Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 5, 3 February 1922 — KE ANO O KE KALAIAINA. [ARTICLE]

KE ANO O KE KALAIAINA.

(Kakauia e 2, P. K. Kawaikaumaiikam^ikaokeopua.) (Uoomiiuia. inai.) He pomaikai k«&'no ka : poe home 'hookuonoOno, lioopūlapula ailue ka lahui holookoa; no ke ano e loaa ai ka wai' «raij im'ahele n» la&ott b6 kel* mea keia inea 0 lakou elike nie kona ha&wi ana i ke dala; ina bootk&ii iāūsani ko kekahi kanaka niau' dala maioko 0 ia mokū, aiailii, nona no k<3"kahi hapa-ka-nakolu 0 ka waiir»i loaa. laa ekolu lauaani <lala ana i haawi ai, alaila, nona no kekahi ihapaumi 0 'ka waiwui loaa, Pela no ka poe hana lole, ame ka ipbe hana. • aai&ni, aine kA poe hanU alinūihaō, aine ka ipoe eli muliwai, amo na mea liaaa i na Uana nui loa apaui Aole hiki pono ia. mau hana i kte kanaka liookaihi, 110 ka nui o 3ce ku»uwaiwai. Eia ke uno 0 ke kuniuwaiwai iioolerwur ll©' meaai ia, ie mea inu, he mea komo, a he nrea hoi e ko ai 'kk makemake 0 ke kan-aka; aole pelA ke auo o ke kumūwaitrai paa; o ke kumu-wai-wai paa he mea ia e loaa hou mai ai ka waiwai; pela ka aina; pfela na mea paahana, pela ame na muliwai i elila, aiiio na moku, ame na kumuwaiwai paa apau loa. O ke kuniuwaiwai hoolewa, e pau no ka nui 0 ia i ka pau ana 0 lea inakahiki. O ka •waiwai i pau i na kanaka i kelA makahiki i keia makahiki, he wAiwai hoolowa ia, aole ntri ka: waiwai paa i pau; ua pau no kekahi haie, a ua pau no kekahi mau mea hana; a ka : poe paāhuno. He uuku nae ia īnau waiwai i pau.

•Ile mea mau nol kafta-ka ke lioolilo i ka TVurvrai i liholewai "a i p?ta. No ki nni loia 'o &&' hoolewa i hoahanaia i kela makahiki i kēl«< makahiki, iiyp aoier i panii&' koua' kakahaka, pau k=oke na kīuiaka' i ka Q kā ai limi o 'W iiina aine itā* ineA i nlu-hou, am« na' mea - i liana hou ia. e ni kanakaj o ia na mea i pai» ai ka LĀk«')iiaka o na m& i lflo.

A" iniL' pono ka hjina> ua ko£ no kekahi waiwni md3iopri ilfo o ka ipani aiia i ka liakjdiaka o na onea i iioopauia., ua nui hoi ka vraiifrai 6 keia īnakahiki i ko kela uiakah'iki i hala. Penei ke ano o ka hani aiia o na aiira. haati£o, i ka wa e naa.uao ai lakou: Hopnuii inau lakou i ka ,trai<rai irooletra; a ina loaa ia ■vrai r wai, alaila ihoolilo lakoa i kekahi o ia i kumuwaiwai paa» Ina ike k» mei- mttHijti, ua nui loa kana āi, aole pau i ka aiia; alaila hoolimaiima no oia a haiewi'aku ; i ka'*ai i loaa iaia kekahi waiwai paa, a i ole pela, liaa* lele oia i ke-kaau nui loa ana i Jia ai, ai kanu i 7tiea e loaa ai ka paa, a imi ōia i haile maikal; a i pa pailia no fta aiiia, ti' kuāi no ifoi i'ihail bipi nana t , a imi no 'hoi i kaa-i)tpi, a : i hale.papaa.; pela no koha imi ana i ke kumuvfaiTr«i pasr, i nieā e maihuahua hoii iiiai Jii ka wāiwai. •

L A k'e Xū»i lilo Hou uiai ka ' kuai no; ;» manao keleihi 110 Va j nui: 6 ioHil kunntwaiwai fcool£wai e kul'ileulu i hale tUana lole, a manao keikahi i hale hana pa/pale, a- mānao Uekalu i hale pa 'i.pālapala; « i ka i makauikau ponb ai, aliiHa liikiwa'we na haoa apau; hikiWwe na hana o ka no ka mea, na ka am« ka Uo ame ka hoki e hana.

Eikiwawe ka hana ana i ka tole, no ka m<Sa, na' ka "trai e hana, a na !ka 'mahu; a pola no na hana nui aj>au,. kokua lee ahi ame ka makani «me kā •wāikah» ame ka ittaitt ām6 na Koibhol6na mamuli o ke kanikā; nolaila, hikiwawe ka lakou hana, aole fiikiwawe ka'haua ma na aina naaupo. keia. llikiwawe ana» a no ka xltarkfe aime ka molowa ole o* na kanaka i ka nolāila, «pil»a-ia ainā iiaauao i&&. -miwai, i >ka loie, i -kā i kā lipi, a i kelā meā keiā mea kuai, a 110 ka nui laa, iaweia ua niau ihea lā i wa aina e e kUai, i na aina hoi i iker ole r ia māu nieaj a i ke kuai ana, e iā ka ka naaupo e liaawi ai' i ka mea noauao; o nn mea i liana ble ia' e !ka lima kanaka.

Eia ke ano o ke kuai mau ana o iln aina liaauāo ni'e iia aina nāanpo; o na waiwai i laweia- mai e kuai, he waiwai i hanaia e ka lima' kauakaf a o ka waiwai a na kanUka i tJāaiwfc akU a\ he waiwai kfe Akua,- uuku ka pili ana o ka l{mā kanāka; kā lolfc ko lakou, >ka inea i- ihanaia <$ 'ka lima-; ka ai anaka koonei, ka mea a ke Akua i hana ai. Ka lipi, ka pahi, ke ko 'i, ka 010, ka ipuhao, ke apuapu,. ko lakou ka mea i hanaia e na lima.; 'ka iliahi koonei, ka mea &■ lcd'- AKua i .hāiia ai. Ite pa, ke kiaha, ke ka- lofti, ke pine, ke kāhi,. k<y lakou, na mea i liauaia a maikāi o ka lima. ks«Jia)fesu O ka. wahie ka IH, k» ffl*rnrf, fiia. lßiropu; ohn kooAei, 6 tia itma a k« Akua i liāna ai. Ua oi āku fce ākāihai 6 feferftatia i ka hāna ana i mamua o ke akami o Ameiika *olārla,- eia' ke ano o ke 3ruāi • afifl. ma 'iā ūiau aina; O na niea i hānāia. e ka iima kanaka, o ia 'ko Beritania lil6eij£' ko I«eritania mea i r AmeHka" e knai, o kekahi lole the pa, he .paihi/'he pahiolo, he apnapu, i he pSl*ānā, he dHeftāiīā, iame kekalii niau mea 26b. ! He māu i e ka iiuia. Eia ! ko Amerika i BeHtania kuai, |»'iā&ū'3i£iV<> ka o ke d ■ &a i> • ka raiki r o ka huli&ulū, mau} mea ihō, o ia trre£k "#āle a ! kei Aku4< i hana,, aole i ipili nui Uau ka : lima kaiia&a. O ia hoi k<s ifta «tisa «pao. laa he aiaa akaniai i ka haua, o na meu

i hanaia, 0 ia ka lako'u e kuai aku. Ina >he aina naiaupo, o ka ko Akua : inea i hana, 0 ia ka lakou e kuai aku. | Uā inakepono no hoi ka waiwai i kua-i- -! ia; no ke kokua aua o ka wai aine' ke ' alii ,ame ka makāni ame ka mahu ame . na holoholona, hikiwawe loa na kanaka ;o Amerika ke hana i ka Upi ame ke . tii'fliao. | (Aole i pau.)