Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 47, 25 November 1921 — He Moolelo no WILEBA DANUBA a i ole Mai ke Kulana Haahaa a i ka Hanohano-He Moolelo i Piha me na Hana Hoopahaohao [ARTICLE]

He Moolelo no WILEBA DANUBA a i ole Mai ke Kulana Haahaa a i ka HanohanoHe Moolelo i Piha me na Hana Hoopahaohao

"Mamuli o kela nuhou no ka make ana o ke kaikunane 0 mama, ua konoia mai makou, e hele aku no kona wahi 1 noho ai; he hele kahiko ko makou he mau la ae nei i hala, aka mamuli o kou hoi mai me mama e noho ai, pela i hoopaneeia ai a hoea mai oe, nolaila aole he mea hou aku nana e hoopaneenee i keia huakai, aka ke ole au e kuhihewa, he mau la kakaikahi wale no koe, e hele ana kakou apau loa, no kekahi huakai i ka aina m,amao." j "O, h'e keu aku aka mea hauoli!" i hooho ae ai o ELa, j no kona ake e ike hou aku ina wahi i malihini iaia. | MOKUNA XXXI. Pela iki inai kaua e ka makamaka Ua haalele aku kaua ia Dane e ku ana me he anela luku la, maluna o ke. kino o Rumefoda e waiho ana me ka oni ole. O Venuka hookahi wale no ka mea i ike i ke ano o na mea i hanaia maloko o kela rumi, oiai oia e hoekepue mai r?na ma kona wahi i pee ai malalo o ka moe o Dane; oili mai la ua wahine uei a ku aku la iinua o Dane, me ka pane ana mai: "Ea, heaha kau mea i hoeha aku nei iaia? Aole me ka | pahi, no ka mea ke waiho malie inai la no ka pahi, me ka maikai, a aole 110. au i ike mai nei i kou hou ana ia Rumefoda i ka pahi. Ua hiki no ka make ana o keia kanaka ino, aka o ka mea wale 110 nae a'u e kaumaha nei, o ia ka loaa ole he manawa nona e mihi'ai i kona mau hewa. Ua hiki nae, o keia wale no ke alahele e pakele ai oe mai iaia mai. Ina no kou laweia aku imua o kekahi aha hookolokolo, owau 110 ka hoike ma kou-aoao, nolaila mai māka'u oe e kiui hone! "Ka, aole oe i hoike mai nei i kau mea i hahau aku nei maluna o keia kanaka!" alaila alawa ae la ka nāna a Venuka mai ke kino ae o Rumefoda, a i ka helehelena o Dane, ?nc kona hoopiha koke ia a, n a mai ika weliweli, no ka mea, aole he wahi onioni ae o ua kaikamahine opio nei, aia kona mau lima, ke kuhikuhi la iluna, ke luhe la hoi kona mau lauoho mahope o kona kua, a ke aa pono iho la kona mau maka i ke kino o Rumefoda e waiho oni ole ae ana. "Aole anei e hiki ia oe e kuu hone ke pane mai? Ea, e Zora! E Mrs. Gawila, owau 110 keia o Venuka kou hoaloha! Ileaha ka pilikia i loaa ia oe?" Ke noke la o Venuka i ke kahea me ka leo nui ma na ano apaū, e pane aku ai o Dane iaia, aole nae he wahi īneia, a loli ae kela ano o Dane e ku la, a no ka manao loa o ua o Dane, ua lele paha ke aho mailoko aku o Rumefoda, a he kino kupapa'u kela e ku ana iluna, hoomaka aku la oia e holo. me ke kahea ana me ka leo nui i lohe mai ai ka nui o na kauwa e noho ana nia kela wahi. No kona piha loa i ke pihoihoi, aole maopopo iki o kana mea e hana ai, i ka wa e hoea aku ai no kekāhi puka, o ka ha/mohamo wale aku no i ka laka, aka nae mahope o ka puauu ana no kekalii manawa ia wa i hamama ae ai kekahi puka, o kona holo aku la no ia nokahi i waiho ai o ka bele, noke aku la i ka hookani, he hele no kela i hanaia, no ka wa o kekahi hana nui i makemakeia ai. Ua māamaama loa i kela manawa, a ke ike aku la ua o \ r enuka i ka liolo mai o na paele mai na wahi like ole mia», o kekahi poe o lakou, mai na mala mai o na meakanu. Ua hele na Paele a piha .me na manao pihoihoi, ma kela 'hoea ana mai no ka hale, a o ka luna hana o na Paele, 1 hele pololei mai a loaa o Venuka, pane mai la: _ "Ileaha ka pilikia, i kani ae nei ka bele kahea.' wahi ana, me kona papa ana aku i na Paele e noho malie, me ka walaau ole. "Heaha mai auanei ka'u ua pepehua o Rumeroda e Zora, a ua lilo kela kaikamahine i kino uhane ole. "O Zora anei ka mea nana i pepehi ia Rumefoda a make, ake kainailio mai nei oe i ka mea oiaio? wahi'hou a ka luna hana o na Paele, me kona hoopuniia ana ae e na kauwa, me ko lakou piha i ke kahaha ame ka pihoihoi pu. "O keia ka mea oiaio loa a'u e kamailio aku nei, a ua lilo kela kaikamaiiine 1 kino kupapau, me kona ku malie no nae iluna, aohe wahi mea a onioni ae." No kekahi mnu minuke, aole he maopopo īki 1 ka luna hana. kana mea e hana ai, aka nana pono loa mai la oia ma na maka o Venuka, a ninau mai la: "Aia mahea kahi i waiho ai o kela mau kino make; lawe koke aku oe ia'u inuia o laua!" 1 • "E ukali mai mahope o'u, na'u e alakai aku īa oe, 1 kahi e waiho mai la o na kino elua, aole e hiki ia'u ke hele hookahi ua piha Ina ia au me ka nuaka'u no kela mau kino make," 'wahi a Veiuika, me kona kakali ana mai, o ka hele aku o ka'luna hana. r» 1 "Ke makeinake nei au ia oukou apau e na Paele. e noho malia loa. a mai hoao kekahi 'mea e ukali ae mahope o u, koe wale no ka poe a'u e kahea aku ana 1 ko kikou mau inoa. o lakou wale no ke hele pu me au. alaila kahea mā! la ua luna nei i na iiioa, o l>a po.e ana 1 makemake ai, he *ha ko-lakou.nui. o.Yenuka ka eha o ka poe * hele pu aku

me kela kanaka. , .• Ikc komo ana aku jna mea apau maloko o \ca n e . waiho mai ana ke kino o R«mefoda, a ikc aku la hoi i ke ku o Datie iluna, ml Va oni ole, hiki 1 ka luna hana.o na paele, ke liana aku i kekahi mea, ua hele oii a pma me ka maka'u ame ka ilihia, aka i ka mana'wa 1 hoao mai ai ' kekahi o na ; raelc,.c hookokoke i na kino elua, akahi no oia a panei. mai: . ..... "Aole loa o'u makemake e hoopa kekahi mea i keia kino, aka e holo koke oe e Kamuela e kii ia Kauka Hakima, oia ka mea kupono loa e hoea mai i keia (manawa, no ka mea nta!waho ae o kana oihana hc kauka, oia pu no kaju.nakanawai. a he hoaloha kahiko no hoi oia no Rumefoda." Hakalia no a pau kela mau hoakaka ana a ka luna, o ka /oili'aku la no ia o Kamuela iwaho, a iloko o na minuke helu wale no. aia kela raele. maluna o ka lio, ke holo ki no ke kii ana i ke kauka; a iloko o ka hapalua hora wale no, ua hoea mai la o Kauka Hakima, me kona laweia ana mai noloko o ka rumi e waiho ana o na kino elua i manaoia ua ; m ike ana aku no o ke kauka, i ke ku pololei o ke kino 0 Dane iluna, pane ae ta oia ika i ana mai ina Paele: "Ao•le i make keia kaika'mahine, aka ua hele kona kino a laau, K - hoomoe aku iaia irialuna o kahi moe!" Hele mai la o Yenuka, me ka wahine kukē, a hopu aku la 1 ke kino o Dane. i keta pa ana aku no o ko laua lima, o ka hina mai la no ia o Dane imua, aole kela ano laau ona, aka ua mialule iho la ke kino, me ka hapai ana aku o na wahine Paele a hoomoe iluna o ka moe, alaila upo'i iho la 233 maka o Dane. .

Kukuli ilio la.hoi ke kauka nia ka aoao o ke kino o Rumefoda, me ka hahā ana i ka pana o kona lima, a hooho ae la: "Ua loaa ka haku o oukou i ka ma'i kuhewa, aole oia i make, ke kamau nei no ke ola iloko o kona kino, a ke tnakemake nei au, e hoihoiia aku oia-noloko o kona rumi moe!' Hapaiia aku la ke kino o Rumefoda e na Paele elua noloko o kona mmi, me ka weheweheia ana ae o kona mau lole, a hoc*moeiā maluna o kona moe, alaila hana aku la ke kauka i kona ike, ma ke oki anai i kekahi mau aakoko o Rumefoda, a iaia i ike ai, i ka lianu maikai o kela kanaka. waiho aku la iaia, malalo o ke kiai ana'a na Pele elua, o kona hoi ho.u mai la no ia noloko o ka rumi e waiho ana o Dane.

laia i hoea aku ai ma ka aoao o ka moe a Dane e waiho ana, ike iho la oia, ua pa'uhia loa kela kaikamahine i ka hiamoe, ke ano mau o ka poe i loohia i kela ano haawina. alaila haawi aku la i na kuhikuhi ina wahine Paele elua, i ka laua mea e hana aku ai i ka wa e ala mai ai ke kaikamahine opio, mai ka hiamoe n\ai. Maloko o ke keena hookipa, i loaa mai ai i ke kauka, na kauwa apau e akoakoa ana, a e noke nui ana no hoi i ke kamailio, no kela nohou hoolelehauli, a o ia ka ua kauka nei 0 ka i ana mai: " "Aole he kumu eae oka pilikia o ka haku o oukou: aka no kona paakiki ma&li no i ka hana i na paina, me ke ala ahiki i na hora o ka wanaao, nolaila mai ke kumu i loaa ai i ka ma'i kuhewa. He mau manawa ka' i hoikeike aku ai iaia, 1 ka pilikia e hoea mai ana maluna ona, aohe nae wahi mea a hoolohe mai, a o keia iho la ka hopena i loaa iaia.". "Pehea, he manaolana anei kekahi, n o kona palekana mai keia pilikia mai i loaa iaia?*' i ninau aku ai ka luna hana o na Paele. "He maikai kona hanu ana i keia manawa, a oiai ka hanu i!oko o ke kino, aia no he ola, a oiai e mau ana ke ola, aia no he manaolana! O ka'u wale no e makemake nei ia oe e Kivini, ina ua maopopo ia oe kekahi ohana pili loa ia Rumefoda e ola mai nei, alaila o keia ka manawa kupono loa, e hoikeia aku ai ka lohe, no keia pilikia!" <4 E hele koke aku au ike kulanakauhale, a hoouna aku i kelekalapa no ka hoea mai o kona ohana." "Eia hou keia, ina aole i hoponoponoia kona mau waiwai, alaila e hoike koke aku oe i ka lohe i kona loio e hoea mai, a e noho oia maloko o keiā hale, no ke kakali ana, o ka pohala mai o Mr. Rumefoda, malia paha ua makemake oia e hanaia kana pālapala kauoha. e hooili ana i kona mau waiwai, inaluna o kana poe i manao ai, e hopomikai aku." "Ua pono kena mau hoakaka aku e Kauka Hakima, e hele au i keia manawa me ka hohakalia ole/' wahi a ka luna, me kona haalele koke ana iho i ka hale, aka iaia i hoea mai ai no ka lanai, e iho aku ai nolalo o ke kahua manienie, ua puni koke ae la oia i na kauwa Paele, a o ia kana 0 ka pane ana. aku ia lakou, me ka lōaa ole he manawa 1 kela poe kauwa, e ninau mai ai no ke kulana o ko lakou haku:

"Ke makeimake nei .111 ia oukou apau loa, e huli hoi no ka ouko\i mau hana, ma kela mala nui ma ka hikina, a nou J e Kamuela, e hele koke oe e hookomo i ka lio i ke kaa, a i lawe mai mamua o ka hale nei, no k«i mea via makemake ! au e lawe oe ia'u no ke kulanakauhale." Naholo aku la na kauwa 110 ka hooko ana i ke kauoha a ko lakou luna, a huli ahoi aku la 110 hoi o lvivini 110 kona hale, no ke'komo ana mai i kona paalole ku|>ono uo ka hele ana aku i ke kulanakauhale, oiai hoi ke kauka i hoi hou mai ai no ke kiai makaala ana i kana n>au ma'i. He o ia 'mau 110 ke kulana o kela mau nia'i mai ka manawa i hoea iriai ai ke kauka, ahiki i na hora o ka auwina la, ua huli hoi mai la no hoi o Kivini, me kona ukali pu ia ana mai e ka loio o Mr. Rumefoda ame kekahi kahunapule. Moloko o ke keena hookipa, i halawai aku ai o Kauka Haklma, me kela mau malihini, alaila hoakaka aku la imua 0 laua, i ke kulana o ka pilikia i loaa ia Mr. Rumcfoda, elike me kana i ike ai alaila alakai aku la oia ia laua, noloko o ka runv moe e waiho mai ana ke kino nawaliwali o Rumefoda. No kekahi manawa loihi, ke kakali malie ana o kela poe, no na hoailona o ka hoi niai o ka ikaika o ke kino o Rume foda, aole nae he wahi mea a ike iki ia aku o kekahi hoailona o kela ano, eia nae aole 110 lakou i paupauaho i ke kakali ana, 110 ka mea aia ke kau aku la ka manao o ka loio, ina e hoi mai ana ka noonoo maikai iloko o Rumefoda. aole ana e nele kona hoike mai i kona manao, no na mea pono e hana aku ai i kona mau wai.wai. Ua hele no hoi a na hora o ka ahiahi, akahi no, a ikeia aku ! ka onioni ana ae o ua kanaka nei, owak;jj ae la kona mau maka, me ana mai i ka poe e hoopuni ana ma ka aoao o kona moe, alaila kunou mai la kona poo i ke kauka, e kulou aku a pili ma kona poo, hawanawana mai la i kela mau olelo. "Auhea oe e kauka, aole he loihi o ko'u wa i koe e ola ai!" "Aole pela, e loa.a ana ia oe ka oluolu maikai ma,keia hope aku," alaila kamalio mai la ke kauka, i na olelo hoolana elike ni:e ka hana mau a na kauka i na ma'i pilikia apau. Luliluli wale ae la no ke poo o Rumefoda, no ka mea ua ike oia, aole loa e hoi mai ana ka ikaika maikai iloko o kona kino, alaila hooikaika wale ae la no oia, ma ke ani ana mai o kona liima, i na keommana elua e noho aku ana, e nee aku a kokoke iaia; a i ka akoakoa ana mai o kela poe ekolu ma kona aoao, pane mai la: "Ke makemake nei au e lolie oukou apau i ko'u manao, e hookuu lanakila ia aku kela wahine opio o Zora!" "Pehea, aole auei he mea pono ia oe ke hoakaka mai i kou manao, no ke ano o ka palapala kauoha hooilina a'u e hana aku ai no kou mau waiwai?" i ninau mai ai ka loio. Luliuli wale ae la no ke poo o Rtimefoda, me ka pua'i leo ole mai, aka o ke kauka nae, ka i pane ae i ka loio: \He hapalua hora wale 110 koe, o Rmnefoda e ola ai, o kona haalele mai no ia ia kakou, nolaila he manawa keia no ka malamia ana i kekahi anaina haipule, mamua o kona liele ana." Kaakaa ae la nae na maka o Rumefoda i kela 'manawa, I me ka nana pono ana mai maluna o ke kahunapule, a no ka manao o kahunapule, he mea paha ka ka mea ma'i i 1 makeniake ai e kamailio ae iaia, kulou iho la kona poo ilalo, a pili ma. ke poo o Rumcfoda, ia wa i pane ae ai ua kanaka ! nei me ka leo nawaliwali: Owau kekahi kanaka hewa loa, ke ike nei au i ka ehaeha o kuu uhane, 110 ke ano' o ko'u ola ana, nolaila "heaha la ka ke Akua mea e hana mai ai no'u, no ka mea hewa?" Lalau mai la ke kahunapule i na lima o Rumefoda. me ka pane ana mai i na olelo hoolana, no ka nui o ko ke Akua aloha, ua makaukau mau oia, e huikala mai i ka mea hewa, e mihi ana me ka oiaio, me ka hoikeike ana mai, i ka mea a lesu i hana aku ai, no ke kanaka powa, i kau pu ia ai me ia maluna o ka laau kea. No kela :niau olelo hoolana a ke kahunapule, halo'ilo'i mai la na waimaka ma na lihilihi o Rumefoda, alaila kukuli» iho la ke kahuanapule ma ka aoao o ka moe, a waiho aku la he mau leo pule imua o ke Akua, e nonoi aku ana i Kana huikala ana ,mai i ka mea hewa, a e hokipa aku hoi .i ,kona uhane, ma kahi i hookaawaleia no ka poe pono, a iaia h°°ki iho ai i kana pule ana, a nana mai la maluna o Rumefoda, aole he ola i koe ilōko o kona kino, eia nae. aia no kona mau lilma ke nuliki la, me na waimaka hoi maluna o kona mau papalina. "Aole he ola i koe iloko o ke kino o ko kakou hoaloha." pane ae at ke kauka, mahope iho o kona nana ana i ka pana o na hma o Rumefoda. * "E kau mai ke aloha ame ka malu o ka Makua ma ka ona," wahi' a ke kahunapule, me ke kau an.i h 1 » 1 * 1 ° a l* nia » maluna o ke kino o ka mea make. "Auhea olua e o'u mau hoaloha, he mau hoike olua, no n a olelo i makailioia mai nei e Mr. Rumefoda, 110 ka hookuu

ianakila ana aku ia Zora, nolaila e hooko aku ana au i k<sna makemake," wahi a ka loio, me ke kuana ae, a haalele iho la i kela nimi, no ka hoomakaukau ana i na mea e pili ana i ka hoolewa o ka -mea i make, oiai ma kela aina wela, aole he loihi o ka rftanawa i aeia, no ka waiho ana o iia kino \ make. aka e kanu koke ia aku ia iloko o ka manawa kupono. MOKUNA XXXII. Ma ke kakahiaka o kekahi la'mai, no na kumu kaia ae nei mamua, ua malamaia ke anaina hoolewa o Rumefoda; o kela kekahi o na kakahiaka kala'e maikai, a oiai he kanaka o Rumefoda, i kamaaina i na kanaka apau o na wahi e pili kokoke mai ana, ua hoea rrtai apau 110 kela hoolewa, a he laina kaa loihi i ukali aku mahope o ke kaa kupapau, no ka ilina ma kahi he hookahi mile ka mamao mai ka home aku o Rumefoda. Mahope o ka hoomoeia ana aku o Rtfmefoda no kona home lua, ua huli hoi mai la ka lehulehu no ka hale, me ko lakou noho ana maluna o na pakaukau i hoolakoia i na meaai. ma ke kauoha a ka loio, imahope o ka ai ana, i huliia ai oloko o ka hale, me ka loaa ole nae o kekahi palapala kauoha hooilina, alaila huli hoi aku la na mea apau no ko lakou mau home, a koe hookahi o Kauka Hakima, mamuli o ka au'a ana aku o Cibele, ka wahine Paele kuke iaia, me ka i ana aku: "Auhea oe e ke kauka maikai, ke makemake nei au e hele ae oe e nana ia Zora aole ona ai iki i kekahi meaai, aole hoi he inu wai; a aole loa oift i kamailio he hookahi huaolelo, mai kela 'manawa mai o kona hoomoeia ana aku iluna o ka inoe. I kekahi manawa e kaakaa ae ana no kona mau maka, a pili iho ana, me ke kaapa wale ana no iluna 0 ka uluna, a me he mea la nae i kekahi manawa, e lohe aku ana au i kona namunamu, e kamailio ana paha me na uhane, a i ole me ke diabalo, a ua hele maoli au a piha 1 ka imaka'u, i ka nolio maloko o ka nimi o kela kaikaimahine." Oiai ka wahine Paele e kamailio mai la i ke kauka, no ke ano o Dane, ke hele la no kona mau wawae, no ke alakai ana i ke kauka no ka rumi o ke kaikamhine ma'i, mt ke kamailio ole aku nae o ke kauka iaia, aka lalau aku la ke kauka i ka lima o ke kaikamahine opio, no ka nana ana i ka pana, me ke kilohi ana aku no hoi maluna o ka helehelena o ke kaikamahine opio, alaila pane 'mai la i ka .wahine Paele: "Ua hoohia ka wahine opio i kekahi ma'i piva ikaika loa ma kona poo, a o ka mea wale no e hoopakeleia ai kona ela, o ia ka ako ana i kona mau lauoho, pehea he mea makaukau no nae paha kekahi i ka ako lauoho maanei nei ta?" "Ae, he akamai loa o Kamuele i ka ako lauoho, nana no e kalii i ka.umiumi o ka liaku o makou, a e ako no hoi i kona lauoho."

"lna pela, e hele koke akii oe e kii ia Kamuele, a hoike aku iaia i ka hana a'u i makemake ai, a e lawe pu mai me kana pahiumiu'm/i!" I kela hala ana aku o ka wahine Paele, no ke 'kii ana i ka mea nana e ako i ka lauoho o Dane, wehe ae la ke kauka he poho huaale mailoko ae o ka'pakeke o kona puliki, me ka haawi ana aku ia Dane he elua mau huaale, aole no hoi i emo iho, kumo ana 110 o Cibele m'e Kamuela me ka lawe ana mai o kela Paele, i kona makaukau apau o ka hana akt> lauoho a kahi uVnsumi. Hoalaia ae la o Dane iluna, me ka noho ana o Cibelc mahope o ke kua e paa ai, o ka hoomaka aku la no ia o Kamuela e ako i ka lauoho, imua ponoi o na maka o ke kauka e nana mai ana. Lalau aku la ke kauka i na lauoho mua loa o ka moku ana i ka upa, a nana iho la, alaila hooho ae la ma ke ano hikilele: "Ka, he keu aku maoli keia a ka mea kupaianaha, he haulaula ka lauoho o keia wahine opio,. mjpL ke'kumu o ka lauoho, oiai nae he eleele ka lauoho holookoa ke nanaia ihoi" No keia mau olelo a ke kauka, hoopau ae la o Kamuela i kana ako ana i ka lauoho, a hopu aku la i na lauoho e waiho ana.iluna o ka papahele, a pela pu no hoi o Cibele Miana like ilio ai, he mea oiaio, aole he hoohewahewa ana i koe, ua kulike ka ike a kela mau Paele elua, me ka ke kauka, o ua lauoho apau loa. he hauliuli ma kahi o ke kuinu me ka maopopo oie noe i kekahi o lakou, ke kumu o ke ano e o ka lauoho o kela kaikamahine. "Ma ko'u manaoio, he haulaula ka lauoho o keia kaikamahine i kinohi a me he mea la, nana 110 i hooluu a eleele, eia nae, o ka mea kupaianaha, aole he kulike o kona lauoho mei kona ili," i pane ae ai ke kauka, no ka hoakaka ana i kona manao no ke ano o ka lauoho a lakou e nanā la. "E hoomau aku oe e Kamuela i kau hana, aohe a kakou noonoo ana no keia lauoho, o ka palekana wale no o ke ola 0 keia wahine opio, ka mea nui," i hoomau hou mai ai ke kauka i kana kamailio ana, o ka holo ae la no ia o 'ka upa a Kamuela, aia ka pono o ka nemonemo o ke poo o Dane. I ka hele loa ana a pau ka lauoho o ke poo o Dane i ka akoia, ike iho la ke kauka, ua oi aku ke aiai o ka ili o ke poo, mamua o ka ili o na papalina, nolaila ke hoopōhihihi hou ia la no.kona noonoo, ina paha o Venuka kekahi me lakou, ina ua hiki iaia ke hoakaka pono mai, i ka mea nana i hookahaha i ko lakou mau noonoo. Hooma-uia aku la kekahi kawele i ka wai hau, a wa-hiia ae la ke poo o Dane, malalo o na kuhikuhi a ke kauka, a 110 ka lauoho keia, ua hoakoakoaia ae la e Kamuela, a laweia aku la eia e malama, me kona manao, e loaa ana iaia kekahi kumukuai maikai loa, ke hoea aku oia imua o na kanaka ako lauoho o ke kulanakauhale, no ke kūai ana i kela lauolio, i kekahi poe o lakou. "Ua kahiko loa oe e Cibele, e hiki ole ai ke kiai makaala no ka pono o keia wahine opio, no ka mea he hana nui, ka makaala mau ana, ika mag"awa e haawi # ai ika laau. Aole e liiki ia oe ke ala i ka po, e hiamoe e ana oe, mamua 1 ae o ka manawa e hanai ai i ka laau, aka eia kela wahine. j a'u i ike ai i nehinei, he opiopio oia, a ua hiki iaia ke makaala i ka mea ma'i me ka holopono loa." [ "Aia kela w«ihine, ke hooponopono mai la ina pakaukau a na malihini i ai mai nei a he nui no na liana e ae, e hooponopono aku ai i ka hale nei, 'oiai ua hele maoli a moI kaki na ponohale nia kela a«ne keia wahi, a o kekahi 'no : hoi, he mau la hoea maj.paha keia no ka ohana o" Mr. Ruj mefoda.'' ! "O oe o olua ka mea nana e lawelawe i kela mau hana, a j e hoouna mai oe i kela wahine, 110 ke kiai ana i ka mea ma'i," wahi ake kauka. . . t j He leo mana oke kauka, ke kauolia' aku i kana mau mea j apau e makemake ai, nolaila haaiele koke 111'ai la o Cibele ! ialoko o kela ruimi, aole 110 hoi i loihi iho, komo ana no o ! Venuka, me ka haa.wi ana mai i kona kunou imua o ke 1 kauka. a pane mai la: . ' . . I i\e haawi aku nei au i ko'u niahalo nui ia oe eke kauka, 1 no kou kauoha ana ae nei ia'u e. hele mai e kiai i keia waj hine opio. nuo ka mea ua noho pu au me ia no 1 makahiki i a ua maopopo loa ia'u kona mau ano apau, me he mea la ! owau kona makuahine; nolaila owau ka mea kupono loa t uana e malama iaia." i "Ke olelo mai nei oe, ua maopopo iā oe na ano o keia wa- ; hine or>io. pehea, oia ponoi no anei ka mea nana i hooluu i i kona'-lauoho a eleele?" ' "Heaha ke kumu o kou ninau ana mai la ia'u i keia rriea?" ' "N'o ka nlea ma ka'u ike, ma ke kumu o kona lauoho he haulaula, a niiwaena ae ahiki i ka welelau he eleele, pela au i manao, ai, ua hooluuia ke kumu i eleele ai o kona lauoho."

"Aole o'u ina»ao, nona no i hooluu i kona lauoho!" i paue ai.o Venuka, me ka hoomanao ana mai i na mea a Dane i hoike aku ai iaia, me ka papa pu ana aku, aole loa e kamailio i kekahi mea e aku, ahiki i kona ae ana mai iaia e hana pela, nolaila pane hoolalau hou aku la ua wahine nei: "Aole loa keia kaikamahine, e aa ana e liooluu i kona i kona lauoho nani, no kekahi waihooluu e ae." "Ua like no ko'u manao me kou e kuu wahine maikai, aka nae, ua hoopohihihi loa ia mai ko'u noonoo, no ke kumu i hooluuia ai kona lauoho, aka nae. auhea oe e kuu wahine maikai, ke makemake nei au e haawi aku ia i na kuhikuhi ana no kau mea e hana aku ai no keia waliine opio, i na hora o ka po, no ka inea nie ka makaala wakno e pono ai ka mea ma'i," wahi a ke kauka, me kona ho.ikaka pono ana mai i na mea a \ enuka e hana aku ai. a ke hoolohe pono loa la hoi o Venuka, i ole ai oia e kuhihewa, ma kekalii mea. "Ua maopopo pono aku Ia anei ia oe, kiiii mea e hann ai?" wahi hou a ke kauka, me*ke ku ana he iluna, no ka haalele ana iho i ke keena o ka mea ma'i. "Ae, ua haopopo ia'u na mea apau, aka e ninau aku ana au ia oe, i ka wa hea e hoea mai ai ka ohana o Mr. Rumefoda?" "Ina ua .haalele aku lakou, ma ka manawa i hoea aku ai ka lohe lio ka make ana o ka haku o oukou, a ma ka aina lakou e kaahele mai ai a.lailh iloko o na la ehiku, a ewalu paha lakou e hoea mai ai; aka ina ma ke alahele moana mai lakou, alaila, iloko o na pi\le ekolu, alaila hoea mai kela poe ianei; aka hoi, ina aole lakou i haalele i keia manawa, alaila he mea maopopo ole ia'u, ka olelo ana ae, no ka mauawa oiaio loa a lakou e hoea mai ai." Me kela mau hoakaka mai ke kauka aku, ua loaa aku la ka malia i ka noonoo no Venuka, oiai aole oia i makemake e hoea koke mai kela mau i ka wa e waiho ana o Dane i ka ma'i.

i loaa ia Dane, iloko o na la ewaln mahope mni, e hakokn Ma ka mea oiaio ke olelo ae, ua ko'iko'i maoli ka ma*i ana oia mawaena o ka make ame kc ola. e olohewa wale nna no kana olelo, a i kekahi manawa, e maule ana nin, aka nae, aole no i pauaho ke kauka nana e lapaau :;iia iaia, e hoao ana kela kauki >11.1 111 ,mo ap»- elike p>c ki ke kona hoea mau he elua manawa o ka la. i loaa iaia, e hoopakele i ke ola o kela kaikamahine, me No Vcnuka hoi, ma ka aono liiau tiia o ka moe o Oane, i na hora apau o ka po, me ka pili ole o kona mau maka, aka ma na hora o ke ao, ua kaa aku la ke kiai ana ia Cibele, o kona manawa ia e hooluohi ai, no kekahi mnu hora wale no nae a hoi mai la no oia, no ke kiai ana ia Dane. Ma ke ahiahi nae o ka ewalu o na la, oiai ke kauka e ku ana ma ka aoao o ka moe, a e nana aku ana hoi maluua 0 ka helehelena o Dane, pane ae la oia i ka i ana mai: 41 Ma keia po e maopopo ai ka hopena maluna o ka niea ma'i, he elua 110 haawina e loaa ana iaia, o ka mua, o ia kona puoho ana mai, me ka hoi pono ana mai o kona mau noonoo maikai me ia, a o ka lua o ia no kona nawaliwali loa aku, e kokoke loa mai ai ka make e kii mai i kona uhane a lawe ae mai kona kino aku." Haawi mai la no ke kauka i na kuhikuhi ana ia Vcnuka, 1 ke ano o kana mea e hana aku ai no ka mea ma'i; nia kela po iho; oiai o Venuka e kiai ana ma ka aoao o ka moe o Dane, aia wale no kona mau maka, ma ka helehelena o ka wahine opio i na inanawa apau, 110 ka mjea ua like maoli no o Dane, me he kaikamahine ponoi la nana, o ke aloha o ka makuahine, aia ia iloko o Vcnuka, o ke kuinu hoi nana i kono ikaika mai iaia, e ala e kiai makaala no ka pono o ka wahine opio. Ua hele no hoi a ka hapalua like o kela po, ike aku la 0 Venuka, i ke kahe mai o ka*hoū ma ka lae o Dane, a lana ae la kona manao, 110 ka palekana o ka wahine opio, eia nae iloko o kela manaolana, oili mai la kekahi hoomanao a n a iloko ona, o kela no kekahi hoailona hiki mua, no ka poe i aneane loa aku i kahi o ka make, malia paha o ke ano, ia: o kela hou e kahe mai la, a emi pu wale iho la no konn! manaolana, me ka halii ana iho o ka hopohopo, ame ke kaumaha iloko ona. Kulou aku la nae ua o Vcnuka imua, no ka hoolohe ana 1 ke ano .o ka hanu ana o Danc, he maikai ke ano o kann hanu ana, o ia no oe o ka mea ma'i ole, haha iho la lioi i ka pana ma kona lima, he like pu no ka maikai nolaila auhee aku la na manao hopohopo mai iriia aku ; me ka mau no nae o kona haawi ana i ka laau, i kela aine keia manawa, ke kuhikuhi a ke kauka. Ke nee awiwi*mau la ka manawa o ka po, a i ka mnnawa i auhee aku ai ka pouli o ka po, a poha inai laj hoi ka malamalama iloko o ka rumi o Dane, owaka ae la no lihilihimaka o ua kaikamahine nei, a nana mai la ia Venuka. Ua piha loa o Venuka me ka pihoihoi, e hiki ole ai iaia ke hoopuka ae he hookahi huaolelo, ke hoomanawanui wale la no nae oia i kela ano pihoihoi ona, aia hoi ka hopohopo, 0 lilo auanei kona kamailio aku ia Dane, i< kumu e inaule hou aku ai kela kaikamahine. nolaila, aole ana mea e ao e hana aku ai. o ka noho malie wnle ilo'/ No kekahi manawa loihi kela nana ana mai a Dane ia Venuka, akahi no a oili mai ka leo o ke kaikamahine opio, me ka nawaliwali nae, i ka pane ana ae ; "O oe no Anei keia e Venuka?" "Ae, owau no keia, e hoomaikaiia ke Akua, no ka hoilioi hou ana mai i ke ola iloko ou e kuu Dane." "E Venuka, pehea au i hoea nKii ai maloko nei o keia rumi, a maluna hoi o keia moe? Ooe no anei ka mea nana 1 wehewehe i ko'u mhu lole, a hoomoe maanei?" "Ae, owau ka mea nana i hoomoe ia oe maanei nei? M "Alaila mla ka aoao mau anei oe o keia moe, kahi i kiai ai ia'u iloko o ko'u manawa e waiho ana i ka ma'i?" "Ae. o na minnke apau o ke ao ame ka po, au i waili" ai maanei nei, ma ka aoao mau au o inoe, ahiki i keia manawa au e ike mai la ia'u." "Auhea oe e Vcnuka, he keu maoli a ko'u Ua aneane e hiki maikai ole ia'u ke hanu, a oi loa aku hoi ko'u nawaliwali. e hlki pono ole 'ai ke kaitiailio aku. Me he mea la ma ka'u hoomaopopo iho, em ko'u hanū ke pith liilii nei, elike me ke emi ana o ka a o ka ihoiho kukui."

"E hoorn?au i ka hooikaika ana i kou hami. c kii ac au i kekahi mea, a kokua aku ai i kou hanu ana," e kii ae ati i kekahi mea. e kokua aku ai i kou hanu ana." w'ahi a Venuka. me ke ninini koke atia iho l omok 'laan iloko o ke puna, a hoohainu aku la ia Dtinc. I kela komo ana aku no o ke puna laau iloko o ka walm o Dane, o ka moni aku la no ia, a he mau minuke mahope iho, o kona haule hou aku la no i.-i hiamoe, me ka maik.ii 0 kona hanh ana: na kela ano i loaa ia Dane, * konoia mai ai o Venuka e kukuli iho ma ka aoao o ka moe. a hooniai kai aku la i ke Akua, no ka hoihoi hou ana mai i ke oh iloko o ke kaikamahine opio, eia nae ua poina loa oia. ' ka mihi ana aku i kona mau hewa, no na mea ana i kokua aku ai, no ka o ka hana ino, a ke kanaka i\a n .i 1 hoolimalima iaia, e lilo i wahine lawelawe no Dam* nuluna o ka moku. Ma kela kakahiaka nui no hoi.ua hoea mai la ke kauka. no ka mea ua makemake loa oiaif e ike i ka hopena o ka mea ma'i, a iaia i ike aku ai, i ka hanu maikai o Danr, a lohe hoi i na hoakaka mai ia Venuka aku. no ko lau:» kamailio pu ana no kekahi mau minuke, ua hoohauoli !«•»:* ia aku oia, me ka hoike akea ana a« i kona manaoio, u.i auhee aku ka poino mai ke kaikamahine opio aku, a « hoi hou mai ana ka ikaika i kona kino, ke hala kekalii mau la e hoomaluia ai, malalo o na kiai makaala ana. (Aole i pau.)