Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 1, 6 January 1922 — KE KALAPU HOAHU KARISIMAKA. [ARTICLE]

KE KALAPU HOAHU KARISIMAKA.

Ma ka Poakahi ae. nei e hoea mai ana, e wehe hou ia ai ke Kalapu Moahu Karisimaka, 110 keia makahiki 1922. Ma ka hoomaopopo ana iloko o keia mau makahiki i kaahope aku la. o keia kekahi o na kalāpu.i kukuluia ae e ka lianako o.Bihopa 'ma, i lilo i mea kokua nui aku i ka lehulehu, ka poe i ?maa ole i ka hooko ana i ka lakou'mau dala mal'oko o keia kalapu, i na makahiki apau. Ma ka makahiki i pau koke aku la, ame na 'makahiki no apau i kukuluia ai o keia Kalapu lloahu Karisimaka. ua loaa maoli he waihona no ka hapanui o na ohana, ua hiki ke hoopauia ae ko lakou !mau pilikia o ka noho. ana, ame ka loaa pu o kekahi waihona maopopo no lakou, ka mea i ike ole ia pela, mamua aku o ke ku ana ae o keia kalapu hoahu, nolaila ua pomaikai maoH kakou na Hawaii, i ke ku ana o ke kalapu o keia ano. Ua hookumu miui ia keia liana kukulu kalapu hoahu. inaloko nei o keia keena pa'i nupepa, i ka manawa o ko makou hoaloha Mr. Testa e nolio hana ana me makou, mamuli o ka ike aku i kona mau hoa limaliana i ka uhauha maoli i ko lakou mau ukuhana, ame ka aie mau aku iaia, i na pule apau, e hoihoi ana i na elala hoahu a na. limahana maloko o ka banako o Bihopa ma, i kela ame keia pule; a ke ole keia pepa e kuhihewa, tne he mea la. mailoko mai o keia kalapu hoahu. i loaa aku ai ka maiiao i ka Banako o Bihopa ma, e wehe i kekahi kalapu nui, no ka iehulehu o ka po,e e noho ana ma keia kulanakauhale e komo aku ai i mau lalā. l r Jike no me ka keia pepa i hoeueu mau aku ai, maluua o keia ninau hoahu dala, ma ke ano, okekahi ia o na anuu, o ko kakou noho kuonoono ana, ko na kanaka Hawaii: pela 110 ia e kono ikaika aku nei ia kakou, a hoea mai i ka wa e wehe hou ai keia kalapu hoahu dala i keia Poakahi ae. e hoomau aku i ke komo ana i .mau lala iloko o keia kalapu, mai ka poe i komo aku i mau lala. no ke kalapu o ka makahiki i hala aku la. ame ka poe i komo mua ole. Me ke kanalua ole ia makou ke olelo ae, ua hoopakeleia ae he heluna nui o na ohana Hawaii, mai na pilikia mai, iloko o ka makahiki 'akii la i hala. ma o ka lilo ana i māu lala no ke kalapu hoahu o ka makahiki i pau, ua ike maoli ia aku kela ame keia ohana, e kuai ana i na hemahema 0 ko lakou noho.ana; e kuai pu ana, i na mea e hoohauoliia ai ka manao, no la kulaia; Ua hoopauia aku hoi ko lakou mau aie. a o ka mea oi īoa aku, ua hookoeia a*e kekalii hilina malmahua, ma ke ano he waihona, no na la pilikia. ka mea i ike ole ia iloko o na makahiki 1l ihi o ko lakou noho ana maloko nei o keia kulanakauhalr. Ke hoeueu mau nei keia pepa, i keia hana hi>a!ui. aole no ka pomaikai o ka_banako, aka no kakou na Hawaii: a he mea na makou e liāuoli i'oa nei. ka ike ana mamuli, o na mea oiaio i loaa mai i keia keeua, eiā na Ilawaii ke'pii nei, ma ka heluna kiekie. -iwaena o ka poe hoahu dala maloko o na hanāko; tna keia,ano. aole i loaa he wahi kanalua iki, no ka lioea ,mai i ka manawa, e loaa ai ka noho kuokoa ana ia kākou, -ma ka hiki ana ke kuai i mau home e noho ai, a e pau jca. no.ho ana aku ma ke ano hoolimalima; a nia keia ano no hoi, e maloeloe ai ke ku alia ae, a hoi aku no na aii'ia hoopulapula, kahi i makemākeia ai na Hawaii, e hoolilo i na aiha aupuni, i mau honie no lakou, a kau aku i ka lakou inau mamo. TTe ehikn ka nui o na papa maloko o keia kalapu hoahu, mai ka 25 keneka ka haahaa o ka ■ pule ahiki i ka elima dala ke. kiekie, ua hiki' lon 1 na mea apau ke komo i lala no keia kalapu, r\\i\ ka hoahu ana, elike me ka hiki i kela ame 'kēia pule. / O ka mea nani loa ma ke komo ana i lala no keia kalapu hoahu, o iā no ke kono mau ia mai, e hoahu, me ka hoalo ole \ kela ame keia piile. Ua hiki no nae i kekahi mea, e. ukuia ana Tna ka elua pule o ka a i ole ma ka ukumahma paha ke hookomo ma ka elua pule, a i ole raa ka mahiiia; no ka poe ma ka pule ko lakou uku, ua hila iā lakou i ka lakou hoahu ma ka pule. ' Mai ohohia wale nae kakou. ma ke komo f ana i mau lala no keia kālapu hoahu, me ka ike niua ole i ka liiki ia kako,u ke hookomo niau i na pule i<}.au; pela hoi ko kakou }ioopilikia mai ma kekāhi ano; nq ka mea e ku mau mai ana kekahi mau mea i pili pono loa aku i ko kakou noho oliana ana; aiā ahiki ia kakou ke palekana mē iia mea e pono ai ko kakou ola ana, me ka maalahi, alaila o na mea e koe ae aua o na ukuhana, 6 na 'mea ia e kiala aku iloko o ke kalapu hoahu, Ina no ia he huina uuku loa, ma ka paaanau ana auanei o ka manawa hoahu, e lilo ai ka huina. uukt£ ? huina mahuahua. Nolaila, e hoo-kanāka ia kakou e na- Hawaii, ua hala na la o ka uhauha, aole keia i lohi īoa, no ka hoomaka koke ana, e lilo i poe pakiko, a e. wāiho loa aku na haiia uhaiiha, ame na liana no apau, nana i huki mau ia kakou na Hawāii ilalo. aka e ku iluna a maloeloe,' a e keehi akti i na ōlelo kipehi apau, i hookau mau ia mai maluna o kakou, no ka hiki ole ia kakou ke lilo i !poe hoahu! / . t - .