Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 6, 10 February 1922 — He Moolelo no NA PUUWAI ELUA A I OLE Ka Hewa o ka Wahine-He Moolelo i Owiliia me na Haawina Hoopihoihoi Noonoo o ke Au o ka Manawa [ARTICLE]

He Moolelo no NA PUUWAI ELUA A I OLE Ka Hewa o ka Wahine-He Moolelo i Owiliia me na Haawina Hoopihoihoi Noonoo o ke Au o ka Manawa

! noomaikaiia na lani no kena pane au e Hla. Ua mao- ; ; :io ia oe e kuu kaikuahine, ka nui o ko'u nooyoo no . t;i>iai au ma kahi he mau kaukani mile ka malnao inai :-.::ia mai, aka ke halawai hou nei nae kaua iloko o ka : . "■ li. '.o ike mai la oe i kuu hoaloha nei, he kanaka oīa ī hc eono a ehiku ae nei paha mahina. He kino ma'i : K(tria i keia wa, ua ahona ka hoi keia, mamua o kona ; i loaa aku ai ia'u ma Nu loka, ua hele a koe na iwi, . i ka imoimo mai o na maka. Mawaena ou aane a'u e Ela, e lilo kaua i mau mea hoi- .. nou aku ika ikaika iloko o kino, a o ka'u wale no : . aku nei ia oe e kuu kaikuahine, mai kamailio wale aku ka nui ame ka lehulehu, i ka moolelo o kuu noaloha nei. iiele nei o Kapena Ivana, ma ke ano pee, o ka wiwi o : i kino, aine ke puhuluhulu o kona umiumi, ka mea nana ■ : i;:na aku i kona ano oiaio maoli, mai na kanaka mai o ' kkane nei; e hoea mai ana no nae, i ka -manawa ana e ..ike ae ai iaia iho imua o ke akea. Aohe a kakou houlo-j ; iii hou ima iho, ua kauoha aku nei au i kekahi kaa. aia ; 1 • mai la o ko kakou hoea aku," o ko lakou nei hele ku la no ia no kahi o ke kaa a Mebure i hoolimalima aku la lakou nei o ka hoea ana aku no kahi o ke kaa, eleu aku •i no q Ela Mebure a kau ana iluna o ke kaa, me ka ukali tna aku hoi o na keonimana elua ona, a i)oko o na minuke helu wale no, aia ke kaa ke hpio *a, ma ke alahele r hoea aku ai no ko lakou home. Oiai nae maluna o ke kaa, huli mai la o Mebure a kamailio ae la i knna kaikuahine: Ua hoopiha loa ia mai au me ka hauoli, no na pomaikai i loaa ia u, ma keia huli hoi aha mai nei, mai ka'u huakai aku nei no Nu loka. O ka mua, ua inakana mai nei ka hui ia'u, me kekahi kikoo dala. o iwakalualkumamaHma l>aona, mamuli mai keia o ka nui hauoli o ko'u mau haku, no ka holomua aku nei o ka'u huakai, a o ka lua, o ia ,no ka haawi ana mai nei o ka hui ia'u he elua pule hoomaha, lolaila ua kupono loa keia mau makana, oiai kuu hoaloha

• • hoohala ana i kekahi manawa ma ko kakou home." "Aole ana e nele ko kakou komo like iloko o na hauoii an.i iloko o keia mau la aku," i hawauawana mai ai o Ela i kona kaikunane, me ka pii ana ae nae o ka uīa ohelohelo :ua kona mau papalina, i kona wa i ike mai ai, e nāna pono I aku ana o Kapena Ivana iaia, me ka loaa ole aku n.ae <• ka ike ia Mebure, no ka nana loa b kona- hoaloha ia Ela, alaila hooniau hou aku la ua o Mebure i ke kamailio ana : "L'a lohe wale no au i kou kamailio mai ia'u e pili ana i :k» ka Haku Fanadale e Ela, akahi»np hae au a ike iaia i j keiu la, a ma ko'u manaoio, o kela kekahi o n«& kanaka ino, kir ko'u hoihoi ole e ike hou ku i kona helehelena." | Aohe a Ela pane 110 kela mau hoakaka a kotia kaikunane, I ;ik;i huli ae la nae o Mebur imu.a o kona hoa.loha, a -lioo-j mau aku la no i ke kamailio ana: ! "E lilo aku ana ka Haku Fanadale i-tnea noho.kokoke mai ma kou home e kuu kapena maikai. ō kēla na kanaka puni i na hana lealea, o ka'u ineā nae e minamina loa nei, o ia 110 ka pauaka wale ia -o kekahi wahihe e mare aku ana me ia. Aole 110 i maopopo iki ia'u, ina paha ua l.'.».«palau oia me kekahi wahine, ahiki i kuu lohe. ana aku, i ke kamailio ana mai o kekahi hoaloha o ua haku nei, e :nnau mai ana no kana wahine hoopalau." j Mamuli o kēia mau hoakaka a Mebure, i maopopo loa -*i ia Ela, aole kona kaikunane i lohe iki, no ka hoopalauia aua o ka Haku Fanadale me Miss Kalani, a iloko o na niahiua elua, e hookoia ai ka mare mawaeha o laiia. "He hookahi no manawa a'» i ike ai i ka Haku Fanadale, iluko nae o ia ike ana, i koho koke iho ai au, aole kela he kanaka maikai," i pane mai ai o Ela. Na ka hoea ana aku o ko lakou kaa iīnua o ka puka o ka haie. i hoopau ae i na kamailio ma;waena o lakou, aia hoi nia ka puka o kekahi hale maikai, e ku ana ka makuahine 1 Mebure, he lede aoo, i hele na lauoho a keokeo, puili ae la ka makuahine me kana keiki iloko o ke alo'na kui'o, a! ?a kualana ana ae o ke aloha o ka 'makua ho ke i j huolaunaia aku ai o Kapena Ivana, nie kela lede oluolu. : j MOKUNA VII. Ma ke ahiahi miia loa a Kapena Ivana i hoohala ai rna'oko o kela home, aole loa e liiki iaia ke hoopoina i ka hio na ana i ike ai, o ia no ka hoopuniia ana o ke ola ana o k; makuahine me kana keiki, me ke aloha. oiaio. Ua halawai oia me kekahi poe wahine he mau haneri. ma kana mau wahi like ole i kaahele ai, me he mea la, aoh oia i ike i kekahi wahine, i like mai kona mau ano we Eh Mebure; a o kana mea i oi aku ai o ka mahalo, o ia 110 kr i»iha oluolu me ka waipa-he o kana mau olelo, e kaili mao li ia aku ai no kona puuwai. Ma ka aoao hoi o Ela, ua nana mai oia ia Kapena Ivana; ma ke ano oia kekahi o n'a kanaka koa loa, a i ka manawa .1 kona kaikunane 1 hoike aku ai i ka moolelo piha o ke lvana ola ana, ua komo ka mjanao aloha iloko o Ela no fvana, 110 ka pakele mahunehune ana mai o kela kanaka nai ka make mai. . • ; , Mamuli o ke koikoi loa 6 Mebufe, uā ; hoi-koke rio o Kavena Ivana e hiamoe i na hora o ke ahiahi ; a iaia i haa|ēle ■nai ai i na kamaaina o kela home, ua lawe pu aku pia ine na hoomanao ana 110 Ela, ka mea hookahi a kona puiiwai i ike maoli iho ai no ka hoohihi ame ka make'make. He oiaio, iloko o na la opio o Kapena Ivana, he mau manawa lehulehu kana i noonoo nui ai, 110 ke ano o kana wahine. i kona wa e kanaka makua ai, he wahine ana i aloha ai; i kulike me kona makemake iho *ne ka hookikina ole ia mai, aka nae, mamuli o ka paakiki loa o kona makuakane e marē dia me Miss Kalani, kela kaikamahine ana i lawe mai ai, 110 ka hooko ana aku i ke kauoha, a ka makuakane o kela kālkamahuie, ua haawi aku la oia i kona ae, no ka hooluolu wale ana aku no i ka manao o kona makuakane. Ke noonop la oia, ina nei no kona mare aku me Miss Kalani. aole r>o e lilo ana ia mare ana, i mea e hoohauoliia mai ai oia no ka mea ua kaokoa loa ko Miss Kalani ano, inai kr.na ae, a ina no paha ua lilo ae na ano o ua kaikamah.ine nei, mai ke'a mnnawa ana i haalele hope iho ai i'e e f .'i:.a makahiki i kaahope aku, aole ona e l ike mai ana kona ano mē ko Miss Mebure, iea mea ana i koho maoli iho ai no, ua kupono e lilo i wahine nana. Me kela mau nōonoo like ole iloko o ke kapena opio, i ha'-ile aku ai oia hiamoē, a oiai hoi oia e hihi'o la T t na moe-,

uhatie lehuleliu, aia o Mebure maloko oke keena hookipa o k; laua wahi home, kahi i hoike aku ai i kona makuahine ame ke kaikuahine.e pili ana 110 Ivana ame na mea a kona makuakane i hoolala mua ai, no kana keiki ame kana kaikamahine hanai. " "Ua paa ka manao o Kapena Ivana, e hooko aku elike me ka makemake o kona makuakane, a o ia ka'u e kanalua loa nei, i ka holopono o kela manao o ka makuakane, no ka mea aole hc walii lihi aloha iki o Ivana no Miss Kalani. Aole nae oia i hoike maoli mai ia'u pela, aka īna ke ano o kana mau olelo, i hiki ai ia'u ke hoomaopopo aku, j aole lie wahi lihi hoihoi iki iloko ona no kela kaikamahi-ne, • a ua lilo no hoi i /nea pohihihi loa iaia, ke kumu nui o ka lawe ana mai o kona makuakane ia Miss Kalani maloko o | na kaupoku o kona hoine. "O ka mea hu aku o ka aka, ina paha no ka loaa aku o i ka ike ia, Miss Kalani, .eia no ka hooilina oiaio o na waiWai ana e uhauha mai nei, ke ola nei, e pii ana ka lena o kela kaikamahine; no ka mea ua kuhihewa maoli 110 oia, aole he mea kuleana e ae i na waiwai o Sr. Leonada, aka oia wale 110. No kela manao ona pela, i hoopauia aku ai ka Loio Malo, ka mea nana e hooponopono ana i kela mau waiwai, no na inakahiki he iwakalua a oi, a lawe mai Ia oia liana ponoi e hooponopono i ka waiwai, nia ke ano uhauha." j "Aia i o kekahi mea maikai ole e lioea mai ana ma keia! | mua aku," i pane inai'ai ka makuahine o Mebure. "Oiai | ua hala aku oe no Amerika 110 kekahi mau mahina, nolaila i aole au mea i imaopopo i na nuhou pili i na kane ame na wahine." "He mea liilii loa na nuhou o kela ano i ko'u noonoo. he hookahi wale no a'u mea noonoo nui, o ke kamailio o na kanaka, no ke poho ō ka-kakou mau dala. Ina nae ua pi.li keia ia Kapena Ivana, alaila ma ia ano wale no, i ai au e lohe, no ka mea he kuleana nui ko'u, ma ke ano he hoaloha nona, e lohe ai i na mea apau'i pili aku iaia. Aole oliia i ike i ka mea a Kapena Ivana e hana mai ana no'u, i kekahi la e ike aku ana no olua, OAvau ana kekahi hoahui iloko o ka hui a'u e noho j hana nei, a o kekahi mea ano nui, e hoea mai ana he marcj

j iloko oko kakou ohana i kekahi la. E ike ana kela kanaka I o Konela Gtiini, e hoea mai ana he 1a ma keia hope aku, I e ai ai oia i ka pai iloko o ka pono o kona mau lima, a o ke kukma ana e paa nei i keia la, owau aku ana ma ia wahi." "Mai kikoo wale aku no oe e Keaka. i na mea i maopopo ole," i pane mai ai o Ela me ka noke pu ana ae i ka akaaka. "E kakali malie iho oe e Ela pela, e ike aku ana no oe i ka mea oiaio loa. Pehea ua lohe mai anei oe i kekahi mau mea 'mai ia Kakalina niai?" "At, eia oia ame kona mji } makua. i ke kulanakauhale nei i keia mau la, a. nia ka'u kono aku, e hoolaunaia aku ana o Kakalina iwaena o ka pohai o kā poe hanohano a lalawai o ke kulanakauhale nei." ■"He keu ke kanaka hilahila ole, o ka manao ana pela iho la e hana ai 1 kana kaikamahine, o ka hoikeike aku i imua o ka poe«Mianohino, pela e loaa ai kana kane. Uaj āhona kona waiha ana aku ia Kakalina ma ke kuelala, a o| ka ihea kiekie loa o kana haawi ana, iaia e lilo ai kela wa-] hine npio r W rinīn wale no ka makemake o kela kanaka, iiie Ttā ilianao aloha ole no kana keiki. Ina ka hoi ho ka ioaa leoke ia'u o ka waiwai i kgia manawa. aole lōa au'e hoohakalia i ka hele koke ana aku e kii ia Kakalina, a '|a:we .;njai iaia. 1 wahine mare ua hiki nae hoi, e hoeā mai āpii-ka li a .Ronela Guini e jnihi ai me *kawalania lōa " . Vi • x". - .' r "E' e kuu Jie[ikj,. e iipea mai t ana .110 ika holoponi? ?irta o na mea a{>au no koii pono," wahi a ka )iiakuāhiri.e, <10. ka, hpoluolu inai.i na manao kukahala--Ics o kftiia keiki, nō kona ana ināi. i ke kaikamahinē āwiai ālōha āC mamuH 0 kpna Ilihune.' "Maliā pahā'uā pololei oe e inania; aka no kau mea i manao ai e kamailio māi'e pili ana ia Miss Kalani, ua [ makaukau au e hoolohe aku i keia manawa!" !

"Owau ka mea naiiā e hoike aku ia oe e Keaka," i pane inai ai o Ela. "Ua hoopalauia o Miss Kalani me ka Haku I r aiiadale, a iloko o na maliina elua i koe, e hoohuiia ai laua iloko o ka berita o ka marc; eia nae iloko o keia mau la kakaikahi wale no o ke kaa ana aku o na waiwai o Sr. Leo,nada malalo o kela waliine opio, ua hiki aku ma kahi o ke kanali'ma kaukani {)a6ha, a Miss Kalani i haawi aku ai i kana kane hoopalaii, ncf ka uku ana i kona mau aie." "He keu niaoli keia o ka nuhou maikai ole, no ka mea 0 Ivana hookahi \Vate no kuleana. i iia. dala a£>a.u a kona makuakane, a'o a Ivana, e iihauhaia la e kela m'au aeahaukae/ me kft luliluli ana ae o kona poo. "Me he mea la, ma na wahi apau o. Enelani neK ua piha na mea apau i ka hoowaliawaha no Miss Kalani. ua like pu oia me kekahi wahi inea paani iloko o na'lima o ka Haku Fanadale, o na makemake apau o kela kanaka, e hooko wale ia ana no, ina no ia he mea e hooliloia aku'ai na waiwai apau a Miss Kalani e paa nei." "Ke hauoli loa nei au i ka loaa ana mai la ia'u o ka ike, 1 na mea i hahaia mahope nei, o ka'u a'o wale no ia olua, e hamaii loa kakou, aole e kamailio iki aku ia Ivana. i keeahi o keia mau mea, ahiki i k& hala ana o na pule elua, a i ole i ka wa piaha e ikaika pono mai ai ke ola kino o Ivana. "Ua hoohauoli ia mai no hoi au, no ke kaawale loa ana o Ivana, mai ka hoohiki i hanaia e kona makuakane no ka mare aku ia Miss Kalani. Ua lilo keia mare i hoolalaia mawaena o laua, i kumu nana e hookawmaha mau i ka noonoo O kuu hoaīoha, akahi nae a loaa ka maha iaia, ua mok\tmokuia ae Ia ke kaulāhao nana i kupee i kona kino amo kona Uhane, a paa-me kekahi kaikar!iahine, i like aku kona ino me ko ke diabolo. • "Aole olua i ike i ke ano maoli o Ivana, oia kekahi o na keonimana maikai loa, aia a hoi pono mai ka ikaika iloko o, kona kino, e koi aku ana au. e kalii oia i kona wmiumi, ia wa auanei e ike maopopo aku ai olua, oia kekahi o na kanaka huapala maoli me ka hieiiie o kona ano,. o ia no oe o kekahi o na keikialii o Europa." Ma kela wahi o ka lakou mau kamailio, i haawi aku ai o kona aloha poeleele i kona makuahine aine ke kaikuahine, a hoi aku la e hiamoe, peia no hoi na lede i hoi pu aku ai e hiainoe maloko o ko laua mau ru<mi. Ma ke kakahiaka nui ae o kekahi la inai, o Ivana ka mea mua loa i ala. ae mai kona hiamoe mai, me ka hele ana e holoholo maloko o .īia malapua, a ke nana aku i ua kapena nei, ua loli hikiwawe loa kona ano no ka maikai ame ka oluolu. ua lilo hoi ia, I mea hoohauoli aku i ka manāo o kona hoaloha. Oiai lakou apau e ai ana i ko lakou aina kakahiaka, hoea mai la ke kanaka laWeleka, me kekahi leka, na-īvana, mai ia Mr. Malo mai, ka loio o kona makiiakane. Maloko o.ua leka nei, kekalti kikoo dala, a nia kahi nae o ka elua haneri paona, elike me ka lvana, i noi aku ai e loaa mai iaia, ua hoouna mai kela loio, he kanali'ma paona hou ae maA\*aho, ua like me elua haneri me kanalima paona. Penei iho ka leka a a kLoio Malo i kakau mai ai ia Ivana: "E Kapena Ivana Leonada:—Ke hopko aku nei au i ka mea i hpppiaa aku ,al ia oe, i keia kakahiaka,. aka nae ke hoouna pu akti 'nei .aU ne kanalima paona mawaho/ae o na

haneri paona elua au i ai, walia he mea kokua aku no hoi keia ia oe no kekahi manawa. Ina he manao kekahi iloko ou, e koi koke aku i kou kuleapa i na waiwai 0 kou makuakane i make, o ka'u a'o wale no ia oe, o ia kou hoike mua ana mai ia'u, a mai hana ime ka pupuahulu." Mahope o ka aina kakahiaka, ua hoohalaia kekahi mau minuke e Ivana ame Mebure, ma ke. kukakuka ana, no ka waiwaiio o na dala Pelekane ma ke dala Aiiierika, a i ka maopopo ana, ia wa i kakau iho ai o Ivana i kekahi leka, na kona hoaloha, ke kapena o ka mokuahi, nana i haawi mai he elima haneri dala iaia, a 8 keia ka manao o kela leka ana i kakau iho ai: /"E kuu Kapena Vanaba aloha: Ua maopopo ia*u e hookahaha loa ia ana oe, i kou wa e heluhelu iho ai i na manao maloko nei o keia leka. O ka mua, aole loa oe i moeuhane iki, e ike hou ana oe i kela elima haneri dala au 1 haawi mai ai ia'u ma ke ano aie; pela hoi ka loaa hou o ke ola maikai ia'u; ua lohe au i kou ka-mailio no keia inau mea, i kekahi o kou mau hoaloha maluna o ka mokuahi. Ke pii hikiwawe ae nei ka maikai o ko'u ola kino i keia manawa; a oiai he liana maikai ole ma ko'u aoao, ka hiina ana ia'u iho, iloko o kau mau hana ku i ke aloha ame ke kokua i hana mai ai no'u, ua konoia mai au e hoik.e okoa aku i ko'u anō imua ou, o ia keia: Owau no kela

aliikoa Pelekane i manaoia ai ua make i ka haulelau aku nei ina kanaka o Aferika. I hoike aku la au ia oe no ko'u ano, ina'muli o ko'u makeinake e lohe mai ia oe mai i kela ame keia manawa kupono au e manao ai e kaleau mai ia'u. "I noho nae oe, a ku ka makemake e holo mai no Enelatii nei, ua hamama na ipuka o Kanale Hale ia oe i na ■manawa a e lilo no oe i malihini hanoii|po loa na'u, na kau kauwa na Ivana Leonada." . 4 r . I ka- paa ana o kela leka a īvana, la oia he hookahi hanen paona bila dala pepa o Pelekāne, Ua like hoi ia me elima haneri dala Anierika, alāila koi aku la oia ia Ela Mebure, e hele like laua, no ka hookomo ana aku i ka leka maloko o ka haleleka. īa laua e hele la ma ke alanui, ke noke aku la o lvana, i ka haha'i i kekahi mau hana hoopihoihoi noolioo, o kana mea e paha'oha'o la, o ia no kona ike maoli iho, i kona j piha hoihoi maoli, aole hoi elike me na manawa mamua j aku, ka wa ana i manao ai, aole lie waiwai o kona ola ana ( aku. % 1

"Hc hookahi wale no iini nui ilokp ,o r u, mamuā o ko'u: halawai ana me R"eaka ma Nu loka, o ia no .ke ake ana e. niaopopo, ina paha ke ola nei no'kuu. makuakane, a i ole, na make paha oia. I kā mānawa nae j loaa mai ai ka ike ia'u, ua haalele iho oia i keia ola ana, u'4_ pāu loa ae la kā hoihoi iloko o'u, 110 ke ola ana aku," mai ai o Ivanaia:EJā. • , "Owai hoi ia mea nele ole, i ke kora6j|tl o ka lilanāo o kena ano, māmuli o ka ike ana iho, ua ii'alā ka makua .mā kela ao," w'ahi a Ela i pane aku ai iiie ka leo o ka mea | i piha me ke kaumaha. j "Ua, hooikaika 'inaoli no. o Keaka ma na anp apau, e ioaa ia'u ke ola ki.no maikai a ikaika, a 1 keiā.maiīawa, akāhi 110 a kamo mai ka makemake iloko o'u, e ola akū, a e hakokp me> na inea o keia ao Kihi." <( Ac' ? "a hoākaka mai o kuu ap.au ika po nei e pili ana ia oe ame nā meā a kou inākuākane.i hooialā ai mamua o kona.make atia." "He mea makehewa ko kaua kamailio ana, no ua. mea a kuil makuakāne i hoolal?i ai> no ka mea aohi fe. ia'u ke tnare ia Miss Kalani. a manao ho au, aole h6. \Vdhi lllii noonoo iki iloko ona no'u. O, he walii kaikamanihe uiiku wale no oia ma ka'u mānawa o kā ike. hope loā āilā aku iaja." .. ■ ~.. ■ " I . <( Aole oia he wahi kaika'mahine uuku, 4ffke me kau i nia- | nao ai, aka pia kekahi o na wahine nūi, ! ftialia palia rio kā loihi loa'o kou kaawale ana, ke kumu o kou nianāo ana, he o ia no ka uuku o kona wāhi kino."

"Ae, he elūna makahiki keia o ko'u ike ole »ha iaiā; irla kela manawa o ko'u kaa\yale ana aku np na aina maii'nao, he wahi kino uuku wale 110 kona, a ua nele hoi me ria ailo e hoohihi aku ai ka manao. Aole e. hiki ia'u ke hooilianao I ae'i manawa, no ka'u mau mēa i hoomaoppt>o liona." j "O ka inea oiaio ea, he keu o Kalani a wahine I kino loihi-, a ua kapa aku kekahi poe iaia< i ka huapala. Aole nae au e akena wale aku ana i koli'o. u'ii aka e loaa aku ana no ka ike ia oe npna ma keiā m\ia aku, a nau no e haawi i kau olelo hooholo e pili ana iaia.". "Malia paha ua pololei kena mau niea au e hoākaka iVtai nei e Miss Mebure, ua paa kuu manao £,h u i P u me ia i kekahi la; no ka hooponopono at& i wai-' -wai, a e haawi aku i kekahi hāpa o ka me ne, kaikuahine la oia no'u." _,a Ma kela wahi o na kamailio mawaena o ame Ēla hoea aku la laua no ka haleleka,, a i ka hookdrho aiia aku c Ivana i kana leka, a hoomakaukau mai la'laua e huli hoi no ka hale, ia wa i kamailio aku ai o Ivart4, i ka i ana nrai: "Ina aole au mall hana e ae o keia kakalilaka e Miss Mebure, ke nonoi aku nei au ia oe e hele J|>u a'U i holoholo iloko o'ka ululaau. He manawa loiHi loa keia, akahi no a loaa 'He manawa maikai no'u e hele ai e honi aku ike ala ona puawaioleka makanahelehele." - "Aole a'u māu hana o keia kakahiaka; ua hiki ia'u ke hele pu ika holoholo me oe. o ka'u wale no nāe kanalua nei, o ia ka ikaika kupono ole o kou kino e Kapena Ivana. lun no kou loohia hoii i ka nawaliwali, e kau mai ana na hoahewa ana a Keaka maluna o'u." "Aole o'u wahi pilikia iki; ua lilo ka hele holoholo ana, nie ka honi aku i na ea hu'ihu'i i kuimu e hoikaika iā mai ai o ko'u kino, nolaiia aole au hopohopo ana, no ka nawaliwali mai o ko'u kino ma ko kaua hele ana i ka holoholo." MOKUNA VIII.

| Iloko o kela mau la, aka Haku Fanadale e holoholo la, I ke pahola pu la kekahi lohe, no ,ka hoomamao ana mai o | ua haku opio nei, mai kona mau hoaloha kahiko jnai, a 'Ua i hoopau aku hoi i kana mau hana uhauha. I kiholii o ka | pahola ana ae o kela lohe, aole loa he manaoio iki o kekahi poe, i kamaaina i ka Haku Fanadale, aka nae, ia lakou i ! ike pono ai i ka oiaio, akahi no a nana aku lakou i kela i kanaka opio, ma ke ano, aole ka oia he kanaka ino maoli, aka inamuli wale no o kona' punihei wale aku, i na alakai i lalau ana a kona imau hoaloha, pela iho la oia i lilo ai i kanaka uhauha, a puni lealea. Mamuli o na dala a Miss Kalani i haawi mai $i iaia, i hiki ai i ka Haku Fanadale ke uku aku i kona māU'itioraki, ame kekahi mau aie e ae, ma keia ano iho la, i nana mai ai na kanaka kalepa maluna o ka Haku Fanadale, ma ke ano e hoea mai ana ka la, a lakou e kipa aku ai tha ka hoine o ka haku opio, no ke komo like ana iloko o na hāuoli; hoopau loa ae la no hoi lakou, i na manao h<poWahaVvaha no kela kanaka, koe wale no ka nana ana aku maluna otia, ma ke ano, oia aku ana kekahi o na kanaka hiki ia |akou ke hilinai.mai maluna ona. - . Aia o Kalala, ke kaikuahine o ka Haku Fat)adale ma Kanale Hale kahi i noho ai, īna ke ano he kokoolua no

"tīiss Kalani, a i kela ame keia manawa, e hoea aku ana ka Haku Fanadale, no ka hoohala ana i kona manawa, mc kana wahine hoopalau ame kona kaikuahine. He kanaka ka Haku Fanadale i maa i ke pakike mau ana i kona kaikuahhie i na inanawa apau, eia nae, ma kela noho ana mai a Kalala me Miss Kalani, ua konoia mai ka haku opio e hoololie aku oia i na a'o ana mai a kona kaikuahine. "Ua ku a uluhua maoli au i kou noke inai i ke kamailio ia'u e Kalala, a ua aneane au e ku a Jiaalelc ia oe aine Miss Kalani. He oiaio, ua noho aie au ia Misfe Kalani, mamuli o kona kokua ana mai i ko'u mau pilikla apau, ua lilo kela hana ina kona aoao, i kumu hoohauoli loa mai i ko'u manao." Me kela mau olelo i noke pkoa ae ai ua haku uei i ka akaaka, me ka hoomau hou ana <mai i ke kamailio ana: "He hookahi wale no a'u mea hoihoi ole, o ia kona kaualako ia'u me he wahi keiki uuku la, e hooko wale aku no i kona maiu makemake." • "Aole ansi o ka mahina o lune, ka wa i hookaawaleia ai, no ko olua mareia? Ina pela, he mau inahina no koe, au e hoohauoli ai ia oe iho, mainua ae o ka paa ana o kon ihu 1 ka uwea." "Ae, he mau mahina uui no koe, alaila hoea mai i ka

w*a e hookoia ai ka mare mawaena o «naua. eia nae, aole he hana maalahi na'u ka hoomamao ana mai ko*u mau hoaloha mai, no ka mea ua pilipaa ko makou noho ana." "Eia 110'ka mea ojaio loa e kuu kaikunane, i pipili wale mai no kela mau hoaloha ou, no ka ike iriai i ka nui o kau dala, a ke ole au e kuhihewa, ua ōi loa mai ka nui o kou mau hoaloha iloko o keia mau la, no ko lakou ike mai, ua pau | kou mau aie i ka ukuia a he-nui kau mau dala, e noke a| ri ka uhauha, no ko lakou hauoli. E hoomanao oe e kuūi haku, eia oe ke uhauha wale nei i na dala a Miss Kalartj; aole keh wahine i haawi mai i kana mau dala, no ke kokiia ana'ii oe, malalo o kekahi kumu e ae, no ka niakee \Val(! | mai Vio ke kokua ana ia oe. liialalo o kekahi kumu e ae | no ka «\nakee wale mai no e lilo oe i kanaka nui ma keia | mua aku. Ina e malama oe i kou kulana, me ka makee i kou inoa maikai, o oe kekalii o na kanaka ano nui loa. ' a ko'iko'i no hoi iloko nei o ka aina, e kau mai auanei na inaka o ka poe waiwai a hanohano maluna oU. "E hoolohe inai oe i ka'u mau olelo, a e lawe aku hoi i

:j a'o ana a malama. Inar e manao oe e hookipa mai j i koii v mau hokloha, a e hoohau6H alku'i ko mili nao, e lawelawe akU oe ia hana, ina kahi mamao, 4pic j maanei nei. Ile mea oiaio, ua ku-e mau niai oe { ka\l jtiīau - a'o ana no kou pono, i na makahiki ae nei i halā, iloko ! nae ia o kou mau !a kamalii, i keia \va, he kanaka rii?kua | be, ua oo kou iioonoo, a ua liiki loa ia oe ke ike inai, ke , kamailio wale dku nei no au no kou pono, ame kou liāuoli, o lioopakele ana hoi iā oe, mai ke alakoia akli e lilo i kanai ka hoowahaWahaia e ka poe maikai iloko nei o'ka aina." ; "Aole o'u nana, i ka niea a na kanaka e kam?ifio -niai ai | no'u, owaii no ka i ike i ka'u mea pqno e hana aku.aif Ua j like pu no ko Bela manao me ko'u, aka no ka .hooluolu l āna aku nae ia oe e Kalala, e Jidaō noau e hana ma tia i»iea j e oluolu ai koU mahao. Hc liookahi" wale ut> a'u m«a e katithfelia liei nou e Jcuu 4ca!kuaWiiiē, p ia ka lōaa blc 6 kou hoine pohoi, eia nae, aole no keiā i loh< loa.. e hoea mAi ana no he la, e loāa ai ka noho kuokoa ana ia oe. -_ ■ ; *■ "Eia no oe e Kalala i na makaluki o wahiitc ii'i, a he nui na kane kUpono loa nau ina keia He hc>okahi nae kelnaka a'U i iitii loa ai, e l»lo rtiai oia i kane hfcu* oia o Danakota, oia'kekahi kanaka nui o kona w&iwai, e hiki ai'ke hāaWi i ahaaina nui, ma kona 1a e tnare ai i kana tvahine. He'mau kaikamahine nunui kana ekolu ,a eha paha, i heie i ka makUahine, e : hoohauoliia aku ko lakōu maiiao, ke lilo aku oe i itjakuahine no lakou." "He keil aku oe a ke kanaka paariila ole, ua iiiakehewa maoli kela inoa hoohanohano maluna ou e H/ue. Pehea la i loaa ole ai ia oe na manao tnaikai elike la nie ka hapanui 'o na kahaka keōnimana? M .7 " "* "Ē hoi aku ana au i kau mau huikala ana .mai e jfolaja; maiia ua ikaika loa aku nei paha ka'u triju olelo ia be, atta j nae aole e hiki ia'U ke alo ae, mai ke kamailio. an& aku, I elike me ka'u i manāoio ai, oka pololei maoli ao iā. , t "He oiaio, Ua hoeā mai. nei oe no kela. wahi, Jna»muli o ka'u kauoha, no ka hoopōnopono ana ike alahete loaa āi ia'u ka pomaikai, a iloko *ō ia manawa e ohi 1 ana rio oe i kekāhi pomaikai nui. Heaha la ka hana. a E)anakota o ka hoea ana mai no Kanale Hale nei; maha lio ka ike anji ia oe? E hoao au elike w ka biki iau kē liana, niā ka hōōliiō āiia i keonimana elike me kou ma* >; kemake. O ka rriahina keiā ō Maraki, ilpko ae hei o lunje t hookoia ai ka mare, aka nae e hoao aku ana au e hooppflee i kela niaie ā hoea i ka mahina o Sepatemaba." . "Heaha iho la ke kumu e hoopanee ai i kp olua mare? E noho hamau oe e kuu haku, ke lohe nei au i ka hele mai 0 Bela, o loaa pōno mai auanei ko kaua kamailio tnaluha 0 ka ninau, no ko olua mare." E nanea ana no laua nei, ua weheia mai la ka puka nie ke kiei ana mai o Miss Ka!ant iloko, a ia»a i ikfe mai ai 1 ka holo aku o ka Haku Fanadale. lamala.ma ae la kona helehelena, a komo koke mai la iloko, me ka hele pololei ana mai no kahi o kana kane hos|palau e nQh<? iloko no hoi o kela manawa, i ku ae ai o Kalala, a heimo aku la iwaho, no ka haawi ana i manawa no na ipo, e hoOhenoheno ai. Aia o Miss Kalani ke noho la maluna o na ū-ha o ka Haku Fanadale, me ke apo ana hoi o kekahi lima ma ka a-i,)me ka nana pono ana «mai ma na niaka o ua haku nei alaila pane mai la: "O ka piha ana keia o na pule ekolu, o kou kaawale ana e Hale mai ia'u akU, nolaila ke kakali aku nēl aU, \ kela mau honi. hoomaumau au i hoalo ai no keia mau pule-i M "Ē kaiā Hiai oē e Bela, ua kuhihewa Ttiaoli-au, tsta jio la o Kalala iloko nei ō keia rumi, o ke kumu ia o.ko'u honi ole ana aku nei ia oe. O kekahi no hoi, ua hele aU a ināluhiluhi maoli; no ka mea he alahele.loa kela mai Mo'te Kalo mai me ka hoomaha ole; aolē nō au i kip* &e nei no ko'u home, a ia'u i hoea māi nei no kou 'home. P ka nuku ihō la na olelo mua loa a Kalala, e nokē.mai ai i ke kamiāilio ia'u, nolaila e ike Tnai oe, ua hele maoli ko'u mau noonoo a. pioloke." Ka'ika'i malie ae la ka Haku Fanadale.i kana wahine hoopalau, a hoonoho aku Ia iluna o ke .koki, ai.a no .hoi o Bela, kejpuliki la ma ka a-i o ka Haku Fanadale, Tne ka hoihoi loa, no kela hana a Ilale iaia, a o ia ka ua 0 Miss Kalani i pane mai ai: '♦Heaha kou mea i hoouna ole wai ai i kekahi totleno kou huli hoi mai, i hiki ai ia'u ke hoouna; ittU < kaa nō ka hoihoi ana mai ia oe? Ua hiki no koiK|tftla nōke ana i ka nuku ia oe, i kou noonoo ole maloli no, a ya aneane no au e nuku aku ia oe tne ka ikaika loa. Aolp k?ia he huhu ia oe, aka ua hele au a piha me ka hauoli, holeeiu hoi ana mai nei, me he mea la ka hoi, o na pule ekoltt au i kaawale ai, .mai ia'u aku, ua like pu ia me na maKahiki ekolu, o ko'kaua kaawale ana. Aole au t makemake ē ]iofehaeha aku i kou noonoo, ma ka hoopuka ana aku t na olelo e ehā ai ōe.'*