Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 38, 23 September 1921 — HE HOOMANAO ALOHA NO KUU WAHINE. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

HE HOOMANAO ALOHA NO KUU WAHINE.

E k* Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa, Aloha oe:—ie .olnolu mai oe ia'u no ka t 'n wahi puolo waimaka a ke aloha, e hooili aku nei ma kou hokua, a nau hoi ia ma ke ano he kukini no keia mau paemoku; mai Hawaii nui o Keawe, o ka la hiki ma Kumukahi, a ka welona a ka la i ka ilikai o Lehua, no keia ukana kaumaha, a luuluu au e hoomaniwanui ma ka-hii hele ana ma keia mau kai ewalu, a loaa na kini makamaka o kuu mea aloha he wahine, i haalele mai ia'u, kona mau hanaumua, ame kona kaikun&ne, na keiki ame na moopuna, na maka* maka ame na hoaloha o maua a naue hookahi akU la ma ke ala hoi hou olp mai imua o'u o kaua kane aloha, i pili ai no keia mau :makahiki me ke aloha oiaio. ' . . Elike me ka hokili ku'ipamalo, iloko 0 ka mikima o Ikuwa ka Pehakoeleele, e hoopili pu ana i kuu hanu, pela iho la no ka ole o ka make, 1 lalau mai Ai i >a han\i 'ola iloko o knu Whine a'n i ak>ha ai, Mrs. Hattie Hohe Puahi Keoua, a kaili; ae la kona ahOvhQjfe r k)a js& keia ola houua ana, » W|4ho. iho: ; la i.ik* kino puanoanu ko '-ekb'e;'Ba 4 u-e paiauma aku-ma keia aoao o ka jnuHwai eleele o ka make, a ko-ae la'kāolelo a ka Buk« Nui, mao Kana .kaula la. - ■ > , ' -

O ke leanaka i hanauia e ka w»hine, he hapa kona .mau la, a ua piha i na pbpilikia. Puita mai n6 ia me be pua la, «l aa okiia, a holo aku no ia me aka ia, aole ia e mau. Walohia w«le m« ka luuhin, ke hapapa ae nei au aole *ua hala t% uk nnloi «a hena na maka i ke aouli, no ka wa -mau loft. Ma ka po o ka Poakahi la 5 o Bept. nei, a ao at la 6, o ia ka Poahia he hapaha i hala ae o ka hora 11 o ka po t i komo malu mai ai ka anela o ke aloha ole a lawe aku la i k:ma o ka hanu, a waiho rho la i ka lepo no .ka lepo. Ua haaauia kuu wahine ma Hauula, Koolauloa, i ka mahina o lune 8, o ka M. H. 1573, mai ka pnhaka mai o kona mau makua, J. K«aunui, ame H. Kahuelole. H« ewalu, ko lakou nui; a ua lawe aku no ka po he 4, a koe iho la* kou 4 e ola nei, he ekolu wahine, a hookahi kane, aka, ua kii mai la ka mako i ke ola o kuu wahiae, noluilā b ka piha ana iho la ia o ka elima i hala maO, a koe iho la he ekolu e ola nei. . Nolaila, ua piha i k>iu wahine alohn na makahiki he 47, ekolu mahina, ma keia ola ana, me 8 la, ame na hor3, 0 2ca hanu ana i na. ea oluolu o keia ao inea, i piha i na ehaeha o keia ol& honua ana. Aole owau kana kane mua, aka, lie 1 elua ana k»»»e mtia mamua aku o'u, a owrfu no hoi ka ekolu o kana mau kane, a waiho na iwi o kuu mea aioha i I keia aina, aloha no. He ku i ka walohia ke ano o ka hiki | ana »ai o ka pilikia' maluna |. Aohe ana keiki me ke kane m»»a, a pela no hoi me a'u, aka, me ka waena 6 ia hoi me ko kane elua, ua loaa na keiki he 15, be ehiku e ola nei, a h; 8 i hala i ke ala hoi ole mai, a pela no ko lakou mama i übai aku la tna ia aiahele hookahi, manaonao |mle! XJa loaa mai na moopuna 4 mailoko mai o kana mau keiki, a ua hii .moopuna no, a moe aku la i ka moe kapu I- o Niolopoa. Ua ha 'i n>ua ae nei-au t he ku i ka walohia ke ano o ka pilikia i hiki ma4 ai naluna ona; a penei no ia^ I ka Poakahi Ia 5, he ola kino maikai kona, mahope o ka pau ana o ka'u | hana, he wiliki no ka halepaahao o k« Kaiana a Kulanakauhale o Honolulu; ia hoi ana aku, he «aikai na mea apau e hiki ole *»ai ai kekahi pilikia, nana i wehe. ae/i ka pili aloha a maua me kuu wahine I»eieltfa, o kana nae i hai mai ai ia'u, i ka eha. o ka opu, eia no hoi ka'u pane iaia, aole me ka hmhu ame ka inaiua, aka, me kela inanao aloha. nena iloko o'a, ua nui loa paha kou iau ana i ka waihawl Ae mai la ao kel*. P«» akii nn 6» •u, s«b »sSkai « kon inu nui i k«a a*o no. ka mea o ka hau, ua k»na me ka paakai amonia, nolaila, aole pono o kela hana ana au, & jpau

ae 1& no hoi ko'u kamailio aiia aku iaia f haule iho la au hOonanea a hooluottt &o hoi, no ka mai i ko'u ■h&.tii,Yr& o ka basa; 'a- Tnanrt(a jo hele ana ne ka'u haiia, no ka inea, aia *ka*n uwaki i ka ,po, ninaa aku nei an, .pēhea oe .e mjy»ut Aohd pllikwi, oia kaua pane ia 'u, ika nat»a v 4o aku, ttohe, he kiao ola maikai koP<*j nola'.U', aohe Jana mai o ko'u nianao .he pili kia nui e hiki mai ana, m«kau , kau iho. la no hoi ia no lta hana, haawi ke aloha good bye, 0 ko'u hele aku la no ia no kahi e loaa ai 0 ke kaa uwila, pau ae la ko'u noonoo no na naea e pili ana no ka home, eia ka. o kA hui olelo hope ana ia me kuu wahine, aloha no. . Ua marcia ma Honoluln nei c ka Rev. Aberahama Fernandēz 0 ka Hoomann Moremona, i ka la 30 0 Nov. 0 ka ,M. H. 1914, moe aku la i Sept. 6, 0 keia makahiki 1921, nolaila ua piha ia. maua na mai«Wki 6, 11 mahina, ame 6 la, o ko maua holio ana iloko o ka'berita. maemae o ka mare, me ka maikai ame ka oluolu, 0 ka noho ana o ke kane ame ka Wahine, aolft i ka huhu, aole i ka inaina, «ik/» iloko wale no 0 ka oluolu a malama i ka laahia o ka mare.

0 kuu wahine i haalele iwii ia'u, be oluoln, he heahea, a he makua kupot»o no ka noho home ana; ia'u ma kahi o ka'u hana, he umi minuk« i hala ae o ka hora 12 o kA po, kani ana ke kelepona, a kaheaia ae nei au e hele mai no kahi o ke kelepona,-ua makemakeia au, eia ka mea apiki, ia'a i hele mai ai. a' ku, a hoomaka aku nef e kamailio, ha'iia mai nei ka lohe ia'u, mai ka. maua mati keiki, ame na moopuna e noho ana ma ka .home, o mama . ua make, auwe no hoi e! he oi aku. ko.'u kaumaha ame ka no keia lono i loaa mai ia'u, ua like me ka poka pa-hu i loaa pono mai i kiiu puuwai, pt>la iho la keia lono i loaa mai ia'ū kana kane i aloha ai . Asoq mai la ko 'u noonoo, o ia no oe o ka pohaku nui e kau ana maluna 0 ko'u kua, hu mai la ko'u aloha no kuu i hoomanawanuiia ai k.i noho ana, o ko'u uoi koke.iku la no ia i ko'u poo ma ka e oiuolu e hōokuu mai ia'u no keia pilikia. nui 1 loaa iau'u, ae mai no hoi e hoi .au, kau ma ke kaa otomobilc no ka home, e ike i- ke klno wailua o kuu wahine, I hooa aku no hoi au e waiho jn»i ana no«hoi kēla, he wa .ōi loa a>ū ia o ko.'u' ehaeha ame ke kaumaha, - nona aka,,'aohe. mea hiki ia'u ke hana aku, r eia. wale no, o .ka hoohanini wale . iho no i ,ka waimaka mai ko'u inou lihilihi aku, nO kela ukana nui iloko -o!u bo kuu wahine heleloa, a hoomanao X ae la au i keia mau wahi lalani mele, i paa ia'u. Hoohanini Mana i ka walopua, Hoaleale » ke kaha o Kaunalewa. » ka ke ao ana ae o ka Poalua la 6, i laweia' ae kona kino no "kahi o ka papa ola, no ka nanaia ana, a "hoihoi hou. ia mai kona kino, no ko maua hōme ma ke alanui Umi, Palolo n»»», a ma ka.Poaha ae, i laweia aku a* no Oeean View ma Waialae, a uhi iho la ka lepo maluna ona, no ka kona kino lepo e kann ma ka pa ilina ki'ā, e~ kali ana no ka pu hope a ka aneia, nō ke ala ana o ko na i!ina. Ūa nohoia e maua me kuu wahine mai, loaa he apana aina me ka hale no mam, a na hooliloia aku ia wahi, loaa he apana hou no maua «ma Palolo nei, he ekolu hmkahiki a oi, hoolilo hou ia no ia uinn me home, a ua nee hou »n."i maua he wahi okoa, makai -nai o k<»M kahiko o maua, he qrina keia ua paa mua na ka hale a he ekolu wale no pule a oi o ko maua noho ana/ma īeia home hon, a pauaho e mai lai kUu wahine ia'u, ua piliia e mpuā n* wahi apau, e nee ana mai kahi wahi a kahi wahi, elike me ke ko ana a ke au o-ka manawa. No kuu wahine i haalele mai la, he malama kane ame v ohana no apau o ko maua home e noho nei, he waipalie oia, heahea, he hookipa i ha malihini e kij\*i ahii ma kona home, he umeke he«uo a )ie ipukai paa ole kana, a no ia mau hana maikai aaa, eia no ia iloko o kon, noonoo, me he la ano iho la Ao, alolw no! TJa loaa na keiki he 15 i kuh wahine hookahi me ke Kane mna loa, a he 14 me ka ina mai o '< rr - i ua lo;ia mai na moopuna, a iia hii mooptina no Oia a hele ak\i la. I kona mau la opio, noho oia ma Kohala, ka aina i holo kn olelo o Kohalā iki, ame Kohala nui, o lioliala i ka makaili Apaapaa, i na pnu h«eleliia, nou kekahi hoomanao ana, ,no ka mea, o Haltie Hohe, ua'hala, hele i ka h-uakai hoi hon ole mai. Haoula, kahi i hoopilkaia mal ai 0 kuu mea aloha i keia ao, Siole oia ! e hehi hhn ana i kona mau kapnai wawae no ka mea, na lawe huki ke au o Uwekahuna, adhe wale iho ia Malio, i ka heje ana a ka wahine, aloha no. £ Honaluln i ka huikau Jua o ke kaona, i ka i'a miliopu i ka lima o ka makeke, aole oia e milimili hon ana 1 na i 'a 6no x> k4» pakaukan, nou keia kanaenae »na, E Palolo 4 ka Ua l>Uileln»a e noho mai la i Kaauhelemoa, aole oe e hoopulu hon ana i aa papalix»a aakea o kuu wahine non keia kaoaenae aloha aoa ka lihalUul, ke hwli ae a nana aka i na. la a n»aoa e piU ana, he oi aku a ka liliha, a'a « poimi ole *i i na la apau o ko '(i ola ana. . ± . . —w

Ēia nae iloko o kein 16 kelki he ehiku keiki i hola InA keU ftO, kaki a ko lekou mtott i ukJill -»k\i 6 e nei. , I fco'u hoopau fin<i 4 kMa, kp. bcfcoi ae nei i na Uul, H*u* P* iloko o Ko?» aloha, e hoomMm mfti i ko'u mau 'kaūmaha no kuu wAhinl 1 . , Ke haawi aku aei , *U- i kuu hoomaikai nui i ke kalai#a 6 ke kaa oto* m«fcile naoa i holhoi nUii ia'u i kela po; no ka mea, »6le oia i kaki mai ia'u, iio kona hoihoi ana mai no ko 'u home, a pela pu me Kuu mau hoa o ka oihana hookahi, i hele ihai e iko i ke kino lepo o kuu .wahine, a pela pu me ka ohana o kuu wakiiie i hele mai * noho pu, a uwe pu me a'u, iloko o. ko'u wa o ka ehaeha. Ke haawi pu aku nei au i kuu hootnaikai i ka poe apau i help mai tne na makana bo-ke pua a lu iho nialUna o ke kino wailua o kuu niea aloha, ame kft poe i ukali aku i kā huakai hope loa o kuu wāhine, a maluna ae o »pft apau t na ka Haku ku Makuft e h6omama ko'a mku 'luuluu ame kflr ohana apau. Owau iho no me ka ehaeha. Na keiki, ame ka ohana apao. MOSEfS PUAHI KEOUA,

MBS. HATTIE H. PUAHI KEOUA,