Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 44, 4 November 1921 — KA ANOAI O KE ALA MOANA AME KA UA KANILEHUA. [ARTICLE]

KA ANOAI O KE ALA MOANA AME KA UA KANILEHUA.

Solomon Hanohano, ke kapena | opio alionui o ka Niy)epa Kuoikoa, Alolu> kaua »u> ka mahiehie: —E oluohi j»;ii kou almnui i k»rknhi ru:ni kaawalo 0 ka kaua hiwahiwa, no kalii poomanao e kau ae la inaluna, a naan hoi ia e uwil.'i aku ma na klhi eua o na kaiauln : aloha o Hawaii uei. ' Ma Cta auwina la o y ka Poaono, o ia i ka la li2 o Okatoba, oiai ,ka manawa o = ka hora 2 ia, ua liuliu ae la au i ko 'u ; mau wahi pono - aāhu, komo i kahi pai- ' ki, haalole aku la i ko'u home, kau i ke kaa uwila no ka uwapo 14 ka pahu j hopu. ' ■ i. ;. j Oiai au he -wahi sela noluna o ke i Kilauea .a i .ko -, u hiki ana aku ua piha I •ku'i ka.uwapo i na kanaka, a i ka hoea j :;tia ae o ka mauaiuana kuhikuhi o ka i uwaki i ka hora 2:30 p. m., hone ana i ke oeoe okahi o ua-neno aukai-nei, ej ha'i i ka nui ame ku lekulehu: ; O ko'u la holo keia, ; I T a makaukau na pe'a. ! Ke hiu nei e ka. heleuma, ! Ua kau e ka hae mahope. * j Oiai ka manawa ke nee nei imua, o ; ka hora 0 p. m. ia, ua haalele iho la ; ua nene aukai nei i ka nani o ke kaona ! ame kona mau luhiehu, ke nei 'ka j pele i ka rumi wilfei, ke oīii nei hoi na i fneahana mahope ka lawe, ua niau aku la ua nene aukai nei no kona a.lahele moana, aia hoi au ke hūikau pu nei ; me na ohua, ke aui hope ae nei ka boe | pele, a aia hoi o Leahi ke kaualieahe j mai nei mamua, a hoomanao ae la au j 1 kahi lau li.mu lipoa o ua kai nei: Aia i Leahi Kaimana Hila, Ka hokua o 'ka. ale ka i Mamala, i Malama pono oe i ka boc pele, 0 hiki kaua i ka boe apiki; Ka boe kaulana. kau i ka nuku, ' Nana e hoowali nei ka moana. Ke aui hope ae nei o Leahi me kona mau luhiehu apau, a ke au ae nei hoi •ka lae o Ma)ltapuu i ke kai, a eia hoi ua nene aukai nei ke haulani nei i na ale o Kaiwi, n hoomanao ae la au i keia : hooheno: No Kilauea ke aloha, Lio kakele a o ka moana, Holo mamua holo mahope, ] Huli pono ka ihu i ka makani; A waho kai au o Kaiwi, Hulilua ka «le i ka moana. 1 hoea ana ae o ka inonawa i ka hora <3:30 p. m., ua pili aku la ua lio kakele noi o ka moana me ka lae o Kalaau i Molokai Nui a Hina r i ka ulukukui o Lanikaula, oiai ke hoonee j nei na meahana me ka ikaika nomua, mea ole*ka paku'ika'i mai a ka īnakani anie na ale kawahawaha. o ka moana r kai o Pailolo, i ka ihu haplani o ua eueu neti, o ka bora 9:45 .p. m. ia, ua 'haukawewe aku la ka laina hao o ua eueu nei i ke ?iwa p Lahaina i Maui, a hoomanao ae la au i keia walii hooheno 0 ia au: O ko 'u huli hoi keia, • Lilo hou 1 ke kolo a Pele, j liahaina ke awa e ku ai, Hoola'i na ulu 0 Lel^. TJa halihali aku la na wahi ukana 0 •keia awa ame na ohua, a i ka pau aua, ua haalelo iho la ua lio kakele nei o ka moana i ka Malu Ulu o Lele, ame kona mau luhiehu, i ka !hora 10:30 p. m., a au mai la i na ale 0 ka moana *kai o. Alenuihaha; ma keia walii haule aku la au hooluolu i ko'u .waihi apahu kino, kau i ka pela nonu o huleilua, o Niolopua ka hoa olelo, i puoho ae ka hana, e hele ana makou mawaho o Onomea. Oiai ke wehe ae la ke alaula 0 ka; malamalajma, a ke iilihune mai nei hoi na kulu pakaua eloelo 0 ua aTna kaulana nei (Hilo), a ma ka hora Cf:3o ponoi o ke kakahiaka Sabati, la 23, ua pili aku la ua lio kakele nei o ka moana ma ka aoao 0 Uwapo; aia *ka hialaai o ka manao o kou meakakau nei ame ka iini. e ike 'i ka. nani o ka lua o Pele. Ua kuka ao la makou na hoa e hele ana ma keia huakailiole, a. i <ka pono ana, ua hele aku la kekahi 0 makou e huli i kaa no makou oia o Mr. Lihau, he kamaaina oia 110 keia wahi o kaua hana no hoi keia he kalaiwa kaa. Ua 'kakali aku la~Viu ame ko'u mau hoa no kona hoi mai, a i ka 'hiki ana. ae o ka manawa i ka hora 9:45, ua hoea mai la oia we ua. kaa nei o m&kou, ua' ninau aku la au i ke ka-ki o ke kaa, ua ha'i mai la kela he $30.00, me ka nana 010 ao i keia kaki, ua kau aku lk I kou meakakau nei ame Mr. 601. K. Kaopio, Mr. Uliuli, John Kuli, a holo aku la makou ahiki i Waiakea, i ka iale o ua 'kalaiwa kaa nei 0 -makou (Lihau), ud kiu mai la ke kaikuaana, oia 6 Beni ame kana -wahine ame ka laua mau kaikamahine elua. Haalelo dho la makou ia Waiakea i ka hora 10 a. ke haulani nel na mokukaa nei o maJkou ma ke alahele no ka lua 0 Pele, me na kulu pakaua eloel° huaka'i e hele nei, e hoopūlu ana i ka ili o na kamahele; hiki i Olaa, hora 10:30 a. m., hiki i ka lua'o Pele hora 12 ponoi; na holoia keia alahe>e ka loa 0 30 a -oi mile iloiko 0 na hora elua. Ua hoea loa aku la makou no ka 'hale kamaaina, ua liookamaainaia aku la au me na iamaaina 0 keia home kuahiwi, haawi na aloha lululima, luiuia- iki no ka manawa, panoeii mAi l a kekaAi £stpaaina .i 4ultiu i na toeaai, poi uouo Ikapuu, uala, puaa klAua, āke pipi anomona, opae kalaole i lioomo'aia, ame !ka opae i hoomo'a ole ia,

kukui inamona, waiuiomona, paluoa, a j pela aku, ua uui niaali na mea i hooma- ; kaukauia ua ai na kamahele a lawa me , ka maikai, a i ka hoomaopopo ana o | 'keia makapeni. eia ka he kainaiki opio , ka mea nona ka la. ■ i Nolaila ke haawi nei au i na malmlo ; a nui ame na hoouiaikai paleua ole i na i makua ame ke kamaiki uona ka la, ame ; ka- ohana apau o ka home kuahiwi, a : na ke Akua 'ko kakou Makua ma ka ! lani .e haawi mai i na pomaikai a nui ; i ke kāinaiki opio nona ka la, ame na i makua, ame ka oliaaa apau o ka home. ! Ke luana nei au me keia ohana no ke j kaJi anā a ,loaa ka manawa kupono e j hele aku ai e ike i kahi a ka manao i iini ai, eia ka mea apiki, ke oi loa mai nei' Ka holelei fina Biai p v iia kulu pakaua, a i ka hoea ana ae o ka manawa i 'ka hora, 2c.£5 p, m., ua haalele ! nku la i ka hale kamaaina, haawi na < aloha lululima ana, kau i ka mikini, ua i kampe a-ku la. ke aluhele do kahi a ka . manao i iini ai f -a ike koko'ke ana aku '■ i ua wahi ned, ua olelo inai la ke kama-; aina (kalaiwa kaa) hoi o makou aole ■ makou -e hiki ilalo o ka lua, ho ka nui j loa o ka ua; he mea oiaio ua nāna i'o i aku la no hoi an he pouli i'o no 'kahi j o ka lua, nolaila o ka lihilihiwale nq J ka'u i ike, ua haalele iho la ua moku- > kaa nei o makou i ka lua o Pele i ka I hora 3 p. m., a hoea i kai p Kalapana i ka hora 5 p. _ m., 'a-ipūana ae la au i keia wahi hooheno:. Ina o Liliau kāu^lkalaiwa, Kau iika pela nolu o 'huleilua, Mea ole wale no ka ioa o . j I ka- ihu haulani o ka lio 'hao; , , j Ike ai i ka nani a o Kalapanā, i I ka launiu holu i ka pahōelioe'. Haalele ia Kalapanu i .ka hora 5:30' p. m., hiki i Kuhio Uwa<po i ka hora 7:30 p. m., me ka piaikai- o na mea apau. Ua 'holoia Ikeia mau mile ( loilii mai ka lua o Pefe mai' ahiki i Kalapa.na, he 68 mile mai Kalapana mai ahikā i Kuhio Uwapo, 60 a oi mile, i ka hoohui ana ae ho 130 a oi milo i holoia iloko o eha hora me ka hapa. " | Nolaila kfe haawi nei au i ka'u mau hoomaikai ana a nui ia oe o Mr. Lihau, 1 kuu kalaiwa ahonui ma keia huaka'i- < hele, a na ke A'kua e haawi mai i na hoopomaikai ana ia kaua amo ko kaua mau hoahele. < Nolaila ke hooki nei keia makapeni īne ka mahalo a nui i na keiki o kou papapa'i ame oe e ka Lunahoopono-' ; ,pono 'ke aloha a mau. ' Owau no ,mo ka:-piaio,. J, W. KEAHIAOKALANI. + —