Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 8, 24 February 1922 — Page 1

Page PDF (1.66 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Mahele Elua Nupepa Kuokoa

Nupepa Kuokoa Hono@@@@ @@ Poalima. Feberuary 24. 1922.

He Moolelo no ko Helena Simoa Lanakla Ana A I ole Ka Hoowalewaleia Ana O Halebatona.

He mau mahina kakaikahi wale no kou ike ana iaia a kamaaina ana, me ka paa maoli no o kuu manao o ka koke o kau kane o ia ke ikumu e kaawale koke aku ai mai a mam aku, no ka mea, ua ku a uluhua maoli kana mau ano hana hoonaukiuki I ka hapanui o ka @@@wa, aka nae, I ka maopopo ana iau eia oe I keia ku@@@@@hale, a I ka maopopo ana no hoi iau o Robaka kekahi e noho iki iho ana maanei no kekahi no kekahi @@@@@ mamua o kona hoi loa ana no ka home, a ua loaa @ @@u keia manao e halawai aku ana au me ia I kekahi @@@wa a hoao hu aku au e hoohei I kona manao, malia, @unihei mai ana oia iau, nolaila ua kakali iki au me ka @@@ e loaa ana he Manawa maikai iau e hui ai me ia @@@@@ o ko olua hui hou ana o hooholo no ko olua mare. @ @@@@ pu au he oi aku ka pono e loaa I home ponoi @@ @ kaawale aku au mai kuu mam aku mamua o ka hala @@ @ kekahi Manawa loihi, eia nae, aohe I holopono ia upu @@ me ka waiwai ole.

Maikai maoli oe. E Makoli, ma o kou hoike ana mai la @@ mea apau e pili ana I kou pilikia. Me kona minoaka @ ana iho no kona lohe ana aku I ka mea e pili ana nona ame Robaka.

Aohe no he hiki iau ke huna iho I keia mau mea oiaio la @ no ka mea, o oe wale no kou hoaloha au e nana aku @@@ e hiki ana ke auamo pu I na kaumaha me a’u; a eia @@@ mai keia Manawa aku, ke manao nei au e lilo I kai!!!!hine hoopono ina nae e hiki ana ia mea ke hanaia. No ka mea e pili ana I ke Kauka Balaki. No kona piha !! I ka huhu no ka hoopauia ana o ko maua hoopalau, wahi ana iau. A ua hoohiki mai oia imua ou aole loa he mea @ana e akeakea mamua o kona alahele no kona hana mai kekahi mea e poino ai au ame kuu Anate Eliza no ka hoopuhili ana aku I ka papahana ana I hoolala ai a I manao ai hoi ma ou la e loaa ai kona pono a e pau ai kona mau pilikia a hoomaha iki iho la o Makoli I kana kamailio ana.

He kanaka manaoino maoli ka kela! I pane aku ai o Helena me ka piha iho I ke aloha no makoli ia Manawa, me kona nana ole ae I na ino a makoli o ka hana ana mai iaia.

A eia hou kekahi hana ino ana; ua kakau aku oia he mau leka ia anate. He mau leka I piha me na manao lapuwale a piha hooweliweli pu, me na olelo hoopunipuni ino me na olelo kua muamu ino loa e hiki ole ai iau ke hoike aku ia oe I nei Manawa nou a no mama pu. Aole I pau hana hana ino malaila. Ua hoomaka aku oia e lawe hele I na olelo hoinoino nou ame mama ma kela ame keia wahi keia kulanakauhale.

Ua hoouna aku oia I kekahi o keia mau leka maloko o ka ekeleka a o kekahi ma ka lima aku o ka mea ana o ka haawi ana aku I puni wale mai I kana mau olelo pelo a pela aku a mamuli o na leka a maa I heluhelu ai a ike I ka maikai ole o na manao I kakauia maloko ua holopee m!ua I ka poe laweleka ke lawe mai I ka leka a I ole ia kekai elele paha ana c hoouna mai ai no ka lawe ana mai I ka leka e haawai ia maua.

O kahi I nani loa ai oia mau leka apau ana o ka hoouna ana mai ua malamaia no e anate a pela me na leka I hoomaia mai iau ua malama no oia a hiki I kekahi la ana o ka hel ana e ike I ka loio a hoike aku ia mau leka iaia.

Ma ka ka loio olelo mai ia Anate Eliza he kanaka no ka kauka balaki I ahewaia mamua no keia hewa hookahi !! he hoopuna I ka leka me na manaoino iloko ma ka ekeleka a hoopaaia iloko o ka halepaahao o ka mokuaina a ua ao mai ka loio ia anate e haawi I kela mau leka a pau a ua Balaki I hoouna aku ai iaia I kekahi lunanana o ka oihana leka a nana e waiho ae I ka makai nui no ka hopu ana iaia.

E hoomakaukau ana o anate e hooko aku I keia hana a ka loio o kea o ana mai iaia loaa e mai ana nae kekahi kelekalapa e kauoha mai ana iaia e kau koke aku maluna @ ke kaahi o ia ahiahi me ka hookaulua hou ole iho la Manawa ua kaumaha loa au no ka mea I kau naha @@@ oia wale no kou hoaloha oiaio ma keia ao a iaia e hele aku ai e noho iho ana au me ka mehameha me ka @@@ ole o kekahi mea kupono au e hoike aku ai I kou mau manao kaumaha a e loaa mai ai hoi o kekahi mau olelo hoolana a ia anate I hala aku ai lohe mai la au I ko ke Kauka balaki kamailio I kekahi mau olelo ino nou.

Wahi a ka poe na lako I lawe mai I ka lono iau ua olelo ka ua kauka la ina no ka loaa iaia o kekahi Manawa @@@pono e hoao mai ana oia e hoohaumia iau I mea e loaa @@ ka inoa ino iau aole oia wale ua hoopuka pu ae ka oia @ kekahi mau huaolelo ina no ka loaa iaia o ka Manawa kupono e ki mai ana oia iau I ka pu eia nae aohe ou manaolu e hana mai ana oia I kekahi hana aa loa o ke @@ haahaa a hupo loa elike me ia.

I ka lono hope loa au o ka lohe ana mai ma ka la wale aku la no I nohinei aohe ka ona makemake maoli @au aka he makemake wale no oia e hoohihia a haule au I ka hewa me ia alaila haalele mai iau aka ua maopopo @@@ iaia owau ana ko anate Eliza hooilina a oiai he wahine waiwai o anate he nui kana dala amen a waiwai e @@ o ia dala ka ua kauka la o ka makemake ana mai e @@@ aku iaia ame kekahi hapa o ia waiwai.

O kanaka puniwaiwai maoli ka kela me ka manao ma kea no lapuwale e loaa aku ai iaia! I hooho e ai o He lena me kona piha hoowahawaha loa I ke kauka.

E Makoli he kanaka kupono ole loa kela e lilo I hoa @@@@ no kekahi mea a e lilo oia I mea hoowahawaha na ka lehulehu e pono ai; aole loa he uhane me ka noonoo maikai e haawi aku ana I kekahi hauolelo apono nona a ole mahalo hoi, aka, o ka olelo hoino a pau, oia ka mea e haawiia aku ana iaia.

He nui lehulehu kana mau olelo hoopunipuni e lawe hele nei ma o a maanei e pili ana nou ame mama, a ua loaa mai ia mau lohe main a wahi like ole mai o keia kulanakauhale, whai a Mokoli. Ma na lono I hoikeia mai ia maua ua noi aku ka ua o Kauka Balaki la I kekahi poe kanaka e hele iloko o ka hale inurama no ka inu pu ana me ia a imua o ia poe ua kauka la I huai aku ai I na olelo ino apau e pili ana nou ame mama.

Malia paha he hoolohe wale mai no ka ia poe iaia no ka manao mai nana euku aku ko lakou mea inu eia nae, maloko o ia poe aole o lakou manoio I kana mau olelo a no ka mea ua maopopo ia lakou maloko o ko lakou mau naau he kanaka hohewale oia no ka haoa ana e hoopoino I kekahi kaikamahine I nele I kekahi mea nana e hoopakele ae iaia. Auhea kela mau leka ana o ka hoouna ana mai ia anate. I ninau aku ai o Helena mahope iho o kona hoomaha ana e noonoo no kekahi mauawa.

Aia kekahi mau leka iloko o ka ume a ua lakaia ka ume e au a paa, a o kekahi mau leka aia no ia anate, wahi a Makoli

Ua pono; ina aole ou ku-e, e ho@aku ana au a hoike aku I kuu makuakane ia Mr. Lanakasa I kena mau mea apau au I hoike mai nei iau, a ke manaoio nei au e hana mai ana no oia I kekahi mea nou e pono ai, a e huli aku ana hoi oia ma kekahi ‘alahele e hoopaaia aku ai kela kanaka iloko o ka halepaahao, kahi kupono loa nona e noho ai no kekahi Manawa, I lilo ia I mea nona e aoia ai aole e hana hou mai I kekahi hana hoopilikia ia hai.

Aole ou ku-e I ka haawi aku ia mau leka ia oe, e Helena no ka mea ua maopopop iau aole oe e hana mai ana I kekahi mea e poino ai au. Aka I ka hana wale no ee hoopaaia aku ai kela kauka I ka halepaahao, a hooki iho la o Makoli I kana kamailio ana. Me ka haloiloi mai la o na waimaka ma kona mau lihilihi

Peha ka manao o Mrs Elawoka. Ko makuahine, no keia mau hana a kela kauka Balaki e hookaulana mai nei ia olua ma na ano ino apau? I ninau aku ai o Helena.

O, ua pilia loa oia I ka inaina, no ka mea. O kekahi poe e noho pu mai nei maloko o kela hale a mama e malama mai nei he ku-e ia mama, nolaila ua manaoio lakou I na olelo a ke kauka a o lakou kekahi I komo pu ma ka hoolaha ana I na olelo kupono ole, a no ia kumu I hoopiha loa ia ai o mama I ka huhu a e hoouluhua mau mai ana oia iau I ka hapanui o ka Manawa, a I kou noonoo iho nou I kekahi manwa aneane loa au e kuapupule, I ka noke mau mai ona I ke kamailio I na olelo hoonaukiuki

Ua kamailio aku au iaia ma kela la aku nei oia iho la ka uku e loaa ana iaia no kana mau hana lapuwale I hana ai o na la I hala aku. Ua hoi hou mai ia mau hana ana a kau maluna ona, oia hoi na loelo hoino a hakupe ana I hana ai nou ame kou makuahine.

No kela olelo ana aku au iaia pela, aole au I ike kahi Manawa ana I nui ai kona uwe mamua elike me ia a no ka nui loa o kona huhn ua uwe maoli oia me ka ikaika loa ahiki I ka eha ana o kona poo, a he ano heheua maoli ke nana aku iaia.

Ea, e Makoli, mamuli o kena mau olelo au I hoike mai la, ke manao nei au ua oi loa aku paha kau mau hana, hooulu I kou makuahine mamua o ka mea kupono, a ua hana aku hoi oe I ka mea ku ole I ke aloha nona, aole anei pela? Wahi a Heiena o ka ninau ana aku.

Pehea la hoi auanei e nele ai kou pane aku iaia elike me ia au o ke kamailio ana aku, no ka mea, ua hana mai no hoi ka makua I ka mea kupono ole a oi aku mamua o ka mea kupono; ua manao oia I kinohi o hai ke eha ana I kana mau olelo hakuepa, aka nae aole oia I maopopo e hoi hou mai ana no ia mau olelo a pa oia. A he oi aku kona eha I ko ka mea ana I nou aku ai I na olelo hoino.

Aole oia wale; iloko o kona mau la o ke ola ana he wahina piha maalea. Hoopunipuni, a he nei wae aku no hoi kana mau hana ku I ka hoowahawaha. A ua lilo ia mau ano maikai ole ona I mea hoowahawaha loa nau.

I ka Manawa e loaa nui ai o ked ala iaia, a he maikai mau no hoi kona noonoo me ka hauoli o kona mau ano apau, e hoikeike mau aku ana oia iaia iho imua o na kanaka me kea no e ikeia mai ai he lede oia; aka nae, I nei Manawa ua hoikeamaka ae oia I kona mau ano lapuwale maoli a I lilo ai hoi mea hilahila nui nau, a ua lilo hoi I mea hoehaeha mai I kou noonoo I na nianawa apau, a hoomaha iki iho la kana kamailio ana, ina o oe ka mea hope loa e ola ana ma keia ao aole no e nele ana kou noonoo iho e kue aku ana no oe iaia elike me kou hoihoi ole iaia I nei Manawa.

O ke kaumaha nei au nona e Makoli! I pane aku ai o Heleua, a no ka mea, ke ike nei au e oi aku ana ka ehaeha e loaa aku ana iaia mamua o kekahi mea e ae no kana mau liana hewa I hana ai. He mea hala ole loa keia la a he kanawai paa no hoi mai ka hookumuia ana mai o kea o, o ke hawa a kekahi e hana aku ai ia hai aole loa e nele ana ka hoi hou mai I ka mea I hana hewa aku.

Malia paha aole no e hookoia ana ia kanawai I na Manawa apau I wa nana iho. Aka, ma na olelo a ke Kumu Kiekie Loa, Elike me ka ke kanaka e lulu ai, pela no kana e ohi ai; aole e hala ana ia olelo!

Alaila nana iho la o Helena I kana uwaki pakeke a I aku la: E haalele ana au ia oe I nei Manawa, e Makoli, a ke hauoli loa nei au I kou hui ana me oe, ame kou hoike ana mai I na meahuna apau au I kaumaha ai maloko o kou naau iau, a nolaila, eia ma kou aoao ka nana ana aku ina he hana hike kekahi ma kou aoao e hana aku ai no kou pono, no ka hoopakele ana ae ia oe mai kela kanaka ino mai, elike me ia I lilo ai oe I mea hoopilikiaia e kana mau hana.

E hoike mai ana au ia oe I kekahi Manawa kokoke ma nei hope aku, a nolaila o ke aloha no kou a hui hou aku kaua. Alaila hopu aku la oia I ka lima. Makoli a lulu iho la me ke aloha oiaio iloko ona, a kaha aku la oia hele.

Aole laua I manao e halawai koke ana mamua o ka laua I nianao ai, eia nae ma kela ahiahi, oiai o Helena e hoike aku ana I na mea apau a Makoli I kamailio mai ai iaia no kona pilikia, ia robaka amen a makua, ua lohei aku la ke kani ana mai o ka hele ma ka puka, a he minuke ma Ia hope iho lawe mai ana kekahi o na kauwa I kekahi leka na Helena mai kekahi elele mai, me ka olelo pu ana mai ua makemake ka elele mawaho nana I lawe mai I ka leka e loaa koke aku ka Helena pane no ia leka.

Wehe koke ae la o Kelena I ka wa-hi o ka leka a heluhelu kaholo iho la a cia na manao I kakauia maloko:

E kuu Helena aloha: Me ka hilahila nui au e noi aku nei ia oe no kau kokua ana mai, aka nae no kuu ike aohe ou hoaloha e ae m@waho ae ou e hiki ai iau ke hele aku e hoike iloko o kou Manawa kupilikii loa, no ia kumu au e noi aku nei ia oe. Ua ikaika loa ko mama mai a ua ike ole au I kau mea e hana aku ai; wahi a ke kauka o ka olelo ana mai, ua loaa o mama I kekahi mai hoehaeha loa I kona noonoo. I keia Manawa aohe ona hoomaopopo nei I kekahi mea e noho aku ana mamua ona, a ua lohe mahui iki au I ka olelo o ke kahumai a ke kauka o ka lawe pu ana mai he pomaikai ko mama ola ahiki I ke kakahiaka nui o ka la apopo. Ua nui loa kou hopohopo no kona ola mai, e Helena. O, e Helena, e hiki ana no anei ia o eke hele mai no kekahi Manawa pokole wale no a hoi aku? Me ka awiwi loa. Makoli.

Ua piha ko Helena mau maka I na waimaka mamua o ka pau ana o kana heluhelu ana I ka leka, no ka mea, aole hiki iaia ke uumi I kona aloha no ka mea I poino, a no ke kaikamahine hoi e hooneleia ana I ka majua, ina no ka make aku o Mrs. Elawoka.

Aloha ino no ka hoi kela kaikamahine! Wahi ana, alaila heluhelu ae la oia a nui ka leo I hiki ai I koha mau makua ame kana kane pu ke lohe mai I ka manao oloko o ka leka.

E Helena, e hele koke kaua e ike aku ia Mrs. Elawoka I nei Manawa, I pane ae ai ka makuahine, a hoomaka iho la oia e opiopi I kana mau mea hana, oiai ma kela Manawa e hana lihilih ana oia. Aole pono e haalele hookahi ia kela kaikamahine I hookaumahaia ka naau, a I maopopo ole hoi I kana mea e hana aku ai no ka pono o kona makuahine me ka nanamaka wale aku no o kaou, oiai oia hookahi wale no. Pehea la kou manao e Mr. Lanakasa, aole anei au I pono ma kau olelo ana ae la I kou manao? Me ka huli ana ae e nana I kana kane.

Ua pono loa kau e manao la, he hana maikai loa ia a e hooku aku oe I ka mea a kou lunaikehala e ao ae la ia oe, I pane mai ai o Mr. lanakasa me ka minoaka ma kona mau papalina, a I hou mai la:

Ke hopohopo nei au e holopono ole ana ka hoi kau mea I kukakuka ai me ka Hui a Apalatona & Wela, no ke kuai ana I kela hale no Mrs. Elwoka e noho ai. Ua manao au e noi aku iaia la I keia pule e hele ae oia e nana I ka hale au I manao ai nona e noho ai, ina he makemake oia ia hale a aole paha, a eia nae hoi ke nawaliwali e mai la oia a e make ana paha auanei me ka hana ole ia o kekahi palapala kuai no kela hale e hoolilo loa ana noha.

E hele ae au e hoolale e hanai mai I kaalio no oluua e holo aku ai, oiai olua e hoomakaukau ana ia olua, I pane mai ai o Robaka, a I hou mai la:

E pono ia kakou e hana aku I na mea apau e pono ai kela wahine, me ka nana ole aku I kana mau hana ino o ka wa I hala, a no ka mea, aole hiki ke poina iau kana mau hana maikai I hana mai ai nou, oiai au e waiho ana I ka mai ma Kalakala, a ua aie nui no hoi au I kona ahonui ame kona lokomaikai au hoi I hookaa ole aku ai ia aie ou ahiki I keia Manawa, nolalla ea, o keia ka Manawa kupono au e hookaa aku ai I kuu aie iaia.

He mau minuke paha he umi ma ia hope iho aia o Helena ame ka makuahine ke holo la iwaena o ke kulanakauhale, a he mau minuke kakaikahi ma ia hope iho ku iho la ko laua kaa mamua o ka puka o ka hale Willa Hoaka, a oiai ua mao popo ia Makoli o laua ia I holo aku ai maluna o ke kaalio, ua ilio mua mai la oia a ke alanuipii, a kakali o ko Mrs. Lanakasa ma hoea aku, a me na wainaka oia I lele mai ai a hopu ia. Mrs. Lanakasa, a nana hoi ka uwe helelei wale aku la no hoi ko Helena mau waimaka.

Lokomaikai maoli olua o ka hele ana mai la! Wahi a Makoli me ka hauhau ana iho. O lokomaikai maoli olua, wahi hou ana me ka hiki hou ole ke kamailio mai, o kau e makemake nei o ka pau koke o kou ola ana ma keia ao, I ole au e hoehaehaia! He lunaikehala maikai no ka iloko ou e alakai ana iau e lilo I kaikamahine maikai, aka nae, ma kekahi ano au I ike iho ai, aole hiki au ke hoolanahila ia manao maikai e hoomalu mai iau.

Ua piha loa o Mrs. Lanakasa I ke aloha ia Makoli ia Manawa, nolaila apo mai la oia I kona umauma a paa iho la no kekahi Manawa.

Mai hookaumaha loa oe I hou noonoo, I papa iho ai oia, oiai o makaoli e hoomau ana I kona uwe ana, aole hookahi mea o kakou e makemake ana e hoopokoleia ae ko kaou mau ola, I ko kakou Manawa e ike maopop iho ai I ko kakou mau hemahema o ka Manawa I hala aku ua hiki ia kakou ke ola me ka maikai ma o ka hoololi ana ae ia kakou I poe I hanau hou, ia ma ka manao mai ia Manawa aku.

Aole kaua e kamailio hou no ia mea I nei Manawa, aka e hoike mai pehea ko mkuhine I nei Manawa a pehea I loaa ai iaia kela haawina koikoi loa me ka hikiwawae loa, oiaia he makai wale no hoi oia I kela mau la aku nei?

Aea ae la ko Makoli poo iluna a nana mai la me ka helehelena kaunaha ia Mrs. Lanakasa no keia mau ninau e pili ana I kona makuahine a I mai la:

I ke kaona aku nei oia I keia auwina la, a iaia ma ke alanui ua halwai oia me ke Kauka ahaki. I ka ike aina mai o ke kauka iaia ua buli hou mai ia oia ihope a hoomaka mai la e kamailio iaia I kekahi mau olelo hooweliweli me ke kumuamu pu mai, a ua hoohiki paa mai ka ke kauka imua ona e hoao mai ana oia ma na ano apau I mea no maua e lele ai mai keia kulanakawhale aku, a ma na wahi ka apau a maua e hele aku ai e hoomau loa mai ana oia I kana mau hana hoopilikia ia maua.

Aole au I manao pela ana ka nui o na hana ino a kela kauka e hana mai ana ia maua, a hooki iho la o Makoli @ kana kamailho ana.

Mai nana aku oe I ka hana hooweliweli a kela kauka I nei Manawa, e Makoli, e nanaaku oe no kou makuahine, a mahope e noonoo aku ai no ia kananaka, I pane aku ai o Mrs. Lanakasa.

Ae; I kela l@oi ana mai a mama ua piha loa oia I ka maka;u me ka ukiuki pu I kela kauka; he ula p wale no kona helehelena me ka nauaina kupanaha loa ma kona mau maka a mamua o ka aina awakea, ua hina iho la oia iluna o ka papahele me ka pau o ka ike ame ka hoomaopopop ae I kekahi mea.

Ua kauohaia aku kekahi kauka e hele mai e nana iaia, a ua hoomoeia aku oia maluna o ka moe, me ka papa loa ia o na mea apau aole e hoonioni iaia. Aia no oia ke moe mai la maluna o ka moe I keia Manawa, me ka mau no o ka hanu ana, aka nae, aolhe @na hoomaopopo ae I kekahi mea, o kela Kauka Balaka oia ko mama mea nana I hana mai a poino ana oia, oia hoi, ma kekahi olelo ana ae oia kona mea nana I pepehi, a hooki iho la kana kamailio ana me ka hele ae la o kona mau lehlehe a keokeo pu, oia no oe o ka mea I make.

E makoli, e hoomanao oe I keia, he la no e hiki mai ana e halwai aku ana ia kanaka me ka poino no kana mea I hana mai ai; e pane aku ana oia no kana mau hewa I hana ai imua o kekahi aha hookolohoko, no ka mea, ma ka olelo a kuu kane I keia ahiahai mai neim ua nui kona lohe no na hana lapuwale lehulehu a kela Kauka Balaki.

Ua nui ke kue o na kauka oloko nei o keia kulanakauhale I na hana kolohe lehleu a Kauka Balaki I hana ai I kekahi poe mai ana o ka lapaau na, a ua nui ka hookuoiia o kaa mau hana e na kanaka hoikoi o keia kulanakauhale, ua nui kana mau hana hemahema o ka hana ana ma kekahi Manawa I hala, a ma ka oleloia he mau la pokole wale no kona e noho iho ai maloko o keia mokuaina a kaawale aku oia mai nei aku, oia wale no kona mea e pakele ai aole e hoopaaia aku iloko o ka halepaahao.

E Makoli, e hoopaina loa aku oe I kou noonoo ana aku nona, no ka mea, elike me ka ni o kou hoomanao nona ame kana mau hana hooweliweli ia oe, pela ka nui o kou hoopihooihoi mau ia, nolaila e lawe aku oe ia maua I kahi o ko makuahine e moe mai la.

O ko Makoli buli aku la no ia hele mamua a hahai aku la no hoi o Mrs. Lanakasa ame Helena mahope ona ahiki I ko lakou hoea ana aku I ka rumi moe, kahi a Mrs. Elawoka e moe ana me ka ike ole ae, a oiai o Makoli I alakai aku ai I na lede no ka rumi a ka makuahine e moe ana, ke nalu mau la oia iloko iho ona I ka lilo ole o ka hana ino a kona makuahine I lele ai o Mrs. Lanakasa ame Helena mailoko aku o ka Hale Hoaka, mahope iho o ka lilo ana o ia hale ia Mrs. Elawoka ma ka hoolimlima mai ka ohana Alena mai.

I ka Manawa I kau iho ai ka ike a ko Mrs. Lanakasa mau maka maluna o Mariena Walabirida, ka wahine ana I malama ai a I lilo ai hoi I hoaloha nona, a o ka wahine hoi I hoohuli mai I kona kua iaia, me kana mau hana ino lehulehu, ike iho la oia he mau hora pokole wale no kona e ola ai ma keia ao, aole hoi oia e hana hewa hou mai ana iaia a I ole I kekahi mea okoa aku paha. He hora no maia hope iho lele loa ae la kona aho. O keia ka hopea oa o Mrs. Elawoka, a o Mariena Walabirida hoi, ka wahine I malama maikai ia ai e Makaleka a I hailuku mai ai nae hoi I ka Manawa e noho ana o Makaleka ma me Helena maloko o ka Hale Hoaka, ma Kolorado.

Mahope o ke kuka ana o Helena ame ka makuahine me kekahi kahumai a laua o ka manaoio ana he wahine maikai oia, a he hiki hoi iaia ke malama I ka hale, hooholo iho la laua e haalele I ka hale iloko o kana malama ana, a e lawe pu ia Makoli melaua, a ua hauoli loa o Makoli, ke kaikamahine I hooluuluuia ka naau I kona lawe pu ia ana e Helena ma mai ka hale aku I make ai o kona makuahine.

Me kekahi kakahiaka nui ae kelekalapaia aku la ia Mrs. Satevana e hoike aku ana iaia I ka nuhou kaumaha. A I ka loaa ana aku o ia lono iaia ua hoike mai la oia I kona kaumaha, a oiai he mai nawaliwali loa no hoi ko kona kaikaina Ia Manawa, ua pane mai la oia ma ke kelekalapa aole e hkik iaiai ke holo mai, no ka mea aole hiki iaia ke haalele I kona kaikaina mai I maopopop ole kona palekana, aka nae. I kona Manawa e kaawale ai e hole mai ana ola e kii ia Maoli a hoihoi aku e noho pu me ia.

I ka loaa ana mai o kana pane kelekalapa hou aku la o Mrs. Lanakasa me ka ana ehoomama aku ana I kona noonoo, aole ana mea e lele mai ai ka oili no Maoli, no ka mea, na hiki ia lahou ke malama maikai iaia ahiki I ka Manawa kupono ana e kii mai ai, no ka mea, e haawiia ana ka malama maikai loa ana I kana kaikamahine, a ua hanaia aku no hoi na hana maikai apau no kona kaikoek@ ahiki I kona nalo ana aku me ka maikai.

I ka Manawa I make ai o Mrs. Elawoka, a I ka ike ana mai o ka poe malihini e noho ana maloko o ka Hale Hoaka, a oiai he enemi ino loa o Mrs. Lanakasa no lakou, oiai nae aole I hana wale aku o Mrs. Lanakasa ia lakou, ma kekahi la ae, elike me ka auhee ana aku o na koa ia pio mai ko lako enemi aku, a elike hoi me na hipa e puhee ana mai ka iliohae aku, pela okoa iho la no na malihini apua I noho ai maloko o ka Hale Hoaka I pau nui aku ai I ka puhee me ko mrs. Lanakasa hana wale ole aku ia lakou, aka, no ko lakou ike mua no I ko lakou hewa, pela wale no lakou I hoomamao mua ai ke akule I ka hohonu.

Pololei ka ke kanaka naauao I hoakala mua ai. Hohewale ka mea hewa aohe mea e hahai ana, aka, o ka mea pono kuoo oia me he liona la.

A ina aole ka piha oluolu a lokomaikai o Mrs. Lanakasa ame Helena a pela hoi me ka poe I hoehaehaia ka naau @a muli o ka manao enemi o Mrs. Elawoke, ka wahine I make, ina ua liko o makoli I kaikamahine hou kewa I o a ia nei me ka noho hoopiliwale aku malalo o kekahi poe, a I ole oia h@okahi wale no la paha ken oho maloko o ka hale I haaleleia e ka poe me ka mea make, me ka hiki ole iaia ke kana aku I kahi mea e nalo ai ke kino o kona makuahine.

Aole nae pela ka manao o ka poe I piha ka naau me ka aloha, a I hoomanawanui hoi I na hana ino, hakuepa a hoopunipuni ino a ka mea I hala ma o ama ka poe I huli aku mamuli o kana mau olelo hoopunipuni.

Elua la ma ia hope iho ua kanuia aku la ke kino leop o mrs. Elwoka me ka hanohano e ka oe ana I hailuku mai ai iloko o kona mau la e ola ana, ina paha I like hoi kona manaoino me ka manao o mrs. Lanakasa ma ina ohe me nan e hoom@opopo I l@ino make; o ka poe hoi ana I hoopunahele ai iloko o kona mau la e ola ana, ua pau nui aku la I ka puhee mailoko aku o kela hale, aole hoi he noho iho e ai ken oho iho, no ka mea, I ka Manawa a lakou o ka ike ana ai ken oho iho, no ka mea, I ka Manawa a ikou o ka ike ana mai I ke komo ana aku o Mrs. Lanakasa, ka mea a llakou I hoino ai, ua hilahila loa lakou, a o ka pau nui no ia I ka holo.

I ka nalo ana aku, o Mrs. Elawoka ua panikuia ae la na ipuka o ka Hale Hoaka a hoihoiia aku o Makoli e Helena ma me lakou e noho ai ahiki I ka hoea ana mai o Mrs. Satevana, ka anate no ka lawe ana aku I ua o Makoli malalo o kana malama an@.

O na aie apau o Mrs. Elawoka o na wa I hala aku, ua hookaaia aku ia e Mr. Lanakasa apau loa, a ua hoomaemaeia ka Hale Hoaka elike me kona kuluana I ka Manawa e nohoia ana e kona mau ona, I hoi mai ai ia o na ona a ike iho oia mau no ka maemae o ko laua hale. Elike me ia a laua o ka haalele an iho, aole no ia he hana maalahi ma ko Mrs. Lanakasa aoao, he hana nui no a koikoi ka hoomaemae hou ana, no ka mea, I ka Manawa e kaa ana ia hale malalo o ka Mrs. Elawoka malama ana, ua like ole loa ke kulana o ia hale mai ko ka Manawa mai a Mr. Alena ma I haalele iho ai; o ke kumu mai, o na kauwa I maa I ka hana mai mua mai, ua pau loa I ka haalele no ko lakou uku pololei ole ia, a I ka noho ana mai o ka poe hou, he poe I ike ole I na hooponopono ana, ua nui ka lepo me ka nahaha pu o kekahi mau wahi o ka hale amen a puka aniani.

Ma ka huliia ana aku o na mea e pili ana ia Mrs. Elaoka, oia hoi kan mau waiwai lewa o kela ame keia ano, ua loaa aku elua mau buke banako, a e hoike ana maloko o ia mau buke ua oi aku maluna o ke kaukani dala a Rms. Elawoka ia hoahu ai ma ka banako, he mau dala ana a o ka hoihoi ana iloko o ka banako a I loaa ai hoi iaia iloko o na mahina kakaikahi wale no ana o ka noho hana ana maloko o ia kulanakauhale, mai ka Manawa mai ililo I ka hale o Mr. Alena ma iaia ma ka hoolimalima.

I ka Manawa I loaa ai oia mau buke banako, alaila lioakaka aku la o Mr. Lanakasa ia Makoli nona ia mau dal apua, a eia nae ua lilo ia olelo ana aku o Mr. Lanakasa iaia I mea hoehaeha loa I ko Makoli noonoo a oia kana Manawa I pane mai ai:

Aole ou makemake I kela mau dala, he hilhila loa au I ka lawe mai ia mau dala, a no ka mea he mau dala kela I loaa mai aole ma ke anao maikai I kuu makuahine, aka, ua loaa mai iaia ma ke ano alunu, hao wale, a makee maoli o ke ano I like me ka aihue.

Aka nae, mahope o kona noonoo ana, hoomaka aku la oia e huli I na kauwa I noho hana ai me kona makuahine awahua, a makoua, a uku aku la ia lakou I ko lakou mau ukuhana I uku ole ia me ka ukupanee pu. O k eke koena iho o ked ala ua hoolohe oia I ka Mr. Lanakasa ao e waiho malie no ia mau dala iloko o ka banako, me ka olelo pu ana aku aohe mea o ohuniu mai ana iaia no ia mau dala uuku, ipa no ua loaa mai ia mau dala ma ke ana ono ole.

Ma kekahi kakahiaka oiai o Mr. Lanakasa e hele ana no ke kaona, ua halawai mai la me ia kekahi kanaka e holo mai ana maluna o ke kaalio hamama, he kanaka hoi ana I hiki ole ai ke hoomanao ae no kona ike mua ana iaia.

O oe anei o mr. lanakas? Wahi o ka ninau a ke kanaka maluna o ke kaalio, he kanaka malihini loa I ka Mr. Lanakasa nan aku, a wehe koke ae la I kona papale I ka Manawa I ninau mai ai, me ka minoaka pu ana mai.

Ae o kou inoa ia au I hoopuka mai la, a I ke aha la? I pane aku ai o Mr. Lanakasa. A owai hoi ka inoa o ke kanaka au e kamailio pu nei?

O Balaki kou inoa, ke Kauka Balaki, ina paha ua lohe wale no oe ia inoa, a ia Manawa haawi mai la oia I kona pepa hoolauna. Aha, o ke Kauka Balaki io ka oe au I lohe wale ai I kou moolelo akahi no hoi ka hui he ao a he alo, I pane aku ai o Mr. Lanakasa.

Aole I pau.