke koapio, a kau aku la lioi o Danuba me Fula maluna o na lio. a i ka makaukau pono ana o na mea apau, o ka haalele ihe la uo ia o na kamahele, ma ko lakou alahele loa. O kela leekahi o -na ia maikai. he hu'ihu'i ke ea e pa mai. ana, a he oluolu kup; iiiC' lioi kauoho ana pluua o ke kaa, a hui iho paha me ke ake nui loa o ka Maelame L-e Oalaeia e hui pu me kana 'kaikamahine. he helehekna heihoi maoīi kena ina keJa huakai, me he mea la. ua hoi hou mai kona ano kaliiko, a ikela ame keia manawa. e kahea mau aku ana oia ia Kapena Kula', e hoopilipili mai ma ka "iioao o ke kaa. no kona inakemake e nir.au aku i na mea ano nui ana e ike aku ana, ma kela huakai hele. i . • He mea maikai wale no kela i ka manao o ke kapena ao*>: aole oia i maa i ke kaahele ana maluna o ka lio, ma keia luuikahi nae, ua like pu oia me kekahi kanaka opio, ka eleu maoli, a hoihoi 110 hoi kona mau ano apau. No kela komo mau o ke kapena aoo. iloko o na hookaau olelo ana me ka Maelame De Oalaeia, ua komo niaoli ka makemuke iloko o ua kapena nei no kela wahine, a i kona nnuiawa e lioi mai ai mahope o ke kaa; e loheia aku ana kona leo uamunau i ka olelo ae: "Ka, ua like pu ka hoi au. me kekāhi kanaka ōpio, ka loaa o \na manao hoohie. a ina penei iho la ke koi mau mai o ka makualiine o jcuu Dane, e pili mau aku au. ma kona aoao, aoie ana e nele ko'u hauleliia i ke aloha nō keia wahine, mamua o ko'u liooniaopopo ana i ko'u ano maoli!' Ua hele no hoi a ka auwina la, nia kela la jn.ua o ko lakou kaahele ana, hoea aku ia lakou ma kekahi hale hookipa iloko o ka ululaau. malaila i ho'-maha ilio ai na kamahele, 110 ka hanai .ana i na lio. a no ka hooluolu iki a.na no hoi, a maha

pono na lio. ■ 1 F ka ulii ana nuii oka po, hoomakaukan hou ilio la lakou ; nei no ka hele ana, jio ka niea o ka vva oluolu maikai ia 110 j lio, a ma ka hora umi-kinrainahia o kela po. i hoea aku ai! lakou no kekahi laona. malaila i t hoaumoe iho ai lakoiu no ka ( haawi ana i manawa e hooluolu ai ke kuio ame na holoholona.; ' liakalia no a j)au ka lnkou ai ana i ka paiua kakahiaka, o ka hoomau.aku la 110 ia i ka lakou luiakai hele. a ina ka hora . umi-kumanialua o kela la. hoea aku la 110 kekahi kulanakauliale ; uuku. mahiila i hooniaha Ijou ai, no ka hanai ana no i na lio. | a no ka.hoomaha ana no hoi ahiki i ke ahiahi. I F.like no me kela 1a niua loa, i ka \va i uhi mai ai ka po, o ko lakou nei lioomau aku la no ia i ka hele ana, aole no he.loihi loa o kahi i koe, alaila hoea aku no' ka pahllhopu o ka lakou huakai. nolaila ma kela hoomau ana i ka hele me ka hoomaha; ole ma ia po, hoea aku la lakou, no ke kulanakauhale o Kona- ( poka. ;j Oiai ua kamaaina o. Kapena Fula i kela kulanakauhale, hele •\k\\ h oia e hui pu me ka ona o kekahi hokele, no ka hoolima!ima ana i mau *rumi hō lakou, me ka imi pu ana aku hoi, i wahi kupoiio 110 na lio. e malama.ia ai ma kela wahi. Ma ke kakahiaka nui wale o kekahi la ae, aia o Kapena Fula ke liele la ma ke alanui. no ka huli ana i kekahi moku, nana e lawe aku ia.lakou no ka Moknpuni Fula. Oiai nae oia e hookokoke aku nna i ka uwapo, kahi o na mokn lehulehu e ku ana. ike akli la oia i ka Mekia 13uha, o ka ōlli ana ae mai kekahi ala'niii olōli mai e awiwi ana 110 hoi kana hele ana. ia wa i kahea koke aku ai o Kapena Fula iaiā i ka pane ana mai: "Ihea ke awa o kou moku e holo nei, i hele ai na pe'a a pohu pono i kii inakahi? F/»ka hoaloha, aole ka hoi wahi mea a ka'uka'ulua ibo." : Huli ino mai la ka Mekia Buna ihope, a ike ana mai i ka liele aku o aKppha Fula, ku iho la oia, me'kona kaliaha pu, no ko Jaua hāla\vāi ana. me ka'maopopo mua ole. "Ea, ua hookaliaha loa mai oe ia'il e Kapenft'l 7 ula, nō keia hoea ana mai la ou. i ka manawa i manao uiua ole ia!" "Aole paha o kena na olelo kupono,.e kaniailio mai ai 'i ka hoaloha, he keu no hoi, o ka mahamaha inai, me ka haawi mai i ke aloha, oiai ua lo.ihi na la o ke kaawale ana, akahi no ka hui hou." "Alaila, aole ka paha oe i lohe i ka meahou ea?" "Heaha auahei ia meahou: aole a'u wahi mea iki i lohe, e iioike koke mai e kuu mekia maikai?" "Ina hoi ha aole oe i lohe i kekahi meahou, alaila heaha ke kumu o kou hoi »vvi\vi ana mai nei?"

"Aole kena hc ninan niaikai e waiho mai ai imna o'u, aka j no ka pano ana akn nae ca, eia no k-a liaina. No kc kumu j 0 ko'u hoi ana īnai tici, owau wal.e no ka mea kuleana, i ka'u i niau mea e bana ai; a na ka lio au i lialihali mai nei. | "He nui waie no nae na kuniu o keia huakai awiwi a'u, o 1 ka mua,*o ia no ka loaa ana ae o ka lēka kauoha ia'u, mai ia i Konela Gawila ae, no ko'u huli hoi awiwi ana niai. me lie niea ; la, aole e hiki i kuu mau keiki, ke noho mehanieha o laua wale no, ke ole o ko laua mnkuakane pu kekalii,'" alaila unuhi ae i la o Kapena f 7 ula mailoko ae o kona pakeke. a haawi aku la j 1 ka leka, a Konela Gawila o ke kakau ana i kona makuakane j hanauna. i Nana iho la ka Mekia Buna i na'Hiānao i ' kakauia maloko I 0 kela leka, a o kana mea i hoomaopopo iho ai, he leka kela | 1 kakauia e Konela Gawila maloko o ! ka halepaahao. eia nae.' ua kauia ka Mokiīpuni Fula ma ke poo o ka leka, me ka toa- i kaka ole ia hoi maloko o ua leka nei, ke kau ana aku o na poino matuna ona ame kana wāhhie opio. ! "Ua ike ihoia no oe i na manao maloko o kela leka. aole e j hiki i ka'u ntau keiki ke nolio o laua wale iho 110. He hoe? mua mai ko'u i nehinei, aka nae mamuli o kekahi mea ano nui •a'u e hoakaka ole aku ia oe i keia manawa, pela iho la au i liooholo ai, ma ka aina trai e kaahele ai a hoea no keia wahi, E hiki ana anei ia oe ke hoike mai ia'u, i kahi e loaa mokuahi, nō ka lawe ana aku ia'u ame ka'u mau malihini i ka uwapo kahi i pili ai, ua hiki loa ia'u kjr lawe aku ia oe no kofi kakela." "Pehea, e īiiki ana anei ka'u mau malihini ke hele pu mai ] me a'u, he hookahi lede, me kana wahine lawelawe. a he keo- j uimana opio." ! "t T a hiki ia'u ke lawe aku ia eukou a]jau. a *itta he poe hou j ae no aole ia he mea e piha ai kuu inokuahi." ! "Me ka niahalo a iiui ia oe e kuu n\ekia. Ea, he kulana nia i j niaoli kou a'u e ike aku nei, heaha kela pilikia nui i Ic*ia iā oe j I e kuu mekia?" * . .! !" "Ua loohia au i kekahi elia maanei nei," nte ke kuhikuhi i I ana iho o ka Mekia Buna, nia kahi e kokoke ana i kona puu- j | wai. - • - . j ! "*Aole hoi ha kena he eha. he piha makani waje 110 keua o J ! kou opu. e hele ae ka.ua tiohSko o ka haleaina. ke !o:ia iki no| ! kalii wai wela, o ka hehee no ia crkena eha ou." j "Aole he ko'iko'i loa keia eha. e hiki ole ai ika laau ke hoola! ; E hele ae au e hoomakaukau i-ko'u moku, a iloko o ka wa ku; ; pono. e hoike aku no au ia oe i ko kakou nianawa e haalele | ■ iho ai i ka uwa|jo iiei," o ke kaha aku la no ia o ka Mekia Btina , i hele, me ka naimmamu ana iho: j "Aole e hiki ia'u ke hoike aku imua ona, ika hopena eha- ! eha i kau mai maluna o kana niau keiki. Oka hauoli nui; ilok o'u, o ia no'ke kaa 'ana akit o ke ko'iko'i maluna o kekahi | mea okoa, oia ka mea nana e heike mai ia Kaj)ena I'ula. 110 11« n;ea e pili ana i kana mau keiki. aole hoi owau.'! !'■ keu aku maoli ke ano'e o ka Mekia Btina. ke ole 'n'u e kuh.hewa. ua nui loa kona inu ana i ka nima. akahi no a puoho i mat iiia mai ka eua mai, i kau a mea o ke kunahihi maoli o : kona helehielena," i pane ae, ai ho o Kapena Fula, oiai oia e 1 nan;> ana i l-a I » n KoUi *. U.. »»•»;

Huli lioi aku la ua k'apena ni*i tio ka liokele. me ke konio ana ae nialoko o ke kiena inuiania. a malaila u'.a i aku : i » ke poo kuene. e hoomakaukauia inai i m.m iiHaai naua anie kona mau hoa. v j { \ Ōini nne oia e ku ana. aia hoi he chvi īuau keoiumana nia koakhi aoao aku o kela mnii. v inu ratna ana laua. a e noke ana no hoi i ke kairailio ia wa ho< kahi. a o keia kana mai' . n.ea i lohe aku a'. ia laua o kama'lio :ma : "Oia maoli no ka mea iiana i lawelawe i kela haiia, aole loa he mea eae luawaho ona. Ai.le be nea kuleaua eae e komo ai maloko o kona nnni nioe. c»a wah no. lna aole oia ka mea nana i lawelawe i kehi hana. alaila ihea oia i ike ole ai i k» meu'i i hanaia? Ko I*rla moolelo, e pii ana i'kona lilamoe ana malnna o ka noho paipai, o kekahi o na moolelo hoopumpum ino loa. " } * ■ i ''Aole lna au i lohe iki i kekahi moolelo, uo ka hianioe ana i o ke kane maluna o kona noho. ma ka po mua loa ana. i hoihui mai ai i kaiia wahine. Ina owau kekahi kinre nana e hoolohe i kona hihia, ua niaopopo loa ka'u olelo hroholo. he hoopa i wale no maulna ona. no kona ku i ka hewa." "Ua kulike loa ko'u nianao me kou, a o ka lunakanawai kel:alri e nnke i kn a' anka. i kona wa e lohe ai i kena m<x>lclo. Ina aole he mau hooia'o kupono loa, no kona pili ole i he\<ia, ua maopopo loa e lewalewa aua. oia iluna o ka amana lUkanaka." <f Mai komailio nui ne oe. aia ke kapena ke ku mai la. o lone ; mai auanei oia i ka kaua mau %olelo." i nane tnai ai ka uiea , mua loa o ua mau kaiiaka nei o ke kamailio ana ae i kona hoa, ; m.e ka lohe maonopo loa nae o Kapena l T ula. i ka laua mau mea aoau e knmailio ana. Ua hele o. Kapena Pula, a piha loa i ke pihoihoi, iaia i lohe : aku ai i na olelō mawaena o kela m&u kanaka elua. a' ua manao no oia ejiele mai e ninau ia laua, i ke ano o ka laua mau mea e kamailio ar.a. hookahi wale no kumu o kona ninau ole I mai. o kapaia mai auanei oia i ka mahaoi: a o kekahi kumu \ nui hoi. he nui loa na paamare hou, aole o kana mau keiki

: wale no. ; Manuili o kona ilen maopopo niaoli no, ika pipilipai o k.i i manao o kana n»;ui keiki kcjkabi i kekahi. aole hi' wahi lioo- ! huoi iki i'oko ena. no latia na niea a kela mau kanaka e kamailio ana, a no kona makemake ole e lohe ho« nku i ka lani ; mau olelo. huli h<~i okoa aku la oia no ka ninii h«x»kipa o ka \fadamc De Galaeia, kahi ana, i kauoha aku ai i ke pookuene. , nialaila ae lawe ae ai i na meaai. oluolu anei oe e kuu kapma maikai, e hoike mai i ko ; kaleou manawa e haalele iho ai i keia walii, no ka hele ana aku i e halawa? me kuu kaikamahine ?" i ninau koke mai ai no V* ! Maelame De Oalaeia, i ka wa i ike mai ai ia Kapena L "I hakalia wale 110 ko kakou haalele iho i keia wahi, i ka i makaukau mai o ka moku a'u i kauolia aku nei. Me he inra | la, aole no e loihi loa ana. oiai he niau hemahema liilii | 110 ko kela meku, e hooponopono ae ai. o ka makaukau no ia I j aohe hewa o ko kakou pau e i ka ai, kakali aku, ahiki i ka wa I e hoea in.ai ai o kekahi mea 110 ke kii ana ia kakou." i Aole i li'uli'u iho leela noho ana a Kapena Pula. komo AM» i 110 ke kuene. me ka lieomakankau ana mai i ke pakaukau, a i pu mai lu no hoi i na meaai, a i ka hoea ana mai 0 Mv. 1 Danuba. o kolakou nei ai iho la 110 ia. aole nae lakou i maoiia, j hoea mai ka la elele, i hoounai.i mai e ka Mekia 13u»a, ua I niakaukau ka moku. i hakaliu wale 110 i ko lakou nei hoea aku. j "O ka Mekia Buna anei ka mea noija ka moku a kakou e j kau aku ai?" wahi a ka Madamc De Galacia. j "Ae, oia ka mea nona ka moku, aole nae i hoolimalimaia aku nei e a'u. aka ua kokua wale mai nei 110 oia: he hoaloha [ oia no'u, a i kona loaa ana aku nei ia'u i ka uwapo, a nieiau i aku nei au i kalii e loaa ai ka moku nana e lawe ia kakou. o { koiia haawi mai nei no ia i kona moku." wahi a Kapena l'ula, ■ alaila huli mai la imu i o ka elele. a kamailio akn la: | "E hoi aku oe a hoike ika mekia, aia a pau ae ka makou ai j ana, alaila hoea aku makou 110 ka uwapo, āole 110 e loihi loa, jme lie mea la iloko paha oka hapalua hora." . . ; Iloko oka hapalua hora. ua maona ae la hikou nei, o„ka haaI lele iho la no ia i ka hokele, a iho aku la no ka uwapo, e kakaii ! i'o mai ana ka Mekia l»una. me knna mau kanaka. • "O ka Madame Dc (inlaeia keia, ao ka Mekia liuna hoi keia, ko'u hoaloha," i hoolauna aku ai o Kapena Fula, i kana 1 malihini, imna o kona hoaloha. ; "Hc ohana pili loa ka Madaine Dc (ialaeia nei no kuu Da-* i ne," i hoaknka hou aku ai ke kapena. ine ke kunou ana ma\ ! no hoi 0 ka Mekia Buna. i "E hoolauna aku ana an imua 011. i kuu hoaluha Mr. Danu-

ba/' wahi liou a Kapena Fula. "Auwe, tia kulike nianH oe nie kekalii hoaloln a u. a ua ; liookahaha loa ia mai hoi kn'u īnanao. no ka like lou n k«> olu;i i mau hekhelena. Ke hauoli nei au ika aiia aku me oe e : Mr. Danul>a. a ina no ko olua ku like mai i JcaJii ; hookahi me kuu h<»aloha, aole e hiki ia'u ke ike aku i ko olua ; like ole, a e kuhihewa ana au ifl oe, o kuu hoaloha." walii a ka Mekia Huna» me ka lalau ana aku i ka liilia, o ke kanaka O))io. i "Owau palia ka mea mua loa i kuhihewa ia Mr. Fīin'ut>a j o ka'u keiki. a mamnli wnle no o ka loaa ana •> kekahi niea. | a'u i hiŪuai ai. nana i mai. keia keonimana 0 ka'u i keiki. pela i luv>pputa ae ;ii ko'u pohihhi." wahi a Kapena l ula. I Oiai ka moku e h<Jo nei. me k'i malie n\atkai oka innana. | aia kn Ma'lame De Galacia ke kilbln mai Ja i na hiona nawi 0 ka ai;ia, a lakou e haalele la ihope. aia hoi ka Mekia i ir.e Kapena I'ula ma ko laua wahi like kahi i n«»ho ai. a ke ninau aku la o Kapena ! r ula, i ka mekia: | *'l f a ike liou anei oe i kuu l)ane. mahope «> k<>na mare anar | "Aole la. e k'uu kapena fnilikai. ,, "Ke ele au'e kuhihewa. he o ia mau ka maikai • > kona kino." "Aolie mea hiki ia'u ke pane aku no kena ninau. no ka niea aole au i ike iaia no kekahi manawa loihi." "Auhea oe e kur i.nekia. n 'oe hoi 4ca niea i niuau mai noua. a ma ka'u koho aku, ua hki ia oe ke hoike irai nona." Aohe a ka Mekia Buua kaniailio ana mai uo kela mau ulelo. ia wa ipii ae ai -kahi kai o Kapena Kula, a |:aiic aku la: j "Aia kekahi pilikia eka Mekia Buna, a'u e hoohuoi nei ntxt. | L'a loohia anei kuu Dane i kekahi nia'i ken'iko'i, i huua ai oe, I mai ka hoike ana mai 'a'u, i ka mea oiaio loa?" ' i "Ma kuu ola ana, at»le loa he mea i maepopo ia'u notia. ! Aole lea <> u i lohe ua looliia oia i ka nia'i. a ke manauio l»ei i au, he o'ia mau ka maikai o kona ola kiuo, elike tnc ka'u ?kc ! liope ana iaia." ' i "E kau aku ke kakou nianaolana, be niaikai kona ola kin«>, • i pane mai ai ka Lede Kalaeia. i ka wa i lohe inai ai ke kamaiHo ! o na keonimana elua e pili ana tio I)ihv ! "Ke kokua «iku nei au i kou manao eka maelaiue. o k<»u | manaoio mau tio 'a, $ka no ka elemakiile inai i>aha hoi, Jic ! keu aku a ka pihoihoi mau, pela i puka ae nei na elelo kik»>> ila mai ia'u akn. Auhea nae oe e ka maelanH', ke ike 1a oe 1 ka nenee ivai o ka uhikiau, me he mea la ua pili i ka ilikai. 0 ka Mokupuni Fula ia ; aole he loihi o ka īnanawa i koe, o ko kakou hoea aku no ia, a apo aku ee, me ka puili ,ma mai i knti iioko o imit jx)li." Ua poina loa o Kapena Fula. nie ke akahele ole i lee aiio kana mau olelo e kamailio ai. no ia noonoo dk. u« loaa siku ka ike i ka Mekia Buna eia ka o ka wahim e kau pu nei ma- ! luna o ka moku tne lakou, o ka mnkuahine ia o D ine. aole uae' ' ona niele wale mai, aka ke mal'e la dia. i kapa mau j mea i hoofftabpopo mar ai iloko wale ilio no t>na. ■ - ! Oka hele hoi ia a hookonio ko ilakou nei fr>Vu \ <*»• a va. a pili aku la nia ka uwapo. e pili mati ai na moku. o Kap^na 1 Fula, ka mea mua loa o ka lele aun aku iuka o ka aina, alaila ! kokua aku la i ka madame, a na Mr Danuba hoi, i lioomao- , 1