Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 4, 27 January 1922 — He Moolelo no NA PUUWAI ELUA A I OLE Ka Hewa o ka Wahine-He Moolelo i Owiliia me na Haawina Hoopihoihoi Noonoo o ke Au o ka Manawa [ARTICLE]

He Moolelo no NA PUUWAI ELUA A I OLE Ka Hewa o ka Wahine-He Moolelo i Owiliia me na Haawina Hoopihoihoi Noonoo o ke Au o ka Manawa

,k- mai, e hoolauiia aku au ia u iho imua 'ou. o J. .B. i kv'u inoa, he kahunapule ka'u oihana, a mai Kikakol -u ī ai. O'keia ka manawa mua loa i loaa āi j manawa hoomaha no na makahiki eiwa i ha'ia aei ; . < liolo ana au no ka aina kahiko, no kekahi manawaj V : a he tikiki ko u, e hōi liou mai ai no ma keia moku- . } -u>laila inā no ka ohua o ka papa elua oe, aole no he i, o ko kaua lilo ana i mau hoaloha, a i hookahi no o ; .nnni e noho ai. No na mea e pili ana i na inoa, e ;::i: .. pu aku hoi kaua," alaila haha iho la oia i kona maka- ::.■ 11 nialoko.a ka pakeke o kona kuka. "! - heluhelu inai oe i ka inoa mua loa, ahiki i ka inoa .'vmi. malia paha ua kuhihawa ka ike a ko'u mau maka.'j "<> kela inoa e kuu hoaloha ea, o Ivana Sr. Leonaela," i I ;.:h- mai ai ke kahun'apule. [ kela lohe ana aku no o Keaka Mebure i kela inoa, o iwna ku ino ae la ng ia iluna, me ka holo anā aku no kahi i n »iio ai o ka ona nona ka hokele, a me kona hooka'ulua eh iho, ninau koke aku la no iaia, i ka i ana aku: "F,ia anei kekahi mea maloko o kou hokele ma ka inoa o : v;:na Sr. Leonada? Ē hoike mai oe ia'u i kahi i waiho ai kona rumi, no ka mea ke makemake loa nei au e ike aku i.iia, owau kekahi o kona mau hoaloha pilipaa loa." "Ke kanalua loa nei au i ka ae ana aku ia oe e ike i kela knnaka opio, no ka mea, ua haawiia mai kekahi kauoha \.m ia'u, aole e ae i kekahi mea e hele aku no kona rumi. ile kanaka opio kela. o hoea ana ma| ma ka po nei, me ola kino maikaTole, a e holo ana oia no Enelani, malunā • ka mokuahi Nu loka." "Ke ike aku la au ma kena mau hoakaka au, o kuu hoaloha i'o no kela, nolaila e oluolu mai oe e lawe aku i kuu pepa inoa imua ona, aole loa oia e hoole mai ana i ka ike ana ia'u!" Hele aku la ka ona o ka hokele no ka hooko ana i ke kauoha a kfc kanaka opio, a iloko o na minuke wale no elua, i oili hou tnai ai ua ona hokele nei, a mahope pono mai hoi < na. i ukali mai ai o Sr. Leonada. ' He kanaka kiuo loihi j keia me ke kulana kilakila, eia nae ua hele kona mau papa- I lina a hohoma. me ka poopoo o na maka, e hoike mai ana 1 n«.« kona loaa ana i kekahi ma'i ikaika loa. | Halawai ae la na hoaloha i kahi hookahi, me ko iaua piha • na manao hauoli, no kela hui hou ana, iloko o ka manan a i manao mua ole ia, a i ka ike ana mai o ka ona o ka | hokele i ka nui niakee iloko o kela maū kanaka opio, e ( hoike i mau moolelo iho, pane mai Ia oia i ka i anaj "Ke waiho nei au i.keia rumi, no olua e na keonimana ej i amailio ai, o keia ko'u keena ponoi, he wahi maluhia loa I.eia. e komo ole ia mai ai e hokai e kekahi mea." Mahope iho o ka lululima ana ae o na kanaka opio, ua kaa ma ka aoao o Ivana Leonada ka pane mua ana mai: "Ilauoli maoli au i ka ike ana ia oe e Keaka!" "Owau paha 0 kaua ka mea oi loa aku o ka hauoli, i ka ike ana ia oe. eia no ka ke ola nei " i panai aku ai hoi o Keaka Mebure. "Ae, eia no au ke ola nei, elike no me kau e ike mai la, ua like maoli keia me ka paneia ana mai o ka'u leo pule. Oiai au māloko nei o keia hokele, e nalu wale ana no au, ina paha e hiki ana ia'u ke ike aku i kekahi o ko'u mau hoa- j loha kahiko, no ka hoike pna mai i na meahou o ka home : r nie ka aina hanau, eia ka e halawai pu ana katia." j Hakalina no a pau kela mau olelo a Ivana o ke kamailio ana mai, o kona noho ino iho la no ia ilalo, me ka ha.nu pinapina'i'ana, a o ia ka kona hoaloha o ka pane ana aku: "Ua ma'i oe e Ivana," ine ka hele mai la o kona noonoo piha me ke pihoihoi. "Aole keia he pilikia, ke hookukuia aku me na haawina i loaa ia'u. ma na la aku nei i hala. E noho iho ilalo e kuu i hoaloha. a e hoike mai i* na meahou o ka aina, aole au i, lohe iki i kekahi mea mai Enelani mai. no na mahina ehiku,: a aole no au i heluhelu wahi nupepa iki. "Ile nupepa ka'u o ka heluhelu anā i keia kakahiaka, aole nae he wahi meahou iki e pili ana no Enelani. Ke ole au e kuhihewa ua manao maoli no na mea apau ua make au: o ka oi loa aku paha, o kuu makuakane ame Bela Kalani." # "Aole he kanalua ana no ia mea, ua manaoio loa na mea apau, ua make oe," i pane hoolalau wale aku ai no o Keaka Mebure. "Ua piha na nupepa me ka meahoii e pili ana i kou make ana, ua kiia oe i ka pu e na kanaka kipi, a ua kaa aku kou kino malalo o ko lakou malu. Ua hoounaia aku kekahi poe koa, no ka huli ana i kou kino, a o ka hoike a | lakou o ka hoihoi ana mai, o ia no kou make ana. Aole o'u makemake e kamailio kaua maluna o keia kumuhana, he mea hoomahuahua loa mai ia i kou kulana ma i. O ka mea pololei maoli, e kaa oe malalo o ka malu o kekahi k a u~ ka. aole hoi o kou hele hookahi wale iho no, elike me keia. "Aole loa o'u pilikia iki, ke pii mau ae nei ko u maikai i kela ame keia manawa, mālia paha no keia ike ana aku la ia oe, i piha ai au me ka pihoihoi, a ano e ko'u helehelena au e ike mai la. Ua hele au a makemake loa e lohe | i na meahou o ka honie, e hoike inai oe ia'u i kau mau mea j epau i ike ai, me. ka huna ole aku i kekahi mea. "Ua ia'ū he kulana nawaliwali maoli ko kuu makuakane, ihamuli o ka w-ili mau ō kā mā'i iiialūna ōha. 0 Mr. Ropa no ka mea e kalftiu mau ae ana ia'u,-a o ke Akua wale no ka i ike, i ka nui o ko'u hoomaikai, no ka hoouna ana ae o kuu makuakane i kekahi leka huikala piha 'h'u, no ia kumu, ua haawi mai au i ko'u ae, e mare aku ia Uela Kalani, elike me kona makemake, a ke ole 110 hoi au e kuhihewa, aia inau 110 ka noonoo o kela kaikamahine no'u. Aole loa o'u makemake iki i ka hoolala mua ia ana o kekahi nlare, aka nae aole he kamailio ana no ia mea, o ka "nooko wale aku no i ka makemake o kuu makuakane, a ke !ana nei no hoi kuu manao, e loaa ana no he noho hauoli ana. Ua loihi ko'u kaawale ana mai ko'u ohana mai, nolaila Liole a'u mea i lohe mahope mai nei o ke Karisimaka, a oiai naee kakau mau ae ana no o Eln. kuu kaikaimahine ia'u, aole ona wahi mea a hdike ae e pili ana no ka noho ana o na kanaka. l)a maopopo no ia oe, he inea pono ia'u ke komo aku ma kekahi mau hana, nolaila aole o'u nohopaa i ka aina. e hele mau ana au i na manawa apau. "E waiho no kaua i na mea e pili ana no ka aina, ahiki 1 ko kaua hoea ana aku i Ladana, o ka*u e ake nei e lohe, o ia no Ite ano o kou pakele ana māi ka inake mai. a pela

hoi ke kumu o kou hoike ole ana aku ia oe iho, imua o ke keena poo o ka oihana koa." Noke aku la o Ivana i ka akaaka, me ka pane ana mai: "Ke hoao mai nei oe e Keaka e hoolalau, aole nae ia he mea e pau ai ko'u noke ana aku ika niele ia oe. E pane I niai oe i keia ninau, ua make anei kuu makuakaiie? I ka '■ manawa i hoi pono mai ai ko'u noonoo maikai, ua loaa mau J ka haupi;. ia'u, ua make oia, a malia pāha he houpuupu | >vale iho no ia me ka oiaio ole, pela.au e makemake nei, e j lohe mai kou waha ponoi ina paha ūa make i'o oia r a : i ole, ke ola mai nei no paha?" - • ! "Ua make i'o kou makuakane, o kala nuhou no kou make ana, ka mea nana i pepēhi aku iaia. Ua lohe au i keia ; nūhou kaumaha mai ia Ela mai, a wahi ana, aole kou ma- ! kuakane i ike i ka ehaeha, akā ua lele ae kona aho hope, | ma ka manawa i Jteluhelu ai i ka nupepa no kotf make ana. j O Kauka Lolena kekahi mā kona aoao, a ua makaalaia ōia | ma na ano apau e kona mau hoaloha." I No keia mau hoakaka a Keaka Mebure, kulou. iho la ke | poo o Ivana ilalo, me ka palulu ana ae i kona mau maka, a i ka hala ana o kekahi mau sekona, aea ae la kona poo iluna, nfe ka hele hoi o na maka a piha i ka waimaka, alai!a pane mai Ia: "Aole no i lilo keia mea au i hoike mai la no ka malvc ana o kuu makuakane, i mea liookahaha mai i ko'u manao, I t'a loaa mua no ka hoohuoi ia'u, e hoea mai ana kela ho- ! pena maluna ona. hookahi a'u ninau i koe au e pane j mai ai, o ka pau no ia, a'laila hoike aku au ,i na mea e pili ana no'u iho'; Ua maopopo no anei ia oe ka hopena i kau aku maluna o kela poe Paele kipi? Aole no o'u. noonoo I nui, no ke ano o ka p3ino i loaa ia'u, ina ma kekahi kaua akea i ku mai ai, ihi i ka poka, aka o ka hoao ana mai o kekahi poe Ni%a, e ki ia'u i ka pu, ma ke ano malu loa, o keia ka mea nana i hoopii loa mai i ka manao inaina iloko o'u." "No kela poe Paele'kipi ea, ua pau loa lakou i ka lukuia, I i ka \va i hoohuliia aku ai ka waha o na pukuniahi imua o lakou. He mau kaukani o kela poe Paele i pau i ka make, ua kaa ka lanakila ma ka aoao o ke aupuni; aka nae, pehea oe i pakele ai mai ka mana mai o kou poe enemi ?" "Penei ke ano o"ko , u pakele ana," i hoomaka mai ai o Ivana Leonaela e kamailio, "a manao no au he nui na kanaka 1 pakele"ftria ia ano hookahi',*" l elike,me ko'ū pakele ana mai. la'u ame ko'u poe kanaka, e kiu ana i ke kulana o I na enemi, tva kiia mai la au a ku i ka poka, me ka pau ana I o ko'u poe koa i ka holo, he poe Paele wale no, aole loa e | hiki ke hilinaiia kela ano kanaka. j "Ua la\teia au 'e na enemi ahiki i ko. lakou kahua hoomoana, malaila i weheweheia ai k'o'u mau lole, a laweia ku la ka'u mau meakaua apau e kela poe. I ka hoi pono ana mai o ko'u nf)onoo niaikai, ike iho la āu, ua olohelohe ko'u kino, a e waillo ana.au iwaepa o keka,hi paila huluhulu, o ka'u mea i ike aku, o ia no ke komoia ana o ko'u mau lole, e na alii o na kanaka Paele. "Me he mea la, iloko o ka enaena o ka hoouka kaua mawaena o ria aoao a elua, i poina loa ai kela poe Paele no'u, aole loa au i hoypilikiaia mai, ahiki i ka poeleele ana o ko'u haalele aku la no ia i kela wahi, a imi aku la i kahi e palekana ai au. O ka'u mea wale no e hoomaopopo la no ko'u ano, o ia no ka niiiau o ko'u poo, m eka nui no hoi o ka eha, ma kahi ikuaiau i ka poka. No kela po holookoa me hookahi la ko'.u. auwana hele ana, me ka maopopo ole. ia'u, 0 ka'u wahiiliele aT tia,ktipouli ae Ia ko'u noonoo, a haule aku ia au maule. i"Na kekahi kanaka kalepa Amerika e ukaliia ana e kona poe kailaka .Miiki aku ka .hūina mā kahi o ka eono haneri 1 ike ia'u e waiho ana malalo mai p kekahi pali pohaku, ma kahi kokoke i ke alanui. O Mr. Vanaba ka inoa o keia kanaka, he kanaka waiwai oia, e lawelawe ana i oihana kalepa me kona mau moku ponoi, a malalo hoi o koua mau kanaka. Aole oia i maopopo iki no ka nalowale ana o kekahi aliikoa Pelekane, ua nana wale mai no oia ia'xt, ma ke atio he kanaka Pelekane i loaa i kekahi poino, ua komo ka manao aloha iloko o kela kanaka no'u, a lawe aku la ia'u malalo o kana malama ana. "Aole loa au i maopopo iki i na mea e hoo'puni ana ia'u iho, mahope mai o ke kaa ana aku malalo o 'ka malama ana a kela kanaka, aka nae i ka hoi ana mai o ko'u noonoo maikai, eia ka au maluna o kekahi moleu, he hookahi mahina okoa keia mahope mai, o ko'u loaa ana i kela kanaka, elike me ka ke kauka i hoike niai ai ia'u. • a "Hooholo iho la au i ko'u manao, aole e hoikeike ae i ko'u kulana oiaio maoli. Ua lilojnai la ke kapena o ka i hoaloha maikai Toa no'u, me kona niele ole mai nae i ko'u moolelo. Ma ka ninaninau ana aku i ke kapena, i ka manavya e huli hoi hou mai ai ka moku no ka aina, hoikeia mai la ia'u, e hala āna na mahina elima a eono paha, no ka mea he nui na wahi a kēla moku e holo aku ai, no ka hoo- ! lilo ana i na waiwai kalepa, ma na mokupuni o ka Moaua. ! Iniana. ! "I ka huli ana aku nae ihope a noonoo ae no kela huakai ! moana, he ku no i kā ehaeha, no ka mea ua kau mai la ka ma'i fiva ikaika loa maluna o'u, e paio ana mawaena o ke ola ame ka make; no kela ma'i fiva i hoala inai ai na luina ' i kekahi manao olohani, e haalele i ka mokū, ina aole au

e kiolaia iloko o ke kai, oiai ua maka'u loa kela poe kanaka, j 0 ili aku auanei kela ano ma'i maluna o lakou; a mamuli'; wale no o ka hoohaila ana o ke kapena i kona mana, a hui me na hooia mai ke kauka aku, ole lie pilikia, pela wale no i emi pu ai kā m-anao o kela poe luina; o keia na mea i hoikeia mai ia'ū, i ka manawa i kaawale aku ai'/ka pilikia mai ia'u aku." Ma kela wahi, i hoomaha iki iho ai o Ivana Leonada i I kana kamailio ana mai i kona moolelo, me ka hamohamo' ana ae o konā mau lima, ma na maka* alaila hoomau hou mai la i ke kamailio ana: "Aole no he nui aku na mea i koe o ko'u moolelo; a ma ka> hoopokole ana ae ea, ua ku mai ko makou moku i Kapālakiko, he umi-kumamalua wale ae nei no la i hala. Ua nōho pu au me Kapena Vanaba malaila no kekahi mau la, a mamuli o kona oluolu, ua haawi mai la oia ia'u he elima hanen dala, 110 ko'u mau hoolilo ma ko'u alahele no kaJ home. Aole au 1 hoike aku iaia i ko'u moolelo, aka ua hili-l nai wale mai no oia ia'u, ma ke ano he keonimana, a i hoike aku no au ia oe ea, he keu aku na kanaka Amerika a ka poe maikai maoli, ine ka makaukau mau e kokua i ka hoa! kanaka iloko o ka pilikia ame ka poino. *Tna pela, ua maikai loa, owau pu no kekahi e kau aku āna maluna o kela mokuahi hookahi, O ka elua keia o ko'u pule, o kā uoho ana ma keia kulanakauhale, malalo o ka hana a ka hui a'u e noho hana nei, a ua laki maoli keia hala'wai ana iho la o kaua," wahi a Keka Mabure. "Aole loa au i moeuhane mua e halawai hou ana au me oe e kuu hoakula*. me ke ola, 'ma keia wahi he ekolu kaukani mile ka mamao, mai ko kaua aina hanau mai. Aole no i maikai loa kou ano, aka nae e lilo ana au i mea makaala aku nou, oiai kaua e huli hoi like āna maluna o ka mokuahi hookahi no Ladana." j t "Aole au noonoo ana no ka mea i hala, aka e noonoo aku ano ,ua hala aku la no kuu makuakane, ka mea hookahi a'u 1 kau nui aku ai e ike. , " '

"Aole u noonoo ana no ka mea i hala, akā e noonoo aku oe, no na mea e oili mai ana, no ke koena o kou mau la i koe e ola ai ma ka honua nei." "Ke kanalua loa nei au, no ka Joaa o ka ikaika ia'u e ola aku iloko o ka hauoli, ua hala aku la no ka makua, ka mea nui hookahi iloko o ko'u noonoo." "E hoopau loa oe i na noonoo o kena ano, no ka mea, i hoike aku au ia oe ea, o oe kekahi o na kanaka Wāiwāi loa'; ua ike au i kekahi mau hoakaka maloko o" ka nupepa, 110 ka hooili aua mai o kou makuakane i kona mau waiw.ai apau maluna ou, i hiki aku ma kahi o ka hapaha miliona, mawaho ae keia o kou home nani, ame kekahi mau waiwai e ae. "Ina owau ma kou wahi, pela ka loaa ia'u o kela huina dala inahualiua, owau ke kanaka hauoli hookahi ma ka honua nei. Ke loaa nei ia'u lie elua haneri ine kanalima wale no paona 110 ka makahiki, ua hauoli no nae au, nae, he wahi huina oniiluniilu wale no kela, ke hookukuia a£ me na dala e kakali mai la ia oe maloko oka banako. Eia hou keia, aia 0 Miss Bela Kalani ke kakali mai la ia oe, aole 110 aU i kamaaina i kela kaikamahine, aka nau 110 i olelo mai nei ia'u, rio kona pipili loa ia oe, nolaila he mau mea ano nui loa keia, a kekahi kanaka e haiioli ai." .. "Ma ko'u* inanao koho wale no. mamuli paha o ka make o kuu makuakane, i ae mai ai o Miss Bela Kalani e lawe aku ia'u i kane nana; a ina nei 110 ko'u hoea aku i Enelani me ke ola, aole a'u mea e ae e hana aku ai, o ka hooko wale no i ka papahana i hoolala mua ia e kuu makuākane. No-na mea nae e pili ana i ka palapala kauoha hooilina, a kuu makuakane, heaha na inea i hoakakaia e pili āwā i ko Miss Kalani kuleana i na waiwai?" "Ke ole au e kuhihewa, aia maloko o ka palapalā hooilina; a kou makuakane, e hoakaka ana, ina oe e make, alaila e holo! aku no na waiwai apau maliina o kela kaikartiahine.. No kou hoea aku i Enelani me ke ola, aole he kanalua ana no ia mea, a pehea, ua kakau auei oe i kekahi leka na ka loio o kou mākuakane, e hoike aku ana, aole oe i make, a he hookahi leka, 1 l<e keena poo o ka oihana koa 0 ke aupuni?" "He elua a'u mau leka i kakau ai, aole nae au e hookomo koke ana i kela mau leka maloko o ka haleleka maanei nei, ahiki i kuu hoea ana no Enelani. No ko'u hoike ia'u iho imua o na poo o ka oihana koa, ke kanahia loa nei au i- ka hooko ana # aku ia. mea, aole ana .£. mai o kakāu nupepa, no ke ake e lohe i ko'u" moolelo ō 'kā pakelē ana: O kuu manao maoli no ea, o ia ka waiho ai)a aku i ka oihana koa." manao, i ko kaua wa e hoea aku ai no Ladana, e hoihoi ana au ia oe 110 ka home o kuu makuahine, malāila oe e noho ai, ahiki i ka ikaika maikai ana o koU kino, ā i ko'U wa e hoomalia ai no elua pule, mahope iho o ko'u waiho aku, a he hookahi ko kaua hoohala like ana i kela mau pūle elua, ina ka hele makalkai ana ina kekahi mau wahi. "Aole ana e nele ka lil'o 0 kou moolelo, i mea na kuu kaikuahine e hauoli ai, aole oe i ike iaia, aka oia kekahi o na kaikamahine maikai a oluolu, a o kona inoa o Ela. He hoo-' manawanui no ke' ano 0 ko inakou noho ana, iloko o.keia mau makahiki. He makuakane hanauna waiwai ko'u o Kila ka inoa, aka nae i* kona wa i make aku ai, aole he waiwai iki i koe, e holo mai ai maluna o'u, me ka hookahahaia hoi o ka noonoo 0 na mea apau, no ia kumu,.i hoi aku lā makou, a 1 noho nialoko o kekahi hale uuku. Ua hauoli no kuu makūaihine ame Ela ma keia wahi hou, a owau*no ka mea t hele nei iHka hana, no ke kokūa ana i ko makoū māu'liooliio."' "Ua lawa paha keia kamailio ana 0 kaua, e tlploko o ko'u rumi,' 110 ka noonoo ana, i na mea apāu au i hoike mai nei ia'u. v Ma kekahi ano no hoi ke noonoo ae, he hana hoohilahila wale no paha, ,ke kii ana aku a ka„i)i mai j na waiwai a Miss Kalani, i manaoio loā ai notia, mamuli 0 keia 0111 ana aku o'u, me he mea la, ua ala hou mai ka make niai. Malia paha he mea okoa loa ka noonoo o kela kaikamahioe, e mare aku ai, ina pela, alaila ua mrkaukau 110 au e mahele aku i ka waiwai i hapa nona, a i ~hapā hoi no'u." "Ileaha ka waiwai o ka noonoo ana no kena mea e kuu hoaloha Akahi no oe a ike ae ike āo malamalama, aole loaj he hana' inaikai, ka hoi anā ilokō o ka rumi e pee ai, e noho; mai kaua, no ka mea o ka hana nui e kuu hoaloha, o ia no ko knua hele koke ana aku i ke keena o ka hui mokuahi, a koi aku i hookahi no 0 kaua -rumi e noho ai, ina no ia he mea e ( uku hou aku ai kaua i ūmi, a i iwakalua dala paha mawaho • ae o ka kaua i uku mua ai." | "He aina malihini keiā, me ke akahele wale no kaua $ pono, ai, aole o ka uhauHā e Keaka. He elima hānefi dala a'u i' lāwe mai ai ma ke ano aie mai ia Kapena Vanaba mai, ua pau aku ka hapanui o kela mau dala, i ka hooliloia e a'u, a ina no ko'u make, mamua o ka hoea ana aku o ka mokuahi i Enelani, ke makemakemei au e lilo oe i nlea «ana e hookaa aku i ko'u aie i kela kanaka lokomaikai." "E hoopau loa kou kāmailio ana i kena ano olelo, aole au e hoolohe iki aku aua ia oe, ina pela iho la kou hoopukapuka •mau mai, no kou make a pela wale aku. E hele aku ana au e kauoha, % hoomakaakauia kekahi mau meaai, a lawe ae maloko o kou rumi, t malai!a kaua e ai like ai i ikeia awakea, me ka lawe pu ia mai o kekahi omole waina poka maikai loa, Aia! a pau ka kaua ai ana, alaila hele like aku kaua no ke keenal kuai likiki o ka hui. mokuahi, ua liiki ia kaua ke kau maluna!

o ke kaa, ina he oopa oe i ka helewawae, aia kaua a huli hoi mai, ina he maluhiluhi kou kino, e hookuu aku ana au e hooluolu oe i kekahi manawa o keia auwina la." Aohe mea e ae a Ivana Leonāda e. hana mai ai, o ka hooko. wale mai 110 i na hoola'la ana a kona hoaloha, ua hele i'o laua no ke keena kuai tikiki mokuahi, a ua loaa mai ka aeia, i hookahi o laua rumi e noho ai, i ka huli hoi ana mai nae o. ua mau kanakā nei no ka hokele, ua hele maoli o Ivana a maluhiluhi, a maniuli wale no o ke kokua ana mai a na hoaloha, i hoea aku ai oia noloko o kona rumi me ka maalahi. ! I ka hoea ana aku o Ivana Leonada maloko o koha rumi, 0 oiai hoi oia e moe ana iluna o kona wahi moe, kamailio mai la oia ia Keka Mebure, i ka i ana mai: "E waiho malie mai no oe ia'u, e noōnoo elike me ia a'u 1 ike ai he pono. Ua maopopo ia'u, aiā iloko ou, ka noonoo nui 110 ko'u pono, aka nae ua kailiia aku ka hoihoi mailoko aku o'u, 110 keia olaf ana, a ke hopohopo loa nei au, aole au lioea aku ana i Enelani me ke ola." " Auhea oe e kuu hoaloha, ina aole oe e hooikaika ana, e hoikeike ae 110 ka maikai o kou ola kino, aole loa e aeia mai ana oe, e kau aku inaluna oka mokuahi. Ina owau ma kou wahi, a 110'u kena kulana ma'i maluna ou, he oi ae kuu hauoli, 'maluna ponoi o ka lepo o ko'u aina hanau, e waiho ai ko'u kino. aole ma keia aina malihini." Aole a Ivana Leonada pane no keia mau hoakaka a kona hoaloha. aka onioni wale ae'la no ōia, a iloko oka manawa pokole loa,' haule aku la oia hiamoe. MOKUNA V. ' Ma kekahi kakahiaka ana ae, ua hele oloko o ka rumt aina 0 ka Hokele Adele a piha f na malihini, a i ka nana aku, aia ka hauoli maluna o na niea apau, o kekahi kumu paha hoi, no ke kokoke mai i ka manawa a lakou e haalele iho ai i kela 1 wahi, a o kekahi kumu no hoi, o ia ke kamaaina ana o kela 1 mau malihini ia lakou iho, me ko lākou kau like aku maluna o ka mokuahi hookahi.

Aia maluna okl pakaukau hookahi a Keaka Meburc e noho ana, kela kahunapule Amerika, o ka hookamaaina ana mai iaia, ma ka la aku mamua, i kona mahawa i hikil<?le ai i ka wa i ike ai i ka inoa o Ivana Leonada maloko o ka buke i kakauia ai na inoa o na malihini o ka hokele. No ka pili loa o ko laua mau nolio i kahi hookalii, ninau inai la ua kahunapule nei ia Mebure, i.ka i ana mai: I . "Ua loaā ia'u ka ike, he mau hoaloha kahiko oe ame Mr. Leonada, a o keia halawai pu ana o olua ma kahi mamao ioa l hiai k-a aina hanau mai, lie mea ano* nui ia iloko o ko kakou ola ana. He kanaka ma'i maoli kou hoaloha, aka nae, ke lana nei kuu manao, e hoi hou mai ana no ka ikaika iloko o kona kino, ke hala kekahi manawa ma keia hope aku." "Aole o'u kanalua iki, no ka hoi hou mai o kona ola kino j inaikai, no ka mea ua hala aku la na la o ka pilikia loa, o ka l niea nui wale no o ka 'inalama aku iaia nie ka maikai." I "Ke kanalua loa nei au, no ka hiki ia'u ke kokua aku ia oe, maluna o ka mokuahi, 110 ka mea he ma'i wale au iluna o k* ! moku ,a o keia iho la no paha ko'u manawa e ike ai ia oe." "Ke kaumaha loa nei au, no ka hiki ole ia oe ke komo pu māi iloko o na hauoti ana o ka kakou huakai aumoatia, aka nae he inanaolana ko'u e halawai hou aku ana 110 kaua ma keia mua aku." Mahope o ka aina kakahiaka, ua haalele iho la o Keaka Mebure ame kona hoaloha maluna o ke kaa, no ka uwapo, a niamuli o ka nui hi-o maoli o na kanaka ame nā kaa, ua lilo ia i friau mea nana e hookomo mai ai i ka hoihoi iloko o lvana Leotiada. "Aohe au hopohopo ana no'u e kuu hoalolia/' i paue hou mai ai o Ivana, iaia i ike inai ai i ka nana pono aku o Mebure iaia, oiai laua maluna oka oneki oka mokuahi. "Ke lana nei kuu manao e lilo ana keia huakai aumoana a kakou, i mea nana e hoihoi hou mai i ka ikaika iloko o ko'u kino, ina nae he wahi waiwai iki kekalii e makepono ai ko'u ola ana aku." "E kiola loa oe i na manao kanalua a hopohopo inai ia oe aku, no ka mea e lioohauoliia ana ko kaua mau manao tna keia huakai a kakou, a eia no hoi maluna nei o keia mokualn, he poe maikai wale no, e piha mau ai na manawa apau me na mea e hoohauoliia ai ka manao," i hoolana uku ai o Mebure i ka nooiioo o kona hoaloha. He mea oiaio, nia kela huakai aumoana, ua loan aku ka ike ia Mebure, ])e mea makehewa wale no koiia hoouluhua ana aku i ka manao o kona hoaloha, aka ua hookuu aku la no oia'iii Ivana, e hana elike me kana mea j a-Mō ko lakou huikau pu me ka nui o na ohua, a pela no lioi ke komo kino ana iloko o na hatia hoohauoli, a hui pu iho paha hoi, me ka mau aku o ka mokuahi i ka aina hanau, ua ike maoli aku ua o Mebure, i ka mohala maikai o ka helehelena o kona hoaloha. Ma ka ekolu o na la o ko lakou nei holo ana ma ka4ttoana, oiai hoi o Mebure me Ivana e noho ana ma kahi kokoke i ka paehumu o ka moku, kamailio aleu la o Ivana i kona kokoolua i ka i ana mai: "-Ua like pu au me kekahi moku i nele me ke panana e paialiewaia ana maluna o ka moana ; i ahona wale 110 paha j ko'u inoa. Aole no o'u manao e kakau i kuu inoa ponoi maloko o ka buke o ka hokele, aka ia'u tiae i kilohi aku ai ,maloko o ke aniani, a ike i ke kaokoa loa o ko'u helehelena, mai ka he)eh«lena nlai i kamaaina i ko'u mau hoalpha, akahi no au a hooholo iho, e kakau i ko'u inoa ponoi, eia ka e loaa ana au ia oe." . i "Ke haiioli loa nei au, no kela kakau ana aku ou, i kou inoa poiioi, ina no nae aole pe i hana pipla, e halawai ana no kaua," i pane aku ai no hoi o Mebure. "E oki kōke oe i kena umiumi loihi ou, ua loli maoli kou helehelena, e ku a hoohewahewa ai kou mau hoaloha ia oe e Ivana." "lla manaomo au pela, aole nae no keia manawa; oiai eia iloko o'u ka noonoo, e hele aku no ka ike ana i kuu liomfc, iloko o keia ano hoonalonalo, pela wale no e ike ole ia mai ai au, e ka poe i. kamaaina mua ia'u." [ Ika hoea ana mai ikala e ku aku ai ka mokuahi no ke a\va, a oiai hoi ,ua mokuahi nei e hookokoke aku ana i ka uwāpo, aia o Ivana maluna o ka oneki kahi i ku ai, a nana aku -iuka o ka aina, nie ka hele o kona mau maka a lamalama, i ka ike ana aku i na hiona, i kamaaina i kona ma-u maka, a o ia kana i huli mai ai imua o kona hoaloha a kamailio mai la: | "Ina eia no kuu makuakane ke ola nei, ake kakali mai | la ia'u o ka hōea aku, e hoopihaia no kuu puuvvai me ka ! hauoli." ; ! "E waiho mai oe e Ivana ia oe iho iloko o ko'u mau lima, a malalo hoi o kuu malu, ua paa loa kuu manao, e lawe aku ana au e wiiho i ka'u hoike imua o ko'u mau liaku hana, a maloko kaua o ka hokele e hiamoe ai no keia po, I aka e kakau koke aku ana au i leka na kuu makuahine ame Ela, e hoike aku ana ia laua, no ka hana ana mai. i ko kaua hoea aku ma ka la apopo, Nolaila, aole au mea e .ae e noonoo ai e Ix r ana, hookahi wale no, o ka loaa o ka ikaika maikai i kou kino." "Aole paha e hiki ia'u ke ae aku, e noho pu me oe e Keaka, ua nui ko'u noonoo no na dala a'u i aie aku ai, no 1 ko'u mau hoolilo kaahele ahiki i ka hoea ana mai nei i ka aina'paa. He mea pono e hele koke au e hui pu me ka loio 0 kuu makuakane, a e haawi mai oia i ka huina, rtui, ma ia i haawiia mai ai ia'u ma Jte ano aie." "Mai hana pupuahulu oe e kuu Ivana, no ka mea i ka wa au e hoea aku ai imua o ka loio o ko makuakane, e hoot pioloke kokeia aku ana ka noonoo o na mea apau, no kou oili hou ana aku, ka mea a na kanaka apau i manaoio loa ai, ua mke oe, a e piha koke ana na nupepa, me na moolelo no kou ola hou ana mai ka make mai, a o ka hopena o ia no ka hoounaia mai o na koa, no ka hopu ana ia oe, nolaila aole keia he wahi hana uuku au e manao nei e hooko aku e kuu hoaloha. "E hilinai mai oe maluna o'u, a na'u e uku aku i kela mau dala au i aie ai, me ko'u koi ole aku ia oe e hoihoi koke mai i ka'u mau dala, aia no i kau manawa i manao ai; aka rio keia mau pule elua e hoea mai ana e hoi ana oe me a'u e noho ai, a i ha'i aku no au ia oe ea, e hoi hou mai ana ka ikaika iloko o kou kino, iloko o kela ma|t pule, au no e ike iho ai i ka naauao o ka'u mau hoolala ana no kou pono." "O kena i'o paha ka manao pololei e Keaka, ke ole nae e lilo ko'u noho ana aku me oe, i mea hoopilikia i kou noonoo. Aole no o'u kanalua iki, no ka haawi mai o ka loio o kuu makuakane i kekahi.huina dala mahuahua, ina no ko'u hoea kino aku' imua ona, a he mea hiki no ke lawelaweia na hana apau, ma ke ano e maopopo ole aku ai 1 ka lehulehu, aole au i make." "E hoopau loa kou kamailio ana mai maluna o keia r4cumuhana, a e waiho mai oe na'u e hooponopono aku i namea apau, e hoopilikia ole ia ai kou noonoo e Ivana." • I ka pili āna o ka moku i ka uwapo, aia na ohua a£au maluna o ka oneki kahi i akoakoa ai, e kakali w-ale aku ana no, o ko lakpu manawa e.lele aku ai iluna o ka uwapo, ua pUni ae la na kanaka opio i na hoa ohua, e haawi ana i ko lakou mau aloha lululima, a iloko o na minuke helu wale no mahope mai, aia laua nei maluna o ka uwapo kahi i holoholo ai, a maluna o kekahi kaa i holo pololei aku ai laua no kahi e ku ana o ka hokele. (Aok i