Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 3, 20 January 1922 — He Moolelo no NA PUUWAI ELUA A I OLE Ka Hewa o ka Wahine-He Moolelo i Owiliia me na Haawina Hoopihoihoi Noonoo o ke Au o ka Manawa [ARTICLE]

He Moolelo no NA PUUWAI ELUA A I OLE Ka Hewa o ka Wahine-He Moolelo i Owiliia me na Haawina Hoopihoihoi Noonoo o ke Au o ka Manawa

Hookuu mai la o Bela Kalani i kana paa āna ma ka a-i o : ka haku opio, me ke ku mamao ana ākū ihope, a o ia ka ka j Haku .I-anadale i hoomau hou aku ai i ke kamailio ana;| "Mawaena ou ame a'u, o oe hookahi wale 110 e Bela ka j mea a kuu puuwai e hiipoi nei i ke ao ame kā pō; aka nae,! aole e hiki \d'u ke hoolilo i ka Loio Malo i eiiemi uo'u. Ua! ike aku nei au i kona helehelena ma ka puka. aniani o ke i keena huke, me ka pii maoli o ka lia maeele iloo a ko'u j kino, no kela kanaka. Ina e manao ana kela kānaka e hoo-' piiikhi mai ia'u, aole he māna ma ka honua nei e hoopakele | ae ia'u, aka ua like pu au me kekahi kanaka inakilo. Pehea, aole anei oia kekahi ona kahuwaiwai o Sr. Leonada?" • I "Aohe mea maopopo ia'u, nona, aka nae, ke makemake nei | au e pane mai oe i keia ninau ; Imuowau ana ka haku holo-; okoa o na waiwai apau o Sr. Leoil4ffa. me kekahi loaa maka-1 h'iki; me ka nui o ko'u aloha ia oe e Hale, ia oe hōokalii wale! no, aole i kekahi kanaka okoa ae, a ua makaukāu hoi au e! # hoolilo aku i ka'u dala, i mea e loaa mai ah kou aloha ame! kou inoa, heaha iho la kaū mea e pane īnai ai?" , "Hookahi 110 pane ma ko'u aoao, o ia ko kaua mare kokei aku, me ka hakalia ole," me ka huki ana mai ia Bela Kalani, ! a honi hoomaumau aku la ma kona ihu, a iaia i hookuu aē I ai i kana aloha, kamailio hou aku la: "Aole o'u manaoio, e! )oaa ana ia'u kekahi pomaikai nui o keia anp!" j Aole he pane ma ka aoao o ka wahine opio, aka ua hiki | loa i ka Haku Fanadale ke heluhelu aku ma ka helehelena o ; ua leaikamahine nei, aia ka olioli ame ka hiālaai ma kona mau | maka kahi i haiamu ai, no ka pane a kana ipo aloha e mare ! koke ia laua. a i ka mao ana ae o kela haawina o ka hauoli, I akalii no oia a hiki ke pane mai; | "E hoikē mai oe i ka nui o kou aloha no'u, ma kou lioni i hou ana mai ia'u," o ka huli hou mai la no ia 0 ka haku opio [ i;,!kana alolia iloko o kona a hooko iho la elike inei ka miikemake o ka wāhine opio. "O ko kaua halawai ana l no keia, aolē he manawa hou aku e hui ai, a liala kekahi wa inahope aku o ka heluheluia ana o ka palapala kauoha hooilina'." "Mahope aku o kela manawa, heaha kau mea i manao ai?" i ninau aku ai ka haku opio ma ke ano hoomaōē. "Heaha auanei ka hana aku i kōē, o ko kauā hoōlilo wale aku no ia kaua iho i hookalū,,e kaawāle ole ai kekahi mai kekahi aku, ahiki i ka make ana, me ka nana ole ae i ka mea a ke ao holookoa e kamailio mai ai no kaua." 1 ! MOKUNA 111. j Ma kela wahi i huhui hou ae ai na ipo i kahi hookahi, a i ke \ kaawale ana ae, huli hoi mai la ke kaikaniahine opio no koilaj hale, a hoi aku la no hoi ka Haku Fanadale no kona home, me ka helē 0 ko laua mau puuwāLpakahi a piha i na haawina lāahia o ka halioli. ••• - h Aolo loa he mea nana i haawi aku i ka hauoli i'o iloko o ka llaku Fanadale, elike la me ka mānawa i heluhēluia ae aj ka palapala kauoha hooilina hope loa a Sr. Leonada, e hōoili ana i kona mau waiwai apau maluna o Bela Kalani, i, ka wa i make aku ai o Kapena Ivana, o ka mea nae nana i! hooi aku ia hauoli, o ia 110 ka hoakaka ole ia ana o kekahi | mea maloko ō kellV kauoha, e haawi ana i ka mana hoopono-! j>ōno o na wa'iwai apau, iloko o ka limia o kekahi akena, aka j uā lilo holookoa o Bela Kalani i haku maluna o na waiwai i apau, a ua hiki hoi i kela kaikamahine ke hana, elike me kona j makēmake iho. 1 Ma ka manawa a Sr. Leonada i haiia ai i kana pālhpafa kauoha hooilina, a kaka.u aku hoi i kona inoa ma ua palapala! kauōha nei, ua hooili aku oia i na waiwai apau maluna 6 kana j keiki o Kapena Ivana, a i ka 'wa e make aku ai o Kapena j Ivana, e liolo aku 110 na waiwai apau maluna o Be!a Kalani, inamuli kēia o kona manaoio mau, e nfareia ana na opio, elike me kana i makemake ai i kinohi loa, a i hoike aku ai nb hoi ia manao ona, imua o na opio. j No ka make ana 0 Kapena Ivana, aole loa he walū kanalua j iki. inalalo iho la o kela kumū, ua holo 'pololei aku la nā wai- j wai o Sr. Leonada maluna o Be!a Kalani, me k«i hoopaapaa! ole. Ua malamaia ka hoolewa o S». Leonada, elikē me ! kona 1 nlakemake pohoi .maloko o kan.a kauoha, nle ka nui ole o | na hana hoohiwahiwa, 110 ka mea he kanaka oia i nlaa ole, 'i ! na hana hoikeike oke ano hooio a hookelakela. Ua nui na! ohana hānohano i hele mai'* ma liela anainā hoōlewa, mamuli kekahi o ke komo pu ana mai iloko o ke kaumaha no ko lakou hoaloha kaliiko, i haalele mai i keia ola ana, a manuili \ \hol kekahi o ko lakou makemake, e ike' i ka hooilina hou o * ifcr*wāi\kai. ' Ma ka hoomoeia ana aku o Sr. I.eonarla ina kona liome lua, haawi aku la'kela pt3e hanoliano i ko lakou alōha i ka hooilina hou, āole nae me na maiiao maikai, aka me na manao 0 ke ano hoowahawaha, 110 ka mea hoala niai la lakou i»na ninau lehulehu iloko o ko lakou 11001100, no kahi i oili niai ai 0 keia kaikamahine, ame ke kumu o ka hookama ana o Sr. j Leonada iaia i kaikamahine nana. Ua kamailio pinepine o Sr. Leonadā he kāikamahine kela! na kekahi o kona mau hoaloha, o keia waie no ka mea i mao- j popo i kekahi poe, ma-o aku olaila, ua noho poūliuli loa lakoū 1 . i 4ca ohana o keia kaikamahine,- a no ia maopopo ole, i nana j mai ai kela poe hanohano ,me ka hoihoi ole, no keia kaikanla-1 hine inoa ole, o ke kau pono ana ae'la i!una o kekahi wai\yai | nui. Ke hoomaopopo la no o Bela Kalani i ke ano oiaio maoli o ka poe i hele meii e ike iaia me ka hoihoi ole, a o ia ka na kaikamahine nei o ka hoohiki ana iho„iloko ona, no ka hiki mai o kekahi la, ana e keehi aku ai i kela poe hookano, malalo o kona mau kapuai wawae, ke lilo aku oia i wahine na kekahi haku lianohano loa o Enelani. I ka huli hoi ana aJ<u hoi o na mea apau no ko lakou mau home, mahope mai o ka hoolewa, hele mai la o Kauka Lolenā, no ka ike ana ia I'ela hookahi wale no, me ka hookahahaia ana hoi o koha manao, iaia i ike mai ai i ka hele o na maka o ua kaikamahine nei a lamalama i ka hauoli ,aole he wahi hoailona iki o ke kaumaha iloko ona, 110 kela make ana o kona makuakane. "Ke hauoli loa nei au i ka hoike ana āku ia oe e Miss Kalani, aole he mau mea i hanaia, e hoonui hana ai, ma nn mea pili i na waiwai. Ile kanaka makaala loa koū makuakane, ua pau kana mnu l>uke moohelu waiwai i ka hooponoponoia, ahiki i ka 1a hope o ka imhina aku la i liaia. K'noho ana no ka Loio Malo maloko nei o leeia home. ahiki 1 ka la apopo, nolāila ina he mau hana kekahi i makemakeh, ua hiki loa ke ui aku imua ona, no ka lawelawe ana mai. "He loio o Mr. Malo no kou makuakane, no na makahiki he kanaha a oi aku, a ma ko'u manao, e makemake ana no oe e hoomauia aku ka noho ana mai o kela kanaka i loio nou, aia no nae ia i kou manao, aole o'u e hooholo ai ma kela ninau."

"Ke manao nei au, aia no he manawa nui kupono, no ka noonoo ana i kena ninau; a ke haawi aku,nei au i ka'u mau mahalo. ana he nui ia oe ame'ka Loio Malo, no ka olua mau mea apaii i hana mai ai no'u. Ua ike no oe, he hana hiki ōle i kekahi wahine ka noonoo ana 'i na hana pili i ka hoolewa, a kfe manaoio nei au, o oe wale~no ko'u hoaloha biaio, a ina 'oe e ae mai ana* alaila e hoomau ia aku ia ano mawaena o kaua, no keia nee ana aku o ko kaua ola. ana." '*Ua hiki ia oe ke nana mau mai maluna o'u, ma ke ano he hōaloha nou, a makaukau mrui au e haawi aku i na n'o ana ia oe no kou pono. Ke makemake nei au e ninau aku ia oe e Miss Kalani, heaha kau mea i »noonoo ai ie pili a.na 110 Mr. Ropa, ke kakauolelo a kou makuakane? No na makahiki lēhulehu i kaahope tie nei. kona noho hana ana malalo'o kou a ma ko'u kamaaina i kela k'akauolelo, ua lhwēlawe oia i 'kana mau hana, me ka hoopono, aua imi wale aku no oia x i na mea apau e pono ai kona haku." "Ma ko'u manao, ita loaa aku ka uku kupono loa, no ke ano o kana mau hana," wahi a Bela Kalani, me ka hoihoi ole. "Ile kiunukula o Mr. Ropa -na 'Kapena I vana, mamua o kona hoounaia ana aku no ke kula kiekie, a i ka hala. ana aku o ke kanaka opio, ua mau no koiia noho ana ma ke ano he kakauolelo na Sr. Leonada, a oia no hoi ka hoahele pili loa aku i kou makuakane, ma kana mau wahi apau e liele ai. a ma ka'u koho aku, aole i nana aku o Sr. Leonaila i kela kanaka. ma ke ano ua like oia me na kauwa e ae, malalo ona, aka ua lawe mai iaia he hoaloha nona. lna īio kou hoomau aku i kela kanaka. ma kana oihana, es ike auanei oe, nana no e haawi mai i na olelo a'o no kau mau mea pono e hana aku ai me kou inau waiwai." "Pehea, eia anei maluna o'u ka hooholo ana i keia mau mea a kaua e kamailio nei?" wahi a Bcla Kalani, me kona hele mai la a hoonaukiulsi i na kanaka i kamaaina ma ka lakou mau hana pakalii t , malalo o Sr. Leonada. "Ae, o oe ke kuleana ma na mea apau, aka nae, no keia mau !a, e hookaawale loa oe i kou noonoo mai na'hana aku i pili i ka wa.iwai, e wailio mai oe iā hana iloko o ko'u lima, ame Mr. Ropa. No ka mahina hookahi, a no na mahina elua paha, e kaa ai ka hooponopono ana i kou mau waiwai iloko o ko maua mau lima; aia oe a kamaaina aku i ke ano o ka hoohana ana, ame ka lawelawe ana i na hana like o!e. ia wa oe e lawe ponoi aku ai i ka hoohana ana i kou mau waiwai, ke manao oe e hana pela." Noho hamau loa" iho la o Bela Kalani no kekahi mau minuke, aia hoi, ke eueu wale la no kona mau ku'einaka, a o ia ka ua kaikamahine nei o ka pane ana mai: "Aole loa he wahi lihi hoihoi iki iloko o'u, no Mr. Ropa, a ke manao'nei au aole e hi.ki ia'u ke hoomau hou aku i kona noho hana ana mai maanei. Ke manaoio loa nei au. ua uku pono ia oia no kona mau hana, a ua pomaikai maoli kela kanaka, i ka hookaawale ana ae o kiiu makuakane i ka huina o elima haneii dala, ma ke ano he makana iaiā. Uā hoowahawaha loa au i na kauwa kahiko, no ka mea he keu kela, a ka poe kauwa hookiekie, a ku no i ,ka hookano ke nana ae ma kekahi ano." Nana pono loa mai la ke kauka ma na maka o Bela„ me ka piha i ke kahaha, no ka mea, ma kahi. anā i kamaaina ai, he kaikamahine noho malie lōa kela, ua loli ano e ae ia, a 0 ka uahoa ka mea e nohoalii la malulia ona. r "He oiaio aole o'u makemāke e hoopau koke aku ia Mr. Ropa i keia manawa, aka e loaa kekāhi manawa mii kupono nona, e.huli ai i hana hou nana; a k«e manaoio nei au, aole o'u makemake e noho mai oia i kakauolelo na'u," 1 hooniau mai ai no. ua o Bela Kalani i ke kamailio ana. "No ka nui ae o na kauwa, ua pau ko lakou waiwai o ka noho hana ana mai malalo o'u. he keu lakou a ka poe paakiki. ma ke a'o ana aku i na rula hou; a no Mr. Ropa hoi. mā kuu manao. ina e haawiia aku ana kekahi huina da!a iaia, aole no e lilo ana kona hoopauia aku, i mea maikai ole i kona noonoo." "Auhea oe e ktlu kaikamahine, aole loa au i ike ia oe mamua, e kamailio mai ana me keia, ,a no na mea e pili ana; i ka ukuia aku o Mr. kopa me kekahi huina dala, ke manao nei au. o kekahi ia o na hana hoohaahaa loa. e ae ole ai oia e lawe aku i hookahi" keneka, o kau mau dala i manao ai, e uku aku iaia. "Mā na ano apau. he keonimana maoli o Mr. Ropa, ua lawe aku kou makuakane iaia, ma ke ano hoaloha nona, a ina o keia iho la kau māu mea i makemake ai e hanaia itku. aole loa au e ae ana, e hana aku i kekahi mea e pono ai oe, e holoi no au i.ko'u mau lima, mai ka lilo ana, owau ka mea nana e hoopau akii i na kauwa kahiko a Sr. Leonada." "Ke mahalo aku nei au i kena mau olelo e Kauka Lolena, ua hiki no ia oe ke hookaawale ia oe iho, mai ka huikau wale ana mai iloko o na hooponopono ana i ko'u inau waiwai, no ka mea aole loa o'u wahi lihi kanalua iki, no ka liiki nō iā'u ke hooponopono i na mea apau, me ka pilikia ole. . "Oiai hoi, tia pau !oa na mea apau ika hooponoponoia, a ke 'waiho nei na buke moohelu waiwai, me ka maikai, e hoopau aku ana au ia Mr. Ropa. ma ka la apopo, no ka mea o.kona hoomau ana mai i ka noho hana ana malalo o'u, he mea hoouluhua mai no ia i ko'u noonoo, aole ana e nele ke ku-e mai o kēla kanaka, i kekahi o ka'u mau mea i makemake ai e hooko aku; ua oi aku kuu hookaawalē ana aku i na hoaloha kā'hiko, mamua o ka hoohokaia mai o ko'u mau makemake apāu," Me he mea la, aole loa he wahi ho[iohopo, a hoopepe iho paha iloko o kela'kaikamahiiiē opio, ke nana mai la oia nīaluna o ke kaūka me' na maka uahoa, a iloko o ka noonoo c ke kauka, me he mea la, o kela kaikamahine hoopepe, o ke ano 1010 a ihepa, ana np lioi e inilimili ai i kona mau lima, ua like loā oia, me kekahi liona ka hele a eena kona mau maka ke nana aku. "Ke hauoli loa nei au no ka loaa a'na ia kaua o ka hoomaopopo no ko k'aūa maū kulana pakahi iho," i pane aku ai'o Kauka Lolena. "Aole au e hoouluhua hou aku āna ia a ma ko'u manawa e haalele iho ai i keia,r.umi, e hoike aku ana au ia Alr. Ropa, i kau mea i manao ai nona. aka no ka Loio Malo, o oe no ke kuleana e haha'i aku ai i k.au mea i makemake ai e pili ana 'aia." I ka pau ana no o kela mau olelo i ke kamailioiā aku e Kauka Lolena, o kona huli niai la no ia hele no kahi o ka puka, me ka haawi ole aku i kona aloha i ke kaikamahine opio, no ka mea, ua hele mai la oia a piha i ka hlihu, no n« hana a Bela Kalajii, kas.mea ana i moeuhane mua ole ai pela kela kaikamahine e hana mai ai i na kauwa a kona inakuakane. • He hookahi hora mai .kela manawa mai o ke kamailk pu ana o Kauka Lolena me Be£a Kalani, ua loaa m:ii la ke kahi pa|apala i ke kaikamahine opio, a iaia i wehe ae ai, a heluhelu iho la,i na manao i kākauia maloko, eia ka lv palapala waiho oihana mai ia Mr. Ropa mai, ia wa i pii koke ae ai ka inaina ame ka huhu iloko o ua kaikamahine nei. me ka hoopuka ana ae i keia mau olelo; % "Ua nianao hoi pu, e li.lo ana la na'u e hoopau maoli aku i keiā kanaka,. eia ka e hooko ole ia ana ia manao o'u, ur hiki nae hoi, aole loa au e hoopoina ana i keia mau hana r Kauka Lōlenn !" Ma kela w*arho aiia mai o Mr. Ropa i kona noho ana h< kākauolelo no ka waiwai o Sr. Leonada, aole loa ona noo<\oo iki e haalele i kela wahi. oiai he nui no kana dala, ; ua hookomo aku oia iloko o kekahi mau oihana hoopuka nuka.. e. pilikia ole ai kona. noho ana, ina no e loaa ole ke kahi hana nana e lawelawe ai.

Ma kekahi la ae hoi, ua huli hoi aku la ka Loio Malo no Laelana, me kona hele ole mai e ike ia Bela Kalani, no ka mea ua piha pu oia i ka hoowahawaha, mahopo iho o kona, lohe ana aku, i na mea i kaihailioia mawaena o Kauka Lo* j lena ame Miss Kalani; a oiai he nui kana mau hana, aole | ena makemake e hoopau manawa wale, ma ka noho hou a.na iho he hookahi la, ma kela wahi. i "Ke hoomanao nei au i kela moolelo kahiko: "Ka mea j makilo maluna o ke kua o ka lio," i. hooho \e a? ka Loio j Malo iaia o ke kau ana aku iluna o ke kaaahi, ma kona ala-, hele no Ladana. "He keu maoli keia aka wahine opio/a! ka piha me na manao lalau, e hoea mai ana i ka la ana e mihi ai, no kana mau hana pupuahulu* Ua ili mai malu-.j na o'u, ke ko'iko'i o ka hooiaio ; ana i ka palapala kauohai hooilina, ma ke ano maainau. a e hoouna mai ana au i ka'u; koi, no leo'u uku ame na hoolilo, o ka hooiaio/ana i ke j kauoha. He oiaio, aoJe o'u makemake iki, no keia kailiia ana aku la o kekahi hana nui mailoko aku o ko'u mau i lima, akā nae, ua ahona ia, mamua o ko'u hooliloia mai, ij mea paani iloko o ka lima o kekahi wahine naaupaP' | Iloko o na pule elua mai kela manawa niai i mw#B -akn j ai o Sr. Leonada, ua pau loa aku la na kauwa kahiko i ka i hoopauia, a o ka olelo hookahi e loheia ana .ma ka waha o| na kanaka apau, o ia no ke opulepule o Miss Kalani,. me ka maōpopo ole i ūana mea e haiia la. . j Iloko o keiā wa i noho hookahi ihd ai o Bela Kalani, ma | kona liome, i loaa mai ai he leka iaia mai kana ipo alolia j mai, Hale Fanadale, a penei na mauao.o ua leka nei: | "Ē kuu Bela aloha:— Me na hoomaikai he man kaukani.110 kau leka i kakau mai nei na'u, o ke kumu wale no o ko'u hoea koke ana aku iinua ou, mamuli no ia o 'ko'u makemae ole, i kela poe kanaka, e hoao mai ana. e noho mana maluna«oiu Ua noho paa au inaloko o ko'u home nei. me ka hele ole no kekahi mau wahi i kamaaina ia'u, no ke kumu, ua loa au i kekahi kanaka i makaukau e hookomo aku ia'u iloko oka pilikia. Ua pau loa ko'u mau waiwai i ka paa malalo o ka ,moraki, nolaila aole e hiki ia'u ke alo ae, mai ke kudalaia aku o ko'u mau waiwai. Ke hoomaikai aku nei au ia oe e Bela, rjp ka ili ana mai o j kekahi pomaikai nui maluna ou; pehea la, e hiki ana anei ia oe ke kokua mai ia'u?" ! I pane no kela leka a Hale Fanadale, kakau awiwi iho la o Miss Kalani i leka, a hoouna aku la i kekahi elele, no ka lawe ana aku a haawi i kana aloha, a iloko ol na hora elua wale no, aia ua haku nei, imua o ke alo o | ka wahine opio, a māhope o ka hui ana ae o na ipo i kahi hookahi, nana aku la o Hale Fanadale maluna o na maka oj Miss Kalani. a pane mai la: j "Eia ke .kumu nui o ko'u pilikia, ia'u i n\akemake ai e{ loaa mai kekahi huina dāla mahuahua, ua moraki palua i aku la au i ko'u mau waiwai. a no ia hana a'u. ke ku mau anai nei ke kanawai, no ka hookau arta inai i ka hoopa'i j nialuna o'u, no ka'u hana karaitt\a, a o keia ka mea nana e' hoehaeha mau nei i "ko'u noonoo,- i na la apau o ko'u ola a'na." ' "Ae, ke ike i'o aku Ia au i ka nui o kou pilikia e Hale, aka ehia ka huina au i makemake ai, no ka hoopau ana ae i keia pilikia?" ■ "Ina no k<vloaa ia'u o/na kaukani data eono, e hiki ana ia'u ke hoopau-aku i lct>'u mau aie apau, a hoomamaia ae uo hoi ko'tv noōnoo v Aole ,He enemi ino eae o'u, aka oka Loio Malo no ia, aia iloko o ka pono o ka lihia o kela kanaka kuu ola i keia la! M ; • "E hoopakele no au ia oe e kuu Hale aloha," i kulou mai ai o Bela imūa, me ka puliki-ana mai o kona niau lima,, ma ka a-i o ke kanaka ana i aloha ai. "Aole nO' a'u dala i keia manawa, aka nae iia lawa keia mau'oīelo a'u e hooia aku nei, i kumu nou e hilinai mai ai malunii o'u. Aia a pau ka palapala kauoha hooilina i ka hoohikiia, alaila mahope aku o kela nianawa, e hoopauia ae ai kou mau pilikia<apau. Ua makaukau au e molia ia'u iho, ame ko'u mau waiwai apau, no kou pono wale rto e ka mea hookahi a kuu puuwai i alhha ai." Hopu mai la o Hale Fanadale ia Bela Kalani, a hoopili aku la nia kona umauma, me ka noke ana iho i ka honi, e hoike mai ana imua o'kela wahine opio, no ka hoomamaia ana ae o kona mau manao kaumaha. Ke ike maoli la 110 ua haku opio nei, i ka nui o kona laki aine ka pomaikai, ma o ka lilo ana o Miss Kalāni i mea kokua aku iāia; ke ike pu mai la oia i ka nui ame ka hohonu o ke aloha o wela wahine opio iaia, aka īiae iloko o kona puuwai, k'e ike la 110 oia, aole ke, aloha oiaio iloko ona no kela w r ahine, a aole no hoi ke aloha o Miss Kalani, he aloha i piha me ka oiaio, elike me kana i moeuhane mau ai, e loāa iaia kekahi wahine, nana e hoolilo mai iaia i kanaka maikai, a i kanaka aloha i kana wahine. "He nani ia, ua olokaaia aku na mea ake'ake'a apau mai ia kaila aku, nolaila he hookahi kaua iloko-o keia manawa. ma ko kaua mau noonoo. a imua ou e kuu ipo, e hoike aku ai au. i ko'u kulana oiaio'maoli, e noho nei i keia la. "Aole no na kaukani dala eono, au v i olelo niai nei e kokua mai ana oe ia'u, aka, o ka huina nui o ko'u mau aie apau, 'ua hiki aku no ia ma kahi o ke kanakohi kaukani -dala, ina e hiki ana ia'u ke uku aku i kela aie, aole loa au e ae e komo hou iloko o kekāhi aie, elike me keia. Ma ke ano he kane nau ma keia mua aku, e hoppauioa au i ko'u hui pu ana me na kanaka ino, ame ke anaina o ka poe j uhauha, a e noho no au imua ou, ka'u wahine, me ka hoao ma na ano apau, e hooko aku i kou mau mkemake. Malia paha, he hana kupono ole loa keia a'u o ka hele kino ana mai nei e hui pu me oe e ke aloha, ua ike no oe i ke ano o na kanaka, e lilo ana ia i mea kamailio na lakou, aka nae o ka pilikia wale no ka mea nana i kono mai ia'u e pale ae i ka noonoo ana, no ka lakou mau mea e hana mai ana." , "Aole o'u nana i ka lakou mea e kamailio mai ai no'u, a nou'paha.e Hale," i pane ae ai o Miss Kalani, me ka noke up ana i ka akaaka, me ka naiia 'ana ae ma na maka o Hale Fanadale, a pane hou aela: "Ina aole he mau kumu ake'ake'a, alaila e hoike koke aku.oe imua o ke akea, no ko kaua hoopālauia ana, a iloko 0 na mahina eono. ma? keia manawa aku, e hoohuiia ai. kaua iloko o ka berita o ka mare. Oiai e kakali ana o ka ho.ea mai o kela manawa, e hele mau mai oe no ka ike ana ia'u i keja ame keia manawa, āohe no hoi lie hewa o ko kaua moe pu iho ma ko'u home nei, no kekahi mau po; a ua hiki ia oe ke kauoha aku i kou kaikuahine, e hoi mai a nolio maanei, me ke ano e lilo oia i malihini hanohano na'u.', Aole ka Haku Hale Fanadela i pane koke aku, hoo'eomo iho la oia i kona mau lima iloko o .na pakeke o kona : 'olewawae, a nana. aku la iwaho o ka puka aniani, alaila ! mahope o ka noho mumule ana no kekahi mau sekona, ia »va i pane ae ai: 4< lna % no ka hoi mai o ka Lede Kalala a noho pu me oe, lole ana e nele kona piha me kn olioli \Qa. Aole no he kui':ahi o ko'u noho ana me ia. . "He oi ae leona mau makahiki ,i ko'u, a- e noke mau mai ma no hoi oia i ke ia'iu i na mea lehulehu, i ku •!e i ka hoihoi, aole nae o'u wahi mea a hoolōhe iki āku i :ana mau olelo. Hē wahi loaa makahiki uuku n'o kona. vo kana hana makemake loa, o ia no ka 'iele ana e hai>lelo iwiiena ona kanaka noho pouliuli. E kakau aku ana u i kekahi leka na ua kaikuahine nej o'u, me ka hoakaka m aku imua ona. no ko'u mihi ana, he mea hoohauoli loa *ku keia i kona manao. a malia o. ke kumu ia e hoohakalia jle aku ai kona hoi ana mai a noho pu nie oe e Bela.

"No na mea e pili ana i ka hoike akea ana ae no ko kaua hoopalauia ana, aole ia he mea maikai i ko'u uoonoo, c waiho malie ia haila a ilo kekahi \va okoa akw, o ike inai* auanei ka poe a'u i aie ai, aole ana c nele ko lakou koi ikaika mai e hookaa aku au i ko'u mau aie. O ka hana mua loa a'u i noonoo ai, o ia no ko'u hoomamao ann ia'u iho mai ka poe ino mai." Ua lilo kela mau olelo a ka llaku Fanadale i kamailin aku ai, i mea e hookahahaia ai ka manao o Bela. me ka I>upuku ana ae o«kona mau ku'emnka, a pano mai la : "lle hookahi a'u mea i makemake ai e ninau aku ia oe e.-kuu aloha, a e pane mai no hoi oc me ka oiaio loa. l':i ike-no au, aole he ikaika loa o kou aloha ia'u, elike me ko'u aloha e paila mau nei nou, mamuli paha ia, o ka like ole o ke ano-o na wahine, me ko na kane; aka ke makemako loa nei au e ike, ina paha no'ū wale no kou noonoo, aole no kekahi mea" e ae. Pehea, owau wale no anei kau wahine i aloha ai, aole hc wahiue e aku ?" A'oke okoa ae la ka Haku Kanadale i ka akaaka. ine ka leo nui, me ka liele hoi a ])ii ka ula ma kona helehelena. a j ia ka ua haku nei o ka pane ana aku: "Ua nili wale ka'u mau wahine i kamaaina ai. ma ka'u mau wahi apau o ka hele ana, a ua kamailio aku i na olelo hoomakeaka imua o lakou. me ke komo 010 o kekahi manao hoohihi iloko o'u no kekahi o kela poe wahine, aka e kuu aloha, heaha ka mea nana i hookomo aku iloko o kou |k)0, i hoala mai ai oe, i kekahi ninau o keia ano?" > • "Aole oe i pane pololei mai nei i ka hainn o ka'u ninau, uolaila ke noho aku nei no au ine ka pohihihi no kou ano maoli e Hale." | "Ina au e hoole aku ana, alaila heaha iho la kou manao e P>ela no ia mea?" wahi a ka Uaku l 7 anadale, me ka%ioimo ana iho o kona mau makā. "Ua hoike mua aku au ia oe e Bela, no ke kuhihewa o kou koho ana mai ia'u, uo ka mea owau ke kanaka hope loa ma ka honua nei, e hookikina wale ia mai e kekahi mea; ua hiki ia oe ke alaka'i ia'u, aole nae e hookikinaia mai; nolaila ua maopopo aku la ift ko u ano, aole keia i- lohi loa, no kou hoopau ana i kou noonoo no u nei, a huli aku i nlea okoa ma ko'u wahi.'* He mau'olelo hoonuinui wale po keia a ka llaku Fanaelale, no ka mea ua ike oia, i ka nui maoli o ke nloha o Bela iaia, a i kela hooki ana iho no o kana kamailio ana aku, puliki loa mai la o Bela iaia, me ka wiki\Viki ana mai i ke kamailio: "Aole, aole loa e līale! Aole oe e haalele mai ia'u! Mai manao oe, he wahi mea liilii wale no keia, ina-'oe e haalele inai ana ia'u, ua like pu ia me ke kaili okoa ia ana ae o ke ola mailoko ae o kuu kino. Aole i maopopo iki ia oe e Ilale ka nui ame ka holonu o kuu alolm nou; ua aloha aku au ia oe me kuu puuwai apau, no ka mea, he kanaka oe i hoowahawahaia e na mea apau. Ua hiki ia'u ke molia aku i ka waiwi, ka hanohano ame ka inoa, aka aole loa 'iu e ae i kekahi mea okoa aku, e komo mai ou ame a'u," alaila hoomaka okoa iho la ua o Bela Kalani e uwe me ka ehaeha maoli o kona naau. No ka ike iho o ka Haku Fanadale i ka maoli o kana ipo, honi iho la oia ma na lehelehe, me ka hamohamo n«a iho lioi o kona mau lima ma ka lae, alaila knmailio iho la i na olelo hoomalielie, me ka liooi loa ia aku hoi o ka uwe oua kaikanlahine nei, nq kela hana a ka Haku Fanada4e. "E kakau aku au i leka i ka Ledc Kalala i keia pi\ M i pane iho ai ua haku nei. "lloko o keia niau la aku, malia he mea maikai i'o no ka lloike ana ae i ko kaua hoopalauia ana, aole nae imua.o ka lehulehu, aka iwaena o ko'u mau hoaloha wale no;-noiaila ke waiho aku nei au i kuu home, malalo o kou malu. a nau e hoopakele ae ia'u mailoko mai o ka poino." No keia mau olelo a Hale, ua auhee loa aku l.i ke kaumaha mai kana ipo aloha aku. a he hapalua hora paha mahope iho o kela manawa, i huli hoi aku ai ka Haku Fanadale no kona home, me ka haalele ana iho ia Bela Kalani, me na manao hauoli, uo ka hoea mai i ka la e lilo holookoa aku ai leela kanaka nana. I ka haku opio hoi, e hele la ma ke alanili e hoea aku ai no kona home, kamailio wale ae la no oia i keia mr\u olelo, i ka pane ana ae: "Hc hookahi a'u «mea e hauoli loa nei, o ia no ko'u pakele ana mai ka hopuia mai, 110 ka'u hana kolohe, mamuli o ka hiki ana ia'u ke uku aku i ko'u mau aie, eia |nae, aole ia me ka hana maalahi, aka me kekahi hopena awahia loa a'u, e hiki ole ai ke alo ae. ma keia mua aku. "Akahi au a ike maoli, ua like loa # o Bela me kekahi diabolo. Ina no ka hoololiia ae o kela'aloha ona ia'u, a lilo i mea hoownhaWaha, e hookau okoa mni ana oia i kekahi ooino nui maluna o'u; a ua hookomo e ia mai no ka maka'u iloko o'u nona i keia wa. "Ua aloha i'o anei au i kela wahine? lle ninau paakiki loa keia a'u e pane ai, āka nae, inalia paha e hoea i'o mai una no ka la, e hooliloia aku ai au ame Bela i hookahi iloko o ke apo o ka mare, na keia mua aku nae ia e hoike mai. MOKUNA IY. Ii hoihoi aku ana ka mea kakau moolelo ia oe e kuu :tiakamaka heluhelu, no kekahi hokele maloko o ke kulanakauhale o Nu loka, nona ka inoa o Adele; he hokele keia, no ua kanaka kaahele hontta e hoolulu mai ai, oiai e kakali ana o ke ku īnai o na mokuahi,, e holo ana no na awa like ole o ka honua nei. He kakahiaka kalae malie kela, iloko o ke kupulau, ua hele 110 hoi ka hokele a piha i na malihini, aia ka hapanui 0 lakou, ke kamailio la, no kekahi huaka'i makaikai 110 Europa, a o na kanaka i kamaaiua mua ole kekahi i kekahi, ua Kookamaaina ia ae la lakou. Aia iwaena o kela poe malihini, na kanaka Amerika me na kanaka Pelekane, a ma ka nana aku, o ka hapanui o kela mau malihini, e kakali ana lakou, o ke ku mai o ka mokuahi Nu loka, 11 oka liolo ana aku i Kaukemakona. Aia maloko o ke keena hookipa kahi i \Vaiho ai o ka Inike inoa, aia malaila kekahi kanaka Pelekane opio, e heluhelu malie ana i na inoa, o ka poe e noho ana ma kji hokele. me kona hakilo pono ana i ke ano o ka limakakau o kela ame keia, i hoopaa i kona inoa maloko oka huke. O ke kakau koke ana aku no ia o ua kanaka nei i ko.ia inoa, oia o Keoni Pilipo Mehure, a o Ladana, Enelani kona wahi, a iloko nae e; kona nanea i ka nana, ua puiwa hikilele ae la oia, me ka haule ana aku o ka lmke mailoko aku o kona mau iima. ka mea hoi nana i kono aku i na malihini e ae, e nana mai iaia. "Ke lana nei kuu manao, aole oe i ma'i," i pane mai ai kekahi kahunapule Amerika." t*o kokoke loa keia kahunapule i ke kanaka opio Pelekane, a ua ike mai hoi oia i ka hele o ka helehelena o kela kanaka a haikea maoli, pela <>ia i ninau okoa mai ai, ina paha ua loohia oia i ka nia'i. "Aole au i pane aku ai o Mehuie, me ka lalau hou ana aku i ka huke i hoopaaia ai na inoa, a wehe ae la i kela wahi inua no ana i nana ai. "Ina hoi ha aole oe i jna'i, alaila heaha keia pilikia i loaa ia oe? E kii ae nae paha au i wai nou ea?" "Aole i iii_ }popO\ ia'u ke kumu o ko'u ano e, ua nanea loa au ika nana v i keia mau inoa maloko oka huke, oka wa ia 1 huikau ae ai ka'u nana ana." (Aole i pau.) , , i j