Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 2, 13 January 1922 — Page 3

Page PDF (1.62 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

HAALELE MAIKE KEIKIALII KUHIO I KEIA OLA ANA.------- (Mai ka aoao ekahi mai).

 

Lanianaole iloko i jona mau la opio, a mailaila ae no ke kula o Punahou. Ua hoounaia aku oia ma ke Kula Kiekie o St. Makaio ma Kaleponi, no na anakahiki eha kona noho ana ma kela kula; mai kela kula ae i hoouna loa ia ai oia ma ke Kula Alii o Enelani, a mai kela kula ae no ke kula lawelawe oihana no kekai mau makahiki.

            ua huli hoi mai oia no Hawaii nei, momuli o kona oma'ima'i, a he manawa pokole mahope mai, ua holo aku oia no Iapana, me ka hoohala ana he makahiki hookahi malaila. O ka ananao nui o ka hoounaia an o ke Keikialii Kalanianaole no Iapana, o ia no ka iini o ka Moi Kalakaua, e hoohuiia oia me ke kamaliiwahine o Iapana, no kona manao, mamuli o ka @mare@ ana aku o ke kaikialii o Hawaii nei, me ke kamaliiwahine o kela aupuni, e hoonipaaia ai ke kulana o Hawaii nei ma ka moana Pakipika.

Komo i ka Hookahuli Aupuni

            Ma ka hookahuli aupuni o ka 1893, he 21 wale no makahiki o ke Keikialii Kalanianaole i kela manawa, a i ka wa i kukuluia ae ai ke aupuni Repubalika o Hawaii nei, ua komo pu aku oia me ka poe hookahuli aupuni i ka 1895. Ua paa ke Keikialii Kalanianaole i ka hopuia me ka nui ae o na Hawaii a mamile o ka ikeia ana o na hana ohumu e hookahuli i ke aupuni Repubalika no ka hoihoi hou a aw o ka Moiwahine Liliuokalani ma ka noho kalaunu.

            Ua hookolokoloia oia me na paahao e ae a aheaia me ka hoopa'iia ana e noho maloko o ka halepaahao no ka manawa o hookahi makahiki. Ma ke ano paahao, ua like loa oia me na paahao e ae, e lawelawe ana i na hana apau a na paahao.

Ka Mare Ana

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

me Elizabeth Kahanu Kaleiwohi-Kaauwai, he kahkahalii kiekie, a iloko o na la apau o ko Kalanianaole noho paahao aue, e hoea mau aku ana kana wahine hoopalau e ike iaia, me ka lawe aku i na meaai a ke keikialii i makemake ai.

            He hookahi makahiki mahope iho o ka hemo ana mai o ke Keikialii Kalanianaole mailoko mai o ka halepaahao, ua mareia iho la laua, a ua ukali pu aku ke Kamaliiwahine Kalanianaole me ia ma kana huakai kaahele honua; ua hoohalaia he mau makahiki e laua ma ka makaikai ana i na wahi like ole o ke ao nei.

            I ka makahiki 1901, iloko o ka mahina o Sepatemaba, i huli hoi mai ai oia no Honolulu nei, me ka hoohala nui ana i kona manawa iloko o na lealea hooikaika kino.

Komo Iloko o ke Kalaiaina

            Ma ka manawa o ke ku ana ae o na ao ao kalainaina kuloko, no ke koho ana i elele lahui i Wakinekona, ua pili aku ke Keikialii Kalanianaole me ka Aoao Kuokoa; a i ka ike ana o ka Aoao Repubalike, aole he noho e ae nana e paio kue aku ia Robert W. Wilikoki, ka elele a na Home Rula, ua koi ikaika ia aku ke Keikialii Kalanianaole e lilo i mea paahae no ka Aoao Repubalika, ahiki i kona ae ana; a ma kela kau o kona holo moho elele ana, i ka 1902, i kohoia ai oia a puka, a haule o Robert w. Wilikoki, a mai kela makahiki mai kona paa ana i ka hanohano a ka lahui i hookau aku ai maluna on a, ahiki i kona waiho ohoa ana mai i kela kula na i keia makahiki e pau ana, he mau mahina no koe o kona kau, na ka make nae i kikoo e mai iaia a pau kana hana no ka pono o kona lahui ame Hawaii nei.

Wiwoole ma ke Kalaiaina

            Iloko o ka moolelo o ko ika Keikialii Kalanianaole komo ana iloko o na hana Kalaiaina, ua ikeia kona kuokoa me ka wiwoole. Lehulehu wale na manawa i lokahi ole ai kona mau manao me ko na alakai o kona aoao kalaiaina, ame kona mau hoaloha, aole no nae ia he kumu e emi iho ai no manao mahalo o kona mau hoaloha nona.

            Me he mea la, o ka noonoo nui hookahi wale no iloko on a, no ka pono o na Hawaii, no ka mea ma kekahi mau kau o kona noho ana iloko o ka ahaolelo lahui, e hooikaika mau ana oia no na mea pili i na home hookuonoono, me ke kue ana i na on a o na mahiko; ke hoea mai no nae i ka wa ikoho baloka, o na mahiko no ke ku mau ana mahope o kona kua a haawi aku i na kokua ana ma na ano apau e loaa ai ka lanakila iaia.

            Mamuli o kona noko mau i ke kua i na mahiko, ame na kiaaina o Hawaii nei i hoouna okoa ia mai ai kekahi mea oloko o ke keena kalaiaina no Hawaii nei, no ka huli pono ana i na mea oiaio, elike me na kumu kue a ka elelo o Hawaii nei, no ke ano o ka hookele ame ka hooponoia ana o na hana o ke Teritore.

Ka Bila Hoopulapula Lahui

            Iloko o ka makahiki 1921 ua hooholo ka ahaolelo kuloko i ka bila hoopulapula a mamuli o ia makemake i ku ai ka Elele Lahui Kalanianaole a hooikaika elike me ka hiki iaia, no ka hoohooia o kela bila; ua hoea mai i ka hookoia'ana o kona iini, a ua moe aku la oia me ka maha o kona noonoo, aia he manaolana no kona lahui, e ola aku ai, ka mea i makemake mau ai e loaa he noho kuokoa ana ia lakou ma kea mua aku.

            Oiai maloko o ka ahaolelo lahui, ua kupale mau aku oia, no ka pono o ka oihana kanu ko ma Hawaii nei, e haawi ana i kana mau haiolelo naauao imua o ke kmite a ma ka papahele o ka hale o na lunamakaainana, ka mea nana i haawi aku i ka ike laula i na hoa o ka ahaolelo lahui no na mea e pli ana i ka ohana ano nui loa iloko nei o ka aina.

Lawe Mai i na Malihini Ahaolelo

            Ma kamanaolo iloko o ke Keikialii Kalanianaole, oiai na makahiki loihi o kona noho ana iloko o ka ahaolelo lahui, he hana maikai na Hawaii nei ke kono ana aku i na kanaka kaukanawai o ka ahaolelo lahui, e holo mai no ka ike maka ana no lakou iho, i na mea e pili ana ia Hawaii ni, nolaila ma o kana mau hooikaika ana, i kakahi haawina dala no ka hookipa ana mai i kela mau malihini hanohano; o ka hua o kela hana a Kalanianaole i hooikaika ai, o ia no ka loaa ana aku o ka ike laula i na hoa o ka ahaolelo lahui e pili ana i na pilikia ma Hawaii nei, a i ka manawa o na hana i pili i ka pono o keia Teritore e hapaiia mai ai, ua makaukau mau lakou e haawi mai i ka lakou mau kokua ana elike me ka lakou i ike ai.

Makee I Kona Kulana

            Oiai ke Keikialoo Kalanianaole ma kana huakai makaikai honua i ka 1901, ma ka manawa i kapaia mai ai ola i ka Nuka, aole oia i noho malie iho, a mumule wale paha, aka ua haawi aku oia i kekahi haawina a'o maikai loa i ka mea nana i hoopuke mai i kela mau olelo, ma ke ku'i ana aku iala a hina ilalo, no ka makee mai keia i ka inoa o on a lahui, ame ke koko o ke kanaka Hawaii e holo ana iloko on a.

            E noho ana ke Keikialii Kulaniana ole maloko o kekahi haleaina nia Feneva, Swizerland, me kekahi poe Ke'emania hanohano, me ka hoala ana mai o kekahi Kelemania ke Kauna von

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

kou ma ke ano he Nika oia.

            Ua kauoha ae la kela poe Kelemania i na kuene, e kipaku i ke Keikialii Kalanianaole i waho, aka nae manua o ka hooko ana mai o na kuene i kela kauoha, ua ku aku la ke kauna i ka puu puu a hine ana ilalo. Ua hele mai la na hoaloha o ke kauna Kelemania a haawi mai la i ka pepa inoa o ke kauna, me ke koi ana mai e hakaka laua, ma ka rula o na kanaka keonimana, o ka pane a Kalanianaole, o ia no ka haaw ana aku i kana mau puupuu peku hoki i kela poe, a pau ana i ka hina ilalo.

            Ua hopuia nae ke Keikialii Kalanianaole a ua hookookoloia a ahewaia me ke kauia ana mai o ka hoopa'i o elima haneri dala; he mea liilii naw ka ninau dala i konanoonoo, mamua o ka hoohaahaaia mai o ka inoa o kona lahui; ma keia hana e hiki ole ai i na Hawaii ke hoohewahewa, i ka pulama mau ana o ke Keikialii Kalaniaole i kona kulana ame kona lahui.

Makemake Nui Ia Oia

            Iwaena o na pohai like ole, he mea makemake nui ia ke Keikialii Kalanianaole, mamuli o kona mau ano lehulehu, me he mea la, he like wale no na kanaka apau imua on a.

            Ke pili aku me ka papa o ka poe kiekie a hanohano, he hookahi kona hauoli pu ana me lakou, a ke haule iho hoi me na makaainana o ke kulana haahaa, aia pu no oia ma ke kulana like me lakou; o ke poi i pili mau me ia, ka i ike, a kamaaina i kona mau ano lehulehu, ka mea nana i ume mai i ko lakou mau makemake a makee iaia.

 

KU KIAI MAUIA KE KINO O KE KAIKIALII I KA PO AME KE AO

(Mai ka aoao Ekahi mai)

ke Kamaliiwahine ma ke Poo

            Ma na wahi e hoopuni ana i ka pahu na kabili nunui i kukuluia ai, a ma na wahi e hoopuni ana i ka awai ua hoouaniia me na pua nani o kela ame keia ano me na lole kanikau, a ma ke poo o ka pahu e ike mau ia aku ana ke Kamaliiwahine Kalanianaole e noho mai ana me ka helehelena kaumaha no kana aliikane i haalele mai i keia ila ana, a i kekahi manawa e hoi aku ana oia e hooluolu maloko o ka runi halawai o ka ahaluna no kekahi manawa, a e ike mau ia aku ana no nae kona noho mai maluna o kona noho ma ke poo o ka pahu i ka hapanui o ka manawa no ka mea oia ke kauolia ame ka, makemake hope loa o ke Keikialii.

            ua puha mau oloko o ka halepule i na makainana Hawaii ame na haole i na manawa apau mai i ke ao a ka po a pela hoi i na malihini. Lehulehu na luna aupuni federals, a pela hoi me na alookoa o na oihana koa elua, mai ke kiaaina a i na aliimoku kaua i akoa koa ae, he hoike ana mai ia me ka maopopo loa he alii o Kalanianaole i alohaia e na mea apau mai ke kiekie a ka poe haahaa.

Makemake na ahahui e ku Kiai

            Mamuli o ka lehulehu loa o na ahahui i makemake e ku kiai ua hooliia ka manawa e ku kiai ai, mai ka hookahi hora a i ka bapalua bora, a ua ikeia ia ma ke ku ana o na uwaki kiai, ma ka po Poakahi nei.

HOIKE MAI KA PERESIDENA HARDING I KONA KAUMAHA.

            Ma ka Poalua nei i loaa ae ia kekahi kelekalapa i ke Kamaiiwahine Kalanianaole mai ka Peresidena Harding mai e houkaka mai ana i kona miniamina ke aloha ame ke aumaha no ka make ana o ke Keikiaii Jonah Kuhio Kalanianaole a e hoakaka ana penei:

I ke Kamaliiwahine Kalanianaole, Honolulu Ua loaa mai ka lono iau me ke kaumaha nui no ka make ana o kau kane hanohano ai i kaulana. Lehulehu na hoaloha i pili aloha aku iaia naanei e auamo pu nei i na kuamakena ana me oe.

(Kakauinoaia) :-

WARREN G. HARDING,

            He kelekalapa mai ke kakauolelo mai o ka oihana Kalaiaina A. R. Fall, a e hoakaka an i kona kaumaha no ka make ana o ka Elele Kalainanole, ka i loaa pu ae i ke Kiaaina Wallace R. Farrington ma ka Palua nei a e hoakaka an amalalo nei penei:

            "E oluolu e lawe  aku i kou aloha menemen oiaio a hoike aku i na lala o ka ohana o ka Elele Kalanianole a e hoike aku o ka nuhou i loaa mai no kena make ana ua hoea mai ia me he anapu ana la na ka uwila i kona mau hoaloha lehulehu ma Wakinekona nei, a pela pu hoi iau. Maumuli o kona make an aku la ua hooneleia o Hawaii holooko i kekahi makaaiananan waiwai loa, a no kau hana ma ka hoopuka ana aku i kekahi kuahaua no ka hoophapa ana i na have maluna o na pahuhau maloko o ke Teritore holookoa ame ke paniku ana in a hale oihana aupuni ame na hale oihana e ae o na makaainana apuni ke Teritore no ka hanohano o ka hoomanao ana nona ke haawi aku nei au i kau apono ana.

 

(Kakaninoaia) A. B. FALL,

Kakauolelo Kalaiaina.

 

Ua hoounaia ae ke lope o keia kelekalapa i ke Kamaliiwahine Kalanianaole.

 

HE LA HANA MAOLI KE SABATI NO KA OIHANA MAKAI.

 

O ka po Sabati iho nei he manawa ia no kekahi poe e hiamoe lealea ai aka nae, no ka oihana makaikiu he po hana nui ia no na kanaka o ia buro ma ia po ua lehulehu ka poe hakihaki kanawai i huluia ae a kukuku ana i ka halewai, a ua niu ka hana a ke kakiana e ku kiai ana ma ia po ma o ka hookomo ana i na dala bela iloko o ka pahuhao o ka oihana makai.

 

Ma kekahi hale make khi o na alanui Liliha ame Moi i loaa aku ai o Seu Pong, he Paka me ewalu poe e ae, e piliwaiwai ana, elike me ia a namakai o ka hoike ana ae. Ua nanea wale keia poe i ka lakou hana no kekahi manawa, eia nae i ka manawa i hoea aku ai na makaikiu ma ka hora 9 o ia po ua pau loa lakou i ka paa a kuku ana i ka halewai. He $50 bela ka ke ke kakiana makai o ke kau ana aku maluna o Seu Pong, ka on a nona ka hale, a no ke koena iho o lakou he $15 pakahi. He poe Pake wale no keia apau i maneo na lima i ka piliwaiwai.

 

 

HAAPANEE NA AHA, NO KA HOOMANAO ANA I KE ALII KUHIO.

 

Mahope koke iho o ka noho ana o na mahele ekolu o na aha hookolokolo kaapuni ma ke kakahiaka Poaono aku nei, ka aha kiekie, ka aha o na hihia kuloko, ka aha federala a pela hoi me ka aha hookolokolo hoomalu kulanakauhale, ua hoopaneeia aku na hana o ia mau aha hookolokolo no ka hoomanao ana no ke Keikialii Kalanianaole i haalele nui i keia ola honua ana. Iloko o keia mau aha hookolo;plp apau ua lilo ka @iake ana o ka Elele o Hawaii i ka Ahaolelo lahui i kumuhana a i mea ano nui, a maloko o keia mau aha hookolokolo apau o no manao wale no e hoike ana i ke kaumaha ame ka minamina na huaolelo i kamailioia e na mea apau, a pela hoi ma na mea e pili ana i kana mau hana koikoi no ka pono o keia Teritore a pela hoi me ka moolelo e pili ana i kona ola ana.

 

Ma ka noho ana o ka aha kaapuni o ka mahele e noho lunakanawai ia aua e Frank Andrade ua lilo ka nuhou e pili ana i ka make ana o ke Keikialii Kalanianaole, elike me iai hoopukaia ae ma ka Advertiser o ia kakahiaka i kumuhana ano nui mamuli o ka hapai ana ae o ka Hope Loio Kulanakauhale H. E. Stafford i hana ia no ia hana e noonoo ai, a ua waiho pu ae oia he noi no ka hoopanee ana i na hana o ia aha.

 

"O ka Elele mai ke Teritore aku o Hawaii i ka Ahaolelo lahui o Amerika Huipuia ua make oia ma na  hora poniponi o ka wanaao, no ia kumu, ke makemake nei au a ke noi aku nei hoi e hoopaneeia keia aha ahiki i ke kakahiaka Poakahi no ka hoomanao ana i ke Keikialii a e noi pu aku ana au, o ke kauoha e hoomau aku ana i na hihia karaima apau ame na hihia e ae i komo pu mai ai ke aupuni kulanakauhale ame kalana o Honolulu e hoopaneeia a keia kau ae o ka aha."

 

"I kulike ai me ka manao o ke kanawai ame ke noi hoi a ka loio o ke aupuni kulanakauhale ame kalana o Honolulu, ua kauohaia. o na hihia karaima apau ame na hihia e ae e ku nei i keia manawa mai ke kau mai o Ianuari 1921 a i pau ole hoi i ka hooloheia e hoomauia aku no keia kau o Ianuari 1922 o keia aha," wahi a ke kauoha a ka aha.

 

Ka Andrade Mahalo no ke Keikialii

 

Ua lilo ka make ana o ke Keikialii Jonah K. Kalanianaole i mea hookaumaha nui mai i kou noonoo i ka ike ana iho maloko o ka nupepa ua hala aku oia ma kela ao. Ua ike au a kamaaina i ke Keikialii iloko o na la apau o kou ola ana ame ka naau mokumokuahua au e hoike aku nei i kou aloha nona.

 

"Ua lilo kona make hikiwawe loa ana i puupuu ikaika i ke Teritore a i poino nui hoi no ke Teritore holookoa, ma kou manaoio o ke kanaka i haawi nui i kona noonoo no Hawaii a o ka oi aku no na pono o ka lahui Hawaii ua oi loa aku ke koikoi. Ma kou manaoio, in a kona moolelo e kakauia ana me ke kupono loa e pono ia e manaoia he moho kiekie loa no ka pomaikai kiekie loa o ka lahui Hawaii."

 

"Aole o kona lilo wale no i moho e hooikaika ana no na pomaikai o ka lahui Hawaii, aka he mea kokua nui oia no na pomaikai o hawaii ma ke ano laula. Ua lilo kona make ana i poino nui no ka lahui Hawaii mai o a o.

 

"E hoomauia aku ka hoopaneeia ana o keia aha hookolokolo no ka hoomanao ana i ka Hon. Jonah K. Kalanianaole, ahiki i ka hora 9 o ke kakahiaka Poakahi."

 

MALUHIA KE AHIAHI MAMUA O KA MAKAHIKI HOU

He mea hauoli no naaw ka ike ana aku i ka malama e ka lehulehu i ka maluhia oloko iho o ke kulanakauhale ma ke ahiahi mamua iho o ka Makahiki hou, i like ole me ho na makahiki i kaahope aku, he 27 wale no ka nui o ka poe i hopuia e hoopaaia ae maloko o ka halewai ma ia po, he heluga haahaa loa i like me ia mamua.

 

Aohe mau makai kuikawa i hoonohoia aku ma na wahi like ole o ke kulanakauhale ma ia po aole elike me ko ka po Kalikimaka aku ua nui a lehulehu na makai i hoonohoia aku ma ua huina a ma na kihi alanui no ka nana ana i na kaa oto mame ka poe hoohaunaele. O na makai mau no i ikeia ma na huina alanui o lakou no ka i hoonohoia aku ma na huina alanui a ua haawiia ka maholo nui ia mau makai no ka huikau ole o na kaa ma ia po ame ka loaa ole o kekah mau ulia. Aole mau wahi i kaupalenaia no na ka oto e holo ai, ua holo na kaa me ka malamaia o na rula me ka huikau ole, a e ikeia aku ana no hoi na kaa e holo aku ana a e holo mau ana me ka hooku'i ole, ka hana hoi i makemake loa ia ai na makai e makaala loa no ia mau ulia.

 

Mamuli paha hoi o ka hoolahaia ana ae e malama ka lehulehu i ka maluhio o ke ahiahi mamua o ke Kalikimaka ua loaa ia ike i ka lehulehu e malama pu ua ka maluhia ma ke ahuahu o ke Makahiki Hou, a ua loaa io ka maluhio i makemakeia, me ka loaa ole o na haunaele ame na ulia kaa otomobile, elike me ia a ka Hope Makai Nui Asch o ka hoike ana ae.

 

Aole no i nele ko ka lehulehu kiola ana i kekahi mau mea i maa i ke kiolaia ma ke ahiahi Makahuku Hou ma mua aku, eia nae aole i ohiia na apana pepa ame na mea e ae e mokaki ana maluna o na alanui i mea e kiola aku ai i ka lehulehu e maaoli ae ana ma ke alanui. Mahope koke  iho o ke aumoa o ia po ua mikiala ae na kanaka pulumi alanui ma ka hoomaemae ana i na apana pepa ame na mea  e ae e mokaki ana maluna o na alanui a lawe aku la ia mau mea nia kahi i hookaawaleia no ia mau mea, a ma ke kakahiaka nui ae  ka la makihiki hou he maemae wale no na alanui mai o a o i ka nana aku.

 

O ka aha hulahula a ka Meia ma ke alanui Bihopa ka hana hoohauoli i ka lehulehu ma ka po makahiki hou a o ke kikowaena no hoi ia o kahu o na hana lealea ma ia po. Lehulehu ka poe hulahula i komo mai i na aahu like ole, a e loheia aku ana no hoi na ole ma kela ame keia wahu. Malaila ae ka Meia Wilson ame kana aliiwahine a pela no hoi me kekahi mau luna aupuni like ole.

 

MA KEIA MAHINA AE E HOOLOHEIA AI KA PALAPALA KAUOHA

O ka palapala mai e hooponoponoia ka palapala kauoha o ka waiwai o Mrs. Hilda Ihilani Burgess Teehera, i hookomoia ae ai i ka aha kaapuni ma ka la 13 ae nei o Feberuari e hooloheia ai mamua o ka aha a ka Lunakanawai John De Bolt. Maloko o ka palapala kauoha i hanaia ai o Herbert M. Dosett ka lunahooko kauoha i hoakakaia.

 

Ma keia waiwai o ka wiwaiio o ka aina ame na hanahou he $22,766-26; no na hana hou $5000; na bona $2000; 350 mau mahele iloko o ka Hui H. C. &. Sugar Co., ma ka $25 o ka mahele $5100; dala kuike $916.28, kaa otomobule, na lako hale ame na waiwai e ae, $1000 ka waiwaiio i kohoia.

 

Ua haawiia $600 i ka Ahahui Pa Ilima o Maemae o ka pa ilima o Andrew Auld, $300 i ka ekalesia o Kawaiahao, o ka haawina manawalea a ka Ahahui Kaahumanu no ka mea i make ua haawiia no ke pomakai no ia ahahui: $100 pakahu i na kaikunane ame na kaikaina, a he $200 i kela ame keia o na kaikamhine a na hoahanau.

 

I ke kane, Frank Texeira, elua mau apana aina me na hale e ku ana maluna iho o ia mau apana, ame hookahi hapalua o na loaa makahiki mai ka waiwai mai iloko o kona mau la e ola ana. He $300 i haawiia ia Mrs. Mary Silva o ke koena iho o no loaa makahiki e holo pau loa aku ia Amelia Louise Burgess.

 

HOOKOMOIA KA HOOPII HOAHEWA I KE KIURE KIEKIE

Ma ka Poakolu aku la o ka pule i hala aku nei i hookomoia ae ai he hoopii hoahewa e ke kiure  kiekie e kue na ia Clifford no ka hewa pepehikanaka ma ke degere ekahi no ka make ana o Robert Fiander ma ka la 4 o Augate ma Puuloa mamuli o ke kiia ana e Jones me ka pu raifela. Loaa aku ke kino o Fiander iloko o ka malako ma kekahu manawa mahope mai o ke kiia ana a make.

 

Ekolu mau hoopii hoahewa e ae i hoihoiia ae i ka aha ma ka Poakolu aku la i hala oia keia malalo nei:

 

Ko Paul Means, i hoopiia ae ai no ka hewa moekoloje he hewa i hanaia ma ka la 15 o Iulai i hala, o ka hoike ma ka aoao hoopii e kua ana iaia he kaikamahine o 15 makahiki.

 

Ko P. Kahananui i hoopiiia ae ai no ka hoeha me ka mea eha ku i ka maka o ia hi ua hoeha oia me kekahi pahi maluna o ke kino o Miriani West, he hewa i hanaia ma ka la 19 o Dekemaba.

 

Ko Kamako Nohawa âme ko Hiro Fuji i hoopiiia ae ai no ka powa ma  ke deger ekahi. Ma ka oleloia ua pa aia o Oto Okoma, a Uto Okuma hoi kekahu inoa ma ka la 14 o Dokemaba me ka waga o ka pu panapana a kaiia aku ka mea i hoopiiia ae e haawi aku i $25 i na mea i hoopiiia.

 

Ma ka hora elua o ka auwina la Paha mai o ia oule no i hooloheia ai keia mau hihia mamua o ka Lunakanawai J. J. Banks maloko o ka aha hookolokolo kaapuni.

 

Hoololiia na Hora Ku Kiai Ma Kawaiahao

Mamuli o ka nui ame ka makemake o na ahahui lehulehu e ku nei ame na makaainana pu maloko o Honolulu e ku kiai mahai o ka pahu kupapau o ke Keikialii Kalanianaole oiai ke kino e kau ana maloko o ka hale pule o Kawaiahao, ua hoololiia ka manawa e ku kiai ai kela ame keia ahahui mai ka hora hookahi a ka hapalua hora, i hiki ai e lawa pono na ahahui e makemake ana e ku kiai i ke kino o ke Keikialii a lakou i aloha ai.

 

Ma ke ahiahi o ka Poakahi nei, wawaho ae o na ahahui Kamehameha, Lunalilo. Pu kaua, Kahikiku, Ka Hale o na Alii Kalama Poola ame ka Oiwi ua lehulehu na ahahui e ae i komo pu mai ma ke ku kiai ana.

 

Ma ia ahiahi ua komo mai he ahahui hou oia ka ahahui CHiefs of Hawaii he ahahui i kukuluia e ke Keikialii Kalanianaole ke mau makahiki lehulehu aku nei i hala, a i alakaiia hoi e ke Senatoa C. F. Chillingworth o na lala o ia ahahui oia ke Konela Howard Hathaway ke Senatoa Jack Lucas, Robert Hare, D. E. Metzger, E. W. Quinn, Clifford Kimball, Allen Robinson am ka Lunakanawai Desha.

 

Mahope iho o keia uwaki ho poe hou ka i ku mai oia na koa Pelekane kahiko o ke Kaua Nui, eha ko lakou nui me ko lakou mau kahiko koa lakou apau ame na pu, a mahuna o ko lakou mau poo na papale keokeo o ka oihana koa, a o ke Kapena E. O. Slaght ko lakou alakai. O keia kekahi o ka poe ku kiai eehia loa i ka nana aku ua like lakou me na poia i ka kuluia ae ka oni ole mai ka manawa i ku kiai ai ahiki i ko lakou mau umauma na hoailona hoohanohano e

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

mau kaua o ke komo ana aku a lana kila mai.

 

Mahope iho o lakou ka uwaki a pa lala o ka Hawaiian Civic Club, he ahahui i komo pu ai ke Keikialii oia kekahi lala a hoa hoohanohano. Na keia uwaki i ku kiai ai o Samuel Wolder King he keiki Hawaii i na aku i ke kai loa a komo aku i ke kula a'o koa ma Annapolis, me kona kahiko piho.

 

Mahope iho o keia no lala o ka Hui Poola me ko lakou kahiko piha, oia hoi me na palule huluhulu ulaula me ke kahei ulaula ma ka puhaka ame na lolewawae eleele.

 

Iloko o keia mau manawa apau o ke ku ana o na uwaki kiai i hoikeia ae la o "Jack Heleluha" me kona mau keiki himeni ka mea hoonanea i ke anaina ma o ka himeni hoomau ana mai i kekahi mau himeni Hawaii, me ka paani pu ana me na meakani, a mamua o ko lakou haalele ana mai ua himeni mau lakou i ka himeni i kamaainaia mai o a o o ka aina, "Aloha Oe."

 

Oiai ka uwaki a ka ahahuia Chiefs of Hawaii e ku ana, ua komo ae la kekahi wahine Hawaii opulepule a ku ana mamua o kahi e noho mai ana ke Kamaliiwahine Kalanianaole a na Mrs. Stella Keomailani Kea, i kauoha mai ia Hoapili e koo aku a hookaa wale mai iaia mailaila mai, a ua lilo hoi ka hana a keia wahine i mea hookae na ka lehulehu e nonoho aku ana a nana i kana hana. Ua lilo ke kapu o kahi i hookaawaleia i mea noa i keia wahine o ke komo ana aku a noho iluna o kekahi noho ma ka aoao mai o ke Kamaliiwahine Kawananakoa, ina paha oia i kuwo a uwe kumakena in a ua manaoia aku he aloha kona i ke alii aka no kona komo ana ae me ke ano mahaoi e hiki ai i ka lehulehu ke ika aku ua hehena oia ua hookahaha nui ia ka lehulehu no ia ano hana ana.

 

I cela âme keia manawa a cela âme keia poe ku kiwi e komo mai ai e alakaiia mai ana lakou e David Hoapili, kekahi o na pua alii kiekie e ola nei i keia la.

 

Ma ke ku kiai ana a ka ahahui Mamakakaua ua maheleia kana kua kiai ana, o kekahi mahele, o na kane me na ihe a o na wahine ke ku me ke kahili ana. Ua hookuuia ka Kahikiku ku kiai ana ma o ke komo ana mai o ma lala o ka Mamakakaua e pani ma o ko lakou mau wahi, a no hookahi hora ko na wahine ku ana, a iloko o ia manawa a lakou e ku kiai ana o Mrs. Maluhi Reis ame Mrs. Mary Padigan na mea hoolealea ma o ko laua olioli ana  kekahi mau mele o na alii. Piha kui mau oloko o Kawaiahao ahiki i na hora kuliu o ke aumoe i na makaainana haole ame Hawaii.

 

TRENTON, N. J. Jan. 10-Maloko o ka lua o ka palapala a ke Kiaaina Edwards i kakau mai ai i ka ahaolelo o Ne Jese, i keia la e noi ana ia i ka hoopau loa ia o ke kanawai hookapu waiona o ka mokuaina, a Van Ness he kanawai ana o ka hoakaka ana he mea hookaumaha i ka lahui. Ua noi mai oia no ke paulia o kekahi kanawai emi mai o ke kakauha a e hoakaka ana no ka hookolokoloia ana e ke kiure o ka poe i hoopiiia mai no ke kua kanawai.