Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 1, 6 January 1922 — Page 5

Page PDF (1.73 MB)

This text was transcribed by:  Jemmie Swanson
This work is dedicated to:  To my brother Curtis, I love you no matter what!

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H.   POALIMA, IANUARI 6, 1922.

 

He Moolelo no

WILEBA DANUBA

a i ole

Mai ke Kulana Haahaa a i ka Hanohano He Moolelo i Piha me na Hana

Hoopahaohao

 

            Maloko no o kela home kahiko i malamaia ai ka mare o na opio, e ke kahunapule, o ke kauohaia ana i ke kulanakauhale, a o Eta ke kuaoao o Loi, a o Kapena Fula hoi ke kuaoao o kek kane, a o Konela Gawila, ka mea nana i haawi ae ia Loi imua o kana kane.

            Mahope o kela anaina mare, i haule aku ai na mea apau maluna o na pakaukau ai i hoomakaukauia; a i ka pau ana no o ka aina kakahiaka, i kau aku ai na paamare hou maluna o kekahi kaa, e hukiia ana e na lio elua, no ke kulanakauhale o Nu Olina, kahi a laua e kau aku ai maluna o kekahi mokuahi, e holo ana no Amerika Hema, no ka hoohala ana i ko laua mahina meli.

            He alahele oloa ka laua i hoolala mua ai, no ka hele makaikai ana, aka nae mamuli o ka hooko ole ia ana o ka mare mawaena o laua, elike me na mea i hoolalaia ai i kinohi, pela iho la i loli ai ko lau manao, no ka holo makaikai ana ma Amerika Hema, aole hoi ma Kanada, a hala loa aku no Ladana.

            Ma ka hapanui o na anaina mare o kela ano, he hookahi mea homohia iloko o ke kaumaha, oia no ka makuahine o ka wahine. Pehea la ka nui o kona hauoli, no ka mare ana o kana kaikamahine i kekahi kane kupono loa; a pehea hoi ka nui o kona makemake no kana hunona, he hookahi no haawina e kau mai ana maluna ona, o ia no kona haalele hookahi ia iho ma ka home. o ka haawina iho la ia i loaa ia Mrs. Gawila, no ka mea i ka hala ana aku o kana kaikamahine, me he mea la ua kaili okoa ia ae ka hoihoi mai iaia aku, a o ke kaumaha ka mea i kau mai maluna ona.

            He wahine ikaika o Mrs. Gawila ma kona kino, me ka noonoo, ma kela manawa i ka hookoia ana o ka mare maluna o kana mau kaikamahine, pela hoi, iko lakou wa e ai ana i ko lakou aina kakahiaka, aole kela nanaina kaumaha maluna ona, aka he hoihoi mau kona ano, me ka minoaka no hoi i kela ame keia manawa.

            I ka hele ana mai o kana hunona e haawi i kona aloha iaia nei, pela hoi i kona wa i lele aku ai e honi i kana kaikamahine. e minoaka mai ana imua ona, mailoko mai o kona mau kuluwaimaka o ke aloha makua, me he po-ha ana la na ka malamalama iloko o ka mahina o Aperila, aole loa kela hiona kaumaha a ehaeha paha iloko o ka makuahine no  kana mau keiki.

            Aka nae. i ka manawa i haalele iho ai o ke kaa o kana mau keiki i ka hale,akahi no oia a ike maoli iho i ka ehaeha o kona naau, no ka mea iaia i hoi aku ai iloko o ka hale, aua e la kana nana ana mao a maanei, aole kana mau keiki, ua hiki ole iaia ke hoomanawanui hou iho. i ke kaumaha me ka luuluu, o kona hoomaka aku la no ia e uwe kumakena maoli, o ia no oe o kekahi mea i haalele okoa mai i keia ola ana.

            Ke ike la o Kapena Fula i kela haawina ehaeha maoli i kau aku maluna o ka makuahine no kana mau keiki, nolaila lalau aku la i kona papale, me ka pane ana ae:

            “E holo aku au maluna o ka lio, no ke kauoha ana i kela mau opio e hoi hou mai, aole e hele ma ka laua huakai no na aina mamao. he mea maikai ole, ko laua hele ana, iloko o ko laua hauoli, a haalele iho ia kakou mahope nei iloko o ke kaumaha.”

            “Mai alualu oe mahope o laua, e hookuu aku i na opio e hoohauoli ia laua iho, no ka mea, he rula pa ia iwaena o ka pohai o ka poe lalawai. He mea oiaio, ua pipilipaa aku ko’u noonoo i ka’u mau keiki, a ia laua i kaawale aku la mai ia’u aku, he haawina ehaeha no ke hoomanao ae no laua aka nae, i ka loaa ana o ka hauoli ia laua, e pono e loaa pu ia hauoli ia’u,” wahi a ka Madame Gawila, me ka holoi ana ae i kona mau waimaka, a hoao mai la e minoaka imua o Kapena Fula.

            “O kena ka pono e kuu kupunawahine maikai, e hoopau loa i kou uwe ana, he mea hoohaikea mai ia i kou helehelena,” i kamailio mai ai o Eta, me ka hele ana mai a noho ma ka aoao o ka Madame Gawila.

            “O oe paha e kuu milimili, ka mea nana e hoomama mai i ko’u mau manao, aka nae, e hoea mai ana no he la, e haalele mai ai oe ia’u.” i pane iho ai ka Madame Gawila, ma ka pa’ipa’i ana ma ke poo o kana moopuna.

            “Aole loa au e haalele ia oe e kuku, me ko’u nana ole, ina he rula no na anaina maikai, ka hele maikaikai ana, mahope iho o ka mare ana i ke kane. a manao no au, aole no a’u manao ana aku e mare me kekahi kane, ina ia he kumu no’u e kaawale ai mai ia oe mai koe wale no paha, ina e noi mai ana o Kapena Fula ia’u i wahine nana. aole a’u hoole ana aku. oia kekahi kane maikai loa, e haaheo ai ka wahine nan, aole a’u hoole ana aku, oia kekahi kane maikai loa, e haaheo ai ka wahine e mare aku ana me ia.”

            “Ea, aohe ou luhi ana e Kapena Fula i ka huli wahine. i hakalia wale no ia oe. ina no oe e ae mai ana, o ko olua mare ae no ia me Eta.” wahi a ka Madame Gawila ma ke ano hoopaani. me kona hoao pu ana mai hoi e mainoaka.

            “Ae, owau i’o kekahi kanaka laki loa, a o ka mea oi loa aku. o ka loaa o kekahi wahine maemae loa elike me Eta. Auhea nae oe e kuu kaikamahine, aole au e kala kahiko i mare ai i ka’u wahine me kou maopopo mua ole he wahine mare ka’u aia iloko o ka lani, ke kakali mai la oia ia’u. iloko o keia mau makahiki loihi, o ko’u hoi aku e noho pu me ia.

            “Aole no nae au i papaia ke lawe mai i wahine hou na’u ma keia ao, o ka pilikia wale no, he kanawalu o’u makahiki i keia manawa, ua like pu me kanaono makahiki ka like ole mawaena o’u ame oe: a he hana hewa loa na’u, ka ae ana aku i kou manao e Eta.”

            Aole no he pilikia ma ka like ole o ko kaua mau makahiki, o ka pilikia. o ia no ko’u kapaia mai he luahine, ke mare aku ia oe.” wahi a Eta, me ka noke ana ae o na mea apau i ka akaaka. i na olelo hookolohe a keia kaikamahine.

            Iloko o keia mau kamakamailio ana maluna o na kumuhana like ole. i hookaawale loa ia akua ia na manao kaumaha mai a Mrs. Gawila aku. no ke koena o kela la.

            Ma kekahi la ae. mamuli o ka nui o kana mau hana, ua palaka pu maoli kona noonoo no kana mau keiki, aole hoi kela nanaina kaumaha maluna ona. No ka pono o kela makuahine. ua hooholo iho la o Konela Gawila ame Kapena Fula e noho no lakou ahiki i ka pau ana o na hooponopono ana a Mrs. Gawila, i na waiwai o kona kaikunane. alaila i hookahi no ko lakou huli hoi like ana aku no ka home. me ko lakou noho pu ma ka Mokupuni Fula ahiki i ka huli hoi ana mai o Wileba Danuba ame kana wahine, mai ka laua huakai makaikai mai.

            Mamua nae o ka mare ana o Wileba i kana wahine, a pela hoi ko laua haalele ana iho i ka Madame Gawila mahope, na pau no na waiwai i kuleana ai kona makuahine, i ka hooponoponoia eia, nolaila he uuku loa na mea ma ka aoao o ka Madame Gawila e hana aku ai.

            Ua kuai hooliloia aku la ka home o ke kaikunane o ka Madame Gawila, pela hoi me na waiwai apau, a hookuu lanakila ia aku la na kauwa Paela apau; o ka poe o lakou e makemake ana e haalele i kela wahi, ua holo aku lakou no Liberia, o ka poe palupalu hoi, a nawaliwali ko lakou mau kino, ua hoolakoia aku no lakou. me kekahi huina dala makuahua, e pilikia ole ai ko lakou noh oana, aka no Cibele nae ame Kakana, ua hoolakoia aku la laua me kekahi home, ame kekahi apana aina kupono no laua e noho ai.

            No ka poe ikaika hoi o ko lakou mau kino, i makemake e hoomau no i ka noho ana ma kela wahi, ua imi aku no ka Madame Gawila i mau haku hana no lakou, aka iwaena o na Paele apau o Kamuela hookahi, ka mea ae ole, i kekahi o na mea i hoolalaia no kona pono.

            Ke kakali malie la kela Paele me ka hoomanawanui, ahiki i ka la e haalele ih oai ka Madame Gawila ame kona mau hoa, a i ka ike ana o ua o Kamuela ia Kapena Fula, oia hookahi wale no, mawaho o ka hale, holo mai la oia imua a kukuli aku la imua o ke kapena aoo. pahola mai la hoi na lima a elua imua, a paue mai la me ka leo haalulu:

            “E aloha mai oe ia’u e Kapena Fula! Ua ike au, he kanaka oe i piha me ka oluolu ame ka lokomaikai. no ka mea iloko o ka ehaeha elike me a’u nei. Aole o’u manao e nanamaka mai ana oe ia’u e lewalewa iluna o kekahi kumulaau, ahiki i kou make ana!”

            “Heaha kau mea i hana hewa ai. e kaawe ai oe ia oe iho e kuu hoaloha?”

            “Aole a’u hewa i hana ai. aka ua haulehia au i ke aloha ia Venuka. a ina aole e lilo mai ana o Venuka i wahine na’u. alaila e nakiikii ana au i ke kaula ma kuu a-i a li ia’u iho iluna o ke kumulaau.”

            “Akahi a maopopo ia’u kou manao e kuu hoaloha, a heaha kau i makemake ai ia’u e hana aku no kou pono?” wahi a Kapena Fula, me ke komohia ana iho o ka manao aloha iloko ona no kela Paele.

            “Eia kou manao. e oluolu mai oe e hele pu aku au me oe ma ke ano he kauwa lawelawe nau, ina ia he mea no’u e ike mau aku ai ia Venuka. Aole o’u makemake i kekahi uku mai ia oe mai. a mea e ae paha. koe wale no ka’u mau meaai, no ka mea i hoike aku no au ia oe i ka mea oiaio ea, ina aole au e hookokoke mau aku ana ma ka aoao o Venuka, ua ahona kuu lawe ana ae i kuu ola, mamua o ka hoomanawanui ana i na haawina ehaeha he nui.”

            “Pehea, ua makemake no nae paha o VVenuka ia oe ea?”

            “Aole ona wah lihi hoihoi iki ia’u. a ke ike mai oia. e hoike okoa mai ana kona mau maka, i ka piha me ka huhu.”

            “Ina hoi ha aole he hoihoi o Venuka ia oe, alaila nokeaha ke kumu o ka paa loa ana o kou manao maluna o kela wahine? E hookuu aku aiia e hele aole oia hookahi wale no ka wahine, aka he nui loa, e hiki ai ia oe ke wae, a kupono i kou makemake.”

            “Aole loa he wahine e a’e a’u i aloha ai, elike me Venuka, ua lilo kona papale lole keokeo e papale mau ana, pela hoi kona lipiue ulaula, i kumu nana e ume aku i ko’u manao hoohiki nona.”

            “Ina au e ae aku aua i kau noi, no kou hele pu me au. alaila heaha ka waiwai ame ka pomaikai e loaa aku ana ia oe, ina no e mau ana ka hoowahawaha o Venuka ia oe?”

            “Aole e hiki iaia ke hoowahawaha mau mai ia’u, ina e noke mau aku ana au i ke koi iaia, mai ana oia, a o ka hookoia ana ka hoi ia o ka iini a kuu puuwai. O ko’u lilo wale aku no i kauwa nau la, alaila na’u aku ke koena o na hana. Ina au e noho pu ana me kou ohana, oiai hoi o Venuka e noho hana ana no Mrs. Konela Gawila, e ike mau ana au iaia i na la apau, ma ia ano e hiki ai ia’u ke koi hoomanao ia Venuka, ahiki i kona wa e ae mai ai.”

            “He nui no ka’u mau kauwa lawelawe, ua oi aku mamua o ka heluna kupono a’u i makemake ai, aka hoi, no ko’u aloha ia oe, ke ae aku nei au i kau noi, e hele pu oe me a’u.”

            “Na ke Akua e hoomaikai mai ia oe e kuu kapena!” wahi a Kamuela. me kona ku ino ana ae iluna, me ka piha i ka hoihoi. “Akahi a hiki ia’u ke olelo ae, ua liko o Venuka he wahine na’u. a ke hooko ole ia kuu iini, alaila e lawe okoa ae no au i ko’u ola me ka waha o ka pu panapana.”

            Ma kela huakai huli hoi no ka home, aole he mau ulia i loaa ia lakou, aole no hoi he mau wahi a lakou i noho loihi ai. koe wale no ke kakali ana i ka mokuahi, ma kekahi mauwahi, a iloko o na pule ekolu, i hoea aku ai lakou no ka Mokupuni Fula me ka maikai.

            He mau mahina ka hoohala ana o ka Madame Gawila, ma ke kakela o Kapena Fula, a i ka huli hoi na mai o Dnuba ame Loi mai ka laua huakai makaikai mai no Amerika Hema; i hoi mai ai lakou no Nu Ioka, ma ka pule mua o ka makahiki hou.

            Ma kela hoea ana aku nae o Wileba Danuba ma no Nu Ioka, i halawai mai ai lakou me kekahi nuhou ano iui loa, o ia no ka hopupioa ana o kekahi moku powa. e kekahi o na mokukaua o ke aupuni. mahope iho o ka hooukaia ana o kekahi kaua ma ka moana. a o ka hopena, o ia no ka pau ana o na luina o ka moku powa i ka make, a paapio mai ke kapena ame kekahi mau luina kakaikahi.

            Mamuli o ka ikeia o Wileba Danuba kekahi o na loio akamai loa, ua kiiia mai oa, no ke kupale ana i ke kapena o ka moku powa, ua hoole aku nae oia, no kona makemake ole e lilo i mea kokua aku ma ka hoopakele ana i ka mea hewa.

            Ua kukonukonu loa ka poino i kau aku maluna o ke kapena o kela moku powa. no ia kumu, ua make oia maloko o ka halepaahao, mamua o ka hoea ana mai i ka la e hooloheia ai o kona hihia, aka nae, mamua o kona make ana, ua hua’i pau ae oia i kana mau han karaima i lawelawe ai, ma kana oihana powa, a iwaena o ia mau hana karaima, o ia no kona lawe aihue ana ia Dane, i kona wahi wa uuku loa, ua kokuaia aku hoi ka holopono o kela hana ana, e ka Makikiu De Galacia, ke kaikaina ponoi o ka makuakane o Dane, ame kekahi kanak Ailiki ame kana wahine.

            No ka elua hoi o ka manawa oi no ka mea nana i aihue hou ia Dane me ka holoono loa, ma ke kokua ana aku a ka wahine Palani kuke ame kona poe kanaka, elike me ia a kaua e ka makamaka heluhelu i ike ai, ma na mokuna aku nei i hala.

            Mamuli o keia hoike a kela kapena, i hopuia ai ka poe apau i komo pu aku iloko o ke karaima aihue ia Dane, me ke kauia ana aku o na hoopa’i ko’iko’i maluna o lakou, a pakele aku ka Makuika De Galacia, mamuli o kona make ana i ka ma’i eha o ka puu.

            I kela make ana o ke kaikaina o ke kane a ka Madame De Galacia, ke kanaka hoi nana i imi mai e loaa na waiwai o kana kane iaia, ma ke ano kolohe. ua hoi hou mai la kela mau waiwai apau i ka Madame De Galacia, nolaila waiho aku la oia i ka hooponopono ana i kela mau waiwai ma Italia ame Palani. iloko o ka lima o kekahi akena, a hooholo iho la oia i kona manao e noho me kana mau keiki ma ka Mokupuni Fula, kahi e loaa mau ai iaia ka noho hauoli ana.

            Ma ka Mokupuni Fula o Kapena Fula, o Konela Gawila. o Dane ame ka Madame De Galacia, i noho ai, me he ohana hookahi la. iloko o ka hauoli.

            No ka haawi ana aku i kakahi makana kupono loa i kana mau kauwa i hilinai loa ai, kuai iho la o Kapena Fula i ka home o ka Mekia Buna a lilo mai iaia, me ka haawi ana aku no Miss I’aoa ame Miss Pine.

            O keia na wahine kauwa i noho hana aku malalo o Kapena Fula, no na makahiki lehulehu, he hookahi he mea

 

 

He Moolelo no

NA PUUWAI ELUA

A I OLE

Ka Hewa o ka Wahine---He Moolelo i Owiliia me na Haawina Hoopihoihoi

Noonoo o ke Au o ka Manawa

 

MOKUNA 1.

 

            “Ma ka nanaina a’u e ike aku nei ma kou helehelena e ke kauka, he uuku loa kahi manaolana i koe,’ i pane ae ai ka Loio Malo iaia i halawai ae ai me ke kauka, maloko o ka home o Sr. Leonada, ke kanaka nona ke kumu o ke ala ana mai o na olelo ma ka aoao o ka loio.

            “I ka nana aku, he uuku loa kahi manaolana i koe e Mr. Malo, ma na ulia pomaikai wale no, e pohala mai ai o Sr. Leonada. Eia oia iloko o ke kulana kupouli o ka noonoo e waiho mai nei, me ka hopohopo loa o ko’u manao, no ka hoi hou mai o kona noonoo maikai. Mahope mai o kela manawa o ka loaa ana iaia o ka ma’i fiva ikaika loa, he elua makahiki ae nei i hala, mai kela manawa mai, i loli ano e mai ai oia, me ke emi mau mai o kona ikaika ahiki i keia manawa, a o ka mea nae nana i hookahaha loa mai i ko’u noonoo, o ia no ka loaa ana o keia mau makahiki iaia, me kela kulana nawaliwali mau o kona kinuo.”

            “Owau pu no kekahi iloko o ia manao kahaha hookahi; a i ka loaa ana ae nei o ka lohe ia’u, ua loaa hou oia i kekahi ma’i ikaika loa, aole e hiki ia’u ke noho aku, aka hele koke mai la e ike iaia. Aole he mea e ae nana i hoopakele i kona ola no keia mau makahiki elua, o oe wale no apau, aole he hopohopo ana no ia mea, aka nae ma ka’u hoomaopopo, ua like pu kona ola ana iloko o keia mau makahiki, me ke ola ana iloko o ka luakupapau.”

            “Aole paha hoi elike me kena au e hoakaka mai nei e Mr. Malo, ua ola no oia elike me ke ola ana o na kanaka ma’i e ae. O ka manaolana hookahi wale no iloko o Sr. Leonada, a o ke kumu nui wale no paha o kona hoao ana kona iini nui i ike ia Kapena Leonada, kana keiki.

            “No kela makemake mau e ike i kana keiki, i hooikaika mai i kona kino, me ka pii mau ae o kona maikai i kela ame keia manawa, e loaa ai no iaia he mau makahiki hou aku e ola ai; aka nae, ua loaa oia i kekahi puupuu ikaika loa a ka mea lokoino, a o ka mea nana i hoouna mai i ka nupepa o ka loaa ana aku ia’u iloko o kona lima, e paa ana, ua pili iaia ke karaima pepehikanaka ino loa.”

            I kela hooki ana iho o ke kamailio ana a ke kauka, ku ae la oia iluna, me ke komo ana aku iloko o ke keena heluhelu buke, a lawe mai la he leka, me kekahi nupepa puka kakahiaka. ka Post Kakahiaka.

            “Aole he mea hiki ia oe kek hana e Mr. Malo, no ka pono o Sr. Leonada, i hoouna wale aku nei no au ia oe e hele mai, malia paha he hana kekahi i makemakeia iloko o ka manawa pokole loa, a he nui hoi ia, ua hoike mai la no oe, ua pau na waiwai o kela ame keia ano o Sr. Leonada i ka hooponoponoia, aole hou aku he mea e lele ai o ka oioli, i hoomau hou mai ai no ke kauka i kana kamailio ana.

            “Aia o Sr. Leonada, malalo o ka malu o ka mea malamama’i, a ina no  kona pohala mai, a haalele iho paha ka hanu ola i kona kino, e maopopo ana no ia, i ka manawa pokole loa. Oiai nae ua hoea mai la oe, ke waiho aku nei au i keia leka, ame ka nupepa iloko o kou mau lima, o oe wale no ke kanaka kupono loa e paa ai i keia mau mea, oiai o oe kona loio. O keia leka, mai kana keiki mai no ia, mai ia Kapena Ivana Leonada mai, a o ka nupepa hoi, me he mea la, na kekahi hoaloha paha i hoouna mai iaia.

            “Ua ninaninau aku au i kana kakauolelo, ina paha na maopopo iaia he enemi kekahi o Sr. Leonado o kana mea. He hookahi nae a’u mea aloha, o ia no kela kaikamahine hanai a Sr. Leonada o Bela Kalani, e papalua aku ana ke kaumaha ame ka ehaeha e loaa iaia.”

            Nana pono loa mai la ka Loio Malo maluna o ke kauka, me he mea la, ua hoomaopop mai la paha oia i ka manao maoli o na olelo a ke kauka e kamailio aku nei no ka haawina hoehaeha e kau aku ana maluna o ka kaikamahine opio, nolaila waiho aku la oia i kona papale iluna o ke pakaukau, me ka wehe ana ae i kona mau maikinilima, o kona wehe ae la no ia i ka leka a Kapena Ivana o ka hoouna ana mai i kona makuakane, a heluhelu iho la me ka leo nui. a o keia na manao maloko o ua leka nei:

            “E kuu papa aloha:--Ua hoea mai makou no Mobasa nei, he elua ae nei la i hala me ke pilikia ole, a ua hele kuu mau lima a maneo, no ka loaa koke ole he manawa a’u e hoohana aku ai i ko’u poe kanaka, no ka hoikeike ana aku i ka poe kipi, i ke ano o ka hakaka ana. Owau ke aliikoa, nana e hoomalu nei i na pualikoa ma keia whai, o ke kumu na enemi, i ka ulolohi loa o ka loaa ana mai o na kauoha ia’u, mai ka poe he mana ko lakou maluna ae o’u.

            “He wahi mea liilii wale no keia, ua like me ka paani ana a na kamalii, e pono ole ai au e lawe mai i na mahalo ana, mahope iho o ko’u hoauhee ana aku i na nika. Ke pau keia hana maanei, e huli hoi pololei aku ana au no ka home, a ke hauoli pu nei no hi au, no ka hoea aku imua o kou alo, e kuu makuakane. He mea nae na’u e hauoli ai ka hoakak ana aku ia oe no ko’u hoohala ana i kekahi manawa maikai loa ma Inia, a ia’u e nana aku ai i na mamalama hale, a o ka lua, he wahine humuhumu me ka holoi. Ua kaokoa loa ke ano o keia mau wahine kekahi me kekahi. Ma ke ano hoohalikelike i na ano o keia mau wahine, he hookahi i maa i ka haawi mau ana i ke kauoha a o kekahi wahine hou, o kana ka hooko i ke kauoha. He huhu hikiwawe kekahi o kela mau wahine, a he oluolu loa hoi kekahi; he makemake kekahi i ka hole ke mau, a he noho malie hoi kekahi; he ohiohi kekahi wahine ma ke kamailio, a o ka noho aku hoi ka kekahi hoolohe, o keia iho la na ano o keia mau wahine, a o ka poe i kamaaina ia laua, he hookahi a lakou olelo, o ia no ka minamina, no ka lilo ole ana o kekahi o keia mau wahine i kane, i hiki ai

ia laua ke mare, a kukulu aku i kumu hoohalike no na kanaka apau, i ke ano kupono o ka noho mare ana.

            He oiaio, aole e hiki ke mareia kela mau wahine, aka nae, o ka lono hope loa i loheia mai ka Mokupuni Fula mai, o ia no ka ae ana o Venuka e lilo i wahine na Kamuela, a iloko ae nei o Aperila laua e hooliloia ai i hookai, o ka hookoia ana keia o ka iini o Kamuela ka Paele.

            Aole nae o kela wale ae la no ka paamare, aka ma ka leka hope a ka Madame Gawila, o ke kakau ana aku ia Kapena Fula, e hoike aku ana. oia no ka hoopalauia ana o Eta kana moopuna me kekahi loio opiopio, i lilo i hoa hui no Wileba; nolaila ua hoea mai la kakou i ka hopena o keia moolelo, me ka loaa ole he hua mailoko mai o na paamare opio, aka nae he hookahi mea ano nui iloko o ko lakou ola ana, o ia no ka hoopuniia ana e na haawina kilakila o ka hauoli. ame ke aloha oiaio.

KA HOPENA.

 

kahiki elima i kaahope aku la, me he mea la, he mau makahiki ia i like aku me ke ano o ka moeuhane.

            “E hoea aku ana au no ka home, mamua ae o ke Karisimaka, nolaila e hoomakauakau mai oe i pipi momona no ke keiki uhauha! Ua hoohauoliia mai no hoi au ika maopopo ana, ke pii mau ae nei kou maikai i kela ame keia manawa, a ke mihi loa nei au, no ko’u hooko ole ana aku i kou mau makemake; aka nae e huikalaia mai no au, no ka’u mea i au ia manawa, i loaa ole ka noonoo kanaka makua.

            “Eia au i ka iwakalua-kumamaiwa o ko’u mau makahiki e hele nei, nolaila ua hoea mai i ko’u mau la kanaka makua. Aole au i nana aku ia Bela ma ke ano he ipo aloha oia na’u, malia paha no ke kaa ma kona aoao ka hoopipili mai ia’u, aole hoi na’u ka hooikaika aku, e lilo mai oia he ipo na’u. Ua hala nae kela mau makahiki elima, a ua hoopoina aku au i ka’u mau mea i hana ai o kela mau makahiki, o ka’u wale no e manaolalia aku nei. ua loli ae paha kela ano kahiko o Bela, a ma na ano. ke kau aku nei ko’u mau maka, no ka hoea mai i ka la e hookoia ai kaiini ame ka makemake o kuu Bela. Mai hoike aku oe i keia mea ia Bela; he nui hou aku no kekahi mau mea a’u i makemake ai e kakau aku, e pili ana no ke ano o ka’u mau wahi i kaahele ai, aka hoi, he nani ia. e hoea kino ahiki i ko’u hoea ana aku. i kamailio ponoi aku ai no au imua ou, ma ka aoao o ke kapuahi hoopumehana. Mai poina i ka haawi ana aku i ko’u aloha ia Miss Bela Kalani.”

            “Ke lana nei ko’u manao, aole au e hoahewaia mai, no keia heluhelu ana ae la o’u i ka leka, i manoia na Sr. Leonada wale no e heluhelu,” i pane aku ai ka Loio Malo i ke kauka, iaia i opiopi iho ai i ka leka, a hookomo iloko o kekahi eke ili ana e lawe hele mau ai me ia.

            “Aole loa oe e hoahewaia mai ma kekahi ano, no ka mea o na loio wale no ke kuleana e ike ai i na palapala apau a ko lakou mau haku ; ua like pu oe me kekahi kahunapule, ke kanaka a ka poe hewa, e hele aku ai e ike no ka hoike ana i ko lakou mau hewa. Ina he waiwai kekahi o ka malama ana i kena leka no keia mua aku, o oe wale no ka mea kuleana e hooholo ai ia ninau.”

            “Ma ka’u koho wale no nae, me he mea la, ua hoolalaia ka mare mawaena o na opio, e ko laua mau makuakane; ina o ka mea oiaio ia, alaila, pela iho la i ala mai ai ka manao ku’e o Kapena Ivana. Ma ka’u koho aku, o Miss Kalani, kekahi o ko oukou wahine opio noho malie, aole anei pela? Ua haulehia anei oia i ke aloha no ke kapena opio. He hookahi no a’u manawa i ike ai iaia, he makahiki ae nei paha a oi i hala, aole nae e hiki ia’u ke hoomaopopo i kona mau ano iloko o kela manawa uuku loa, a o oe o kaua ka mea i kamaaina iaia, malia o hiki ia oe ke hoike mai e pili ana nona!”

            “Aole o Bela Kalani i lilo he kaikamahine punahele i na mea apau, a ina aole oe i ike iaia no na makahiki elua, e lilo ana i mea hookahaha i kou wa e ike hou aku ai iaia. No’u iho, aole no i holole’a loa ko’u noonoo no ka makemake i kela kaikamahine no Kapena Ivana, aka aole no a’u ahewa wale ana aku iaia no kona makemake ole, no ka mea o Kapena Ivana ponoi no ka i hoike okoa aku i kona makemake ole e hookoia ka mare mawaena o laua, a hui pu iho ma ka huli hoi ole aku o ke kapena opio, a hala keia mau makahiki elima, ua lawa ia no ka hoopoina loa ana o ke kaikamahine opio ia Ivana.

            “Oiai nae ke kamailio nei kaua i na mea e pili ana no Bela Kalani, e hoike aku ana au ia oe i ka’u mea i ike no kela kaikamahine, o ia hoi, ma ka’u nana aku, me he mea la, aia kona noonoo nui no ka Haku Hale Fanadale. Ke kamailio nei au ia oe e Mr. Malo i keia mea ma ke ano malu loa, nolaila mai hoopua’i wale aku oe ia ha’i. i kau mea i lohe aku la!”

            “Ina he oiaio keia mea au i kamailio mai la, alaila aole loa he pono, e hookoia ka mare mawaena o Bela Kalani ame ka Haku Fanadale. Ua kamaaina au i ke ano o kela kanaka opio, ua hiki ia’u ke kapa aku iaia i keia la, he mea makilo, a i ole he kanaka opulepule. He hihia ko kela haku opio, a eia kona ola iloko o ka poho o ka lima o kekahi o ko’u mau haku. Ina nei no ka mare o kela kanaka me ke kaikamahine opio, ehia mea aloha, o ka lilo o ka waiwai o Sr. Leonada i mea ole, elike ana ia me ka wai, e mimikiia ana e kekahi upi hu’ahu’akai, o ka mea wale no nana e kaohi mai i kela waiwai, o ia uo ka oili mai o Kapena Ivana, ina aole oia i make maoli, aka ua eha wale no, me ke koe no o kona ola.”

            “Me kela mau olelo i lalau aku ai ka Loio Malo ika nupepa, a nana iho la ma kahi i makaia o ka nupepa me ka inika ulaula, me he koko la. O keia ka nuhou hoolelehauli, nana i hookau aku i ka hopena poino maluna o Sr. Leonada, elike me ia i hoomaopopoia, mamuli o ka loaa ana ak uo kela nupepa ame ka leka, e paa ana iloko o ka  lima o ua kanaka nei i kona wa i maule ai.

            Penei iho ka meahou i hoopukaia ae maloko o ka nupepa, a i apoia hoi ma ka inika ulaula:

            “Oiai o Kapena Ivana Leonada, he kapena no ka pualikoa Pelekane e alakai ana i kona mau ualikoa me Zaniba, iku ai oia i ka poka a make loa, ma ka manawa i halawai aku ai me na enemi. Ua kaa aku ke kino o ke kapena opio malao o ka malu o na kanaka kipi, aka nae, ua lawelaweia na keehina me ka wikani, no ka loaa hou o kona kino. O ka hoea koke ana mai nei no ia o Kapena Ivana Leonada, mai Inia mai, no ka noho hoomalu ana i na pualikoa maanei, a o kona make ana iloko o ka manawa pokole, he haawina kaumaha ia, i kau aku maluna o ka oihana koa holookoa.”

            I ka hooki ana iho o ka loio i kana heluhelu ana i ka meahou kaumaha, luliluli ae la kona poo, me ka pane ana mai ike kauka:

            “E malama ana au i keia pepa e Kauka Lolena,” me ka lalau ana iho i kekahi mau nupepa maloko o ka pakeke o kona kuka, nana iho la ma kahi o na mehou kekekalapa, ma ka la i hoakakaia no ka make ana o ke kapena opio ; a heluhelu hou iho la oia i keia itamu:

            “He lono kelekalapa ka i loaa mai i ke keena o ko na Aina E, mai ke Kanikela Pelekane mai, e noho ana ma Zaniba, e hooia mai ana no ka make ana o Kapena Ivana Leonada, oiai oia e alakai ana i kona mau pualikoa, mawaho aku o Gizeka, kabi i hooukaia ai o kekahi kaua hahana loa me na kanaka kipi. Ua lilo kela nuhou no ka make ana o Kapena Ivana Leonada i mea hookaumaha i ka manao o ka poe i kamaaina iaia, ka mea a na aliikoa kiekie i nana aku ai, oia kekahi o na aliikoa e pii aku ana ahiki i kona lilo ana i kenerala i kekahi la.”

            “He keu aku a ka mea minamina, i ka halawai ana o ke kanaka opio me kela make, ke kumu hoi o ke kau pu ana aku o ka poino maluna o kona makuakane,” i pane ae ai ka Loio Malo.

 

(Aole i pau.)