Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 9, 3 March 1922 — He Moolelo no PITA NIKOLA a i ole Ke Duke i Haalele Aku i Kona Kulana Hanohano a Lawe Mai i ke Kulana Makaninana [ARTICLE]

He Moolelo no PITA NIKOLA a i ole Ke Duke i Haalele Aku i Kona Kulana Hanohano a Lawe Mai i ke Kulana Makaninana

Haawi aku la o Nikola i kana kunou ana imua o kona haku, o kona hele mai la no ia no kahi o ka puka, a iaia i wehe aku ai, i ku ino ae ai o Kaika iluna, me ke kunou ana mai imua o Nikola, eia nae ke hoomaopopo aku la o Nikola, ua lohe kela kanaka i na olelo apau e kamailioia ana maloko o ka rumi, no ka mea ma ka puka no oia kahi i hoolohe ai, aole hoi i hele aku ma akhi mamao, elike me ke kauoha a Makuaia iaia. MOKUNA IX. Ma kela haalele ana aku a Nikola i ka rumi o Makuaia, iho mai la oia no ka hale malalo, a hele loa aku la no ka halekuke, o kahi o ka laki, ua loaa aku la iaia o Beka Kamerona, a kamailio aku la, aole e walaau iki no na mea ana i ike ai i kakauia ma ka pepa o ka loaa ana aku ia laua maluna o ke kumulaau. Ma ke ano nui ke olelo ae, ua holopono kela huaka' a Nikolo no Nu loka, ua huli hoi mai oia no Pohaku Eleele. ma ka auwina la o ka Poaha ae. Ma ke alahele nae no Nu loka, ua kau aku oia maluna o ke kaa otomobile o Pegc, a no ka manao paha o kela kaikamahine, he kanaka kulana haahaa o Nikola, kauohaia mai la ktia e kau iluna o ke kaa, ma ka noho mhope loa, oiai h'oi.iia kaikamahine nei a Makuaia me kona mau hoa, ma na noho mamua; aole no nae o Nikola nana no kona kapaeia ana mai mahope loa, o kana wale no i nalu iho ai iloko ona, ina o kona paalole o ke kulana duke kona e komo ana, ine kona mau mekala hoohanohano hoi, ma kona umauma, aole ana e nele ka hoomakaleho mai o kela kaikamahine iaia nei. Ua hele a ahiahi loa ma kela Poakolu, hoea aku la lakou nCi no ke kulanakauhale o Nu loka, nolailA, aole he inanawa no Nikola, e hele aku ai e hui pu me Mr. Kelekona, noiaila hoi aku la oia maloko o krkahi hokele, no ka hiamoe ana ma kela po. Ma ke kakahiaka ana ae o ka Poaha, akahi no oia a hele mai no ke keena o Mr. Kelekona, a waiho aku la i ka bila kikoo elala a Mr. Makuaia o ka haawi ana mai iaia, a loaa niai la*no boi ka elima kaukani dala iaia; ma ke dala pepa. Ua nui na mea a Mr. Kelekr>na i niele mai ai iaia nei, no ke kumu o ka makemake ana o Mr. Makuaia i'kela huina eiala mahuahua, eia uae, aole o Nikola i hoike aku i ka mea ōiaio, o kana pane wale no, aole he mea i maopopo iaia. ; Aia ka makemake iloko o Nikola, .e hui pu me Kelekona opio, kona hoaloha nana i hooikaika a loiia iaia keia kulana malalo o Mr. Makuaia, aole nae kela kanaka opio ma kona home, nolaila ua hoohaln nui ua o Nikola i kona manawa o kela kakahiaka, mamua o ka holo ana o kona kaaahi. ma ka hele ana e kuai i mau buke leo mele ame na buke himeni, no kona makemake e a'o aku ia Beka Kamerona i ka himeni. Ua nui maoli kana mau buke mele o ke kuai aua, me kona nana ole ae i ka lilo no ia mau buke. a ua pomaikai no hoi oia, i ka loaa ana o na buke maikai loa iaia, i kakauia e na kanaka kaulana i ka himeni aine ka haku mele o Italia, he mau buke hoi, e hoakaka ana i ke ano o ka paka ana i ka leō a maikai.

He-e'ua makahiki hoiookoa i hooikaika ai o Nikola e loaa iaia ka ike hookani piano ame.ka ike himeni; tta hoea niai nae i ka manawa ana i olelo iho ai iloko ona aole e lilo kela mau makahiki elua o koua hooikaika ana i kela mau ike, i mau makahiki poho wale. aka e haawi aku ana oia i ke kalena i loaa iaia ia Beka Kamerorta a ma o kela kaikamahine auanei e hoopukapukaia ai kanaka kalena i loaa. maoli ka paila o na huke leo mele, iaia 0 ka huli hoi ana ,aku no ka home o kona haku, maluna o ke kaaahi, a iaia'i lele aku ai ma ka hale hoolulu, a kau aku la hoi maluna o kaa a kona haku, oka hoouna ana mai, no ke j kii ana iaia, huli hoi mai la oia no Pohaku Eleele eia nae, kjpa mua ae la oia ma ka home o Beka Kamerona, no ka haawi ana aku i na buke mele, ana o ke kuai ana na kela kaikamahine, elike me ia ana i hoopaa mua aku ai, e haawi aku ana oia i kekahi rnau huke himeni^ Ma kela hoea an aaku o N'ikola no ka hale, o Keka Wala ke uoho mai ana mawaho o ka lanai, e puhi ana i kona ipupaka nui, a no ka pane ana mai i ka Nikola ninau no Reka, hoopinana w ; ale ae la no ua kanaka nef. i kona poo- | hiwi akau, me ke kuhikuhi ana ae i kahi o ka puka. ?vla kela hoea ana aku o Nikola no ka hale, o Keka Wpla 0 ka haawi ana mai iaia nei, aia no o Beka maloko o ka hale, nolaila kikeke aku la oia ma ka puka, aole no hoi i loihi kona kakali ana, weheia mai la ka puka, a ku ana o Beka, ua owiliwiliia ka lima o kona lole, a kau iluna o ka .poohiwi, a. e kau.ana no ka. hu'ahu'a kopa maluna o kona mau lima, e hoike mai -ana, he holoi kana hana, ma ka m'anawa i kikeke aku ai o ka puka. "Heaha, keu-kumu o ka lu le mua ole ana ae nei e hoike ia'u e JCeka Wala?'' i. huli n' u ai o Beka a huhu i ka mea c ;noho hoola'i mai ana mr'una o kona noho, mahope o kōna haawi ana mai i koua.nloha im.ua o Nikola. "iKomo mai iloko nei ē Mr. Nikola, e kala mai nae oe no„keia ano.o'u, au e ike mai la, no ka mea o ko'u la holbi ke'ia," alaila huli aku la oia hele noloko o ka hāle nVe ka ukali a,na aktt o Xikola mahope opa. ''Aole e' h'ik'i ia'ti ke'lioho loihi ilio maanei, i lawe wale mai nei no atjM> keia mau huke nau, a'u o ke kuai ana mai nei ma Xu lok.l." "Auwe no ka hoi e! Na'u anei kena man buke au i lawe j mai nei? Aole au i manao. e .hookō āna oe elike me kau! 1 kama'ilio mai ai ia'u," wahi a Beka, me ka hōloi.ana aej i kona.mau liiva,' i ka epane. a kii pu aku la no hoi e huki ika palulu oka nuka aniani, i koino »ui ai f /ka malamhlama o ka la iloko o ka runii. ' • • "Q koia huke a'u i kuai mai nei, he huke ia no ke a'o ana i ke ann o'ka paka ana i ka leo," i hoakaka aku ai c Nikola me ka paa ana ae i kekahi huke iluna. "O kei? huke hoi, he buke ia e hoakaka ana i ke ola ana o na kanaka haku mele k.aulana loa. Malia paha e makemake ana o< v heluhelu i keia huke, pela au i ki-lai mai nei nau." "O. aole ana e nele ko'u makemake e heluhelu i ke aiy o na kaulana, he me-» kokua nui loa mai n in'll. tir kai.hooikaika ana aku e kaulike me kela poe kanaka." "Aole no 'e holopono loa kau hooikaika ana e loaa ka ike himeni, me ke koklia ole aku o ka piano. aka nae, u; 1 kuai mai nei au i kekahi ki nau, i mea e nololei āi ka puana o ka himeni, aole hoi e kiekie loa i kekahi manawa, a - haahai pa'ha i kekahi manawa."

"He oila no ka'u oloko nei o kā hale, he kohu piano aole nae he maikai loa o ke kani i keia menawa, ma kel; wahi pila no maua me Tile e hoomaamaa ai i ka himen ana i na mele o ka Himeni Euanelio," alaila ku ae la ( Bcka, me kā hele ana aku, a wehe ae la i ke pani o kekah pahu loihi, o ka hoomaka iho la no ia e pauma, me ka hoo kani ana no hoi." "Ua hiki no,,ia oe ke hoomaamaa ma ka hale nei m« kela pila, aka nae ma kou mau manawa kaawale apau ua hiki ia oe, ke hele ae, a na'u e a'o aku ia oe, elike itk ka makaukau ame ka ike i loaa ia'u, ma keia hana o k; hiineni." "E hele aku ana no au e ike ia oe, aole nae i keia la malia paha ma kekahi manawa o ka la apopo." "Heaha hoi keia ano kukule o Keka W'ala, aohe wah' mea a kamailio mai ia'u?" "Heaha mai auanei kau, ua nuha, no kuu ae oie ana aku nei e rnare me ia. Ua koi mai nei oia ia'u eae aku e lij< i wahine nana* a o ka iho la ia o .ka ivvaka)'.!a-ku mamahiku o na manawa ana i'n'oi mai ai ia'u." 'Tela i'o ka, a heaha no hoi kou kumu o ka hooko olt ana al;u nei i kona makemake?" "ile la holoi keia no'u. aohe o'u noonoo no ia mea h» mare ina keia la, ama na manawa eae no paha ana kamailia mai ai no kela kumuhana." Xoke okoa ae la o Nikola i ka akaaka, mamuli o ka mao popo ana aku iaia, 'aole loa e hiki i kekahi mea ke hooki kina aku i kela kaikamahine e hana mai i kekahi mea, inr aole i lokahi kona manao ma ia mea. "Ua loaa ka ike ia Keka Wala, ua hele aku au no kou hale i nehinei, no ka mea e hakilo mau ana oia ma ka'r mau wahi apau e hele ai." Hoolalau wale iho la no ka Nikola nana ana i kekahi e na btike, no ka mea mamuii o pane a Beka, ke hooitiaopopo la oia. aia maluna o ke kaikamahine opio kr noonoo nui o Keka Wala, aka nae pane mai la oia i ka : ana mai: "Malia paha he kuleana koi no hoi kona maluna ou o ka hana ponn wale no ma kovi aoao, o ia ka hooko ann aku elike me kona makemake." "Aole he kuleana koi o kela kanaka maluna o'u, owau ponoi no ka maluna o ko'u kino ame ko'u mau manao na hiki ia'u ke hana elike me ko'u makemake, me ka hookikina ole ia mai e kekahi mea. R pono kela kanaka e hookaawale loa mai ia'u aku, a e hoopau oia i kona hoouluhna mau ana mai, o ike auanei oia i kona mihi." "I/eaha kau mea i manao ai e haua aku mahma ona?" Akaaka ae la o ī>eka, me iie mea la iie wahi hana ano ole loa kela a laua e kamailio la, a i mai la: "E hookemo no au iaia iloko o ka papa holoi lole, a wili aku i kona a-i, e nui ai kona waha i ka hamama." "Ma ka'u nana aku nei i ka helehelena o kela kanaka, me he inea la, m hele oia a ku maoli i ka maka'u ia oe, aole anei pela e Beka?" "O ke ano mau iho la ia o kela kanaka, ke piha oia i ka huhu, he pikanana kona inau ano apau aohe ana mea hoihoi iki." Ma kela wahi o ka laua mau olelo, i huli mai ai o Nikola hele no kahi o ka puka, me ka uleali ana mai no hoi o Beka mahope ona, a o ia ka Nikola o ka huli ana mai ia lieka, a kamailio niai la: "Manao no anei oe e hiki ana i kela kanaka ke nahu mai ia'u ?"

''Ua kuhihewa ka'u mea i kamailio mua aku ai ia oe e pili an& nona, aole e hiki iaia ke hoopilikia aku ia oe ma kekahi ano, aka ina he mau hoopilikia ana kekahi nna, mahope ia, o kou• a'o ana mai ia'u i ka ike himeni/' Ia laua nei i hoea aku ai no(\yaho o ka lanai o ka hale, aole he ikeia aku o Keka Wela'. haawi ae la ke aloha hope mawaena o laua, o ka hele aku la no ia o Nikola, no kahi n kona kaa e ku mai ana nia ke alinui, a i hakalia no a i kau oia ikina. o ka lilo mai la no ia, aia ka pahuhopu no| ka home o ]\ir. Makuaia. j Ma kela manawa a Nikola, i kaawale aku ai no ke kulanakauliale o Nu loka, aole he mea ano nui i ikeia ma ka hc*me o Mr. Makuaia', aole he mea hoohalua a maaiihele o ka po i hoea aku no kona home, aole no hoi he niau pepa hoolaha i kauia ma kekahi mau wahi, he .mau hoailona kela, no ka hookaawale loa ana o ka mea hoohalua iaia iho, aole e hookokoke mai i ka hale. ahiki i ka po ana i hoike hoike mai ai maloko o kana hooflaha. Ma kela hoea ana akti a Nikola no ka hale, ua hookahaha loa ia mai kona manao i ka ike ana aku, aole kela ano pihoihoi iloko o kona hak\i, e nohō mai ana hoi ua o Mr. ( Makuaia maluna o keakhi noho ie, e puhi ana i kono cig-a. Mahope iho o ka haawi ana ae i ke aloha mawaena o Mr. Nikola, pii loa aku la laua no ka hale maluna, a komo aku la noloko o ka rumi o Mr. Makuaia, me ka hoopuka ole ia o kekahi mau olelo. Ia laua maloko o ka rumi, ua haawi aku la o Nikola i; na hila dala no ka huina a Mr. Makuaia i makemake ai, ia wa i lalau mai ai no hoi o Makuaia, a hookomo aku la iloko! 0 ka pahuhao,*a iaia i pani aku ai i ka puka a paa, akahi no oia a pane mai: "Ke haawi aku nei au i ka'u mau mahalo kiekie ana ia; oe e Mr. Nikola, 110 kou hooko pono ana elike me ka'u kau-| oha, e hele koke oe e ai i kou aina ahiahi, alaila hoi e hooluolu, tia nui kou luhi. Aole o'u nianao. he mea kekahi e lele ai ka oili i keia po, e makemakeia ai oe, ua lawa no na' hana kiai i ka poe i hoonohoia ma ka lakou hana. Ua oi! aku ko'u ike no keia kanaka, mamua ou e Niknla, nolaila, ma ka po o ka la apopo e ike ai kaua i m mea apau." Ma kela wahi o ke kamailio ana mai a Mr. Makuaia, aaki iho la kona ku'i, kulou iho la no hoi kona poo ilalo, me he mea la, ma ka Nikola hoomaopopo aku, e hoao wale ana ana no ua kanaka nei e loaa ka ikaika iaia. elike mc kekahi holoholona, i komo i kahi haiki, e hoat) mai ana e puka i kahi nona e pakele ai. Iloko o ka noonoo o Nikola i kela manawa, o kekahi o mea i makeinakfe loa ar'c hookoia, o ia riō ke kukuluia o kekahi maii wahi kiai kiekie, ma kela ame keia wahi o ka aina nui o Makuaia, aia ka hopohopo mau iloke qna, jna aole he. mau hale..kiai o kela ano, alaiia e hoea mai ana kekahi poino nui maluna o ka ululāau, a no ka hik ole iaia ke uumi iho i kela manao, hoike okoa aku la oia imua o Makuaia, a i ka lohe ana aku o ua kanaka nei / kela mau manao, luliluli wale ae la no kona poo, a kamailie mai la: ' . ' '"O kena mau mea apau au e hoakaka mai nei, imua o'i e Nikola, ke apoilo aku nei au, o kena no kekahi manae kahiko loa o'u, aole nae he hooko iki ia. E hoopanee ke •kaua noonpo.ana i kena mauao 110 kekahi wa okoa aku,m ka mea he nui, ; ka kaiui hana o keia wa; aka mai poina o< 1 ka hoomaofW)po hou ana mai ia'u, ke hala ka po o ka h | apōpo." "Klike me kau i manao ai, -pela no e hookipa aku ai. ak: | nae ke hopohopo loa nei au, malia e loihi loa ana ka 'hoah ana .i kela mau hale kiai. manuia o ka hoea ana mai o ke kahi mau poino." *'.\ole he manawa no kena hana, oiai ua makemake -loau ia oe, e .noho kokoke mai ma kuu home'nei, no'ka han. kiai. n'u i hoonoho aku ai ia oe, no ka makaala ana i ko •• poe kanaka." .Ma kela wahi o na kamailio mawaena o !\[r, Makuai: ame Nikola, haalele aku la ke : kanaka opio i kona haku a huli hōi mai la no ka hale malalo, e ai ai i kona aiir ahiahi, a mailaila aku no kahi o na kiai, a huli hoi loa aki. 410 kona hale. ■ Ma k$ kakahiaka' ae o» ka Poalima, hele hou aku la (

Nikola, no ka hui pu ana me kona haku, a kaiioha mai 1; 0 Makuaia iaia, e lawe aku e hoike i kahi o ke kumulaau, kauia ai ka pepa, i kakauia ai ona olelo hooweliweli. M; kela huakai a laua, ua la\ve pu aku o N'ikola i kekahi mai meaai mama, no kona makemake ole e hoi mai i ka hal» 1 ka aina awakea, aka i hookahi no a laua-hele ana, a nhl: na hora o ka auwina la, alaila huli hoi mai nb ka iiale. Ta Nikola e hele la niamua, me ka hahai no hoi o Ma kuaia mahope aku ona, ke ike mai la oia, aia wale no n: lima o Makuaia maloko o na pakeke hope o .kona lole wawae, ana no i koho iho ai, aia kekahi lima o kona haku '<e paa la i ke kunui o kana pu panapana. Ke ike pu ma !a no hoi oia. i ka alaalawa mau o ka Makuaia nana ana m;, kela aine keia wahi, e hoike mai ana kela ano ona, no kj liele a piha i ka maka'u no kekahi mea. la laua i hoea aku ai no ke kumulaau i kauia ai ka pep: o ka loaa ana aku ia \ r ikola, ke'kaapuni la o Makuaia i kel kumulaau, me ka n.ina pouo' ana i kona mau lula, a k< ha'iha'i la hoi o Nikola, i ka hana a kona haku, ka mea na na i hooi loa aku i kona manao kahaha, o ia no ka lilo an; 0 kela kumulaau, i mea na kona haku e hakilo pono lo«ai, oiai aole hoi o Makuaia ke hele mai ana e hui pu m< ke kanaka nana na olelo hooweliweli, aka o ua o Nikola. No umi mimike naha ko laua ku ana inalalo o kela kumulaau, alaila koi- aku la o Makuaia i ke kanaka opio, e hul hoi laua no ka hale, me ke kaa ana mai la na Makuaia kr. hele ana mamua, a hahai mai la no hoi o Nikola mahope ona. la laua o ka hoea ana aku no ka lanai o ka hale, akahi •io o Makuaia a pane mai: "E hoomanao oe e Nikola, ua ae mai oe imua o'u, o oe. ke hele e hui pu me ke kanaka i kakau i kela pepa hoolaha, ma ka hora umi-kumamakahi o keia po. Pehea, aia anei he manao hopohopo iloko ou?" "Aole ia mea he 'hopohopo iloko o'u, koe wale no keia. aole o'u makemake e hele i ka po, me ka paa ana i kela huina elala mahualuia." "La lohi loa keia no ko kaua hoololi ana, i na mea mua a kaua i hooholo ai, o ka hana wale no i koe, o ia ka hooko aua aku i na mea apau elike me ka kela kanaka i makemake mai ai." •'lna ua paa kou manao pela ea, alaila e hooko i'o aku au 1 kou manao, a i ae wale 110 nae au i keia hana 110 ko'u ike iho aole o ka'u mau dala ponoi, ka'u e haawi aku ana I kekahi kanaka palaualelo, aka o kau mau dala no ia." "Mai minamina oe no keia mau dala, he unahi wale no keia no ko'u mau loaa aia maloko o ka banako, v kekahi huina dala mahuahua loa." "Owai ka inoa maoli o kela kanaka a'u e haawi aku ai i na kaukani dala iaia?" "Aohe au noonoo ana no kela kanaka, ame kona inoa, ua lawa kou liooko ana aku i keia misiona, i mea nou e ike iho ai, o ko'u makemake kau e hele nei e hooko." No ka piha maoli o Nikola i ka hoonaukiuki, no ke ano o na olelo a kona haku, haalele iho la oia i ka hale o Makuaia, a hoi pololei loa aku la no kona hale. O ka elima keia o kona mau la o ka noho ana ma kela wahi, a o ka mea apiki nae, aole he wahi maopopo iki iaia, no ka manawa ana e hele aku ai e hooko i kana hana i hoolimalimaia mai ai oia, e laa ka hele ana e nana i ka ululaau, ame ke kauoha ana aku i na kanaka liana, i ke ano o ka lakou mau hana. Aole i loaa he manawa iaia, no ka hele ana e nana i ka hale olopapa a Makuaia, ma kahi he elima mile ka mamao mai ka home aku o kona haku, aka ke hoopau manawa wale nei no oia, ma kekahi hana, i hiki no i ka nui ae o na kanaka ke hooko. o ka iini nui iloko ona. o ia no kona hele koke aku e lawelawe i na hana i pili pololei loa i kona kulana o ka noho ana mai ma kela wahi. Mai kana mau mea nae i lohe mai ai, no ke ano o na hana e lawelaweia ana e na kanaka ma~ka hale olopapa, aole he pololei o ke oki ana a na kanaka i na kumulaau, i kupono no ka hana ana aku i ka papa, a ua haawi aku oia i kana kauoha, i ka luua o kela poe kanaka, i ke ano ona kumulaau e oki ai, eia nae o ka maopopo a maopopo ole iaia, o ka hookoia o kana kauoha, aole ana mea i ike. Ina no kona kaawale, ua hauoli loa oia e hoohala i kona manawa o kela ame keia la, ma ka hoea kino ana aku imua o na kanaka hana, e hoao aku elike n\e ka hiki iaia, e h*v)hoaloha me lakou, a e kuhikuhi pono aku hoi, i ke ano o ka lakou mau mea e hana mai ai; aka nae hoi, ua makemake loa o Makuaia iaia, uolaila he mea makehewa wale no ka hoao ana aku e pale i na kauoha a kona haku, aka o ka hoolohe wale aku no ka pono.

laia i hoea aku ai no kona lialo, wehe ae la oia i kona kuka, a kiola aku la iluna o kekahi noho, me kona kokoke ana aku ma ka apao o ke pakaukau, no ka hoomaka ana au e kaha l.ke kii o na hale kiai, c kukuluia aku ana, aole nae oia i hoomaka aku i kana hana, k« ana no o Beka mawaho o ka puka, ua hele no hoi na papalina o ua kaikama> hine noi a pii ka ula, no ka mea i holo wale ia mai no eia ahiki 1 ka hoea ana i ka hale o Kikola. "F.a, ua hoea mai anei o Keka Wala i kou hale nei?" wahi a ua o Beka, me ka hele a nui kona hanu. "O ko'u «hoea ana mai la no ia, aole an i ike iaia, a hiki mai la ne." ''Ua hopohopo loa au, me kuu manao mai nei, e hoea mua mai ana la oiii, aka ua pomaikai nae au, ua hiki mua mai la imua 011, maloko mai nei 110 au o ka ululaau i holo mai nei, ma ke alahele pokole e hoea mai ai i kou hale nei." •'Alaila heaha keia hana nui a tela kanaka i makemake ai e ike ia'u ?" "Heaha mai auanei kau, ua hele oia a piha loa i ka huhu ia oe. a olelo mai nei ia'u, ua hiki loa iaia ke uhaki i kou kino iloko o na apana elna." "He keu. aku hoi ha kena a ka mea maikai o1e!. lleahr ka'u niea i hana aku ai iaia, i manao ai kela kanaka e hek mai e uhaki i kuu kino?" "Aole no he kumu nui, aka no kuu hele wale mai no kou hale nei, a ua papa loa mai nei oia ia'u, aole e hele hot mai, a owau mai ana no ka ka ilina o kona inaina." "PelA i'o ka hoi, a peh£a kou manao, no ka olelo pa{); a kela kanaka ia oe?" "lleaha auanei kona kuleana maluna o'u, ua hiki ia'i ke hana elike me ko'u makemake iho. Aia no ia'n k; hele mai i koit ha!e nei ame ka ole, heaha auanei ka'u mei e hoolohe wale aku ai no i na olelo kohu ole a Keka?" Xoke okoa ae 2a o Xikola ika akaaka, a i mai la: "Ma' noonoo oe no na olelo hooweliweli a kela kanaka, i 'waiho malie aku iaia. Pehea ua paa pu mai nei no nae pah? oe me ko niau huke himeni ea?" , - . "t'a pupuahulu loa ko'u hele ana naai nei, aole noono» ae no kela mau hpke hinieni, a o kekahi no hoi. ua hel maoli au a piha ika maka'u iBi&."' , ' :jj "Pehea ke mau nei no anei kela maka'u <?m ia Keka?"! "Aole he u'iaopopo iau, aka pehea. he maka'u anei oe kela kanaka ina oia e hoea mai ana?" "Aole o'u maka'u i kela kanaka, a i na kanaka e ae e noh< nei ma keia wahi. heaha auanei ka mea e maka'u wale aki .ai-no i kekanaka?" > "Iwaena o ua kanaka an-iu e iioho hana nei malalo < Mv. Mukuaia. o ,\Tr. Keka. ka helu ekahi nōa ka hoohakak; i kona mau hoalnha. nolaila aole he hana e ae a kela ka t?aka e liooko ai. ke hoea mai oja, aka no ka imi. wale an; mai no i kūmu, 110 olua e hakaka ai." X«»ho iho la o N'ikola mamua o ka piano. a noke iho !; i ke kikoni ma ke ano hookapalulu i na leo .kane, -a pam mai la ia Bcka:

I "Ke lohe mai la oe i ke ano oke kani ana a ka pian , 0 kela iho la ke ano o ia mea he hakaka. Ua maa au i ke. i mea he hakaka no kekahi mau makahiki ae nei i hala. In., \ Keka kekalii i hele i ke kaua, e loaa aku ana kekahi i Kf > iaia, aole loa ona hoihoi iki ia mea he hoohannaele, hk:i t noho kuikahi na mea apau e pono ai. "Alaila ua komo ka paha oe e Nikola noko o ke kaua p.i "Pehea auanei ke komo ole, he mea liilii loa i ko'u n . • noo, na olelo hoomaka'uka'u a kela kanaka," wahi a V. '<ola, me ka hoomaka ana aku e paani i ka P ,; jno, nie k-< hoolohe aku nae.o Bela, i ka lawe palanehe o Nikola i k mau manamanalima maluna o na ki o ka piano. [ Oka paani hoi ia o Nikola ika piano ahiki ika pau a,lole he wahi mea a pane iki mai o Beka iaia, aka aia w . 10 ke poo o ua kaikamahine ilalo kahi i kulou ai, a im., īae i aea ae ai ak poo iluna, pane mai la: "Akahi no ahiki ia'u ke ike aku. O ke kaua, ka hooka huli aupuni, ka lahui kanaka, a khookeke ma na alamr, 1 me he mea la, ua hiki loa ia'u ke ike aku i ka hele <1 !.. ouka-pa a piha loa 1 ua kanaka, me na iaau iloko o k<> 1;,kou mau lima, pela hoi nie na pu panapana, e ki aku aua i na enemi." Alawa ino mai la ka Nikola nana ana ma ka heleheK n . 0 Beka, ua like na maka o ua kaikamahine nei, me kek.»> : mau hoku o ka lani, a ua hiki no hoi iaia ke koho m. 1 ka helt maoli o Beka, a piha i k<?kahi mea ano nui, at., i lohe mua ole ai, a ike maoli ai paha. "O oe no e Beka ka hoike ike-maka no ke ano o ka'u hn kani ana i ka piano, ua lilo anei ia hookani ana, i mea h ano-e aku i kou noonoo?" Upo'i iho la o Beka i kona mau maka, a i ke kaakaa h.>v. ana ae, i aku la: "Aole he maopopo ia'u, aka heah;i ka manao o keia n.? au e niele mai nei ia'u e Nikola?" "Ua like iho la me ke ano i loaa ia 00. i ko'u wa e h. ■ kani ana i ka piano, me na hiona o ke kahua kaua." "Alaila ua komo kino anei oe iloko o kekahi kaua h.v hana e Nikola?" "Ae, ilaila au, me ka honi ana i ka hohono o ka uw,i!n pauda, me ka lele makawaki mai o na poka a na enemi. ' "Nawai ole no oe e maka'il, eia ka iloko ke kau.i." "Aole au i nele ia mea he maka'u! He oiaio ua kom.i au iloko o ke kaua, aole mamuli o ko'u maka'u ole, aka no ka hiki ole ia'n ke alo ae. O ke kumu o ko'u maka'u i ke kaua, no ka ukali mai o ka make mahope o'u i kela ame keia sekona. He mea kupaianaha loa ke kaua, he niake wale no ma na wahi apau. Oka poe apau i hele i ke kaua, aole o lakou makemake, e ku hou aku imua o na kahua kaua, a imua hoi o ko lakou mau enemi." Hakalia no a pau ka Nikola kamailio ana, o kona hnli ae la no ia no kahi o ka piano e ku ana, a hoomaka aku la e hookani i kekahi mele i paanaau iaia, aia hoi kona mau inanamanalima ke lawe palanehe la i na ki o ka piano, a i kona hooki ana iho, huli inai la imua o Beka Kamerona. me ka minoaka ma kona mau papalina a i mai la: "Ma keia hookani ana iho la a'u i ka piano, heaha kau hihi'o i ike aku nei?" "He elua a'u mau mea i hoomaopopo, o ka mua o ka hauoli, a o ka lua o ke kaumaha, ua loaa keia mau haawina ia'u, *maniuli o ke ano o ke # me\e au i paani mai la maluna o ka piano." "O ka mea oiaio maoli no kena e Beka, aole e hiki i kekahi mea ke ike i ka hauoli, ke ole e komo mua oia iloko o ke kaumaha." "Ea, o kena maoli anei ka mea oiaio?" wahi a Beka me ka nana pono loa ana aku ma na maka o Nikola, a i hou aku la: "Aole i maopopo iki ia'u ke kiunu o ko'u hau--011 ana, a malia paha elike no me kau mea i houkaka mai nei, pela iho la i oili mai ai keia mea maikai." "E hoopau ko kaua kamailio ana maluna o keia nina i. n oiai hoi, i mea e makej>ono ai keia hele aiia mai nei nn, e lioomaka koke kaua i ke a'o ana ia oe i kau haawina mu.i loa, no ka ike himeni."

"Pehea auanei c hiki ai ia oe ke a'o mai ia'u ua.waiho aktt nei no au i ka'u mau huke i ko'u hale ?" "Aole a kaua nana ana no ka buke i keia manawa, aka e hoomaka ana kaua, ma kekahi anuu mua loa o ke a'o ana i ka himeni. o ia no kc ano o ka hanu ana." ''Ka. o keia ka mua loa o ko'u lohe ana, eia ka he mea a'oia ke ano o ka hanu ana." "Ae, aia ma ke ano o kau hanu ana, e hiki pono ai ia oe ke himene ame ka ole, nolaila e hoomaka oe e hanu, aole mai ka umauma mai, aka mai kou opu mai. a i kou wa e hanu ai, e hooouka pu mai oe i ka huaolelo "A". Hooko aku la o P>eka elike me na kuhikuhi ana a Nikola iaia, a me he mea la i ka Nikola nana mai, ua maa maoli 0 Reka i kela ano o ke lianu ana. "Nfaikai maoli ke ano o kali hanu ana, me ke kaomi ana aku o kekahi manamanalima o Nikola i ka piano, me ka i ana mai: ,c » 4< E hoohalike loa n\ai oe me ke kani o >keia huamele, ma ka piano nei, a e kulou iki mai kou ku ana imua. Mc kn nahenahe oe e puana mua mai ai, alaila pii ae ahiki i k.i nui loa ana." Ma keia manawa a Nikola e hoomaka nei r # a'o ia Reka. 1 na loina mua o ka ike himeni, o ka wa ia i oili mai ai Keka Wala, a ku mai la mamua pono o ka puka, aia hoi kona mau lima ma kona mau pakeke mahope. t'a ike aku la o Nikola i kona ku mai, pela no hoi me Bek.a, aka o Nikola nae ka i pane aku: "Ct ke aloha kakahiaka no kou e Keka. Pehea oe? F komo mai iloko nei, eia mai no ka noho rtja ka puka, a aia ke kikalika maluna o ke pakaukaū, aia hoi a* pau ae keia hana, alaila hele aku a« e hui pu me oe. E hoomaka ho«i oe e P»eka i kft himeni ana!" Aohe nae wahi mea a hoolohe aku o Heka, i ka Nikola kauoha mai iaia e himeni, no ka mea nia ka manao hopo* hopo iloko ona, no ke ano o ka Keka huakai o ka hoc;i ana aku. He hookahi mea maopopo loa iaia, aia kekahi manao ino iloko o kela kanaka, a pela oia i hoea mai ai nn ka hale o Nikola. Alawa mai la nae o Nikola, a ike i ka pii o ka ula ma n.i >apalina o Beka, hoomaopopo iho la pia i ke kumu o k:i himeni ole aku o P>eka, elike me kana kauoha, nolaila han 'ele okoa iho la oia i'ka piano, a huli mai la imua o Krkt \\ T ala, me ka pane ana mai: "E kakali iki mai hoi oe e Keka pela, aole e piha ka ha|».v lua hora, o ka pan ho ia o ka'u hana i makemake ai «' hoomaamaa aku 1a Beka, i na anttu mua o ka ike himeni.' "Aohe a'U kakali hou ana aku no ka pau o ka olua himeni ana. aka ke makemake nei au ia oe e Beka, e hemo koke mai iwaho nei i keia manawa, me ka hoohakalia ole aku." "Owai oe e keia kanaka hilahila ole, e hiM ai ia'u ke ho«> lohe aku i kau mau olelo, no ka'u wahi e hele ai. a e lmi ai paha??' wahi a Beka, nie ka liele o kona mau maka a hulili i ka htihu. "No keia nianawa wale no i akmialio mai ai oe ia'u i kekahi pane pakike o kena ano, aka e ike aku ana nae o», 'tole Iw me liilii ka hoao ana mai e hookiekie maluna o'u." ( 'l\. akahele oe e Mr. Keka Wala ike ano o kau mau olvlo e kamailio mai ai i keia lede," i pane aku ai o Nik.»li. me ka piha hoowahawaha i kela kanaka. "G ae kau e noonoo iho nou, no ka mea aia a hala ak'.J keia I<?dc, he manao ano nui kekahi a'u i makemake ai e kamailio pu me oe." "Pela i'o ka hoi," wahi a Nikola me ka huli ana ae n«"» kahi a Beka e ku mai ana. a i aku 1a: I (Aole i pau.) .