Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 9, 3 March 1922 — Page 3

Page PDF (1.72 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

He Moolelo Walohia

 

Ko Vekinia Waiwai Hooilina

 

Hoopuhiliia Na Hana A Ka Mea Manao

 

@no-Kau i ke aki i ka manawa hope

 

@-No ka pomaikai o ko ke kilohana poe @ moolelo ke panai ia aku nei keia moolelo @ hou me ka manaolana aole e lilo wale ana no i @, aka i mea a'o pu aku kekahi' elike me ke ko @ o ka moolelo.-Meakakau.

 

Mokuna @

 

@ hoomaka ana e wehe i keia moolelo e noho ana ka @ ame kana kaikamahine maha'i o ke kapuahi @.

@ kuu lei, kuu milimili, ke hookokoke loa mai @haalele iho ai au ia oe ma keia ao inea a e hoo@ ka'u mau hana ma ke kino."

@, ua lilo kena mau olelo au i mea hoehaeha loa @ noonoo e hiki ole ai ia'u ke hoomanawanui!"

@ aka e like mai oe ke emi mau nei ka ikaika iloko @ ka hikiwawe loa.  O ka haalulu mai o ko'u mau @ paupauaho no hoi me ka hiki pono ole ke hanu ae, @ no hoi me keia kunu, he mau hiohiona keia e hoike @ nei he mea pono ia'u e hoomakaukau mua i na @ ai oe ma keia mua aku, oiai@au e ola ana, o kuu @ ua holopono na mea apau no kou pono o ka noho @ keia mua aku oia ka kaha o kuu uhane, no ka mea, @ nei au aole e loihi loa ana na la i koe a haalele iho @."

 

            @ mau olelo hookaumaha loa keia a ka makuakane o ka @ aku i ke kaikamahine e hiki ole ai ia Vekinia ke @ i na waimaka, elike no me kou ike ia oe iho, in a o oe @ wahi.

            Mamuli o ka ma'i, ka hooikaika no ho'i i ka hana, a hui @ na manao kaumaha no na hana o ka manawa aku i @ i ka nana aku @ elemakule loa ka makuakane oiai nae @ iki wale no maluna aku o ke kanalima kona mau makahiki.

            Ua hoike mai ke keokeo a hinuhinu o kona lauoho i luna kahiko; ua maloo mai ke koko o ka ili o kona helehelena a ua hele a kuku na iwi papalina, ua poopoo na maka me ka hapopo pu, a ua kulou hoi kona kino ke hele mamuli o ka ma'i e pili mau ana iaia ia manawa, a owai@ ia mea kino ikaika, in a e pili mau ana ka ma'i ia mea?

            E noho ana oia maha'i o ke kapuahi hoopumehana, a @ hoi o kona noho nui i paepaeia mai ohope a kiekie a maluna o kona kino ia manawa e uhi ana kekahi huluhuu manoanoa no ka hoopumehana ana iaia a e oluolu @ no hoi ka noho ana, eia nae, iloko o ia pumehana mai A ahi, ame ka manoanoa no hoi o ka uhi e kau ana kekahi @hulu manoanoa no ka hoopumehana ana iaia a e oluolu @ no hoi ka noho ana, eia nae, iloko o ia pumehana mai @ ahi, ame ka manoanoa no hoi o ka uhi e kau ana ma@ o kona kino, ke ike mau mai la no ke kaikamahine i @aalulu o kona kino, a e kulou mau aku ana hoi imua, i @ aku i kahi o ke ani, me he mea la ua loaa oia i ke haukeke a komo loa iloko o ka lolo o kona mau iwi, @ kona mau lima e olala aku ana i ke ahi ua hele a @ kohu lima o ke kanaka make i maloo ke koko, a e @ mau ana hoi mamuli o ka nawaliwali, elike me ia @ nei i ka poe i hele a kanikoo.

            @uuku no kahi keena a laua e noho ana, eia nae, he @ mehana no a he nanaina o ka home i makaala mau ia ka @.  He moena kahiko ke waiho ana maluna o ka @hele, eia nae oia mau no ka maemae.  He pakaukau @ uhiia me ka uhi pakaukau nani ke ku ana waena o @mi, a e kau ana maluna iho kekahi ipukui nui.  He mau buke o na ano like ole kekahi e ahu ana maloko @ holopapa me na uhi o na ano like ole, a he pohoie hu@mumu i piha me na lako humuhumu o kela ame keia @ ka humuhumu ana .  Maluna o na paia ma kela ame A aoao he nui a lehulehu wale na kii pena a mau kii i @ a i kaha maoli ia no hoi kekahi e ka poe akamai i @kahakii, he mau kii e hoike mai ana i kanoeau ame ke @ mai o ka poe na lakou i kaha a i pena ia mau kii.

            Ua paa na puka aniani elua o kahi rumi i ka uhiia me @pale puka aniani nahenahe, a ma kekahi aoao o ka rumi @ ana he punee a he elua hoi mau noho ma kekahi aoao, @ iho la na lako hale e ahu ana maloko o ka rumi a me e noho ana.

            @ kekahi aoao o ke pakaukau a maluna hoi o kekahi @ paipai haahaa, a e huli pono mai ana hoi i ka makua@ Vekinia kahi i noho ai, me kekahi lihilihi e paa ana @ kana lima, no ka mea, oia kana liana e hana ana ia me @ mamua o ko ka makuakane kamailio ana aku iaia i @ olelo mamua ae nei.

            Ma keia manawa aneane e piha iaia na makahiki he iwalua, a oiai aia no oia iloko o ke kupulau o kona au la @ pii ana ae, e ike iho ana no oe e ka makamaka helu @ aia no iluna on a na pua kahi i kau ai, aia iluna on a @ naona kahi i haia, a oloko hoi @ kekahi halealii kahi @ puke aku i ka mauna, kahi ana ameka makuakane e noho @ pokolua ana ia manawa.

            I ka manawa a ka makuakane i kamailio aku ai iaia, elike @ ikeia ae nei ma ka hoomaka ana e wehe i keia moku @ oiai hoi o Vekinia e kulou ana ilalo a e haawi pau ana ke na noonoo, kona mau maka ame kona mau lima ma @ kana hana, aea ae la kona poo iluna a nana mai la i makuakane me ke kahaha, aiaila haikea koke ae la kona @helena. a hoike mai la kona mau maka i ka walania @ loko o kona naau, a o kona helehelena nani a mohaha @ aku ua loli loa ae la, a he nanaina kona i piha me @eliweli i awili pu ia me ke aloha kupouli no kona makana ia manawa.

            He mau olelo i kukaiia mawaena o laua no kekahi me @ hala kekahi minuke a oi, o ke kaikamahine ka mea @ ka pane ana mai me ka ehaeha loa o kona naau, @ me ka hoike ma kona mau maka i ka i ana mai:

            Ke kaumaha loa nei au no ka oi loa aku o ko'u ike iho @ nawaliwali mai i oi aku mamu a o ko na po mamua @ nei e papa.  Ke ike nei au ua maluhiluhi maoli i'o no @ a e loaa mau ana no hoi ia haawina ia oe mahope o hoohala ana i kekahi la holookoa ma kahi o na lua @ ua lilo no hoi ke anu ame ka hu'ihu'i o ke ea i hoomahuahua mau mai i kou kumu, aka, ke manao nei ma no kou hookaawale aku i ka hana a hala kekahi mau @ me kou hoomaha, e loaa ana no ia oe ka maha me ka mai ae o kou ola kino, aole hoi elike me ia a'u e ike aku i kou paupauaho maoli i nei manawa"

            Aohe waiwai o ke kukulu ana i kekahi mau manaolana @ ke ola ae ma ke ano hoopunipuni, e Vikina.  Ke ike mau aole e loaa iki ana ia'u ka maikai oi ae mamua o au e ike mai la e hoike aku au ia oe me ka oiaio loa kokoke loa mai ka manawa e pau ai ka'u hana ma keia nole au e hele hou aku ana e hana ma keia ao, aole au @ hele hou aku ana e hana na kela mau lua maina, no ka na nawaliwali mai, a ua hooholo au i kuu manao e lilo aku i kela mau lua maina ma ke kuai'i ke kanaka loa e haawi mai ana i kekahi kumukuai maikai no ia uhi.

            Ina aole oe, e kuu kaikamahine aloha, e hauoliu loa ana i ke ike iho ua kokoke loa mai ka hopena o ko'u mau ma keia ola ana." Ma keia wahi i hooki iho ai ka makuakane i kana kamailio ana me ka haalulu o ka leo, a hina mai la ihope o ka noho, me ke kani o ke uhu, e hoike ae ana ua piha loa oia i ke kaumaha.

            I ka ike ana mai o ke kaikamahine me kona helehelena i hele ae la a keokeo pu, oia no oe o ka mea i kaa wale i ka ma'i a mailo, haalele iho la oia i kana mea haua, ku ae la a hele mai la me na kaina wawae mama a ku ma ka aoao o ka noho o ka makuakane e noho ana, a kukuli iho la maha'i o ka noho a i mai la me ka holoiloi o na waimaka ma kona mau lihilihi.

            "O, e kuu papa aloha, mai haalele koke mai oe ia'u", me ka leo i piha loa i ka chacha.  "Aole hiki ia'u ke hookuu aku ia oe, no ka mea , o oe wale no ko'u kokoolua ma keia wahi mehameha, in a no kou haalele mai ana ia'u, ehia ka ho'i mea aloha owau i ka noho hookahi iho me ka maopopo ole ia'u ke hana aku i kekahi mea."

            "Mai hookaumaha loa oe i kou noonoo, a mai hoopau hoi i ka manaolana ana aku no kou palekana mailoko ae o kena ma'i, no ka mea malia he hana hiki no hoi paha kekahi e hanaia mai nou, laila e hoolana oe i kou manao.  E ae mai oe e hoi kaua home  mua, kahi e loaa ai ia oe na laau maikai mai na kauka mai, a o kahi no hoi e loaa mai ai ia oe na oleloa'o maikai mai na kauka mai."

            Alaila noho pololei ae la ka makuakane iluna o ka noho, me ka papa ana mai i ke kaikamahine me kona lima, me ka manaolana poho, a i mai la:

            "I ka home!" wahi ana.  "E Vekinia aohe o kaua home e ae, o keia wale no, ua maopopo ia oe ua like au i nei manawa me ke kanaka make i na kanaka e ae apau o Kaleponi, koe oe ame ka poe e noho pu nei me kaua ma keia wahi waonahele.  Aole oia wale, aka o ko kaua mau inoa pu kekahi i nalowale loa mai kela poe mai o kakou ma Kaleponi."

            "A eia hoi paha, e papa, e pono oe ola no ko'u pono," i hooho ae ai o Vekinia me na waimaka e hiolo pu ana, a hopu mai la i na lima o na waimaka e hiolo pu ana, a hopu pu mai la i na lima o namakuakane e haalulu ana.  "Ina aole ou makemake ia kaua e hoi hou e ae mai hoi ha oe e kahea ae au ia Kauka Teruela.  He kauka akamai oia a ua hilinai nui ia oia e na kanaka apau.  He hoaloha pu no hoi oia no kaua.  Me ke kanalua ole iloko o'u e haawi mai ana oia i ka manaolana hou ia oe ma o ka haawi ana mai i kekahi laau kupono loa no kena ma'i ou, aole oia wale, aka, e huna pu ana oia i ka kaua mea huna.  O kekahi oleloa'o maikai loa ia oe mai kekahi kauka mai oia ka mea kupono loa ia oe a e loaa mai hoi i kela manawa loihi aku nei i hala.  He aha ana ka'u mea e hana aku ai no ko'u pono maloko o keia aina mehameha waonahele in a oe e haalele hookahi mai ana ia'u maanei?" Ke hiolo au la no na waimaka ma ko Vekinia mau maka iloko o nei manawa apau ana e kamailio mai ana.

            Pale ae la ka makuakane i kona mau lima mai ka paa ana aku i kona a huki mai la i ke kaikamahine a pili iaia a apo iho la ame kona mau lehelhe e haaluluu ana pane iho la:

            "E kuu lei, kuu milimili hoi, oia hoi ka'u mea i makemake ai e kamailio pu me oe i nei manawa, no laila e hoomalu oe a e hoolohe pono mai.  Aole ke Kauka Teruela, a aole no hoi kekahi kauka akamai okoa aku e hiki ana ke hoola ia'u mai keia ma'i ae i nei manawa. no ka mea, ua kukonukonu loa ka ma'i iloko o'u; in a au i kauoha aku iaia e holo mai no ka lapaau ana mai ia'u he makahiki aku nei i hala malia e hiki ana paha iaia ke hooloihi aku i ko'u mau ia o ke ola ana; aka mamuli o ka hookiekie a paakiki o ko'u naau aole au i ae e ike mai kekahi o ka poe a'u i kamaaina ai ia'u.

            "Aka aole au e kamailio aku ana ia oe no na mea i hanaia o ka wa i hala, a no ka mea, he mau hana ia'i i kamaaina ia, a he hana no hoi e haehaeha mai ai ia oe a ia'u pu.  He mea waiwai ole no'u ka noonoo ana iho e hoi hou aku ihope kahi a kaua i haalele aku ai, ka home hoi a kaua i noho ai me ka hauoli no kekahi manawa, a no ka mea, he inoa hilahila ke mau nei maluna o ko kaua mau inoa, he inoa hilahila ke ka hewa pu, a ua nanaia mai kaua e ka lehulehu ma ke ano he mau mea i loaa na inoa haumia, aole no ka'u hana hewa maoli ana, aole no kau hana hewa aka, no ka hana hewa a ha'i a ua hooili a owili pu ia kau nae au iloko o ia hewa a ha'i i hana ai, a o kaua ke auamo i ka hilahila o ia hewa a ha'i i hana ai; o kuu hoike ana aku nae ia hewa i hanaia ia oe i nei manawa aole oe e lohe aku ana, aka nae e ike aku ana no oe i ka oiaio o ia mea ma nei hope aku."

            "E hoopau oe, e Vekinia, i kou uwe ana, a e hoolohe mai," oiai o Vekinia e uwe ana ia manawa me ka hiki ole iaia ke uumi iho i kona mau waimaka, oiai hoi oia e lohe pono ae ana i na olelo apau a kona makuakane.  "Aole oe e hookaumaha loa i kou noonoo.  Aole o'u makemake e hoike aku i keia manao ia oe i mea hoohikilele aku i kou noonoo ma ke ano kupono ole, a e ike mai no hoi oe aole au e haalele koke iho ana ia oe a hala kekahi mau la loihi ma nei hope aku.

            "Malia paha e hookoeia mai ana no hoi ko'u ola a hala kekahi mau mahina, a malia a hiki aku no paha i na mahina haulelau, aole kaua i maopopo, aka nae, ua loaa keia manao ia'u oiai au e ola ana me ka noonoo maikai iloko o'u, he mea pono ia'u ke hoolala mua no ka hoomakaukau ana i kekahi mau mea e pono ai oe mamua o kuu hala ana aku.

            "E hoopau ana au i ka'u hana ana, oia ka mea pono loa ia'u e hana ai i nei manawa, no ka mea, aole ikaika i koe iloko o'u e hoomau aku ai i ka hana ana, koe wale no in a e loaa ana kekahi kanaka e hiki ai ia'u ke hilinai aku iaia no ka lawelawe ana mai i ka'u hana a ma ia ano malia e hiki ana e loaa hou mai kekahi mau pomaikai no ka hoomahuahua ana iho i ka waihona a'u i hoahu ai nau."

            "Pela no, e papa, aka he oi aku ko'u makemake e hoolilo aku oe i kela ame keia dala i loaa ia oe no ka imi ana i kou ola, in a he mea ia e hooloihiia aku ai kou ola; in a no kou make aku aohe o'u hoaloha ma keia ao," i pane ae ai ke kaikamahine me na waimaka nunui e hiolo makawale ana ma kona mau papalina.

            Nui iho la ka hanu o ka makuakane, no ka mea, ua ike iha oia i ka oiaio o na olelo apau a ke kaikamahine a pane iho la:

            "Ina he mea hiki ia e hoihoi hou ia mai ai ka maikai o ko'u ola kino elike me mamua, ma ka alana ana aku ma kekahi ano, ke hauoli loa nei au e hana aku ia mea no kou pono.  Aka, ke ike nei au i ka hiki ole, nolaila o ka'u noonoo nui wale no i nei manawa oia ka hooomakaukau ana, elike me ka maikai e hiki ana ia'u e hana i na mea apau e pono ai oe ma keia mua aku.

            "Mai ko'u manawa mai i lawelawe ai i ka hana ma na lua maina maanei ua ike au i ka holopono ame ka nui o ka pomaikai i loaa ia'u a mai ka manawa mai no hoi o ko'u hoi ana mai a noho ma keia wahi, a ua oi aku no hoi mamua o ka'u mea i manaolana wale ai mamua, a ua ike no hoi au i ka nui o ka waiwai i loaa mailoko mai o na lua maina i lilo ai ia'u maanei, he mau lua maina hoopomaikai nui mai ma nei mua aku a'e loaa ai no hoi ke kumukuai maikai in a no ke kuaiia aku.

            "Nolaila, e ike mai oe e nui ana ka pomaikai e loaa ana ia oe, e kuu Vekinia, ame ia mau dala nui e loaa aku ana ia oe, e lilo ana kou ola ana ma keia mua aku i ola hauoli e ike ole ai oe ia mea he nele a he hune, me ka nana ole aku i na ao hakumakuma o ka manaolana poho i kau iho maluna ou mai ka hoomaka ana mai.

            "Pehea kou manao in a no ko'u kakau aku i kuu hoaloha kahiko ia Lolena Banekoropa o Nu loka, e haawi aku ana i ko'u hilinai iaia i mea nana oe e malama mahope iho o kuu hala ana aku?"

 

He Moolelo no ko

Helena Simoa Lanakila Ana

A I OLE

Ka Hoowalewaleia Ana O Halebatona

            "Ua lohe mai au aia me oe o Miss Elawoko e noho nei, a i ole aia paha me Mrs. Egelakona, oia paha ea?"

            "Ae, aia me laua o Miss Elawoka e noho nei," me ka pupuku ana ae o kona lae.

            "Uke aha la?" i ninau aku ai o Mr. Lanakasa.

            "He makemake au e maopopo e Mr. Lanakasa." wahi a Kauka Balaki, "a oiai he poe malihini oukou ia'u, pela au i manao ai he mea pono ia'u ke hoike aku ia oe a e a'o pu aku hoi e makaala loa oukou i kela kaikamahine, ia Miss Elawoka, no ka mea he kaikamahine oia me kona mau ano maikai ole, no kuu hopohopo keia o lilo ka noho ana aku o Miss. Elawoka ilaila me oukou i mea e hoohihiaia aku ai kau kaikamahine a e lilo ai kona inoa maikai i mea hoowahawahaia."

            "E Mr. Balaki, e oluolu oe e hoopau i kou kamailio ana mai i kekahi mea e pili ana no kela kaikamahine," i papa aku ai o Mr. Lanakasa, me kona ku ana ae a pololei, a nana pono aku la i ke kanaka e kau mai ana iluna o ke kaa.

            "Ua nui ko'u lohe nou ame kau mau hana, me kou hoao pu e hoopoino i kela kaikamahine, a ke lawehele nei oe i kona inoa ma kela ame keia wahi ma ke ano e hapalaia ai kona inoa maikai, a e lilo ai hoi oia i kaikamahine hoowahawahaia mai e ka lehulehu.

            "Ke hauoli loa nei au i nei manawa no ko'u halawai ana me oe a hoike aku hoi imua ou i ko'u manao.  Ua manao a nei oe e kapa ia oe iho he kanaka maikai me kekahi mau ano e nanaia aku ai he kanaka hanohano, a i ole e hoomau aku ana anei oe i kau hoopoino ana i kela kaikamahine i loaa ole ka mana e hiki ai iaia ke kupale nona iho, me kona hooiaha mau i kona mau keo ma kela ame keia wahi ma ke ano hoopunipuni, i mea no ka lehulehu e nana mai ai iaia he kaikamahine ino a kolohe a lalau paha?

            "I hoike aku au ia oe i nei manawa he kanaka lapuwale loa oe, a o na kanaka apau au e hoike aku ana i kau mau olelo hailuku no kela kaikamahine, e nana mai ana lakou ia oe ma ke ano he kanaka lapuwale haahaaloa.  O kou lohe pono aku keia aia o Miss Elawoka i keia la maloko o kuu home a malalo hoi o ka'u hoomalu ana ame ka poe e makemake ana e hoopakele iaia mai na hoopoino mai au apau, he poe i makemake ole e hoopoino wale ia ia kaikamahine mamuli o kau mau hana ino, me kou hoao pu e hoowalewale iaia, i mea e haumia ai kona kino ame kona inoa maikai.

            "Ina e loaa hou mai ana ia'u ka lohe no kekahi mau huaolelo ino no kela kaikamahine mai kou mau lehelehe ponoi mai, e hoopaaia aku ana oe e a'u ma kahi e hiki ole ai e puka hou mai no kekahi manawa, a ma ka puka makani i paa'i na kuahao oe e nana mai ai iwaho, no kekahi mau makahiki lehulehu e hiki mai ana.

            "O kela mau leka au i kakau ae ai ia Mrs. Stevana a ia Mise Elawoka pu eia lakou apau loa malalo o ko'u malu i keia la; aole paha no kou ike ole, aka, e pono no nae ia'u ke hoike aku ia oe i nei manawa ua hana oe i kekahi kanalima ino loa me ke ku-e i na kanawai o na Mokuaina Huiia o Amerika nei, ma o kou hoouna ana i na leka maloko o na ekeleka o ke aupuni, he mau leka me na manao ino a hooweliweli he karaima ko'iko'i loa au i hana ai e hoopaaia aku ai oe i ka halepaahao no kekahi mau makahiki lehulehu a in a no kou hoao hou mai e hoonaukiuki, e haawiia aku ana kela mau leka au apau loa e a'u i ke aupuni a na ka Lunamana o ka oihana leka ia e hoopuka mai i kekahi palapala hopu no ka hopu ana ia oe."

            I ka hooki ana iho o Mr. Lanakasa i kana kamailio ana, kiola aku oia i ka pepa hoolauna a Kauka Balaki o ka haawi ana mai iaia iluna o ke kaa ana e kau ana, a huli koke aku la no oia hele, a i ka ike ana iho o ke kauka i kona pilikia me kona kali hou ole iho, o kona hili aku la no ia i ka lio me ka

            "O, e kuu papa, ke lilo loa mai la kau mau olelo i mea e hoopilihua loa ia'u!" i pane ae ai ke kaikamahine me ka lele pu ana ae e apo i ka a=i o ka makuakane, me ka nana pu ae o kona mau maka a hiolo ana na waimaka ma ke ano e noi ae ana e hoopau ka makuakane i ke kamailio hou ana iho iaia ma ia ano.

            Alaila kulou iho la ka makuakane a honi iho la i ka lae o ke kaikamahine me ka haalulu o kona mau lehelehe.

            "E hoomanawanui iki pu mai oe me a'u, e kuu kaikamahine, no kekahi manawa loihi liilii iki aku, alaila aole kaua e kamailio hou no keia mea oiaio au e ola aku ana," wahi a ka makuakane o ka pane ana iho me ka haalulu o ka leo.

            "O Lorena Banekorofa a'u i hoakaka mua aku nei ia oe, elike me ia au i maopopo mua ai, he hoaloha kahiko oia no'u mai ko maua mau la kamalii mai.

            "He wahine kana i hoonaauaoia a he nui no hoi kona mau ano maikai, a he elua a laua mau kaikamahine i aneane elike ko laua mau makahiki me kou.  Aohe o'u kanalua e ae mai ana no oia i kuu manao i kuu manawa e hoakaka aku ai iaia i ka mea oiaio e pili ana i ko kaua mau pilikia, a e haawi mai ana oia i ka lima kokua, me ke kanalua ole, ma o ka haawi ana mai i ko lakou home i wahi nou e noho aku ai, a nana hoi e hooponopono i kou mau waiwai ahi i kou mare ana aku i ke kane a o ka loaa no ka hoi ia o kou home kukaokoa nou iho.

            "Aia o Nu loka ma kela huli o ka honua, nolaila in a no kou hoi aku e noho malaila, aole loa e hoehaehaia ana kou naau no kookahi sekona, no na hewa i hauaia mai maluna o'u a e kau aku ai hoi ia ao hakumakuma o ka weliweli malua ou.  Ua lohe aku la oe i kuu manao, nolaila, heaha kau pane e Vekinia? E kakau aku anei au i leka i kuu hoaloha no ka hoihoi ana aku ia oe malalo o kana malama ana mai?"

            "Ke ice nei au he manna maikai loa kena ou, e papa, nolaila, ke ae aku nei au i kou manao," i pane ae ai o Vekinia, aole no kona makemake i'o maoli, aka i hoopauia ae ai koka makuakane kaumaha nona mahope iho o kona hala ana aku ma kela ao, "e hana aku oe elike me kau i ike ai he mea pono ia, a o kou makemake wale no ka'u e apono aku ai."

            Lamalama ae la ko Mr. Abota (oia ka inoa o ka makuakane) helehelena no nei ae maikai ana aku o ke kaikamahine, a no ka mea, o keia ka ninau nana i hoopilikia mau i kona noonoo no kekahi mau mahina lehulehu i hala, no kona ike iho he manawa pokole wale no koe a haalele iho oia i kana mea aloha me keia ao e noho hookahi me ka loaa ole o ka mea nana e malama, a i na manawa lehulehu no hoi ana e haupu ae ai no ia mea ua lilo ia i mea hoehaeha i kona noonoo.

            I ka holopono ana o keia mea nui ana i noonoo ai, alaila loaa iho la iaia ka manao e hoopau pono aku i kana mau mea apau i noanoo ai no ka hooponopono ana i na waiwai apau i loaa iaia ia manawa, no ka holo ana aku maluna o Venikia, a e hoohalaia ana ke koena aku o kona mau la o ke ola ana me ka maluhia me kana kaikamahina i aloha nui ai, a noho iho la me ke kakali aku o ka hoea mai o ka hopena o kona mau la ana e ike iho ana ia manawa ua kokoke loa mai no ia.

 

(Aole i pau)

 

hui pa ana e paa ana ia manawa, me ke kulou o ke poo ame ka helehelena hoi i hele ae la a nanakea loa no ka maka'u ka inaina ame ka hilahila pu.

            E pono e hoakaka iki ia ma keia wahi, o kaua hana ma ke ano he kauka maloko o kela mokuaina aole i loihi a kana lawelawe ana aole i loihi loa ma ia hope iho ua make aku la kekahi o na ma'i ana o ka lapaau ana malalo o kana lawelawe hemahema ana, a ma kekahi ano hoi i lilo i mea pahaohao loa ka manao o ka lehulehu a ua nalowale honua oia mai kela wahi aku me ka ike ole ia, a eia a ua hala he manawa loihi ma ia hope iho loheia mai ana kona hana ana i kekahi hana hoohanau i kekahi wahine ma ke ano e heewale ai ke keiki i manaoia naua no ia keik.

            No ekolu mahina ka Makoli noho pu ana me Helena, a iloko o ia manawa e makaleho mau ana oia ia Robaka, ke kane a Helena, ke kanaka opio no ana i hoao ai e lawe a lilo a e hiu a wela, i ka makahiki a oi mamua aku, oiai lakou maloko o Europa, ma kela manawa a lakou o ka holo ana e makaikai i na aupuni o Europa, ma kela manawa a lakou o ka holo ana e makaikai i na aupuni o Europa, eia nae, aohe maliu aku o Robaka iaia, no ka mea, ua ike mua o Robaka i kona mau koe, a he kane hoi oia i mareia me Helena ia manawa.

            Iloko o ia mau mahina ana e noho pu ana me Helena, e hoika mau ae ana oia imua o Helena aohe manawa hauoli e ae i loaa iaia iloko o kona mau la o ke ola ana elike me ia ana e noho pu ana me ia ia manawa, akahi no oia a ike iho ia mea he hauoli a he maluhia hoi o ka noho ana me ka oluolu maikai o kona noonoo.

            Oiai oia e noho ana ua loaa ka manao ia Helena ame kona makuahine he nui na ano maikai iloko o Makoli o ka hana pono wale no e hoikeia ae ai ia mau ano maikai on a oia kona a'oia aku me ke akahele loa ame ke kupono pu, i mea e loaa ai ia mau ano maikai ia Makoli, a e lilo ai hoi oia i wahine waiwai me ka hauoli iloko o kona mau la o ke ola ana ma ia hope aku.

            I na la hope loa o ia mau mahina ekolu ua hoea mai la o Mrs. Satevana, ka anate o Makoli, no ke kii ana mai ia Makoli a hoihoi aku me ia e noho ai, a mahope o ka hoohala iki ana i kekahi mau la me ka ohana Lanakasa, ua hoi aku la oia me ka lawe pu ana ia Makoli me ia no kona home ma Nu Ioka.

            Hookahi makahiki ma ia hope mai ua mareia aku la o Makoli i kekahi o na lolo opio oloko iho o ke kulanakauhale o Nu Ioka, a ua hauoli loa o Mrs. Satevana i ka loaa ana o ka Makoli kane kupono, a ua hauoli pu no hoi me Makoli, no ka loaa ana o kona mea nana e malama me kona lilo pu ana he makuahine no kekahi home nani a Mrs. Satevana o ka hoomakaukau ana no laua.

            No na manawa lehulehu ma ia hope mai e holo mau mai ana o Makoli i Kolorado e ike ia Helena ame Mrs. Lanakasa, na lede puuwai aloha a lokomaikai, na mea na laua i kokua aku iaia iloko o kona manawa makua ole, a i haawi aku hoi i na kokua apau iaia iloko o kona wa makuaole, no ka mea, ua nana mai oia ia Helena ame Mrs. Lanakasa, ma ke ano o laua kona mau hoaloha oiaio.

            Ma keia manawa ua paa ka hale a Keoni Kamika Wilekona i kukulu ai no na kaikamahine hana ilihune, me kona hoolilo nui i kana dala ame kona hooikaika pu ana e holomua ia hana elike me ka loihi o kona mau la o ke ola ana, ame keia manao iloko on a, mahope aku o kona make ana, e lilo kana mau dala apau i hoahu ai i kumuwaiwi a i kahuahana hoi e nee mau aku ai ia hana kokua imua.

            No kekahi mau manawa lehulehu ua holo mau mai oia i Kolorado no ka halawai ana me ka ohana Lanakasa, a elike me ka loihi o ko lakou ola ana maluna o ka ili honua, pela ko lakou hui mau ana me ka hauoli, a oiai he poe waiwai loa lakou ia manawa, ua hookahe aku la lakou i ka lakou mau dala ma na hana kokua a manawalea, me ka hoao mau e hapai ae i ka poe ilihune mai ke kulana nele a i ka loaa ana o ka lako ia lakou.  Aole oia wale, ua hookomo pu aku lakou i kekahi heluna dala nui iloko o na halema'i ma na wahi like ole o ke aupuni, a ua nana ia mai lakou ma ke ano he puuhonua no ka poe iloko o ka pilikia.

            No Habati Alekona hoi ua lilo oia he kanaka opio i pii ae ma ke kulana waiwai i nei manawa, he kanaka hoopono, ua paa mau kona manawa i ka hana, a ua lilo hoi oia i kane a i makuakane maikai loa no kana wahine no Mele Madale.  No na makahiki lehulehu kona noho ana e hana malalo aku o Mr. Lanakasa, elike me ia a Mr. Lanakasa o ka hoakaka ana aku iaia, me kona pii mau ana mai kekahi kulana a i kekahi, a i ka manawa i waiho mai ai o Mr. Lanakasa i kona lawelawe hana ana ua pii ae o Habati Alekona ma ke ano he hoahui a he poo hoi no ka hui a Lancaster & Co.

            No Mere, ka wahine a Habati Alekona i mare ai, aole oia i noho hana ma ke ano he makuahine no ka home o na kaikamahine hana a Keoni Wilekona i kukulu ai; ua hoole loa o Habati kana kane, i kona lawe ia hana ko'iko'i maluna iho o kona hokua, eia nae ua nui kona makemake ia hana, a ua lehulehu no hoi na kaikamahine ilihune i haawi aku ai oia i kana mau ao ame na kokua ana mai i nana mai iaia ma ke ano oia ko lakou hoaloha oiaio.

            Mamuli o ko Robaka Egelakona haawi pau i kona manawa ame kona noonoo maluna o ka hana eli gula, me ka hoonui aku ia hana ma kela ame keia wahi o ka mokuaina o Kolorado, ua nui ke gula, ke keleawe ame ka lanahu i loaa mamuli o kana hookele ana, a he mau makahiki lehulehu ma ia hope mai ua nanaia aku oia ma ke ano oia kekahi o na kanaka waiwai maloko, o ka mokuaina o Kolorado.

            No Miss. Lamasona hoi, ka wahine i lawe hele ai i na olelo o hoinoino ana ia Makaleka ame Helena, ua holopee loa oia a huna iaia iho ma kekahi mau mokuaina ma ka hema me ka lohe hou ole ia mai o kekahi mea e pili ana nona, a o ka lohe hope loa i hoikeia ae ia Mrs. Lanakasa ma he mau makahiki lehulehu ma ia hope mai, ua make oia mamuli o ka loaa ana i kekahi ma'i fiva ikaika loa, elike me ka hopena i loaa ia Mrs. Elawoka, ka makuahine o Makoli pela no ka hopena like i loaa ia Miss Lamasona ka wahine holoholo olelo.

            Mahope o ko Mr. Lanakasa haalele ana i ka hana, ua kukulu ae la oia i kekahi hale nui a nani maloko o ka Mokuaina o Kolorado, no ka mea ua loaa iaia ame  kona ohana ia manao hoohihihi i ka noho ana o ia mokuaina no ka pumehana o ka noho ana, no ka mea e papa mau iho ana na kukuna malamalama pumahana o ka la ma ia mokuaina, aole oia wale, he nani no hoi na kuahiwi, he uliuli mai, a he nani no hoi na muliwai a he pumehana mau ke kau o ka noho ana o ia aina.

            Ua lilo o Makaleka Lanakasa ame Helena Egelakona i mau mea makemake nui ia e na kanaka e noho ana maloko o ia mokuaina; ua lilo laua i mau mea aloha ia me ka mahalo nui ia e na mea apau i ike la laua a ua lilo hoi ko laua mau home i wahi hoolulu no ka lehulehu e hele mai ai mai na pea like ole mai o ke aupuni.

            Ma keia ano iho la i noho ai o Mrs. Lanakasa ame kana kane, a pela hoi me kana kaikamahine, me Helena me kana kane me ka hauoli me ka loaa ole o na mea hookaumaha i na noonoo elike me ia i na la i hala, a e haimu mau ana hoi ka malu iloko o na la ahiahi o ko Mr. Lanakasa ola ana.

            I ka hooki ana iho i keia nanea, ke manolana nei ka meakakau ua loaa aku i na makamaka heluhelu o keia moolelo kekahi mau oleloa'o maikai loa mailoko mai o na moolelo like ole o ke ola ana o ka poe i hoakakaia maloko o keia moolelo, a ma kahi o ka maikai o na hana a ka poe i hoakakaia e hoohalike aina ka lehulehu, a ma kahi o na moolelo o ke ola ana o ka poe i ikeia ka maikai ole o na moolelo e hookaawale aku ana ka lehulehu mai ia mau ano maikai ole mai apau, o ka maikai ke lankila, a o ka hewa ke hookaawale aku.

KA HOPENA