Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 2, 13 January 1922 — He Moolelo no ko Helena Simoa Lanakila Ana A I OLE Ka Hoowalewaleia Ana o Halebatona [ARTICLE]

He Moolelo no ko Helena Simoa Lanakila Ana A I OLE Ka Hoowalewaleia Ana o Halebatona

Elike me ia i hoike mauia ae nei no ka uluwehiwehi ana j oloko o ka halepule i na launahele uliuli ame na pua, ma- j muli wale no keia o ka Mr., Lanakasa mau hoolala ana, i no ka mea, ua ike oia i ke ano.o na pua i hoonahnā kafit kaalio a Ilelena ma o ke kau ana ma kela la hoikeike pna, nolaila. pela oia i manao ai oia paha ka Helena pua makemake loa, Mai ka puka mai o ka halepule ahiki jmatnua iho o ke kuahu he mau pio lehulehu ka i hanaia, me hoohihiia me na launahele uliuli ame na pua. Oluna o ka awai pu kekahi wahi i hoonuanuaia me na launahele, i wiliia me na pua; o ka pio mamua pono mai o ke kuahu ka oi aku o ka nani i. hanaia, kahi o na opio e hoohuiia ai a e hoo— paaia ai hoi laua ma ka hoohiki i hookahi Wvāīe no : laii» 3 ma ia mua aV", a na ka make laua e hookaawale. Maluna ae o keia pio elua mau huapalapala i hanaia me na pua keokeo he E, ame L, o ia hoi Epelakona nhne Lanakasa na makua o na opio, a malalo iho elua mau lima i hana ia me na pua e paa ana kekahi i kekahi. Aohe mau pua'e ae i ikeia ma kela ame keia wahi o ka halepule, he uliuli omaomao wale no akne ke keokeo a he noeau maoli no hoi ka hanaia ana e ka poe na lakou i hoomakaukau oloko o ka halepule. Elike no me np paamare apau i ike mau ia he kahiko keokeo ko ka wahine me ka uhimaka nahenahe, me ka *pua nui e paa ana mamua o kona alo, pela no ko Helena ina ia la. a ma kona umauma nae, a ma ka piko 1 o kona poo a ma na lima e anapa ana na pohaku moini like ole, he mau inea kahiko wa.le no keia o Helena i hoomakaukauia e ka makuakane a i kauohaia hoi mai na halekuai gula a daimana mai o Nu loka. Ile aahu kilika keokeo ko a oiai he mau makua waiwai no hoi kona, oia pu kekahi i hiolo ka. pilali, a oiai ua like loa kona kiekie me ko Helena, o kahi like ole >vale no mawaena o laua o ia ko Helena puipui a ka la>yaia, a no Hete hoi ea, he maioheohe wale no konu kino, eia nae, 'Noho no i Puna ke ala 'me ke onaona!' I ke kulike ana o na mea snare -mamua aku o ke kuahu alaila, ku rnai la ke kahunapule a heluhelu mai la i kekahi mau olelo ao': "Ke a'o aku nei ia olua imua o ke Akua Kiekie Loii, ka mea i ike i ka puuwai o kela ame keia mea, i.na ua ike olua i kekahi mea keakea e pono ole ai ko olua hoohui ia ana ma ka mare, ka oihana laa, e hoike mai olua; no ka mea, o ka poe apau i hoohui ia lakou ihō ipawaho ae 0 ka olelo a ke Akua i ae ai, aole loa ke Akua e hoo»maikai mai ana ia hoohuiia ana. . 4, E Mr. Robaka Egelakona, ke lawe nei oe i keia wahine opio i wahine mare nau, e hoopaa ana ahei'oe i kou hilinai; kou aloha, kou manaoio maluna ona i ? ha manawa aipau, e malaiua ana anei oe iaia i na manawa apau,: e |dai a e hoomalu ana anei oe iaia i kela ame kēia manawa, e haawi ana anei oe i kou manaoio me. ka oluolu mau iaia, me ka hoolako a hiipoi mau iaia me ka manao oluolii a e noho ana anei oe me ia malalo o- na kanawai o ke Akua a iloko o ke apo laahia o ka mare?" "Ae." "E Miss Helena Lanakasa, ke lawe nei oē i keia kanaka opio i kane nau, e hoopaa mau aha anei oē i kou aloha me ka hilinai mau maluna ona, e ae ana anei oe e kokua iaia iloko o na manawa apau, e lilo anei oi?i i mea aloha nau 1 na manawa apāu?" "Ae." Pulē ke kahunapule: •'Na ka e malama a e hoomaikai.mai ia olua. Na ka Haku e kau mai i ka malamalamā o Kona make ana maluna o olua i keia ame keia manawa, a e haa'wi mai no oia i Kona lokomaikai ia olua. Na ka Haku e kau mau i Kona mau maka alona maluna o olua a e haawi pu mai ia olua i ka malu, inai keia manawa aku a i ka manawa pau ole. Amene." I ka pau ana o ka ke kahunapule hana, alaila he mafiawa ia no na mea a pau i hele aku ai e lululima me na opio, a e haawi hoi i na muki papalina me ka hauoli/ 0 kekahi ia o na mare hanohano loa, a mahope iho o ka pau ana o ka mare ua hoi aku la na mea apau no ka. Hokele* Anetala, kahi o kekahi papaaina nui i hoo-makau-kauia me na meaai maikai loa, ,i kauohaia ai i na kuene e hoo>makaukauia no ia la, a i ka pau ,ana o ka ai ana, a. hoi aku la no hoi na hoaai apau i konoia ai no ko lakou mau home iho, alaila huli ae la o Mrs. Lanakasa ia Robaka ame Ilelena a i aku la: "E a'u mau keiki, he wahi mea hoopuiwa aku kekahi e kakali mai la no olua, a aia no hoi kekahi kaalio miawaho kahi i kakali 'mai ai no ka la'we ana aku ia kakou no ka holokaa ana no kekahi mana'wa." "O, e mama, aole hiki ia'u ke hele aku ine ka j>aa no o nei mau aahu mare maluna o'u," wahi a Ilelena o ka pane ana ae. me ka nana pu iho i kona imau aahu e komo ana ia manawa. Ma kahi o ko ka makuahine pane aku iaia i kekalii huar eWelo, kii mai la oja a. wehe ae la i ka uhi nahenahe mare e paa ana ma ke poo o Helena, a hoaahu iho la i kekahi koloka keokeo, a ia paa ana alaila olelo mai la o Mr. Lanakasa i na keiki e hahai aku'mahope ona, me ka ninau olē ākti iaia i kekahi mau ninau. ' Mokuna XLVIII.— ,4 Ua Huikala Mai Oia ia'u." | la l«*tkou i holo aku ai aia iloko o na opio na manao pa- r j haohao like ole kahi i hoonaku'ai, a oiai ua papi inua a&ii f ka ia laua aole e ui aku i kekahi nmaii ; noho pu wale iho la fio laua, me ke kakali aku rio ka hopena. » 1 na opio i pii aku āi a kau iluna o ke kaalio a' hoomaka aku la hoi ka holo aha, ua kiolaia 'mai la kekahi mau pua maluna o ke alanui o kahi a ke kaa e holo aku ana me nā pua e na malihini i koe ih'o e noho ana maloko o ka hokele ia ma-nawa. na hoaloha a lakou o ka hoomakaanaka ana ia mau la pokole. .. Oiai lakou maluna o ke alanui ua hoomau loa, o Mr. Lanakasa i kana kamail,io ana i loaa ole ia i mana.wa po na opio e ninau aku, ai iaia no ka.jaua mea hoopuiwa o olelo ana aku ia laua, a ua hala pāh'a Ke' TidpāHaf hōra~ o fa holo ana aku a lakou, ua ku iho la ke kaālio mamua o kekahi liale nani hou loa o ke kukuluia ana a paa ia man la mamuā iho, a he hale hoi i hoomakaukau mua ia e na makua no na opio, a hē mau hoaloha lehulehu ke kuku mai ana mawaho o ka lanai o ia hale no ka hoomal- - ana e hookipa aku i ka paamāie Uou iloko o ia hoine liou. '*T' K- } ' ka, heahi ka manao o keia m?l; mei ā kaua e liee aku nei, a e lohe pu aku nei hoi i kela poe o ka olelo

āna niai la ke hookipaia mai nei olua, wahi a Helena o ka ninau ana ae. "Aohe loaa iki ia'u la kekahi manao," wahi a Robaka o Jca pane ana iho. me kona pahaohao pu, eia nae, ia lele nui ana iho a lakou, hahai aku la no laua mahope o na makua ahiki i ke komo ana aku iloko o ka rumi hookipa nui, he rumi hoi i me na lako hale nani apau a ka naau e makemake hou ole aku ai no kekahi mau mea hou, no ka mea, Ua lako i na mea apau, a oiai laua maloko o ia rumi, a iwaena hoi o na hoaloha e noke mau mai ana i ka akaaka ua hooho like mai la lakou i keiā mau huaolelo, "Ke hookipaia mai nei olua f keia home me ke aloha/' . Akahi no a loaa ia Helena ka ike, eia ka, oia ka mea hoopuiwa a hoopahaohao, noonoo hoi a ka makuahine o ka olelo ana mai ia laua, a ia manawa, a akahi no hoi a loaa ka ike ia Ilelena eia kā, oia ke kuimu o ko na makua holo pinepine ana i Nu loka, no ke kuai ana no ia i na lako hale ame na m'ea e ae no ia hale iloko o na pule a ekolu i hala aku. 0 kē komo like akn la no ia o na mea apau noloko o na rumi like ole no ka nana-ana i na mea apau i hoolakoia maloko o kela ame keia rumi, o na lako a pau i hoomakaukauia ai kela ame keia rutni he mau mea kumukuai pii wale no i kauohaia ai a hoounaia mai ke kulanakauhale mai o Nu loka. , .Māhope o ka pau ana o ka lakou makaikai ana i ka hale holookoa, a mahope hoi o k'ā hoolUana iki aiia o na hoaloha no ( kekahi manāwa ,-me na manao hauoli, haalele mai la na inea apau a hoi aku la no ko lakou mau hale, me ka haawi iho i na hoomaikai a nui maluna o na opio, me na olelo kalokalo na na lani e kiai a e hoomalu mai ia laua, me ka hoohanini mai i na pomaikai leiuilehu maluna 0 na opio ma ia mua aku. Ia Helena i pii aku ai noloko o kona rumi komolole u.i hookahaha loa ia mai kona noonoo i ka ike ana aku ua hoolakoia ia rumi me na pono aahu a pau, na lole kumukuai pii loa wale no o kona mau pōno a pau ua laweia mai ka hokele'mai a laua o ka noho ana me Mrs. Foasai, a e ahu ana inaloko o ia rifmi iloko o ka manawa a lakou e npho ana maloko o ka halepule ma ka manawa i mareia ai iaua, a e waiho ana maluna o kana pakaukau, kahi e waiho "ai kana inau mea liilii o kela a)me keia ano, ike iho la oia i kekahi wa-hi leka loihi e waiho ana e kau ana ka inoa inawaho Mrs. Robaka Egelakona. ■ Nana ia leka 1 waihoia malaila i kana hoomaopopo iho, a o ka waiwai nae oloiko heaha la. laia i wehe ae ai loaa iho la iaia kekahi palapala kuai i hanaia e hoolilo ana i ka hale ame ke kahua kahi o ia hāle e kti ana nona, a ua kakaulnoaia ia palapala kuai e kona /mali makua, alaila hiolo iho la kona mu waimiaka ia manawa no kona hoomanao ana ae i ka nui maoli o ke aloha o kona mau makua iaia. "He mea hoopuiwa maoli io ,mai no ia'u!" wahi ana i namunamu iho ai, oiai no na waimaka e hiolo ana a e haalulu ana no hoi kona mau lehelehe, Ke hoomanao pu la oia aohe mea nana kela hana na kona makuakaue 110.* 1 ka pau ana o kona mau aahu hou i ke koimo, a iho aku la i ka hale inalalo no ka halawai ana na makua e kakali ana o kona iho aku, alaila hoi aku na anakua ,no ko laua hokeie e noho ana, a e kakali mai ana 110 hoi ke kahukaa no ka hoihoi ana aku ia laua i aku la o Ilelena i ka makuahine: <r Ē mama e hōi aku ana no ka pāhā olua?" "Ae;'e hoi aku ana no maua i ko maua hoJcele, .a.e liolo loa aku ana maua i ka makaikai i "ke Greek Grpple ma ke kakahiaka nui o ka la apopo a oiai ma.ua e kaa\vale aku ana e hoohauoli olua ia o!ua iho me home hou elike ka nui me ka olua e makemake ai. E ike.ana no olua ua hoolakoia na mea apau no ko olua pono, ua hoolako pu ia olua tme na kauwa, a e hana mai ana lakou elike me kau kauoha. Ma ke ahiahi Poaono maua ea hoi mai ai, a ma ka Poakahi aku, elike me ia i hoikeia aku ai ia oe, e holo pu aku ana kakou i Nu loka.- Ke manao nei au au hauoli loa oe i ko home hou, e Helena, aole anei?" "No ke aha la hoi .auanei e nele ai ka loaa o ka hauoli ia'u, no ka mea, he hale nani maoli'no keia a olua o ka hooimakaukau ana," i pane mai ai 6 Helena, tfie ka haloiloi pu mai la o na waimaka ma kona mau lihilihi, a lele pu mai la e honi i ka makuahine, ke ano hana a na kaikanrahine i pili loa ke aloha i ka makua. Alaila liuli aku la oia i ka makuakane a paa aku la i kona lima a i aku la: "M.ahalo nui ia oe e haawi aku ana a,u i ko'u mahalo nui ia oe no ka leka i loaa ai ia'u e waiho ana maluna o ka'u pakaukau ma ka rumi maluna; i ko'u wehe ana ae a nana iho la a mahope hoi o ko'u noonoo ana no kekahi manawa ua loaa keia 'manao ia'u aole i kupono ka haawiia ana niai o ia mea ia'u." llopu mai la ka makuakane a hoopili aku la iaia me ke apo ana iho a honi iho la.me ka pane ana iho: ''E kuu keiki, e hoohauoii oe ia oe iho me ia mea i loaa aku la i aoe, 0 ia wale no ka'u noi ia oe," alaila ia hookuu ana mai hele aku la a loaa ak wahine a la'we p*u aku la no kahi o ke kaalio' e kakali mai ana no laua. Ua. like kekahi mau la mahope mai me kekahi moeuhane ia Helena ame Robaka, i ka laua nana iho ua like laua me he mau kamalii liilii loa la maloko o ko laua home nani hou, ka mea a laua i moeuhane mua ole ai e loaa ana kekahi mea maikai o ia ano ia manawa ia. laua. He mau la hauoli loa ia no laua, no ka mea, ua kaawale aku na mea hoehaeha m : ai ko laua mau noonao pakahi aku, a ia mana f wa me he mau manu kenere la laua i hoopaaia iloko o ka hale manu 110 kekahi manawa loihi, a i ka loaa ana o ka lanakila ua pau ka manao ana iho he pio laua, aka he mau mea i noho kuokoa me ka lanakila no laua iho. Elike me ia i ike mua ia ae nei ua hoolakoia na mea apau no laua t oluolu ai ka noho ana maloko o ka hale, aole o ia wale no, aka ua hoolako pu na makua. i na kauwa, a ua pu 110 hoi kekahi makuahine maikāi nana e malama 1 kq maemae o ka hale, a pela hoi m,e kekahi kaikamahine no ke kokua ana ia Helena ma na mea apau ana e makemake ai e hoounauna aku iaia, nolaila aohe mea hoouluhua mai i ko Helena noonoo a e kaawale mau ana oia i na manawa apau ana e kolio ai no ka hoohauoli ana iaia iho ma o ka hele ana i ka holokaa a i ka mak'aikai 'ana ma na wahi apau ana e makemake ai. j loaa pu aku ia laua he halekaa me kekahi kahukaa niāhope o ka haie, m.e' na liō i hoolakoia e Mr. I.anakasa, ā maluna o kela ame keia mau mea maloko o ka halekaa, koe na lio, ua kuni wale ia no .me na huaknmu E. ame L., he mau huapalapala e hoike ana i na ona no laua ia mau waiwai apau, a no ia mau makaukau i loaa i loaa ia laua, ua hoohala mau laua i ka hapanui o ko laua 'manaAva ma ka hele ana e holoholo ma kela ame keia walii o ka aina a laua e ulu ae" ai ka makelmake. Ma ke ahiahi o ka Poaono, ka manawa a na makua o ka olelo ana mai e hoi mai ai laua, ua hoea mua aku ia o He- ' lena ma i ka hale kaaahi no ke kakali ana no ko laua hoi tnr i. a ua ae maikai mai la no hoi na makua i ka laua kono, a hoi mai la me laua i ko laua hale, a hooaumoe me laua ia po ame ke Sabati ae. Ma ke ahiahi ae o ka Poakahi haalele like iho la lakou anau no ka holo ana «nku no ka hikina ma ke kaaahi o ia ahiahi, a ua waiho ia iho ka malama ana i ka liale malalo o Mrs. Mataio, iloko o iā manawa a lakou e kaawale aku ai. la lakou i hoea aku ai i Nu loka ua hoi aku la lakou maloko o ka Hokele A\'alafoda Astoria no ka m.anawa, a mailaila i hoouna aku ai lakou i ka lakau mau pepa hoo-

launa i ko lakou mau hoaloha lehulehu e noho atia maloko o Nu loka, ka poe a lakou i niakemake ai e halawai aku a e ike aku hoi« O ka Helena ame 4cona makuahine wahi mua o ka hele ana aku e ike o ia no kahi hale mua a laua o ka noho ana, a o kahi hoi a Mere VVadale e noho ana a e malama hale ana no Mr. KaWika. Ia hoea ana akua a laua he mea e no hoi ko Mere hauoli no ia ike ana mai ia laua, ua hookipa aku la oia ia Helena ma me ke ohaoha iloko o ka rumi hookipa, ke ano o ka hana a ka hoaloha oiaio, a elike me ka maerhae o ia wahi hale i ko Helena ma manawa e noho ana maloko o ia wahi hale, pela no ka maemae ia manawa malalo o ka Mere inalama ana. "O, e Mr*. Simoa ame Miss Helena Simoa, pehea la au e hoomaka ai ka hoike ana akū i ka nui o ko'u hauoli ia olua, no ka mea, he pule aku nei i hala ko'u mare ana me Habati. ma ka Poakolu o ka pule aku la i hala, e ike mai o!ua, ma kahi ō ko'u kaiiiuhu mau no ko'u noho hookahi ua pili hou mai o Ifcibati me a'u. a he oi aku kona malama ia'u i nei manawa,' 'wahi a Mcrc o ia hoakaka ana mai me ka hoihoi o kana kamailio ana, iaia i holoi ae ai i na waimaka o ka hauoli e hanini iho ana mai kona maka iho. "He keu aku a ka mea kamahao, e «mama," wahi a Helena, no ka mea, o ko laua la hookahi no ia i hoohuiia ai nia ka mare me Robaka malotfo o knhi halepule a kakou i ike mua ae nei. : "Ōiaio hoi," i pane ae ai ka makuahine. Alaila i aku la ia Mere," e oluolu oe e hoakaka mai pch£a ka bcbe i nei manawa. alaila hoakaka mai oe i ka .mea e pili ana i ko olua mare ana." "No ICritarifie he maikai no oia, ua kapa au iaia 1 kela inoa māmuli o kuu makuahine, ua nui loa oia i nei nianawa, a ma ka la no hoi o maua i mareia ai i kapaia ai ia inoa maluna ona. Ua hauoli loa o Habati aua lilo ho» o Katarine nui lqa iaia," wahi hou a Mere. "Na Mr. Kamika i hrx)ikaika ina ke noi ana aku ia Habati ahiki i ko Habati ae ana mai e mareia maua, he han% nui no nae ia ana o ka hooikaika ana ahiki i ko Habati ae ana mai. ua like o Mr. Kainika me he makuakane la no'u, he nui kona oluolu me ka lokomaikai pu, a he nui no hoi kana mau hana kokua ia'u i ka manawa aole maua i mare. "Aole i loilii kona noho ana mai ianei mam.ua o ka loaa ana aku iaia o ko'u moolelo piha, a oiai aole au i moeuhane mua e hana mai ana la oia i kekahi inea o ia ano, ua hoomaka aku la oia i kona hoomakamaka me ko Mr. Kamika luoike ole aku nae i kekahi mea e hoohuoi miii ai o Habati no kona manao, ahiki i r; ko Habati haawi ana mai i kona hilinai maluna o Mr. K'amika, a loaa aku hdi ka manaojo iloko o Habati aole kahaka oluolu a maikai e ae a ua Habati i halawai ai elike me Mr. Kamika. ' Eia no paha ke kumu, aohe o Habati hele mai ianei, nolaila aole oia i ike ua maopopo ia Mr. Kamika na mea apau e pili ana i kona moolelo ame kekahi mea hoi e pili ana i kana i hana inai ai ia'u, ua makapo loa ua o Habati. Eia nae, i ka manawa i hoike aku ai o Mr. Kamika i ua o Habati ua maopopo ko'u moolelo iaia akahi no o Habati a ike no'u ka ke kumu o ko Mr. Kamika hooikaika ana aku iaia e mare, a ua hoopaakikiia kona naau me ka ae ole mai i ka Mr. Kamika me'a o ke noi ana aku iaia e mare mai me a'u. "Eia nae. ia lo;>a ana paha o ka ike i ua o Hal ati he manao kuio maoli ko Mr. Kamika o ka hoakaka ana aku iaia. ina aole ua o Habati e mare mai ana me a'u e hookomoia aku ana oia iloko o ka poino, a i ka ike ana ua o Habati i ka hiki ole iaia ke alo ae, ua haāwi mai la oia i kona ae, elike me ke ano o na kanaka noonoo maikai, ua ike.lea iho oia i kona hewa o ka hana ana mai ia'u, nolaila ua makaukau oia e hkna mai i ka mea e holoiia ae ai na hemnhema apau ana o ka hana ana i na la mamua aku, a pela oia i ae mai ai e mare me a'u. "la haawi ana mai no o ua o Habati i kona ae no ko maua hoohuiia ae ma ka tnare, aole i haawi aku o Mr. Kamika i manawa no ua 0 Habati e hoolōli hou ae ai i kona manao, o ka hoomakaukau koke iho la no ia o Mr. Kamika no ko maua hoohuiia me ka ma-lu loa maloūo nei o ka hale, ua haawi pu mai no hoi oia i kekahi huina dala nui no ko maua hoomaka ana aku e hana no maua iho no ka pono o ka noho ana ma keia ao. "No Mr. Ka'mika, i hai aku au ia olua, oia kekahi o ha kanaka maikai loa a'u i halawai ai, e huli mau ana dia ma o a maanei no kekahi wahi ana e hana aku ai i kekahi hana maikai i ka poe huiie; ua hoolimaliiAaia eia kela wahi hale eku mai la ma kelaaoao aua hanaia no hoi makaukau no ka hoonoho ana ae i kekahi mau kaikamahine ilihUne maloko o ia hale, a he ewalu mau kaikamahine ilihune e noho mai nei maloko o ia.hale, i keia manawa, he mau kaikainahine i hiki ole ke malama ia lakou iho, a na Mr. Kamika e malama nei ia lako.u, me ka huli ana i hana na lakou e hana ai, me ka loaa o ka hale uuku hoolimalima ole, o na lilo wale no o ka lakou mau meaai*ko lakou mau hoolilo.

"Na'u e malama aku nei i kela mau kaikamahine a e hoolako pu aku i ka lakou' rnāiv mea, at, o' ka lakou wale no e uku mai ai oia ka uku ānh i'na hooliio o na meaai, a e lōaa pu ana no hoi ia'u kekahi wahi ukuhana h'ilii no ia hana a'u e hana nei. Ma ka la aku 1a i nehinei ko ITabati olelo ana mai ia'u aole au e hana hou aku, no ka niea, wahi ana, ua lawa loa ka kona ukuhana i nei manawa e hiki ai e malama ia maua, aka he makemake no au i ka hana a he make.make no hoi au i ka malama pu aku i kela mau kaikamahine ilihune, nolaila aohe au i haawi aku i ko'u ae iaia. "Ke noho pu nei no o Mr. Kamika Ime maua maloko o keia hale i keia manawa, a e hoike*aku au ia olua ua hauoli loa ko makau noho ana maanei," a hoōki iho la o Merc i kana kamailio ana. "O. he nuhou hoohauoli maol ka kau o ka hoakaka ana mai la." i pane aku ai o Mrs. Lanakasa, me ka leo o ka mea i piha i ke aloha kuio," a ke manaoio pu.nei.no hoi au ua hoike n>ai kela keonimana iaia iho ma ke ano he hoiiloha maikai a kokua nui loa nou." "Oia maoli ka mea oiaio. aole ia'u wale no aka he nui a leluilehu aku kekahi poe ana i hana maikai aku ai, me ka haa\vi aku i na kokua i ka poe iloko o ka hune a.me ka pilikia ma keia 'noho ana kino. Aia mau no oia maloko o ke kulanakauhale e noho ai i ka hapanui o ka mana<wa, a i kona mānawa hoomaha e 'hoi mai o ia • iaaei, a 110 ka mea, wahi ana o'ka hoike anā mai ia'u, e kulAilu aku ana ka oia i kekahi liome no na kaika-mahine ilihune; ua pau ke kahua i ka hoomakaukauia i nei manawa, a walii .ana o ke noi ana mai ia'u owau no ka makuahine nana*e malama ia mau kaikamaliine e hoonohoia ae ana maloko o ia iiale, ina nae au e makemake ana ia hana, ika manawā # e paa ai in hale i ka h.inaia. • "O ka'u i hoike aku ai iaia he opiopio loa paha au e hiki ole ai ke lilo' i makuahine nana e malama ia hale ame ia mau kaiknmahine e hoihoiia ae ana iloko o ia hale, a ua pane mai oia, ua holopono hioi kau hana q ka malama ana i ua kaikamahine ewalu e iioho mai nei, a ua manao.au e holopono ana no kau malama ana i na kaikamahine maloko o kela home, ina e ana a hoihoiia ae lakou maloko olaila," a ua manao oia ua kupono loa au e lilo i makuahine nana e malama ia hale, nole nae au i haawi aku i ko'u ae, e noonoo au a hoike aku iaia no ia manao ona no kekahi manawa, ma kona manao owau ka mea kupono loa e malama ia hale. •

"Ahiki mai i nei manawa aohe au i hooholo iki i ku'u no ko Habati keakea ana mai hoi kekahi aole au e hoomau aku i ka hana ana, eia nae, ua paa ho kuu mana o e hoao, no ko'u noonoo ana iho he mea pono e laaa mea nana e hoomaopopo aku i ka noho ana o kela mau ! kaikamahine e hoi ae ana maloko o kela home a e ha.v A , ! pu' aku hoi ina olelo hoolana a koki,ja īa lakou keU atr ; p keia manawa kupono e loaa ana laii. He kulana kyiaka makua ko Mere i nei manawa, Ua hoike mai kona niau ano apau 1 kona.lph loa iloko o k a makahiki i hala. a ua oi ae no hoi ka nui o kona km . ka mohaha o kona helehelena. * No ka Mrs. Lanakasa ninau iaia īna paha ua ln.ia m*i i kekahi lono no kona makuakane. a oja *ca Merc o ka i..mr lana mai' "Ae, ua kakau au i kekahi leka a ua heKnina aku iaia e hoakaka aku ana i na mea apau c pih ana no'u ko'u mare ana ia Habati, ua pane. mai oia e huikala ma a n ,i ia'u no na mea apau a'u i hana ai o ka \va 1 hala. a ua h. ik, U mai oia i kona loaa «na i ka ma'. no kekah. mau m a ,„ na lehulehu a iloko o ia manawa ua makemake loa oia e ,k 0 ia'u Ua kauoha pu mai oia ia'n e hoi aku ina au e niakoniake ana. me ka la\ve pu aku i kuu kane me au a o r. a mea apau i hanaia 1 kaahope e hoopoina la mau mea "E-holo aku ana maua i Eokekona ma keia Poaono : k c, no ka hoomaha ana. ua piha loa ko'u naau ika hauoh k a nana ole cfku i na luuluu ame na mea hoonaluea noonon a u i manao ole a« e lanakila mai ana aumailoko mai o ia i: .u mea apau." wahi ana me ka luli ana iho o kona poo. nu n. waimaka ma kona mau lihilihi. "E Miss Helena, ina aole kou lokomaikai ame kou aī.»>..i ia'u, ke manao nei au aole au ma keia wahi i nei niaiuwa. nolaila. no kau hana maikai e lilo ana oe i mea aloha na\, a pela hoi me kou makuahine i na la apau p ko u ola ana.' a hooki pu iho la oia i kat\a kamailio ana. Alaila hoakaka aku la no hoi o Mrs. Lanakasa ime Helena i ko laua mau moolelo mai ko laua haalele ana iao ia Nu loka ahiki ia manawa, a ua hoohauoli ia aku o Mmi kona lohe ana aku i ko laua mau moolelo ame ka halawai hou ana o Mrs. Simoa ana i kamaaina ai, a o Mrs. Lanakasa hoi i nei manawa. me Mr. Lanakas«i. a pela hoi me Ilelena ame Robaka, ame ko laua hoohuiia ana ma ka man*. No ka hora a oi ko lakou kamailio ana no na mea e pili ana i ko lakou mau moolelo pakahi. me ka huai o kela ame keia i kona moolelo iho. me ka hauoli 110 ia hui hou ana a. n lakou. a ia mana\v*a i ala mai ai o Katarine a he kaikamahine nui oia ia manawa me ka ui pu. I ka hala ana o kekahi manawa ia lakou ma ke kainaihn ana. alaila lawe aku la o Mere e hoomakaikai ia lieUna ma i ka hale kahi a na kaikamahine ewalu e noho ana. he home maemae a kupono loa i hoomakaukauia no ia wau kaikamahine. a ua hoopiha ia o Mrs. Lanakasa ame Helena i ka hauoli no ka ike aku i ka rt\aka ala o na wahi apau. me ko laua haawi pu i ko laua mahalo i ke kanaka nana i hoolako ia ho«me i wahi no na kaika'mahine ilihune e noh.> ai- i • Ia pau ana o ka lakou makaikai ana ia hale, hot nui ae la a ka hale o Mcre ma e noho ana, no ka m«a, ua haaW le 110 laua i ko laua mau koloka holokaa iloko o ia hale, a oiai laua e ku ana iloko o ka holo a e kamailio ana i na huaolelo hope loa mamua o ko laua hoi ana aku, lohe aku la lakou i ka nakeke ana mai o ke ki i ka laka o ka puka mawaho mai, a he mau sekona ma la hope iho, komo mai la o Mr. Kamika a ku ana mamtfo o lakou. "O Makaleka 1" wahi a Mr. Kamika o ka hooho ana ae. i ka manawa i kau mai ai ka ike a kona mau maka maluna o Mrs. Lanakasa e ku papu aku ana mamua ona. "Auwe. o K,eoni Wilekona!" "wahi no hoi a Mrs. Lanakasa oka hooho ana ae; alaila i ka hala ana o kekahi nlinukp 0 ka nana ana aku a nana mai. o ko Mr. Kamika hele mai la no ia imua a haawi mai la i kona liina ia Mrs. Lanakasa Hopu aku la no hoi o Mrs. Lanakasa i kona li-ma a nn kekahi manawa ko laua lululima ana a o Mrs. Lanaka.** ka i hooho ae i keia mau huaolelo: "Ea, e Merc, ua hookahaha loa mai oe ia'u," me kona huli ana ae e kamailio ia Mere. "Eia ka o ke kanaka au 1 olelo mai nei ia'u \ kona maikai a aole oia hē kanaka e aku. aka. o kuu kaikunane ia, o Keoni Kamika Wilekona. a i ka nana aku ua huna maoli oia iaia iho ame kana inau hana maikai. i ole e ikeia aku. E Hele na. ke hoomanao la no anei oe ia Mr. Kamika? Ua hui oe me ia elua makahiki i hala aku nei maloko o kekahi hale ma ke kuahiwi Adironadaka. ke ole oe e poina." O ko Ilelena hele mai la no hoi ia a lululima pu me Mr. Kamika, a iaia e nana aku ana ia Mr. Kamika, ke ulu pu ae la iloko ona na hoomanao ana oia ke kanaka i ai o "Ewa i ka Mawae" a kaawale kona mau makua no na makahiki he iawakalua a oi, a ma ke ano ulia wale no ko laua hui hou ana ae.

"Hoi aku kakou iloko fo ka rumi hookipa no ka mea hc mea no kekahi a'u i makeinake ai e kamailio aku ia oe," wahi a Mrs. Lanakasa," a ke manao nei no au e kala inai ana no o Mrs. Habati ia kaua, a no ka mea aole kaua i ike aku a ike mai no kekahi manawa loihi i hala, a oiai hoi ua huiiho la kaua maanei ma ke ano ulia, e pono oia e ae inai i manawa no kaua e kamailio ai." Ukali aku la o Mr. Kamika mahope ona ahiki i ke komo ana aku i ka rumi hookipa, me ka noonoo mau o ke kanaka i ko Mrs. Lanaj\asa u'i maoli ia- manawa, me ka nani 0 kona 'mau aahu ame ka u'i pu no o ka helehelena, tw ka loli loa o ko Mrs. Lanakasa helehelena i nei manawa mai kela manawa mai a laua o ka halawai hope āna malok > n ka ululaau ma ka Adirōnadaka, aole oia wale, aka me mea la ua pau ko Mrs. Lanakasa manao huhu nona, ka mea, he ohaoha maoli ia ike ana aku ana iaia i ko laua manawa o ko halawai ana ae. "Alaila o oe anei ka Mr. Kamika nana i hoolimalima i keia hale ma ō ka Mr. Heniona hooponopono ana ea?" i ninau aku ai o Mrs. Lanakasa i ko laua manawa o ka noho ana iho. iluna o na noho, oiai o ka manao ia i ulu koke ae iloko ona i ka manawa i ike aku ai ia Mr. Kamika. 4< Ua maopopo no anei ia oe ka mea au e kok.ua i pakele ae ai oia mailoko ae o ka pHikia kupilikii loa ĪA ma nawa j ae ai oe e lawe i ka hoolimalima o keia h*ie?" ''Ae. e Makaleka ua maopopo ia'u," wahi a Jtfr. Kamika. <4 A malia paha ua maopopo pu no ia oe kekahi m<a o pili ana i ke kuaiia ana o kela apana aina ma ka Adirona laka. Ua maopopo anei ia oe ka niea nana i kuai? He mea okoa aku anei ~a i ole o oe no paha ka mea nana i ku ' 1 ka hale ame kahi apana aina? Ua hikiwawe maoli ke K ' aiia ana me ka loaa pit 'd:kfe kumukiKii .fnaikai no Ia wal" " "Ae. ua paneia mai hnoe oe ka'u haina," u v ahi a V>. Kamika. \ "Alaila, o oe no anei ka ona o kela wahi i nei manaNN.i. Keoni?" wahi hou a ka Mrs. Lanakasa ninau. "Ae, owau, a o ke kumu no o kuu kuai ana ea, aole Hki ia'u ke hoomanawanui i ko'u ehaeha mahope o kuu i he ana i ka. nui o kou mau pilikia, e Makaleka," wahi a Keoni o ka pane ana mai. No kein pane a ke keikunane haloiloi mai 1a na waiiraka nia ko Mrs. Lanakasa mau maka, no kona ike ana ih«» l l i ka. Mwi o na hana maikai a ke kaikunane o ka hana ani mai nona iloko o kona manawa o ka pilikia, oiai oia e inn.i pono aku ana ia Keoni. "Pehea i maopoßp ai ia oe, e Keoni, e auwe ana n... i ka pilikia ia manawa? Pehea'i loaa ai ia oc?ka ike n<> ki nui o ko maua pilikia a haa.wi koke mai ai oe 1 kau k^k'i- 1 i ka manawa kokoke loa?" wahi hou o ka Makaleka ninau. (Aole i pau.)