Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 10, 10 March 1922 — Page 5
| This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
| This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
BALDWIN VS. McCANDLESS
O KE KANAKA MAIKAI LOA,
OIA O LAUA KE LANAKILA
Ma ka haiolelo a ka Meia Wilson, no ka hooikaika kalaiaina ma hope of McCandless, na hoike ae oia ma ke ano nui, o ka pinau nui e hookukuia, o ia no na moolelo o na moho paonioni elua e holo nei no ke kulana elele lahui, oia o Hary A. Baldwin ame L. L. McCandless.
I kulike ai me ka hoakaka a Mr. Wilson, o ka moolelo o Mr. Baldwin, he moolelo ia o ke kanaka haiki o ka ike me ka noonoo, aia wale no kona noonoo nui i ke "Kopaa ame ka Halakahiki" ; oia i hoi o ka moolelo o McCandless, he moolelo ia o ke kanaka akea o ka noonoo.
Ka Aa a Wilson.
Ke lave nei ke Kuokoa i na olelo a Mr. Wilson, me ka makaukau e waiho aku i na mea oiaio e pili ana i ka "moolelo" o Mr. Baldwin imua o ke akea, a ke koi aku nei ia Mr. Wilson, e hoolako mai i keia pepa, me ka moolelo o McCandless, me ka hoopuka wale ia aku o kona moolelo, maloko o na kolamu o keia pepa, a e kekai paha o ka poe e kokua nei iaia.
No ka hoomaikeike ana aku i ka lehulehu, i ka moolelo e pili ana i ko Mr. Baldwin ano ame kana mau hana, ke lawe nei ke Kuokoa i ke ko'iko'i o ka hooko ana aku i kana mea i olelo mua ae nei, elike me na mea oiaio i loaa mai, ma ka mahelehele ana i na hana i pili i ko Mr. Baldwin ola ana:
Ka Mua--Na Hana Kokua Aloha.
Aole paha he kanaka, a puulu kanaka ma Hawaii nei, i oi aku ke kokua aloha elike me H. A. Baldwin me kona ohana, ame na ahahui i kaa aku malalo o kana, ame ka lakou hoomalu ana, ma ke ano akea a pili ponoi iho, ma ke kokua maoli ana aku ma ke dala, a ma ka hana, maloko o Hawaii nei.
Ka Elua--He Mea Makee i na Holoholona Maikai
He helu elua o H. A. Baldwin o na kanaka hanai pipi, lio ame puaa maloko nei o keia Teritore, a he paionia oia, ma ka hookomo ana mai i na welo maemae loa, a no na makahiki he 20 ae nei i hala, ua ku mai oia imua, ma ka hooikaika ana e hapai ae i ke ana kiekie o na holoholona ola ma keia Teritore.
Ka Ekolu--He Mea Makee i na Ululaau.
O H. A. Baldwin, ke alakai hoeueu no ka malamaia o na ululaau maloko nei o kei Teritore, a iloko o na makahiki he 20 i hala ae nei, ua kanu aku oia ame na ahahui ana i komo aku ai i na kumulaau malumalu ame hoonani, a oi aku mamua o kekahi poe kanaka e ae, a mau ahahui paha, ke hoohuiia ae maloko nei o keia Teritore.
Ka Eha--Na Hana Mahi Like Ole.
O H. A. Baldwin ka mea oi aku o ke komo ana iloko o na oihana mahi like ole maloko nei o keia Teritore, mawaho ae o ke kanu ko ame ka halakahiki, mamua o kekahi kanaka e ae, a koe o Alfred Carter, o ka Aina Hanai Holoholona o Parker.
Ka Elima--Lapaau i ka Ma'i Akepau.
Me ke kokua ana mai a kana wahine, ua hana o H. A. Baldwin a oi aku, ma ka paio ana me ka lanakila e kinai ana i ka ma'i akepau, mamua o kekahi kanaka ike lapaau ole maloko nei o keia Teritore.
Ka Eono--Ua ku mau aku o H. A. Baldwin a ke ku nei no i keia manawa me kona mau hoahanau ame kona mau hoa, ma ka pulama ana i na le'ale'a kupono maloko nei o Hawaii, ma ke kokua maoli ana me ke dala, a ma ke komo kino ana e hana, me ka holomua loa.
Ka Ehiku--Ka Hookuonoono.
Ua hana aku o H. A. Baldwin ame kona mau hoa hui, a oi aku mamua o kekhi kanaka hookahi, a puulu kanaka paha, ma ka hoeueu ana ame ke kokua ana aku i wahi e holomua ai ka hana hookuonoono ma Hawaii nei.
Ka Ewalu--Kalaiaina Maemae me ke Kuikani.
E ukali ana mahope o na kapuaiwawae o kona makuakane o H. A. Baldwin, kekahi o na kanaka alakai ma ka hapai ana ae i ke kalaiaina ma ke kulana maemae a holomua loa ma Hawaii nei, me ka hookomo ana aku i na mano maikai iloko o ua lahui kanaka e noho ana maloko o Hawaii nei, o ka oi loa aku mawaena o na haole ame na Hawaii.
Ka Eiwa--He Mea Hoeueu i na Hana Mikiala.
Ma na oihana mikiala liilii maloko o Hawaii nei, o H. A. Baldwin ka hikmua ma ka hoeueu ana no ko lakou holomua.
Ka Umi--Ke Ola o ka Lehulehu.
O H. A. Baldwin, ke alakai no ke ola o ke laluilehu ame ka pono maloko nei o Hawaii, me ka hoolokahi ana i na manao e lilo ai keia ola ana i mea waiwai.
Ka Umi-kumamakahi--Hookelakela Ole.
I loko o ka nui o ka waiwai, e hiki ai ke hele ma kela ame keia wahi e makemake ai, a hana aku i na mea apau a ka manao e uilani ae ai, e hauoli ana iloko o ka lako ame ka waiwai, aole o H. A. Baldwin ame kona ohana, i lawe ae i ke kulana haku, aka ua noho no oia ame kona ohana iwaena o ko lakou puulu iho, ka puulu hoi i lilo ai i mea nui ia lakou.
He mau hoakaka wale no keia maluna ae, i kauia ma na kumu he umi-kumamakahi, no ke ano o ka moolelo o ke ola ana o H. A. Baldwin, a ua makaukau mau keia pepa i na manawa apau, e hooiaio aku, ke pane ia mai, a ke ku nei kona moolelo, me kekahi mea e hilahila ole ai, koe wale no ka haaheo o ka poe apau e nana ana ia moolelo, e kanalua ole ai lakou, ke koho ana aku iaia. i panihakahaka , ma kahi o ke Keikialii Kalanianaole, i elele lahui i Wakinekona, mai Hawaii aku nei.
Mahope koke iho o ka hora 6:30 o ke ahiahi Poakolu aku nei he keiki uuku o 11 makahiki a nona hoi ka inoa o George Kamau, a ma ke alanui Parker kona home, ka i ku i ka poka ma ka aoao hema o kona opu, a no ia eha i laweia mai ai no ka halema'i o na poino ulia, a mahope iho i hoihoiia aku ai i ka halema'i Moiwahine.
Ma ka hapalua o ka po o ka Poakahi iho nei, i paa ai he Kepani nana e kalaiwa ana i kekahi kaa halihali ukana, mai Kaneohe mai i ka hopuia, a na ka huliia ana aku oluna o kona kaa, i loaa ai he umi-kumamalima mau galani okolehao. Ua piha oluna o kela kaa i ka mauu, ma ke ano hoonalonalo, i ka okolehao.
HALEKUAI O NA HAWAII ME KA LEHULEHU
I ikaika no a holomua ka lahui, ke lokahi a kakoo na makaainana, o ia lahui, mahope o ko lakou poe e lawelawe ana i na oihana kalepa.
Peia au e paipai a kono aku nei i na Hawaii apau o Honolulu nei, e kii mai i ka oukou poi, pipi, kamano, i'a maloo, limu kohu, me na meaai kini, ma ka Makeke o ke Kalana i kukuluia no oukou apau.
Ua oi aku ke emi o na meakuai maanei, mamua o ua makeke e aku, a he mau Hawaii ka hapanui e lawelawe nei i na hana kalepa malaila.
Aole anei o ka manawa keia a kakou e lokahi ai, a haawi ka lima akau o ke ALOHA me na kokua ana ia lakou, mamua o ka nana ana aku i na lahui e ae!
KUMUKUAI O KEKAHI MAU MEAAI MAANEI.
Poi ono o Punaluu, 15 paona (ma ke dala kuike) …….. $1.00
Hee maloo o Molokai, 1 paona (ma ke dala kuike) ……. .65
Opelu ono o Kona, 4, (ma ke dala kuike) ……………. .25
Limu Kohu o Molokai, popo nui, (dala kuike) ……….. .50
Kamano momona liilii, 1 paona (dala kuike) …………. .15
Kopaa Helu 1, 15 paona (dala kuike) ……………….. 1.00
Akaakai New Zealand, 4 paona (dala kuike) …………. .25
Eke Palaoa aka Helu 1, (dala kuike) …………….. 2.50
Kini Waiu Nunui Carnation, 2 kini, (dala kuike) ……… .25
Kini Waiu Nunu Carnation, 2 kni, (dala kuike) ……… .25
Waiubaka ono New Zealand, 1 paona, (dala kuike) ……. .50
Waiubaka ono Kaleponi, 1 paona, (dala kuike) ……… .55
Huamoa Helu 1, Kalephoni, kakini, (dala kuike) ………. .40
Huamoa Helu 1 o Oahu nei, kakini, (dala kuike) …….. .70
He nui wale aku na meaai i hoolakoia no ka pono o ka home, me ka ohana, e loaa ia oukou ma ke kumukuai makepono loa, ma ke dala kuike, nelai'a mai poina i ka naue ae malaila e kuai ai i ka oukou POI, @A MALOO, LIMU, HEE. KALA. KAMANO. KOPAA, LAIKI, KOPE, KI, WAIUBAKA, PALAOA, PIPI. Makeke o ke Kalana. Alanui Maunakea, Phone 6311
JAMES L. HOLT, Lunanui.
HOOMAKA NA REPUBALIKA I NA HALAWAI AKEA.
Ma ka Enima Kuea ma ka po Poakahi nei i hoomaka ai ke Kalapu o ka mahele Umi-kumamakolu o ka Apana Lunamakaainana Eha e ki i na pu mua o ka hoouka kaua kalaiaina ma o ka wehe ana i na haiolelo ma ke akea. Malaila pu ae ka bana hawaii kahi i hoohauoli ai i ke anaina mamua o ka hoomaka ana o na haiolelo, malaila pu ne o Eddie Farnandez me kana mau kii onioni a he komite malalo o ka R. W. Allen hooponopono ana na mea e pili ana i ke kiionioni. Ma ka hora 7:30 p.m., i hoomaka ai ka hoikeikeia ana o na kii onioni.
O Miss Kathleen Dicknsen o ka mokuaina o Verekinia, a o ka mea hoi i haiolelo maloko o ia mokuaina no ka aoao Repubalika ma ke kau koho baloka peresidena i hala, a mailoko mai hoi o kona mokuaina ka moho Repubalika wale no iloko o ka ahaolelo lahui, oia kekahi o na haiolelo hooikaika baloka ma ia halawai.
O ke Kalapu Repubalika o ka Mahele Umi-kumamalua o ka Apana Elima kekahi i malama i halawai ma ia po, maloko o ka hale o D. Kaonohi, ma ke alanui Liliha, a ma ia halawai i hui pu ae ai na kalapu o na kane ame na wahine Repubalika.
O kekahi o na halawai kalaiaina i hoolalaia a i noho ma ka hora 7:30 p.m., o ia ahiahi maloko o ka hale kalapu ma Kaiulani, ma ia halawai i akoakoa ae ai na kalapu o na Wahine Hawaii o ka mahele Umi o ka apana Elima. He halawai ia i akoakoa ae ai na kane ame na wahine apau no ke kukakuka ana i na hana e holomua ai ke koho baloka ma ka la 25 ae nei o Maraki.
Aole o keia mau mahele wale ae la no ka i hoike ae na wahine Hawaii i ko lakou ohohia ma ke kukulu kalapu ana, o ko ka mahele elua o ka apana Elima pu kekahi. O Mrs. Stella Kea, ka peresidena o keia kalapu, ua hui ae ai kalapu me ke kalapu o na kane a ho lehulehu na wahine i hoopaa ae i ko lakou mau inoa ma ke ano he poe koho baloka maloko o ia mahele.
No ka hoopaa ana ae i na inoa ma ka buke a ke Kakauolelo Kalana D. Kalauokalani ua akoakoa ne na lala o na kalapu o na mahele ekahi ame elua o Kaimuki ma ka hale puhiohe ma Kaimuki mai ka hora 2:30 a ka hora 4 p.m., a ma ke ahiahi ana iho o ka Poakahi ne imai ka hora 7:30 a ka hora 9 p.m.
O Mrs. Myra Iona ka peresidena o ke Kalapu Wahine Hawaii Repubalika o ka mahele ekahi, a mamuli o kana hooikaika ana ua lehulehu na wahiue Hawaii i komo ae a i lilo i mau lala no ia kalapu ma o ka hoopaa ana ae i ko lakou mau inoa.
LOAA HE PU PANAPANA A KA OIHANA KOA.
Ua loaa ae i ka oihana makai kekahi pu panapana o ka oihana koa ma kela maula aku nei, a ua manaoia o ka pu panapana kela a kekahi mau kanaka ekolu o ka pepehi ana i kekahi Kepani e waiho nei maloko o ka haukipila Kepani, nona ka inoa o U. Iponmatsu, he pule ae nei i hala.
Ma ka ike i loaa ae i ka oiana makai, ua hoea aku kela poe kanaka imua o kela Kepani, a hoike aku la he mau makaikiu lakou no ke aupuni federala, eia nae ka mea apiki, ua hoeha aku lakou i kela Kepani me ke kumu ole me ka lilo pu ana he $225 a kela Kepani ia lakou.
Ma na mea i kohoia, ua ala mai kela mea mamuli o kekai hihia hoopae opiuma i laweia ae imua o ka aha hookolokolo, he manawa loihi i hala ae nei, me ka pau ana o kela poe apau i ka hoopa'iia, he hihia hoi i waiho loa ia aku i ka aha hookolokolo kaapuni 9 o Amerika ma Kapalakiko, a iwaena o ka poe i hoopa'iia o keia Kepani kekahi.
Eia ka oihana makaikiu ke hookolo nei mahope o ka meheu o kela poe, a wahi o na mea i loheloheia mai, aole e hala na la loihi e pau ana lakou i ka paa.
TERITORE O HAWAII.
Keena o ka Puuku, Honolulu, Oahu.
Ma ka hana e hoopau ana i ka ASAHI THEATER COMPANY, LIMITED.
OIAI, o ka ASAHI THEATER COMPANY, LIMITED, he hui ia i kukaluia a e ku ana malalo a ma ka mana o na kanawai o ke Teritore o Hawaii, i kulike ai me ke kanawai i hoomakaukauia ma na hana o keia ano, na waihoia mai iloko o keia keena he palapala noi no ka hoopau ana i ka hoi i oleloia, hui pu me kekahi palaoala i hooiaioia i hoohui pu ia me ia, elike me ia i koiia ai me ke kanawai.
NOLAILA, ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha i kekahi mea, a i na kanaka apau , he mau kuleana mamua a e kuleana nei paha i keia manawa me kekahi ano iloko o ka hui i olelo'a, e pono e waiho mai i na ku e ana no ka aeia aku o ka palapala noi i oleloia maloko o keia keena, mamua ae o ka la 16 o Mei, 1922, a o kela ame ke'a mea e makemake ana e hooloheia aku maluna o ia mea, he pono e hoea kino ae ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho maloko o ka Hale Ma@a Hooko, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia, a e hoike mai i ke kumu, in a he kum@ kekahi i wahi e ae ole ia aku ai ka palapala noi i oleloia.
A. LEWIS. JR.
Puuku, Teritore o Hawaii.
Honolulu, Mei 8, 1922.
6494-Mar. 10, 17, 24, 31; Apr. 7, 14, 21, 28; Mei 5, 12, 1922.
HOOKIPAIA. AKU KE KAMALIIWAHINA MA WAIANAE.
Ma ke Sabati iho nei i Waianae ke Kamaliiwahine Mrs. Elizabeth K. Kalanianaole o ak holo ana me kona mau hoaloha, a ua apoia mai oia ame kona mau hoaloha lehulehju o ia holo pu ana me ke aloha pumehana e na kamaaina o ak Niu Haohao o Pokai me ke ohaoha nui. He halawai ua ke kalapu a na Repubalika o Waianae ka i malamaia maloko o ka holo e ku kokoke ana i ka halepule Hawaii, a imua o kekahi anaina i piha i na Hawaii ame kekahi mau makamaka ili keokeo malaila i haiolelo aku ai ke kamaliiwahine e noi ana i na kupa o ia aina lula i ka lai e lokahi ko lakou mau manao a e kupaa ma ka moho hookahi wale no ia o Harry A. Balawina, ka moho Elele a ka Aoao Repubalika, "o ka hoohui ana ia oukou me na manao lokahi a kupaa oia ka ikaika a o ka mahae ana a kaulilii o ia ka nawaliwali."
No keia hopena ua noi aku oia i na wahine o ia apana e kukulu ae lakou i kalapu Repubalika na lakpu maloko o ia apana a ua aponoia mai ia manao on a me ka lokahi e ke kalapu a na kane, a ma aklono hope i hoikeia mai ua ku ke kalapu a na wahine maloko o ia apana.
I ka hoea ana aku a ke aKmaliiwahine me kona mau hoaloha ua hookipa muaia aku oia e Miss Emily A. Harper, ke kamaaina puuwai hamama nana i hoomakaukau mua i kekahi papa ahaaina i luluu i kekahi mau meaai kuhikuhinia maloko o kona home. O kekahi o na malihini i noho pu ma ia papaaina oia o Ernest Breeht ame Miss Bereht. Mahope iho o ka pau ana o ka paina a ke aKmaliiwahine me kona mau hoa maloko o k home o Miss Harper ua paiia ke kii o ka poe apau i akoakoa ae malaila. He mea hoike keia eia ke Kamaliiwahine Kalanianaolt ke hana mai nei ma ka aoao o na wahine no ka honanuao ana aku ia lakou e ala ae a e hoomaopopo i nei mana kiekie o ia ke koho @aloka ana.
HOAO HE KAIKAMAHINE OPIO E LAWE I KONA OLA.
No ka maka'u o kekahi kaikamahine opio o umi-kumamalua makahiki, a nona hoi ka inoa o Gwendolyn Wennriehm, o huhuia auanei oia e kona makuahine, no ka hoolimalima ana i ke kaa otomoblie, nona e holo lealea ai, me ka ae mua ole ia mai, i hoao ae ai oia e lawe i kona ola iho, ma ke ki aua iaia me ak pu panapaua, me ka home o kona mau makua ma Aiea, ma ka Poaono o ka pule aku nei i hala, eia nae, aia na manaolana iloko o na kauka, uo ka palekana o kona ola, mahope iho o na lapaau akahele ana.
I kulike ai me ka moolel a ka makuahine o kela kaikamahine, i kamailio aku ai i ka poe o ka halema'i, he hana maa na kela kaikamahine opio, ka hoolimalima ana i na kaa otomobile, no kekahi mau manawa lehulehu, me ka hoike mua ole aku i ka makuahine, ma kela Poaono ka, ua haalele aku le ka makuahine i ko lakou home, no ka hele ana mai e uku, i ka bila, i haawiia aku iaia, e ke kiakaa, o ke kaa a ke kaikamahine o ka hoolimilima ana.
Ma ka huli hoi ana aku nae a ka makuahine no ka hale, loaa aku la ke kaikamahine opio e waiho mai ana iluna o ka papahele, me ke poo i ku i ka poka, a e waiho ana hoi ke poo i ku i ka poka, a e waiho ana hoi ka pu panapana ma kona aoao.
Ua hoihoiia kela kaikamahina noloke o ka halema'i iloko o ke kulana kupouli o kona noonoo, a mamuli o ka uawaliwali o kona kino, aole i lawelawe koke ia na hana e wehe ai i ka poka mailoko mai o kona kino, aka nae, ma ka Poalima, aku nei i hala akahi no a hoaoia e lawe mai i ka poka, oiai ua ikaika maikai kona kino.
O ka manaolana wale no o na kauka, o ka halema'i o ia ka laweia o ka poka, i komo aku iloko o ak lolo, pela wale no e hoopakeleia ae ai ke ola o kela kaikamahine mai ka make mai.
Aole he mau kumu maopopo loa, i ikeia, no ka hoao ana ae o kela kaikamahine opio e lawe i kona ola iho, koe wale no ke kohoia aku, ua maka'u loa oia i kona makuahine, o huhu aku iaia, no ka hoolimalima ana i kekahi kaa otomobile, me ka ui mua ole aku i kona mama.
Ma ka hora 9:30 a.m., o ka Poakolu nei he keiki uuku o 12 makahiki, a nona hoi ka inoa o James Kanae ka i ku ma ke ano ulia i ka poka, mahope o kona paani ana me ka pu.
WAKINEKONA, Mar. C.-- Ua hoopukaia ae he kuahana e ka Peresidena Harding i keia la e hookapu loa ana i ka hoounaia aku o na lako kaua mai Amerika aku a i Kina. Ua hoopukaia aku kela kuahaua i kulike me ka ma na i loaa i ka peresidena maloko o kekahi olelo hooholo i aponoia ma ka la 31 o Januari.
Kuai i na Nupepa me na Buke Nupepa
MAGAZINES, NEWSPAPERS AND PERIODICALS
BRAIN FOOD
FISHER'S NEWS CART
REGISTERED TRADE MARK
HONOLULU, T.N.
DAILY FIRST NATIONAL 7 AM TO 6 PM
EVENING BENSON, SMITH DRUG STORE 6 TO 11 PM
Ma ke Kaa Lawe Meahou a Fisher
Ka Pila Grafonola Columbia
Maopopo ka Wa e Pau Ai. Na ka mea hoopaa nona iho e makaala ia mea nou. Ua hiki ia oe ke hulahula ahiki i ka huamele hope loa.
Uku Liilii ke Makemakeia
Thayer Piano Co., Limited.
148-150 ALANUI HOKELE
Ikeia ka Holomua Loa o ka Banako Hou
THE LIBERTY BANK OF HONOLULU, LTD.
ma Kona Weheia ana ma ka Poaono aku nei
He heluna nui o ka poe i hoahu ae i ka lakou dala me keia Banako hou, a o ka oi loa aku o na Hawaii. Ua hoike ae ka poe na lakou i hoala i keia Banako o keia aku ana kekahi o na Banako pookela loa ma keia kulanakauhale. Ke hoohanaia nei ia e na kanaka makaukau i ka lawelawe oihana, i noho maanei apau na la o ko lakou ola ana.
Ke kono aku nei lakou i ka lehulehu no ka hele ana mai e hui kuka pu me lakou.
NO NA HOAHU LIILII, HE 4% UKUPANEE
E HELE AE MALAILA A E HOAHU I KAU MAU WAHI HUNAHUNA LIILII
Keena Kuikawa-Helu 75 Alanui Moi, Mawaena o Alanui Kamika ame Maunakea
Kumuwaiwai i Amanaia $200,000.00 Kelepona 1014
HARRY A. BALDWIN (Hale Balauwina)
Ka Moho Elele i Wakinekona ma ka Aoao Repubalika
no keia kau pokole no ka hoopau pono ana i na hana i koe a ke Keikialii Jonah Kuhio Kalanianaole i waiho iho nei.
Mai Poina i ke Koho Ana Iaia ma ka La 25 o Maraki e Hoea Mai Ana
He Hoaloha Oiaio Nou e ke Kanaka Hawaii!