Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 5, 3 February 1922 — He Moolelo no ko Helena Simoa Lanakila Ana A I OLE Ka Hoowalewaleia Ana o Halebatona [ARTICLE]

He Moolelo no ko Helena Simoa Lanakila Ana A I OLE Ka Hoowalewaleia Ana o Halebatona

"O, he kanaka maikai maoli ka o Mr. LanakasaI M wahi ana iaia iho, ia manawa ke ike iho !a oia iiona iho i kona hewa no kona manao ana he kanaka maikai ole o Mr. l!a* nakasa, kona makuakane, a ke ike pu iho/la no hoi oia. i ka hoopili inau ia aku o kona naau ia Lanakasa ana i hoawahawaha ai mamua aku. ' •

No ko Mr. Lanakasa ike ana iho i ke koikoi loa o ka hana e kau mai ana inaluna ona, ma ka mea e pili ana, i kana oihana, e hiki ole ai iaia ke nana maka wale aku, no ia kumu ua hopohopo oia no kona hoi koke aku iloko p kekahi mau la pokole no Kolorado, elike me ia ana o ka hpolala ana mamua o ko lakou hoea ana mai, a elike no hoi me ia aria i hooholo ai aole e paa loihi i kana wahine ma Nu loka ahiki i ka hoea ana mai o na la itnu loa ma ka Hikina, nolaila, noi aku la oia i ka wahine ina paha e hiki ana i ka wahine ke hana mai i kekahi misiona nona, ma o kona hele ana aku e ike i ka poe ilihune a e h?tna } kekahi hana maikai ia lakou. i I kona hoike ana aku ia manao ona i ka wahine pane mai la oia: "lle hana makemakei 10l ia na'u, ina no o kou makemake ia ua makaukau au i na manaw?t apau e hooko aku ia manao maikai ou." No keia ae maikai ana mai o Makaleka e hooko aku ia hana, alaila haawi aku la o Mr. Lanakasa i ka papainoa 0 ka poe ilihune ana e kokua mnu ana rhai kinohi mai, he poe ana i haawi mau aku ai i na uku hoomau i na? mahina apau, a i ka wahine i heluhelu iho ai i ka papainoa o ka poe a ke kane e kokua mau ana, lamalama ae la kona mau maka i ka hauoli no keia hana maikai loa a kana kane 1 hana ai. "Ina pela, e la'we pu ana au ia Helena me a'u ma keia misiona," nolaila i kela ame keia la no kā aneane ekolu pule, e ike mauia mai ana ko laua kaalio e holo ana *na o a maanei, a e ku ana hoi mamua o na hale o ka pOe inhune ma na wahi e noho nui ia ana e na poe o ia ano. Ma ka laua mau mea o ka ike ana aku a i lohe mai hoi mai ka poe mai a Mr. Lanakasa e haawi mau ana i na kokua manawaela i kela ame keia manawa, ua lilo i i ]kvrnu na Helena e noonoo nui ai me ka mahalo nui \ ka hanā a kona makuakane, ana i hoowahawaha ai i na maiiawa. aku mamua, a ke ike pu iho la no hoi oiā i ka mahuāhua snau ae o ka makemake ame ka pipili o kona nāau i kona makuakane, me ka haawi i kana hoomaikai i\ui iaia. Maloko o na home, ka hapanui, a laua o ke komo ana aku he poe lakou i hoopakeleia mai na haawe like olē o keia ola ana, ua komo kuhohonu loa kekahi o ia poe iloko o ka hune ame ka nele, a ua hoopakele waleia mai no lākou mailoko mai o ia niau pilikia mamuli o ka Mr. Lanakasa mau kokua o ka haawi ana aku ia lakou, nolaila, o kela ame keia mea o lakou i loaa āku na kokua mai a Lanākasa aku, ua nui ko lakou mahalo iaia, a ia ri)ahawa uā toaa iki kekahi mau pomaikai i kekahi poe, ua loaa ka lakou mau hana paa mau, a ua lako maoli kekahi poe mā na mea e pili ana i keia ola ana, a ua hauoli pu hoi no ka loaa ana ia lakou o na hana e loaa ai ka pomaikai ia.lakou. Ma kela ame keia wahi a Mrs. I,anakasa ma i kipa aku ai he inau leo mahalo wale no no Mr. Lanakasa ka laua o ka» lohe ana aku, a i kekahi manaw r a, mamuli ona moolelō walohia a ia poe e hoike mai ai ia laua, ua kulu maoli ko Helena ma mau waimaka i ka lohe aku i na wahine i ke kamailio mai i ko lakou mau moolelo walohia.

Mahope o ko laua haalele ana.iho i kahi hope loa o ka j)oe i hoakakaia maloko o ka papainoa a laua e paa ana ia manawa, kahi hoi i loaa aku ai o keikahi kaikamahine nuiumuu ia laua, lie kaikamahine i halawai me na uli f a poino o ka manawa a i malamaia hoi e Mr. l.anakasa i kona nianawa i loaa ak,u ai ia Lanakasa, a uku aku la i kekahi huina dala nui no ke oki ana a ke kauka i ka wawae o ia kaikamahine i poino, hē hana hoi i pakele ai.ke ola o ia kaikamahine mai. ka make mai miamuti o ke koko ino, a oiai o Helena e noho ana maluna o ka noho o ke kaa, uā hiki ole iaia ke «umi i kona waimaka, ma>muli o ka moolelo walohia ana o ka lohe ana mai ke kaikamahine poino mai, mc he mea la he kaikaiiia ponoi ia kaikamahine nona, a ua naha maoli kona puuwai no ka nui o kona aloha nona. Aohe hana wale aku o ka makuahine iaia, hodkuu akn la no iaia e uwe elike me kona makēmake, no ka mea, ua ike iho oia o ka haawina a Helena i !manao ai e a'o ia aku iaia i kona manawa i makemake Tnai ai e hele pu me ia ma keia mau hana ku i ke aloha ua lilo hc mau hanaj e Jkoi mai ana iaia e hana aku i na hana aloha, o ia ano i kona mati hoakanaka. I ko laua lioea ana aku i ka hokele a lakou e nōho ana, hoi pololei loa aku la o Helena iloko o konā rumi, a aole no hoi oia i ike Viou ia ahiki \ ko lakow halawai like maloko o ko lakou rumi hookipa, mamua iki iho o ko lakou iho ana e ai i ka aina ahiahi. I E hele ana lakou i ka hale keaka e haawiia ana he aha-1 mele ia po, nolaila ua kahiko mau oia iaia iho me kona keokeo, ka makana a ka makutikante 6 ka haawi ana aku iaia ma ko laua la i mareia ai, me kona tei momi no hoi ma kona a-i, me kekahi omau (laimana mamua o kona wma- ! uma, a e paa ana ma kona lima liema hfe mau komo daimana, a ma kona lima akau he komo o na pohaku momi like 010, a ke nana aku iaia he anapa wale no ma kona kino ma na wahi a pau ana e huli ae ai, a o ka lua iho la no hoi ia o kona kau ana maluna ona i na pohakii momi kumukuai nui, o ka mua mā kona la i Tnare ai, a o ka lua iho la keia. Ile helehelena hoihoi a lamalapna kona kē nana ikU\i like ole me na manawa i maa mau ia maimua ae,' o kelā' helehelena kaumaha o ka mahina aku i hala ua ūalowale mai iaia aku, a ua hoike mai kona mau ano ia manawa me he mea la aole ana mea kaumaha i koe o ka hauoli wale no. 1 ke komo ana mai o'ka makuakane, hele pololei aku la oia a hui me ia. a kau aku la i kekahi lima ona maluna 0 ka lima o ka makuakane, a i aku la me ka leo oluolu loa: "E kuu makuakane, e ae mai ana. anei oe.e lawe aku 1 ke aloha oiaio o kau kaikamahine nei, He, makana keia i houlolohi loaia ka haawi ana.aku ia oe a hiki iho lā i nei manawa. aka hookahi no kumu a oia tio kieia, v iiā lanakila oe, aole o ia wate, 'hka, ua hoomaopopo au a hooiaio pu iho hoi o ke aloha o ia ke kanawai o kou haau. Ua hakilo ati ia oe no na !a i hala ae nei, a ua ike au he kaiiaka nia6mae oe mailoko a waho. .1 ua hoikē maj ka hana au i hana ai i kou ano'oiaio maoli e hiki hou ole iho ai ia'u ke kanalua aku nou no koii mau ano oiaio." Hopu mai ta ka makuakane a hoopili aku ta iaia i kona -umauma no kekahi manawa, me he mea la e haawi iho ana i kana hoomaikai no na olelo a ke leaikamahine o ka hoakaka ana aku, a i ka hala ana o kekahi manawa hookuii mai la me ka pane ana ihg; ,

"U,a loihi no hoi na la i hala akahi ao a loaa ka pane o kēna ano, e kuu keiki, a elike nie kau .i mākemake ai pela no e hanaia aku ana; ke lawe mai nei au i kou aloha oiai nae, aole no au e kala i hookipa mai ai iloko o'ū o kuu hoahiuhiu mau no hoi ia'u," alaila honi iho la ma* kuakane ma na lae a hookuu mai la. "Pela no, ua loihi io no ko'u manawa o ke kali ana, a eia no ke kumu. ua koho hewa au ia oe," i pane ae ai o Helena, int* ka lele ana ae e honi i ka papalina o ka anakuakane. "Ua hoahewa nui au ia oe, a ua noonoo nui ho hoi au no kekahi hoopai e pono e kauia aku maluna ou, no keia kuwin, no kau mau haha k\ihiheiwa a hemahema nd o ka han&'ana iloko o kou mau la o ke ola ana inamua tīk\\ nei, o no ia hana hewa nae a'u ke noi aku nei au ia oe e huikala mai, no ka mea ua hēwa au." "Ua pono kau hoahewa ana wai ia'u, a ua pono no e kauia mai kekahi hoopa'i maluna o'u, o na hoopai apau i manaoia e kau mai maluna o'u aohe a'u ku-e ana aku, ua po.no au e hoopaiia, aka nae, e kuu lei, e ninau aku ana au ia oe heaha ke kumu o kou loli koke ana ae nei a hoike mai la oe i keia manao ou ia'u?" "No na kumu lehuiehu no," wahi a ka Helena pane, a ke; hiolo pu iho :; lā kona mau waiinaka ina kona papalina iā. : ihariā'Wa',"'o o ia niau ku{mu o ia ka'u mea i ikeniaka i keia la, oia hoi ko'u hele ana aku nei me mama e ike ia Ane Kapena, kela kaikamahine wa"wae muumuu; ma ka la aku la i nehinei ua hele aku maua e ike ia Wahie Kalani ame Jca ohana Wala, a e hoike aku au ia oe i keia manawa ua piha loa au i ka hauoli a oi aku mamua 0 ka mea a'u i manao mua ole ai pēla oe i hana aku ai 1 kela poe. . O ka maikai au i hana aku a» i kela mau ohana ilihune a iloko o ka pilikia ua oi ioa aku ke ko'iko'i mamua o ka'u tnea i koho wale aku ai nou ma ke ano .alunu a maikai ole." "A, akahi no a maopopo ia'u," me ka huli ana ae o T.anakasa a nana i ka noho mai o ka wahine;" ke ike nei au nau keia mau hana, e kuu aloha." <4 Kahaha." i pane mai ai ka wahine me ka helelei m'ii la 0 na waimaka ma kona mau lihilihi;" ua kokua wale no au no ka hooiaio ana i ka mea i wananaia, oia hoi, "E hoolei i kau berena maluna o ka wai a hala na la he nui e hoi hou mai no ia ia oe." "Ua loihi io no na la a ua lehulehu pu; aka aole i emi iho ko'u mahalo no ka loaa ana mai o ke aloha o npi kaikaua ia'u, ke aloha hoi a'u i iini nui mau ai e haa'WĀk* mai ia'u, a i keia 'la akahi no a haawiia mai la," oiār no oia e nana iho ana i ka helehelena o Helena an ao ka hapai ana ae i ka auwae o ke kaikamahine iluna, a honi iho la no kekahi mau manawa lehulehu ma .ko Helena mau lehelehe. O. ke ahiahi mahope iho he ahiahi hauoli loa .ia no Mr. Lanakasa, <1 ua loaa no hoi ka manao ia Helena ua ukuia oia a oi aku v no ka mea ana i hana ar i ka makuakane, ina aole tna kekalii ano e ae, ma o ka ike ana i ke ao hakumakuma i poipu ai maluna o lakou iloko o na ia i hala aku, ua hookaawaleia aku. Mahope o ka hala ana o na pule elima o ka noho ana inaloko o Nu loka me ka hauoli, hoi hou aku la lakou 1 Kolarado, a mnlaila i kuai ai o Mr. Lanakasa i .kekahi hale nani aole no i mainao loa mai ko Robaka ma hale aku, a malaila no hoi ] aua 0 ka noho ana me ka ho,oha^oli ia laua iho i ke koena o ko laua mau la o ke ola ana. Ua noiia aku laua e hoi mai a noho pu e na keiki, eia nae, ua pane aku o Mr. Lanakasa aohe hale i lawa k.e akea no eliia ohana e-noho pu ai; a ? o kekahi no hoi ua makemake pia e kaawale no kona hale me kana wahine, mahope o ko laua kaawale ana no na makahiki lehipehu i kaahope aku. / Ua hoi aku na makua ma kekahi hale nui a pani jjia kekahi wahi kokoke mai no malaila, a i' kela ame kēia la no ke kokoke loa o ko lakou mau hale o ka noho ana ua hele aku a hele mai lakou iloko o ia mau Ia o ka noho ana me ka hauoli, me ka mamao loa o na mea hookaumaha i ko Helena ame ko kona makuahine 'mau noonoo ia ā laua i auamo ai i na la inea i hala aku.

Mahope koke iho o ko Heiena huli hoi ana inai ka Hijcina mai. halawai iho l a oia me Makoli nia kc ulia | i kekahi la, he alo a he alo, maluna o ke alanui, a ia Heleiia i ike aku a.i ia Makoli ua hiki koke no iaia ke ike aku he | helehelena kaumaha ko Makoli, aole hoi keta hetehetena hoihoi a laiwale ona mamua aku. īa ike ana aku ana, hele koke aku la oia e hui me ki a haawi aku la i kona aloha me ka otuolu loa, me he mea Ia aohe manao awah.ua iloko ona, elike me ka Makoli i hana mai ai iaia, a pela hoi me ka kona makuahine, a iaia i hopu aku ai i ka lima o Makoli kulou koke iho la o Makoli. ilalo me ka hauhau uwe anā iho. "E Makoli, ka hoaloha, heaha keia pilikia nui ou?" i ninau aku ai o Helena ;" he helehelena ma'i maoli kou me ke kaumaha i ka'u nanq aku, aole hoi kela ano hoihoi ou mamua; Welena, elike me ia aii i hoike mai la oia maoli no ko'u arfo i nei manawa," i pane niai ai o Makoli. "O ka'u e makemake nei i nei mana'wa o ia ko'u make koke iho." "Kahaha! Mai kamailio oe me kela, e, Makoli; hele mai kaua iloko o ka paka, he makemake au e hoike mai oe i kumu o kou kaumaha ana, a mai huna aku no hoi qe i kekahi mea nana i hokaumaha i kou noonoo." Hookomo aku la o Helena i kona lima i kekahi lima o Makoli a u haele kuiee aku la ahiki i ka hoea ana iloko o kā paka ma kekalii wahi mamāo loa mai ka ike ana aku a kekahi poe, a maluna o kekahi noho laau i u noho iho ai. Ta laua i u hoea aku ai ma iā "wahi, aia mau ka manaoio iloko o Ilelena aole o Makoli i ma'i maoli aka, ma kona koho iho aia kekahi'mea iloko o kona noonoo nana i hooluuluh i kna noonoo, oiai nae, o ke kaikamahine no keia i lioohuli mai ai i kona kua iaia, a i hana mai ai hoi i kekani hewa e hiki ole ai ke manaoia aku he hoaloha inaikai, aka nae, no Ilelena iho, ua hoopoiha aku oia i na ino a pau a Makoli ame kona makuahine i hana mai ai iaia amse konā makuahine, a ua nana aku hoi iaia tna ke ano menemene. Ta laua i u noho pono iho ai maluna o ka noho, i aku la 'h 'Helena," oiai hoi o kaua wale no ma keia wahi, aohemēa e loli"e l ntāi āna. i ka ka-uā kamailio ana, nolaila ea, e ka hoaloha/'e huai mai i na mea apau imua o'u nana i hooluuluu i kou noonoo, a no ka mea, e ike mai oe oia mau rio ko'u aloha nou, a owau no hoi kouhoaloha, a me kn hauoli au e hāna aku ana i kekahi mea nou e pono ai, elike me ka mana i loaa ia'u." "E hiki ana anei ia oe ke harta mai i kekahi m<*a e pono ai no'u mahope o ko'u hana ana aku i kekahi mea pono ole ia oe ? He oiaio ua ike oe i na mea apau a'u i hana aku ai, aka—. "Ae, ua' maopopo ia'u na mea āpau, aka aohe a'u nana aUii ia mau hemahema au i hana mai ai maluna o'u i nei manawa. O kou pilikia ka'u i makemake ai e hoopau ae ina he hana hiki ia ia'u ke hana aku\ O ka'ii wale no e makemakē nei a e noi aku nei hoi ia oe, ē hoike mai oe me ka oiaio loa i ke kumu o kou mau pilikia, malia he tftjna Viirki no hoi paha ia ia'u ke hoopau aku," i pane aku ai o Helena me ka okiolu loa. ke ano o ka hoaloha oiaio e hnawi aku ana i ke kokua i ka mea pilikia iloko o na hora o k* luuluu. "Ua hoea mai la au ma keia wahi, kahi a'u e ike iho ai aohe mea e lohe mai ana i ko'u manao aatie ko'u .hopena, a oiai hpi ke makemake mai nei oe e hoike aku au i ke

kumu o ko'u kaumaha ana nolaila. e lōhe aku ana oe. No kekahi manawa i hala ae nei ua like ko maina ola ana a pela hoi me ke ola ana o ka popoki amje ka ilio, \oul hoi, na hai e hanai mai, mai ko maua mana\ya o ka hoea ana mai i keia wahi ahiki i keia" la, aole no nae i oi loa akq ke ino oia mau ano mamua o kekahi mau pilikia hou 1 halawai me maua i na }a hope mai nei o ko niaua noho ana ma keia wahi. "Ma-muli o ka lehulehu o na pilikia i halawai mai tnc mama ua kuahehena maoli oia me ka loli o kona mau ano mai ko ka manawa mai a maua o ka noho nmanei, a oiai he pihamau no kana hale hoolimalima i ka poe malihini e hele mai ana a noho malaila no ka manawa, a he hui no na dala i loaa iaia niai na ukii hoolimalima eia nae, no kona makee a piha alwnu, ine ke pi maoli ua hoao mau aku oia e noi i ka poe me ke koikoi inau aku e haawi inai i dala ahiki i ke peni hope loa a kekahi poe he hana hilahila maoli ana i hana ai. "I na manawa a pau e hiki ana iaia ke hana pela, ūa hookomo mau aku oia iaia iloko o ka aie, a i nei imanawa ua. loaa ka ike i ka poe malama halekuai he wahine epa oia, a ua hoopau mai lakou i ka hilinai ana maluiia ona, ine ka loaa ole mai o na Avaiwai ana e makemake aku ai e aie mai ia poe mai. 1 na inanawa a pau a lakou e lawe mai ai i na mea ana e kauoha aku ai i,ka hale e koi pu inai āna lakou e hookaaia akU'-na kumukuai o ia mau waiwai i laweia mai, a ina e uku oleia aku ana, e hoihoi .hou ia aku ana na -waiwai i laweia mai ai, no ke kumu aohe oia maloko o ka hale, a oiai aohe nu dala e wku aku ai no ia mau waiwai ua ku niaoli au i kahi o ka hoka, me ko'u piha ukiuki loa i ka liana epa a kuu makuahine. "O kekahi hana epa ino loa ana o uku ole i ka ukuhana o na kauwa, e paa mau ana oia i ko lakou mau ukuhana ahiki ika huhu ana ona kauwa haalele mai i ka hana, alaila huli aku la maua i mau kauwaj hou no ke pani ana ma ko lakou mau hakahaka, me ke ao pu aku ia kikou i ke ano o ka hana ana, he hana nui maoli, iua ike oe, aole elike me ka poe i maa i ka hana he koki\a mai lakou ma na mea apau e kauohaia aku ai lakou e hana inai, a e nui ole ai hoi ka.hana e ao aku ai iai poe." "A pehea, aole anei oia i uku aku i kela poe i ko lakou manawa i haalele mai ai i ka hana?" i ninau aku ai o Helena me ke kahaha nui iloko ona.

"Aohe; i ka manawa a na kauwa e koi mai ai i kuu makuahine no ko lakou ukuhana he hoopaapaa nui ma ia manawd, a no ka liiki ole i na kQU\Va ke koi hou tnai ua liele aku lakou me ka piha i ka ilkiuki, a !ma ia ana iho la e lanakila ai kuu makuahine piha epa. O, e Helena, he mea ku maoli i ka hilahila ka hoakaka ana aku i ka moolelo holookoa a kuu makuahine i hana ai a pau ia oe, aka no ka hiki ole ia'u ke uumi iho i ke koikoi o kana mau hana lapuwale pela au e huai pau aku nei ia oe. O kekahi hana kolohe ana o ia ke koikoi 'wale aku i ka poe e noho mai ana maloko o' ka hale ma ka hoolimalwna na lakou e ukii i ke gās o ke kapuahi ame na kukui. Aia he mikini maloko o ka hale i nei mana\va, na ka hui i hoo komo ia mea maloko o ka hale 110 ke kumu aohe ona uku pololei i -kana mau bila, a i nei manawa aia a hookomo i hapaha iloko o ke kapuahi alaila hiki e ioaa ke gas, a e lilo mau ana ka hapaha i kela ame keia la i hiki ai e a ke ahi o ke kapuahi kuke. 4< Ao!e oia wale kana hana epa, e kakali mau ana oia, aia a poeleele alaila hele mai la'a olelo mai: "Ea, ua poina au la i ka hookomo ana i ka hapaha iloko o ka mikini! Owai o oukou ka mea hapaha? Aia hoi a loaa ae ka'u hapaha hoihoi aku kau, ua pau loa aku nei hoi ka'u mau wahi apana dala liilii i'ka hooliloia.

"l kahi manawa hoikeike mai la i kekahi hila i\yakalua dala a i mai la aohe ana apana dala liilii tne ia ia manawa, a e kokua aku kekahi ahiki i ka loaa ana o kana: alaila hoihoi mai, eia nae, o ka ike hope ana ia o ia mea nana ka hapaha aole e hoihoi iki ia aku ana. E ike mai oe i nei hana epa a kuu makuahine. a oiai aohe makemake o ka mea nana ka hapaha i haawi aku iaia e hoihoi hou aku oia ia hapaha, aohe no hoi he makemake o ka !mea naiia ia hahapa e -wawahi ia bila no kahi hapaha wale no," nolaila ua lilo loa ia hapaha i kuu makuahine. Aole hookahi wale ana manawa e hana ai me ia, lehulehu wale aku na m,anawa a lehulehu no hoi ka poe i epaia elike me ia. oiai aole o lakou makemake e noho' poeleele iloko o ka hale, ao- • he no hoi he hoomanao ae o knu makuahine e hoihoi hou ] aku ia hapaha. "No na wahine he pinepine na manawa a lakou o ka na-inunamu ana 110 ka hoihoi ole ia aku o ka lakou mau hapaha o ka haawi ana i kuu makuahine, aka nae,- no na kane aohe au i lolie i ko lakou nanlunalmu, malia paha he (manao no aia iloko o lakou e hoahewa ana i kuu tnakuahine, eia nae, aohe o'u lohe aku a ua manao au aohe no paha .0 lakou manao mai no ia wahi apana dala liilii loa nolaila aohe o lakou kbi a hoomanao pu mai no ia mea." "Aia ke manao nei au e ike ana no paha lakou ia mau hemahema ma kona aoao mahope o ka hāla ana o kekahi manawa eia nae, aohe o lakou kamailio wale ae," wahi a Helena. -' i:r "Pela no ko'u manao, aka nae, 6' h6on\au mai ana 110 na kanaka i ka hele ana mai a hele aiia aku, nolaila ua hooika-1 ika mau no kuu makuahine e hookele aku i kana hana I elike me ia mamua," wahi a Makoli, a i hou mai la: ! "He haneri mau hana epa e ae a kuu makuahine i liana j ai elike me kela, aole nae e hiki ia'u ke hoakaka aku apau | loa ia oe, a ua lilo no hoi ia mau hana ana i meai lioo-*' kaumaha nui i ko'u noonoo, a ua lilo hoi i mau mea na'u e noonoo jho ai e aho ko' 11 make mamua o ke ola ana, a ike mau aku i kana maii hana epa 01 kela aine keia aiio." "No'u iho i nei mana'wa, ua piha loa au i ka h*v>wahawaha iaia, a pela no me kekahi poe e ae, Wa poe i noho aloha me ia mamua. i nei manawa kakaikahi loa kona mau hoaloha, hookahi wale no kumu o ka noho ana o na malihini maloko o kela hale no ko lakou ike he imaemae na nimi a he lawa loa no hoi na mea a lakou e ai ai. "He mea maikai ole na kekahi kaikamahine elike me a'u ke kamailio ana i na kee o kona makuahine ponoi; aka, he mau mea hoohilahila oiaio loa kei.l a'u i hoike aku'la, aole he mau mea hakuepa wale na E hoouluhua mau mai ana oia ia'u i na manawa apau a i ka hiki ,ole ana ia'u ke hoomanaAvaiiui i ko'u inaina oia ko, maua manawa e hoopaapaa āi''$* 11 e' ku a maoli. , "Maluna o ka lanai ma' ka po aku la i hala, na nui ko maua hopaapaa ana, a oiai ua piha ka hale, ua nui ko maua hoopaapa'a ana, a oiai ua piha ka hale i na malihini, a pela no hoi me na hoaloha e noho kokoke mai ana. ua hiki loa ia lako.u ke lohe. īiiai i ka nunui o ko maUa mau leo, a ua loaa ia'u kn manao i keia kakahiaka e holo malu i Kina, a i ole i kekahi aupuni ma'mao loa, i mea e kaawale ai mai kuu makuahine mai. ' . ' "Ua maopopo ia'u ina no ko'u holo a hana-aku pajia i kekahi hana n ia ano, e Hfo'ana au i i|i6a hookahaha ! aiu i ka manao o ka lehulehu, a i'ole i iftea*ne!lia a kajnajlio ia mai paha, a e oleloia mai ana au i ke kaikamahine laipann'ia. akn n-»c i hoike aku nu ia ua hele au a uluhua maoli me ka hoihoi ole e noho loihi ilio imua o ke alo o kuu makuahine me kela ano hana lapuwale mau ana." "Ma ka mama olelo i kela anie keia mea o ka poe e noho ana maluna o ka hale aohe nui o ke dala iaia ma kana hana e lawelawe ana, eia nae. ua ike au i kona hr ! hoi mau i ke dala i ka hanako e hoahu ai i kela ame keia pule; o kona manao i ka'u noonoo iho o ia kona hapuku ana mai , i na keneka apau a kela ame keia mea e Ipaa ar.a iaia a,

hoopau i kona hana ana a hele aku i kekhi w£hi e hoomaha ai, a me i loaa iaia ma ke ano kuponojole, ine ia mau dala oia e ola ai i ke koena aku o kona mau la, tlikp mē ka hiki iaiā ke loaa i ka manawa pokole." , "Auhea ko Anate, Mrs. Satevana, aole anei e hiki ia (.• ke hoi aku e noho pu me ia? ,? i ninau aku ai o Hclctia. 4, Aohe; ua kauoha hikiwawe loa ia mai oia e hoi aku i ka home he mau pule lehulehu aku nei i hala, ua ina'i loa ia kona kaikaina, a, ina no no kona makemake ni;u u » e hoi aku e noho pu me ia, aole no imama e ae ana. "Ina hoi ha no kona noho nei ma keia wahi aolie p u maka'u ana, a kauimaha iho hoi ma kekahi aiio. O kuu hana a mama i makemake mau mai ai ia u e noho mau ;iku me ia o ia ka inakaala ana i na hana maloko o ka a ln hana koikoi maoli 110 ia na'u e hana ai, aka aole niki ia u ke alo ae o ka hooko wale aku no' i kona makemake. "Aohe au i hooniaka i ka hoike ana aku ia oe i ko u m<<plelo ame ko'u pilikia koikoi loa," a hooki iho la ka Mak>>:i kamailio ana, me ka pii ae la o ka ula ma kona tnau papa'ina, me ka hapai pu o kona umauma ia tnana\va. "Aloha ino 110 k hoi oe!" i pane aku ai o Ilelena. me kona piha inaoli iho la i ke kaikamahine i hoao ,c he.liio mai iaia i enemi nona, aka aohe nae ia mea iloko o Helona e panai aku ika ino no ka ino i hanaia mai iaia. In.i li<ji ha he mau pilikia koikoi loa kou e oluolu oe e hoike mai. a malia e lilo ana ia hoike aria mai ou i mea e hoomaniaia ae ai kou naau kaumaha, ina no he hana luki ole kekahi ia u ke hoonana aku i kou noonoo.' Ua lilo keia mau olelo a Helena o ke kamailio ana aku la ma ke ano hoaloha i mea nui i ko Makoli noonoo, no ia kumu no ka hiki ole iaia ke uumi iho i kona aloha iho la kona mau waimaka, a no kekahi jnau mmuke wale kona ha uha'u uwe ana. A hala ia minuke ikiiki loa o ka ehaeha ame ke kaumaiKi. aea ae la o Makoli iluna a i miai la, knahope o kona hol._,i ana ae i na -wainiaka e kiheahea ana ina kona mau papah-

"E Miss Simoa, aole au i manao ua kupono ko« hnaui ana mai i kou aloha ia'u. aka nae, lie mea pono no i:i u e hoike akvi ia oe. no ka mea aohe o'u hoaloha e ae ma ki ia ao a'u e'hiki ai ke hilinai a e hoike aku ai hoi i ka'u mau mea huna, i mea e hoomamaia ae ai ka luuluu mailoKo ae 0 ko'u naau, o oe wale no. Mokuna L.~Ko Helena Lanakila Ana. "Ke manao nei au," wahi a Makoii, mahope o ka hala ana o kekahi minitke iaia o ka noonoo ana, M aole paha oe 1 mahui iki la ua hoopalauia au mai ko maua manawa mai mai o ka hoea ana niai ianei ?" "Aole la; ia wai hoi auanei au e lohe ai, koe wajje no ■keia, ua pinepine na mana'wa a'u o ka ike ana aku ia oe e holokaa pu ana me kekahi keonimana," i pane aku ai <» Helena ma ke ano pahaohao. "Ae, oia kanaka au o ka ike ana mai e kau pu ana jne a'u o Mr. Balaki ia, ke kanaka a'u i manao ai e mare. Hr kanaka maikai oia i kinohi i ko'u 'manao, i ka manawa mua loa ana o ka hoopilipili ana mai ia'u, he kauka oia, a ma ka nana aku he kauka oia i makeoiiake nui ia e na kanaka a'nona hoi ka loaa mahina he eha haneri dala, a e pii mahuahua aku ana kona loaa mahina. "O ka poe i kamaaina iaia ua nui ko lakou mahalo nona a o ua poe la o ia no kana poe ma'i e lawelaw); mau ana v ia mau la, a no ia manaoia he 'maikai io ia kanaka ua hnoholo maua nie mama i ko maua mau nianao e mare au me ia, a e pono ana Ia hoi iaia ma ia hope aku, a ir kaawale aku ana hoi ka hana mai a maua aku. "Ua hauoli loa o Anate Eliza i kuu manawa i kakau aku ai i kekahi leka iaia e hoakaka aku anai no ko'u hoopalau ana me ia kanaka, a no ko'u hoike pu ana aku no hoi kiekahi i na ano maikai apau o Mr. Balaki a maua i hilinai kuhihewa ai, a ua pane mai oia 110 kona hoolako mai i hale no maua e noho ai me ka hoolako ia hale me na mea nani apau ma ke ano o kana makana ia ia maua no ko maua la mare, no ia kumu ua hoolala imaua me mama ma ka la hope o Okatoba e marcia ai maua. "I ka hoea ana mai o Anate, oia no kela manawa a Lanakaha ma o ka hoi like ana mai, ua hoomaka koke maua i ka hele ana e nana no kekahi hale, eia nae, aohe loala 0 ka hale i kupono i ko Kauka Balaki makemake; o ka makemake o ke Kauka Balaki i hale nui a nani eia nae, he hale f)ii loa hoi ia o ka hoolimalim/a, mamua o ka hale a Anatc Eliza i manao ai ua kupono no maua ame «mama, he hale kupono loa no na opio me maua no ka hoomaka ana e huli i ko maua pono o keiaiola ana. "No ka ae ole o anate i ko Kauka Balaki manao ua lilo ia i mea na ke kauka e huhu ai a hooimalki koke oia e v hoike mai i kona mau mnnao ku-e ma na ano apau. Mahope mai o ia manawa ua kamailio mai oia i na mea hoouluhua noonoo lehulehu a ua lilo no hoi i mea e mokua hana ai no maua. "Mawnuli o keia ike o Anate Eli/.a i keia mau ano kupono ole o ke kauka opio ua hoomaka koke akuoia e ninaninau i kekahi j>oe no na ano apau e pili ana i ke Kauka Balaki. me ka malu loa nae, a i ka loaa ana o ka ikr iaia aohe nui o na-ma'i a ke kauka opio i lapaau ai, elike mo ia i hoikeia mai ai, a he mau hanen (lala k aie ona, a o na ano hana a ua kauka Balaki he nui ke kanalua o kekalii poe no ka holopono o kana lapaau ana. a he mau hana I karaima niaoli ma kekahi mnu manawa ana o ka lapaau ana, a no koiia 'mau.no hoi o ke ola ana o na lai hala akii. he kanaka lapuwale loa oia ma na ano apau, he nui kana mau hana ena a kolohe kiekie lo«l. : "I ka hoike ana mai o anate ia'u i keia moolelo e piii ■ ana i ke kane a'u i makemake kuhihewa ua piha loa atf 1i ka maka u. Mahope mai ua hoohuoi ke kauka no ka noii I ia ana aku o kona mau ano ap.au, a no ia kumu ua lilo ia i i mea nona i hoopiha ia ai i ka inaina. "Ua hoomaka mai la oia e hoopuka i kekahi mau olelo ino a kuamuanui, me nri olelo hooweliweli lehulehu mamua o ko'u alo, a t hikiwawe ana no hoi kona huhu inn ) no he mau wahi olelo liilii.loa ke kamailio iaaku e ku-e ana iaia, a e ike mau aku ana no hoi au ua inu oia i kekahi waiona, eia nae, ,no kekahi manawa loihi kona uhi an.. .iaia me ka uhimaka o ka hookamani, imua o'u manuu aku ua hoike mai oia he kanaka inu rama ole, a mahop*' akunae oke kua ht inu rama. la manawa ua loaa ia u k:i ike ina no ko'u mare aku iaia e lilo ana au i wahine hneli?.eha mau ia iloko o na la a pau o ko'u noho mare ana, no yx kUmu ua hoopau koke au i ka hoopalau ana o maua." ' "Ua naauao maoli oe, e Makoli ma 'kou hoopauana i ko olna hoopalaii, a ke manao nei au aolie no he makenuke 10 nui maoii īloko ou nona," i pant aku ai o Helena. .. 'Aohe. ua makemake au iaia mamua, aka i nei manawa k«ike nei au Iko u hauoli loa i ke kaawale ana mai iai A mai: 1 kinohi he kanaka maikai oia, he oluohi ia'u a pela hoi ia mama, a manao au ina me ia mau kona maikai ahik»' i ko maua mareia ana. a wuihope aku hana lapuwale mni. elike mt ia ana o ka hana ana mai ia'u i kekahi manaw.i aku nei, ina la ua oi loa aku ko'u poino. Ua wikiwiki l«»a ko'u ae ana e hoopalau me ia," wahi a Makoli o ke knmaili • J ana mai me ka pii ae la o ka ula ma kona helehelena. 1 (Kole i pan.)