Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 47, 25 November 1921 — He Moolelo no KONARADI KENEKONA a i ole Ka Hiena o na Awawa Kuhoho ame Demona ka Lio Eleele Kupaianaha [ARTICLE]

He Moolelo no KONARADI KENEKONA a i ole Ka Hiena o na Awawa Kuhoho ame Demona ka Lio Eleele Kupaianaha

Ika hoe.i pono ana mai nae oka y>no maiuiia na lio. nia kahi o ka moali alanui. e oioi ae ana ma ka aoao o kekalii puu, ikeia aku la ka oili ana niai o keknhi kanakaiopie», i kaliikoia me ka paalole o na koa o ka puali enekinia. a e kau ana hoi oia maluna o kekahi lio eleele. a ma kona aoao. kekahi kanaka ōpio okoa aku. maluna o kekahi lio ahinahina ; i ka maopopo loa ana ia lakou, kela mau kanaka opio, ia wa i holo okoa aku ai ma kahi e ikeia mai ai e na koa. a o kekahi o na enekinia ka i knliea -ae me ka ka leo nui: . "Auwe! Aole kela he man kanakl? okoa aku. aka o Konaracli no ia maluna o Dcmona. a aia pu o Kakeo me ia. Huro! Iiuro!" Aolie pane leo o Mr. Kenekona, ma kela ike hou ana aku i kana keiki, aka nae aia iloko o kona naau. ke haawi la oia i na hoomaikai ana i ke Akua, no ka hoopakele ana i kana k<jiki, a-no ka hoihoi hou ana mai hoi imua o konaalo. MOKUN'A XLI \". / Ma kela halawai ana ae o Konaradi ma me ko laua mau hoa, ua hooha'aia he mau minuke nui. e lakou, ma ka hoakaka ana aku, i ko lakou mau moolelo iho: «.»"kela mau manao hopohojx>. o na pilikia oloko o kela waonahele. ua auhee aku ia ia, mai ia lakou aku, mamuli o ka hoomaopopo ana, ua kaawale loa aku na lilikini mai ka hoopilikia hou ana mai ia lakou. ma ke koena aku i koe <» ke alahele a hoea 110 ka pahuhopu o ka. lakou huakai. ./ , Ile hookahi kunui, o ka pakele ana o keia poe, mamuli no ia o Kakeo. Mahope iho o kela haalele ana aku i ka lua, i make ai 9 ka liona. ua manao maoli no o Kakeo, e holo mahuka mai kona mau hoa aku maluna o Demona, 'ika nae, 110 ka nopnoo nui loa 110 o kela lio 110 kona kahu. :ia kiolaia eia o mailuna aku o kona kua. pela iho la i loaa hou ai o ,Demona ia Konaracli. elike me ia a kaua e ka makamaka heluhelu i ike ae. nei ma kekahi mokuna i hala, oiai oia e nohopio ana malalo o ka malu o Nina afne kona puufw kanak^. No. Kakeo hoi. fna kela -manawa o kona haule ana aku 'Wo. ua nono hele wale aku la no oia iloko o ka hihipe'a o ka uulaau, a ma kahi nae o na ulia poniaikai, hoea aku 'a oia. i.kahi e hoomoana ana o na koa o.ke aupyni malalo 0 Konela Aro, a imua o kela aliikoa, i h.oik£ike aku ai oia 1 kahi 0 mau hoa i noho ai. ame ka nui o na poino e ! ioor>uni ana ia lakou. I k:i lolie ana o Konela Aro. i na hoakaka mai ia Kakeo ->ku. ua kamaaina loa oia i kela puulu o luana. i hoopuehuia ai. mahope o ka make ana o ko lakou alakai. a ua maopopo no hoi iaia ke ano o na kanaka īlikini.ika pau ole o ko lakou mau manao hoomauhala; a oiai he aliikoa kela i kamaiina wale no i na nalena o kela aina hihiu, ua ike oii i kahi hoomoana o ke kaikamaliine a Juana. nme kona poe Vnn:'ka: mahooe o ka lohe ana i ka Kakeo nmolelo, kamoe pololei aku la ka hele ana a kela, mau. pualikoa. no v -e kahua hopmoana mua ona īlikini. o ia no kela wahi i 'awepio mua ia aku ai o Konaradi. a pakele mai ai maluna o Demona. Aīalaila i loaa aku ai o Kimona, o Pekelo ame kekahi mnu lliki"i kauwa e ae. ua paa lakou i ka hoouia, pela hoi me na hoki ukana a Mr". Kenekona ma. o kekahi hoki. un 'ke mua ne nei kaua. no ka pau ana o kona ukana i ka hema ka manawa i'ku ai o ka enekinia i ka mi. Oiai ua kamaaina wale 110 kela mau pualikoa. i kela aina. ua hoopuniia na walii apau, i manaoia. malailn e .oili aku ai ke koena o na Tlikini v ka poe i ukal; mai ia Mr. Kenekona mā, he oiaio.. ma ia liana ana. i hoopakele hou ia ai eKonaradi mai na enemi mai, a kan mai la malalo o ka malu o na pualikoa. *

Ua lilo kc!.? hala.wai lmii ana ac o Kakeo me Konaradi.'i moa hpohauoli loa i ko laua ni.au mnnao, a laoakaka aku l.i, o Konaradi i kahi i nolio ai <» kona makuakane am.e kona mau hoa. maloko o ke ana. pela iJio la i pololei loa ai ka hcK*-ana aku o ua koa. ahi+ei i ka loaa ana o kea r>oc kanaka. \ T o Nina Goriana, aole a lakou mea i ike hou no kela kaikamaliine. aka nae, o ka mea i hoikeia aku ia lakou mahope mai. .0 ia no ka haawi ana ae o ua kaikamahine nei • ke kauoha i kona poe kanaka, e hele ma na kapakai hema o Kili, kahi a na koa aupuni. e kokoke ole aku ai ia lakou. lle hana mna na kela puali o na llikini, ame na hapa-lli-kini. ka. nee ana mai kekahi wahi a i kekahi, i kn wa e ike <ii i ka pilikia ma kekahi wahi, o ko lakou wa ia e liooinamao loa aku ai i kahi e; a i ka liala ana he manawa loihi mahope mai. ia wa e hoi hou ae ai no ko lakou mau kahua hoomoana kahiko. , \ Mahpne oka ike ana ua malaehe ke alahele. aole mau pilikia i koe. ha.alele aku la na pualikoa ia Mr. Kenekona ma. e hoomau ak.ll i ka hele ana 110 ka pahiihopu o ka lakou !l uakai. me ka hoolako ana mai i kekahi mali lako kniin hou; ma ke ano nui ke olelo ae. ua holonono na kukakukn nna 111 iwaena o Mr. Kenekona ame Done īosc. no ke ku:«i hooliln nna nku ika ,I:Mia Ina p-uln. i hni ra"n hoonn? 1

bele me ka ikaika, alaila hele aku la no ka puka aniani, me he 'mea la e hoolohe ana, o ka iohe aku i ka hele inai o ivoiiada. Ke halii la ka pouli maluna o ka ai»a i kela manawa. kiei loa aku la oia iwalio, me ka nanai aku mao aku o na ulu laau, aia hoi ike aku la oia i ka pttnohu o ka uwahi iluna 0 ka lewa; oka noonoo mua o ka oili ana ae iloko ona, malia paha he ao kela, no kekahi ino nui e hoea niai ana. eia nae,* iaia i nana ae ai nia niau wahi okoa, he kala'e wale 110. Hoomau aku la 110 kana nana ana ma kahi o ka pohina uwalii, o kana mea e hoomaopopo aku la. o ia no ka nui mau mai o ka pohina uwah: i kela ame keia manawa, ahiki i kona ike maopopo loa ana. aole kela he pohina 110 ke ao. aka he pohina no ka uwahi. Maloko aku o ka ululaau, ua hiki loa iaia ke ike aku i ka malamalama, iloko oka pouli. ililinai loa aku la ke duke opio iwaho o ka puka aniani, me ka hoolohe ana, no kekahi manawa kela ku malie ana ]>ela. akahi no oia a luhe aku. 1 ka paapaaina. e'ike ni€ ke ano o ka a ana a ke ahi, i na lala laau maloo, a iloko no hoi o kela manawa hookahi. ke lohe la oia, i na leo huro o na kanaka ma kahi mamao loa. Oiai no nae oia e lohe la i na leo uwa o na kana|ca. ame na leo himeni, aole ona hoomaopopo ae i na leo hauwalaau maloko ponoi o kona kakela, a iaia i alawa aku ai ma kahi o ka puka-pa, i ike aku ai oia i kela kanaka e holo mai ana me ka puahia nui. Ūa hiki loa i ke Duke Nikola ke ike aku i kela kanaka, o kekahi no ia o kana mau kaiīwa. o Bori kon ifloa. maniuli o koiia. umiumi loihi, anie kona kino pu'ipu'i, a i # ke Jconio ana mai 0 ua kanaka nei iloko o ka pa o ke kakela. kahea mai la me ka leo nui, i na kauwa o ke kakela; "Ke puhi mai la na kanaka i ka Aina Hanai Holoholona. eia ihea ka haku o kakou?" (Aole i pao.)

i na kanaka enekinia elna e nana i kgla waiwai. a ua'ukuia mai hoi he luiina dala niahuahua loa ia laun mai k® hui mai, ia lakou i hoea hou ai i ke kulanakuuhale. Ua nui ko Konaradi minamina no ka loaa ole atia iaia •> ka ili ka liona i make ai ia Demona. tne kona manao maoli no aole oia e ike ana i kela ili. aka nae ia iakou e hoomakaukau ana no ka haal(jle ana ilk> ia Ainei ika Llcn»fe. a hnli hoi aku no ka home, hoea ae la kekahi llikim ka hokele a lakou e noho rfna me kekahi puolo, a mawaho 0 ua puolo īu i, e l>au ana ka inoa o Konaradi. me na hoakaka he puolo kela i hoounaia mai ia Nina C»oriana mai; 1 ka wehe ana ae o Konaradi i ka ukana oloko o kela oloko 0 kela puolo. eia ka. o ka ili o ka liona. ana i minamina loa ai. ua malama no kela kaiakmahine, a haawi maknna mai la. i ke opio ana i hoohihi ai. me ka manao e lilo 1 kane nanai Ma ka lanou luiakai huli hoi no ka home, aole he mau pilikia i halawai mai me lakou. ahiki wale i ka hoea ana no Nu loka. la lakou i hoea nku ai i Nu loka. a i ka wa hoi o Mr. W'ilikona i ike mai ai i kana keiki. ia Kakeo, ua apo inai la oia nie na manao pulama. me ka nui maoli o kona hauoli 110 ka ike hou ana i kana keiki. ka mea an* i manao loa ai. ua nnake. nhlaila o kela halawai pu ana o ka makua me ke keiki. he halawai pu ana ia. iloko o ke kaumaha. i awiliia nu' ka luiiKili. ".\ole o'u pilikia e.papa.'' walii a Kakeo. i kamailio aku ai i kona makuakaue. "aka ina paha aole o Konaradi. aole au e ike hou i kou mau maka." Iloi pololei aku la o Mr. Kenekona anie Konara<li 110 ko laua honie, aia hoi na manao kauniaha- iloko kahi i loku ai, 110 ka ike aku i na'hiona i kamaaina ia laua. me ka ha'o lioi o na maka o ka wahine ame ka makuahine, ia laua e hoea aku ai. aka he mea hiki no nae ia ke hoomanawanui ia. 'Ma kekahi la nae. maho])e ih<» u ka liele ana aku o ka makuakane me kana keiki 0 nana i ka he kupapau o Mrs. Kenekona, a ia laua i hoi aku ai no ka hale, halawai pu iho la laua me Pila. kela kauwa Paele lioopono, me ka lilo o kela halawai hou ana, i mea hauoli mawaona o lakou apau. a o ia ka Pita o ka pane ana mai: "Adle au i manao, o keia hele ana mai t>ei a'u e nana i ka hale nei, e lialawai hou ana au me olua e kuuf mau haku ; aka o ke alakai ana iho la no paha ia a ke Akua in'u." "Auhea oe e Pila kuu kauwa, ma keia hope aku, me a'u mau oe e noho ai. ahiki i kou mau la hope, e hookaawale aku ana au i home nou e noho ai. me ka lawelawe hou v»lc i kekahi hana; ua lohe au i kau mau haua maikai he 11 ui no kuu keiki nei ame kuu wahine, oiai au ma na aina mamao. no ia mau hana, o keia iho la ka'u uku makaua ia oe," i pane aku ai o Mr. Kenekoila, me ka puliki ana i ka lima o Pita. "K hoomaikai mai na lani ia oe e kuu haku! l'n oi aku keia makana au i haawi mai la k maniua o ka mea kūpono, aole e liiki ia'u ke noho hana ole, "o ka mea ua hanauia mai au he kauwa, aole he kanaka waiwai a hanohano«. a ina aole au e noho hana hou aku ana ma ke ano he kauwa, malalo ou. e loaa ana.no he mau hana lehulehu na'u, me kou kauoha ole mai ia'u e hana. K hoi i'o mai ana au e noho pu me ohia. a e hoao 110 au ma na ano apau e hoikeike aku ma kekahi mau ano lehulehu he nui, i j;a niea e hauoli ai kou manao!" , līe mau la mahope mai o kela hoea ana aku o Mr. Kenekona ina no ko laua home, na ku aku la ke kaaahi, me Oemona. a ia Konara<li i haalele aku ai i ka hale hoolulu kaaahi maluna o kona lio eleele. ua huroia mai oin e na kanaka mai na alanui mai ana e hele ae ai, mamuli o ka nui o na manao ohohia o na kanaka 110 ka haku opio 4ime kona lio. aole kela poe kanaka i hoopoina, i na hana hoopakele koa loa i lawelaweia e Konaradi ame kona lio. laia i hookokoke mai ai i ka haleleka, kela wahi haule ole no hoi iaia i ka hele ana e halawai pu me Z(jra Kanakona. e noho aku ana 110 ua kaikamahine nei a ka lunaleka ma ka puka aniani, a i ka ike ana aku i ke kanaka opio maluna o kona lio. haalele koke iho la i kona wahi e noho ana. a liolo mai la iwaho, me ka piha hoihoi, me ke kahea okoa ana mai. i ka wa i kokoke loa aku ai o Konaradi: "O oe no anei keia e Konaradi?" "Ae/owau no keia. keu no la e hoohewahewa mai ana oe ia'u," i pane aku ai hoi o Konaradi, me k;i lele ana mailuna iho o kona lio, a haawi mai la i kona lima, no ke aloha ana me Zora.' ''Pehea, ua hauoli anei oe no keia hoi hr»u ana mai la o'u?" "Ua oi aku niamua o ka hauoli!" wahi a Zora me kona papale ana ae i ka lima o Konaradi a lele okoa aku la iluna, me ka puliki ana aku ma ka a-i o ke kanaka opio, a honi aku la iaia.1 ka lohe ana mai hoi o Mr. Kanakona, i ka leo walaau mawaho o ka haleleka. puka mai la oia, a iaia i i'ke mai ai ia Konaradi, holo mai la a puJiki aku la i na lima o ke , kanaka opio. me. ka pilia hoihoi. a o ka men oiaio no ea, momua o ka haalele ana aku o Konaradi i ka haloleka, ua aneane hiki aku ma kahi o ka hapalua o na kanaka 0 kela wahi kulanakauhale. ka i lululima pu me ia: oiai he kanaka opio o Konaradi na lakou apau i makemake loa ai. Aole no he poina iki o kela hana hoopakele a Konaradi ia Zora, mai ka make mai i na huila o ke kaaahi, ua kahea okoa ae la kekahi mea. e haawiia na leo huro no Konaradi, ia wa i plowalu like ae ai na leo he tmi. me ka haawi ana i na huro e.kolu, no ke kanaka opio. me he mea la no. mn keknhi la aku i ai kela hana. oiai nae, he. mau m'ikahiki okoa kela hana. i lawelaweia ai e Konaradi. Ua lilo 110 hoi kela liuli hoi hou, ana mai o Kimo K<*nekona, i mea maikai i ka noonoo o kona mau hoaloha lehulehu, a mawaena o ka makuakane ame ke keiki, ua hooholo iho-la, laua.. he mea pono, e hunakele loa ia. ka inealiuna e pili ana i ka hoea ana mai o kekahi kolohe, a lawe ae i ka inoa o Kimo Kenekona; a ua haawi j>u mai 110 hoi o Kakeo i kana hoohiki. e hamau loa kona waha i ke kainailio ana ae i na mea ana i jke ai 110 kela kanaka ino. No r)ukona hoi ame Keaka Hilika, ua holo mahuka loa nku laua no Aferika, malaila 1 pau ai ka lohe hou, ia ana no laua, j«e ka inaopopo ole o ko laua hopena, koe wale no, itia aole laua i. m'ake nw keia manawa o ka nee aua o keia mool.elo. alaila, aia laua iloko o ka noho kuewii.ana, me ka hoouuniia ena pilikia he nui. . . No'Kakeo. mā kela hoi hou ana aku imua o ke alo o kona m«akaukane. ua loli loa oia niai kela ano kahiko mai ona, a mamuli o na haawina a'o he nui i loaa iaia mai ia Konaradi mai. i hooikaika aku ai oia, e kaomi i koiia mau •1110 ino, a e pulama i na mea niaikai, a ua lilo 110 hoi oia, i kanaka opio maikai mahope mai, me ka hilinaiia aku. e kona mau .hoaloha lehulehu. No#l)emona h<»i. na nui ka poe i hoea niai inwa o Konauaradi e koi ai iaia e hoolilo aku i kela lio no lakou. ma kana ki'mukuai i makemake ai. ua hoole. loa aku nae o Kr»naradi i ka hoolilo ana i kona lio punahele. no ka niea wahi ana. aole loa he h|iina dala, e hiki, e kaili aku i kela lio mai iaia aku. 9 ka make wale no. no ka mea, ua pmilipaa loa ke aloha o ke kahu 110 kona lio, pela hoi ka lio no kona kahu. Ua hoea mni la kaua e ka mnkamaka hehihelu i ka liopena o keia olelo, 6 malia e ninau mai ana paha oe, ina ua mareia o Konar?di me Zora, ma ia wahi nohe men hiki i ka mea kakau ke hoike aku. koe wale n.o nae, kn pinilipna o ka o kekahi 110 kekahi. a me l*fr men b nae, o ka oiaio nxioli. he 'n nn mahope mai, i huikau ne ai ha makau a ka lawai'a i Wailua." Ka Hopena. . , '