Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 48, 2 December 1921 — Page 2

Page PDF (1.70 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

He Moolelo no

WILEBA DANUBA

a i ole

Mai ke Kulana Haahaa a i ka Hanohano-

he Moolelo i Piha me na Hana

Hoopahaohao

 

MOKUNA XXXIII.

            Ma kela hope mai, au pii hikiwawe loa mai la ko Dane maikai, a i kona oluolu loa ana, e hiki ai ke noho iluna, a ke hoomaopopo hoi i na mea e hoopuni ana i kela home, ke kaʻohaʻo la oia, no ka ike ole aku ia Rumefoda, aole no hoi ona lohe aku i kekahi mea, e kahea ae ana i kona inoa; o kekahi mea ana e haʻohaʻo la, o ia ka maaloalo mau ae o na Paele, me he mea la, ua noa na wahi apau o kela home ia lakou, oiai nae, aole pela ma na la mua ana o ka noho ana mai, aole he kokoke mai o na Paele ma kela home, koe wale no na kauwa kakaikahi, na lakou e lawelawe ana i na hana ponoi iho o kela home.

            O kana mea mua loa nae o ka hoomaopopo ana, o ia no kona loohia ana i kekahi maʻi ikaika loa, a ua hoihoiia oia maloko o keia rumi e moe ai, e rumi hoi e pili loa ana me kona rumu mua, a ma o na kamailio la a na kauwa Paele, e loaa mai ai ka ike iaia, ua make o Rumefoda, a e hoea mai ana kona mau hooilina.

            Ma ka noonoo akahele ana, me ka hookuku ana, i kana mau mea i lohe aku ai i ke kamailio o na kauwa, ua loaa iaia ka ike, oiai oia e waiho ana i ka maʻi fiva, o ka manawa ia i make ai o Rumefoda.

            He mau manawa lehulehu kana o ka niele ana mai ia Venuka, no ekkahi mau mea i pohihihi iaia, aole nae he kamailio aku o kela wahine Paele, i na mea oiaio, e hoolalau mau ana kana mau pane ke haawi aku, i na ninau a Dane e waiho mai ai iaia, aole no kona makemake maoli e hoopunipuni aku, aka no kona noonoo iho, o lilo auanei i kona hoike ana aku i na mea oiaio, i kumu e ano e ai kela wahine opio, a oi hou mai ka pilikia maluna ona; ua hana wale aku no oia, e like me kana i manao ai, o ka mea pono ia, iloko o ka wa maʻi, aia a auhee loa aku ka poino, ia wa oia e hoike aku ai i na mea oiaio apau.

            I ka ikaika loa ana o au o Dane, e hiki ai ke holoholo iho iloko o kona rumi, hooholo iho la oia e ninaninau mai ia Venuka, no kona ake no e lohe i na mea oiaio, nolaila ma kekahi kakahiaka, mahope iho o ka lawe ana mai o Venuka i kana mau meaai, me kona noho ana iho no hoi e ai, ia wa i kamailio ai ua o Dane:

            "Ua oluolu maikai moli ua i keia manawa, ke lana nei kuu manao, aole oe e huna ana i kekahi mea mai iaʻu aku e Venuka."

            "Heaha auanei kaʻu mau mea i huna ai mai oe mai e kuu hone?"

            "He nui kau mau mea i hoike ole mai ai iaʻu, o ka mua, ia no ka make ana o Rumefoda; ke makemake nei au e hoike mai oe iaʻu, i na mea apau e pili ana no kona make ana!"

            "Alaila, aole anei i maopopo ia oe kona make ana?"

            "Pehea auanei e maopopo ai iaʻu? Ua ike no oe, ma kela manawa ana i kaili aku ai i kuu pahi a lilo iaia, au loaa au i kekahi maʻi ano e loa, o ia ka loli ano e ana o koʻu noonoo, mai kela kulana mai, a i ka loaa ana iaʻu o ka maʻi fica ikaika loa, me ka maopopo ole iaʻu o kekahi mea, no na la ewalu a eiwa paha; aka i ka hoi pono ana mai o koʻu noonoo maikai, lohe aku la au, ma ke kamailio a na Paele, ua make ko lakou haku. Nolaila e hoike mai oe iaʻu, pehea, a ma ke ano hea oia i make ai?"

            "Ke hoomanao nei no oe e kuu hone, no kela paina a Rumefoda i haawi ai na kona mau hoaloha, me ko lakou ala ana ahiki i na hora o ka wanaao, e noke ana i ka uwa, i ka himeni no hoi, ame ka walaau."

            "Ua maopopo kena mau mea au e kamailio mai nei iaʻu hoakaka wale mai no oe, no ke ano i make ai o Rumefoda!"

            "E hoea aku ana au iaia, ina oe e hoomanawanui mai ana! I kela hoi ana aku o kona mau hoaloha, a nohoalii iho ka maluhia maloko o keia home, ua komo mai la oia noloko o kou rumi, aia no hoi au malalo o kou moe kahi i pee malia ai, no ke kiai ana ia oe.

            "Ma kela manawa ana i holo mai ai, iloko o kou nanea, a kaili aku la i ka pahi mai kou lima aku, nee ae la oia a pili ma ka paia, me ka noke ana i ka akaaka, a mahope aku o kela manawa, i loaa ai oia i ka mʻai kuhewa, a iloko o na hora he umikumamaluna mahope mai, i make aku ai oia, a ma na mea i hoikeia mai iaʻu, mamua o kona make ana, ua mihi oia i kona mau hewa, a ua make oia, ma ka manawa i amena ai kana pule ana."

            No kekahi mau minuke, aole i hiki ia Dane ke pane mai, no ka mea ma kekahi ano, ua piha oia me ka hauoli, no ka loaa ana iaia o ka lanakila, ma o ka make ana aku o ke kanaka, i manao e hoopoino mai iaia, a au kaumaha hoi oia ma kekahi ano, no ke kikoo ana mai o na lima o ka make i kela kanaka, iloko o ka manawa pokole loa, aka iaia nae i kamailio mai ai ia Venuka, ua hoololi ae la oia i ka laua mea e kamailio ai, me ka i ana mai:

            "Ua lohe au i ka kamailio o na kauwa, no ka hoea mai o na hooilina o Rumefoda, ua lohe no nae paha oe i ka inoa o kela mau hooilina ea?"

            "Aole he mea aʻu i maopopo no kela mau malihini! E hooponopono ana au i na pakaukau a na malihini i ai ai, mahope o ka nalo ana aku o Rumefoda, hoea ae la ke kauoha a ke kauka, iaʻu e hele mai e malama ia oe, nolaila maloko nei wale no au o keia rumi kahi i noho ai, aohe he loheia aku o na mea e kamailioia ana no kela mau malihini ame ko lakou manawa e hoea mai ai."

            "Ma keia wahi, he mea pono iaʻu, ke haawi aku i kaʻu mau hoomaikai ana he nui ia oe e Venoka, no kou kiai a makaala loa ana iaʻu, i koʻu wa e waiho ana i ka maʻi, a ke manaoio loa nei au, una aole kau mau kiai makaala ana aole loa e loaa iaʻu ka palekana mai ka make mai."

            "Ua nui maoli no kuu aloha ia oe, na ia aloha i kono mai iaʻu, e haawi aku i kaʻu mau makaala ana ma na ano apau e hiki ana iaʻu, ina ia he mea e palekana mai ai oe mai ka maʻi mai. Aole loa au i ae aku i kekahi mea, e noho ma koʻu wahi, aka ua ala aku au i ka po, a me ka pili ole o koʻu mau maka, ahiki i ke ao ana, i wahi nae e lanakila ole mai ai ka makehiamoe maluna oʻu, e inu mau ana au i ke ti maka ikaika, o kela ka mea nana i kokua mai i koʻu mau maka."

            "Ke manaoio aku nei au i kena mau olelo apau au e hoakaka mai nei, aka no ia mau hoomanawanui nae au, no koʻu pono e haawi aku ana au ia oe i kekahi makana maopopo loa, ka mea i oi ae mamua o ka hoomaikai wale aku no ma ka olelo; ina he manawa ma keia mua aku, e hoihoi hou ia aku ai i koʻu kulana mua."

           "Aole he uku nui aʻu i makemake aku ai e loaa mai iaʻu, o ka ike wale aku no ua palekana oe mai ka make mai, o keia ka uku oi ae a kekahi mea e upu aku ai, mamua o ke dala ame ke gula. Eia oe make alahele, e hoi hou mai ai kela ano kahiko ou."

            "Ea, heaha ka manao o kau mea e kamailio mai nei e Venuka?"

            "Eia no ka manao o ia mau olelo. Ia oe e waiho ana i ka maʻi no na la eiwa ae nei i hala, au a@hee ʻaku ka maʻi, a ua hoi hou mai kou noonoo maikai, aka no keia manawa, ke hoi hou mai nei ke aʻiaʻi o kou ili, Ina no oe la e nana aku ana maloko o ke aniani kilohi, e ike no oe i ka oiaio o keia mau mea aʻu e kamailio aku nei!"

            Hakalia no a pau kela kamailio ana aku a Venuka, hele aku la oia e wehe i na puka olepelepe, me ka uwai ana mai i ka pahu-ume a kokoke ma ka wawae o ka moe, a i kela ike ana aku o Dane i kona helehelena iloko o ke aniani ua piha loa ia mai la oia me ka hauoli, no ka mea, ma kahi o kela ili hauli e paa mau ana ma kona helehelena he ili aʻiaʻi@kana e ike aku ana, kela ili kahiko ona, mamua o ka hoolu@ia ana, a o kekahi no hoi, ke ike la oia, i ka ohelohelo o kona mau papalina, aole kela nanai@a haikea.

            "Eia ihea kuu lauoho?" wahi ana i hooho ae ai, me ka hopu ana ae i kekahi papale lole, e kau ana maluna o kona poo, a i ka hemo ana ae, ike aku la oia, au akoia kona lauoho, aole no nae ia i lilo i mea nona e minamina ai, no ka mea he ulu wale mai no ko ia lauoho, a o kekahi no hoi, ua pau loa aku ka lauoho i hoouluuia i ka hemo, a e ulu mai ana ka lauoho maikai maoli, ana i haaheo mai ai.

            "Ke ike la oe e kuu hone, i ka pololei o kaʻu i kamailio mua aku nei, nolaila ma keia mua aku, aole loa oe e ikeia mai ana he wahine hapa Paele, a ano lahui e ae paha, he wahine haole maole oe!"

MOKUNA XXXIV.

            I ka hala ana he hokahi pule mahope mai, au hiki maoli maoli ia Dane ke hele holoholo mawaho o ka hale, a iloko o kona kahaha nui, i ike aku la oia, au loli maoli ke ano o kela home, he kulana maemae, i kaokoa ae, mai kana manawa mua loa i ike ai, o ke kumu, au hana na kauwa apau i na mea e ikeia mai ai ko lakou maiau ma ka manawa e hoea mai ai na hooilina o ko lakou haku i make.

            No kela ake no o Dane, e loaa iaia na ea oluolu, e haalele kakahiaka mau ana oia ialoko o kona rumi, no ka hele holoholo ana, aole no hoi oia e hoi koke mai ana ahiki i na hora o ke ahiahi, koe wale no nae na manawa ai, me ke kii maoli ia aku, e hoi mai ai oia; ma kona hana ana nae pela, a hui pu iho me ka nawaliwali o kona kino, ua loohia hou iho la oia i ka maʻi: me kona noho ana iloko o kona rumi e hoomalu ai iaia iho.

            Ma kekahi auwina la nae, oiai no oia e noho ana maloko o kona rumi, maluna o ka noho paipai, a e nana ana hoi iwaho o ka puka aniani, i ka lele ae o na ao kaalelewa o ka lani lohe aku la oia i ka nakeke mai o na hu@la kaa, ahe manawa pokole mahope mai, lohe aku oia i ka haluku oloko o ka hale, e hoike mai ana kela mau hoailona, no ka hoea ana mai o kekahi poe lehulehu.

            O ka mea oiaio, he elua mau kaa o ka hoea ana mai la a ku mamua o ka puka o ka hale, a lele mai la na ohua ilalo, me ko lakou hoi ana mai iloko o ka hale, a ke lohe aku la oia, i na leo walaau, ana no e hoomaopopo la, no na malihini ia ame na kauwa, a pela hoi ke pahupahu mai o na pahulole, e hookauia mai ana iluna o ka lanai o ka hale. Na kela mau mea ana e hoomaopopo aku la, i hoike mai, au hoea mai la na hooilina o Mr. Rumefoda, ka poe i kuleana i kela home, ame na kauwa apau a ka mea i make.

            Ke lohe la oia i ke pahupahu ae o na kapuai wawae o kekahi poe e pii ana no ka hale maluna no na rumi like ole. a ke laweia ae la hoi ko lakou mau pahulole a no kekahi poe hoi, ua komo ae la maloko o kekahi rumi e pili kokoke mai ana me kona me ka hiki loa iaia ke lohe aku i na leo hauwalaau, he mau leo no na wahine, a ma ke ano o na olelo e kamailioia ana i na kauwa lawelawe, ua hiki iaia ke ike aku, he mau lede oluolu loa kela.

            Lohe pu aku la no hoi oia, i ka nakeke mai o na puna ame na o, maloko no o kela rumi, a hoomanao mai la oia, e inu ti ana kela poe, a e komo ana hoi kekahi poe i mau lole hou no lakou, no ka mea aole i loihi kela noho ana mai, o ka hele aku la no ia mailoko aku o kela rumi, no ka holoholo ana.

            No ka hora hookahi paka kela noho ana o Dane, hoolohe i ka haluku o ka hale i na malihini, komo ana no o Venuka, me kana mau meaai no ka aina ahiahi, akahi no a hoomamaia mai kona noonoo.

            "Ke nonoi aku nei au ia oe e kuu hone, e hoihoi hou mai i kaʻu mau olelo ikaika i kamailio ai no ka haku hou e noho mai ana; au kuhihewa loa ia mau olelo aʻu, no ka mea o keia haku o ka hoea ana mai nei, he lede oia, a oia kekahi o na wahine oluolu loa," i pane mai ai o Venuka, iaia i waiho aku ai i na meaai imua o Dane maluna o kekahi wahi pakaukau uuku.

            "Alaila, ua makemake anei oe e Venuka i ka haku hou o keia wahi?"

            "Owai hoi ia mea nele o ka komohia o kamanao makemake nona, oiai ua kaokoa loa kona ano, ame kana mau hana, mai ko Rumefoda mai; au ike oia i ka like ole o ka hoakanaka me ka holoholona, a he ku maoli no i ka oluolu kana mau olelo!"

            "Pehea, ua lohe anei oe i kona inoa?"

            "Aole i maopopo kona inoa iaʻu, koe wale no nae keia, he waine aoo oia, a ma ke ano o kona lole e komo ana. ua hiki loa iaʻu ke koho aku, oia kekahi o na wahine waiwai."

            "Owai ka nui o ka poe i hele pu mai nei me keia hakuwahine hou; me he mea la, ma kaʻu hoolohe aku, he mau wahine hou ae kekahi mawaho ona?"

            "O kaʻu i lohe mai nei mai kekahi mau kauwa mai, he mau kaikamahine no ka nana, he elua kela mau lede opio, eia nae, he wahi loli liilii loa ka helehelena o kekahi, mai ko kekahi mai."

            Ua noke loa mai la o Dani i ka niele i kana mau mea apau i makemake loa ai e lohe mai ia Venuka aku, e pili ana no na malihini, a oiai ua hele oia a maluhiluhi i ka noho iluna, hoi aku la oia noluna o kona wahi moe a haule aku la hooluolu a mahope o ka hoihoi ana aku o Venuka i na koena meaai, ame na pa, iloko o ka halekuke, hoi hou mai la oia, no kona wahi mau maluna o kona wahi moe, maloko o ka rumi o Dane.

            Ma ka hora umi paha o kela po, lohe aku la o Dane i ka hoi ana ae o na malihini, e hiamoe maloko o ka rumi e pili kokoke mai ana i kona rumi, a no ka nakeke hou ole mai, mahope aku ʻo ia manawa, o kona paʻuhia aku la no ia i ka hiamoe, eia no kona puoho ana ae, a i ke ao ana ana ma kekahi kakahiaka mai.

            Ma kela kakahiaka nui nae, mahope iho o kona ala ana mai, komo awiwi iho la o Dane i kona mau lole a paa, oiai aia ka iini iloko ona, e hoolaunaia akuoia i na malihini o ka hoea ana mai, i hiki ai iaia ke hoakaka aku imua o lakou i kona moolelo, malia pela wale no e loaa mai na kokua, no ka hoikeia aku o ka lohe i kona mau hoaloha no kona wahi e loaa mai ai ia lakou.

            Elike no me ka mau, laweia mai la no na meaai na dane no kona aina kakahiaka maloko o kona rumi, a hoike mai la o Venuka iaia, aia na malihini, maloko o ka rumi aina, kahi i ai ai i ko lakou aina kakahiaka.

            Ke ai la au o Dane i kona aina kakahiaka, me ka iini nui iloko ona, e loaa he manawa nona e hui pu ai me ka hakuwahine hou o ka hoea ana mai, eia nae he hana ku i ka mahaoi, ame ka paa rula ole, ma kona aoaom ke koi okoa ana aku ia Venuka, e alakai aku iaia amua o kela wahine nolaila, kakali malie iho la no oia, malia o hoea mai no ka manawa a kela wahine hou, e hele okoa mai ai e hui pu me ia, a i ole, kauoha mai paha iaia e hele aku imua one.

            Ma kela kakahiaka, a hoea wale no i ka auwina la e hoea mau mai ana o Venuka imua o au o Dane a hoike mai i kana mau mea i ike ai. Ma kona manawa mua loa o ka hele ana mai e ike ia Dane hoike mai la oia no ka hoouna ana aku o ka hakuwahine hou i kekahi o na kauwa e kii i ka loio o Mr. Rumefoda e hele mai e hooponopono me ia i na waiwai o ka mea i make a i ka lua o kona hoea hou ana mai, hoike mai la no ka hiki ana mai o ka loio, a aia oia me ka haku wahine hou, maloko o ke keena hookipa kahi i noho ai, me ka nana ana i kekahi mau pepa lehulehu i waihoia maluna o ke pakaukau.

            Ia hoea hou ana mai o au o Venuka, kamailio mai la, au hoi aku k@ loio, a ua kaheaia mai hoi na kauwa apau, e hoea aku imua o ko lakou haku hou, no ka hookamaaina ana ia lakou iho, a o ka hope loa o kon@hele ana mai e ike ia Dane, o ia no ke kii ana mai iaia, e hele aku imua o ka wahine malihini, no ka mea ua makemake ua wahine nei e ike, i ka mea i kapaia o Zora.

            "Aia kela wahine maloko o ka rumi hookipa kahi i noho ai i keia manawa, me kana mau kaikamahine, e kakali mai ana o kou hoea aku imua ona."

            Hooponopono iho la o Dane i kona mau lole, pela hoi kona papale, o ka oili mai la no ia, mailoko mai o kona rumi, noloko o ke keena hookipa.

            Ma kela hoea ana aku a Dane ma ka puka e komo aku ai iloko o ke keena hookipa ike aku la oia i kekahi wahine aoo, o ke kulana hiehie, e noho ana maluna o kekahi koki, mawaena o na puka aniani elua, a ma kona aoao hoi, e noho ana kekahi kaikamahine opio, i kulike loa kona helehelena me ko ka lede aoo, e kuhihewa loa ia aku ai e ka poe i kamaaina mua ole ia laua, he mau hoahanau paha ko laua kulana oiaio.

            Aia hoi kekahi kukini nui, e kau ana o na wawae o ka lede apo, e noho ana kekahi kaikamahine opiopio uuku mai o kona kino, me ka moe aku o kona poo iluna o ka uha o ka lede aoo; eia nae, aia kona mau maka, i kahi o ka puka e nana mai ana, a oia ka ka mea mua loa o kela poe wahine ekolu, i ike mai i kela hele ana aku o Dane no ke keena hookipa.

            "Auwe o Dane kela! O ake iʻo no, a o Mrs. Konela Gawila!" wahi ana i hooho ae ai, me ka holo koke ana mai no kahi a Dane e hele aku nei. Aole nae i loihi kela wahi ana i holo mai ai imua, ku honua iho la oia, puili ae la i kona mau lima mamua o kona umauma, no ka mea ua hele oia a piha loa i ka hauoli, i owili pu ia hoi me ke kahaha.

MOKUNA XXXV.

            "Auwe, o Eta Buna ka keia!" wahi a Dane, me kona awiwi ana mai i ka hele ana a hopu aku la ma na lima o Eta, me ka hoomau ana mai no i ke kamailio ana: "au hoounaia mai anei oe e na lani, no ka hoopakele ana ae iaʻu?"           

            "O e Eta, ua laweia au ma ke ano powa maoli mailoko mai o koʻu home, a lawe loa ia mai la no keia wahi @mao loa, me koʻu hoopaaia ana ma ke ano he pio, me ka ae ole ia mai e kakau aku i koʻu mau hoaloha, no ke kii ana ai e hoopakele ae iaʻu mailoko ae o keia kulana kupilikii!"

            "O, he keu aku maoli keia o ka moa kupanaha loa. Ua maopopo no anei ia oe e Dane, ua manaoio ka nui o na kanaka ua pepehi maoli ia oe a make, a o Konela Gawila," ma kela wahi i oki honua iho ai o Eta, i kana kamailio ana mai, no ka ike ana mai i ka haikea o ka helehelena o Dane, oiai nae o kana mea i manao ai e hoike mai, o ia no ka paa ana o Konela Gawila i ka hopuia, no ke karaima pepehikanaka.

            "He mea kau i manao ai e kamailio mai iaʻu, e pili ana no Konela Gawila, pehea oia?" wahi a Dane, me ka pihoihoi.

            "Aole loa he manaoio o Konela Gawila, ua pepeh@ia oe a make, pela no ma Kapena Fula!" i hoolalau wale aku ai no o Eta, i kana pane ana.

            "Pehea ko laua mau ola kino, he o ia mau no anei ko laua maikai?"

            "He maikai ko laua mau ola kino, koe wale no nae ke kaumaha no kou nalowale ana mai ia laua mai."

            "O, aole e hiki iaʻu ke hoomanawanui i ka noonoo ana ae, no ko laua ano, mamuli o koʻu kaawale ana mai ia laua mai! No Kapena Fula, kuu makua nana@i malama iaʻu me ka maikai, he oiaio anei, aole i ano e kona ano, noʻu?"

            "Aole loa he wahi loli iki o kela kanaka mai kau ike hope ana iaia, a o ka mea oiaio, no aʻu e hoike aku nei ia oe, ma ka manawa e make ai o Kapena Fula, e pii pololei ana kona uhane iloko o ka lani."

            "Ua kiola ae oe e Eta, i kekahi pohaku kaumaha mailoko ae o kuu uhane, aka e hoike mai oe iaʻu, i ke kumu i manaoio ole ai kuu kane, ame kuu makua, aole au i pepehi maoli ia!"

            "O ka lua i manaoio loa ai, ua lawe aihue maoli ia oe, aole hoi i pepehiia, elike me ka manao koho o ka hapanui o na kanaka, a me ia manaoio, ua hookomo laua he mau hoolaha maloko o na nupepa lehulehu, e haawi ana i kekahi uku makana nui, i ka mea e loaa ai oe; a ma ia wahi la, e lilo ana kela makana iaʻu, no ka mea iaʻu oe i loaa mua loa ai. Aia kela makana ma kahi o na kaukani dala, me he mea la ua komo pu o Kapena Fula me Konela ame ka Madame Galacia, ma ke alu like ana e haawi i kela makana kiekie no kou pono."

            "Owai keia mea au e olelo mai nei o ka Madame De Galacia?" wahi a Dane me ka kahaha.

            "Auwe, ua poina loa ka hoi au i ka hoike ana aku nei ia oe nona! O ka Madame De Galacia, o kou makuahine ponoi no ia, ka makuahine, mai iaia mai i aihue mua loa ia ai oe, i kou wahi wa uuku. Aole anei ou hoomanao, no kou noonoo mau no kekahi hale kakela nani i paa loa iloko o kou noonoo, ma kela manawa o kou lawe aihueia ana mai e ka poe kolohe?"

            "Ae, ke hoomanao nei au, no laila e hoakaka mai oe i kau mau mea apau i ike ao kuu makuahine!"

            "Ua loaa e ike i kou makuahine nou, ma o kela kii ou i hanaia ai, e kau ana ma ka puka aniani o kekahi hale paʻikii ma Parisa, a ua koho koke no oia, o kela ke kii o kana kaikamahine, nolaila ua huli oia maloko o Europa hohookoa nou, a i ka loaa ana iaia, au huli hoi mai oe no Amerika nei, a he kaikamahine hookama hoi na Kapena Fula, ua holo mai la oia no Amerika, a hoea aku la no ka Mokupuni Fula, he mau la helu wale no, mahope iho o kou nalowale ana."

            "Auwe no ka hoi kuu makuahine, i ka poho wale o kona mau manaolana, no ka ike i na maka o kana kaikamahine!" a uumi wale iho la no o Dane, i kahookahe okoa ana aku i kona mau waimaka.

            "No kou makuahine ea, oia kekahi o na wahine koa loa, e loaa ole ai ka lua ma ka honua nei no ka mea oia hookahi, ka mea nana i hoolana aku i ka manao o kau kane ame Kapena Fula a i hoauhee aku hoi i ko laua mau manao kaumaha apau. Oia ka mea nana i hookomo aku i ka noonoo iloko o laua, eia no oe ke ola nei, aole i pepehi ia, a mamuli no o kona manao ponoi. i hookomoia ai ka hoolaha maloko o na nupepa, a hoolimalima aku hoi i kekahi loio opio o Wileba Danuba kono inoa, e huli ia oe."

            "O Wileba Danuba anei ka loio a kuu makuahine i hoolimalima ai?" wahi a Dane me kona hoomanao ana i keia inoa, oiai kona mau la kamalii. o ke kau like ana mai me kela keiki maluna o ka mokuahi hookahi no Amerika.

            "Ae, eia oia maloko nei o keia hale, he makuahine he nauna noʻu, aka nae aeole e loaa ana iaia ka uku makana, no ka mea owau ka mea mua i loaa ai oe. aole iaia."

            "A laila, e olelo mai ana anei oe, o kela loio a kuu makuahine i hooli@al@ma ai e huli iaʻu eia oia maloko nei o keia hale?"

            "O keia ka mea oiaio loa aʻu e kamailio aku nei ia oe, a ua hiki ia oe ke ike iaia i na manawa apau au i makemake ai."

            "E hoomaikaiia na lani! E hoike mai oe e Eta, pehea au loaa loa aku anei ia lakou, kekahi ike no koʻu wahi i noho ai, pela oia i hoea mai ai no ka hoopakele ana ae iaʻu?"

            "Ma ke ano ulia wale noʻi hoea mai ai oia no keia wahi eia ka eloaa ana oe ia makou, a penei no ka mea oiaio. He keiki o Wileba Danuba na kuu kupunawahine, a o kuu kupunawahine, o ke kaikuahine ponoi no ia o Rumefoda, @ ho@lina wale no e ola nei o ka mea i make; nolaila i hoea mai nei makou, no ka hooponopono ana i na waiwai o Rumefoda, me ka moeuhane mua ole, e lilo ana makou i poe ua lakou e hoihoi aku ia ʻoe e Dane, imua o k@u kane, a imua hoi o kou makuahine."

            "He hookahi mea nana i hookahaha mai i koʻu noonoo, o ia no ke ano o kou hoea ana mai e Eta no keia wahi, e manao ana no la au, aia no oe ma kou home kuaaina, kela wahi au i kaena mau mai ai imua oʻu. aole loa oe e haalele iaia, a hele aku no kekahi wahi okoa."

            "Pehea auahei e hiki ai iaʻu ke alo ae, no ka mea ua make kuu kupunakane, ka Mekia Buna, nolaila aole he mea nana e malama iaʻu ke noho aku ma kela home, a mamuli o kona kauoha, ua hoounaia mai la au no Nu loka, no ka hnoho pu ana ma kuu kupunawahine me Mrs. Gawila."

            "Ea, aole i maopopo mua iaʻu, he kupunawahine kekahi ou, ma kela inoa o Gawila!"

            "Owau no kekahi i maopopo ole no keia kupunawahine oʻu, ahiki i kokoke loa ana o kuu kupunakane e make akahi no oia e hoike mai, o ke kumu no ea, aole he noho like o kela mau mea. Eia ke hoi kekahi mea, o ke ala koke ana mai la iloko o koʻu noonoo e Dane, o keia kupunawahine oʻu, he makuahine hanauna oia nou."

            "Pehea iho la oia i lilo ai i makuahine hanauna noʻu?"

            "E hoolohe mai oe, he makuahine hanauna o Mrs. Gawila, no Konela Gawila, kau kane, ma kou mare ana aku iaia, i lilo pu ai kuu kupunawahine i makuahine hanauna nou."

            "Alaila e Eta, e olelo mai ana anei oe iaʻu o keia @ed@ e noho mai nei, a o ka hooilina hoi nona keia mau waiwai o Mrs. Gawila oia o Nu Ioka?"

            "Oia no kela, aole he Mrs. Koni Gawila e ae ma Nu Ioka, o kuu kupunawahine wale no e hoopau ka kaua kamailio ana, eia ae oia ke helemai nei, e hui pu me kaua."

            He oiaio, ua nui ka laua nei mau mea i kamailio ai, me ka paneia aku hoi o na ninau apau a Dane me ka eleu loa, nolaila aole o laua nei noonoo aku no Mrs. Gawila ame Loi, aka nae aole no i noho pouliuli aku kela mau lede, no ke ano o ka laua nei mau mea e kamailio ana pela i ku okoa mai ai o Mrs. Gawila iluna, oiai ua maopopo aku la iaia, o keia no ka lede a kana keiki e huli ana, no ka hoihoi ana aku imua o kona makuahine.

            I Kinohi, ua manao ua o Mrs. Gawila, e lawe aku ana o Eta e hoolauna iaia i keia lede malihini, ua kakali mai nae oia, aole he wahi noonoo o Eta e hana pela, o kona ku okoa mai la no ia iluna, no kona lohe ana mai hoi kekahi i ka ninau ana aku o Dane, in a oia ka Mrs. Koni Gawila o Nu Ioka, a i kona kokoke ana mai i kahi a na kaik@mahine opio e ku ana, haawi mai la oia i kona lima no ke aloha ana ia Dane, a pane pu mai la"

            "Ae, owau iʻo keia ka makuahine hanauna o kau kane, ka mea hoi i holo mahuka mai aʻu aku i hona wa opio a mai kela manawa mai ahiki i keia halawai malihini a@ a kaua, aole loa he manawa a maua i hui hou ai, ku n@ ke lana nei kuu manao ma ou la e kuu kaikamahine, @ hoohalawai hou ia ai ka makua me kana keiki, i kaawale no na makahiki loihi."

            "Ke hauoli loa nei au no keia halawai pu ana o kaua," i pane mai ai o Dane, me ka hopu ana mai no hoi i ka lima o Mrs. Koni Gawila. "Aole loa au i lohe iki i ke kamailio mai o kuu kane no na ano maikai ole mawaena ona ame oe, aka mai kekahi wahi okoa mai, i loaa ai iaʻu ka ike, mahope iho o kona hoi ana mai ke kula mai a kona makuakane hanauna i hoonoho aku ai iaia, kakau mai @a oia i kekahi leka ia oe, e hoike mai ana, no kona holomua loa ma kaua mau haawina apau, me ka hoouna pu ana mai hoi, i ka pepa hoike o kona mau pakeneka; o ka pane i loaa ae no kela leka ana, o ia no kou hoole ana ae i ka nana naa aku iaia he keiki nau; nolaila mai kela manawa mai, au pau kona noonoo hou ana e kakau mai i kekahi keka ia oe, a i ole, manao mai pahe he makuahine oe nona."

            "Aole he kumu e ae o kela kakau ana aku aʻu iaia, elike me ka leka o ka hoounaia ana aku, ma ke ano he pane no ka leka a ko kane, mamuli no ia o ke hoea ana mai o ke kahi keiki okoa loa, he keiki kalewa olepe, ka mea aʻu i manaoio loa ai, o kuu Puluka Gawila no ia, a o ka mea nana kela leka i kakau mai, he mea okoa loa oia, aʻu i ike mua ole ai.

            "He moolelo loihi keia e hiki ole ai iaʻu ke hoakaka aku imua ou ma keia wahi, aka ma ke ano nui nae, o ia no ka laweia ana mai imua oʻu o kekahi keiki i kulike loa ma na ano apau me kaʻu keiki, a he mau haneri o ka poe i kamaaina iaia ka i makaukau e hoohiki imua o kekahi aha hookolokolo, o Puluka Gawila kela, kuu keiki hanauna. nolaila mai kela manawa mai, i lawe mai au iaia malalo o na kaupoku o kuu home, a hookau aku hoi i ka inoa Puluka Gawila maluna ona."

            "Alaila he keiki komohewa kela me ka kuleana ole i ka inoa i kapaia aku maluna ona!" i pano mai ai o Dane, me ke hoonaukiuki.

            "Aole loa oia he keiki komohewa, aka he keiki me ka naau maemae, a i pili me ka oiaio. Ua noke mai oia i ke kue ma na ano apau, no kona hoihoiia ana mai malalo o koʻu malu, au hoole paakiki mai oia, ʻaole o Puluka Gawila kona inoa; ua hoole mai i ka lawe ana aku i na hanohano, i makaukau loa e hookauia aku maluna ola, akaʻi kona ike ana he mea makehewa wale no kona kue hou ana mai, au noho malie loa oia, a ae e hanaia aku na mea apau aʻu i makemake ai maluna ona, oiai kona malu la e noho ana he kaiki oo ole malalo o koʻu malu.

            "I ka hala ana ae nae o na la oo ole, a hoea mai la i ka piha ana iaia o na makahiki o ke kanaka, aole oia i minamina i kona kulana, a me kona inoa, aka, hoea mai la oia imua oʻu, a hoike mai la me ka oiaio loa, ua loaa iaia ka maua ame ke kuleana, e hiki ole ai iaʻu ke hoole hou aku i kana mau kue ana mai, aole oia o ke keiki aʻu i kapa mau aku ai i kona inoa o Puluka Gawila.

            "Manao anei oe, he hana hiki keia i na kanaka opio apau ke hana? Aole loa, a ua haawi aku au iaia i kaʻu mau mahalo ana, no kona ano oiaio maoli, a i lohe oe ea, aole i lilo ka mea ana i hana mai ai, i kumu e hoemiia iho ai koʻu noonoo nona, he hookahi iniha, aka ua hooi @a ia ae koʻu mahalo nona, a no ka mea no hoi, he kane, hoopalau oia na kaʻu kaikamahine a o kona inoa oia no o Wileba Danuba."

            "O Wileba Danuba!" i hooho ae ai o Dane me ke ala hou ana mai o na hoomanao ana iloko ona, no kela inoa i paanaau iaia i kona mau la kamalii, alaila kamailio hou mai la:

            "Akahi a hoihoi hou ia mai kaʻu hoomanao ana no keia kuhihewa mawaena o na kanaka opia; no ka mea i koʻu wahi wa uuku, owau pu kekahi ohua, o ka holo ana mai me Wileba Danuba maluna o ka makuahi hookahi no Amerika nei. Iloko o ka naele o Nu Ioka, i nalowale ai, oia mai iaʻu aku, a lilo aku la hoi au he kaikamahine hookama na Kapena Fula, ma ka Mokupuni Fula.

(Aole i pau.)