Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 2, 13 January 1922 — Page 6

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

He Moolelo no ko

Helena Simoa Lanakila Ana

A I Ole

Ka Hoowalewaleia Ana o Halebatona

 

            Elike me ia i hoike mauia ae nei no ka uluwehiwehi ana oloko o ka halepule i na launahele uliuli ame na pua, mamuli wale no keia o ka Mr. Lanakasa mau hoolala ana, no ka mea, ua ike oia i ke ano o na pua i hoonaniia ai kahi kaalio a Helena ma o ke kau ana ma kela la hoikeike pua, nolaila, peia oia i manao ai oia paha ka Helena pua makemake loa.

            Mai ka puka mai o ka halepule ahiki mamua iho o ke kuahu he mau pio lehulehu ka i hanaia, me ka hoohihiia me na launahele uliuli ame na pua. Oluna o ka awai pu kekahi wahi i hoonuanuaia me na launahele, i wiliia me na pua; o ka pio mamua pono mai o ke kuahu ka oi aku o ka nani i hanaia, kahi o na opio e hoohuiia ai a e hoopaaia ai hoi laua ma ka hoohiki wale no laua ma ia mua aku, a na ka make laua e hookaawale. Maluna ae o keia pio elua huapalapala i hanaia me na pua keokeo he E, ame L, o ia hoi Egelakona ame Lanakasa na makua o na opio, a malalo iho elua mau lima i hana ia me na pua e paa ana kekahi i kekahi.

            Aohe mau pua e ae i keia ma kela ame keia wahi o ka halepule, he uliuli omaomao wale no ame ke keokeo a he noeau maoli no hoi ka hauaia ana e ka poe na lakou i hoomakaukau oloko o ka halepule.

            Elike no me na paamare apau i ike mau ia he kahiko keokeo ko ka wahine me ka uhimaka nahenahe, me ka po-ke pua nui e paa ana mamua o kona alo, pela no ko Helena ma ia la, a ma kona umauma nae, a ma ka piko o kona poo a ma na lima e anapa ana na pohaku momi like ole, he mau mea kahiko wale no keia o Helena i hoomakaukauia e ka makuakane a i kauohaia hoi mai na halekuai gula a daimana mai o Nu loka.

            He aahu kilika keokeo ko Hete, a oiai he mau makua waiwai no hoi kona kiekie me ko Helena, o kahi like ole wale no mawaena o laua o ia ko Helena puipui a ka lawaia, a no Hete hoi ea, he maioheohe wale no kona kino eia nae, 'Noho no i Puna ke ala me ke onaona!'

            I ke kulike ana o na mea mare mamua aku o ke kuahu alaila, ku mai la ke kahunapule a heluhelu mai la i kekahi mau olelo ao:

            "Ke a'o aku nei ia olua imua o ke Akua Kiekie Loa, ka mea i ike i ka puuwai o kela ame jeia mea, ina ua ike olua i kekahi mea keakea e pono ole ai ko olua hoohui ia ana ma ka mare, ka oihana laa, e hoike mai olua; no ka mea, o ka poe apau i hoohui ia lakou iho mawaho ae o ka olelo a ke Akua i ae ai, aole loa ke Akua e hoomaikai mai ana ia hoohuiia ana.

            "E Mr. Robaka Egelakona, ke lawe nei oe i keia wahine opio i wahine mare nau, e hoopaa ana anei oe i kou hilinai, kou aloha, kou manaoio maluna ona i na manawa apau, e malama ana anei oe iaia i na manawa apau, e kiai a e hoomalu ana anei oe iaia i kela ame keia manawa, e haawi ana anei oe i kou manaoio me ka ka oluolu mau iaia, me ka hoolako a hiipoi mau iaia me ka manao oluolu a e noho ana anei oe me ia malalo o na kanawai o ke Akua a iloko o ke apo laahia o ka mare?"

            "Ae."

            "E Miss Helena Lanakasa, ke lawe nei oe i keia kanaka opio i kane nau, e hoopaa mau ana anei oe i kou aloha me ka hilinai mau maluna ona, e ae ana anei oe e kokua iaia iloko o na manawa apau, e lilo anei oia i mea aloha nau i na manawa apau?"

            "Ae."

            Pule ke kahunapule:

            "Na ka Haku e malama a e hoomaikai mai ia olua. Na ka Haku e kau mai i ka malamalama o Kona make ana maluna o olua i keia ame keia manawa, a e haawi mai no oia i Kona lokomaikai ia olua. Na ka Haku e kau mau i Kona mau maka aloha maluna o olua a e haawi pu mai ia olua i ka malu, mai keia manawa aku a i ka manawa pau ole. Amene."

            I ka pau ana o ka ke kahunapule hana, alaila he manawa ia no na mea a pau i hele aku ai e lululima me na opio, a e haawi hoi i na muki papalina me ka hauoli."

            O kekahi ia o na mare hanohano loa, a mahope iho o ka pau ana o ka mare ua hoi aku la na mea apau no ka Hokele Anetala, kahi o kekahi papaaina nui i hoomakaukauia me na meaai maikai loa, i kauohaia ai i na kuene e hoomakaukauia no ia la, a i ka pau ana o ka ai ana, a hoi aku la no hoi na hoaai apau i jonoia ai no ko lakou mau home iho, alaula huli ae la o Mrs. Lanakasa ia Robaka ame Helena a i aku la:

            "E a'u mau keiki, he wahi mea hoopuiwa aku kekahi e kakali mai la no olua, a aia no hoi kekahi kaalio mawaho kahi i kakali mai ai no ka lawe ana aku ia kakou no ka holokaa ana no kekahi manawa."

            "O, e mama, aole hiki ia'u ke hele aku me ka paa no o nei mau aahu mare maluna o'u," wahi a Helena o ka pane ana ae, me ka nana pu iho i kona mau aahu e komo ana ia manawa.

            Ma kahi o ko ka makuahine pane aku iaia i kekahi huaolelo, kii mai la oia a wehe ae la i ka uhi nahenahe mare e paa ana ma ke poo o Helena a hoaahu iho la i kekahi koloka keokeo, a ia paa ana alaila olelo mai la o Mr. Lanakasa i na keiki e hahai aku mahope ona, me ka ninau ole aku iaia i kekahi mau ninau.

 

MOKUNA XLVIII. - "UA HUIKALA MAI OIA IA'U."

 

            Ia lakou i holo aku ai aia iloko o na opio na manao pahaohao like ole kahi i hoonaku ai, a oiai ua papa mua aku ka makuakane ia lana aole e ui aku i kekahi ninau iaia, noho pu wale iho la no laua, me ke kakali aku no ka hopena.

            I na opio i pii aku ai a kau iluna o ke kaalio a hoomaka aku la hoi ka hlo ana, ua kiolaia mai la kekahi mau pua maluna o ke alanui o kahi a ke kaa e holo aku ana me na pua e na malihini i koe iho e noho ana maloko o ka hokele ia manawa. na hoaloha a lakou o ka hoomakamaka ana ia mau la pokole.

            Oiai lakou maluna o ke alanui ua hoomau loa o Mr. Lanakasa i kana kamailio ana i loaa ole ia i manawa no na opio e ninau aku ai iaia no ka laua mea hoopuiwa o ka olelo ana aku ia laua, a ua hala paha he hapal@@ hora o @a holo ana aku a lakou, ua ku iho la ke kaalio mamua o kekahi hale nani hou loa o ke kukuluia ana a paa ia mau la mamua iho, a he hale hoi i hoomakaukau mua ia e na makua no na opio, a he mau hoaloha lehulehu ke kuku mai ana mawaho o ka lanai o ia hale no ka hoomakaukau ana e hookipa aku i ka paamare hou iloko o ia home @ou.

            "I R@@@ka, heaha ka manao o keia ma@ me i a kaua e @e aku nei, a e lohe pu aku nei hoi i kela poe o ka olelo ana mai la ke hookipaia mai nei olua, wahi a Helena o ka ninau ana ae.

            "Aohe loaa iki ia'u la kekahi manao," wahi a Robaka o ka pane ana iho, me kona pahaohao pu, eia nae, ia lele nui ana iho a lakou, hahai aku la no laua mahope o na makua ahiki i ke komo ana aku iloko o ka rumi hookipa nui, he rumi hoi i hoolakoia me na lako hale nani apau a ka naau e makemake hou ole aku ai no kekahi mau mea hou, no ka mea, ua lako i na mea apau, a oiai laua maloko o ia rumi, a iwaena hoi o na hoaloha e noke mau mai ana i ka akaaka ua hooho like mai la lakou i keia mau huaolelo, "Ke hookipaia mai nei olua i keia home me ke aloha."

            Akahi no a loaa ia Helena ka ike, eia ka, oia ka mea hoopuiwa a hoopahaohao, noonoo hoi a ka makuahine o ka olelo ana mai ia laua, a ia manawa, a akahi no hoi a loaa ka ike ia Helena eia ka, oia ke kumu o ko na makua holo pinepine ana i Nu Ioka, no ke kuai ana no ia i na lako hale ame na mea e ae no ia hale iloko o na pule a ekolu i hala aku.

            O ke komo like aku la no ia o na mea apau noloko o na rumi like ole no ka nana ana i na mea apau i hoolakoia maloko o kela ame keia rumi he mau mea kumukuai pii wale no i kauohaia ai a hoounaia mai ke kulanakauhale mai o Nu Ioka.

            Mahope o ka pau ana o ka lakou makaikai ana i ka hale holookoa, a mahope hoi o ka hooluana iki ana o na hoaloha no kekahi manawa me na manao hauoli, haalele mai la na mea apau a hoi aku la no ko lakou mau hale, me ka haawi iho i na hoomaikai a nui maluna o na opio, me na olelo kalokalo na na lani e kiai a e hoomalu mai ia laua, me ka hoohanini mai i na pomaikai lehulehu maluna o na opio ma ia mua aku.

            Ia Helena i pii aku ai noloko o kona rumi komolole ua hookahaha loa ia mai kona noonoo i ka ike ana aku ua hoolakoia ia rumi me na pono aahu a pau, na lole kimikuai pii loa wale no o kona mau pono a pau ua laweia mai ka hokele mai a laua o ka noho ana me Mrs. Foasai, a e ahu ana maloko o ia rumi iloko o ka manawa a lakou e noho ana maloko o ka halepule ma ka manawai mareia ai laua, a e waiho ana maluna o kana pakaukau, kahi e waiho ai kana mau mea liilii o kela ame keia ano, ike iho la oia i kekahi wa-hi leka loihi e waiho ana e kau ana ka inoa mawaho Mrs. Robaka Egelakona. Nana ia leka i waihoia malaila i kana hoomaopopo iho, a o ka waiwai nae oloko heaha la.

            Iaia i wehe ae ai loaa iho la iaia kekahi palapala kuai i hanaia e hoolilo ana i ka hale ame ke kahua kahi o ia hale e ku ana nona, a ua kakau@noaia ia palapala kuai e kona mau makua, alaila hiolo iho la kona mu waimaka ia manawa no kona hoomanao ana ae i ka nui maoli o ke aloha o kona mau makua iaia.

            "He mea hoopuiwa maoli io mai no ia'u!" wahi ana i namunamu iho ai, oiai no na waimaka e hiolo ana a e haalulu ana no hoi kona mau lehelehe, Ke hoomanao pu la oia aohe mea nana kela hana na kona makuakane no.

            I ka pau ana o kona mau aahu hou i ke komo, a iho aku la i ka hale malalo no ka halawai ana me na makua e kakali ana o kona iho aku, alaila hoi aku na makua no ko laua hokele e noho ana, a e kakali mai ana no hoi ke kahukaa no ka hoihoi ana aku ia laua i aku la o Helena i ka makuahine:

            "E mama e hoi aku ana no ka paha olua?"

            "Ae; e hoi aku ana no maua i ko maua hokele, a e holo loa aku ana maua i ka makaikai i ke Greek C@pple ma ke kakahiaka nui o ka la apopo a oiai maua e kaawale aku ana e hoohauoli olua ia olua iho me ko olua home hou elike ka nui me ka olua e makemake ai. E ike ana no olua ua hoolakoia na mea apau noko olua pono, ua hoolako pu ia olua me na kauwa, a e hana mai ana lakou elike me kau kauoha. Ma ke ahiahi Poanono maua e hoi mai ai, a ma ka Poakahi aku, elike me ia i hoikeia aku ai ia oe, e holo pu aku ana kakoui Nu Ioka. Ke manao nei au au hauoli loa oe i ko home hou, e Helena, aole anei?"

            "No ke aha la hoi auanei e nele ai ka loaa o ka hauoli ia'u, no ka mea, he hale nani maoli no keia a olua o ka hoomakaukau ana," i pane mai ai o Helena, me ka haloiloi pu mai la o na waimaka ma kona mau lihilihi, a lele pu mai la e honi i ka makuahine, ke ano hana a na kaikamahine i pili loa ke aloha i ka makua.

            Alaila huli aku la oia i ka makuakane a paa aku la i kona lima a i aku la: "Mahalo nui ia oe e haawi aku ana au i ko'u mahalo nui ia oe no ka leka i loaa ai ia'u e waiho ana maluna o ka'u pakaukau ma ka rumi maluna, i ko'u wehe ana ae a nana iho la a mahope hoi o ko'u noonoo ana no kekahi manawa ua loaa keia manao ia'u aole i kupono ka haawiia ana mai o ia mea ia'u."

           

            Hopu mai la ka makuakane a hoopili aku la iaia me ke apo ana iho a honi iho la me ka pane ana iho: "E kuu keiki, e hoohauoli oe ia oe iho me ia mea i loaa aku la i aoe, o ia wale no ka'u noi ia oe." alaila ia hookuu ana mai hele aku la a loaa a@ wahine a lawe pu aku la no kahi o ke kaalio e kakali mai ana no laua.

            Ua like kekahi mau la mahope mai me kekahi moeuhane ia Helena ame Robaka, i ka laua nana iho ua like laua me he mau kamalii liilii loa la maloko o ko laua home nani hou, ka mea a laua i moeuhane mua ole ai e loaa ana kekahi mea maikai o ia ano ia manawa ia laua. He mau la hauoli loa ia no laua, no kamea, ua kaawale aku na mea hoehaeha mai ko laua mau noonoo pakahi aku, a ia manawa me he mau manu kenere la laua i hoopaaia iloko o ka hale manu no kekahi manawa loihi, a i ka loaa ana o ka lanakila ua pau ka manao ana iho he pio laua, aka he mau mea i noho kuokoa me ka lanakila no laua iho.

            Elike me ia i ike mua ia ae nei ua hoolakoia na mea apau no laua eoluolu ai ka noho ana maloko o ka hale, aole o ia wale no, aka ua hoolako pu na makua i na kauwa, a ua loaa pu no hoi kekahi makuahine maikai nana e malama i ka maemae o ka hale, a pela hoi me kekahi kaikamahine kauwa no ke kokua ana ia Helena me na mea apau ana e makemake ai e hoounauna aku iaia, nolaila aohe mea hoouluhua mai i ko Helena noonoo a e kaawale mau ana oia i na manawa apau ana e koho ai no ka hoohauoli ana iaia iho ma o ka hele ana i hoolokaa a i ka makaikai ana ma na wahi apau ana e makemake ai.

            Ua loaa pu aku ia laua he halekaa me kekahi kahukaa mahope o ka hale, me na lio maikai i hoolakoia e Mr. Lanakasa, a maluna o kela ame keia mau mea maloko o ka halekaa, koe na lio, ua kuni wale ia no me na huakumu E. ame L., he mau huapalapala e hoike ana i na on a no laua ia mau waiwai apau, a no ia mau makaukau i loaa i loaaa ia laua, ua hoohala mau laua i ka hapanui o ko laua manawa ma ke hele ana e holoholo ma kela ame keia wahi o ka aina a laua e ulu ae ai ka makemake.

             Ma ke ahiahi ae o ka Poakahi haalele like iho la lakou pau no ka holo ana aku no ka hikina ma ke kaaahi o ia ahiahi, a ua waiho ia iho ka malama ana i ka hale malalo o Mrs. Mataio, iloko o ia manawa a lakou e kaawale aku ao.

            Ia lakou i hoea aku ai i Nu Ioka ua hoi aku la lakou maloko o ka Hokele Walafoda Astoria no ka manawa a mailaila i hoouna aku ai lakou i ka lakau mau pepa hoolauna i ko lakou mau hoaloha lehulehu e noho ana maloko o Nu Ioka, ka poe a lakou i makemake ai e halawai aku a e ike aku hoi.

            O ka Helena ame kona makuahine wahi mua o ka hele ana aku e ike o ia no kahi hale mua a laua o ka noho ana, a o kahi hoi a Mere Wadale e noho ana a e malama hale ana no Mr. Kamika.

            Ia hoea ana akua a laua he mea e no hoi ko Mere hauoli no ia ike ana mai ia laua, ua hookipa aku la oia ia Helena ma me ke ohaoha iloko o ka rumi hookipa, ke ano o ka hana a ka hoaloha oiaio, a elike me ka maemae o ia wahi hale i ko Helena ma manawa e noho ana maloko o ia wahi hale, pela no ka maemae ia manawa malalo o ka Mere malama ana.

            "O, e Mrs. Simoa ame Miss Helena Simoa, pehea la ae e hoomaka ai ka hoike ana aku i ka nui o ko'u hauoli ia olua, no ka mea, he pule aku nei i hala ko'u mare ana me Habati, ma ka Poakolu o ka pule aku la i hala, e ike mai olua, ma kahi o ko'u ka@@hu mau no ko'u noho hookahi ua pili hou mai o Habati me a'u, a he oi aku kona malama ia'u i nei manawa.' 'wahi a Mere o ia hoakaka ana mai me ka hoihoi o kana kamailio ana, iaia i holoi ae ai i na waimaka o ka hauoli e hanini iho ana mai kona maka iho.

            "He keu aku a ka mea kamahao, e mama," wahi a Helena, no ka mea, o ko laua la hookahi no ia i hoohuiia ai ma ka mare me Robaka maloko o kahi halepule a kakou i ike mua ae nei.

            "Oiaio hoi," i pane ae ai ka makuahine. Alaila i aku la ia Mere," e oluolu oe e hoakaka mai pehea ka bebe i nei manawa, alaila hoakaka mai oe i ka mea e pili ana i ko olua mare ana."

            "No Katarine he maikai no oia, ua kapa au iaia i kela inoa mamuli o kuu makuahine, ua nui loa oia i nei manawa, a ma ka la no hoi o maua i mareia ai i kapaia ai ia inoa maluna ona. Ua hauoli loa o Habati a ua lilo hoi o Katarine i mea nui loa iaia," wahi hou a Mere.

            "Na Mr. Kamika i hooikaika ma ke noi ana aku ia Habati ahiki i ko Habati ae ana mai e mareia maua, he hana nui no nae ia ana o ka hooikaika ana ahiki i ko Habati ae ana mai. ua like o Mr. Kamika me he makuakane la no'u, he nui kona oluolu me ka lokomaikai pu, a he nui no hoi kana mau hana kokua ia'u i ka manawa aole maua i mare.

            "Aole i loihi kona noho ana mai ianei mamua o ka loaa ana aku iaia o ko'u moolelo piha, a oiai aole au i moeuhane mua e hana mai ana la oia i kekahi mea o ia ano, ua hoomaka aku la oia i kona hoomakamaka ana me ko Mr. Kamika hoike ole aku nae i kekahi mea e hoohuoi mai ai o Habati no kona manao, ahiki i ko Habati haawi ana mai i kona hilinai maluna o Mr. Kamika, a loaa aku hoi ka manaoio iloko o Habati aole kanaka oluolu a maikai e ae a ua Habati i halawai ai elike me Mr. Kamika.

            "Eia no paha ke kumu, aohe o Habati hele mai ianei, nolaila aole oia i ike ua maopopo ia Mr. Kamika na mea apau e pili ana i kona moolelo ame kekahi mea hoi e pili ana i kana i hana mai ai ia'u, ua makapo loa ua o Habati. Eia nae, i ka manawa i hoike aku ai o Mr. Kamika i ua o Habati ua maopopo ko'u moolelo iaia akahi no o Habati a ike no'u ka ke kumu o ko Mr. Kamika hooikaika ana aku iaia e mare, a ua hoopaakikiia kona naau me ka ae ole mai i ka Mr. Kamika mea o ke noi ana aku iaia e mare mai me a'u.

            "Eia nae ia loaa ana paha o ka ike i ua o Habati he manao kuio maoli ko Mr. Kamika o ka hoakaka ana aku iaia. ina aole ua o Habati e mare mai ana me a'u e hookomoia aku ana oia iloko o ka poino a i ka ike ana ua o Habati i ka hiki ole iaia ke alo ae, ua haawi mai la oia i kona ae, elike me ke ano o na kanaka noonoo maikai, ua ike lea iho oia i kona hewa o ka hana ana mai ia'u, nolaila ua makaukau oia e hana mai i ka mea e holoiia ae ai na hemahema apau ana o ka hana ana i na la mamua aku, a pela oia i ae mai ai e mare me a'u.

            "Ia haawi ana mai no o ua o Habati i kona ae no ko maua hoohuiia ae ma ka mare, aole  haawi aku o Mr. Kamika i manawa no ua o Habati e hoololi hou ae ai i kona manao, o ka hoomakaukau koke iho la no ia o Mr. Kamika no ko maua hoohuiia me ka ma-lu loa maloko nei o ka hale, ua haawi pu mai no hoi oia i kekahi huina dala nui no ko maua hoomaka ana aku e hana maua iho no ka pono o ka noho ana ma keia ao.

            "No Mr. Kamika, i hai aku au ia olua, oia kekahi o na kanaka maikai loa a'u i halawai ai, e huli mau ana oia ma o a maanei no kekahi wahi ana e hana aku ai i kekahi hana maikai i ka poe hune; ua hoolimalimaia eia kela wahi hale e ku mai la ma kelaaoao a ua hanaia no hoi a makaukau no ka hoonoho ana ae i kekahi mau kaikamahine ilihune maloko o ia hale, a he ewalu mau kaikamahine ilihune e noho mai nei maloko o ia hale, i keia manawa, he mau kaikamahine i hiki ole ke malama ia lakou iho, a na Mr. Kamika e malama nei ia lakou me ka huli ana i hana na lakou e hana ai, me ka loaa o ka hale uuku hoolimalima ole, o na lilo wale no o ka lakou mau meaai ko lakou mau hoolilo.

            "Na'u e malama aku nei i kela mau kaikamahine a e hoolako pu aku i ka lakou mau mea ai, o ka lakou wale no e uku mai ai oia ka uku ana i na hoolilo o na meaai, a e loaa pu ana no hoi ia'u kekahi wahi ukuhana liilii no ia hana a'u e hana nei. Ma ka la aku la i nehinei ko Habati olelo ana mai ia'u aole au e hana hou aku, no ka mea, wahi ana, ua lawa loa ka kona ukuhana i nei manawa e hiki ai e malama ia maua, aka he makemake no au i ka hana a he makemake no hoi au i ka malama pu aku i kela mau kaikamahine ilihune, nolaila aohe au i haawi aku i ko'u ae iaia.

            "Ke noho pu nei no o Mr. Kamika me maua maloko o keia hale i keia manawa, a e hoike aku au ia olua ua hauoli loa ko makau noho ana maanei," a hooki iho la o Mere i kana kamailio ana.

            "O he nuhou hoohauoli mao@ ka kau o ka hoakaka ana mai la," i pane aku ai o Mrs. Lanakasa, me ka leo o ka mea i piha i ke aloha kuio," a ke manaoio pu nei no hoi au ua hoike mai kela keonimana iaia iho ma ke ano he hoaloha maikai a kokua nui loa nou."

            "Oia maoli ka mea oiaio aole ia'u wale no aka he nui a lehulehu aku kekahi poe ana i hana maikai aku ai me ka haawi aku i na kokua i ka poe iloko o ka hune ame ka pilikia ma keia noho ana kino. Aia mau no oia maloko o ke kulanakauhale e noho ai i ka hapanui o ka manawa a i kona manawa hoomaha e hoi mai ai o ia ianei @ no ka mea, wahi ana o ka hoike ana mai ia'u, e ku@ulu aku ana ka oia i kekahi home no na kaikamahine ilihune ua pau ke kahua i ka hoomakaukauia i nei manawa a wahi ana o ke noi ana mai ia'u owao no ka makuahine nana'e malama ia mau kaikamahine e hoonohoia ae ana maloko o ia hale ina nae au e makemake ana ia hana, i ka manawa e paa ai ia hale i ka hanaia.

            "O ka'u i hoike aku ai iaia he opiopio loa paha au e hiki ole ai ke lilo i makuahine nana e malama ia hale ame ia mau kaikamahine e hoihoiia ae ana iloko o ia hale a ua pane mai oia ua holopono hoi kau hana o ka malama ana i na kaikamahine ewalu e noho mai nei a ua manao au e holopono ana no kau malama ana i na kaikamahine maloko o kela home ina e paa ana a hoihoiia ae lakou maloko olaila." a ua manao oia ua kupono loa au e lilo i makuahine nana e malama ia hale aole nae au i haawi aku i ko'u ae e noonoo au a hoike aku iaia no ia manao ona no kekahi manawa ma kona manao owau ka mea kupono loa e malama ia hale.

            "Ahiki mai i nei manawa aohe au i hooholo iki i k@'u manao, no ko Habati keakea ana mai hoi kekahi aole au e hoomau aku i ka hana ana, eia nae, ua paa ho kuu manao e hoao, no ko'u noonoo ana iho he mea pono e laaa kekahi mea nana e hoomaopopo aku i ka noho ana o kela mau kaikamahine e hoi ae ana maloko o kela home a e haawi pu aku hoi i na olelo hoolana a kokua ia lakou i kela ame keia manawa kupono e loaa ana ia'u."

            He kulana kanaka makua ko Mere i nei manawa, ua hoike mai kona mau ano apau i kona loli loa iloko o ka makahiki i hala, a ua oi ae no hoi ka nui o kona kino @@ ka mohaha o kona helehelena.

            No ka Mrs. Lanakasa ninau iaia ina paha ua loaa mai kekahi lono no kona makuakane, a oia ka Mere o ka pane ana mai: "Ae, ua kakau au i kekahi leka a ua hoouna aku iaia e hoakaka aku ana i na mea apau e pili ana no'u ame ko'u mare ana ia Habati, ua pane mai oia e huikala mai ana ia'u no na mea apau a'u i hana ai o ka wa i hala, a ua hoike pu mai oia i kona loaa ana i ka ma'i nok ekahi mau mahina lehulehu a iloko o ia manawa ua makemake loa oia e ike ia'u. Ua kauoha pu mai oia ia'u e hoi aku ina au e makemake ana, me ka lawe pu aku i kuu kane me a'u a o na mea apau i hanaia i kaahope e hoopoina ia mau mea.

            "E holo aku ana maua i Bokekona ma keia Poaono ae, no ka hoomaha ana, ua piha loa ko'u naau i ka hauoli me ka nana ole aku i na luuluu ame na mea hoonaluea noonoo a'u i manao ole ai e lanakila mai ana au mailoko mai o ia @@@ mea apau," wahi ana me ka luli ana iho o kona poo, @@@@@ waimaka ma kona mau lihilihi.

            "E Miss Helena, ina aole kou lokomaikai ame kou aloha ia'u, ke manao nei au aole au ma keia wahi i nei manawa, nolaila, no kau hana maikai e lilo ana oe i mea aloha na'u a pela hoi me kou makuahine i na la apau o ko'u ola ana." a hooki pu iho la oia i kana kamailio ana.

            Alaila hoakaka aku la no hoi o Mrs. Lanakasa ame Helena i ko laua mau moolelo mai ko laua haalele ana @@@ ia Nu Ioka ahiki ia manawa, a ua hoohauoli ia aku o Mere i kona lohe ana aku i ko laua mau moolelo ame ka halawai hou ana o Mrs. Simoa ana i kamaaina ai, a o Mrs. Lanakasa hoi i nei manawa, me Mr. Lanakasa, a pela hoi me Helena ame Robaka, ame ko laua hoohuiia ana ma ka mare.

            No ka hora a oi ko lakou kamailio ana no na mea e pili ana i ko lakou mau moolelo pakahi, me ka huai o kela ame keia i kona moolelo iho, me ka hauoli no ia hui hou ana ae o lakou a ia manawa i ala mai ai o Katarine Egelakona, a  he kaikamahine nei oia ia manawa me ka ui pu.

            I ka hala ana o kekahi manawa ia lakou ma ke kamailio ana alaila lawe aku la o mere e hoomaikaikai ia Helena ma i ka hale kahi a na kaikamahine ewalu e noho ana, he home maemae a kupono loa i hoomakaukauia no ia mau kaikamahine, a ua hoopiha ia o Mrs. Lanakasa ame Helena i ka hauoli no ka ike aku i ka maka ala o na wahi apau, me ko laua haawi pu i ko laua mahalo i ke kanaka nana i hoolako ia home i wahi no na kaikamahine ilihune e noho ai.

            Ia pau ana o ka lakou makaikai ana ia hale, hoi nui ae la a ka hale o Mere ma e noho ana, no ka mea, ua haalele no laua i ko laua mau koloka holokaa iloko o ia hale, a oiai laua e ku ana iloko o ka holo a e kamailio ana i na huaolelo hope loa mamua o ko laua hoi ana aku, lohe aku la lakou i ka nakeke ana mai o ke ki i ka laka o ka puka mawaho mai, a he mau sekona ma ia hope iho, komo mai la o Mr. Kamika a ku ana mamua o lakou.

            "O makaleka!" wahi a Mr. Kamika o ka hooho ana ae, i ka manawa i kau mai ai ka ike a kona mau maka maluna o Mrs. Lanakasa e ku papu aku ana mamua ona.

            "Auwe, o Keoni Wilekona!" wahi no hoi a Mrs. Lanakasa o ka hooho ana ae; alaila i ka hala ana o kekahi minuke o ka nana ana aku a nana mai, o ko Mr. Kamika hele mai la no ia imua a haawi mai la i kona lima ia Mrs. Lanakasa.

            Hopu aku la no hoi o Mrs. Lanakasa i kona lima a no kekahi manawa ko laua lululima ana a o Mrs. Lanakasa ka i hooho ae i keia mau huaolelo:

            "Ea, e Mere, ua hookahaha loa mai oe ia'u," me kona huli ana ae e kamailio ia Mere. "Eia ka o ke kanaka au i olelo mai nei ia'u i kona maikai a pela aku aole oia he kanaka e aku, aka, o kuu kaikunane hanauna no ia, o Keoni Kamika Wilekona, a i ka nana aku ua huna maoli oia iaia iho ame kana mau hana maikai, i ole e ikeia aku. E Helena, ke hoomanao la no anei oe ia Mr. Kamika? Ua hui oe me ia elua makahiki i hala aku nei maloko o kekahi hale ma ke kuahiwi Adironadaka, ke ole oe e poina."

            O ko Helena hele mai la no hoi ia a lululima pu me Mr. Kamika, a iaia e nana aku ana ia Mr. MKamika, ke ulu pu ae la iloko ona na hoomanao ana oia ke kanaka i haunaele ai o "ewa i ka Mawae" a kaawale kona mau makua no na makahiki he iawakalua a oi, a ma ke ano ulia wale no ko laua hui hou ana ae.

            "Hoi aku kakou iloko o ka rumi hookipa no ka mea he mea no kekahi a'u i makemake ai e kamailio aku ia oe," wahi a Mrs. Lanadaka," a ke manao nei no au e kala mai ana no o Mrs. Habati ia kaua, a no ka mea aole kaua i ike aku a ike mai no kekahi manawa loihi i hala, a oiai hoi ua hui iho la kaua maanei ma ke ano ulia e pono oia e ae mai i manawa no kaua e kamailio ai."

            Ukali aku la o Mr. Kamika mahope ona ahiki i ke komo ana aku i ka rumi hookipa, me ka noonoo mau o ke kanaka i ko Mrs. Lanakasa u'i maoli ia manawa, me ka nani o kona mau aahu ame ka u'i pu no o ka helehelena, no ka loli loa o ko Mrs. Lanakasa helehelena i nei manawa, me ka nani o kona mau aahu ame ka u'i pu no o ka helehelena, no ka loli loa o ko Mrs. Lanakasa helehelena i nei manawa mai kela manawa mai a laua o ka halawai hope ana maloko o ka ululaau ma ka Adironadaka, aole oia wale, aka me he mea la ua pau ko Mrs. Lanakasa manao huhu nona, no ka mea, he ohaoha maoli ia ike ana aku ana iaia i ko laua manawa o ka halawai ana ae.

            "Alaila o oe anei ka Mr. Kamika nana i hoolimalima i keia hale ma o ka Mr. Beniona hooponopono ana ea?" i ninau aku ai o Mrs. Lanakasa i ko laua manawa o ka noho ana iho iluna o na noho, oiai o ka manao ia i ulu koke ae iloko ona i ka manawa i ike aku ai ia Mr. Kamika.

            "Ua maopopo no anei ia oe ka mea au e kookua ana i pakele ae ai oia mailoko ae o ka pilikia kupilikii loa ia manawa i ae ai oe e lawe i ka hoolimalima o keia hale?"

            "Ae, e Makaleka ua maopopo ia'u," wahi a Mr. Kamika.

            "A malia paha ua maopopo pu no ia oe kekahi mea e pili ana i ke kuaiia ana o kela apana aina ma ka Adironadaka. Ua maopopo anei ia oe ka mea nana i kuai? He mea okoa aku anei a i ole o oe no paha ka mea nane i kuai i ka hale ame kahi aapana aina? Ua hikiwawe maoli ke kuaiia ana me ka loaa pu o ke kumukuai maikai no ia wahi."

            "Ae ua paneia mai la no e oe ka'u haina,' wahi a Mr. Kamika.

            "Alaila, o oe no anei ka ona o kela wahi i nei manawa e Keoni?" wahi hou a ka Mrs. Lanakasa ninau.

            "Ae, owau, a o ke kumu no o kuu kuai ana ea, aole hiki ia'u ke hoomanawanui i ko'u ehaeha mahope o kuu lohe ana i ka nui o kou mau pilikia, e Makaleka," wahi a ke Keoni o ka pane ana mai.

            No keia pane a ke keikunane haloiloi mai la na waimaka ma ko Mrs. Lanakasa mau maka, no kona ike ana iho la i ka nui o na hana maikai a ke kaikunane o ka hana ana mai nona iloko o kona manawa o ka pilikia, oiai oia e nana pono aku ana ia Keoni.

            "Pehea i maopopo ai ia oe, e Keoni, e auwe ana @@@@ i ka pilikia ia manawa? Pehea i loaa ai ia oe ka ike no ka nui o ko maua pilikia a haawi koke mai ai oe i kau kokua i ka manawa kokoke loa?" wahi hou o ka Makaleka ninau.

(Aole i pau.)