Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 50, 16 December 1921 — Na Anoai [ARTICLE]

Na Anoai

! Ua Ikuleana na wahine Hawaii i mare i na kanaka 0 ko na aina o, e lawe i na j aina hoopulapuln. j Aole 'ke Kanawai Hoopulapula he ni- , nau kalaiaina. He oiaio ua 'hapaiia mai ia i ka wa e hooikaiika ia ana. 1 -I kona puka ana, e ike mai ana oukou | e ka la'h-ui,. aole e ikomo mai ana iai ninau. Ua hamama na aina na De-' niokalalia ame na Eepaibaiika. O ka ninau, ua makemaike anei oe i ka Aina? | 0 kekahi (kumu o ka pilikia o kakou,' i ko kaikou kauka'i loa ana ma <ko tlala kakou e imi ai, a e hooikaika ni, ua haalele kakou i ka hanai ana i na moa I ame na .puaii. He mau Iholoholona ikeia j I e hanau mai ana a e uiu mai ana i ; kou hiamoo ana e ike kanaika Hawaii. ! I kou 'hele ana i ka ihana no !kou haku, e ulu ana no ko puaa a e hanau nna no ko mau jnoa. ne imau lioloholona maikai keia, a ke'kou e hoohemahema nei. Aole laua he mau holoholona oliumu i ka hanaiia i ka ili ai, ame na hunahunā .i helelei iho malalo o ikau papa aina. 1 'ka manawa i ike ai o Kamehameha i ka pililkia maihope 0 na kaua i lilo ai na moku iaia; yia hoi pilikia i ka ai, ua hpoulu ae oia.i ka manao hana'i)oko o na kanaka Hawaii o ia anau la, a ua hele oia e mahiai, a loaa ai Ikela j mahinaai nui ma Kona, "Mahinaai ai Kahewahewa.'' .1 loaa ikeia inoa ma-1 muli o kā nui maoii. t Pela no i na makahiiki mamua o keia, ua hana oia i ikela mala nui o '' Ilanaula.'' O ke alii e hiki ana 0 ike i na ka'hoalka omua aku, oia ke alii e ola ai na iwi. Mai maka'u i lui hoi ana ilunn o keia mau aina. Me ika ,liana no hoi oe e ohi nei i na iwahi loaa uu'ui 0 ke kaona. nei. Aole i loaa wale imai ikau. A ina oia ikaika ou e hana nei ma Ike kaona nei, i ka ha'i, a e hpoikaika oe nou ponoi iho maluna o kou aina ponoi, ipehea iho la hoi 00 e maika'u neif Ua |pau na la o ka maika'u -wale. E nee a(ku ikakou imua me ka iwiiwoole, a e loaa ana 110 na .pomaikai. Uu lohe walo mai maEiou, ua malie-1 ma'ke na kanaka o 'Hilo i mau apana aina kuileulu hale ko l'akou. Ina oia kou maikemiaike e <ke kanaka Hatvaii ma; Hilo, ua inaikai, e pono no t haawiia aneu elike me kau i makemake ai. Mai nol mai nae >h'6i oe a * uuku lott kou wa'lii apana ain«. Noi niai' no i lawa ai <kou hanai moa ana ame <kahi e ku ai 1 .kahi pa He mau holoholona maa- j lahi 0 ika nialauim ana, a e hiiki ana | no ia laua e kok.ua mai ia oe ame kou j ohana i na la o Ika poloiL | ' —— ' 1 ikela la aku nei oiai kokahi wahi i 1 keiki Hawaii e lawai'a papa'i ana ma- j •kai ae nei o ka u\Vapo, ua ikeia aCcu ! .oia 0 hookomo ana i ikana mau ( iloko o ke>kalii palkeke. A hele aku la kekalii mea a olelo aīku la i Bcalii kei- j ki: "Ea, aole pani o ikau paikoke. E pau ana paha kau mau papa 'i i ka j hemo, ina e ipinana ae?" Pane mai J kāhi Oeeiki 1 keiā pane naauao: "Aole pilikia, 110 ka mea, i ka manawa a kekahi papa'i e pinana ae ai, e hopu ae ana no na papa'i m4lalo iio i -kona j mau wawae, a Uule Ihou ilio no iloko j o ka .pakeke. " Owai ka lahjii i like ! nhe ka papa'i? Ina e pinana ae kekahi 1 'kanaka HaWaii iluna, nawai oia e liuki hou iho ilalol Ke ike mai li£ oukou? — I Aole no kaikou e ike ana i na pomaikai o ke kanaiwai hoopulapula i 'keia . la, e kali 'kakou a hiEei i ka hoohanaia i ana, aiaila, e ana kakou he . lehulehu na pomaiikai. Pela no na mea '■ apau. Aole e ikeia ika maikai a hoaoia.' Nolaila, mai nema e kakou i keia mau : la, e nana a(ku. Ma ka nana aku no nae, ua kaakaa ka maika o "kekahi poe paakiiei maniua aku nei. Aole a makou no ka oiea aole no wale no 11 a pomaikai L upuia ma keia kanawai, aika, no ka lahui iholookoa. O ka makou wale no, e lawe moi i ka aina e haawiia mai ana. E hooikaiika. f ka jimi ana L kou mau E , nohō - kupko» !ka&ouV. no" ka mea oia . wale no \ke alanui e ulu ai Ikeia lahuL

Ma Hawaii afku qei ko Alii Kuhio ame ke Kakauolelo Cookt. I hele aku nei e nana i na aina o Pahaewu ame Koaukaha. He m&u aina polinku, eika, ua lawa no nae no ke kukulu ana no nn home ame ika 'hānai ana mai i kou | ohana. Mai maka'u ika poli&Oeu, no ka mea, he nui na mea e "hiki e hoouluia, ina e maka 'u oie atia oe. I ke au kahiko, i ike au o ko ikakou mau kupuna, ua" lilo na aoopua i mau hoailona no na e hilki anai ana. Ua li'ke na aoopua ine h.e mau 'huke la |e ihiki e heluheluia. Ua lilo no 'hoi nn ■ ahiahi i manawa no na kanaika Hmwnii e akoakoa.ai ma kahi e hiki ai e holu- , h«lv\ i keia mau huike. I ikeka'hi manawa o hewa ana no ka lielulielu ana. A pela no hoi i ma bulke o keia mau la, ua howa no Ika heluheluia ana i kokahi manawa. Aloha no nae hoi ia niau haawina i nalohia aku. I Ua loihi na makahiki o na kana'ka Hawaii niua o ke ola tuna maluna 0 ika aina a ike Akua i haawi mai ai no laOiou. APle e loihi na imakahiki, ina i naaupo lakou. NolaŪa ina me ka nhauāo e loihi ai na makahiiki, alaila, ua ana ia na Oeanaka Hawaii ma ka papa ekahi 0 ka naauao. He godāhede paha ka olelo ana o keia mau la. Nolaila e na ikanaka Ha/waii, a i haUiikuia mai oukou no ka hupo, o hooiā aku q leikou ka haipo. No na kumu he lokulehu wala O ko Ikalkou pilikia fio o ka 'Hamāu, ame ka maka'u wale. Aole he mea maka'u ia ka oiaio. Ua heluhelu kakou maloko o ka buke 0 na bu!ke, ka olelo a ke Akua, "E ma- | lama i Cca wahine 'kaneinake ame ke keiki makua ole." He kauoha keia. , Ho kauoha nani, a ho hana mai Ika iihane hemoleie mai o <ke Akua. Ia ou- ' kou e na kanaka Hawali i ai i ka moolelo o Umi, o ike anā oui?ou, o ha: olelo no a Liloa i a'o aku ai 1 kana keiki ia Umi, koe wale no, ua hoonui iki āku nae ofa.' Eia kana a'o: 1 '* E iko i ke kanaka nui anie ke k«i r nttl«l> | iki. E malama i ka wahine kanemake ; amo ke keiki ' makuā t ol'o.Na ka I uhalie keiā a'o. £ ā'o kakou i keia t mau kauoha. | — | OTTAWA, Dw. 12.—0 keiahl oaa luna aupuni kiokie o ke k€ena puuku ' ke hoohaluia nei mamuli 0 ka ikeia ' ana 0 ka paewaewa 0 kanā mau buke oihana, o ia ka mea i hoolahaia ae ma keia la. Ma ka oleloia he $30,000 ka huina nui i pokolo maloko o kana mau ! buke.