Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 45, 11 November 1921 — He Moolelo no WILEBA DANUBA a i ole Mai ke Kulana Haahaa a i ka Hanohano-He Moolelo i Piha me na Hana Hoopahaohao [ARTICLE]

He Moolelo no WILEBA DANUBA a i ole Mai ke Kulana Haahaa a i ka HanohanoHe Moolelo i Piha me na Hana Hoopahaohao

Ke hoolohe malie loa aku la o Mrs. Gawila i na hoakaka a Wileha, me kona kahamaha ole mai, eia nae iaia i hoomaopopo iho ai, o na mea oiaio wale no, ka kela kanaka opio e kamailio aku nei iaia, ua haikea ae la kona helehele- i V*sa a hilinai nku la ihope o kona noho, me he al, e maule ana, j role he liiki 'i /kona waha ke owaka ae, a upo'i iho lai no ftyi kona ma'u māka, o ia no oe o ka mea i kokoke loa aku i kona hopena o ke ola ana ma keia ao. j I ka wa a ke kanaka opio i ike mai ai i kela hiona maluna o kona makuakane hoojcama, hiki hou ole iho la iaia ke noho malie, aka kukuli mai la oia imua o ke alo o Mrs. Gawila, hopii aku la hoi i kona mau lima, me ka hoopili ana ae ma kona mau lehelehe, a pane aku la me ka pihoihoi: "E kuu Mrs. Oawila, ka mea a'u i nana aku ai. ua oi aku mamua o ka makuahine, e nana mai kou mau rnaka maluna o'u, a e i kou mau manao hiĀkala no ka'u niea i hana aku ai ia oe i keia la! E kuu makuahine, mai kapa mai oe ia'u, iu' mea komoliewa, i hoao aku ma ke ano epa, e loaa mai ia'u kekahi mau pomaikai mai ia oe mai!'' 1 "O, e kuu keiki! Kuu keiki nalowale!" i hooho mai ul o Mrs. Gawila. me ke kaakaa ana ae o kona mau maka, a nana rn.it la ia Wileha e noho aku ana imh.ia o kona alo. "Aole i nalowale kau keiki e ka inakuahine maikai! Me ka nana ole i ka mea e kukuli aku nei ma kou wawae, j eia k.-iu keiki ke ola mai nei me ka maikai! Ua nalowale j i'o oia, Hkri ua loaa'hou no nae. Ina he wahi manao kana-i ht , h'a''iki kekahi iloko'Ou, no ke kumu nui o ko'u hoakaka | ana akh lihua ou, i na'mea oiaio e pili ana ia'u iho, malia j e hoaiiheeia ae ana ia, ke hoike aku au ia oe, eia no kau keiki, ka Puluka Oawila oiaio ke ola inai nei, a ke nonoi aku nei au ia oe e ka makuahine, e nialiu mai i ka'u mau hoakaka ana aku. "I ka manawa o kau keiki i holo mahuka ai mAiloko aku o ke kula, ua hoi oia a noho malalo o ka malu o korta makuakane han.iuna, ke Kapena Fula, o ka Mokupuni Fula, he kapena aoo, i pau kona holo ana maluna o na moku, a i noho paa hoi ma kona mokupuni iho, ma na kapakai o ka mokuaina o Merelana. Ua apo mai o Kapena P'ula ia Puluka Gawila, a hookipa akn ma kona home. me he keiki i ponoi la nana, a malalo o kona hoolilo ponoi, i hookomo aku ai oia iaia maloko o ke kula o Vere&inia, a inai kela j kula mai, i komo aku ai i ke kula a'o koa ma ka Lae Komo-! hana, a i kona mailoko mai o kela kula, i j loaa ai iaia ke komisina, ma ke ano, oia kekahi o na aliikoa, | iloko o ka oihana koa kutrtau o ke aupuni. "I keia manawa a kaua e kamailio nei nona, he konela kona kulana, eia nae, aia kekahi ao omamalu ke kau nei maluna ona, aole no nae ia, i lilo i mea e nele ai na manao mahalo. a hilinai o kona mau hoaloha lehulehu iaia, no kona mau ano maikai he nui. "He nani ia. ua lohe aku la oe i na mea oiaio loa e pili ana.no kau keiki ke nonoi aku nei au ia oe e ka makuahine maikai, e huikala mai oe ia\i, kahi keiki kaina ole o ka noho ana aku malalo <> kou malu; a i aie nui hoi i kau mau hana maikai he nui i kau mai ai maluna o'u, aole mamuli 0 ko'u manao maoli ilio. aka no ka hiki ole ia'u ke alo ae, mai na koi ikaika ana mai ma kou aoao, ame kou mau hoaloha." j "Alaila, e manao mai ana anei oe, no kela keiki ka'u mea e noonoo nui nei? No kela keiki hookiekie, kela keiki i holo mahuka aku, me ka manao aloha ole no kona m,akuahine nei. a i pee iaia iho iloko o keia mau makahiki loihi, me ka hoike ole mai iaia iho imua o'u ? Aole nona ka'u men, 1 kamailio ae nef, no kona nalowale aku, aka nou eAVileba, ke keiki i hoike mai i kou aloha makua oiaio, a nou wale tio kuu puuwai i hoopihaia ai me ke alolia ame ka makee aole. no kela keiki a kmt kane. "Mai manao oe. iloko o keia mau makahiki loihi, a'it i nana mau aku ai maluna ou, he keiki ponoi na'n, he wahi mea uuku kou kaawale ana mai a'u aku i keia manawa, aole loa, aka ua like pu ia. me ka mea e wawahiia ae ana kuu puuwai," alaila lele ol?ba mai'la o Mrs. Gawila maluna 0 Wileba. me ka hookahe ana iho i kona mau waimaka: 'vVblt nai' o Mrs. (iawiia wale no ka i hookahe aku i kona ' nVau o ke aloha keiki oiaio, aka o ke kanaka opio pu lio kekahi, no'ka mea aōie no i nele kela nianao aloha iloko ona, 110 keia makuahine oluolu a piha maikai, ka mea ana i aie" nui aku ai. no na pomaikai, ana e hauoli nei 1 kela nianawa. No kekahi mau minuke, aole e hiki i kekahi o laua ke pane i hookahi huaolelo. aka nae i ke aea ana ae o ke poo o Mrs. Gawila iluna, a holoi ae la hoi i kona mau waimaka a nialoo, paa iho la kona mau lima ma na poohiwi o Wileha. a pane mai la me ka leo haalulu: "Pehea no la au i nolio naaupo ai, iloko o keia mau makahiki loihi! He oiaio ua like loa, kou mau ano apau mawaho ke nana aku me Puluka Gawila, aka nae ma kau m&u hana, ua kaokoa ae ia mai iaia mai; a o kou puuwai, ua piha ia me na haawina maemae, wale no. O e kuu keiki, ma keia manawa a Puluka Gawila, i holo mahuka ai mailoko aku 0 ke kula, ua nianao maoli no au, e hoole ae i. ka hana a'u i hoohiki aku ai imua o kona makuakane, e malama aku au iaia ine ka maikai āliiki i koiia kanaka makua ana; aka 1 keia au i hoea mai ai no kuu home-rrei,-me ke kulana loli loa, a'u no i manaoio aku ai o Puluka maoU no oe, mi hoopau ae la au i kela manao inua o'u, a apo aku la ia oe me na manao hiipoi o ka makua i ke keiki. hookiekie o ka ana mailoko aku o ke kula, ame ke keiki o ka ho;jioi hōii ia ana mai imua o kuu alo, i kulike loa ko laua 'ieiehelena ma na ano apau, he mau keiki kaoko-i loa laua. aka i keia la wale no i loaa ai ia'u ka ike no ia niea. 0 ka noonoo ana ae, o oe ka* mea i piha i ka oiuolu, ke akahai ame ka maikai ka mea 110 hoi a'u i nana mau aku ai he keiki oe na'u; ina no kou kaawale mai ia'u aku, ea. ua aneane hiki ole ia'u ke hoomanawanui aku i keia ola ana, ua 01 aku ka make ana. mamua o ke ola ana aku, iloko o na iioehaehaia he nui." "Auhea oe e ka lede, a e ka makuahine maikai hoi. kuii hoopakele ame kuu hoola, o kuu mau la nele a kamn ole. e hoolohe iki mai oe i ka'u mau hoakaka imua ou! | Ua lilo maoli no oe i makuahine no'u. ua hoopakele ae oe ia'u mai ke kulana nele a ilihune mai o ka noho ana, ua hapai ae oe ia'u, mai ke kulana mai o kahi keiki inoa ole, ahiki i ko'U' ike ana i ka hanohauo amie ka naauao, a'u no e hooia hou aku nei. imua ou, ua aie nui loa au i kou lokomaikai Ina paha aole oe. ina aia no paha au ma ka hana kuai ōlepe inia na alanui. e hele ana me kahi lole ole iniua'o ks poe hanohano, i loaa mai ai ka ai ka mea hoi e pono ai ko'i: wahi e hiamoe ai: a o ka mea oi loa aku o ke inQ, mamul 0 ka nolio naaupo. me ka loaa ol.e o-ka hoonaauao maika ia, e lilo ana au i kanaka ona rama, a i ole i mea hana pahi 1 kekahi karaima he nui.

"Ua hoopakele ae oc ia'u, mai kela mau ano mai, a mai ko'u lilo ana he mea aeahaukae! Ua hoolako nlai oe i home maikai no'u e noho ai,. a ua hoolako pu mai hoi oe i m&kuahine no'u. Nau pbnoi, i haawi mai ia'u i ka naauao, a i| kekahi oihana kiekie, a nau ponoi, i hoolilo ae ia u i kanaka j i kei|j| la, ka mea hiki ole ia'u iho kc hana, me ka nana ole, > i ka nui o ka'u mau hooikaika ana. | "E ka makuahine maikai, ke makemake nei au e ninau j aku i kou manao oiaio.maoli, a mai hopohopo oe i ka pane | ana mai i kou manao maoli: Pehea la, aole anei, o kela j kēiki au i ai, au ponoi i hoonaauao ai ,a i pulafna aku ai ma na ano apau, a ka makuahine i hiipoi i kana keiki, a ! i noho mau mai ai imua o kou alo, ua kupono oia i kou manao, me he mea la', o kau keiki hanauna no ia?" j "Ae, e kuu keiki aloha; a oiai nae aole oe he mea i pili | mai ia'u ma ke koko, o ka iini nui nae iloko o'u, he oi aku ka pono, ina he keiki hanauna i'o oe na'u, no keia makee wale no, e o aku kuu inoa inaluna ou. Ile mea ehaeha no ka manao, ka hoomaopopo ana iloko o keia manawa, eia ka aole oe o ke keiki a kuu kane, ka inoa hoi a'u e paa nei, a i makee ai, o oe pu kekahi e o ia inoa hookahi." "Aole no i pau ko'u manao kanalua e Mrs. Gdwila, a ke ninau aku nei no ia oe, peliea la, aole anei he wahi mianao kekahi iloko ou, he mea komohewa au, i ake aku e loaa mai ia'u kekahi mau pomaikai, ma ke ano kolohē?" "O, e kuu keiki alolia, aole loa he wahi noonoo iki o kena ano iloko o'u! Aole loa no au i ike aku, aia kekahi manao kolohe iloko ou, i kou wa i kaa mai ai malalo o ko u j. malu! Ua hojke mai oe i kou ku-e ikaika loa, no kou | kapaia ana aku he keiki na'u, a mamjuli wale no o ka hiki hou ole ia oe ke hoao hou mai e kupale ia oe iho, i noho malie ai oe, a hooko mai elike me ka'u mau mea apau i makemake aku ai nau e hana mai. | "He mea oiaio loa, iloko o kou mau la opiopio, aohe mfea hiki ia oe ke hana mai, aka i kou oo ana ma ke leanawai, a kanaka makua no hoi, ua koi hou mai la oe i kou pono; ! ma ke kiola ana ae i ka inoa a'u i kapa aku ai maluna ou, i no ia hana au e kuu keiki, ke haawi aku nei au i ko'u maj halo kiekie loa, no ke ku o ia hana au i ka naauao loa, oiai ! nae he kanaka opiopio wale no oe. : ,4 Xc*! iho e kuu Wileha, aohe a'u mea e mihi ai no ke | kuhihewa a'u i hana ai, no ka mea mailoko mai o ia hana kuhihewa ana, i h6opakele mai ai au ia oe, kekahi o na keiki maikai loa, mailoko mai oke kulana nele a ilihune; aole waIe o ka pomaikai wale no ia i loaa, aka ua loaa pu ia'u he keiki maikai loa, ka nana i hoohauoli loa mai i kuu manao, no kekahi mau makahiki lehulehu ae nei i hala. "He oiaio, ua lilo na irfea au i hoike mai nei i keia la, i mea nana e hoano-e mai i ko'u noonoo, aka nae, mamuli 0 keia mau kamailio ana a kaua me ka maikai, ke hoi hou mai nei ko'u noonoo maikai, e hoea mai ai no i ke auhee ana aku o na noonoo pono ole apau iloko o'u." | Ma kela wahi, i- hopu aku ai o \Vileba ina lima o Mrs. I Oawila, a hoopili ae la nra kona mau lehelehe, me kona ! kamailio ole mai nae i hookahi huaolelo, aka aia iloka ! o kona puuwai',' na inanao mahalo, me ka hoomaikai, no na| I olelo oiaio loa IMioopukaia aku e kela wahine. , i | "He nani ia e kuu keiki, ua hoea mai la kaua ika maopo- [ t po pono ana o na mea apau e pili ana ia oe, nolaila eia ko'u manao e kuu Wileha aloha; oiai ua nui ko'u minamina 1 no ka hiki ole ia'u ke kapa aku ia oe o Puluka Gawila, aoJe e hiki ia'u ke hookuu aku ia oe e liele ingu ia'u aku. O 'ko'u hoopau ana i ke aloha ana ia oe, o ko'u hoopau ana i na manaolana nou, ame'na manao hauoli hoi no kou holomiia i ma kau oihana, ua like pu no ia me ko'u hoopau ana a£ [ i ke kau ana aku i na manaolana no ko'u m'au hauoli poi | iho, o keia mua au. O ko'u kipakū ana aku ia oe eku a hele, mai kuu alo aku, ua like pu no ia, me ko'u hoi okoa anā aku iloko o ka fua kupapau! Nolaila e- kuu keiki, e lawe aku i kou inoa elike me kau i ike ai he pono, a mai haalele 1 ka home o kou makuahine nei, e nana aku au ia oe he keiki ponoi na'u, pela hoi oe e nana mai ai ia u he makuaS hine nou." . ' ,4 0 .e kuu mdkuahine, kuu makuahine anela, ua lilo kau mau olelo oliiolu, kou mau manao aloha, me he waipuna la, mailoko mai o kou puuwai maemae, na ia mau meai i kaiH ae i na manao hookano mailoko ae o'u, a weluwelu j ! liilii, ka'u mau mga i noonoo mua ai, no ko'u kaawale mai J 'ia oe mai. Pehea ka nui o ka'u mau llana oluolu ma keia [ mua aku ia oe, aole loa ia i hiki, no ka hookaa ana aku i ka nui o ko'u aie ia oe," alaila hiolo okoa iho la na waimaka o Wileha. "Aole anei oe, i manao e Wileha, o ka hauoli i loaa ia'u, ma o kou lilo ana mai i keiki na'u, ua uku pono ia mai au, no ka'u mau mea i hooikaika aku ai no kou pono?" "Aul>ea oe e kuu makuahine aloha, aia kekahi mea mawaho ae o'u, i oi aku kona kuleana e koi niai ai maluna ou,' ma ke ano he makuahine nona, aole he hana kupono i na'u, ke kaili an«T ; ae ia kuleana mai iaia mai. | "Ina no Konela Puluka Oawila kau e kamailio mai nei | ea, alaila eia no ka'u pane, n»a keia mua aku e nana aku ana | | au i kela kanaka opio, ke ano he keiki na kuu kane i make. ' Maluna iho o'u ame ko'u mau waiwai, aole ana mau koi | ana mai ma ke kanawai. lle oiaio, ua hoohiki aku au imua j o kuu kane, ma ka aoao o kona moe make, e hoolako aku | au i kana keiki, me Vie mea \a he keik» ponoi loa oia « na'u; aka iaia i holo aku ai mamuli o kona manao ponoi | iho, me kona hoi hou ole mai e noho malalo o ko'u inalu, al<a hoi aku la a noho malalo o kona makuakane hanauna, j me kona noho hr.m<iu loa ana no keia mau makahiki lehulehu. ua nele loa nd noonoo ana ma ko'u aoao nona, a oki loa aku hoi ko'u aloha ana aku iaia ma ke ano he keiki na'u. "He hookahi nae mea hiki ia'u ke hana aku nona, ma kona manawa e mare ai i kana wahine, a hookahua iho kona noho ana, e haawi no au ma ke ano-makana, a i kana wahine, i kekahi huina elala, a'u i hookaawale ai, elike me ka'u mea i hana aku ai, no ke aloha i kona makuakane; u'u no nae e kanalua loa nei, no kona lawe aku ia makana, noi ka mea, ua piha kona noonoo me ka hookano!" j No kela mau olelo hoi a Mrs. Gawila, e pili ana i ka mare •aku o Puluka Gawila i ka wahine, ame kana makana e haawi mai ai i kela kanaka opio, ua kupu ae la ka manao iloko o Wileha, ē hoike mai i na mea e pili ana n'o ka mfeire ana o Konela Gawila i kana wahine, ame na mea mahope aku o kela mareia aha, ua kaohi hou aku la nae oia i kela noonoo, no kona ike ana iho, ua lawa kela la, no na hana hoopihoi hoi noonoo, aka e kakali oia a loaa kekahi manawa maikai mahope mai, alaila, ia wa oia e hoike mai ai i kela moolelo. "Aole no'u e Wileba, ua hoopauia ko'u mau manao pohihihi apau e pili ana ia oe, niahope o keia mau kamailio ana, aka he mea pono, e loaa pu aku ka ike ia Loi, no keiainoa oiaio ou, i'ole ai oia e kapa mai ia oe o Puluka Gawila, i elike me kana i manaoio mai ai." No ka aku o Wileba i ka.inoa o Loi, ua pii ae la ka % ula ma kona mau papalina» 110 kona hopohopo no, o hoowahawaha mai kela kaikainahine iaia, ua ike mlii la nae o Mrs. Gawila ia ano ona, a o ia ka ua wahine nei i hoo- , *mau hou mai ai i ke kamailio ana: "Aole au mea e hopohopo ai no Loi, no ka mea aole i i like ke ano o ka poe opiopio me ko ka poe 00. Ina' oia i e lohe aku ana i na mea oiaio apau, e mahalo nui ana oia i nou, i oi ae paha i ko keia wa a maua e noho nei." i "Pehea la kou manao e kuu makuahine, no ko Loi mal hao no'u, i kona \ya e lohe aku ai, he mea okoa loa au, aole hoi o Puluka Gawila?"

"Aole o'u manao, c lilo aua kona ikē ana he okoa kou; i kumu e hoololi ae ai oii i kpna nopnoo ani mai nou, elike zne kana i noonoo mau-māi ai, ma Koha ma* nawa i ai o Pulyka Gawila koi4 inoa. < kā mea oiaio maoli, he o ia mau no koO lilo ana he pa'u, pela hoi au he makuaknae nou, a he o ia mau nO Kou mau ano kahiko, aple he wahi mea i loli ae, koe wale 06 ka inoa, he mea liilii loa ia iaia. • "Oiai, aole he kuleaha a'u e hookau aku ai i ka>inoa o Gawila maluna ou, ke paa nei nae kuu manao, m!a keia mua ! aku, e hiki ana ia oe ke papahi mai i n|t inoa kaulana ma kau oihana, ka mea hiki ole ke ku&lia me ke dala ame ke gula." \ "O e kuu makuahine, pehea la e hiki ai ia'u ke hoakaka aku imua o Loi, iloko o keia irvau makihiki lehulehu, ua hele au ma kekahi inoa okoa loa ma ke ano hewa, a ua paa hoi i kekahi kulana ma ke ano hookohukohu, kuleana ole?" "Aole au hoike ana aku iaia ia mea, o.iai nui ka ehaeha au i auamo ai, elike me kau i hoakaka mai nei irmua o'u i keia la, aka e waiho mai oe na'u ia hana, a kei upu \ nei au, e hoea mai ana oia i na manawa apau, a mpmua' hoi o kona hoea ana mai, ke makemake nei au e hoi oe no I kou hokele, a e hoouna koke mai i kou ukana no ka hāle nei, e haawi koke aku ana au i ke kaiiōh| i na kauWa. e hoomakaukau koke i kou rumi. j 41 E hoea mai oe no ka hale nei ma kei|i ahiahi,. mamua ae o ka aina ahiahi i ka hora ewalu, a e īke no aUanei oe, i kou wa e halawai ai me Loi, i' ka hopena b ka maua' mau mea e kukakuka aku ana, e pili ana ndu !" . i Ike aku la o Wilcba, i ka naauao o kela niau a Mrs. Gawifa4 o kona ku ae la no ia iiuna, me &ā j,iiau ana aku no hoi i na lima, o kona makuahine a hoiii ihp ja, eia nae, ua huki aku la o Mrs. Gawila ia \Vilebgt a pili ma kona umauma, apo mai la ma kona a-i, me ka honi mai i ke. kanaka opio, he hoailona, no ka oiaio o kona aloha no keia keiki. I ka haalele ana aku o Wileba i kela home, k* home | hoi, ana i kipa»aku ai i na hora elua niainua aku, me na, mjanao hopohopo, me na manao kaumaha, no ka hoea mw, i! ka manawa ana e ike hou ole aku ai i na o ka wihinē ana, i kapa aku ai iaia he nona; huli hoi riiai laoia me na kaina wawae mama a eleu, meka hoi me ka hauoli, ka mea i loaa mua ole fāia, ilokp o na: Fa apau o kona ola ana. • Ua maopopo ia kaua e ka nfakamaka hēluhelu, in^mu^ 0 ke kaa ana aku o Wileha malalo 9 ka malu o Mrs; <sawila, ua hoopuniia kona ola ana iloko o kona la kamalii, me na haawina o ka nele ame ka hune; i kona k'aa ana aku malalo 0 ka malama ana mai a kela Wahine oluolu' a lokomaikai, ua lilo ke atio pohihihi o kona hanauii ana i%i! 1 mea iiana e hookaumaha aku i ana no e ike mau la i na manawa apau,. oia 'ma lioopunipuni, nolaila aia mau ke kaupiaha ime ka ho'pohopo iloko ona i na manawa apau, akahi no a lpaa iaia ka hauoli oiaio, ua hoea-m?.i i lea- hoo'ii&iih^. nui a kona puuwai e hapai mau hāmakāhikii kaāV hope aku, a i hooiaia mai hoi ia hauoli; okoa ana mai o &frs. Gawila, i ka nui o kona aloha no'ia nei. .: Md kela hoea ana aku o ua o Wileba nokahokele/haa'wi koke aku la-oia i ke kauoha i ke o Jialihali ukanā, e hoihoi mai i kona mau o- Mrs. Gawila, alāila noho ihp la i ka Maelame De Gaiacia, e hoakaka iku ;i hana aku ai, ma na alahele e loaa āi o\ / pdnē./w' : ]|falbo^ii^o, 0 kona hoouha ana aku i kelā leki, tna p klWhi ēlele la, no ka lawe ana e hookomo ma ka o kōna haalele aku la no ia, i ka hokele, a hoi mai la no kā heuhe o kona makuahine. Ma kela hoēa ana mai a ua o Wileba, ua hookipa Joa ia aku la oia noloko o ka rumi hookipa, kahi a Mrs. alme kana kgikamahine e nanea ana, e kakali mfti ana no hoi o ko ia nei hoea aku. ; | I ka wa i ike mai ai o Loi i kela kotm6 ana aku o Wileb?,! Wilcba, ku koke mai la* ua kaikamahfofc opio nei ihina, u?i hao mai no hoi oia a paihi, haawi mai i kona lima akau no ke aloha ana, a pane mai la: | Ua piha loa au i ka hauoli, no ka hala\yai hou a*}ā tne; oe e Wileha aloha, a ke kalokalo ae nei āu ma ka na lani, e ukaliia oe tne na haawina porqgikai he nui! * nao anei oe e Wileha, ma ka loli anf ae o kou inpā, hei mea ia e hoemiia iho āi ko'u noonoo (īou? Aoleioft pelā» he keu aku o Wileba Danuba a ka inos niaikai, hf: nita la, ua like pu aku no kona maikai mle Puluka Ga\Vi|a, a ua oi aku rio paha!" Kaomi iho la o Loi i ka Ifma o ke kanaka opio ij;na e paa la, me konā hookuu ole, alaila al?kai aku la uua no kekahi noho, a haawi aku la i mana\ya no,kona maKUhinē, e aloha mai ai i ke kanaka opio., , Ma ka aoao o Wileba Danuba,.".uā helē maoli oiā ? piha me na haawina ilihia, no ka mea aole loa oia i moeuhane mua, pela iho la ke ano o na hookipa e mai āna iāia, a ua nele maoli no hoi oia i ua huaol?{o kupono e pāne aku ai, o ka mea wale no nana i kokua iaia, o j'a no ke kani koke ana mai o ka bele no ka ka paina ahiahi, o ko lakou ku ae la no ia ilunj|r ā hoi 'aku la noloko o ka rumi, aina, kahj o na pieaai, e mai la ia lakou nei. , Ua lilo kela hui hou ana o ka maleuahine keiki i manawa hauoli loa, iloko o ko laJ<ou pl(i pe iho o ke kaawal% ana no kekahi manawa loihi, noīāila ia lakou' e noho la' ma ka aoao o kp pakaukau p ai ai, ke, ka'mailio wale la no lakou ma na "p]elo e āi lā-, kou apāu me ka olioli, me he Ilā»'; mea oi loa aku o ka olioli, no kopa ike iho, loa he wahi ao omamalu o na mānao 0 Mrs. Gawila ame kana-'kaikātnahine;'-' I ka'pau ana o ka lakou ai ana. hoi nui aku-la Wloko o ke keena hookipa, 'me ka hoohalaia ana o kela āhiahi ' ma ka hookani piano ana» ka ana no hoi, atne ka haha'i moolelo ana. ka aoao o ka tnakuahine me kana kaikanTjahine, Ua huai pau mai la lāua, i- na ;mēa ano nui i«a ka laua mau wahi apau i hēle makaikai ai» a .pēlā» no hoi o Wileba i noke aku ai i kā haanui, i kalia tnau itiea 1 kupaianaha i ike ai, a'me na lawelawe anā malokO o na l aha hookolokolo likē ole 0 EUropa. ! Xo ka makemake ole e hookaawāle kokē ia lakou, ma | kela po mua loa, ua ala wale aku Ia no lākou, ahiki i ha ! hora o ke aumoe. , • Uoko o ia mau la mai, o ka hana nui ma ka.apap o Mrs. Gawila, o ia no ka hoolauna āna aku ia Wijebā ftanirba imua o kona māū hoaloha hou, no kā 'niēā ilpke» b kfelā mau itiākahiki hē umi : kumāmaluā 6 ko^a- kaā\vāle' anā māi kona home ua ku a maHhlni maoli oia. i; ; ka nui o ka poe e noha kokoke mai ana malāiīa, a o ka mea Oiāio | no nae. ua pau aku ka poe kamaaina i kā helē» nā make ' no hoi kekahi, he poe malihini wale no kā hāpanui, nolāila, he kakaikahi loa iwaena o kela poe,- i hopjti£Opopo no \Vileba Dar.uba, ma ke ano o Puluka Gaw3ā oii.'/ r/. ; * . Mamuli no o ka makēmakē o kt t; UweŪwe koke aku i kana oihana ua "wehe ae la k<fējta loio nona, 'ina kekahi wahi kuponp, loā ma|pko d kē kauhale o Nu loka, me kā loaa ahā niai o. kortai lāikit)l,' lawelawe aku i ka oihana loio maloko ō na ahā hoo|blokolo apau o ke aupuni. - •«.« • (

Ma kek&hi po, he elua pule mahope inai o kela nuho ana ak« o Wileba Danuba maloko o ka home o Mrs. Gawila o ka home o Mrs. Gawila, a iaia i ike ai, o lakou ekolu wale kela e nanea la» maloko oke keena hookipa, rnc ke koip'o hokai ole mai o kekahi poe, ia wa i hoomaka ak u ai oia e hoike i ka moolelo e pili ana ia Konela Gawila aine Dsne, e huai pau ana hoi .1 na mea apau elike me k&na i i ike e pili sina no kela mau opio. "Jle keu maoli ka hoi ka nui o ko'u aloha, no kela :na. kuahine/i kk ike ole i kana keiki, ka mea ana i kaunui mai ai, e ike ana i kana mea aloha, mahope o ke kaawale ana no na makahiki lehulehu," i hooho ae.ai o Mrs. C, a . Wila, i ka wa i hooki iho ai ka Wileba kamailio ana aku. "Nolaila o keia anei kou haku. nana ka hana i kono awiwi mai ia oe e holo koke aku no Wakinekona, me hoi ole mai e ike ia maua? Aole no a'u mau ahewa ana malunaonaa maluna paha ou e kuu keiki; aka nae ua hele au a piha i ke aloJha nona e kakau aku ana au i kekahi leka, no ka hoike ana aku i ka nui o ko'u A «ijpha iaia, a e kono okoa aku ana no hoi au iaia, e ipe a u e noho a i i kekahi manawa, oiai e kakali an<a, o .ka iphe mai i kekahi nohoū e* pili ana no kana kaikamahine. He mea oiaio, ma kela po koke no, mahope iho o k?, lakou nanea ana, kakau iho la o Mrs. Gawila i kekahi Jrka, a hoouna aku la ma»o kekahi elele la, no ka hale hoolulu kaaahi, a ma ke kaaahi no o kela po, o ka haalele ana mai ia Nu loka, i kati ak(i ai kela leka i ka Madame De Oalaeia. Iloko o na la eha mahope mai, hoea mai la ka pane a ka Madame De Galacia, e hoike mari ana no ka loaa ana aku 0 ka Mrs. Gawila leka, aka nae e hoole mai ana i k< kono 1 waihoia aku imua ona, no ka hoi mai a noho pu me ia nei, inawūli o ka manao o kela wahine, he oi aku kona noho pu āna me kona hoaloha me Kapena Fula, a no ka hooluolu ana aku no hoi i ka mianao o kana hunona, iloko 0 kā halepaahao. l'Akahi au a ike, ua pololei ka Mada l me De Galacia i kakau mai nei, he oi i'o aku kona pono e pili mau aku me kela mau mea i hookaumahaia ko laua noonoo," i lioolio a£ ai ka Madame Gawila, mahope iho o kona heluhelu aha i kela leka, a pafi ae la no hoi kona noonoo hou ana aku no ka Mada*nje De Galacia. No ka hooKuiia ae o Wileha aipe l oi ma.ka 0 (ea mare, ua hoolalaia ma ka la mua, t q ka mahina e'hoea mai ana,. nōlaila o ka hana nui iloko'o kela rrtatt'ja, W J ial<a hpomakaukau ana i na lole ni£r£ no Loi, no hoi i na lako gula no ke kahiko ana iaia, nei kela la ano liwi, a i ka wa i loheia, ae ai ka nuhou no ka mare aku o kela mau opio» ua hoea koke mai la na palapala hoomai-kai-.a na hoaloha l%hulehu, pela pu hoi me na makana makamae nunui o ke kumukuai. Ma ke ahiahi mamua o ka la e hoohulia ai na Ppio iloko pke ajpo'P ka mare, ua hoomakaukau eia ke pakaukau lako apau» no ka paina mare, a ua paniia hoi na pUltg 'o ka rumi aina, i ole ai e hoopilikia wale ia aku na mea i kiuia maliina o ke pakaukau, i hakalia wale no i k(p -ao aē ma kekahi la, o ka hoomo'aia no ia o na 'meaai, a jcau mai la iluna 0 ke pakaukau, me ka noho aku 0 ka paa*nare, me na malihim iiā'nohano i konoia. Aia o Wileha ame Loi itlaloko o ke keena hookipa kahi 1 i?pho ai, a miamua pono akn o ko laua alo, kekahi pakaukau A i hele a luuluu ina inakana o kela atne keia ano, mai na iakP dala, na lako giila, ahiki aku i na pohaku makamie, a ke hoea mau mai la no hoi na makana i na manawa me ka ljlo i hana nui na na kauwa, ka wehewehe inz, a waiho ae ma na wahi kupono, no ka hoikeike ana. ; , f Q.-ke : (ku.>āi(a''ae no ia'-o # L'oi iluna, no ka hoileeike ana sf|i 'it i kekahi 'makana ana i makemake loa ai, batpama ana no k? puka o ke keena, me ke kemuo ana mai o Mr§. GāvHla ilpko, aia hoi ma kona liilia, e pai ana kekahi leka, a ua hele hoi ua wahine nei a haalulu: "Aūhea olua e Loi ame Wileha, aole loa e hookoia aku ka mare maluna o olua e a'u mau keiki, elike me ia i hoolala mua ia ai," alaila hikaka aku la ua o Mrs, Gawila a hiha aku la iluna o kekahi koki, e waiho kokoke mai ana mialoko o kela rumi. . V MOKUNA XXIX. E hoo'manawanui iki frtai kaua e ka makamaka heluhehi. no ke kumu o ka hoopaneeia ana aku la o ka mare 0 na opio, pela hoi ke kumu o ka piha ana o Mrs. Gawila mē na manao pihoihoi; na keia m(ua aku no e hoike mai i na me? oiaio loa, aia no kaua a hoea aku, i kahi e hoomauia aku aikanee ana o keia moolelo, mai kahi a kaua e waiho nei i keia māhele no ka manaWa. Ke hoomanao nei no oe e ka makanuka heluhelu, i ko kaua haalele ana aku ia Ete Buna, e hookahe ana i kona mau waimaka, maluna o ka he kupapa'u o kona kupunakane, oia ka Lunakanawai Buna, ka mea ana i nana aku ai, 0 kona hoaloha hookahi wale no ia rrta ka honua nei. Iloko nae o ria manao kaumāha o kela kaikahiahine opiio, no kona kupunakane, aole e hikl iala i ka hookahe ana i kona mau waimaka, aku la no kona kupunakane, ke kuleana nui e hiki ai iaia ke hooynau aku i ka noho ana ma kela home kuaaina. Iloko o na kaumaha ame na luuluu he liui, i kau iho maluna o Kapena Fula, aole oia i lioohemahema, i na hana nui i waihoia mai nana e hooko aku. Malalo o na hooponopono ponoi ana a Kapena Fula, i lawelawe ai na hana hoolewa i ke kino o ka Mekia Buna, m? manao, mai ka ilina kupapau ae no e hoihoi |>ololei o Eta iaia, e hookuu mai no iaia e ka *?Ph.Q howe Tr ahiki i Jiona kau «J>a akn.malu«a 0 ka mokuahi, nana e lawe aku iaia iniua o kona kupunawahipe'ma ke kulānakauhale o Nu loka. . . . Oka hana nui 'ilokp 0 kela niaii la e Hāk'ali ana ahiki i. ke ku jina mai x ka mokualu, o ia no. ka hooltfnaliroā akii Lleela hpme leuaainā, o nā e loaa mai ana, t holo aku no ,ia no ke kokua ana ia Eta, a i ole e fa pana maloko o ka hanako, kahi e maluhia ai, o na pono hale apau, pela hoi me na mahele iloko o na hui hoopnk-' 1 * pūka waiwai, e hooliloia aku ma ke kuai, o na dala e loaa mai ana, e ukuia aku no na o ka Mekia Butla, ā no ke kuai ana no hoi niau lako kupono no Eta aime Miss Pinehaka, ka nana e malanu 1 ke kāikamahine opio, ma ka laua huakai kaahele; pHa na hoolilo noJ<ela huakai ahiki i ka hoea ana aku i Nu loka. Oiai ftae, aole kela he hana uuku, e pati koke 3i il'>ko 0 nala kakaikahi, ua haawi okoa mai la no o Kapena I r ula, 1 kana miu dala ponoi, no ka uku ana i na hoolilo apau, mai ka hoolewa o ka Mekia Buna, ahiki i na hoolilo kaahel£ o feta me kona kokoolua. Ma kekahi kakahiaka kalae'wnaikai, iloko o ka maliina o .lulai, aia o Kapena Fula ame Eta ke ku la maluna 0 ka lanai o ka home kuaaina o ka Mekia Buna, ke nana la mua o ka oili mai o ka mokuahi Bee, ma kela kakahiaka. no ka ;lawe ana aku i kaikamahine opio nialalo 0 ka malama aiia mai a kona kupuna wahine, elike me ke kauoha .pāā ā ka mea j make. ,Ua kukuluia kekahi hae ulaula ma ka lihi aeone, he hoiilona, e haawi aku ana i ka poe olUna o ka e hookuu mai i kekahi waāpa, i kā wa e kaa pono ae ai ka ihokuahi mawaho o kahi i ku ai o ka hae. (Aole i pau.)