Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 47, 25 November 1921 — KE ANO O KE KALAIAINA. [ARTICLE]

KE ANO O KE KALAIAINA.

(Kakauia e Z. P. K. Kawaikanmaiikamakaokaopua). . Ka Hoakaka Ana.

Ua 'haa-wi mal ke Akua i mea o wai■wai ai na kanaka apnu; ua 'haa'wi mai Oia i ika ainn, ikahi e ulu ai 'ka ai; ua haawi onai Oia i ka laau i mea e paa ai' na hale, i mea hoi e pono ai na hana 'he mii loa; ua haaiwi mai no hoi Oia i na meaulu apau, i mea e hooko ai i ika imakeimoke o na Ikana'ka; ua haawi mai Oia no kako-u, i mau iima ame ka ikaika e lawela,-wo ai a hooponopono i ka aina ame na uieu apau e "waiiwai ai. Aka, i ka noho naaupo ana o na kana-. ka, ua hune lon la'kou. Aole lilo na mc«, a 'ke A'kna i haawi mai ai i mea waiwn i no <ke Ikanaka. Hc ana kona hale, a i ole ia, he tbaJe knmala no,' he ihale pna ole, ahe hale pelapela. O na laulaau kona kapa, a i ole ia, he ili hol> holona, a -he ili laaoi kekahi; hnhai no hoi oi& i pa holoholona hihiu, i meaai, a imi no hoi i na meaulu >wale ma <ka nahelehele; aole hoomahu'i i ka ka nonanona a hooimakankau i Bta ni a nui. Pela e noho ilihune ai na ikanaka i ka wa naawpo. Aolo ike la!kou i kahi e loaa mai ai ka waiwai. Ike lakou i ka iwaiwai no kahi e mai, a kahnlha ko laikou naau i k& n-u i 0 ka, waiwai o na aina e. Aolo inkou e hoomaopopo, ua lulu -wale mai sie Ak.ua ma na aina apnu i mea e -wai"wai nui ai. • Nolaiki, lie mea nui ke kalaiaina. Ua nui no 4ce ano o ia hun. O ka lepo, kahi e mahi ai ke kanaka, he aina ia. 0 ka moanm, (kahi e laiwai 'a ai, he aina ia. Oka pakuai, he aina ia. O <ke kalaiwaa 'he aina ia. Qke kulkuluhale, ;he aina ia. O kela anea keia mea e iwaiwai ai na 3tana ( ka he nui, ua kapaia ia mea he aina.. O ka !hoo|>onopono i na nina, i mea o iwni-wai ai, ua kapaia ia mea e na 'kakauolelo kahi'ko o ke ikalaiaiha. I Tto kakou noho ana ma keia ao, ua nui loa na<mea a kaikou e malketnalko ai," 'i mea ai.ko kaikou noho ana. O na men. a«pau e kp ai &a makemalke o ke kanaka, a e ihoohiolu ai hoi i kona no ho ana, he iwniwai ia. He mea waiwai ika ai, no ika mea, he mea ola ia. Nolaila hoi, he :w&iwai.fea i'a, a he t Hrafs?aT"£S laau lapaau. Aole nae o ka mea ola vrale no ka i kapaia he waiwai. Ona mea apau i makemaike, ina he meA e pono ai ka noho ana, he wai* wai ia. Ua makemakeia ka imnlainalama i ka po, nolaila, lie iwaiwai kn aila. Ua makemakeia 'ka malu o <ka la, no- | laila, he iwaiwai ika mamalu. Ua makemaikeia ka lole Ikiiika; nolaila he wai- [ wai ka enuihe kililka. Aole nae he Waiwai na mea i waiho -wale ia. O ka aina i mahi ole ia, a rtolio 010 ia, aole ia he waiwai. oke dala e wniiho wale ana iloko o na mauna, aole ia 4ie waiwai. O (ka i'a o holoholo ana | ma. moana, aole ia he waiwai. O lea laau ala i nalowale loa ma kahi e loaa ole ai i <ke kana3ca, aole ia he waiiwai. A loaa i ko ike kanalka lima, alaila, lilo : ia mau mea i waiwai; aohe waiwai i ka |wa e waiho wale ana. I 010 e loaa i !ka ! lima, aole e ko ko <ke kanalka makomake; aole ia e hooluoluia. A loaa iaia, alaila, ua iko kona maikemalke; ua 1 oluolu oia; ua waiwai hoi ia.

Ina ihe nui ke dala a 9cekalhi kanaka, ua oleloia, ua nui (kona waiwai. Aole nao ia e maona ma ia inea, aole mahana 'kona tino; aka, he Tti<mu no ia e ihiki ai ko (kuai a loaa anai ikela nme keia mea i ma&emalkeia. Nolaila, un waiwai ke kanaika ke nui kana dala. O ko dala ke ana e hilki ai ke ana i ika maikai eme ka nui o ka waiwni. īna i maikemnike nui ia ke(kahi waiwni iio kona maileai loa, ua ilui ke dala iloko o ia "waiwai. UA ma'kemake nui ia e loaa nui mai ke dala, ke kuai aku. O kekahi >warwai, aole nui Ikona waiwai, ua nui loa nae ke dala ilolko. A o ikekahi walwai, ua nui loa kopa maikaif aole nae he nui ko dala iloko. Ho mea imaikai ka hao, & w oi loa aku kona anaikai imamua o (ke guln« tJa nui loa nae <ke dala iloko ō.lke gula, no ka mea, e hiiki no ke !kuai aikn a loaa mai. Waiwai kuai. He waiwai kiiai kekahi waiwai ,a ho waiwai loaa ole i 'ko kuai kekahi waiwai. Ina e anaia 'ka mavkai ,ua oi loa aku ka maikai o Ikokahi waiwai <kuai ole, mamua o kekah4 wakwai kuai. Ua oi aku ka malkai o ke ea mamua o ka lole, no ka moA, ola ke kanaka me tka lole ole, aole ola ike kanaka >ke loaa ole iaia ke ea. 6e wai<wai 'kuai ole Ika maJamalama o ka la. He moa m&ikai loa ka malamalama o ka la. Ina e anaia ka maiikai, ua oi aku ia mamua o na moku ame na waa. No ka mea, ola no ke kaoaka me ka moku ole ame ka waa ole, aole ola Ike loaa ole iaia k«. malaanalama. Ina nana kakou i ka walwai kuai ame ka waiwai kuai ole, eia na wahi elike ole ai laua. oka waiwai ikuai ole, he waiwai pau ole ia no ka nui.loa, Oka waiwai kuai, e pau iwaie ia no (ka uuku. He mea pau ole ke ea, aime (ka analamalama so ka nui loa. Pau kdke ka loJe ame na moku ame na waa, no ka uuku. (Aole i pau.)