Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 36, 9 September 1921 — He Moolelo no ko Helena Simoa Lanakila Ana A I OLE Ka Hoowalewaleia Ana o Halebatona [ARTICLE]

He Moolelo no ko Helena Simoa Lanakila Ana A I OLE Ka Hoowalewaleia Ana o Halebatona

"(), no ia ninau au ua hoopau loa au i ko'u manao hou ana aku no Kohaka i kane na Makoli no ka mea, ua maopopo ia'u he inea okoa loa no kana i makemakē ai," wahi a Mrs. Elawoka o ka pane ana mai i kona kaikoeke. "A pehea hoi kekahi kumuhana e iho au, ke kuniuhana e pilr ana i kou ncJ!ioi ana aku.ia Mr. Lanakasa e mare olua? Xo keia ninau a ke kaikoeke hoomaka ae la o Mrs. Elawoka e kukahalake, he hana hoi a ke kaikoeke i hoopiha loa ia iho ai nie ke kahaohau. Ile ninau maikai no hoi kana oka ui ana fiku eia nae, aohe pane maikai i loaa mai, o na olelo pakike kikoola mai la oia ka paue no kana ninau. Ua inoino laua ole na maka o Mrs. Elawoka ia maria\va, m'e ka uwe j)u ia inauawa ike iho la o Mrs. Satcvana ua piha loa ke kaikoeke ona i ka ehaeha, me he mea la ua ike iho oia i kona hoohokaia ana a t:a ikaika loa hoi na hoao iaia ia manawa e hiki ole iho ai ke hoomanawanui. . S "O, e Man'ena. mai hookaumaha oe i kou noonoo; mai ui ole aku nei no hoi j)aha au ia mea ia oe. ka no ko'u hoi e ike aku i ka holopono a holopono ole paha o kau kumu- - hana, j)ela hoi au i ui aku ia ia oe, a uo ka inea, i na'manawa aku nei i hala aole au i noho me ka makapo nb ko olua mau ano. ma ka'u ike ua makemake like oltia kekahi i kekahi, no oi ina j)aha aole nohoi oe i hoomaoe mai ia'ii no ia mda ma ka manawa a kakou i halele aku ai ia P.arisa a mannui iho no kou makeniake ia Mr. Lanaka>a,v.aole no hoi e paa loa ia mea i ko'u noonoo, a oiai mai ia manawa mai no ko'u nui ana e ike i ka hopena o ia inanao ou, j)ela hoi au i ui akoi nei ia oe." " "(), mai niuau hou mai oe ia'u 110. ia ku.nuhalia, ua hoopaiu loa au i ko'u noonoo.hou aiia aku nona," walii a ka \v.ahiue e ha'uha'u u\ve ana, me i<a mea, ia manawa ua ike iho la oia i kona hoohaahaa loa ia me ka lioka j)ir no ka nele maoli -o •'ka hookoia ana o ka mea nui nana e kokua a e hooj>au ae i kpna mau pilikia, o ia mua aku, mahope iho o kona nonōi ana ae ia Mr. Lanakasa ma kela po, oiai I.aua e nolio ana ma ka ianai q ka hokeJe a lakou e noho ana. ;

"Aole au e liUna iho ana i na mea oiaio apau. aka e lioike aku ana au ia oe me ka au.a ole iho i kekahi mea o ia kekahi o na kunui 'o ko'u makemake aiia e hoi koke iikii i Anienka/' wahi.ana mahp.pe 0 ka hakanu ana no kekahi mau minuke. "C r a liu'i mai nei au me Mr. Lanakasa'a ua hoopa aku nei iaia i ko'u manao.no ka niare nie ia a i. ole kana ke'ki hoi'o Kohaka me Makoli, a ua moe loa mai hae kela i ka ole. he hana Yii\aVnla*h)a a'u o ka nooneo ana iho; ua mawao hoi au ma o ko'u hoikē maoli ana aku la iaia e ike mai ai oia i.ko'u manao no ka makemake aku e tuare me a eia nae, ma kaua 0 ka pane ana niai nei, he wahi pane hoonaukiuki maoli i ka'u iieonoo iho. oia maimo ka kona aloha ia Makaleka Wilekoiia 1 keia la', elike- no me ia aloha nui ona i kela manawa i hal.a. "No ka hoike ana mai i kona manao me ka'maopopp loa ua pane okoa mai oia i ka mau no o kena hooniauao.no Makaleka i kela ame keia la 0 kona ola ana, a iloko 0 keia mau makahiki loihi aiia o ke ola ana aole i poina maileko aku o kona noonoo ka h'iomanao ana ae 110 Makaleka: wahi ana o ka olelo ana mai 'Vfei' ih'U, me he mea la ka e ku okoa mai ana no ko MakaiyU<t l\lno liolokoa mamua o kona alo, a o ka mea i oi loa aku ai : tco'W J iikiuki iaia oia kona olelo .ana mai iiei aole oia ie mare ana'M'kekahi' wahine okoa elike ine ka loihi o kona mati la ofe<Tte ahā';" % . - "Hc īiU'a'ōii'iio no. ia ana i elelo niai la 110 ka mea ua maO'pppo ia'u'e loaa ana 110 ka'manao iaia'pela, w.ahi a'Mrs. Satevana i pane ai. "Aole au i lohe iki ua hoopipili mai kek.ahi w.'ihine iaia mamua akii nei. aole uo hoi i ike i kona jchō pu ana nie kekahi wahine mai kela m.anawa mai ana 1 kaawale ai mai ia M.akaleka niai, a ma ka'll nan.a ak;u ia Mr. Lanakasa he |<anaka luli ole kela a he kupaa mau hoi maluna ! o ktina wahine e aloha ai." ;■ ' /'Heaha la hoi, aka nae. e hoike aku au ia oe i keia, he kanaka hupo haalele loa o Keoni Wilekoua .1 ]»e!.;i me Lan«iljasa nianmli 0 ka lilo ana o ko la(?a mau nanu i keia wahine lapuwale, oiai'nae kela wahine aohe noonoo a aloha iki 110 laua !"' wahi a Mrs. Llawoka o ka ]>anc ana mai me ka holoi ana ae 1 na waimaka ona e kiheahea niai ana ma kona niau lihilihi maka. a ke aneane ae la hoi kekahi e maloo ma kona mau papalina.' ' ' - O. aolve o'u manao pela. e Mariena. ma ko'u manao iho he wnhine kii] x aa o Makaleka me ke aloha nui i kana kane: ua hooiaio ])otioi mai 110 oia ia uiea ia'u ma ka tuatiawa ā'u 0 ka hui ana me ia he makahiki a oi i liala aku 'nei," \yahi a Mrs. Satevana o ka pane ana aku me ke kuio. "He oiaio, ua hoahewa: loa au iaia no kona he.le ana a haalele i kana kane a i kona home nani hoi, a ma ko'll manaoio ina no oia i noho iho maloko o kona hotne, a kakali malie ahiki i ka maalili ana b ka inaina o ke kane a pela nie kona. ina oia kekahi o na w?hine haueli loa maluna o keia honua i keia la." » "O. he nui ko'll hoino iaia. a. ina 110 leo'u halawai hou aku me ia ma keia mua aku. e noke aku ana au i ka hoohilahila iaia ina na ano apau i pahāneri aku ak fiui i ko kela inanawa akii nei! A eia no hoi kekahi mea kupanaha ke noonoo iho. eta ka' u:t lilo kana kaikamahine i niea alalai maniua o ko Makoli alahele 110 ak lilo o Robaka iaia. (Xua like ko'u lioiiio i kn makuahine me kela kaikamahine." wahi heu ana me ka haika a ewaewa o na maka. a he ula pu wale no hōi ma 'kore: mau maka a ma kona mau papalina. i ka ua mea o ka piha loa i kn-huhu kohu ole. "Heaha kou nianao, e Maricna?" i ninaii aku ai.ke kaikoeke "Aole au i manao e loaa 'aku ana ka ike i kekahi m.ea ii< ka oiaie. a no ia kunou i puka hewa aku nei kela mau olelo ma : ko'u waha aku me ka nnonoo irun ole, akahi iho la au a ike i ka- hewa 0 ia mau olelo." ,"F.ia nae." wahi ana he n ; ea nono.ia oe e loht aku i kr moolelo uiha, <»ia ua hoala akti la hoi au i ka manao pahaoh.-w:! iloko o'i," alaila hoakaka mai 1a oia i ka moolelo e nili «anah kpna,lohe ana i ka uiople)o i kamailioia mawaeni o Lanakasa iulW Kohaka e.iai lnua e n.oho ana'mahma o ka lanai o ka hpkeh'; nvi ka po nmmiia iho a haalele aT:u lakc>u ia Marieseta niaioko o Suedena. "He niau a"o ham hii'kau nlaoli ka keia !" wahi a Mrs Sa(evnna ia»a iho. a i ttei manan'i m.e l e m-umono nrii la iaV na m'ea na mea na lakou i liooiāhoihoi i ko'u noonoo i 11 r la U'pla 'iku p*m inai»'^.. "Ka nna. o'*a ko Pohakn aiio e ana ma Parisn i ak inannwr a i Wke. nku . ; ah ka ,inr.re ana o Heleua Simor ia Alekon:' l!abati. o kn hoomaha ai*a ia o ko»ia ma'i a o kohkookatii nn ha'n -inn ni"hpne mai. H<* mea, kupanah.i 110 i ka n- ij\o ka halnn'ai apa o kau kaikamahine. me ka Makale kai^k ni «*]h ; ';e a lilo !am i mau hoalohn i l ; l-e lra.no hoi m o p 9W. Mnka!ekg. l'a nW'Opo no anc ; . ia Makoli keia niea * ho]ke aku no ane ioe ia'a .a .aole naha? n Aohe maooopo. ia'u. no ka nipa aole au i kamaiho me v mal'uia o ia kumuhana i hinau mai la aka me he nib> maalea oaa, a aole no e lilo ana .i niea hoopahaohao mai ia'u.

ina nia.kēla manawa ana'o ka" hui,ana m<i Helenii 110 kona heohaili kamailio -akij i kela kaikaniahine no ia mea an'ie ole, i pane mai ai ka mnkuahine o Makuli. "Ile uiea kuj)anaha no ia ke noonoo iho. Aka nae ke nianao nei nu aole jxiha o Mr. Lanakasa i hoohuoi o Helena • ke kaikaniahino no ia a Makaleka. ka wahine ana i aloha ai • na la aj>au o kona- ola ana'" i namunamu wale iho ai no »» Mrs. Satevana iaia iho. " Aole oia i hoohuoi, a aole no oia e lohe a e maopopo akn ana ia mea ina aole e hoike Iki ia aku ana iaia? M i pane ijia> ai o Mrs. Ela\voka me ka aaki o kona mau kui. ' » "He keu aku no ka kou ulakona me kou aua'loa ia mea ia;<jc wale iho no," i pane aku ai ke kaikōeke. , "K<i manaoio nei au ke ohi nei oe i ka mea au o ka I ili' ma." i pane hou aku ai o Mrs. Satevana. "Hā! ke hoomaka hou mai nei no oe i kela hana haio!?!«•' iii elike me mamua. E oluolu oe mai haiolelo hou mai ,c Eliza, elike me i;i maniua," i pane mai ai o Mn>. Elawoka ok' ka |)iha i ka uluhua, nu' ka hoekeu ana ae i na p6ohiwi. . "O kē aha auanei ko'u mea e liooki ai, a no ka mea. na ko'u noonoo iho oia ka mea wno ioa e hanaia aku ia oe. kau i nalu iho la iloko o'u, peliea ana la ina owau kfe hoike aku ia Mr. Lanakasa ia mea. oia hoi o Helena ana i I<>lk' wale ai aole oia he he niea okoa aku. aka o ka-kaikainahine no oia a ka wahine 'ana i makawelawela loa ai i ke aloha.' t, v "E Eli/.a. ina oe e'hoik(i io aku ana ia Mr. T.anakasa ia rtca. e lilo ana oe j mea hoino na'ū ahiki i kuu niau la e uhi ili< ai ka lej)o maluna o'u. Ke ike nei au i ko'u naaupo maoli il k;i lioīke ana aku nei ia oe i na mea aj)ati: aole no hoi au i ma:ia<. >e inaojyoi)o aku ana la hoi oe ia mea: ma keia po iho la ane iik inaoli.au e'kuapupule, a mamua o ko'u maopoj)o ana 110 ia i ica ua pakele niua mai la nae au. Eia hou. i mai hoi oe ua 1 uo'iiki aku oe imua o Makaleka aole oe e kumakaia ana iaia ma okn huai aila ae i kana mau mea humi. Oia anei ka oiaio?" "•Ae': ke heomanao nei au ia 01010 ana aku au ia oe ia i ica a oiai ua mareia aku la hoi ke kaikamahine ana nolaila. he iha auanei ka waiwai o ka hapai hou ana mai i ka mea i hanaia 1 oia mau kona noho kane ole ke manaoio nei. au, M0 ko Robaka pono, e huai aku ana au ia mea. Aole, e heoko ana au i ka'u hoohiki i haawi aku ai ia Makaleka. «i he 1 »na kohu ole no hoi na'u ka h'okai wale ana aku no i ka liana a hai i i pili olt niai ia'u," wahi a Mrs. Satevaua o ka pane iku.

- iā.mauawa ku ae la o Mrs. Elawoka ine ka mama o Hoiw naau ia manawa a i n\ii la: "-Ua lioike aku nei au ia oc ina n?ea ( apau, c nolaila aohe a'u niea i koe iloko o'u. )ka paa wale 110 o ko u manao e hoi aku no Aimenka, a ke m inao uei 'ati, maniuli o kau inajLi mea i hoike mai nei ia'u, aok ana :Vo ou manao e hoi pu ak ume maua." ' "Aohe o'u manao e hoi*koke me ohm. e Manena. 110 leapiea. ke paa, nei kuu manao e helo pu me ka nui p ka poe o ma na wahi a])au a lakou e makemnke nrai ai ia'u e ukalj ikr a 110 k«i mea. oia ka kakeu oleloj)aa mamua o ko kakoujloo'holo ana e liele e makaikai ina auj)uni apa'u mamua 0 ko Uaeou hoi ana aku no Amenka. a malia o keia no ka manawa-nai-kai lo.a e hele aku ai e makaiki i n aupuni, 110 ka mea, «'ole i ikeiā aku ka leaa o kekahi manawa ku])ono a maikai elike me keia. ma nei mua akli. j "O ka'u e ini'kemake tiei ia oe. e ke kaikoeke, e e noonoo iho a e hoopau i kou manao n oka hoi aku, a e |)ho me makou a hokahi ko kakou hoi pu ana aku. Pehea 1h ka manao 0 ka lehulehu o kakou, ina 110 ko lakou lohe ap ke upu'nei oe no ka hoi aku me .kekahi tnea o!e nana e nan| ;iku ia oe. | "Kani ia ua īiele ae la no kau inea nui i makemake. au oia ko Rohaka tnare me Mnkoii. a o oe hoi me aLnakasa, us:pau ae la'no hoi kau noonoo hou ana aku 110 ia mea he mare. He mau keonimana oiaio o I.anakasa ame Rohaka. nolaila aole laua' e Hana mai ana i kekahi mea e hookaum.ahaia ai kou i'.oonoo ma kekahi ano." ''O. aole hiki ia'u ke hoonianawanui iho i ka hilahila." \vahi a oiai ke hoo-nanao la no oia ia manawa i na r.lelo a aiu a laua o ke kamailio pt: ana me Mr. I anaka.sa ma ka po tn%iua iho. a 110 kona piha loa i ka hilahila uo kona ua hiki ole i;'ia ke aa e halawai hm aku he alo a he alo\jme "Ina no palia no ko lakoii ninau mai ia'u no ke kum okp'u Mr. Lanakaha me ke ano paweo ole. makemake ana e hoi koke aku i Amen'ka e hoike aku ana au i ke kumi'.-oia h(»i keia leka a kuu luna hooko k-uioha|te-nina i loaa irai ai. e hoike mai ana 1 ke poho ana o ka'u Aala. oiai nae he niea' oiaio loa no ia, a ua lilo hoi ka ae 110 kela poho ana mai la i kuniu ma'i iio'u."- i' "E 'poiio oe e «ie mai ia'ii e hoomalielle aku i ko-t ncxnfoo, a e hana akt; hoi i kekahi niea e pono ai oe," i iioi aku afc-.kc kaikoeke me na olelo oluolu loa. . , ;

"Aole e b(ii akn ann no .au.'' nie ka leo aka. a nie ia i<j|UU huaoU'lo hop»' o 1 ■;>. luiH' al:u la no ia ona hele nolōko o koit:i mmi nioe. a malaila i paio ai nie na tnanao like ole e ulnvar ana rloko ona: o ka hilaliila o ka ukiuki a huipu me ka lono kauniaha i k aa nmi ai iaia. ua lea ia e hoopupuk'ia ai kona noonoo. a i ala wale ia no eia ka hapanui o ia pu tiic ka ukiku loa e l;iki ole ai ke hiamoe, ahiki i ka wnnaao. [ Ma kekahi "kakahiaka' ae hoike ae I;. 1 oia i kona niann" hoi •i kn hapanui o lakou. a ua lilo iā inanno lioi aku ona i niaikai ole i ko lakou manao. ua kaohi inai la lakou nieike nei haahaa ann nni e hoonianawauui oia a hoi like mai kikou. aohe nae he nialiuia: ua nonoiia mai- oia e noonOo akalij?lc loa nialunn o kaun nMo hooholo puaouahulu lea. no ka ua lilo hoi i mea hoohauoli aku ia iakou ma kekahi anu>, a oiai o lakeu iike no hoi ka i hooholo 110 ka hele makaikai aupuni a.pau. a oiai hoi aole i pau .na aupuni ia lakou 'kn ikeia. e hoopau ae no,hoi oia i kona manao. Iloko o ka mii o n.a ka< hi ame na olelo hoomalinjali no hoi 'i kumu nana e maliu aku i, he ole nae ka hooloheia aku nolaila, ua hOolMh'ia ia la holo okoa eia ame Makoli ma ka ooponopōno ana i ko laua mau ukana apau tio ka hooma aukau keia no ka hoi ana aku me ka hikiwawe loa. ! No Makoli ao ona hoihoi ikT i nei manao hoi o ka ma uahine nie ka puar-Uih»ilu loa, no ka mea. aole oia i.hoopai 193 i koua mana'< e l iu alilo ia Rohaka. manuili o ko Rohakr. .ke mau mat i i ona pipili mau mai iaia i ka hananui 0 4;a manawa, mehooe jho o Wp| ; . hui hou ana mai a lakou n;( ka ,l>oe e ae ō lakou'" , -iT|a Kalakata. I a noi akr oia a noi aku i ka makuahine e hoonianawanii no hoi ko laua hei a hookahi ka hoi like ana me ka nui J lakou. aohe nae he maliu aku o ka makuahine, a uo ia n 1 hV ole mai i kara noi. ljt>ao hou aku la oia e noi e noho no hoi on a o ka maki*'ihir'; hookahi ke hoi. he ole 110 ka mea i haa 'iia mai iaia o kana pane. No Mr. ī anakasa hoi ui maha loa 'kona naau ma kd ihi 1110. 110 keia nnnao o Mrs. Klawoka e lioi, iho la-oi o ka hoi koke nkn o 1 wahine o ka am ae ia o ka o'i I,n maikii iloko on-> nif>r> oiaip. no oia e 110 akii iaia iho no ke noi a Plawoka e mare laua. uh ulu a< 1,0 kekahi manao iloko ona e haaw r i aku i kona ae. aka. \ n:l nōonoo ana me ke akahele loa-ua hoole oia i koMrs. ka. manao.. no keia kuvnii hookahi 110. ina no kona niaie IK ' ke<n aole e nele ana ka ulu mai o na manao kneoi v\'aena o laun uia ia niua aku. aole e 'oaa ana'ka n >h<> na t>luolu. a e Hlo ana ia i mea e ho(4iikiwawe koktr ia ak« kona mau li i 'kona hopena. • Eja nae. he oluolu no .oia ki Mrs. Ēlawoka. 113 heao 110 ;0 ' e h'oohauoli aku i ka 1100.1100 o'ka lede ma na ano aoa» ? hikr.3na iaia. \;a kamailio aku me he mei la aohe w 1 ' hanaia ai ma\vaena o laua, a e loaa aku ai hoip a manao mo iloko o Mrs. Klawoka, me ka 4mao nuui aku onl c kokua 1 Ka lede elilo ai ka lakou huakai hele i mea hatioli P a -

Aole oi.i \\ ale, aka. ua kokua aku oia i ka ame ka poe ; cae o īakou. ir,? ? o ka hele ana ak\i e kelekalapa 'i na īeukm.i-1 kai'liaie mami*a iiku o lakou, kahi a lakou i maua(f ai e ki{; i nii.w.u a;ia aku iua he mau kanaka Anicrika Uaaheie i'.unua kekahi maloko o ia ku.anakanhale a Mia. iv; : - uok:i e huipu aku ai. i ka numawa e liolo aku ai ka moku mai ilv f, akona aku. U keui mau hana apau 110 ka [)ono wale no ia o M rs. Mlawuka r»na i manuālii wale ai i kona manawa ame kona kino iho. lie mau haua e hoike ae ana aohe ia mea he maina a hooma-; kae iloko ona 110 ka lede Elawoka. v Ma kekahi manawa ana o ke kelekalapa ana aku ua Wa' mai la ka pane he mau kanaka Amerika kekalii e haalele iho ;a>;i nw ka mokuahi e hoi ana 110 Amerika, a no ia pane i loaa i mai h<X)nJamaia ae na noonoo oka hapanui iho oka i koe o lakou, no ko Mrs. Elawoka ike oīe iho ia mea he mehameha nialuna o ka moku a ma na wahi hoi a ka moku e ku aku ai. ma kekahi mau aina mamao. Ma kela la i haalele ili.i ai o Mrs. Elawoka ma ua ukaii pu aku la ka nui.o lakou ia laua ahiki i ka hale kaaalii no ka ike hope ana i ua.inea hanlele huakai, a ua hele na-mea haalele a luuluu, aole. me ke kaumaha o ka manao, aka. me na lei. ua hele ko laua mau ai-i a nua i ka ua mea he. nui o na lei, me ka nui pu o na mea ai mama o ke kuaiia aua. na laua, a pela hoi me na huke, i mau mea heluhelu na laua maluna o ka moku, i mea hoohala ma.uawa aole hoi e uluhpa loa i ke kali o ke kukoke aku o ka inoku ia aina aku a ia aina aku. MOKUNA XXX\*. HE \VAUL\A ILOKO O KA AAIIU AIUNAHINA

lle wahine o Mrs. Elawoka i like ole ine kena ano mamna a inahope iho hoi o kona haalele ana iho i ka hapanni o lakou a e hoi ana hoi no kona home nia Anierika: o kona mau no hoihoi a oluolu maimia aku ua anhee mai.iaia aku. O kela ano ( ohaoha ona a hoihoi o na maka ke nana niai aole me ia o kela lielehelena piha pono ona ua hele mai la a hohoma. me ka hikiwawe loa, mai o ka mhnino o na papalina. he nanaina o ka pilia inaina ame ka inoino o kona noonoo ke hoike mai mai ana ma kona mau maka. E hului au ae «ina oia ja Makoli, a 110 ko ke kaikaniahine ike i kona huhu mau ae iaia e hoomamao mau aku ana oia ma kahi e ae oia wale 110 ke noho ina koua wahi. me ka hōao e hoohala ae i na !a loloa o ka la ma ka heluhelu ana i*li.i lnike. na nupepa anie kekahi mau mea e ae a Mr. Lanakasa i kuai ai a liooahu ma kona aoao ma ko laua manawa i haalele aku ai ia iakou mahope.

.Ma kela holo ana aku a laua no ke kulanakauhale o llon.ikona he uluhua maoli me ka hoihoi ole, mamuli keia o ka nn<kai ole o ke ea no ano ikaika loa o ka wela, a kekaln me; i li!o ai ia loa i mea hoouluhua oia ka loaa ole o kekahli mau hoaloha maliina o ke kaaahi e hiki ai la hoi ke kamailio akj: a ke ninau aku hoi i na inoa o kela ame keia walii a lakou e holo aku ana, a eia 110 ka loaa ana o kahi ea maikai ia laua ame ke ano hoihoi ae c> ka noonoo a ua hoea aku ke kaaahi i kekahi awakumoku. a kau aku la maluna o kekahi o na moku - ah: nunui laweleka o ka Pakipika, oiā ka niokuahi Kina; akahi 110 hoi a launa aku me kekahi poe i hiki ke kamailio aku.';i kaniailio mai nia ka olelo Enelani, he poe no i kamaaina īa iaua a 110 ko lakou wahi hookahi tio hoi ja poe. Ma kela huakai moana a laua o ka holo ana aku he nui ka ino ma ka moana, ua nui ka lola o ka moku i o a ianei, me he wahi oj)ala wale la 110 ka mokuahi i ke olepelepeia tnai 'e na aie ahiu o ka moana, o ka ikaika iho o ka makani aiw.a ' loa ka luli inoino o ka moku, a no ia oni ino o ka nioku, ua nui o laua ma'i nialuna o ka moku ma ka h.apanui o ke alaiiele moana. niahope o ka haalele ana aku o ka moku i ke awa o Vokohama. a aia 110 ka loaa ana o ka maha ia laua a ua ku ka moku i Kapalakiko. a hehi hou na wawae i ka lepo o ka aina. Aole i loihi loa ko laua noho ana malaila, no ka hoomaha wale ana 110 e pau ae ke poluea moku, aia leaa ana 110 hyi o ka maha, kau aku la maluna o ke kaaahi o ka L T nion Paciftc Railwav. e luilo pololei ana 110 N T u lolea. I ke kaaahi e kaalo ae ana mawaena aku o ka mokuaina o Koloiaelo ua ia ko laua na-ut me ka haouli, no ka ike aku i ka nani o na mea uiu. ka nani 110 hoi o ka uanaina o ka aina. na kuahiwi ire na owawa hohonu, na wailele a pela aku. a ia iakou e hoookkoke loa aku ana i na mapunawai wela o Kororado. ia manawa i noi ae ai o Mrs. Elawoka ia Makoli e hooalu iki laua nia ia wahi no kekahi mau la. mamua o ka hoomau loa ana aku i ka hoi no ka liome. .■"Kahaha!" wahi a Makoīi o ka pant ana mai. "Ke kulii nei ka hoi au he niakemake loa la hoi kou e hoea koke aku kaua i k;t home, akahi hoi kou koiawiwi loa i ko kaua hoi mai a no Nu loka la kou ake e hoea koke aku ilaila,'' wahi a ke kaikamahine nTe ke kahaha nui loa aua ilio o kena manao. "Tle me' oiaio no ia. he makemake au e hoea koke aku i N'u īoka; aka nae hoi he nani maoli iho la hoi keia walii i ka nana ākn. a makemake loa nei au e hoalu iki iho kaua maanei

no kekahi la a tnatt la paha. ylaila heomau loa aku ka holo an • ( no 'Nu loka; akahi iho la lioi ko'n niakemake'i nei wahi, no j 1:a mea. ua nui kn'u lohe i kekahi poe i kc kaniaiiio 110 n.a i mea e | ili ana i na mapimawai wel-i o keia \valii. na kuahiwi ; Maiiilon 110 lioi ame ka piko eioiloa o kela mauna i kapaia ka i Pike, no īa mau mea i koiia »nai 1a au e liooniaha iki kaua maa- | ue'. i hele ak" e nnkaikai ia mau mea kaUlana. y , j ! Eia no hoi kekahi ua hele mai la au a nvaluhiluhi i ke kau j loihi loa ilnna o nei kaa, a pda no hoi me ka iiaiki o na nuni | o keia kaa, 110 ia kumu au i makeinakeMho la e hc>oinaha mna-1 nei. i moe aku maluna o ka pela nolu o I īnleilua. a hoMuolu ! | kahi a'l.l e makemake loa nei e mee 110 kekahi mau v>o wale no. ; " i No nei makemake o ua o Mrs. Klawoka ua noua aku la ke kupakako o ke kaaahi e kiola iho ia laua ma ia wahi ? Ifi laua i lele aku ai m.l kahi hoolulu kaaahi ma Kolorado. ua kau ; koke akn 1n no ka ike a Elawoka mau maka maluna I | o kekahi kanaka e kamailio ana me kekahi keonimaha maluna j 0 ka holonapa awai. kahi a na ohua e ku ai 110 ke ee ana mai 1 ke kaaahi. Nui iho la kona hnnu ia manawa, a pii koke ae ta 110 hoi ka ok?la ;ra-kona man mahamaha, a i ka ike ana fhai no liqi" a ia kanaka ia ua hele koke mai oia imue no ka haawi ana mai i kona lima 110 ke aloha ana me ia. "O. Mr. ]enhra. o oe anei ia? He keu aku a ke kupanaha j 0 nei halawai koke ana iho la o kaua maanei. i nei manawa(! īīeaha keia hana nin au o ka helo ana mai nei 110 nei?" i ninau ! koke a 1 - u ai o Mrs. ĪLlawoka. , ! '\Aolio an e kala i holq mai ai no Weia kulanakauhale. o ka ! ' e'ua keia o* ko'n pnle ianei. no kekahi h&na no hoi e nili a'n.a j 1 na lua eli lanāhu ko'u kumu'.o ka holo ana imi." i hoakaK'a ; M?.i ai ke-keonimana. Fn. he keu a ko.ll 'hookahahaia iho V* < no keia ike ana aku la a'u ia oe. a n n ka mea. i Euro»>a hoi j oukou. eia ka pa hoi mai nei olua a Jia'aw*i ana kana tnaa- j nev O ka'ii i manao wale »i aia no'-la oe i ka loa anie ka laula | n Kapa;L YEuropaV e hoohialaai mai la i ka-nani o ia aoa-'..' a e hookaha ana 'a i'ka n.ani pa pua o ia mau aupuni. eia lea oe ke hoi mai nei ma ke alahele. "Mai noho ak" nei n« hoi naha au me kela noe o inakou. -iiUn 110 ko'u ike i ko'n pilikia on ho« f'nh, ka lanahu e iioio ai ka moku o ko'ut kumu ia ka hoi koke anā mai nei i J<a aina hanau. i nele v iho no ia ea. na hoea i ka aina paa, aohe manno ana iho e haaleleia ana ikaaina maliliini. ... "O kekahi kumu no hoi no4<uu hele a piha loa i -ke pihoi-

hoi maniuli o kan mau lelea īiope o kc k.ikau anā ae n».i k., pau loa ana p kau niau <lala i kc polio 11.0 ia kumu aii i li. ; i lek* aku nei i ka nui o makou niahope hoi koke inai uei n . ka hui ana me oe a nin.au aku ina he mea oiaio ia," i h«,a kaka aku ai ua o Mrs. Klawoka. nie ka lu-K'holena V hoike aku ana i ka nui o kona kaunialia amr ka h'ookahahaia. Nana poiio mai la o Mjr. Jenina i ua o Mrs. l'.lawoka n., kekahi manawa n<4 keia m.au- hoakaka aku la ana n». k.« poino ana o kana mau ilala, a i mai la : "E hooloihi I<>{\ ihoana anei kou nolio ana ma keia wahi " "Aole 110 keia inau la kakaikahi wale im. \<> ko'u in.ik» make iho la hoi t ka nanaina o keia wahi. a 110 ka makemake 110 hoi kekahi e hoomaha liilii ua holo mai la iluna W kaanhi a nui ka luhi, pel.i i ih.,» la e hoalu iki ih. maanei no kekahi mau la kakaikahi. ka'u uo i manao ai i kinohi o ka hoomaU loa aku t,w i ka holo ana aia ka pono a hoea aku i Nu loka, a ko hau,.!; nei j)ae au i keia lele ana iho nei o maua i nei wahi. m. k. .. lialawai koke ana iho la o kaua maanei. ina paha ua h,,i loa aku nei 110 Nu īoka a pela kou noho maanei. i k;\ r.i ;i nawa hea ana la kaua e htii ai. no ka mea, ua h<>j niai m au me ka makemakejiui e hui koke me <>e e ninau aku i na mea oiaio mai a oe mai e pili ana 110 ka manao .» k. u m« ; iu leka oke kakau ,ana ae.'' i pane aku ai o Mrs. 1.1au,, ka.

"Ae, he kaniahao.no keia hui koke aua o kuua maan. : . nei n;anaw;i." i pane mai ai ke kieonimniia. Alaila niiru« mai la: "Ua Iwoholo 110 anei oe i kou manao n«» kau waln e hoi aku ana a noho.''" 1 "Aole la"; ua like au me ka olulo e lana hele ana iniu.i ! 3 ka ilikai i nei manawa e ake aku ana e pae i ka aina nia1..,,. I a no ia maopopo ole la .ea oia au e ninau aku nei ia . . . ,■ hiki ana 110 anei ia oC ke hoakaka a ke kuhikuhi inai !i. i kekahi hokele maikai emi loa a maua e hoi aku ai a noh,.;" "Eia no ka mea i maopopo ia'", aia au maloko .. ka 11., kele Alta Yista e noho nei. lie emi iki mai kona mau h..,,;, lo mamua o ko ka Hokele Alala. a ke manaoio nei au , maluhia a e makemake ana 110 oe i ka nolio ana malok.. .. ia hokele." wahi a Mr. Jenina i pane mai ai. "He h.-kiK-oluolu kela o ka noho ana. Haawi leoke aku 1a o Mrs. Elawoka i kona ae me ka pamana aku : "O. <>e ka i maojK»po i ka hokele emi. imlaila. 0 ka hokele.au i hoakakn mai la maua e hoi aku ai a m.h..." no ia kunlll.ua kahea kokeia aku la kekahi kaa otomcihi!r a eluoole ua hoea aku la lakou i ka llokelo a Mr. louiu.i e noho ana ia nianawa. a malaila i loaa ai i na knnialuh' 1 hele a maluhiluhi kekahi mau keena maikai a olui.lu, a malaila hoi i hookuu aku ,ai ka luhi. mahope iho o ko lau i hoomaemae ana ialaua iho, ame ka hookomo ana niai i ko waho ia loko a me ka oluolu a hauoli f»-ka nootio<. lau.i | i hiolani ai ia po a kahikole ka la ma kekahi kalv*ahiaka nui ae. j Mahope oka ]>au ana oka paina awakea. hele mai h ! Mr. lenina e ike ia Mrs. Elawoka a olelo mai la ua niakau kaii Oia no ko laua hookauwa ana aku iaia, ina e hoike aku ; ana oia Mrs. Elawoka i kana ntta e hana mai ai 110 ko lana ī pono a i ole hoike aku paha i ka laua >vahi i makemako r i e hele aku e holqholo a e makaikai aku i kekahi niau waln kaulana o ia mokuaina. i Ua ae koke aku la o Mrs. Klawoka i kana 1101. eia na<. ' ua noi niua aku la oia ia Mr. Jenina ke ae mai oia e kuka ' kuka mua laua 110 na mea e pili ana i kifna mau <iala .» k.T | hookomoia ana iloko o ka hui. 110 ka men. ia manawa \w > makemake oia e maopopo i kona kulana e ku ana ma k.; ; ao ia manawa. he wahine ilihune haahaa loa paha oia. u 1 j r»le oia mau 110 paha kona ku ma ka aono o ka poe i kip ii i j he poe ulakolako. ' 1 Kulou iho la ko Mr. Jenina poo il alo no nei manao on i oka hoike ann akn la. Mamuli oia ano oke keonnnana. e | ike e iho ana no oe. e ka makamaka heluhelii he pane. kann i e iiaawi mai ana o ke ano hoopoho loa i ka manaolana nv : kahi o ka hoolana mai i ka manao elike.me ia i upuia aku m. "He mea ka'umaha na'u ka hoike jna aku ia or 1 ni 1 < manawa. o na mea apau a'u i hoike aku ai-ia oe he mau I mea oinio wale m» ia. o na elala ap.uu au i hookomoia ai 1 ka hui hoopukaouka ma ka hapa Komohana ua pau l'»a 1 k« ! poho. Aoie oke poho wale no o kela hui ka mea 1 ikeu | .aka, ua anhau j)ti ia o«> no na Mahele au i komo ai 1 ka hin : kaaahi. 110 ia 111:111 mahele 011 e loaa aiia jiaha ia «>e kekahi I keneka a "i ole e lilo pau U»a aku, ana 110 paha 1 ka j.apa ! k<iimisina o na alanui kaaahi. t I "He nu hou hookaumaha h>a mai la keia laMi». !ia

woka. ..... - , •'Auwi' ii ) ka hoi c! <> kou manao anei i hoiko mai i.| e olelo okoa mai ana no oe e nelo U>a ana au i na voma»k.r me ke loaa ole o k*kahi alahele.e'lnaa mai ai na ia'u ma nei mua aknr" i ninau aku ai o Mr.v Kuw»» •' me ka inoino o na- niaka «mie ka «oloku launa oU- a«: •' oloko 011 a ia manawa. 110 nei pane a koua luna ho"]Mm< pono waiwai. • " Ac: he nanaina maikai ole loa ma kou aoao nia ihm 11111;» aku iloko o na hui e loaa ole ai kekahi pnm-ukai in a e manao iho ai oe. he wahi kuonoono kekahi oii īnn n«' niua aku. koe wale 110. a he walii waihona e ae kekaln_"" mahone aku o kou kua a'u i ike ole aku ai." 1 pane mai '• kona i«>io. * . "Aole a'rt wuhi dala hookahi e kapa au uni n mahope aku o.ko'u kua. o na elala svale no i mnnpop • oia kel.a i hookpmoia aku ai ina hui, a niai h«»i ke ok-1.» 1 nei ~oe u« poho ia niau ilala apan. o Vx>\\ awa th«» ' no ia. V. hoakaka-piha mai oe ia'u ina mea a pau. li< 111« » pono'ia'u e lohe aku ,i ka moolelo piha mai a oe inai 1 n ( manawa.'' i kanoha ne ai ka wahine i hele a ]>iha loa 1 1 inaina ia manawa no kona nele ana. . ' Alaila hoomaka mai la ka loio e lioakaka i na niea a p.iu mai ka .11111.1 a ka hope. me ka hoakaka ana i na kiumi anike ano r» ka Jianaia N ana ahiki i ke poho ana. "Oia mnu no kou mau mahele iloko o v kcla hui lnn'puk:. puka ma Kikako." wahi a.ka loio. nie kona ike.ole inai n." Ika hele ae la oka helehelena oka wahine a makue M ka makahiki aku la i hala ua ukuia e lak<»u elua koe ko keia makahiki aohe maopopo ia'u o ka inea <• ana ia <>e, no ka mea oia hui kekahi i nneane U»a e ]» '' v kei.a manawa; aka nae. malia paha e hiki ana 'iu» la "« M hoolilo aku ia mai) Mahele au. ina he makemake k"ke «'<• ke dala no ka happau ana ae i kou mau pilikia." wahi a k. l°i°. t . "O. no ia hana. ua niaopopo iaoe e lilo ana ia 1 walu kim wai hookahi iloko o ka pekeke! (X e---na lani! ' 1 ,u i nna la au e hana aku ai?" i hooho ae ai oia me ka 1«'" ' m ' 4 i ka man.aolana. "Pe|iea ana. 1 ka nana aku e lilo ana .ia i ninau paaki e hoike ae au pela, wahi a ka loio o ka pane ana nni. <»'•' oia e oni wale ana no ?naluna o kona noho. "I hoike aku au ia oe ua kaumaha k»a au i ka halaw 1 ana o kaua mau elala a pau me ka haawina naakiki 'i ' aole nau i hookele i kela liana ma ka hui h«ior>ukn]»uka <1.» r.u ka hana Komohana. aole no hoi ma kela hui k.ia '! nolaila aohe au hooili ana mai i na ahewa aiia maluna •* ua maopopo iax>e k«>'u a'o ana aku'ia oe ma kekahi inanav aku nei e ku.'ii i kou mau niahele a pau iloko <» kn kaaahi. aohe nne oe i haawi mai i koii ne, o kyia ih«» la K hopena poino mamuli o ia hoole ana mni au: o kn manau pono akn la no ?a n-u i rtoi nku ai ia oe. a nani ia " 111 ka mea i kuleana i kou wi*<ai. a i kou hook' an«i niai p-'" iho la no au malaila. nolaila ma kou aoao n«> ka poino ;u% ■aōle rtia o'u nei. wahi liou a ka loio. (Aol* i pau.) V