Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 44, 4 November 1921 — HE AKUA E KE KANE HE IKE OLE E KA WAHINE E! [ARTICLE]

HE AKUA E KE KANE HE IKE OLE E KA WAHINE E!

(Hopniauia uiai; Ae. ua poina hikiwawe iho la iaia ki' mole ua'u, o Kieikuukaeo, ua pau honua iho la ka tnaku nae hanu la _o ka pola pua hala o Kekeno, a ua poelo mai la ka hoomanao i ko ohia noho malu, o \Vaikolu aua i keha ai, a kaua i iie mua ae nei. Oiai, keia aha kanaka e kali .ana i ka hoomaka mai o na lealea, eia ua mau alii nei» ke noho noi, me ko laua mau aiarlo;' u e kali ana i. ka leo a ka lunanana e wehe na liana, o ka wa' ia o Kaliuiahopu ame ka aha kanaka i ike aku ai, i ke Jcu ana ae o kekahi kannka loilii kiijo pioeoe, a e haiaiiiu ana no ka U'i nohea iluna o kona niau papalina, e paa nia kona iima he lei hna Uloi pala i hnkuia n»e ka AwiJ*iwiki; : .hele inni la oiā, it ku iho la iwaena o ka aha knuaka, oiai na leo muia o ka hoolio hauoli o ke anaina, e haawi aku ana nona. Huli ae la oia apnni ke anaina o mai la oia i kona lima akau imua, me ka hoopuka ana mai i keia mau olelo, me ka leo nui moakaka.

E ka Lani e! E Ihi ka Lani! TE ka Honua e! E Mu, Jka leo e. hamahamau, e hawanawana kh olelo; eia iwoena o oukou e ka aha kanaka, ka mea nana e kaa ke kahua. O ka mea a'u o kau ai i keia loi, oia ka yuloku o na lealoa apau. a e lolie e ke anaina, ua kau aku māluna ona ke ko 'iko 'i o ka wae ana.ae i ehn aoao palupalu, a oia aliina, ina he wahine ia. a e wae niai hoi oia nioiloko ae o keia anaina i elima kino kane, me k& "n.ana ole, he liko paha ia, a he laele paha, a pola no hoi, ina he kane ka mea e kau ai o keia lei. J I Na pili o'ka aha lealen, he eli koloko 0 ke kahua, a he holei na kaaha kanaka ia. — j oka inoa o keia e kala nei.; | i keio niau olelo, o Kolaeohia, a ma-1 ! muli o kona loihi niape. ame ka ula j jo kona lauoho, ua kaheaia aku ko.ua • i inoa Kalaeloa, he inoa hoopahene, aka : | ua paa nne ia inoa maluiia o kekahi i kula palahalaha o waiho. la i Kalae ahij ki i keia ln. ' !" 1 ka pau ana <j na olelo a ka luna imua o ka aha kanaka, o kona mauawa no ia i hele mai ai iwaena o ka aha, 1 ka mea e kau ai o keia lei. iaia nae e au ana, e nana ana, e kilohi ann mao, a> nmanei, ike aku ln oia i kekahi I kaikamaliine lauoho ohu ma ka hu'a. waho o ka aha kannka .e knlou ana ke poo ilalo, a no ka iuo.opopo pono ole j iaia, o ka hel.ehelena, liole mai la a | kokoke i kahi o ua ehu la e noho ana. i iaia i ku iho ui. e.a ae la ke poo o ua I kaikamaliine nei iluna, a waiho wale mai la kona liiuna nohoa imuo o Ko- • : :au h'a. i Ika ike ana mai ouau 'i nei i k.n J iui.a o na lealea e nana pono aku t.rt> I .:ii:i, in wa i !ui!v v ljou. iho ai k * v j poo ilalo, a huli aku la ke alo ! kahi _ I ka ike pono ana aku o Kalaeo.hia , i ka U'i puaehu o keia kaikamalii.n.e, | * ib<- la oia iloko ona, o oe *va mea i nana e hehi ke kabua_j kei*t po. i 1 iluua ou e kau ;ū keia ohu l.ei. o k'iua •' \\c 4io ia i o nuti ai i kp oli. j Kolokolo aala kupukupu Mala'uiat»;u, ! Ka mapunmpū nae o ka' laau, • j He laau pua aalii muka honi, He pua nahina na ua kahuli, ' I p£no ia ekaua ka lau, ; Ke ko aiia makulu makulu ika Nene, ' Ku-po makuhi ike ala. [ Ike kuu ana iho o kana kannenae i ia wa oin i hele oku ai, a ku iho la mahope o ke kure o ua kaikamahine la, ! hapai hou ae la oia i ka lua o ke mele, .a e hooīianohano ana hoi ika U'i ana : e manao nei e lilo i pulakaumaka no i keia po le'a. Hulili ka la, wela Mauna'loa, ; Halialia na lehua o Kaana, i Haloi mapu i ka wai piapu a ke j kupa-e! j Aia la iluna o Luahinehaele, Ka elele pa makani a ka Ikioe mailalo, | A pō-po, a uka o Kawaeku, j Kueliuehu ika uka o Kalaeloa, | Inoino aku la Kaoīohia ika makani! | Ika wa i pau aT o kojia kepakopa ano, hookau iho la oia i ka lei iluna o ke, poo o ua kaikamahine la, tne ka j pano pu ana iho.- - 13 ka U'i Puloku o ke-ia po le'ale'a, 'ua kaa ia oe ka hanohano a keia aha kanako nui i liookan akn nei maluna I oii, ma o'u uei, a nau e wae aku i)oiv» j o koia anaina. i niau hoa nou o ka j aoao palupalu, a pela no hoi me ko ] oukou mau hoa puhoneliene o kalu mei hameha, o keia aluna ahiahi.

Kō ae la ke pp9:4> l'.'i a nona ipai Ja i Jm lunn o?e ,kf pa|»® ana. .piai. , . E kuu hitku e-, h# haum«ha aui ko'u iu<? ka liilahila pu, jao ka juea he malihini au imua ou, a mamuli j>ahn auanei o kn'u hemahema e hana ai, Vraia hoi ka inoa o kuu niau Lani ,e noho n fis la. no ljiua oluna, a no laua olalo, a o ia ka'u e nei: Tane iho la ka luna, mai kaunmha oe, e kuu Puloku, ku ae iluna i ho-)-launa aku au, ia oe in)ua o ke anaina. ia wa i eu fte ai ua kaikamahine ,nei. a ku ae la iluna, hawanarrana ihō ta ka luiia. Owai kou inoa e t kuu hiTV»hitvaf Pane aku la ka U'i, o Koa'e kahi inoa o ko kanak(i. I ka ike ana.mai oku anaina kanaka i ke ku a ka trahu>e U'i, ua puia ae 1a kp lewa i na lfeo hooho, o ka hauoli: i ke kuu ana iha 0 ia hauwawa; poha -mai la ka leo o ki luna i lyi i ana mai: S E ke ānaina, o oukou ka u 'i hoomahie o Keonelelo, nona ka inoa 1 kehuia. ko Koa 'ehulukea, i ka uka o Kawaeku, aia.. iala ka aha o koa po, o kana e panē ai, o ka kakou ia e hooko ai, na ka makq e pili; na hikie hoopau, o k® wa no ia o ua kanaka nei i kepakepa iho ai i keia mau lalaui. % A kīeE'lunn o Keiu nana iho, īke iho oe ialalo o Wailau, £ halihali ae ana ke kai i ke one, One hou ke o Kuwele, Hiki m&kalii hanau ka.nalu, Holoi mai ka malanai a Niania, Kahi Jte alo ka jpa.li o Ukiloko, Kokolo p)e he uahi la ka wai i ka pali, • #a hihia me )ie aho lupe ln i W T aichxi e-he, O ke ehu o ka leo ka i pulolo mAi, Pulolo mai ana o ka pono~N%e ka hewa-a, He hewa hala ole ko'u ,ia oe e-he. Pau ke kepakepa ana, o ka wa ia 0 ka aha i ike aku ai i ka hohola ana mai o na lima o Koae-Kea imua, a haawi utai la i na olelo hlkimua o ka hoolauna iaia imua o ka aha kanaka, i -ka pan aaa o 'ia m?iu olelo, o Jtft vra no ia opa > hapai ae ai i kona umauma. iluna, tne ka hoopuka ana ae 1 keia mau lalanl. m,e k« oH ana. Ola Katua)coi i ka ua naulu. Hehihehi keik,) p K^onelele. ! I ka pau ana p keia mele, ua horf* uluia neJa ka hauoli q ka aha kana- ; ka, a ua noho pobo iho le ka uhane j helena o ka le 'ale 'a ilunn o na mea apau. , . I (Aole i jteu% | '