Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 49, 9 December 1921 — AOHE MAKEMAKE O HAWAII I KE AUPUNI KOMISINA [ARTICLE]

AOHE MAKEMAKE O HAWAII I KE AUPUNI KOMISINA

(Kakauia e L. A. Kakina) Advertiscr mai o ka Poakahi fiei, Dec. 5.) Maloko o ka Advertiser Sābati o nfeh.inei, kekahi hoike i hoounaia mai Manila mai e hoakaka an'a, ma ka haiolelo a ke Senatoa Phelan i pau 0 Kaleponi, ma kela kulanakauhale, ua hoike ae Oia.penei: "Eia o Hawaii ke hoomakaukau nēi e haalele 1 ka hooponopono aupuni ana ndna iho. Ua. noi mai oia e hoonohoia aku ia, malalo o fiooponopono aupuni komisina, no ka mea ina aole pela, ua loaa iaia ka ike e hapala wale ia ana kona ano Amenka." 0 ka mea oiaio maoli, ua ku-e loa keia hoakaka i ke kulana maoli maloko nei o Hawaii. He elua wale no a'u mau mea i maopopo, i apono i ka manao o kela. ano, eia nae, • maluna wale no ia o ka hana hoao, he hana ia e ake'ake'a aku ana i kia pau ana o ka "mana hoomalu o Ahierika no Hawaii nei, he kulana nae e ikie ole ia nei i keia wa. a malalo hoi o na kulana kaokoa loa e hoea ole mai ai ka pilikia no kekahi hanauna hou aku. Ina he poe hou ae kekahi me keia manao hookahi, aole au i maopopo ia lakou, u» loaa ia'u ka ike elike me ia i loaa i kekahi mea f aku no ke kulana e nee nei iloko o keia piiulu. lla. oi aku ka hoopilikia o ka lohe wale np a Scnaj|«ai[J?Jielan e hāi<?jklo la, 'me ka oi aku o ka hoopeino i ka noho - kuoJkoa ana o na Amerika 0 keia mua aku o Hawaii nei, mamua o kekahi poiho e ae i inanaoia e kiai makaala aku. He hoike maoli i na mea oiaio ole, e hiki ole ui, ke hoole pinepine ia me ka maopopo Joa. f wahi e loaa aku ai ka ike maopopo i na kanaka o ka Paeaina Pilipine, e hooikaika nei e Ipaa ka noho kuokoa ana, aole loa he hookahi /nea ma Hawaii nei—oki loa aku na kupa Ha>vaii—i makemake i ke kuōkoa. . Ke manaoio nei makou, ua oi loa aku ko nnakou pono ma.na ano apau 1 keia wa e noho nei, martiua o ko ma:kou ano, ina he aupuni kuokoa ko makou, a ke manaoio nei makou me ko makou naau apau,. e loaā .pu ana ia kulana maikai, ina lakou e hoomau aku ana i ka pili ana me ke aupuni ikaika, lahalaha a kuokoa o Amenka Huipuia, ke aupuni e loaa nei ia lakou na helehelena kupono opau o ka hookele aupuni ana no lakou iho. 1 wahi hoi e }oaa aku ai ka ike i na kauaka o" ka aina makua ame ko Hawaii n'ei, ina o ka ppe alakai lalau elike ,me kela, ka poe e hoeueu ana, hb ka hoohaahaaia o Hawaiu inai kona k«laina mai o ka hooponopono aupuni kuokoa ana nona iho m'a ke ano he Teritore no Amēnka! Huipuia, a i "panalaau kalaunu" no Beritania Nui, e hoomaluia' ana eke komisina—he komisina oka oihana koa—i kohoia mai Wakinekona mai, e ku-e aku kakoti o Hawaii nei mea me ka ikaika apau o ko kakou mau olona o ko kakōu mau kino. a e hoowau aku i ke ku-e ana elike me ka loihi o ko kakou paa :ana i ka haiiii.