Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 7, 17 February 1922 — He Moolelo no PITA NIKOLA a i ole Ke Duke i Haalele Aku i Kona Kulana Hanohano a Lawe Mai i ke Kulana Makaninana [ARTICLE]

He Moolelo no PITA NIKOLA a i ole Ke Duke i Haalele Aku i Kona Kulana Hanohano a Lawe Mai i ke Kulana Makaninana

! ~::iuli nac o kana 'mau mea i ike a i hooimaopopo ma • . ;I .iku i hala. aole loa he kanalua iki i koe iloko ona, o l ku.'nii i koho ai o Makuaia e noho'ma kona home nia ka Pj\'. :.k.i Pieele, no kona makeimake ole no ia e ike mai ka 1, . • ; ii i kekahi meahuna i pili i kona ola ana; a o kona ... ana i kona poe kanaka, e ki aku i kekahi mea e n'.ai ana no kona wahi, i ka pu a make, he hoike ana nai no kona makemake maoli, e make ke kanaka ana ; !i»vc!i ai. • ;.::i i noonoo ae ai no Mrs. Begena, aole i makemake ;,t:i wahine e make ke kanaka a kona haku i maka'u ai, no i p. :m:i ur noho hamau loa oia, ma ka hoike ana mai i kana ma.! mea i ike no ua kanaka nei, nolaila ma kekahi ano . a 'io ae. aia kela waliine rna ka aoao e hoopakele ana i 'i nnaka. i ' paila ana mai o kona kope, hoomakaukau iho la ] ki-kahi mau meaai, o kona noho iho la no ia e ai i kona ..ir.a kakahiaka, i kona maona ana, holoi iho la i ke pola :nc ke pa, hana aku la no hoi i kona moe, alaila noonoo iii.. ia e ike hou ana oia ia Beka Kamerona ma kela po, i!fīt* mai e kokua i kona makuahine, i ka holoi ana i na i ;a ia manawa auanei e niele aku ai oia, no kana matr • i ike e pili ana i kona makuahine hanauna. l'a hooleo koke ia mai nae kela makemake ona e ike ia fu-kiioko o ka manawa ana i moeuhane ni.ua ole ai, no ka rn<\i mahope o ka pau ana o kona hooponopono ana i k 'nale, haule aku la oia maluna oka piano hoomaka aku ;.i r hookani i kekahi mau mele, me ke kakali ana aku no i i ,i, o ka loaa mai o ke kahea ma ke kelepona mai 'kona haku mai, ina paha ua makemakeia oia. X » ka lilo loa o kona noonoo, ma kana >rriati mele e ana maluna o ka piano, aole oia i ike aku i kekahi :nra mawaho o kona hale, oia o Beka Kameron«i, ua hele nai oia maloko mai o ka ululaau, ahiki i kona pili ana mai mawa'no o ka puka, me ka hoolohe malie ana mai i, ka hew-kani o Nikola i ka piano. Iloko nae o kela nanea o Nikola i ka hookani, heaha la ia ahwa ana mai o kana nana ana ma ka puka o kona hale. ike mai la oia i ka pulelo ana ae' o kekahi lole kalakoa, i puhiia aku e ka makani. o kona hoopau iho la no ia i kar.a hookani ana. a hele mai 1a e nana i ka mea nona kela li.le. o kahi o ka laki, ua kaa e .ma kona aoao ka ike e hiki n!e ai ia Bcka ke holo e pee noloko o ka ululaau. •"Auwe. ooe ka keia e Beka ! Pehea ka loihi o kou noho ..na ae nei mawaho nei e hoolohe ai i ka'u hookani ana t ka pano?" i pane aku ai o Nikala, hopu ana aku i leekahi lima o ke kaikamahine opio. "Anle no i loihi loa ae nei, aole pāha i piha kā hapaha Jpora." * Ta hauoli maoli au, no keia loaa ana iho la ou iā'ū, no ka mea ua manao au la, aole oe e loaa ana ia'u, ahiki i kaa iu le ana mai e kokua i koii makuahine i keia po." "Aole no o'u manao e liele mai nei, aka no lee ake wale mai no e lohe i kau hookani ana i ka piano, no ka mea ua kamailii- ie ia'u, e paāni mai ana oe i ka piarto i r«»'u i * ' . . i ' l'a pololcij : ' : kena mau mea au e olelo mai īā, i komo I mai kaua ilokōmei. aole he imea inaikai ko kaua ku ana ,ma keia wahi, e ike wale ia mai ai e na maka. he nui!" lluki aku la o Nikola i ka lima o Beka, aohe no h.oi he lookolohe iho o kela kaikamahine, a ia laua i komo aku ai īloko o ka hale, kamailio hou mai la o Nikola i ka i ana mai: "Ke manao aku nei au, aia no la oe i kau hana mau, e ?u!e ai o na la apau, pela au i noonoo ole ae ai no ko kaua lialawai, ahiki i keia po." "Ua haalele au i ka hana ma nehinei, pela i hiki ai ia*u ke hele mai.'j I . Aole no a Nikola niele wale aku i ke kumu o kona wai- - hr. ana i ka hana, he hookahi mea nui iloko o kona noonoo, ia no kona piha loa me ka hauoli, no keia hui hou ana o taua. no ka f»ea o na wahine opio, kekahi mau mea Uooiiiaiaai i ka noonoo o na kanaka opio. i na hora o ke kakahiaka, .i ua like kela hoea ana aku o Beka maloko o ka home o Nikoki, me he opuu pua rose la, o ka akoia ana mai, a hook :n(jia ae maloko o kekahi ipu pua. "Ua hauoli i'o au, no kela hoea ana miai ou e Beka," me ke alakai ana aku o Nikola, i ke kaikamahine opio, no kekahi noho, ma ka aoao o ka piano, "no keia kmnu, he makmake au e kamailio pu me oe." "Aole au i helē mai nei, no ko'u kalmailioia mai, aktr q hoolohe aku i kau hookani ana maluna o ka piano, ka'u ' ana nui o ka hoea ana mai nei." „ "11 e keu aku maoli a ka 'mea kupaianaha, o kou hoea ana iwaena o na leo mele," nte ka noke okoa afia ae o Nik•' i i ka akaaka. "Ua hoea mai nei oe i ko'u manawa e h< kani ana i kekahi mele hulahula o ha kupua aiiie na «haholo liilii." ' !Ie keu maōli ka maikai o kela mele au i hookani ae "el, ua ku a hoohilu maoli no ko'u frnanao, e oluolu hoi oe ' paani hou mai!" . k \ohe a Nikola hoole ana akū i kela leo noi» o kona huli pr.p.o aku la no ia imua o ka piano, a hoomaka aku la kona f nui manamanalima e paani maluna o na ki o ka piano, iia lioi o Beka ke hoolohe loa la, a i ka hooki ana :ihO o Ka N'ikola paani ana, puana malie ae la o Beka i ka i ana a6 : "Auwe no hoi ka nani e! "Aole he kuleana iki ona di&K»lo iloko o kekahi mele nani elike me kela au i hookani mai nei." . • "Pela ka mea oiaio, o na kupua wale no ke kuleana ij kela mele." » "Aole paha o na kupua wale no, aka o na anela pu keKahi; eia nae aia iloko o kela me.le ke kau'niaha ame ka eharha." "Ae, ua like pu, me ka moeuhane, o ia hoi, me kekahi me a a kakou e noonoo nui ai, no ka hoea mai i ka hookoia ana,. a no kona hopohopo o niele loa imai auānei o Nikola, i ka manao o kela mau olelo ana o ke kamailio ana aku, hoolalau wale ae la no ka nana ana a ua o Beka, a i aku Ja: "He keu aku maoli leeia a kahi maikai loa, o keia na loa o ko'u hoea ana mai la ma keia wahi. "Ina hoi ha aole oe i ike mua i keia wahi, alaila pehea p°lolei ai kau hele ana mai nei?" t , 'Ua maopopo mau no ia'u kahi i ku ai o keia hale, no |l h maopopo, i hele mai ai au maloko o ka ululaau aniki 'nalalo ae nei o ke kahawai, ia wa au i lohe miai ai ī ka leo <> ka piano, o ko'u hele mai nei no ia e hoolohe, aole no ] aiia oe e ahewa mai ana ia'u no ka mahaoi.

"Aohe a'u mea e ahewa aku ai ia oe, o ka hooimaikai wale no, i keia kipa ana mai nei ou, me ka hoopiha pii ia mai o ko'u manacf me ka hauoli." "O kena i'o anef ka mea oiaio e Nikola?" "Ae, o ka mea oiaio loa ia, a oiai hoi, ua hookani aku nei au no ka hooko ana i ka'u mea i hoohiki ai ia oe, pehea, e ae mai ana anei oe e kamailio kaua no kekahi anau .minuke?" "Aole he maopopo pono ia'u,'o ka'u mea e pane aku ai no ka =mea aole paha he maikai, o ko'u noho pu ana me | oe maloko nei o keia hale." , "Heaha iho la ka pilikia ma ia mea, o kaua elua wale no hoi, ma; kela hele ana mai a'u no keia aina malihini, nolaila ma ko kaua ano kamaaina kekahi' i kekahi, ma kela ano wale no kaua e halaiwai hou nei, aole ma kekahi ano e ae." "E hoomanao hoi paha oe, aole au i kamaaina nui loa ia oe ame kou ano." "He meā liilii loa ia, ua lawa ko kaua kamailio pu ana ma kela la aku nei, pela hoi ma ka po i hala, a hoea wale mai 4 keia kakahiaka, i kumu e hoopau loa ia ai kou mau pohihihi no'u." "Aole i pololei keia hele ana mai nei o'u, o ka pilikia nae, aohe he hiki ia'u ke noho aku, me ka hoao ole e hele mai, e ike ia oe e Nikola." "Ke hooia hou aku nei au i kanui o ko'u hauoli, no kou! hele ana mai nei e ike ia'u i keia la." j No ka lohe wale aku no i kou hookani ana maluna o. ka j piano, ke kumu nui loa o ko'u hele ana mai nei, me ko'u inanao nae, aole oe e ike mai ana ia'u." "Ina o kpu nianao nui ia ea, alaila e paani hou mai oe i kekahi mele okoa ae, he keu aku maoli ka lelele o ko'u oili, i ke ano o kau mau mele e paani mai ai.". "Pehea, lie lelele mau no nae paha kou oili, i kou wa e ; himeni ai ea?" me ka akaaka okoa ana ae oua o Nikola. I "Aole he keu aku a ka mea kupaianaha, i ko'u wa e ai, me he meo la ua kaa,\vale loa aku ka pihoihoi ame ka maka'u mai ia'u aku." "Ina hoi ha pela, e himeni mai oe, a e hookani no hoi au maluna o ka piano. "Aole paha e hiki ana ia'u ke himeni, aole au i maa i ka himeni, i ka manawa e kanj ai o ka piano." Aole nae he hoolohe aku o Jsj|fola i kela mau olelo, aka noho pono aku la oia mamua o ka piano, me ka hookanikani aha iho ma na papaki, a ninau mai la: "Heaha kau himeni i paanaau? Ke hoomanao nei au i kela mele au e hJmeni ana i ke alanui, miamua o ko kaua halawai ana, oia hoi: 'E kakali malie oe.' "Aole i..paa ia'u kela himeni,'!. aka nae-noke loa mai Ia no o Nikola i ke koi ahiki i ka himeni okoa ana aku o Beka, aia no hōi o Nikola ke hookani la i ka piano, a ke hoolohe aku, he keu aku a ke kohukohu o kela mau opio. Ke lawe palanehe la o Nikola i ke kikoni ana o kona mau manamanalima mahma o ka papaki o ka piano, me ka hoolohe ana hoi ika himeni o Beka. I kinohi. ua ano hoopepe no ka Beka himeni ana, i ka. loihi ana aku nae, me he mea la, ua hoopoina ae la oia i kona mau pihoi-. hoi apau, o kona kuupau aku la no ia i ke kani o kona leo, e pii ana iluna tne ke kiekie niaoli, a ke hoi no hoi ilalo, he keu aku a ka nahenahe 'maoli/o ia no oe o ka owe nehe ana a ka. >va[ -0 kahawai. I kelaTīookt ātla iho o ka himeni ana a Beka, liaawi mai la o Nikola i.kōna mahiilo, me ka olelo pu ana niai i ka u'i ame ka nani maoli o kona leo, me ka pane ana mai: "Pehea, he makemake no atiei kou, e aV>i& oe i ka hinieni, a e pakaia kou leo a oi loa aku ka maikai ?" "Ifta hoi ha he manawa kekahi ma keia mua aku, e pakaia ai o ko'u īēo, alaila o ka'u wale no e olelo ae ai, o ia ko'u lele ana aku a pili me ka mahina. Pehea ke ano o ka'u himeni ana, pela hoi me ke aifo o ko'u leo? Aole anei aia lie māU mea aiio nui kekahi i hiki ole e loaa ia'u ma ka'u hi'meni aha?! "Aole a'ū mau hoohalahala no ke arto o kau himeni ana, pela pu hoi mft kou leo, o ka maha:lo wale no," wahi a Nikola, me ka huna ana iho nae i kona .mau manao hoohihi no Beka, ina palia he kanaka okoā kela, ina 'ua hopu okoa mai oia i ke kaika'mahine opio, a hotii aku ma kona mau lehelehe, i hoike no ka nui o kona hoohihi, aole wale no, i kona leo himeni aka i kona kulana hiehie pu kekahi. "E ae ana anei oe e Beka e himeni hou mai? Aole i pau ko'u hoohihi i ke ano o kau himeni ana." Luliluli ae la ke poo o Beka, me kaanehe ana aku e hele 'no kahi 0 ka puka, ua paa e aku la nae o Nikola ma kona lima, me ka pane ana mai: "Alia hōi paha oe e wikiwiki i ka hoi, no ka m«a aole r pau ka'u mau mea i makemake ai e kaimailio pu mepe." "lie hana hiki no paha la ke hoopaneeia a no kekahi wa, okoa aku, no ka mea he kanaka nui oe o ka hana, o ia ka nana ana i na kumulaau, i loaa ai ia lakou ka ulu maikai na." . "He nui loa ka manawa, no ka hana ana i'na kuimulaau, ākāhi no.hoi kaua a hui ma kekahi wahi kūpono loa, nolaila aohe kakali hou arta āku, tio kekahi n>ana\va okoa o keia no ka wa kupono a'u e kamailio pu ai me oe." "E ndn6T c aku.ana au i kau mau huikala ana mai e Nikola ia'u, no ka'u mau olelo pahehehene iā oe ma nehinei aku lā, ua kaumaha māoli au no ia mau olelo." "Mai hookāumaha i kou manao e kuu hoalohn, no ka meaaole loa i hoopilikiaia mai ko'u. noonoo, no na mea 1 kamailioia mawaena o kaua i nehinei." "He kēu maoli no kou ike ma na !mea apau e Nikola," wahi a Beka.me kona nana ana aku no kahi e ku mai 'ana o ka piano. "Ma ka Keka Wala mea i kamailio māi ai nou, he keu a ka nui o kona mahalo ia oe, aka nae 1 ma ka'u nana akū, aia ka makemake ole iloko o kela ka- | naka nou." . | <4 Ke kaUmaha loa nei au no kou hoike ana mai la īka maikai ole o kā noonoo o Keka no'u." ' "Aole au nana aku i kelalkanaka,". o kona ano mau iho la no ia, aole ona hoihoi iki i na mea apau, oia wale iho no kana e noonoō māū ai, mia 'ke ano he kanaka nui oia, a malalo iho no paha ke Akūa'ona;" Minoaka 'iho la o Nikola no kelā mau olelo a Beka Katnerona, a i mai la: "O ko Keka Wala ano kau i hoakaka j māi la ia'U, a pehea hoi oe?" : 1 » - "Aohe a'u mea e kaniāilio ae ai, koe wale no pana, ko Keka noonoo iho, Ōwau kekahi o na kaikamahinē i like ole aku me kona kulana." "Ma ka'ii nana-aku v aōle he maikai o kou noonoo e Beka nō kela kanaka, a ina ne kona lohe aku i kena mau olelo au, aōlē atia e tielc ka fiuhu o kela kanaka ja oe, a lilo mai oia" i enenii nōu " "Aohe o'u nana rto kona huhu mai, heaha no koiia ano, e noke mai ai i ka pai iaia iho, aole paha nana ia haila, nā ha'i e pai āku iaia, o ke ano iho la no nae kela o na kanaka ino." Aia o Nikola ke hakilo loa la ia Beka, i ka manawa o ua kāikamahine nei, e kmailio mai la, ua koim'o maoli aku no ka manao hoohihi .iloko o ke eluke opio no keia kaikamahine, aole wale no mā īeōna kulana hiehie a wahine u'i, aka ma kona mau ano pū lio kekahi, o ka mea wale no i koe i kela kaikamahine, o ia ka loaa ole ana iaia o na hoonaauao

kiekie ia, e ike ai oia.i na rula o ka launa ana, ame na ano apau i pili.aku i ke kulana o ka pohai 0; ka poē kiekie. "Pehea, he mau hoahewa ana anei .jbfekahi au ia'u, ina e kahea mau aku au i kou inoa o Beka, aole hoi o Miss 'Kamerona?" i kamailio aku ai o Nikola. v "Heaha auanei ka'u mea e hoahewa aku ai, oiai o ko'u inoa no ia e kaheia mai nei e ka poe āpau e noho ana ma ■keia'wa-hi." "O Pita ko'u inoa mua, a o Nikola ka inoa hope, ua hiki ia oe ke kahea mai ia'u ma kekahi o keia mau ina." . '*Ua kupono loa e kapaia kou inoa o Alegona." "Heaha iho la ke kumu e kupono ai o kela inoa no'u?' "He inoa kela no kekahi kanaka maloko o jia buke moolelo a'u i heluheki ai, he kanaka Pelekane oia, a pehea he Pelekane nae paha kou lahui ea?" "He hapa-Pelekane au, a he hapa-Rukini." kuhihewa ana ka hoi au, he loloa ka lauoho o na kanaka Ruk)ni, a he poe lakou e lawe mau ana i na poka pa-hu iloko o ko lakou kuka." t . ;"Ua pololei no kau mea i manao ai no na kanaka Rukini, aka no'u ne.i la, ua kaokoa loa ko'u ano mai ia lakou mai, mam'uli mai paha keia o ko'u lilo ana he hapa-Pelekane. "Ua hauoli maoli au, i kou like ole ana me na kanaka Rukini, he keu kela a ka lahui kanaka hoopilikia." "lla kulike ka hoi ko kaua manao e Beka no kela lahui ! ku a hoowahawaha'maoli au no na kanaka Ku- ! kini." ... . . . "Maihea,mai i loaa ai ia oe ka ike hookani piano, ame ka ike mele? Aole anei ma Rusia?| Ua ike au he Rukim ke alakai o ka hana puhiohe ma Galabpro, ua hiki ī kela kanaka ke paani i na meakani like ole. "Ma Rusia i'o i loaa ai ia'u kekahi ike no na leo mele, 'aole nae ia he. kumu no'u e olelo ae ai, ma ko'u ano Rukt.ni, i hiki ai ia'u ke paani i ka piano, a ka himeni paha; aka he haawina no ia i haawiia mai ia'u e ke Akua, ehke no hoi me ,ke kalena i loaa ia oe, o ia ka maikai ō kou leo ī - nei au e hoike mai oe e Beka, ī ke ano o kou hoea ana.mai a noho ma keia Pehea, o kou wau no nae paha keia i hanauia ai ea?" . ' . "Aole i maopopo ia'ū ko'u waln ī hanauia ai, o kau mea, e. hoomanao nei, o ia ka hoea ana mai no keia wahi, a mai ia wa mai ko'u-noho ahiki i keia Ia a kāua e kalmailio uei. "O- oe anei amē koū uke mai a noho maanei nei? Ua make anei kou makuakane. Upo'i ifio la o Beka i kona mau maka, a ia k?akaa ana ae, i mai la: . ... ' "Aole o'u makemake i ke kamaiho ana ma na mea pin "Ke kaumaha loa nei au, no kuu hoala ana aku la i kekahi noonoo maikāi ole ilōko ou e Bēka, mamuli mai no keia o ka maopopo mua ole ia'u, o kekahi mau mea hookaunia a iloko o kou ola ana." ■ . "Aole no he maopopo maoli ia'u o ia mea he kaumaha, ahiki i kuu lohe ana i kela mele au e hookani ana maiuna | o kā piano. Ua like pu maoli kela mele, me ka leo hane'hahe o ka poe'i make, e kahea okoa mai ana mailoko mai o (ka ifina, o keia ka mea nana i hoopiha mai ia'u i ke kaumaI ha, e hiki olē ai ia kaua ke kamailio ma na mea pili oihana. | "Inā pela, e huikala mai oe ia'u, a mai kamailio mai oe ī 4 mea e pili ana i kou ohana," me ka paa o Nikola i ka lima o Beka, ua kaili aku la nae keirkaikāftiāh!Hē i kona i lima, aole ma ke ano huhu, aka no ke kulike oie paha o kona 1 manao me ko Nikola, a o ia kana o ka pane ana mai : I Aole au i ik£ i kekahi kumu kupono ole e hiki ai īa u, ke i hoike ole aku ia oe i ko'u moolelo, oiai ua I?a poe apau e noho nei ma keia wahi, ina mea e pili ana ia'u. Aole Keia : io ko'U wahi i hanauia ai, aka ua laweia mai au ē kuu ma-, , kuahine hanaūna no keia wahi i ko'u wa kamaiii loa.' | I Hoomaka iki iho la o Beka Kaimerona ; i kana kamailio ana, me ana mai ma na maka o Nikola, a iaia i i.ke , j mai ai, i ka hoihoi o kona hoa, me he mea la ua hoauhee loa j •ia aku ia paha na manao kanalua mailoko aku ona, ia wa oiaj i hoomau hou mai ai i kana kamailio ana: | "Ua make ko'u makuakane, o kona inoa o Beni Kamerona, ūa pūkā mai oia mailoko mai o kekahi ohana hiaikai; aka, no ko'u makuakane, aole oia he kanaka maikāi, elike me ka u • mau mea i lohe ai nona. O ko makou wahi i rtdlto mua ai, ma Lihona, e ona mau ana oia, me ka hui pu ana aku; me na kanaka ino, a i kekahi manawa e hoi mai ana me kona | ona, a pepehi i ko'u makuahine. | "He uuku loa au iloko o kela manawā e hoomaopopo ole' ae ai i ke ano o kana hana, aka i kekahi la, { ka wa i hoea mai ai o ke kane a Tile, ua hakaka iho la laua, ahiki i ka eha loa ana o Wile, kuu makuakane hanauna. Me ka pahi i I\ouia v mai ai kela makuakane hanauna o'u, fe kuU ■ kane, no kela ike ana, i ke ko'iko'i o kana hana karaima s ua! holo mahuka aku la oia mai ia makou aku, a pau kona ike j hou ia ana. J "Ua make kuu makuahine mahope mai, pela no hoi me kuui makuakane hanauna, a no ka manao o Tile, aole he mea mai-1 kai no maua ka hoomau ana aku i ka noho ana ma kela wahi, i ua hoi mai 1a maua a noho maanei nei. O keia aē la ka mea ( ano nui o ko'u moolelo, he moolelo a'u e haaheo ole ai, aka! he inoolelo" na 'hana „hoohila|iila; ? >w Aole a Nikola pane, i ka wa i hooki iho ai o Beka i ka l.oike ana mai ikona moolelo, aia nae iloko oiia, ke kauma■ha no kela kaikamahine opio. "x\ole i maopopo ia'u ke kumu o ko'u hoike ana aku la iaoe i keia moolelo," i hoomau hou mai ai o Beka i kana kamailio ana. "O oe e Nikola kā mea mua loa a'ū i kainailio aku ai i, keia moolelo, aole i kekahi mea okoa aku!".. i "Ma kau mau mea apau i hoakaka mai nei 'e Bekā, aole a'u j mea e ae e kamailio aku ai, o ke kaumaha walei no, he moo-' lelo maoli ho kou, i piha me na haawina hoēhāelia,", i pane, aku ai o Nikola, a ke ike mai la hoi o Beka, aole kela he mau; olelo palaualelo, aka ua kamāiliōia aku me ke kui'o. : MOKUNA VIII; s 4 v'-. "Peliea, mamua ae o ka make ana o makuakane, ua; lohe hou mai anei oe i kekahi mea e pili ana nona?" | "He hookahi manawa a Tile i lohe mai ai nona, a o ka '; hope loa o ko maūa lohe ana, o ia no kona make ana, ma' kekahi uliā kaaahi, ma ke Kōmohana. Ua hauoli loa au nol kona make ana, no ka mea āole loa he kuleana o na kanaka ino, elike me ko'u makuakane e ola ai ma keia honua." i "Nou ame ko makuahine hanauna me Tile ka'u aloha, i koj ohia maoli no, i wahi e kaawalē aku ai ka; hune ame ka nele mai ia olua aku." i- t ; "Ae, ua kohu makuahine ponoi no o Tile no'ū, ua hoohalike aku au iaia me he anela la, aua aloha aku au iaia. He I keu aku maoli no a ka mea kupaianaha, o ka lilo o ka poe maikai, i poe auamo i na haawina ehaeha, no na mea i hanaia e ka poe ino. He makuakane hanauna ko Tile, oiā kekahi o na kanaka ino, o I£eaka Bale kona inoa; Ua hana ōia i kekalii kikoo dala apuka, a no ia hewa i hoopaahaoia ai oia." "Pehea, ua make no anei kela kanaka?" "Aole oia i make, aka eia no ōia ke ola mai nel liia kekahi wahi i maopopo ole ia'u. I kb*u wahi wa Hllii, e hoea mau mai ana oia imua o Tile, no ke noi ana i dala, a jt haawi mau ana no hoi o Tile i na dala ē loaa ana iāia. tte ekolu

makahiki i hala ae nei, ua ike hou no au iaia, ua hele okoa mai oia e imi ia Tile a hoea i keia wahl. Ua kipaku o Tile ia'u e hele mailoko aku o ka halekuke, aka no kuu manao he hana ino ka kela kanaka, aole au i hele, ua noho au e hoolohe i kana mau mea i makemake ai mai kuu makuahine mai. "laia nae i ike mai ai ia'u, ua komo koke ka manao hoohihi iloko ona, me ka olelo ana mai, he pa'ikii kana hana, a u& makemake oia e hele pu aku au me ia, no ke pa'i ana mai i ko'u kii, no na hale kiionioni, a ke hauoli loa nei au, no ko'u ae ole ana aku e hele pu me ia. "He keu kela a ke kanaka ino, ua haawi aku o Tile i na mea apau i loaa iaia, mamuli mai o ka maka'i? i keia kanaka, me he mea la, o na koena dala, ana i malama ai no na la ino, ua pau loa aku ia i ka haawiia i kela makuakane hanauna ona." "'Pehea kau hoomaopopo aku e Beka, i ke auo o kou makuahine hanauna i ka po nei, aole anei Ua hele oia a piha i ka maka'u?" "Ae, pela ka'u hoomaopopo aku, eia nae ma kana olelo, he pihoihoi wale no, a pau wale ae la no kela noonoo o'u, ua maka'u oia. Aole he hookahi manawa ana i hoopunipuni mai ai ia'u." "Aole anei ou manao, mamuli o kona ike ana i kela makuakane hanauna ona, ma ka po nei, pela oia i hele ai a piha loa ,i ka maka'u?" "Aole au i noonoo mua i kena mea au e ninau mai nei, aka nae i keia manawa, ke hooiaio loa nei au, malia paha o ke kumu oiaio ia, o ka maka'u ana o Tile, ua ike i kela makuakane ona." Noho hamau iho la o Nikola, no kekahi. mau minuke, he nui ria mea iloko o kona noonoo ana, i makemake ai e niele hou māi, aka ua nui katja maii mea o ka ninau mua ana aku ia Beka, e kohu ole ai kona noke aku i ka hooUluhua i ka noonoo o kela kaikamahine, aka nae kamailio aku la oia i keia mau olelo: "Ke makemake nei au e hoike aku ia oe e Beka, he hoaloha au nou, a no kou makuahine, aole a olua inea e hopohopo ai no'u. Ina he mea kekahi ma keia njua aku e hoea māi ana, nana e hoopilikia mai i kou noonoo, a i ka «oonoo paha o ko makuahine, ua makaukau loa au e haawi aku i ka'u mau kokua ana no ko olua pono. Pehea eae ana no anei oe e hoike mai ia'u i kou wa e hahiwai al me-kekaM' n«fb hiei" maikai ole ?" ; "Pehea oe i manao ai, e hoea 'mai afia kekahi mea maikai ole, e hoopilikiaia ai ko maua noonoō?" "I hoike wale aku nei no au ia oe i keia mea, i wahi nou e ike iho ai, ua makāukau au i na wa apau, e kokua aku ia_ oe. Ma ka'u ike, ua piha maoli ko olua ola ana me na mea hoopilikia." . "Aole o'u maka'u ia Keaka Bale,' wahi a Beka,.me ka hoopinana ana ae i kona mau poohiwi iluna. "lna na maka'u o Tile i kela kanaka nona iho ia, aka no'u nei aole.e hiki iaia ke hookikina mai ia'u, e hele pu me ia no Nu loka, ua puupuu mai la o Bjeka i kona mau manamanalimaj e hoikcf ana i kona hele maoli a piha m£ ka pihoihoi. No kela ano o Beka, aole e hiki ia Nikola ke uumi iho i kona akaaka, a o ia kana o ka pane ana aku: VO ka niea e hoao mai ana e hana i kekahi mau mea au i makemake ole ai e Beka, ke kaumaha loa nei au no ia kanaka." "Ae,.ao!e au e waiho aku ana i kela kanaka ino, ina e hoa,o mai ana oia e hoomaka'uka'u i kuu makuahine." "Heaha kau mea i manao ai e hana aku, ina no kou ike i kela kā'nāka ?" "Ōwau no ka i ike, i ka'u mea e hana aku ai maluna ona; a i lohe pe.,e Nikola ea, aole loa he wahi maka'u iki iloko o'u, 'no Keaka, Bale." . . , Nana. pono, akula o Nikola maluna o Beka Kamerona, me ' ka minoaka ma kona māu papalina, fio kā mea ala mai la ; iloko ona, kekahi mau mea maopopo loa, no ke k)imu oiaio i o ka maka'u ana o Tile, pela hoi me Mr. Makuaia, a a ia kana o ke kamailio ana m?ti: . "Pehea la kou manao, ina au e olelo aku ana, o ka med a ! Mr. Makuaia i ike ai ma ka po nei, a i hoopihaia ai oia me ka maka'u, oke kanaka hookahi no ia akō makuahine i ike iai ?" ■ | Ku ino ae la o Beka Kamerona iluna, me ka hoike ana mai ; o kona mau ano i ka piha me ke pihoihoi, a ninau mai 1a: | "Ua hoea hou mai anei kela haawina maāmau ia Mr. Ma- ! kuaia i ak po nei?" ! "Ae, ua hele oia a piha loa ika maka'u, a i ko'u hoea ana aku noloko o kona rumi, e holoholo wale ans no oia, m* he kanaka opulepule la. Ua ike oia ika helēhelena o kekahi kanaka ma\yaho maf o ka puka aniani o ka rumi hookipa, no- ■ laila o ke kumu oiaio maoli o ko Mr. Makuaia maka'u, aole ! iā no ke akua lapu, aka no kekahi kino kanaka me j kona< "Ua kamailio pu ko makuahine me kekahi kanaka mahope I o ka halekuke ma ka po nei, aole oe i ike i kela kānaka, aka j owau ka mea i hoōmaopopo aku, he hoa kamailio ko kou j makuahine ma ka po nei, a pela iho la i piha ai oia i ka maka'u. j "Uā ike o Ade i kela kanaka, no kona kuhihewa oke kiakaa uā kanaka nei, pela oia i hoohana ole ihai ī kana p^i'' "E, he keu aku maoli keia.a ka mea kupaianaīia! Ua maule hou anei o Mr. Makuaia ma ka pp nei? No kuu makuahine, aole loa he wahi mea i maopopo iki iaiā no ke kumu 0 ka maka'u o Makuaia, elike no hoi me ka mappopo ole*ia'u." I "O kau ia i manao ai e Beka, aka nae oka mea oiaio, ua ike oia ike kumu oka maka'u o kona liaku. Aole i mā'i koil ~makuahii\e ma ka po nei, aka ua hele oia a piha i ka māka'u. Ia oe i hoi mai ai ma ka po nei, ua hoohala au i kekāhi* maI nawa ma ke kamailio pu ana me ia, aole nae ona wahi mea a | hoike iki mai ia'u i kana mea i ike ai. "I hoike aku au ia oe j ka mea oiaio ea, ua ike ko makuahine i kekahi kanaka i ka po nei, ua kainailio pu me ia, a oia wale no ka i ike i ka inoa o ua kanaka nei." "In«i ō kēna ka mea polo.lei Nikola ea, alaila aole kela he kanaka okoa, aka o Keaka Balc no ia; o ka mea nae naj na i hookahaha mai i.ko'u noonoo, o ia no ka maka'u honua 1 ana o Mr. Makuaia i kela kanaka." ; "He ninau ia na'u e noii aku ana, a e hoea mai ana no | i ka manawa e loaa ai k-a ike ia'u, ma keia m.ua aku. I j hoike wale aku nei no au i keia maii mea ia oe, no kou . hoakaka ana mai nei i kou manao, aole ou wahi mea a maka'u iki t kela kanaka, | "Ina nae o keia kanaka a Mr. Makuaia'.ame ko itlakua- ; hine i maka'u ai, o ko kupunakane hanauna ia, alaila no I kou pono e Beka, e hoao no au ma na ano apau e hana aku i na mea e hoopoino ole ia ai kona ola." | "E ae mai oe e Nikola e hele.aku au e hui pu me kuu ' makuahine a e ninau aku iaia, ina paha ua ike i'o oia ia ; Keaka Bale," wahi a Beka Kamerona, me kona ku okoa j ana ae iluna, a anehe mai la e hele no kahi o ka puka." | Lalau aku la o Nikola i kona papale, me ke ku pu ana | ae iluna, a ukali mai la mahope o Beka, me ka pane ana I aku: ! "Owau pu kekahi e hele aku<me oe," oko laua nei oili | aku la no ia mawaho o ka hale, a hele aku b .ma ke alanui» i e moe pololei ana no ka horme o Mr. Makuaia. (A«l« i i